×

Nós usamos os cookies para ajudar a melhorar o LingQ. Ao visitar o site, você concorda com a nossa política de cookies.

Start learning this lesson now
image

Polish with John, Polska literatura – Polish with John #072 [A2]

Polska literatura – Polish with John #072 [A2]

Dzisiaj parę słów o polskiej literaturze. Oczywiście nie będzie wszystkiego i o wszystkim, bo nie mamy na to czasu. Po prostu podzielę się kilkoma myślami.

Inspiracja do tego odcinka przyszła z ciekawej serii omówień głównych polskich książek, dzieł literackich, która powstaje na kanale Sebizm Osiedlowo-Radykalny na Youtubie. Oczywiście poziom języka tam może być trudniejszy niż tu, ale jeżeli ktoś chce podjąć takie wyzwanie, to w opisie tego epizodu i na blogu podam odpowiedni link.

Sebizm Osiedlowo-Radykalny na Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=uLprjJAUFjg&list;=PLHyFQ2Ldcwk8ydPMeYAsbv5GCID_PKhRz Kanon literatury polskiej, czyli najważniejsze utwory literackie – książki, wiersze i tak dalej, poznaje się w szkole. Uczeń ma wtedy kilkanaście lat, jest nastolatkiem i czyta wielkie dzieła wielkich poetów i pisarzy. Wszystko jest tak wielkie, że głowa takiego ucznia puchnie i pęka od nadmiaru tej wielkości. Pęka także dlatego, że po prostu są to często trudne książki, że trzeba znać historię, że trzeba też poznać język, który różni się trochę od dzisiejszego. Kiedy jednak, po kilku albo więcej latach, znowu sięgam po te same książki, to już zupełnie inaczej na nie patrzę.

Kilka lat temu przeczytałem “Zemstę” Aleksandra Fredry. Aleksander Fredro żył w XIX (dziewiętnastym) wieku i pisał głównie komedie. Takie komedie, że boki zrywać. Były i są naprawdę bardzo zabawne. W szkole niestety uczniowie i nauczyciele podchodzą do nich zbyt poważnie, więc nie zauważają dowcipów i tego co w nich śmieszne. Czytając wtedy “Zemstę” myślałem, że pęknę ze śmiechu. Była to tak zabawna książka, a ja tylko żałowałem, że nie odkryłem tego wcześniej.

Teraz natomiast czytam “Dziady” Adama Mickiewicza. W przeciwieństwie do “Zemsty” jest to poważna lektura, poważna książka. Pisana w czasie zaborów, kiedy Polski nie było na mapie Europy, a Polacy byli prześladowani, więzieni i torturowani przez zaborców – Rosję, Austrię i Prusy (czyli dzisiejsze Niemcy). Jednocześnie chcieliśmy odzyskać niepodległość. W polskich miastach – Warszawie, Krakowie, Lwowie czy Wilnie – ludzie walczyli z zaborcami, głównie w konspiracji, w tajemnicy. „Dziady” są właśnie o tym, o walce, o pragnieniu wolności, o Polakach i o Polsce.

Kiedy porównuję „Zemstę” i „Dziady”, to widzę, skąd w szkole bierze się tak duży problem przy ich czytaniu. Komedie traktuje się zbyt poważnie, a do treści poważnych uczniowie nie są przygotowani. Nie znają zbyt dobrze historii, nie rozumieją języka, nie rozumieją ludzi, którzy wtedy żyli. Kiedy jednak zacznie się rozumieć, wtedy zaczyna się uczta literacka.

Czytając „Dziady” jestem zachwycony językiem Adama Mickiewicza. Pięknie dobiera słowa, ma wspaniały styl. Chciałbym mieć takie zdolności jak on. Jest to jednak poziom znajomości języka nie A, nie B, nie C1 czy C2. To nawet nie D, ale chyba Z, poziom najwyższy. Czy więc da się tam dotrzeć? Czy da się nauczyć języka tak, żeby czytać książki Adama Mickiewicza, Aleksandra Fredry czy innych klasycznych polskich autorów?

Sądzę, że tak. Jest to jednak długa droga. Najpierw trzeba znać bardzo dobrze współczesny język polski. Potem historię. Warto też chyba najpierw dowiedzieć się o czym jest dana książka. Wtedy będzie ją nam łatwiej zrozumieć. Może w ogóle warto zacząć najpierw od poezji. Wiersze są krótsze i mogą pomóc nam poznać styl i język pisarza. Jest kilka takich, które warto znać. Na przykład Stepy Akermańskie. Jeżeli ktoś z was zrozumie ten wiersz od razu, bez zaglądania do słownika, to jest lepszy od większości uczniów w szkole, a może nawet od nauczycieli. Jednak jest to tekst krótki, więc dla zaawansowanych dobry do treningu. Nowych słów jest tam mnóstwo, będzie co poznawać. A z każdym takim wierszem będziecie więcej wiedzieć, znać. A potem każde inne dzieło literatury będzie dla was dużo prostsze.

Na koniec trzeba się zapytać, czy warto. Czy warto tyle się uczyć, żeby umieć zrozumieć wysoką literaturę. Moim zdaniem tak. O pogodzie można porozmawiać z każdym, ale tak pięknego języka nie znajdziemy gdzie indziej jak tylko w literaturze. Do tego treść tych dzieł, książek jest bardzo głęboka. Stawiane są tam ważne pytania, porusza się ważne tematy. Jak to mówią Anglicy, jest to food for thought, pożywienie dla myśli. Jest to najlepszej jakości pożywienie i zachęcam, żeby po nie sięgać!

Polska literatura – Polish with John #072 [A2] Polnische Literatur - Polnisch mit John #072 [A2]. Polish literature - Polish with John #072 [A2]. Literatura polaca - Polaco con Juan #072 [A2]. Letteratura polacca - Polacco con Giovanni #072 [A2]. Польська література - Польська з Іваном #072 [A2].

Dzisiaj parę słów o polskiej literaturze. Heute ein paar Worte zur polnischen Literatur. Today a few words about Polish literature. Oczywiście nie będzie wszystkiego i o wszystkim, bo nie mamy na to czasu. Natürlich wird es nicht alles und nichts über alles geben, denn dafür haben wir keine Zeit. Of course, there will not be everything and everything, because we do not have time for it. Po prostu podzielę się kilkoma myślami. Ich möchte lediglich ein paar Gedanken dazu äußern. I will just share a few thoughts.

Inspiracja do tego odcinka przyszła z ciekawej serii omówień głównych polskich książek, dzieł literackich, która powstaje na kanale Sebizm Osiedlowo-Radykalny na Youtubie. Die Inspiration für diese Episode kam von einer interessanten Reihe von Rezensionen der wichtigsten polnischen Bücher, literarischen Werke, die auf dem YouTube-Kanal von Sebizm Osiedlowo-Radykalny erstellt werden. The inspiration for this episode came from an interesting series of reviews of the main Polish books and literary works, which was created on the Sebizm Osiedlowo-Radykalny channel on YouTube. Oczywiście poziom języka tam może być trudniejszy niż tu, ale jeżeli ktoś chce podjąć takie wyzwanie, to w opisie tego epizodu i na blogu podam odpowiedni link. Natürlich kann das Sprachniveau dort schwieriger sein als hier, aber wenn sich jemand einer solchen Herausforderung stellen möchte, werde ich in der Beschreibung dieser Folge und im Blog einen entsprechenden Link angeben. Of course, the language level there may be more difficult than here, but if someone wants to take up such a challenge, I will provide the appropriate link in the description of this episode and on the blog.

Sebizm Osiedlowo-Radykalny na Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=uLprjJAUFjg&list;=PLHyFQ2Ldcwk8ydPMeYAsbv5GCID_PKhRz Estate-Radical Sebism on Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=uLprjJAUFjg&list;=PLHyFQ2Ldcwk8ydPMeYAsbv5GCID_PKhRz Kanon literatury polskiej, czyli najważniejsze utwory literackie – książki, wiersze i tak dalej, poznaje się w szkole. Der Kanon der polnischen Literatur, d. h. die wichtigsten literarischen Werke - Bücher, Gedichte usw. - wird in der Schule erlernt. The canon of Polish literature, i.e. the most important literary works - books, poems, and so on, is learned at school. Uczeń ma wtedy kilkanaście lat, jest nastolatkiem i czyta wielkie dzieła wielkich poetów i pisarzy. Der Schüler ist dann im Teenageralter und liest die großen Werke der großen Dichter und Schriftsteller. The student is then a teenager, he is a teenager and reads great works of great poets and writers. Wszystko jest tak wielkie, że głowa takiego ucznia puchnie i pęka od nadmiaru tej wielkości. Alles ist so groß, dass der Kopf einer solchen Pupille von einem Übermaß dieser Größe anschwillt und platzt. Everything is so great that the head of such a pupil swells and bursts from an excess of this size. Pęka także dlatego, że po prostu są to często trudne książki, że trzeba znać historię, że trzeba też poznać język, który różni się trochę od dzisiejszego. Krass ist es auch, weil es oft schwierige Bücher sind, dass man die Geschichte kennen muss und dass man auch eine Sprache lernen muss, die etwas anders ist als die heutige. It is also cracking because they are often difficult books, that you have to know the history, and that you also need to learn a language that is a bit different from today's. Kiedy jednak, po kilku albo więcej latach, znowu sięgam po te same książki, to już zupełnie inaczej na nie patrzę. Wenn ich aber nach einigen oder mehr Jahren wieder zu denselben Büchern greife, sehe ich sie schon ganz anders. However, when, after a few or more years, I read the same books again, I look at them completely differently.

Kilka lat temu przeczytałem “Zemstę” Aleksandra Fredry. Vor ein paar Jahren habe ich "Revenge" von Alexander Fredro gelesen. A few years ago I read "The Revenge" by Aleksander Fredro. Aleksander Fredro żył w XIX (dziewiętnastym) wieku i pisał głównie komedie. Aleksander Fredro lebte im 19. (neunzehnten) Jahrhundert und schrieb hauptsächlich Komödien. Aleksander Fredro lived in the nineteenth (nineteenth) century and wrote mainly comedies. Takie komedie, że boki zrywać. Komödien wie diese, die die Seiten brechen. Comedies like this that break the sides. Były i są naprawdę bardzo zabawne. Sie waren und sind in der Tat sehr lustig. They were and are really very funny. W szkole niestety uczniowie i nauczyciele podchodzą do nich zbyt poważnie, więc nie zauważają dowcipów i tego co w nich śmieszne. In der Schule nehmen Schüler und Lehrer sie leider zu ernst, so dass sie die Witze und das Lustige an ihnen übersehen. At school, unfortunately, students and teachers take them too seriously, so they don't notice the jokes and what's funny about them. Czytając wtedy “Zemstę” myślałem, że pęknę ze śmiechu. Als ich damals "Revenge" las, dachte ich, ich würde vor Lachen platzen. When I read Revenge, I thought I would burst out laughing. Była to tak zabawna książka, a ja tylko żałowałem, że nie odkryłem tego wcześniej. Es war ein so unterhaltsames Buch, und ich habe nur bedauert, dass ich es nicht früher entdeckt habe. It was such a fun book, and I just wish I had discovered it sooner.

Teraz natomiast czytam “Dziady” Adama Mickiewicza. Jetzt lese ich jedoch Forefathers' Eve von Adam Mickiewicz. Now, however, I am reading "Forefathers" by Adam Mickiewicz. W przeciwieństwie do “Zemsty” jest to poważna lektura, poważna książka. Im Gegensatz zu Revenge ist dies eine ernsthafte Lektüre, ein ernsthaftes Buch. Contrary to "Revenge", it is a serious read, a serious book. Pisana w czasie zaborów, kiedy Polski nie było na mapie Europy, a Polacy byli prześladowani, więzieni i torturowani przez zaborców – Rosję, Austrię i Prusy (czyli dzisiejsze Niemcy). Geschrieben während der Teilungen, als Polen noch nicht auf der europäischen Landkarte verzeichnet war und die Polen von den Teilungsmächten - Russland, Österreich und Preußen (dem heutigen Deutschland) - verfolgt, inhaftiert und gefoltert wurden. Written during the partitions, when Poland was not on the map of Europe, and Poles were persecuted, imprisoned and tortured by the partitioning powers - Russia, Austria and Prussia (today's Germany). Jednocześnie chcieliśmy odzyskać niepodległość. Zugleich wollten wir unsere Unabhängigkeit zurückgewinnen. At the same time, we wanted to regain independence. W polskich miastach – Warszawie, Krakowie, Lwowie czy Wilnie – ludzie walczyli z zaborcami, głównie w konspiracji, w tajemnicy. In den polnischen Städten - Warschau, Krakau, Lemberg oder Vilnius - kämpften die Menschen gegen die Invasoren, meist konspirativ und im Geheimen. In Polish cities - Warsaw, Krakow, Lviv and Vilnius - people fought with the invaders, mainly in the underground, in secret. „Dziady” są właśnie o tym, o walce, o pragnieniu wolności, o Polakach i o Polsce. In "Dziady" geht es genau darum, um den Kampf, um den Wunsch nach Freiheit, um die Polen und um Polen. Dziady is about that, about fighting, about the desire for freedom, about Poles and about Poland.

Kiedy porównuję „Zemstę” i „Dziady”, to widzę, skąd w szkole bierze się tak duży problem przy ich czytaniu. Wenn ich 'Revenge' und 'Dziady' miteinander vergleiche, kann ich verstehen, warum es in der Schule ein so großes Problem gibt, sie zu lesen. When I compare "Revenge" and "Forefathers", I can see where at school comes from such a big problem when reading them. Komedie traktuje się zbyt poważnie, a do treści poważnych uczniowie nie są przygotowani. Komödien werden zu ernst genommen und die Schüler werden nicht auf ernsthafte Inhalte vorbereitet. Comedies are taken too seriously, and students are not prepared for serious content. Nie znają zbyt dobrze historii, nie rozumieją języka, nie rozumieją ludzi, którzy wtedy żyli. Sie kennen die Geschichte nicht sehr gut, sie verstehen die Sprache nicht, sie verstehen die Menschen nicht, die damals lebten. They don't know the history very well, they don't understand the language, they don't understand the people who lived then. Kiedy jednak zacznie się rozumieć, wtedy zaczyna się uczta literacka. Aber wenn man erst einmal anfängt zu verstehen, dann beginnt das literarische Fest. But when one begins to understand each other, then the literary feast begins.

Czytając „Dziady” jestem zachwycony językiem Adama Mickiewicza. Wenn ich Dziady lese, bewundere ich die Sprache von Adam Mickiewicz. Reading Dziady I am delighted with the language of Adam Mickiewicz. Pięknie dobiera słowa, ma wspaniały styl. Sie wählt ihre Worte sehr gut aus und hat einen wunderbaren Stil. She selects her words beautifully and has a great style. Chciałbym mieć takie zdolności jak on. Ich wünschte, ich hätte die Fähigkeit wie er. I wish I had abilities like him. Jest to jednak poziom znajomości języka nie A, nie B, nie C1 czy C2. Es handelt sich jedoch um ein Sprachniveau, nicht um A, nicht um B, nicht um C1 oder C2. However, this is a language proficiency level not A, not B, not C1 or C2. To nawet nie D, ale chyba Z, poziom najwyższy. Es ist nicht einmal D, sondern wahrscheinlich Z, die höchste Stufe. It's not even D, but probably Z, the highest level. Czy więc da się tam dotrzeć? Ist es also möglich, dorthin zu gelangen? So is it possible to get there? Czy da się nauczyć języka tak, żeby czytać książki Adama Mickiewicza, Aleksandra Fredry czy innych klasycznych polskich autorów? Ist es möglich, die Sprache so zu lernen, dass man Bücher von Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro oder anderen klassischen polnischen Autoren lesen kann? Is it possible to learn a language so as to read books by Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro or other classic Polish authors?

Sądzę, że tak. Ich glaube schon. I think so. Jest to jednak długa droga. Aber es ist ein langer Weg. However, it is a long way. Najpierw trzeba znać bardzo dobrze współczesny język polski. Zunächst müssen Sie das moderne Polnisch sehr gut kennen. First you need to know modern Polish very well. Potem historię. Dann Geschichte. Then the story. Warto też chyba najpierw dowiedzieć się o czym jest dana książka. Es lohnt sich wahrscheinlich auch, zuerst herauszufinden, worum es in dem Buch geht. It is also probably worth finding out what the book is about first. Wtedy będzie ją nam łatwiej zrozumieć. Dann wird es für uns leichter sein, sie zu verstehen. Then it will be easier for us to understand. Może w ogóle warto zacząć najpierw od poezji. Vielleicht lohnt es sich, zuerst mit Poesie zu beginnen. Maybe it's worth starting with poetry first. Wiersze są krótsze i mogą pomóc nam poznać styl i język pisarza. Die Gedichte sind kürzer und können uns helfen, den Stil und die Sprache des Autors kennen zu lernen. The poems are shorter and can help us understand the writer's style and language. Jest kilka takich, które warto znać. Es gibt ein paar, die man kennen sollte. There are a few that are worth knowing. Na przykład Stepy Akermańskie. Zum Beispiel die Akermanische Steppe. For example, the Akerman Steppes. Jeżeli ktoś z was zrozumie ten wiersz od razu, bez zaglądania do słownika, to jest lepszy od większości uczniów w szkole, a może nawet od nauczycieli. Wenn jemand von euch dieses Gedicht auf Anhieb verstehen kann, ohne in einem Wörterbuch nachzuschlagen, dann seid ihr besser als die meisten Schüler in der Schule und vielleicht sogar eure Lehrer. If any of you understand this poem right away without consulting a dictionary, it is better than most students in school, and maybe even teachers. Jednak jest to tekst krótki, więc dla zaawansowanych dobry do treningu. Da es sich jedoch um einen kurzen Text handelt, ist er für Fortgeschrittene gut zum Üben geeignet. However, the text is short, so it is good for advanced training. Nowych słów jest tam mnóstwo, będzie co poznawać. Es gibt dort viele neue Wörter, also wird es viel zu lernen geben. There are plenty of new words there, so there will be plenty to learn. A z każdym takim wierszem będziecie więcej wiedzieć, znać. Und mit jedem solchen Gedicht werden Sie mehr wissen, mehr wissen. And with each such poem you will know more, know more. A potem każde inne dzieło literatury będzie dla was dużo prostsze. Und dann wird Ihnen jedes andere literarische Werk viel leichter fallen. And then any other work of literature will be much easier for you.

Na koniec trzeba się zapytać, czy warto. Letztendlich muss man sich fragen, ob es das wert ist. Finally, one has to ask if it is worth it. Czy warto tyle się uczyć, żeby umieć zrozumieć wysoką literaturę. Lohnt es sich, so viel zu studieren, um die hohe Literatur zu verstehen? Is it worth learning enough to be able to understand high literature? Moim zdaniem tak. Meiner Meinung nach, ja. In my opinion, yes. O pogodzie można porozmawiać z każdym, ale tak pięknego języka nie znajdziemy gdzie indziej jak tylko w literaturze. Man kann mit jedem über das Wetter reden, aber eine so schöne Sprache findet man nur in der Literatur. You can talk to anyone about the weather, but such a beautiful language cannot be found anywhere else than in literature. Do tego treść tych dzieł, książek jest bardzo głęboka. Darüber hinaus ist der Inhalt dieser Werke und Bücher sehr tiefgründig. In addition, the content of these works and books is very deep. Stawiane są tam ważne pytania, porusza się ważne tematy. Dort werden wichtige Fragen gestellt und wichtige Themen besprochen. Important questions are asked there and important topics are discussed. Jak to mówią Anglicy, jest to food for thought, pożywienie dla myśli. Wie die Engländer sagen: food for thought, food for thought. As the English say, it is food for thought. Jest to najlepszej jakości pożywienie i zachęcam, żeby po nie sięgać! Es ist das hochwertigste Essen und ich ermutige Sie, danach zu greifen! It is the best quality food and I encourage you to reach for it!