×

Nós usamos os cookies para ajudar a melhorar o LingQ. Ao visitar o site, você concorda com a nossa política de cookies.

image

BBC News 2021 (Brasil), Como os presidentes brasileiros lidaram com a gripe espanhola no início do século 20?

Como os presidentes brasileiros lidaram com a gripe espanhola no início do século 20?

Conhecida como a mãe de todas as epidemias,

a gripe espanhola matou mais de 50 milhões de pessoas no mundo no início do século 20.

Só no Brasil, foram cerca de 15 mil mortes entre setembro e novembro de 1918.

Mas como será que o Brasil respondeu a essa crise?

Sou André Biernath, da BBC News Brasil,

e vou contar neste vídeo como os presidentes brasileiros lidaram com a gripe espanhola.

E mostrar quais são as coincidências, semelhanças e diferenças em relação aos tempos atuais.

Bem, antes vamos entender o que aconteceu naquela época.

A gripe espanhola foi uma epidemia de vírus gripal

que durou entre o início de 1918 e o final de 1920.

Os números que eu mencionei no início – 50 milhões de mortes ao redor do

mundo – fazem dessa uma das epidemias mais mortais da história da humanidade.

O vírus que era o mesmo da epidemia de 2009: o influenza H1N1.

Aqui no Brasil, muita gente duvidou e fez piada com os

primeiros relatos de que uma doença se espalhava pela Europa em 1918.

Jornais e revistas encararam a situação com humor, e até teorias da conspiração eram divulgadas.

Uma delas dizia que a doença tinha sido fabricada

pela Alemanha para vencer a Primeira Guerra Mundial.

E o que fazia as pessoas encararem aquele início

de pandemia assim era o fato de que a gripe sazonal era comum no país.

Alguns até a chamavam de “limpa-velhos”,

por ser uma doença que acometia e matava mais a população idosa.

Mas em setembro de 2018,

dois acontecimentos mudaram a percepção dos brasileiros sobre a gripe espanhola.

Primeiro, uma missão de militares brasileiros, que partiu de navio para

ajudar nos esforços de guerra, foi acometida pela doença ao aportar em Dakar, no Senegal.

Segundo, a chegada no Brasil do navio inglês Demerara,

vindo de Lisboa, que desembarcou doentes em Recife, Salvador e Rio de Janeiro.

O vírus influenza se espalhou pelas cidades e país adentro, causando um estrago sem precedentes.

Aí você deve estar se perguntando: o que os governantes fizeram assim que a doença chegou?

A primeira atitude do governo brasileiro foi negar a gravidade dos fatos.

Mas logo a realidade se impôs, e medidas preventivas tiveram que ser tomadas pelo

então diretor-geral de saúde, Carlos Seidl.

A recomendação foi de que as pessoas ficassem em casa e evitassem locais públicos

As pessoas foram proibidas até de cuspir na rua, algo muito comum naquela época.

Também foram construídos hospitais de campanha

e locais de isolamento para os que estavam infectados.

Mas as medidas restritivas não foram bem aceitas por parte da imprensa e pela população.

A revista “A Careta”, aquela mesma que acusou a Alemanha de ter criado o vírus,

chamou aquelas medidas de “ditadura científica”, um atentado à liberdade da população.

E apesar da insistência do governo em tomar essas medidas, elas não tiveram o efeito desejado.

O isolamento não freou a epidemia, e a contagem de mortos pela espanhola só subia.

Acabou sobrando para Carlos Seidl.

Em editoriais, o médico foi hostilizado e acusado de deixar a população à própria sorte.

Jornais diziam que ele tinha feito pouco caso da

doença. A gripe espanhola passou a ser chamada de “mal de Seidl”.

O presidente à época, Wenceslau Braz, acabou sendo poupado das críticas.

Segundo a historiadora Lilia Schwarcz,

Braz usou como escudo a figura de Seidl, que virou um bode expiatório.

Ela me disse:

"Em comparação com alguns de seus sucessores, Braz era mais fraco e se escudou na figura de

Carlos Seidl, um profissional que era muito experiente e gabaritado para lidar com a pandemia"

A verdade é que ele era um profissional experiente e gabaritado para lidar com a pandemia.

Mas a pressão foi tanta que Seidl acabou renunciando ao cargo em outubro de 1918.

Coube ao médico carioca Theóphilo Torres assumir o posto de diretor-geral da Saúde Pública.

E uma de suas primeiras ações foi chamar o médico e pesquisador Carlos Chagas,

então diretor do Instituto Oswaldo Cruz, para assumir as ações de combate à gripe espanhola.

Chagas era reconhecido como um herdeiro intelectual do sanitarista Oswaldo Cruz,

médico muito respeitado no país que faleceu em 1917, um ano antes de a pandemia estourar.

A historiadora Daiane Silveira Rossi me explicou que seria como se, hoje em dia,

a pneumologista Margareth Dalcolmo, da FioCruz, fosse convidada para virar ministra da Saúde.

Ou seja, um nome de muito peso, respeitado na comunidade científica..

Sob o comando de Carlos Chagas, as medidas preventivas foram intensificadas e mais

hospitais de campanha e postos de atendimento foram criados.

Mas a verdade é que naquele momento a epidemia já

arrefecia no país por causa das medidas tomadas anteriormente.

Só que o timing da situação fez parecer que Chagas tinha milagrosamente

acabado com a gripe espanhola.

E tudo isso tornou aquela época um momento de construção de heróis nacionais.

Além de Chagas, houve o resgate da figura de Oswaldo Cruz, seu mentor,

como pais da saúde pública brasileira.

Além dele, o nome de Rodrigues Alves voltou com força.

Ele tinha sido presidente entre 1902 e 1906, e sua administração ficou

marcada pelas medidas de saneamento e vacinação implementadas por Cruz.

Foi nessa época que desembocou a “revolta da vacina”,

que você deve se lembrar das aulas de história.

Impulsionado por esse pico de popularidade,

Rodrigues Alves concorreu de novo à presidência em 1918 e acabou ganhando.

Mas já com 70 anos e saúde frágil,

ele não conseguiu assumir o cargo e morreu antes de tomar posse.

Há, inclusive, um mito de que Alves teria morrido por causa da gripe espanhola.

Mas não é verdade.

Ele teve problemas cardíacos e respiratórios por muito tempo.

Além disso, Alves passou alguns dias doente antes de vir a falecer.

Isso não teria acontecido se tivesse contraído a gripe espanhola,

que era uma doença que levava ao óbito bem rápido.

O cargo foi assumido rapidamente pelo advogado mineiro Delfim Moreira,

mas novas eleições foram convocadas.

Quem saiu vencedor foi o jurista paraibano Epitácio Pessoa,

que ficou no cargo até o fim de 1922.

Nesse período, a gripe já parecia bem controlada na capital Rio de Janeiro,

mas outros lugares do país ainda sofriam com a calamidade.

Um deles era Manaus, uma das cidades mais atingidas pela doença,

a exemplo do que tem acontecido atualmente com o coronavírus.

Segundo Lilia Schwartz, a partir dessa época os presidentes adotaram

uma postura muito parecida com a de Jair Bolsonaro nos dias de hoje.

Eles diziam que o problema não era deles, e que não tinham responsabilidade de resolver tudo.

Com o tempo, houve uma queda de casos e mortes pela gripe espanhola.

As medidas de prevenção foram relaxadas, e rapidamente a pandemia virou assunto do passado.

Um exemplo disso foi o Carnaval de 1919,

que é tido como uma das maiores festas populares de todos os tempos.

Também em 1919, os estádios brasileiros lotaram para ver a Seleção vencer seu

primeiro título internacional, em um torneio sul-americano.

A gente já falou, até aqui, sobre como a gripe espanhola chegou e foi embora do Brasil.

E é inevitável que durante esse tempo todo você tenha feito comparações com o que

está acontecendo agora, na crise do coronavírus.

Então quais são as semelhanças e diferenças entre esses dois momentos históricos?

Uma das semelhanças entre as duas pandemias é que elas não foram nem um pouco democráticas.

Ou seja, elas não atingiram pobres e ricos da mesma forma.

Lilia Schwartz me contou que as duas doenças chegaram por meio dos ricos,

que viajavam ao exterior e voltavam ao país de navio ou avião.

E que tinham condições de buscar bons tratamentos médicos caso construíssem o vírus.

Mas quem morreu aos montes, mesmo, foi a população pobre, moradora das favelas e periferias.

Que tinha pouco acesso à saúde e menos possibilidade de cumprir as medidas de isolamento.

O mesmo pode se dizer sobre a pandemia do coronavírus,

que também atinge com mais força a população menos favorecida.

Uma outra semelhança entre as duas pandemias foi a procura por tratamentos milagrosos.

Muita gente achava que caldo de galinha poderia curar a doença.

Em hospitais do Rio Grande do Sul, o estoque de frango chegou a acabar.

Também havia o mito de que o sal de quinino,

um tratamento usado para malária e dores nas articulações, tratava a gripe espanhola.

Ele era vendido nas farmácias como um santo remédio.

O curioso é que, em 1930, o quinino foi substituído

no tratamento da malária pela cloroquina.

Ela mesma, que na epidemia do coronavírus é defendida por

alguns como um tratamento precoce contra a covid-19.

Mas há uma diferença fundamental.

Naquela época, as autoridades de saúde não recomendavam o remédio para a população.

Hoje em dia, vemos autoridades públicas,

como o próprio presidente Jair Bolsonaro, indicando a medicação.

Ainda que ela não tenha eficácia comprovada e,

segundo médicos, possa causar problemas sérios aos pacientes.

Essa discrepância em relação à postura dos governantes, aliás, é tida por especialistas

como a principal diferença entre os dois momentos históricos.

Segundo o professor João Malaia, da Universidade Federal de Santa Maria,

o governo atual tenta sabotar todas as medidas de combate à covid-19.

E isso não aconteceu no início do século passado.

Apesar de todos os problemas que foram citados

aqui, os governantes tentaram mitigar os efeitos da doença.

Além de não terem incentivado teorias de conspiração e medicamentos não comprovados.

Agora, se tem algo que não dá para prever é como as pessoas

vão reagir quando a pandemia começar a ir embora.

Na época da espanhola, a doença virou rapidamente assunto do passado, como já falamos aqui.

Ela desapareceu das crônicas jornalísticas e

das conversas cotidianas, virando uma espécie de marcador temporal.

Era comum as pessoas falarem dos “tempos da espanhola” ao se referirem ao período.

Mas e com a covid-19?

Será que a doença entrará no esquecimento coletivo ou ainda renderá debates por anos a fio?

Isso a gente só vai ter certeza quando a pandemia acabar.

Mas enquanto isso não acontece, as recomendações continuam as mesmas.

Fique em casa se puder, lave bem as mãos constantemente, use máscara e,

quando chegar a sua vez, se vacine.

Gostou do vídeo?

Então deixe um comentário que a gente sempre está de olho.

Obrigado pela audiência e até a próxima.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Como os presidentes brasileiros lidaram com a gripe espanhola no início do século 20? cómo|los|presidentes|brasileños|lidaron|con|la|gripe|española|en|inicio|del|siglo How|the|presidents|Brazilian|dealt|with|the|flu|Spanish|in|early|of|century Jak|ci|prezydenci|brazylijscy|poradzili sobie|z|hiszpańska|grypa|hiszpańska|na|początku|XX|wieku 20世紀初頭、ブラジルの大統領たちはスペイン風邪にどう対処したのか? Jak brazylijscy prezydenci radzili sobie z hiszpanką na początku XX wieku? How did Brazilian presidents deal with the Spanish flu in the early 20th century? ¿Cómo los presidentes brasileños lidiaron con la gripe española a principios del siglo XX?

Conhecida como a mãe de todas as epidemias, conocida|como|la|madre|de|todas|las|epidemias Known|as|the|mother|of|all|the|epidemics Znana|jako|matka|matka|wszystkich|wszystkich|epidemii|epidemii Znana jako matka wszystkich epidemii, Known as the mother of all epidemics, Conocida como la madre de todas las epidemias,

a gripe espanhola matou mais de 50 milhões  de pessoas no mundo no início do século 20. la|gripe|española|mató|más|de|millones|de|personas|en|mundo|en|inicio|del|siglo the|flu|Spanish|killed|more|than|million|of|people|in|world|in|early|of|century ta|grypa|hiszpańska|zabiła|więcej|niż|milionów|(przyimek)|ludzi|na|świecie|na|początku|(przyimek)|wieku hiszpanka zabiła ponad 50 milionów ludzi na świecie na początku XX wieku. the Spanish flu killed more than 50 million people worldwide in the early 20th century. la gripe española mató a más de 50 millones de personas en el mundo a principios del siglo XX.

Só no Brasil, foram cerca de 15 mil  mortes entre setembro e novembro de 1918. solo|en|Brasil|fueron|cerca|de|mil|muertes|entre|septiembre|y|noviembre|de Only|in|Brazil|there were|around|of|thousand|deaths|between|September|and|November|of Tylko|w|Brazylii|było|około|z|tysięcy|zgonów|między|wrześniem|a|listopadem|z Tylko w Brazylii zmarło około 15 tysięcy osób między wrześniem a listopadem 1918 roku. In Brazil alone, there were about 15,000 deaths between September and November 1918. Solo en Brasil, hubo alrededor de 15 mil muertes entre septiembre y noviembre de 1918.

Mas como será que o Brasil respondeu a essa crise? pero|cómo|será|que|el|Brasil|respondió|a|esa|crisis But|how|will|that|the|Brazil|responded|to|this|crisis Ale|jak|będzie|że|(zaimek określony)|Brazylia|odpowiedział|na|tę|kryzys Ale jak właściwie Brazylia odpowiedziała na ten kryzys? But how did Brazil respond to this crisis? ¿Pero cómo respondió Brasil a esta crisis?

Sou André Biernath, da BBC News Brasil, soy|André|Biernath|de|BBC|News|Brasil I am|André|Biernath|from|BBC|News|Brazil Jestem|André|Biernath|z|BBC|News|Brazylia Jestem André Biernath z BBC News Brasil, I am André Biernath from BBC News Brasil, Soy André Biernath, de BBC News Brasil,

e vou contar neste vídeo como os presidentes  brasileiros lidaram com a gripe espanhola. y|voy|contar|en este|video|cómo|los|presidentes|brasileños|lidiaron|con|la|gripe|española and|I will|tell|in this|video|how|the|presidents|Brazilian|dealt|with|the|flu|Spanish i|will|tell|in this|video|how|the|presidents|Brazilian|dealt|with|the|flu|Spanish i w tym wideo opowiem, jak brazylijscy prezydenci radzili sobie z hiszpanką. and I will tell in this video how Brazilian presidents dealt with the Spanish flu. y voy a contar en este video cómo los presidentes brasileños lidiaron con la gripe española.

E mostrar quais são as coincidências, semelhanças  e diferenças em relação aos tempos atuais. y|mostrar|cuáles|son|las|coincidencias|similitudes|y|diferencias|en|relación|a los|tiempos|actuales And|to show|what|are|the|coincidences|similarities|and|differences|in|relation|to the|times|current I|pokazać|jakie|są|te|zbieżności|podobieństwa|i|różnice|w|odniesieniu|do|czasów|współczesnych I pokażę, jakie są zbiegi okoliczności, podobieństwa i różnice w porównaniu do czasów obecnych. And show what the coincidences, similarities, and differences are compared to the current times. Y mostrar cuáles son las coincidencias, similitudes y diferencias en relación a los tiempos actuales.

Bem, antes vamos entender o  que aconteceu naquela época. bueno|antes|vamos|entender|lo|que|sucedió|en aquella|época Well|first|let's|understand|what|that|happened|in that|time Dobrze|najpierw|zrozumiemy|zrozumieć|co|co|wydarzyło się|w tamtej|epoce Cóż, najpierw zrozummy, co się wydarzyło w tamtych czasach. Well, first let's understand what happened back then. Bueno, antes vamos a entender lo que sucedió en esa época.

A gripe espanhola foi uma epidemia de vírus gripal la|gripe|española|fue|una|epidemia|de|virus|gripal The|flu|Spanish|was|an|epidemic|of|virus|flu Ta|grypa|hiszpańska|była|epidemia||wirusa||grypowego Hiszpanka była epidemią wirusa grypy. The Spanish flu was an epidemic of influenza virus. La gripe española fue una epidemia de virus gripal

que durou entre o início  de 1918 e o final de 1920. que|duró|entre|el|inicio|de|y|el|final|de that|lasted|between|the|beginning|of|and|the|end|of które|trwało|między|początek|początkiem|roku|i|koniec|końcem|roku która trwała od początku 1918 do końca 1920. that lasted from the beginning of 1918 to the end of 1920. que duró desde principios de 1918 hasta finales de 1920.

Os números que eu mencionei no início  – 50 milhões de mortes ao redor do los|números|que|yo|mencioné|en el|inicio|millones|de|muertes|alrededor||de The|numbers|that|I|mentioned|in the|beginning|million|of|deaths|around|around|of Te|liczby|które|ja|wspomniałem|na|początku|milionów|z|zgonów|wokół|do|świata Liczby, które wspomniałem na początku – 50 milionów zgonów na całym The numbers I mentioned at the beginning – 50 million deaths around the Los números que mencioné al principio – 50 millones de muertes alrededor del

mundo – fazem dessa uma das epidemias  mais mortais da história da humanidade. mundo|hacen|de eso|una|de las|epidemias|más|mortales|de la|historia|de la|humanidad world|make|of this|one|of the|epidemics|most|deadly|of the|history|of the|humanity świat|czynią|z tego|jedną|z|epidemiami|bardziej|śmiertelnymi|w historii|historii|ludzkości|ludzkości świecie – czynią z tego jedną z najśmiertelniejszych epidemii w historii ludzkości. world – make this one of the deadliest epidemics in the history of humanity. mundo – hacen de esta una de las epidemias más mortales de la historia de la humanidad.

O vírus que era o mesmo da  epidemia de 2009: o influenza H1N1. El|virus|que|era|el|mismo|de la|epidemia|de||influenza|| The|virus|that|was|the|same|of|epidemic|in|the|influenza|| The|virus|that|was|the|same|of|epidemic|in|the|influenza|| Wirus był tym samym, co w epidemii z 2009 roku: wirus grypy H1N1. The virus was the same as the epidemic of 2009: the H1N1 influenza. El virus que era el mismo de la epidemia de 2009: el influenza H1N1.

Aqui no Brasil, muita gente  duvidou e fez piada com os aquí|en|Brasil|mucha|gente|dudó|y|hizo|broma|con|los Here|in|Brazil|many|people|doubted|and|made|joke|with|the Tutaj|w|Brazylii|wielu|ludzi|wątpił|i|zrobił|żart|z|tymi Tutaj w Brazylii wiele osób wątpiło i żartowało z Here in Brazil, many people doubted and made jokes about the Aquí en Brasil, mucha gente dudó y se rió de los

primeiros relatos de que uma doença  se espalhava pela Europa em 1918. primeros|relatos|de|que|una|enfermedad|se|propagaba|por la|Europa|en first|reports|of|that|a|disease|itself|spread|through|Europe|in pierwsze|doniesienia|o|że|jedna|choroba|się|rozprzestrzeniała|po|Europie|w pierwsze doniesienia o tym, że choroba rozprzestrzeniała się po Europie w 1918 roku. first reports that a disease was spreading across Europe in 1918. primeros relatos de que una enfermedad se estaba propagando por Europa en 1918.

Jornais e revistas encararam a situação com humor,  e até teorias da conspiração eram divulgadas. periódicos|y|revistas|enfrentaron|la|situación|con|humor|y|incluso|teorías|de la|conspiración|eran|divulgadas Newspapers|and|magazines|faced|the|situation|with|humor|and|even|theories|of the|conspiracy|were|spread Gazety|i|czasopisma|podeszły|do|sytuacja|z|humorem|i|nawet|teorie|spiskowe|spiskowe|były|publikowane Gazety i czasopisma podchodziły do sytuacji z humorem, a nawet teorie spiskowe były rozpowszechniane. Newspapers and magazines approached the situation with humor, and even conspiracy theories were circulated. Los periódicos y revistas enfrentaron la situación con humor, e incluso se divulgaban teorías de conspiración.

Uma delas dizia que a doença tinha sido fabricada una|de ellas|decía|que|la|enfermedad|había|sido|fabricada One|of them|said|that|the|disease|had|been|manufactured Jedna|z nich|mówiła|że|ta|choroba|miała|być|stworzona Jedna z nich mówiła, że choroba została wyprodukowana One of them claimed that the disease had been manufactured Una de ellas decía que la enfermedad había sido fabricada

pela Alemanha para vencer  a Primeira Guerra Mundial. por la|Alemania|para|vencer|la|Primera|Guerra|Mundial through|Germany|to|win|the|First|War|World przez|Niemcy|aby|wygrać|I|pierwszą|wojnę|światową przez Niemcy, aby wygrać I wojnę światową. by Germany to win World War I. por Alemania para ganar la Primera Guerra Mundial.

E o que fazia as pessoas encararem aquele início Y|lo|que|hacía|a las|personas|enfrentar|ese|inicio And|the|what|made|the|people|to face|that|beginning I|the|what|made|the|people|to face|that|beginning A to, co sprawiało, że ludzie podchodzili do tego początku And what made people face that beginning Y lo que hacía que las personas enfrentaran ese inicio

de pandemia assim era o fato de que  a gripe sazonal era comum no país. de|pandemia|así|era|el|hecho|de|que|la|gripe|estacional|era|común|en|país of|pandemic|thus|was|the|fact|that|the||flu|seasonal|was|common|in the|country od|pandemia|tak|była|ten|fakt|że|grypa|||sezonowa|była|powszechna|w|kraju pandemia, tak było faktem, że grypa sezonowa była powszechna w kraju. during the pandemic, the fact that seasonal flu was common in the country. de pandemia así era el hecho de que la gripe estacional era común en el país.

Alguns até a chamavam de “limpa-velhos”, algunos|incluso|la|llamaban|de|| Some|even|her|called|her|| Niektórzy|nawet|ją|nazywali|czyścicielem starców|| Niektórzy nazywali ją nawet „czyścicielem starców”, Some even called it "old people's cleaner", Algunos incluso la llamaban “limpia-viejos”,

por ser uma doença que acometia  e matava mais a população idosa. por|ser|una|enfermedad|que|afectaba|y|mataba|más|a|población|anciana for|being|a|disease|that|affected|and|killed|more|the|population|elderly za|być|jedną|chorobę|która|dotykała|i|zabijała|bardziej|populację|ludności|starszą ponieważ była to choroba, która dotykała i zabijała głównie starszą populację. because it was a disease that affected and killed more elderly people. por ser una enfermedad que afectaba y mataba más a la población anciana.

Mas em setembro de 2018, pero|en|septiembre|de But|in|September|of Ale|w|wrześniu|2018 Ale we wrześniu 2018 roku, But in September 2018, Pero en septiembre de 2018,

dois acontecimentos mudaram a percepção  dos brasileiros sobre a gripe espanhola. dos|acontecimientos|cambiaron|la|percepción|de los|brasileños|sobre|la|gripe|española two|events|changed|the|perception|of the|Brazilians|about|the|flu|Spanish dwa|wydarzenia|zmieniły|ta|percepcja|o|Brazylijczyków|na temat|ta|grypa|hiszpańska dwa wydarzenia zmieniły postrzeganie Brazylijczyków na temat grypy hiszpańskiej. two events changed Brazilians' perception of the Spanish flu. dos acontecimientos cambiaron la percepción de los brasileños sobre la gripe española.

Primeiro, uma missão de militares  brasileiros, que partiu de navio para primero|una|misión|de|militares|brasileños|que|partió|de|barco|para First|a|mission|of|soldiers|Brazilian|that|departed|by|ship|to Najpierw|jedna|misja|(przyimek)|żołnierze|brazylijscy|która|wyruszyła|(przyimek)|statkiem|do Po pierwsze, misja brazylijskich żołnierzy, która wyruszyła statkiem do First, a mission of Brazilian military personnel, which set sail by ship to Primero, una misión de militares brasileños, que partió en barco para

ajudar nos esforços de guerra, foi acometida  pela doença ao aportar em Dakar, no Senegal. ayudar|en los|esfuerzos|de|guerra|fue|acometida|por la|enfermedad|al|llegar|a|Dakar|en|Senegal to help|in the|efforts|of|war|was|afflicted|by the|disease|upon|arriving|in|Dakar|in the|Senegal pomóc|w|wysiłki|wojnie|wojnie|została|dotknięta|przez|chorobę|przy|przybyciu|do|Dakaru|w|Senegalu pomocy w wysiłkach wojennych, została dotknięta chorobą po przybyciu do Dakaru w Senegalu. assist in the war efforts, was struck by the disease upon arriving in Dakar, Senegal. ayudar en los esfuerzos de guerra, fue afectada por la enfermedad al llegar a Dakar, en Senegal.

Segundo, a chegada no Brasil  do navio inglês Demerara, segundo|la|llegada|en|Brasil|del|barco|inglés|Demerara According to|the|arrival|in|Brazil|of|ship|English|Demerara Według|(spójnik)|przybycie|do|Brazylii|(przyimek)|statek|angielski|Demerara Po drugie, przybycie do Brazylii angielskiego statku Demerara, Second, the arrival in Brazil of the English ship Demerara, Segundo, la llegada a Brasil del barco inglés Demerara,

vindo de Lisboa, que desembarcou doentes  em Recife, Salvador e Rio de Janeiro. viniendo|de|Lisboa|que|desembarcó|enfermos|en|Recife|Salvador|y|Río|de|Janeiro coming|from|Lisbon|which|disembarked|patients|in|Recife|Salvador|and|Rio|of|Janeiro przybywający|z|Lizbona|który|wysadził|chorych|w|Recife|Salvador|i|Rio|z|Janeiro przybywającego z Lizbony, który wyładował chorych w Recife, Salvadorze i Rio de Janeiro. coming from Lisbon, which disembarked sick individuals in Recife, Salvador, and Rio de Janeiro. viniendo de Lisboa, que desembarcó enfermos en Recife, Salvador y Río de Janeiro.

O vírus influenza se espalhou pelas cidades e  país adentro, causando um estrago sem precedentes. El|virus|influenza|se|esparció|por las|ciudades|y|país|adentro|causando|un|daño|sin|precedentes The|virus|influenza|(reflexive pronoun)|spread|through the|cities|and|country|inward|causing|a|damage|without|precedents The|virus|influenza|(reflexive pronoun)|spread|through the|cities|and|country|inward|causing|a|damage|without|precedents Wirus grypy rozprzestrzenił się po miastach i w głąb kraju, powodując bezprecedensowe zniszczenia. The influenza virus spread through the cities and deep into the country, causing unprecedented damage. El virus de la influenza se propagó por las ciudades y el país, causando un daño sin precedentes.

Aí você deve estar se perguntando: o que os  governantes fizeram assim que a doença chegou? ahí|tú|debes|estar|te|preguntando|lo|que|los|gobernantes|hicieron|así|que|la|enfermedad|llegó Then|you|must|be|yourself|wondering|what|that|the|rulers|did|as soon as|that|the|disease|arrived wtedy|ty|powinieneś|być|sobie|pytając|co|co|ci|rządzący|zrobili|tak|gdy|ta|choroba|dotarła A więc pewnie zastanawiasz się: co zrobili rządzący, gdy choroba się pojawiła? So you must be wondering: what did the rulers do as soon as the disease arrived? Ahí debes estar preguntándote: ¿qué hicieron los gobernantes tan pronto como llegó la enfermedad?

A primeira atitude do governo brasileiro  foi negar a gravidade dos fatos. La|primera|actitud|del|gobierno|brasileño|fue|negar|la|gravedad|de los|hechos The|first|attitude|of the|government|Brazilian|was|to deny|the|seriousness|of the|facts The|first|attitude|of|government|Brazilian|was|to deny|the|gravity|of the|facts Pierwszym krokiem rządu brazylijskiego było zaprzeczenie powagi sytuacji. The first action of the Brazilian government was to deny the seriousness of the facts. La primera actitud del gobierno brasileño fue negar la gravedad de los hechos.

Mas logo a realidade se impôs, e medidas  preventivas tiveram que ser tomadas pelo pero|luego|la|realidad|se|impuso|y|medidas|preventivas|tuvieron|que|ser|tomadas|por el But|soon|the|reality|itself|imposed|and|measures|preventive|had|to|be|taken|by the Ale|wkrótce|rzeczywistość|rzeczywistość|się|narzuciła|i|środki|zapobiegawcze|musiały|które|być|podjęte|przez Jednak wkrótce rzeczywistość się narzuciła i konieczne stały się działania prewencyjne przez But soon reality imposed itself, and preventive measures had to be taken by the Pero pronto la realidad se impuso, y se tuvieron que tomar medidas preventivas por parte del

então diretor-geral de saúde, Carlos Seidl. entonces|||de|salud|Carlos|Seidl then|||of|health|Carlos|Seidl więc|||zdrowia||Carlos|Seidl ówczesnego dyrektora generalnego zdrowia, Carlosa Seidla. then director-general of health, Carlos Seidl. entonces director general de salud, Carlos Seidl.

A recomendação foi de que as pessoas  ficassem em casa e evitassem locais públicos la||fue|de|que|las|personas|quedaran|en|casa|y|evitaran|lugares|públicos The|recommendation|was|that|people|the|stay|home|and|avoided|public|places|| A|rekomendacja|była|żeby|aby|te|ludzie|zostały|w|domu|i|unikały|miejsc|publicznych Zalecenie brzmiało, aby ludzie pozostawali w domach i unikali miejsc publicznych. The recommendation was that people stay at home and avoid public places. La recomendación fue que las personas se quedaran en casa y evitaran lugares públicos.

As pessoas foram proibidas até de cuspir  na rua, algo muito comum naquela época. las|personas|fueron|prohibidas|incluso|de|escupir|en|calle|algo|muy|común|en esa|época The|people|were|prohibited|even|from|spitting|in|street|something|very|common|in that|time Te|ludzie|były|zabronione|nawet|(czasownik)|plucie|na|ulicy|coś|bardzo|powszechne|w tamtej|epoce Ludzie zostali nawet zakazani od plucia na ulicy, co było bardzo powszechne w tamtych czasach. People were even prohibited from spitting in the street, something very common at that time. A las personas se les prohibió incluso escupir en la calle, algo muy común en esa época.

Também foram construídos hospitais de campanha también|fueron|construidos|hospitales|de|campaña Also|were|built|hospitals|of|campaign Również|zostały|zbudowane|szpitale|polowe|kampania Zbudowano również szpitale polowe. Field hospitals were also built. También se construyeron hospitales de campaña

e locais de isolamento para  os que estavam infectados. y|lugares|de|aislamiento|para|los|que|estaban|infectados and|places|of|isolation|for|those|who|were|infected i|miejsca|od|izolacji|dla|tych|którzy|byli|zarażeni I miejsca izolacji dla tych, którzy byli zarażeni. And isolation places for those who were infected. y lugares de aislamiento para los que estaban infectados.

Mas as medidas restritivas não foram bem  aceitas por parte da imprensa e pela população. pero|las|medidas|restrictivas|no|fueron|bien|aceptadas|por|parte|de la|prensa|y|por la|población But|the|measures|restrictive|not|were|well|accepted|by|part|of the|press|and|by the|population Ale|te|środki|restrykcyjne|nie|były|dobrze|przyjęte|przez|część|z|prasę|i|przez|ludność Jednak restrykcyjne środki nie były dobrze przyjęte przez część prasy i społeczeństwa. But the restrictive measures were not well accepted by the press and the population. Pero las medidas restrictivas no fueron bien aceptadas por parte de la prensa y de la población.

A revista “A Careta”, aquela mesma que  acusou a Alemanha de ter criado o vírus, la|revista|A|Careta|aquella|misma|que|acusó|a|Alemania|de|haber|creado|el|virus The|magazine|The|Careta|that|same|that|accused|the|Germany|of|having|created|the|virus A|czasopismo|“A|“Careta|ta|sama|która|oskarżyła|Niemcy|Niemcy|o|mieć|stworzenie|wirusa|wirusa Czasopismo „A Careta”, to samo, które oskarżyło Niemcy o stworzenie wirusa, The magazine 'A Careta', the same one that accused Germany of having created the virus, La revista “A Careta”, esa misma que acusó a Alemania de haber creado el virus,

chamou aquelas medidas de “ditadura científica”,  um atentado à liberdade da população. llamó|esas|medidas|de|“dictadura|científica|un|atentado|a|libertad|de la|población called|those|measures|of|dictatorship|scientific|an|attack|to the|freedom|of the|population nazwał|te|środki||dyktatura|naukowa|atak|zamach|na|wolność|ludności|populacja nazwał te środki „naukową dyktaturą”, atakiem na wolność społeczeństwa. called those measures "scientific dictatorship", an attack on the freedom of the population. llamó a esas medidas de “dictadura científica”, un atentado a la libertad de la población.

E apesar da insistência do governo em tomar essas  medidas, elas não tiveram o efeito desejado. Y|a pesar|de la|insistencia|del|gobierno|en|tomar|esas|medidas|ellas|no|tuvieron|el|efecto|deseado And|despite|of the|insistence|of the|government|in|taking|these|measures|they|not|had|the|effect|desired I|pomimo|(przyimek)|nalegania|(przyimek)|rząd|w|podjęciu|te|środki|one|nie|miały|(przyimek)|efekt|pożądany I mimo nalegań rządu na wprowadzenie tych środków, nie przyniosły one oczekiwanego efektu. And despite the government's insistence on taking these measures, they did not have the desired effect. Y a pesar de la insistencia del gobierno en tomar esas medidas, no tuvieron el efecto deseado.

O isolamento não freou a epidemia, e a  contagem de mortos pela espanhola só subia. El|aislamiento|no|frenó|la|epidemia|y|la|conteo|de|muertos|por la|española|solo|subía The|isolation|not|slowed|the|epidemic|and|the|count|of|dead|by|Spanish|only|rose The|isolation|not|slowed|the|epidemic|and|the|count|of|deaths|by|Spanish|only|rose Izolacja nie powstrzymała epidemii, a liczba zgonów spowodowanych hiszpanką tylko rosła. The isolation did not curb the epidemic, and the death toll from the Spanish flu only kept rising. El aislamiento no frenó la epidemia, y el conteo de muertos por la española solo aumentaba.

Acabou sobrando para Carlos Seidl. terminó|quedando|para|Carlos|Seidl It ended up|being left over|for|Carlos|Seidl skończyło|zostawiając|dla|Carlos|Seidl Ostatecznie to Carlos Seidl został obwiniony. It ended up falling on Carlos Seidl. Al final, le tocó a Carlos Seidl.

Em editoriais, o médico foi hostilizado e  acusado de deixar a população à própria sorte. en|editoriales|el|médico|fue|hostilizado|y|acusado|de|dejar|a|población|a|propia|suerte In|editorials|the|doctor|was|harassed|and|accused|of|leaving|the|population|to the|own|fate W|artykułach|lekarz|lekarz|był|zhańbiony|i|oskarżony|o|zostawić|ludność|ludność|w|własnej|losie W artykułach redakcyjnych lekarz był atakowany i oskarżany o pozostawienie społeczeństwa na pastwę losu. In editorials, the doctor was vilified and accused of leaving the population to fend for themselves. En editoriales, el médico fue hostigado y acusado de dejar a la población a su suerte.

Jornais diziam que ele tinha feito pouco caso da periódicos|decían|que|él|había|hecho|poco|caso|de la Newspapers|said|that|he|had|made|little|regard|of the Gazety|mówiły|że|on|miał|zrobił|mało|uwagę|z Gazety mówiły, że zlekceważył Newspapers said that he had made light of the Los periódicos decían que él había hecho poco caso de la

doença. A gripe espanhola passou  a ser chamada de “mal de Seidl”. enfermedad|La|gripe|española|pasó|a|ser|llamada|de|mal|de|Seidl disease|The|flu|Spanish|became|to|be|called|of|evil|of|Seidl choroba|Ta|grypa|hiszpańska|stała|się||nazywana||zło|Seidl|Seidl chorobę. Hiszpanka zaczęła być nazywana „złem Seidla”. disease. The Spanish flu came to be called “Seidl's malady.” enfermedad. La gripe española pasó a ser llamada “mal de Seidl”.

O presidente à época, Wenceslau Braz,  acabou sendo poupado das críticas. El|presidente|a|época|Wenceslau|Braz|acabó|siendo|ahorrado|de las|críticas The|president|at|the time|Wenceslau|Braz|ended up|being|spared|from the|criticisms Prezydent|prezydent|w|czasie|Wenceslau|Braz|ostatecznie|będąc|oszczędzony|od|krytyki Prezydent w tamtym czasie, Wenceslau Braz, został ostatecznie oszczędzony od krytyki. The president at the time, Wenceslau Braz, ended up being spared from criticism. El presidente de la época, Wenceslau Braz, terminó siendo ahorrado de las críticas.

Segundo a historiadora Lilia Schwarcz, según|a|historiadora|Lilia|Schwarcz According to|the|historian|Lilia|Schwarcz Według|i|historyk|Lilia|Schwarcz Według historyczki Lilii Schwarcz, According to historian Lilia Schwarcz, Según la historiadora Lilia Schwarcz,

Braz usou como escudo a figura de  Seidl, que virou um bode expiatório. Braz|usó|como|escudo|a|figura|de|Seidl|que|se convirtió|un|chivo|expiatorio Braz|used|as|shield|the|figure|of|Seidl|who|became|a|goat|scapegoat Braz|użył|jako|tarczę|tę|postać|od|Seidla|która|stała się|jednym|kozłem|ofiarnym Braz użył postaci Seidla jako tarczy, która stała się kozłem ofiarnym. Braz used Seidl's figure as a shield, who became a scapegoat. Braz usó como escudo la figura de Seidl, que se convirtió en un chivo expiatorio.

Ela me disse: ella|me|dijo She|to me|said Ona|mi|powiedziała Powiedziała mi: She told me: Ella me dijo:

"Em comparação com alguns de seus sucessores,  Braz era mais fraco e se escudou na figura de en|comparación|con|algunos|de|sus|sucesores|Braz|era|más|débil|y|se|escudó|en|figura|de In|comparison|with|some|of|his|successors|Braz|was|more|weak|and|himself|shielded|in the|figure|of W|por|z|niektórych|z|jego|następców|Braz|był|bardziej|słaby|i|się|schronił|w|postać|z "W porównaniu do niektórych swoich następców, Braz był słabszy i schronił się za postacią "In comparison to some of his successors, Braz was weaker and shielded himself behind the figure of "En comparación con algunos de sus sucesores, Braz era más débil y se escudó en la figura de

Carlos Seidl, um profissional que era muito  experiente e gabaritado para lidar com a pandemia" Carlos|Seidl|un|profesional|que|era|muy|experimentado|y|capacitado|para|lidiar|con|la|pandemia Carlos|Seidl|a|professional|who|was|very|experienced|and|qualified|to|deal|with|the|pandemic Carlos|Seidl|jeden|profesjonalista|który|był|bardzo|doświadczony|i|wykwalifikowany|do|radzenia sobie|z|tą|pandemią Carlosa Seidla, profesjonalisty, który był bardzo doświadczony i wykwalifikowany do radzenia sobie z pandemią" Carlos Seidl, a professional who was very experienced and qualified to deal with the pandemic." Carlos Seidl, un profesional que era muy experimentado y capacitado para lidiar con la pandemia.

A verdade é que ele era um profissional  experiente e gabaritado para lidar com a pandemia. La|verdad|es|que|él|era|un|profesional|experimentado|y|capacitado|para|lidiar|con|la|pandemia The|truth|is|that|he|was|a|professional|experienced|and|qualified|to|deal|with|the|pandemic (nieprzetłumaczalne)|prawda|jest|że|on|był|(nieprzetłumaczalne)|profesjonalistą|doświadczony|i|wykwalifikowany|do|radzenia|z|(nieprzetłumaczalne)|pandemią Prawda jest taka, że był doświadczonym i wykwalifikowanym profesjonalistą do radzenia sobie z pandemią. The truth is that he was an experienced and qualified professional to deal with the pandemic. La verdad es que él era un profesional experimentado y capacitado para lidiar con la pandemia.

Mas a pressão foi tanta que Seidl acabou  renunciando ao cargo em outubro de 1918. Pero|la|presión|fue|tanta|que|Seidl|acabó|renunciando|al|cargo|en|octubre|de But|the|pressure|was|so much|that|Seidl|ended up|resigning|to the|position|in|October|of Ale|ta|presja|była|tak duża|że|Seidl|ostatecznie|rezygnując|z|stanowiska|w|październiku|1918 Ale presja była tak duża, że Seidl ostatecznie zrezygnował z zajmowanego stanowiska w październiku 1918 roku. But the pressure was so great that Seidl ended up resigning from his position in October 1918. Pero la presión fue tanta que Seidl terminó renunciando al cargo en octubre de 1918.

Coube ao médico carioca Theóphilo Torres assumir  o posto de diretor-geral da Saúde Pública. Correspondió|al|médico|carioca|Theóphilo|Torres|asumir|el|puesto|de|||de la|Salud|Pública It fell|to|doctor|from Rio de Janeiro|Theóphilo|Torres|to assume|the|position|of|||of|Health|Public należało|do|lekarz|z Rio de Janeiro|Theóphilo|Torres|objąć|to|stanowisko|dyrektora|||ds|Zdrowia|Publicznego Lekarz z Rio de Janeiro, Theóphilo Torres, objął stanowisko dyrektora generalnego ds. zdrowia publicznego. It was up to the Rio de Janeiro doctor Theóphilo Torres to take on the position of general director of Public Health. Le correspondió al médico carioca Theóphilo Torres asumir el puesto de director general de Salud Pública.

E uma de suas primeiras ações foi chamar  o médico e pesquisador Carlos Chagas, y|una|de|sus|primeras|acciones|fue|llamar|al|médico|y|investigador|Carlos|Chagas And|one|of|his|first|actions|was|to call|the|doctor|and|researcher|Carlos|Chagas I|one|of|his|first|actions|was|to call|the|doctor|and|researcher|Carlos|Chagas Jedną z jego pierwszych działań było wezwanie lekarza i badacza Carlosa Chagasa, And one of his first actions was to call the doctor and researcher Carlos Chagas, Y una de sus primeras acciones fue llamar al médico e investigador Carlos Chagas,

então diretor do Instituto Oswaldo Cruz, para  assumir as ações de combate à gripe espanhola. entonces|director|del|Instituto|Oswaldo|Cruz|para|asumir|las|acciones|de|combate|a la|gripe|española then|director|of|Institute|Oswaldo|Cruz|to|take on|the|actions|of|combat|to the|flu|Spanish then|director|of|Institute|Oswaldo|Cruz|to|take on|the|actions|of|combat|to the|flu|Spanish ówczesnego dyrektora Instytutu Oswaldo Cruz, do podjęcia działań w walce z hiszpanką. then director of the Oswaldo Cruz Institute, to take charge of the actions against the Spanish flu. entonces director del Instituto Oswaldo Cruz, para asumir las acciones de combate a la gripe española.

Chagas era reconhecido como um herdeiro  intelectual do sanitarista Oswaldo Cruz, Chagas|era|reconocido|como|un|heredero|intelectual|del|sanitarista|Oswaldo|Cruz Chagas|was|recognized|as|an|intellectual heir|intellectual|of|sanitarian|Oswaldo|Cruz Chagas|był|uznawany|za|jednego|spadkobiercę|intelektualnego|sanitarysty|sanitarysty|Oswaldo|Cruza Chagas był uznawany za intelektualnego spadkobiercę sanitarysty Oswaldo Cruza, Chagas was recognized as an intellectual heir of the sanitary reformer Oswaldo Cruz, Chagas era reconocido como un heredero intelectual del sanitarista Oswaldo Cruz,

médico muito respeitado no país que faleceu  em 1917, um ano antes de a pandemia estourar. médico|muy|respetado|en|país|que|falleció|en|un|año|antes|de|la|pandemia|estallar doctor|very|respected|in|country|who|died|in|one|year|before|of|the|pandemic|outbreak lekarz|bardzo|szanowany|w|kraju|który|zmarł|w|jeden|rok|przed|od|pandemia|pandemia|wybuchnąć bardzo szanowanego lekarza w kraju, który zmarł w 1917 roku, rok przed wybuchem pandemii. a highly respected doctor in the country who passed away in 1917, a year before the pandemic broke out. médico muy respetado en el país que falleció en 1917, un año antes de que estallara la pandemia.

A historiadora Daiane Silveira Rossi me  explicou que seria como se, hoje em dia, la|historiadora|Daiane|Silveira|Rossi|me|explicó|que|sería|como|si|hoy|en|día The|historian|Daiane|Silveira|Rossi|me|explained|that|would be|as if|if|today|in|day (artykuł określony)|historyczka|Daiane|Silveira|Rossi|mnie|wyjaśniła|że|byłoby|jak|(zaimek zwrotny)|dzisiaj|w|dzień Historyczka Daiane Silveira Rossi wyjaśniła mi, że byłoby to tak, jakby dzisiaj, The historian Daiane Silveira Rossi explained to me that it would be like if, nowadays, La historiadora Daiane Silveira Rossi me explicó que sería como si, hoy en día,

a pneumologista Margareth Dalcolmo, da FioCruz,  fosse convidada para virar ministra da Saúde. la|neumóloga|Margareth|Dalcolmo|de la|FioCruz|fuera|invitada|para|convertirse|ministra|de la|Salud the|pulmonologist|Margareth|Dalcolmo|from the|FioCruz|were|invited|to|become|minister|of the|Health (nieprzetłumaczalne)|pulmonolog|Margareth|Dalcolmo|z|FioCruz|byłaby|zaproszona|do|zostania|ministrem|zdrowia|zdrowia pneumolog Margareth Dalcolmo z FioCruz została zaproszona do objęcia stanowiska ministra zdrowia. the pulmonologist Margareth Dalcolmo, from FioCruz, were invited to become the Minister of Health. la neumóloga Margareth Dalcolmo, de la FioCruz, fuera invitada a convertirse en ministra de Salud.

Ou seja, um nome de muito peso,  respeitado na comunidade científica.. o|sea|un|nombre|de|mucho|peso|respetado|en la|comunidad|científica That|is|a|name|of|very|weight|respected|in|community|scientific czyli|znaczy|jedno|imię|o|bardzo|ciężar|szanowany|w|społeczności|naukowej Innymi słowy, osoba o dużym autorytecie, szanowana w społeczności naukowej.. In other words, a name of great weight, respected in the scientific community. Es decir, un nombre de mucho peso, respetado en la comunidad científica..

Sob o comando de Carlos Chagas, as medidas  preventivas foram intensificadas e mais bajo|el|mando|de|Carlos|Chagas|las|medidas|preventivas|fueron|intensificadas|y|más Under|the|command|of|Carlos|Chagas|the|measures|preventive|were|intensified|and|more Pod|(określony artykuł)|dowództwem|(przyimek)|Carlos|Chagas|(określony artykuł)|środki|zapobiegawcze|były|intensyfikowane|i|więcej Pod kierownictwem Carlosa Chagasa środki zapobiegawcze zostały wzmocnione, a więcej Under the leadership of Carlos Chagas, preventive measures were intensified and more Bajo el mando de Carlos Chagas, las medidas preventivas fueron intensificadas y más

hospitais de campanha e postos  de atendimento foram criados. hospitales|de|campaña|y|puestos|de|atención|fueron|creados hospitals|of|campaign|and|posts|of|care|were|created szpitale|polowe|kampania|i|punkty|pomocy|medycznej|zostały|utworzone szpitali polowych i punktów medycznych zostało utworzonych. field hospitals and care posts were created. hospitales de campaña y puestos de atención fueron creados.

Mas a verdade é que naquele momento a epidemia já pero|la|verdad|es|que|en ese|momento|la|epidemia|ya But|the|truth|is|that|at that|moment|the|epidemic|already Ale|ta|prawda|jest|że|w tamtym|momencie|ta|epidemia|już Ale prawda jest taka, że w tamtym momencie epidemia już But the truth is that at that moment the epidemic was already Pero la verdad es que en ese momento la epidemia ya

arrefecia no país por causa das  medidas tomadas anteriormente. estaba disminuyendo|en|país|por|causa|de las|medidas|tomadas|anteriormente cooled|in|country|due|to|the|measures|taken|previously ochładza|w|kraju|z|powodu|podjętych|środków|wcześniej|wcześniej osłabiała się w kraju z powodu wcześniej podjętych działań. dwindling in the country due to the measures taken earlier. se estaba reduciendo en el país debido a las medidas tomadas anteriormente.

Só que o timing da situação fez  parecer que Chagas tinha milagrosamente solo|que|el|momento|de la|situación|hizo|parecer|que|Chagas|tenía|milagrosamente Only|that|the|timing|of|situation|made|to seem|that|Chagas|had|miraculously Tylko|że|ten|czas|sytuacji|sytuacja|sprawił|wydawać się|że|Chagas|miał|cudownie Tylko że czas sytuacji sprawił, że wydawało się, iż Chagas cudownie It's just that the timing of the situation made it seem like Chagas had miraculously Solo que el momento de la situación hizo parecer que Chagas había milagrosamente

acabado com a gripe espanhola. acabado|con|la|gripe|española ended|with|the|flu|Spanish zakończony|z|ta|grypa|hiszpańska zakończył hiszpankę. ended the Spanish flu. acabado con la gripe española.

E tudo isso tornou aquela época um  momento de construção de heróis nacionais. y|todo|eso|se convirtió|aquella|época|un|momento|de|construcción|de|héroes|nacionales And|everything|this|made|that|time|a|moment|of|construction|of|heroes|national I|everything|this|made|that|time|a|moment|of|construction|of|heroes|national I wszystko to uczyniło ten czas momentem budowy narodowych bohaterów. And all of this turned that time into a moment of building national heroes. Y todo esto convirtió esa época en un momento de construcción de héroes nacionales.

Além de Chagas, houve o resgate da  figura de Oswaldo Cruz, seu mentor, además|de|Chagas|hubo|el|rescate|de la|figura|de|Oswaldo|Cruz|su|mentor Besides|of|Chagas|there was|the|rescue|of the|figure|of|Oswaldo|Cruz|his|mentor Oprócz|od|Chagas|był|ten|ratunek|z|postać|od|Oswaldo|Cruz|jego|mentor Oprócz Chagasa, przywrócono postać Oswaldo Cruza, jego mentora, In addition to Chagas, the figure of Oswaldo Cruz, his mentor, Además de Chagas, hubo el rescate de la figura de Oswaldo Cruz, su mentor,

como pais da saúde pública brasileira. como|padres|de la|salud|pública|brasileña as|parents|of|health|public|Brazilian jak|kraj|zdrowia|zdrowie|publiczna|brazylijska jako ojca brazylijskiej służby zdrowia. was rescued as the father of Brazilian public health. como padres de la salud pública brasileña.

Além dele, o nome de Rodrigues  Alves voltou com força. además|de él|el|nombre|de|Rodrigues|Alves|volvió|con|fuerza Besides|him|the|name|of|Rodrigues|Alves|returned|with|strength Oprócz|niego|ten|nazwisko|Rodrygues||Alves|wrócił|z|siłą Oprócz niego, imię Rodriguesa Alvese powróciło z siłą. In addition to him, the name of Rodrigues Alves returned with strength. Además de él, el nombre de Rodrigues Alves volvió con fuerza.

Ele tinha sido presidente entre 1902  e 1906, e sua administração ficou él|había|sido|presidente|entre|y|y|su|administración|quedó He|had|been|president|between|and||his|administration|remained On|miał|był|prezydent|między|i||jego|administracja|pozostała Był prezydentem w latach 1902-1906, a jego administracja została He had been president from 1902 to 1906, and his administration was Él había sido presidente entre 1902 y 1906, y su administración quedó

marcada pelas medidas de saneamento  e vacinação implementadas por Cruz. marcada|por las|medidas|de|saneamiento|y|vacunación|implementadas|por|Cruz marked|by|measures|of|sanitation|and|vaccination|implemented|by|Cruz oznaczona|przez|środki|sanitarne|sanitarne|i|szczepienia|wdrożone|przez|Cruz zapamiętana z powodu wprowadzonych przez Cruza działań sanitarno-szczepionkowych. marked by the sanitation and vaccination measures implemented by Cruz. marcada por las medidas de saneamiento y vacunación implementadas por Cruz.

Foi nessa época que desembocou  a “revolta da vacina”, fue|en esa|época|que|desembocó|la|revuelta|de la|vacuna It was|at that|time|that|led to|the|revolt|of the|vaccine Było|w tym|czasie|która|wybuchła|ta|rebelia|przeciwko|szczepionce W tym czasie miała miejsce "rewolta szczepionkowa", It was at that time that the "vaccine revolt" emerged, Fue en esa época que desembocó la “revuelta de la vacuna”,

que você deve se lembrar das aulas de história. que|tú|debes|reflexivo|recordar|de las|clases|de|historia that|you|should|reflexive pronoun|remember|of the|classes|of|history że|ty|powinieneś|się|pamiętać|z|lekcje|z|historii którą zapewne pamiętasz z lekcji historii. which you may remember from history classes. que debes recordar las clases de historia.

Impulsionado por esse pico de popularidade, impulsado|por|ese|pico|de|popularidad Driven|by|this|peak|of|popularity Napędzany|przez|ten|szczyt|popularności| Napędzany tym szczytem popularności, Driven by this peak of popularity, Impulsado por este pico de popularidad,

Rodrigues Alves concorreu de novo à  presidência em 1918 e acabou ganhando. Rodrigues|Alves|concurrió|de|nuevo|a la|presidencia|en|y|terminó|ganando Rodrigues|Alves|ran|again|for|to|presidency|in|and|ended up|winning Rodrigues|Alves|ubiegał się|o|ponownie|do|prezydenturę|w|i|ostatecznie|wygrywając Rodrigues Alves ponownie ubiegał się o prezydenturę w 1918 roku i ostatecznie wygrał. Rodrigues Alves ran for president again in 1918 and ended up winning. Rodrigues Alves se postuló nuevamente a la presidencia en 1918 y terminó ganando.

Mas já com 70 anos e saúde frágil, pero|ya|con|años|y|salud|frágil But|already|with|years|and|health|fragile Ale|już|z|lat|i|zdrowie|słabe Ale już w wieku 70 lat i w słabym zdrowiu, But already at 70 years old and in fragile health, Pero ya con 70 años y salud frágil,

ele não conseguiu assumir o cargo  e morreu antes de tomar posse. él|no|consiguió|asumir|el|cargo|y|murió|antes|de|tomar|posesión he|not|was able to|assume|the|position|and|died|before|of|taking|office on|nie|mógł|objąć|to|stanowisko|i|umarł|przed|z|objęciem|władzy nie udało mu się objąć stanowiska i zmarł przed objęciem urzędu. he was unable to take office and died before assuming the position. no pudo asumir el cargo y murió antes de tomar posesión.

Há, inclusive, um mito de que Alves teria  morrido por causa da gripe espanhola. hay|incluso|un|mito|de|que|Alves|habría|muerto|por|causa|de la|gripe|española There is|including|a|myth|that|Alves|Alves|would have|died|by|cause|of the|flu|Spanish Jest|włącznie|mit|mit|że|który|Alves|miałby|umrzeć|z|powodu|grypy|grypy|hiszpańskiej Istnieje nawet mit, że Alves zmarł z powodu grypy hiszpańskiej. There is even a myth that Alves died because of the Spanish flu. Hay, incluso, un mito de que Alves habría muerto a causa de la gripe española.

Mas não é verdade. pero|no|es|verdad But|not|is|true Ale|nie|jest|prawda Ale to nieprawda. But that is not true. Pero no es verdad.

Ele teve problemas cardíacos e  respiratórios por muito tempo. él|tuvo|problemas|cardíacos|y|respiratorios|por|mucho|tiempo He|had|problems|cardiac|and|respiratory|for|a long|time On|miał|problemy|sercowe|i|oddechowe|przez|bardzo|długo Miał problemy z sercem i układem oddechowym przez długi czas. He had heart and respiratory problems for a long time. Tuvo problemas cardíacos y respiratorios durante mucho tiempo.

Além disso, Alves passou alguns  dias doente antes de vir a falecer. además|de esto|Alves|pasó|algunos|días|enfermo|antes|de|venir|a|fallecer Besides|that|Alves|spent|a few|days|sick|before|of|to come|to|die Ponadto|to|Alves|spędził|kilka|dni|chory|przed||przyjść|do|umrzeć Ponadto Alves spędził kilka dni chory przed śmiercią. In addition, Alves spent a few days ill before he passed away. Además, Alves pasó algunos días enfermo antes de fallecer.

Isso não teria acontecido se  tivesse contraído a gripe espanhola, eso|no|habría|sucedido|si|hubiera|contraído|la|gripe|española This|not|would have|happened|if|had|contracted|the|flu|Spanish To|nie|by|wydarzyło się|gdyby|miał|zarażony|grypą||hiszpańską To by się nie zdarzyło, gdyby zaraził się hiszpanką, This would not have happened if he had contracted the Spanish flu, Eso no habría sucedido si hubiera contraído la gripe española,

que era uma doença que levava ao óbito bem rápido. que|era|una|enfermedad|que|llevaba|a|fallecimiento|muy|rápido that|was|a|disease|that|led|to|death|very|quickly która|była|jedną|chorobą|która|prowadziła|do|zgon|bardzo|szybko która była chorobą prowadzącą do szybkiej śmierci. which was a disease that led to death very quickly. que era una enfermedad que llevaba a la muerte muy rápido.

O cargo foi assumido rapidamente  pelo advogado mineiro Delfim Moreira, el|cargo|fue|asumido|rápidamente|por el|abogado|mineiro|Delfim|Moreira The|position|was|assumed|quickly|by|lawyer|from Minas Gerais|Delfim|Moreira The|position|was|assumed|quickly|by|lawyer|from Minas Gerais|Delfim|Moreira Stanowisko szybko objął prawnik z Minas Gerais, Delfim Moreira, The position was quickly assumed by the lawyer from Minas Gerais, Delfim Moreira, El cargo fue asumido rápidamente por el abogado mineiro Delfim Moreira,

mas novas eleições foram convocadas. pero|nuevas|elecciones|fueron|convocadas but|new|elections|were|called ale|nowe|wybory|zostały|zwołane ale ogłoszono nowe wybory. but new elections were called. pero se convocaron nuevas elecciones.

Quem saiu vencedor foi o jurista  paraibano Epitácio Pessoa, quien|salió|vencedor|fue|el|jurista|paraibano|Epitácio|Pessoa Who|emerged|victorious|was|the|jurist|from Paraíba|Epitácio|Pessoa Kto|wyszedł|zwycięzca|był|ten|prawnik|z Paraiby|Epitácio|Pessoa Zwycięzcą został prawnik z Paraiby, Epitácio Pessoa, The winner was the jurist from Paraíba, Epitácio Pessoa, El ganador fue el jurista paraibano Epitácio Pessoa,

que ficou no cargo até o fim de 1922. que|quedó|en|cargo|hasta|el|fin|de who|remained|in|position|until|the|end|of który|pozostał|na|stanowisku|do|końca|końca|roku który pozostał na stanowisku do końca 1922 roku. who remained in office until the end of 1922. quien ocupó el cargo hasta finales de 1922.

Nesse período, a gripe já parecia bem  controlada na capital Rio de Janeiro, ese|período|la|gripe|ya|parecía|bien|controlada|en|capital|Río|de|Janeiro In this|period|the|flu|already|seemed|well|controlled|in the|capital|Rio|of|Janeiro W tym|okresie|ta|grypa|już|wydawała się|dobrze|kontrolowana|w|stolicy|Rio|z|Janeiro W tym okresie grypa wydawała się być dobrze kontrolowana w stolicy Rio de Janeiro, During this period, the flu seemed to be well controlled in the capital, Rio de Janeiro, En ese período, la gripe ya parecía estar bien controlada en la capital, Río de Janeiro,

mas outros lugares do país  ainda sofriam com a calamidade. pero|otros|lugares|del|país|aún|sufrían|con|la|calamidad but|other|places|of|country|still|suffered|with|the|calamity ale|inne|miejsca|z|kraj|wciąż|cierpiały|z|tą|klęską żywiołową ale w innych miejscach w kraju wciąż cierpiano z powodu klęski. but other places in the country were still suffering from the calamity. pero otros lugares del país aún sufrían con la calamidad.

Um deles era Manaus, uma das  cidades mais atingidas pela doença, uno|de ellos|era|Manaus|una|de las|ciudades|más|afectadas|por la|enfermedad One|of them|was|Manaus|one|of the|cities|most|affected|by|disease Jeden|z nich|był|Manaus|jedno|z|miast|najbardziej|dotknięte|przez|chorobę Jednym z nich było Manaus, jedno z miast najbardziej dotkniętych chorobą, One of them was Manaus, one of the cities most affected by the disease, Uno de ellos era Manaos, una de las ciudades más afectadas por la enfermedad,

a exemplo do que tem acontecido  atualmente com o coronavírus. a|ejemplo|de lo|que|ha|sucedido|actualmente|con|el|coronavirus as|example|of|what|has|happened|currently|with|the|coronavirus na|przykład|od|co|ma|wydarzyło się|obecnie|z|tym|koronawirusem podobnie jak ma to miejsce obecnie z koronawirusem. similar to what has been happening currently with the coronavirus. como ha estado sucediendo actualmente con el coronavirus.

Segundo Lilia Schwartz, a partir  dessa época os presidentes adotaram según|Lilia|Schwartz|a|partir|de esa|época|los|presidentes|adoptaron According to|Lilia|Schwartz|from|from|that|time|the|presidents|adopted Według|Lilia|Schwartz|od|począwszy|tej|epoki|ci|prezydenci|przyjęli Według Lilii Schwartz, od tego czasu prezydenci przyjęli According to Lilia Schwartz, from that time on, the presidents adopted Según Lilia Schwartz, a partir de esa época los presidentes adoptaron

uma postura muito parecida com a  de Jair Bolsonaro nos dias de hoje. una|postura|muy|parecida|con|la|de|Jair|Bolsonaro|en los|días|de|hoy a|posture|very|similar|with|the|of|Jair|Bolsonaro|in the|days|of|today jedna|postawa|bardzo|podobna|z|postawa|od|Jair|Bolsonaro|w|dniach|od|dzisiaj bardzo podobną postawę do tej, którą ma Jair Bolsonaro dzisiaj. a stance very similar to that of Jair Bolsonaro today. una postura muy parecida con la de Jair Bolsonaro en los días de hoy.

Eles diziam que o problema não era deles, e que  não tinham responsabilidade de resolver tudo. Ellos|decían|que|el|problema|no|era|de ellos|y|que|no|tenían|responsabilidad|de|resolver|todo They|said|that|the|problem|not|was|theirs|and|that|not|had|responsibility|to|solve|everything Oni|mówili|że|ten|problem|nie|był|ich|i|że|nie|mieli|odpowiedzialność|do|rozwiązania|wszystko Mówili, że problem nie jest ich, i że nie mają odpowiedzialności za rozwiązanie wszystkiego. They said that the problem was not theirs, and that they had no responsibility to solve everything. Decían que el problema no era de ellos, y que no tenían la responsabilidad de resolverlo todo.

Com o tempo, houve uma queda de  casos e mortes pela gripe espanhola. Con|el|tiempo|hubo|una|caída|de|casos|y|muertes|por la|gripe|española With|the|time|there was|a|decrease|of|cases|and|deaths|from the|flu|Spanish Z||czas|było|jeden|spadek|przypadków|przypadków|i|zgonów|przez|grypę|hiszpańską Z biegiem czasu nastąpił spadek przypadków i zgonów z powodu hiszpanki. Over time, there was a decline in cases and deaths from the Spanish flu. Con el tiempo, hubo una disminución de casos y muertes por la gripe española.

As medidas de prevenção foram relaxadas, e  rapidamente a pandemia virou assunto do passado. Las|medidas|de|prevención|fueron|relajadas|y|rápidamente|la|pandemia|se convirtió|asunto|de|pasado The|measures|of|prevention|were|relaxed|and|quickly|the|pandemic|became|subject|of|past Te|środki|zapobieganie|zapobiegania|zostały|złagodzone|i|szybko|||stała się|tematem|z|przeszłości Środki zapobiegawcze zostały złagodzone, a pandemia szybko stała się tematem przeszłości. Preventive measures were relaxed, and quickly the pandemic became a thing of the past. Las medidas de prevención se relajaron, y rápidamente la pandemia se convirtió en un asunto del pasado.

Um exemplo disso foi o Carnaval de 1919, un|ejemplo|de esto|fue|el|carnaval|de A|example|of this|was|the|Carnival|of (nieprzetłumaczalne)|przykład|tego|był|(nieprzetłumaczalne)|Karnawał|(przyimek) Przykładem tego był karnawał w 1919 roku, An example of this was the Carnival of 1919, Un ejemplo de esto fue el Carnaval de 1919,

que é tido como uma das maiores  festas populares de todos os tempos. que|es|tenido|como|una|de las|mayores|fiestas|populares|de|todos|los|tiempos that|is|regarded|as|one|of the|biggest|festivals|popular|of|all|the|times która|jest|uważana|za|jedną|z|największe|święta|ludowe|z|wszystkich|czasów|czasów który uważany jest za jedną z największych imprez ludowych wszech czasów. which is considered one of the greatest popular festivals of all time. que se considera una de las mayores fiestas populares de todos los tiempos.

Também em 1919, os estádios brasileiros  lotaram para ver a Seleção vencer seu también|en|los|estadios|brasileños|se llenaron|para|ver|a|selección|vencer|su Also|in|the|stadiums|Brazilian|were filled|to|see|the|National Team|win|its Także|w|(zaimek dzierżawczy)|stadiony|brazylijskie|wypełniły się|aby|zobaczyć|(zaimek określający)|Reprezentacja|wygrać|(zaimek dzierżawczy) Również w 1919 roku, brazylijskie stadiony były pełne, aby zobaczyć, jak reprezentacja zdobywa swoje Also in 1919, Brazilian stadiums were packed to see the National Team win its También en 1919, los estadios brasileños se llenaron para ver a la Selección ganar su

primeiro título internacional,  em um torneio sul-americano. primer|título|internacional|en|un|torneo|| first|title|international|in|a|tournament|| pierwszy|tytuł|międzynarodowy|w|jednym|turnieju|| pierwsze międzynarodowe trofeum w turnieju południowoamerykańskim. first international title, in a South American tournament. primer título internacional, en un torneo sudamericano.

A gente já falou, até aqui, sobre como a  gripe espanhola chegou e foi embora do Brasil. la|gente|ya|habló|hasta|aquí|sobre|cómo|la|gripe|española|llegó|y|fue|se fue|de|Brasil We|people|already|talked|so far|here|about|how|the|flu|Spanish|arrived|and|was|gone|from|Brazil My|people|already|talked|up|here|about|how|the|flu|Spanish|arrived|and|was|gone|from|Brazil Mówiliśmy już, do tej pory, o tym, jak hiszpańska grypa przybyła i odeszła z Brazylii. We have already talked, up to this point, about how the Spanish flu arrived and left Brazil. Ya hemos hablado, hasta aquí, sobre cómo la gripe española llegó y se fue de Brasil.

E é inevitável que durante esse tempo todo  você tenha feito comparações com o que y|es|inevitable|que|durante|ese|tiempo|todo|tú|hayas|hecho|comparaciones|con|lo| And|is|inevitable|that|during|this|time|whole|you|have|made|comparisons|with|the|what I|is|inevitable|that|during|that|time|whole|you|have|made|comparisons|with|the|what I jest nieuniknione, że przez cały ten czas porównywałeś to, co And it is inevitable that during all this time you have made comparisons with what Y es inevitable que durante todo este tiempo hayas hecho comparaciones con lo que

está acontecendo agora, na crise do coronavírus. está|sucediendo|ahora|en la|crisis|del|coronavirus is|happening|now|in|crisis|of|coronavirus jest|dzieje się|teraz|w|kryzys|związany z|koronawirusem dzieje się teraz, w kryzysie koronawirusa. is happening now, in the coronavirus crisis. está sucediendo ahora, en la crisis del coronavirus.

Então quais são as semelhanças e diferenças  entre esses dois momentos históricos? entonces|cuáles|son|las|similitudes|y|diferencias|entre|esos|dos|momentos|históricos So|what|are|the|similarities|and|differences|between|these|two|moments|historical Więc|jakie|są|te|podobieństwa|i|różnice|między|tymi|dwoma|momentami|historycznymi Jakie są więc podobieństwa i różnice między tymi dwoma momentami historycznymi? So what are the similarities and differences between these two historical moments? Entonces, ¿cuáles son las similitudes y diferencias entre estos dos momentos históricos?

Uma das semelhanças entre as duas pandemias é  que elas não foram nem um pouco democráticas. una|de las|similitudes|entre|las|dos|pandemias|es|que|ellas|no|fueron|ni|un|poco|democráticas One|of|similarities|between|the|two|pandemics|is|that|they|not|were|neither|a|little|democratic Jedna|z|podobieństw|między|te|dwie|pandemie|jest|że|one|nie|były|ani|trochę|mało|demokratyczne Jednym z podobieństw między tymi dwiema pandemią jest to, że nie były one wcale demokratyczne. One of the similarities between the two pandemics is that they were not democratic at all. Una de las similitudes entre las dos pandemias es que no fueron en absoluto democráticas.

Ou seja, elas não atingiram  pobres e ricos da mesma forma. o|sea|ellas|no|alcanzaron|pobres|y|ricos|de la|misma|manera In other words|that is|they|not|reached|poor people||rich people|in the|same|way czyli|znaczy|one|nie|osiągnęły|biednych|i|bogatych|w|taki sam|sposób To znaczy, nie dotknęły biednych i bogatych w ten sam sposób. That is, they did not affect the poor and the rich in the same way. Es decir, no afectaron a pobres y ricos de la misma manera.

Lilia Schwartz me contou que as duas  doenças chegaram por meio dos ricos, Lilia|Schwartz|me|contó|que|las|dos|enfermedades|llegaron|por|medio|de los|ricos Lilia|Schwartz|to me|told|that|the|two|diseases|arrived|through|means|of the|rich Lilia|Schwartz|mi|powiedziała|że|te|dwie|choroby|dotarły|przez|pośrednictwo|bogatych|bogatych Lilia Schwartz powiedziała mi, że dwie choroby dotarły do nas przez bogatych, Lilia Schwartz told me that the two diseases came through the rich, Lilia Schwartz me contó que las dos enfermedades llegaron a través de los ricos,

que viajavam ao exterior e  voltavam ao país de navio ou avião. que|viajaban|al|exterior|y|volvían|al|país|en|barco|o|avión who|traveled|abroad|foreign countries|and|returned|to|country|by|ship|or|airplane którzy|podróżowali|za granicę|granicę|i|wracali|do|kraju|statkiem|statkiem|lub|samolotem którzy podróżowali za granicę i wracali do kraju statkiem lub samolotem. who traveled abroad and returned to the country by ship or plane. que viajaban al extranjero y volvían al país en barco o avión.

E que tinham condições de buscar bons  tratamentos médicos caso construíssem o vírus. y|que|tenían|condiciones|de|buscar|buenos|tratamientos|médicos|caso|construyeran|el|virus And|that|had|means|to|seek|good|treatments|medical|if|they built|the|virus I|that|had|conditions|to|seek|good|treatments|medical|if|they built|the|virus I że mieli możliwości, aby szukać dobrych leczeń medycznych, jeśli sami wywołali wirusa. And they had the means to seek good medical treatments if they built the virus. Y que tenían condiciones de buscar buenos tratamientos médicos si construían el virus.

Mas quem morreu aos montes, mesmo, foi a população  pobre, moradora das favelas e periferias. pero|quien|murió|a los|montones|realmente|fue|la|población|pobre|residente|de las|favelas|y|periferias But|who|died|in|large numbers|really|was|the|population|poor|resident|of the|slums|and|outskirts Ale|kto|umarł|w|masy|naprawdę|była|ta|ludność|biedna|mieszkaniec|z|faweli|i|peryferii Ale to właśnie biedna ludność, mieszkańcy slumsów i peryferii, umierała masowo. But those who died in droves were the poor population, living in slums and outskirts. Pero quienes murieron en masa, de verdad, fueron la población pobre, residente de las favelas y periferias.

Que tinha pouco acesso à saúde e menos  possibilidade de cumprir as medidas de isolamento. que|tenía|poco|acceso|a|salud|y|menos|posibilidad|de|cumplir|las|medidas|de|aislamiento That|had|little|access|to the|health|and|less|possibility|of|complying|the|measures|of|isolation Który|miał|mało|dostęp|do|zdrowia|i|mniej|możliwość|do|przestrzegania|te|środki|do|izolacji Mieli oni ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej i mniejsze możliwości przestrzegania środków izolacji. Who had little access to healthcare and even less ability to comply with isolation measures. Que tenía poco acceso a la salud y menos posibilidad de cumplir con las medidas de aislamiento.

O mesmo pode se dizer sobre  a pandemia do coronavírus, lo|mismo|puede|se|decir|sobre|la|pandemia|del|coronavirus The|same|can|(reflexive pronoun)|say|about|the|pandemic|of|coronavirus To|samo|może|się|powiedzieć|o|ta|pandemia|od|koronawirus To samo można powiedzieć o pandemii koronawirusa, The same can be said about the coronavirus pandemic, Lo mismo se puede decir sobre la pandemia del coronavirus,

que também atinge com mais força  a população menos favorecida. que|también|alcanza|con|más|fuerza|a|población|menos|favorecida that|also|affects|with|more|strength|the|population|less|advantaged która|również|dotyka|z|bardziej|siłą||ludność|mniej|uprzywilejowana która również dotyka z większą siłą mniej uprzywilejowaną ludność. which also affects the less privileged population more severely. que también afecta con más fuerza a la población menos favorecida.

Uma outra semelhança entre as duas pandemias  foi a procura por tratamentos milagrosos. una|otra|semejanza|entre|las|dos|pandemias|fue|la|búsqueda|por|tratamientos|milagrosos One|other|similarity|between|the|two|pandemics|was|the|search|for|treatments|miraculous Jedna|inna|podobieństwo|między|te|dwie|pandemie|była|ta|poszukiwanie|za|leczenie|cudowne Innym podobieństwem między tymi dwiema pandemią była chęć poszukiwania cudownych leków. Another similarity between the two pandemics was the search for miraculous treatments. Otra similitud entre las dos pandemias fue la búsqueda de tratamientos milagrosos.

Muita gente achava que caldo de  galinha poderia curar a doença. mucha|gente|pensaba|que|caldo|de|gallina|podría|curar|la|enfermedad Many|people|thought|that|chicken broth|of|chicken|could|cure|the|disease Dużo|ludzi|myślała|że|rosół|z|kurczaka|mógł|wyleczyć|tę|chorobę Wielu ludzi uważało, że rosół z kurczaka może wyleczyć tę chorobę. Many people believed that chicken broth could cure the disease. Mucha gente creía que el caldo de pollo podría curar la enfermedad.

Em hospitais do Rio Grande do Sul,  o estoque de frango chegou a acabar. en|hospitales|de|Río|Grande|de|Sur|el|stock|de|pollo|llegó|a|acabar In|hospitals|of|Rio|Grande|of|South|the|stock|of|chicken|reached|to|run out W|szpitalach|z|Rio|Grande|z|Południa|ten|zapas|kurczaka||dotarł|do|skończyć W szpitalach w Rio Grande do Sul zapasy kurczaka się skończyły. In hospitals in Rio Grande do Sul, the stock of chicken even ran out. En hospitales de Rio Grande do Sul, el stock de pollo llegó a agotarse.

Também havia o mito de que o sal de quinino, también|había|el|mito|de|que|la|sal|de|quinina Also|there was|the|myth|of|that|the|salt|of|quinine Również|istniał|ten|mit|o|że|ten|sól|z|chinina Istniał również mit, że sól chinowa, There was also the myth that quinine salt, También existía el mito de que la sal de quinina,

um tratamento usado para malária e dores  nas articulações, tratava a gripe espanhola. un|tratamiento|usado|para|malaria|y|dolores|en las|articulaciones|trataba|la|gripe|española a|treatment|used|for|malaria|and|pains|in the|joints|treated|the|flu|Spanish jeden|leczenie|używane|do|malarię|i|bóle|w|stawach|leczył|grypę||hiszpańską lek stosowany w leczeniu malarii i bólów stawów, leczył hiszpankę. a treatment used for malaria and joint pain, treated the Spanish flu. un tratamiento utilizado para la malaria y dolores en las articulaciones, trataba la gripe española.

Ele era vendido nas farmácias  como um santo remédio. él|era|vendido|en las|farmacias|como|un|santo|remedio He|was|sold|in the|pharmacies|as|a|holy|remedy On|był|sprzedawany|w|aptekach|jako|jeden|święty|lek Sprzedawano go w aptekach jako cudowny lek. It was sold in pharmacies as a miracle cure. Se vendía en las farmacias como un remedio milagroso.

O curioso é que, em 1930,  o quinino foi substituído el|curioso|es|que|en|el|quinina|fue|sustituido The|curious|is|that|in|the|quinine|was|replaced The|curious|is|that|in|the|quinine|was|replaced Ciekawe jest to, że w 1930 roku chinina została zastąpiona Interestingly, in 1930, quinine was replaced Lo curioso es que, en 1930, la quinina fue sustituida

no tratamento da malária pela cloroquina. en|tratamiento|de la|malaria|por la|cloroquina in|treatment|of|malaria|by|chloroquine w|leczenie|malarii|malaria|przez|chlorochinę w leczeniu malarii przez chlorochinę. in the treatment of malaria by chloroquine. en el tratamiento de la malaria con cloroquina.

Ela mesma, que na epidemia do  coronavírus é defendida por ella|misma|que|en la|epidemia|del|coronavirus|es|defendida|por She|herself|who|in|epidemic|of|coronavirus|is|defended|by Ona|sama|która|w|epidemii|(przyimek)|koronawirus|jest|broniona|przez Ona sama, która w epidemii koronawirusa jest broniona przez She herself, who during the coronavirus epidemic is defended by Ella misma, que en la epidemia del coronavirus es defendida por

alguns como um tratamento  precoce contra a covid-19. some|as|a|treatment|early|against|the|covid-19 niektórzy|jako|jeden|leczenie|wczesne|przeciwko||covid-19 niektórych jako wczesne leczenie przeciwko covid-19. some as an early treatment against covid-19. algunos como un tratamiento precoz contra la covid-19.

Mas há uma diferença fundamental. Ale jest zasadnicza różnica. But there is a fundamental difference. Pero hay una diferencia fundamental.

Naquela época, as autoridades de saúde não  recomendavam o remédio para a população. en aquel|época|las|autoridades|de|salud|no|recomendaban|el|medicamento|para|la|población At that|time|the|health authorities|of|health|did not|recommend|the|medicine|for|the|population W tamtym|czasie|te|władze|zdrowia|zdrowia|nie|zalecały|ten|lek|dla|ludności|populacji W tamtym czasie władze zdrowotne nie zalecały leku dla ludności. At that time, health authorities did not recommend the medicine for the population. En esa época, las autoridades de salud no recomendaban el medicamento para la población.

Hoje em dia, vemos autoridades públicas, hoy|en|día|vemos|autoridades|públicas Nowadays|in|day|we see|public authorities|public Dziś|w|dzień|widzimy|władze|publiczne Dziś widzimy władze publiczne, Nowadays, we see public authorities, Hoy en día, vemos autoridades públicas,

como o próprio presidente Jair  Bolsonaro, indicando a medicação. como|el|propio|presidente|Jair|Bolsonaro|indicando|la|medicación as|the|himself|president|Jair|Bolsonaro|indicating|the|medication jak|(zaimek określony)|sam|prezydent|Jair|Bolsonaro|wskazując|(zaimek określony)|lek jak sam prezydent Jair Bolsonaro, wskazując na lek. like President Jair Bolsonaro himself, indicating the medication. como el propio presidente Jair Bolsonaro, indicando la medicación.

Ainda que ela não tenha eficácia comprovada e, aún|que|ella|no|tenga|eficacia|comprobada|y Even|though|it|not|has|efficacy|proven| Jeszcze|że|ona|nie|ma|skuteczność|udowodniona| Chociaż nie ma udowodnionej skuteczności i, Even though it has not been proven effective and, Aún cuando no tenga eficacia comprobada y,

segundo médicos, possa causar  problemas sérios aos pacientes. según|médicos|pueda|causar|problemas|graves|a los|pacientes according to|doctors|may|cause|problems|serious|to the|patients według|lekarzy|może|powodować|problemy|poważne|u|pacjentów według lekarzy, może powodować poważne problemy u pacjentów. according to doctors, may cause serious problems for patients. según médicos, puede causar problemas serios a los pacientes.

Essa discrepância em relação à postura dos  governantes, aliás, é tida por especialistas esta|discrepancia|en|relación|a la|postura|de los|gobernantes|además|es|considerada|por|especialistas This|discrepancy|in|relation|to the|posture|of the|rulers|by the way|is|considered|by|experts Ta|rozbieżność|w|odniesieniu|do|postawa|rządzących|rządzących|nawiasem mówiąc|jest|uważana|przez|specjalistów Ta rozbieżność w postawie rządzących, nawiasem mówiąc, jest uważana przez specjalistów This discrepancy regarding the stance of the rulers, by the way, is considered by specialists Esta discrepancia en relación a la postura de los gobernantes, por cierto, es considerada por especialistas

como a principal diferença entre  os dois momentos históricos. como|la|principal|diferencia|entre|los|dos|momentos|históricos as|the|main|difference|between|the|two|historical|moments jak|główna|główna|różnica|między|dwa|dwa|momentami|historycznymi za główną różnicę między dwoma momentami historycznymi. as the main difference between the two historical moments. como la principal diferencia entre los dos momentos históricos.

Segundo o professor João Malaia, da  Universidade Federal de Santa Maria, según|el|profesor|João|Malaia|de la|Universidad|Federal|de|Santa|María According to|the|professor|João|Malaia|from|University|Federal|of|Santa|Maria Według|(przyimek)|profesor|João|Malaia|z|Uniwersytet|Federalny|z|Santa|Maria Według profesora João Malaia z Uniwersytetu Federalnego w Santa Maria, According to Professor João Malaia from the Federal University of Santa Maria, Según el profesor João Malaia, de la Universidad Federal de Santa Maria,

o governo atual tenta sabotar todas  as medidas de combate à covid-19. el|gobierno|actual|intenta|sabotear|todas|las|medidas|de|combate|a la|covid-19 the|government|current|tries||all|the|measures|of|combat|to the|covid-19 (nie tłumaczone)|rząd|obecny|próbuje||wszystkie|(nie tłumaczone)|środki|(nie tłumaczone)|walki|(nie tłumaczone)|covid-19 aktualny rząd stara się sabotować wszystkie środki walki z covid-19. the current government is trying to sabotage all measures to combat covid-19. el gobierno actual intenta sabotear todas las medidas de combate al covid-19.

E isso não aconteceu no início do século passado. Y|eso|no|ocurrió|en el|inicio|del|siglo|pasado And|this|not|happened|in|beginning|of|century|past I|it|not|happened|in|beginning|of|century|past I to nie miało miejsca na początku ubiegłego wieku. And this did not happen at the beginning of the last century. Y eso no sucedió a principios del siglo pasado.

Apesar de todos os problemas que foram citados A pesar|de|todos|los|problemas|que|fueron|citados Despite|of|all|the|problems|that|were|mentioned Mimo|z|wszystkie|te|problemy|które|były|wymienione Pomimo wszystkich wymienionych problemów Despite all the problems that were mentioned A pesar de todos los problemas que se mencionaron

aqui, os governantes tentaram  mitigar os efeitos da doença. aquí|los|gobernantes|intentaron|mitigar|los|efectos|de la|enfermedad here|the|rulers|tried|to mitigate|the|effects|of the|disease tutaj|ci|rządzący|próbowali|złagodzić|te|skutki|choroby|choroba władze starały się złagodzić skutki choroby. here, the rulers tried to mitigate the effects of the disease. aquí, los gobernantes intentaron mitigar los efectos de la enfermedad.

Além de não terem incentivado teorias de  conspiração e medicamentos não comprovados. además|de|no|haber|incentivado|teorías|de|conspiración|y|medicamentos|no|comprobados Besides|of|not|having|encouraged|theories|of|conspiracy|and|medications|not|proven Oprócz|od|nie|mieli|zachęcali|teorie|o|spiskowe|i|leki|nie|udowodnione Oprócz tego, że nie zachęcali do teorii spiskowych i nieudowodnionych leków. In addition to not having encouraged conspiracy theories and unproven medications. Además de no haber fomentado teorías de conspiración y medicamentos no comprobados.

Agora, se tem algo que não dá  para prever é como as pessoas ahora|si|tiene|algo|que|no|da|para|prever|es|cómo|las|personas Now|if|has|something|that|not|gives|to|predict|is|how|the|people Teraz|jeśli|ma|coś|co|nie|da|do|przewidzieć|jest|jak|te|ludzie Teraz, jeśli jest coś, czego nie da się przewidzieć, to jak ludzie Now, if there is one thing that cannot be predicted, it is how people Ahora, si hay algo que no se puede prever es cómo las personas

vão reagir quando a pandemia começar a ir embora. van|reaccionar|cuando|la|pandemia|comience|a|ir|yéndose will|react|when|the|pandemic|starts|to|go|away będą|reagować|kiedy|ta|pandemia|zacznie|ta|iść|z dala zareagują, gdy pandemia zacznie ustępować. will react when the pandemic starts to fade away. van a reaccionar cuando la pandemia empiece a irse.

Na época da espanhola, a doença virou rapidamente  assunto do passado, como já falamos aqui. en la|época|de la|española|la|enfermedad|se convirtió|rápidamente|tema|del|pasado|como|ya|hablamos|aquí In|time|of|Spanish|the|disease|became|quickly|subject|of the|past|as|already|we talked|here W|czas|hiszpańska|hiszpańska|ta|choroba|stała się|szybko|tematem|przeszłości|przeszłości|jak|już|mówiliśmy|tutaj W czasach hiszpanki choroba szybko stała się tematem przeszłości, jak już tutaj mówiliśmy. At the time of the Spanish flu, the disease quickly became a thing of the past, as we have already mentioned here. En la época de la española, la enfermedad rápidamente se convirtió en un tema del pasado, como ya hemos hablado aquí.

Ela desapareceu das crônicas jornalísticas e ella|desapareció|de las|crónicas|periodísticas|y She|disappeared|from the|chronicles|journalistic|and Ona|zniknęła|z|kronik|dziennikarskich|i Zniknęła z kronik dziennikarskich i It disappeared from journalistic chronicles and Ella desapareció de las crónicas periodísticas y

das conversas cotidianas, virando  uma espécie de marcador temporal. de las|conversaciones|cotidianas|convirtiéndose|una|especie|de|marcador|temporal of|conversations|everyday|turning|a|kind|of|marker|temporal z|rozmowy|codzienne|stając się|rodzajem|rodzaju|temporalnym|wskaźnikiem|czasowym z codziennych rozmów, stając się rodzajem znacznika czasowego. of everyday conversations, becoming a kind of temporal marker. de las conversaciones cotidianas, convirtiéndose en una especie de marcador temporal.

Era comum as pessoas falarem dos “tempos  da espanhola” ao se referirem ao período. era|común|a las|personas|hablar|de los|tiempos|de la|española|al|al|referirse|al|período It was|common|the|people|to talk|about the|times|of the|Spanish flu|when|themselves|to refer|to|period Było|powszechne|(przyimek)|ludzie|mówić|o|czasy|(przyimek)|hiszpańskiej|(przyimek)|(zaimek zwrotny)|odnosić|(przyimek)|okres Ludzie często mówili o "czasach hiszpańskiej grypy", odnosząc się do tego okresu. It was common for people to talk about the 'times of the Spanish flu' when referring to that period. Era común que la gente hablara de los “tiempos de la española” al referirse al período.

Mas e com a covid-19? pero|y|con|la|covid-19 But|and|with|the|covid-19 Ale|i|z|(przed rzeczownikami)|covid-19 A co z covid-19? But what about covid-19? ¿Pero y con la covid-19?

Será que a doença entrará no esquecimento  coletivo ou ainda renderá debates por anos a fio? será|que|la|enfermedad|entrará|en|olvido|colectivo|o|aún|generará|debates|por|años|a|hilo Will|that|the|disease|will enter|in the|forgetting|collective|or|still|will yield|debates|for|years|the|long time Czy|że|ta|choroba|wejdzie|w|zapomnienie|zbiorowe|lub|jeszcze|przyniesie|debaty|przez|lata|a|ciąg Czy ta choroba wejdzie w zbiorową niepamięć, czy może jeszcze przez lata będzie budzić debaty? Will the disease fade into collective forgetfulness or will it still spark debates for years to come? ¿Acaso la enfermedad caerá en el olvido colectivo o aún generará debates durante años?

Isso a gente só vai ter certeza  quando a pandemia acabar. eso|la|gente|solo|va|tener|certeza|cuando|la|pandemia|termine This|we|people|only|will|have|certainty|when|the|pandemic|ends To|(zaimek wskazujący)|my|tylko|będzie|mieć|pewność|kiedy|(zaimek wskazujący)|pandemia|skończy Na to będziemy mieli pewność dopiero po zakończeniu pandemii. We will only know for sure when the pandemic is over. Eso solo lo sabremos cuando la pandemia termine.

Mas enquanto isso não acontece, as  recomendações continuam as mesmas. pero|mientras|eso|no|sucede|las|recomendaciones|continúan|las|mismas But|while|this|not|happens|the|recommendations|remain|the|same Ale|podczas|to|nie|wydarzy|te|zalecenia|pozostają|te|same Ale podczas gdy to się nie dzieje, zalecenia pozostają takie same. But until that happens, the recommendations remain the same. Pero mientras eso no sucede, las recomendaciones siguen siendo las mismas.

Fique em casa se puder, lave bem as  mãos constantemente, use máscara e, quédese|en|casa|si|puede|lave|bien|las|manos|constantemente|use|mascarilla|y Stay|in|home|if|you can|wash|well|the|hands|constantly|wear|mask|and Zostań|w|domu|jeśli|możesz|myj|dobrze|(rodzajnik określony)|ręce|cały czas|noś|maskę|i Zostań w domu, jeśli możesz, myj ręce dokładnie i często, noś maskę i, Stay home if you can, wash your hands thoroughly and frequently, wear a mask, and, Quédate en casa si puedes, lávate bien las manos constantemente, usa mascarilla y,

quando chegar a sua vez, se vacine. cuando|llegue|a|tu|turno|te|vacúnate when|arrives|your|your|turn|you|vaccinate kiedy|nadejdzie|twoja||kolej|się|zaszczep się gdy przyjdzie twoja kolej, zaszczep się. when it's your turn, get vaccinated. cuando llegue tu turno, vacúnate.

Gostou do vídeo? te gustó|del|video Did you like|the|video Podobał|(przyimek)|wideo Podobał ci się film? Did you like the video? ¿Te gustó el video?

Então deixe um comentário que  a gente sempre está de olho. entonces|deja|un|comentario|que|a|gente|siempre|está|de|ojo So|leave|a|comment|that|we|people|always|is|on|eye Więc|zostaw|jeden|komentarz|że|my|ludzie|zawsze|jest|na|oku Więc zostaw komentarz, bo zawsze jesteśmy na to czujni. Then leave a comment because we are always paying attention. Entonces deja un comentario que siempre estamos atentos.

Obrigado pela audiência e até a próxima. gracias|por la|audiencia|y|hasta|la|próxima Thank you|for|audience|and|until|the|next Dziękuję|za|uwagę|i|do|następnego|razu Dziękuję za uwagę i do zobaczenia następnym razem. Thank you for the audience and see you next time. Gracias por la audiencia y hasta la próxima.

SENT_CWT:AFkKFwvL=4.53 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.18 SENT_CWT:AFkKFwvL=38.51 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.56 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.11 PAR_CWT:B7ebVoGS=6.14 pl:AFkKFwvL en:AFkKFwvL es:B7ebVoGS openai.2025-02-07 ai_request(all=78 err=0.00%) translation(all=156 err=0.00%) cwt(all=1708 err=1.58%)