Verbs

Szwedzkie czasowniki są bardzo łatwe, nawet łatwiejsze niż angielskie. Są takie same w każdym czasie i nie zmieniają się ze względu na osobę ani liczbę. Istnieją cztery grupy czasowników:

grupy 1-3 to czasowniki regularne (czasami nazywane słabymi), a grupa 4 to czasowniki nieregularne (lub mocne).

Tryb rozkazujący

Jest to forma, od której zaczniesz tworzyć wszystkie inne formy czasownika. Trybu rozkazującego używasz, wydając różnego rodzaju rozkazy.

Lyssna! - Słuchaj!

Stäng fönstret! - Zamknij okno!

Läs texten! - Przeczytaj tekst!

Tro mig! - Uwierz mi!

Skriv! - Pisz!

Tryb rozkazujący jest także rdzeniem, podstawową formą czasownika.

Koniugacja: Czasowniki regularne (słabe)

GrupaTryb rozkazujący (rdzeń)Bezokolicznik (rdzeń + -a)Czas teraźniejszy (rdzeń + -r/-er)Czas przeszły (rdzeń + -de)Supine(rdzeń + -t)
1.Arbeta!
Fråga!
*att arbeta (pracować)
att fråga (pytać)
arbetar
frågar
arbetade
frågade
(har/hade) arbetat
(har/hade) frågat
2a.Ring! Stäng!att ringa (zadzwonić)
att stänga (zamknąć)
ringer
stänger
ringde
stängde
(har/hade) ringt
(har/hade) stängt
2b.Läs!
Köp!
**Kör!
att läsa (czytać)
att köpa (kupować)
att köra (prowadzić)
läser
köper
r
läste
köpte
körde
(har/hade) läst
(har/hade) köpt
(har/hade) kört
3.Tro!
Må!
att tro (wierzyć)
att må (czuć)
tror
r
trodde
dde
(har/hade) trott
(har/hade) mått

*Uwaga: -a nie jest podwajane w przypadku formy bezokolicznika.

*Forma trybu rozkazującego i forma czasu teraźniejszego wyglądają tak samo w przypadku niektórych czasowników w drugiej koniugacji. Aby utworzyć czas teraźniejszy czasownika, nie dodaje się żadnego dodatkowego –r ani –er.

Grupa 2 jest podzielona na dwie grupy: słowa kończące się spółgłoskami dźwięcznymi i słowa kończące się spółgłoskami bezdźwięcznymi -k, -p, -s, -t lub -x..

Kilka typów czasowników z grupy 2 ma nieco inne wzorce:

  • Czasowniki, których rdzeń kończy się na -d lub -t, w czasie przeszłym dodaj tylko -e i usuń -d/-t w supine:
    använd - att använda (używać) - använder - använde - använt
    gift - att gifta (brać ślub) - gifter - gifte - gift
  • Czasowniki, których tematy kończą się na -mm i -nn, odrzucają m lub n przed dodaniem-de w czasie przeszłym i -t w supine:
    glöm - att glömma (zapominać) - glömmer - glömde - glömt
    nn - att känna (czuć) - känner - kände - känt
  • Czasowniki, których rdzenie kończą się na krótkie ä lub ö z dodatkowym -j w bezokoliczniku i czasie teraźniejszym, usuwają -j i mają długą samogłoskę w innych czasach:
    välj - att välja (wybierać) - väljer - valde - valt

Koniugacja: Czasowniki mocne

Grupa 4 to czasowniki mocne. Są one bardzo zróżnicowane i czasami, podobnie jak w języku angielskim, łatwiej jest zapamiętać różne formy czasu niż wzór.

Grupa 4Tryb rozkazującyBezokolicznikTeraźniejszośćCzas przeszłySupine
i-e-i
(długie i)
Skriv!
Skrik!
Bli!
att skriva (pisać)
att skrika (krzyczeć)
att bli (stać się)
skriver
skriker
blir
skrev
skrek
blev
skrivit
skrikit
blivit
i-a-u
(krótkie i)
Drick!
Sitta!
Finns!
att dricka (pić)
att sitta (siedzieć)
(att) finnas (istnieć)
dricker
sitter
finns
drack
satt
fanns
druckit
suttit
funnits
y-ö-uFlyg!
Frys!
Kryp!
att flyga (latać)
att frysa (zamrażać)
att krypa (pełzać)
flyger
fryser
kryper
flög
frös
kröp
flugit
frusit
krupit
ju-ö-uSjung!
Bjud!
Njut!
att sjunga (śpiewać)
att bjuda (zapraszać)
att njuta (bawić się)
sjunger
bjuder
njuter
sjöng
bjöd
njöt
sjungit
bjudit
njutit

Kilka innych wzorców:

Tryb rozkazującyBezokolicznikTeraźniejszośćCzas przeszłySupine
Dra! att dra (ciągnąć)drardrogdragit
Bär! att bära (nieść)bärbarburit
Kom! att komma (przyjść)kommerkomkommit
Ät! att äta (jeść)äteråtåtit
Var! att vara (być)ärvarvarit

Czasowniki nieregularne

Czasowniki nieregularne nie pasują do żadnego wzorca i należy się ich uczyć indywidualnie. Niektóre z nich to:

Tryb rozkazującyBezokolicznikTeraźniejszośćCzas przeszłySupine
Betala!
Koka!
att betala (płacić)
att koka (gotować)
betalar
kokar
betalade/betalte
kokade/kokte
(har/hade) betalt
(har/hade) kokt
Gör!
Ha!
-
-
Säg!
Vet!
-
att göra (robić)
att ha (mieć)
att kunna (móc)
att skola (będzie)
att säga (powiedzieć)
att veta (wiedzieć)
att vilja (chcieć)
gör
har
kan
ska
säger
vet
vill
gjorde
hade
kunde
skulle
sa(de)
visste
ville
(har/hade) gjort
(har/hade) haft
(har/hade) kunnat
(har/hade) skolat
(har/hade) sagt
(har/hade) vetat
(har/hade) velat
Be!
Dö!
Få!
Ge!
Gå!
Le!
Se!
Stå!
att be (prosić)
att dö (umrzeć)
att få (otrzymywać)
att ge (dawać)
att gå (iść)
att le (uśmiechać się)
att se (widzieć)
att stå (stawać)
ber
dör
får
ger
går
ler
ser
står
bad
dog
fick
gav
gick
log
såg
stod
(har/hade) bett
(har/hade) dött
(har/hade) fått
(har/hade) gett
(har/hade) gått
(har/hade) lett
(har/hade) sett
(har/hade) stått

Negacja

Aby nadać zdaniu przeczenie, wystarczy dodać słowo inte po czasowniku:

  1. Jag äter inte. - Nie jem
  2. Han talar inte svenska. - On nie mówi po szwedzku.

Czas przyszły

Czas przyszły wyraża się osobnym słowem ska (will) i bezokolicznikiem bez jego znacznika:

  • Jag ska arbeta. - Będę pracować.
  • De ska läsa. - Będą czytać.

Innym sposobem wyrażenia przyszłości jest użycie kommer att (zamierzam):

  • Du kommer att skriva. - Zamierzasz napisać.
  • Vi kommer inte att sova. - Nie będziemy spać.

Trzeci sposób wyrażania przyszłości polega na użyciu czasu teraźniejszego w odniesieniu do czasu:

  • Hon arbetar imorgon. - Ona pracuje jutro.
  • Ni har ett möte imorgon. - Jutro masz spotkanie.

Czasowniki posiłkowe

Czasowniki pomocnicze (modalne) zwykle łączy się z bezokolicznikiem czasownika.

Najpopularniejsze czasowniki pomocnicze to:
brukar (zwykle coś zrobić) - Jag brukar läsa tidningen. - Zwykle czytam gazetę.
får (pozwolić, maj) - Han får inte röka. - Nie wolno mu palić.
kan (potrafić, potrafić) - Du kan prata svenska. - Potrafisz mówić po szwedzku.
måste (muszę, muszę) - Vi måste äta. - Musimy jeść.
vill (chcieć) - Jag vill köpa en väska. - Chcę kupić torbę.
behöver (musieć) - Du behöver gå hem. - Musisz iść do domu.