Historia języka polskiego – Polish with John #109 [A2] Geschichte der polnischen Sprache - Polnisch mit John #109 [A2]. History of the Polish language - Polish with John #109 [A2]. Historia de la lengua polaca - Polaco con Juan #109 [A2]. Storia della lingua polacca - Polacco con John #109 [A2]. История польского языка - Польский с Джоном #109 [A2]. Історія польської мови - Польська з Іваном #109 [A2].

Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego.

Ostatnio opowiadałem wam o trzech językach starożytnych – łacinie, grece i sanskrycie. Vor kurzem habe ich Ihnen von drei alten Sprachen erzählt - Latein, Griechisch und Sanskrit. Recently, I was telling you about three ancient languages - Latin, Greek and Sanskrit. Нещодавно я розповідав вам про три стародавні мови - латинську, грецьку та санскрит. Dzisiaj opowiem wam o języku polskim i o jego historii. Heute werde ich Ihnen etwas über die polnische Sprache und ihre Geschichte erzählen. Today I will tell you about the Polish language and its history. O całej historii? Über die ganze Geschichte? Про всю історію? Nie, bo na to nie starczyłoby nawet sto podcastów. Nein, denn dafür würden nicht einmal hundert Podcasts ausreichen. Ні, для цього не вистачить навіть сотні подкастів. Opowiem wam tylko co nie co o tym skąd się język polski wziął i jak się zmieniał. Ich werde Ihnen nur ein wenig darüber erzählen, woher die polnische Sprache stammt und wie sie sich verändert hat. I'll just tell you something about where the Polish language came from and how it changed. Я просто розповім про те, звідки з’явилася польська мова і як вона змінилася.

Język polski to język bardzo starożytny, bo istnieje od dziesiątek tysięcy lat! Polnisch ist eine sehr alte Sprache, denn es gibt sie schon seit Zehntausenden von Jahren! Polish is a very ancient language because it has existed for tens of thousands of years! Польська мова – дуже давня мова, тому що вона існує десятки тисяч років! Zaskoczyłem was? Habe ich Sie überrascht? I surprised you? Я вас здивував? Przecież te wszystkie języki starożytne muszą być od polskiego starsze! Schließlich müssen all diese alten Sprachen älter sein als Polnisch! After all, all these ancient languages must be older than Polish! Адже всі ці давні мови мають бути давнішими за польську! Okazuje się, że zarówno polski, jak i łacina, greka czy sanskryt mają tak samo długą historię. Es stellt sich heraus, dass Polnisch ebenso wie Latein, Griechisch oder Sanskrit die gleiche lange Geschichte hat. It turns out that both Polish and Latin, Greek and Sanskrit have an equally long history. Виявляється, і польська, і латинська, грецька і санскритська мають однаково довгу історію. Były kiedyś zresztą jednym językiem. Schließlich waren sie früher eine einzige Sprache. They were once a single language. Колись вони були єдиною мовою. Ten język dzisiaj nazywamy praindoeuropejskim, a jak nazywali go sami praindoeuropejczycy tego chyba nigdy się nie dowiemy. Diese Sprache ist das, was wir heute als Ptoindoeuropäisch bezeichnen, und wie die Ptoindoeuropäer selbst sie nannten, werden wir wahrscheinlich nie erfahren. This language today we call Pindo-European, and what the Pindo-Europeans themselves called it we will probably never know. Сьогодні ми називаємо цю мову протоіндоєвропейською, а як її називали самі протоіндоєвропейці, ми, мабуть, ніколи не дізнаємося. Prawdopodobnie od początku istnienia ludzkości, od początku ludzkiego języka możemy mówić o ciągłej zmianie języka, która stopniowo doprowadziła do języka praindoeuropejskiego, potem prasłowiańskiego, aż w końcu do dzisiejszej polszczyzny. Wahrscheinlich seit dem Beginn der Menschheit, seit dem Beginn der menschlichen Sprache, können wir von einem kontinuierlichen Sprachwandel sprechen, der allmählich zur pto-indoeuropäischen Sprache, dann zur pto-slawischen Sprache und schließlich zur heutigen polnischen Sprache führte. Probably since the beginning of mankind, since the beginning of human language, we can talk about the continuous change of language, which gradually led to the Pto-Indo-European language, then the Pto-Slavic language, and finally to today's Polish. Ймовірно, від початку людства, від початку людської мови, можна говорити про постійну зміну мови, яка поступово привела до праіндоєвропейської, потім праслов’янської і, нарешті, до сьогоднішньої польської. Język polski jest więc tym pierwszym językiem, którym mówili ludzie na początku. Polnisch ist also die erste Sprache, die die Menschen am Anfang sprachen. So the Polish language is the first language people spoke at the beginning. Отже, польська мова є першою мовою, якою люди говорили на початку. Nie jest jednak wyjątkowy, gdyż to samo można powiedzieć o prawie wszystkich innych językach. Dies ist jedoch nicht einzigartig, denn das Gleiche gilt für fast alle anderen Sprachen. However, it is not unique as the same can be said for almost all other languages. Однак він не є унікальним, оскільки те саме можна сказати майже для всіх інших мов. A jednak się różni od innych języków. Und doch ist sie anders als andere Sprachen. Yet it is different from other languages. Проте він відрізняється від інших мов. Jak to się stało? Wie konnte das passieren? How did this happen?

Najdalej w przeszłość możemy się przenieść do języka praindoeuropejskiego. Die weiteste Zeitspanne, die wir zurückgehen können, ist die der Praindo-Europäischen Sprache. We can move farthest into the past to the Proto-Indo-European language. Найдальше в минуле ми можемо перенестися до протоіндоєвропейської мови. Ludzie, którzy go używali mieszkali na terenach dzisiejszej Ukrainy. Die Menschen, die es benutzten, lebten in der heutigen Ukraine. People who used it lived in what is now Ukraine. Люди, які цим користувалися, жили на території нинішньої України. Rozwijali technologie, było ich coraz więcej. Sie entwickelten Technologien, und es gab immer mehr davon. They developed technologies, there were more and more of them. Вони розвивали технології, їх ставало все більше. Wędrowali więc, ale nie wszyscy razem. Sie wanderten also, aber nicht alle zusammen. So they wandered, but not all together. Так вони блукали, але не всі разом. Jedna grupa powędrowała w jednym kierunku, druga w drugim, trzecia w trzecim i tak dalej. Eine Gruppe ging in eine Richtung, eine andere in eine andere, eine dritte in eine dritte und so weiter. One group went in one direction, another in the other, the third in the third, and so on. Każda z nich na początku mówiła tym samym językiem, ale z czasem pojawiły się różnice. Anfangs sprachen alle dieselbe Sprache, doch mit der Zeit traten Unterschiede zutage. Each of them spoke the same language at first, but differences emerged over time. Спочатку кожен з них говорив однією мовою, але з часом з’явилися відмінності. Najpierw małe, a potem coraz większe. Am Anfang klein, dann immer größer. First small, then bigger and bigger. Po długim czasie powstawały kolejne języki, a z nich kolejne, aż na terenach dzisiejszej Polski ludzie, gdzieś w X wieku po Chrystusie zaczęli się na tyle różnić językowo od innych, że możemy przypuszczać, że mówili już swoim językiem, innym od języka sąsiadów, językiem, który dzisiaj nazywamy polskim. Nach langer Zeit entstanden weitere Sprachen, und aus ihnen wiederum andere, bis sich die Menschen auf dem Gebiet des heutigen Polens irgendwann im 10. Jahrhundert nach Christus sprachlich so sehr von anderen zu unterscheiden begannen, dass wir davon ausgehen können, dass sie bereits eine eigene Sprache sprachen, die sich von der ihrer Nachbarn unterschied, die Sprache, die wir heute Polnisch nennen. After a long time, new languages emerged, and from them new ones, until in the territory of today's Poland, people, somewhere in the 10th century after Christ, began to differ linguistically enough from others that we can assume that they already spoke their own language, other than the language of their neighbors, the language, which we call Polish today. Через тривалий час виникли нові мови, а з них нові, поки на території нинішньої Польщі люди десь у 10 столітті після Христа не почали настільки мовно відрізнятися від інших, що можна припустити, що вони вже розмовляли. свою власну мову, аніж мову своїх сусідів, мову, яку ми сьогодні називаємо польською.

Oczywiście nie przypominał on za bardzo dzisiejszego języka polskiego, tak jak język Beowulfa nie przypomina języka Chaucera, a ten język nie przypomina języka Szekspira. Natürlich hatte sie keine allzu große Ähnlichkeit mit der heutigen polnischen Sprache, so wie die Sprache von Beowulf nicht der von Chaucer und diese Sprache nicht der von Shakespeare ähnelt. Of course, it was not very much like today's Polish, just as Beowulf's language is not like Chaucer's, and this language is not like Shakespeare's. Звичайно, вона була не дуже схожа на сьогоднішню польську, як і мова Беовульфа не схожа на мову Чосера, і ця мова не схожа на мову Шекспіра. Język polski był inny w tamtych czasach i stopniowo się zmieniał. Die polnische Sprache war damals anders und veränderte sich allmählich. The Polish language was different in those days and gradually changed. Kiedyś opowiadałem wam w podcaście pod tytułem Językowa podróż w czasie, o tych zmianach języków, między innymi języka polskiego. Ich habe in einem Podcast mit dem Titel Linguistische Zeitreise über diese Veränderungen in Sprachen, einschließlich Polnisch, berichtet. I once told you in a podcast called Linguistic Journey in Time about these changes in languages, including Polish. Якось я розповідав вам у подкасті під назвою «Лінгвістична подорож у часі» про ці зміни в мовах, зокрема польській. Możecie tam posłuchać jak brzmiał język polski w mniej więcej XIV wieku. Dort kann man sich anhören, wie die polnische Sprache etwa im 14. Jahrhundert geklungen hat. You can hear there what the Polish language sounded like in the 14th century or so.

Ważną datą dla języka polskiego jest rok 1136. Ein wichtiges Datum für die polnische Sprache ist das Jahr 1136. An important date for the Polish language is the year 1136. Важливою датою для польської мови є 1136 рік. Z tego roku pochodzi dokument, który nosi tytuł Bulla gnieźnieńska. Dies ist das Jahr des Dokuments mit dem Titel Bulla Gniezno. A document entitled Bull of Gniezno comes from this year. З цього року походить документ під назвою Гнєзненська булла. W tym dokumencie, który został napisany po łacinie, pojawiło się po raz pierwszy tak dużo polskich słów, a dokładniej 410 nazw miejscowości i osób, że od tego czasu mówimy o epoce piśmiennej języka polskiego. In diesem Dokument, das in lateinischer Sprache verfasst war, tauchten so viele polnische Wörter, genauer gesagt 410 Orts- und Personennamen, zum ersten Mal auf, dass wir von da an vom schriftlichen Zeitalter der polnischen Sprache sprechen. In this document, written in Latin, so many Polish words appeared for the first time, and more precisely 410 names of places and people, that since then we have been talking about the literary age of the Polish language. Choć przed tym rokiem były już dokumenty z pojedynczymi słowami po polsku, ale jest to za mało, żeby móc na tej podstawie badać język polski. Zwar gab es schon vor diesem Jahr Dokumente mit einzelnen Wörtern in polnischer Sprache, aber das ist zu wenig, um die polnische Sprache auf dieser Grundlage zu studieren. Хоча до цього року вже були документи з поодинокими словами польською мовою, цього недостатньо, щоб мати змогу досліджувати польську мову на цій основі. Dlatego czas przed rokiem 1136 nazywamy epoką przedpiśmienną języka polskiego. Aus diesem Grund wird die Zeit vor 1136 als die vorliterarische Epoche der polnischen Sprache bezeichnet. Oczywiście nie znaczy to, że język był gorszy albo słabiej rozwinięty. Das bedeutet natürlich nicht, dass die Sprache minderwertig oder weniger entwickelt war. Звісно, це не означає, що мова була гірше чи менш розвинена. Po prostu nie był używany w piśmie. Es wurde einfach nicht schriftlich verwendet. It just wasn't used in writing. Ludzie rozmawiali w nim na co dzień, komponowali pieśni, tworzyli ustną literaturę. Die Menschen unterhielten sich täglich in ihr, komponierten Lieder und schufen mündliche Literatur. People talked there on a daily basis, composed songs, created oral literature. Там щодня спілкувалися, складали пісні, створювали усну літературу. Po prostu te teksty nie zostały wtedy zapisane. Es ist nur so, dass diese Texte damals noch nicht aufgeschrieben waren. It's just that these texts were not saved then.

Od początku języka polskiego do przełomu wieku XV i XVI mówimy o okresie staropolskim. Vom Beginn der polnischen Sprache bis zur Wende vom 15. zum 16. Jahrhundert spricht man von der altpolnischen Periode. From the beginning of the Polish language to the turn of the 15th and 16th centuries, we are talking about the Old Polish period. Від початку польської мови до межі 15-16 століть йдеться про давньопольський період. Teraz nie interesuje nas tak bardzo to, czy język polski był zapisany czy nie, ale bardziej interesuje nas jego wymowa czy gramatyka. Nun interessiert uns nicht so sehr, ob die polnische Sprache aufgeschrieben wurde oder nicht, sondern wir interessieren uns mehr für ihre Aussprache oder Grammatik. Now we are not so interested in whether the Polish language was written or not, but we are more interested in its pronunciation or grammar. W tamtym czasie w języku polskim obecny był iloczas, czyli samogłoski mogły być krótkie albo długie. Damals hatte die polnische Sprache eine ilo-Zeitform, was bedeutet, dass die Vokale entweder kurz oder lang sein konnten. At that time, the Polish language was present in time, i.e. vowels could be short or long. Тоді в польській мові існувало множення, тобто голосні могли бути короткими або довгими. Dzisiaj wszystkie są krótkie, ale jeżeli widzicie dzisiaj o z kreską, czyli “ó zamknięte”, to kiedyś w tym miejscu było właśnie długie o. Heute sind sie alle kurz, aber wenn Sie heute ein o mit einem Bindestrich sehen, oder 'ó geschlossen', dann war das früher das lange o. Today they are all short, but if you see today with a dash, that is, “closed”, then there used to be a long o in this place. Сьогодні вони всі короткі, але якщо сьогодні бачиш з тире, тобто «закритими», то раніше на цьому місці було довге о.

Następny okres to okres średniopolski, aż do roku 1772, a potem nowopolski do 1939. Es folgten die mittelpolnische Periode bis 1772 und die neupolnische Periode bis 1939. The next period is the Middle Poland period, until 1772, and then the New Poland period until 1939. Наступний період – період Середньої Польщі, до 1772 року, а потім період Нової Польщі до 1939 року. Najnowszy okres nazywamy współczesnym językiem polskim, choć język polski z 2021 roku różni się już trochę od języka z 1945 roku. Die jüngste Periode wird als zeitgenössisches Polnisch bezeichnet, obwohl sich das Polnisch des Jahres 2021 bereits etwas von der Sprache des Jahres 1945 unterscheidet. We call the latest period the modern Polish language, although the Polish language of 2021 differs a bit from the language of 1945. Найновіший період ми називаємо сучасною польською мовою, хоча польська мова 2021 року дещо відрізняється від мови 1945 року. Nie chcę jednak przedłużać tego podcastu, więc szczegółowo o tych okresach opowiem wam innym razem. Ich möchte diesen Podcast jedoch nicht in die Länge ziehen, daher werde ich ein anderes Mal ausführlich über diese Zeiträume berichten. However, I do not want to extend this podcast, so I will tell you about these periods in detail another time. Однак я не хочу продовжувати цей подкаст, тому про ці періоди детально розповім іншим разом.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Thank you very much for this episode. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Visit my blog ioannesoculus.com or polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. I would be grateful for your support on Patreon. Буду вдячний за вашу підтримку на Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! To those who are already doing this, I would like to thank you! Тим, хто це вже робить, я хотів би подякувати! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Stay healthy and I keep my fingers crossed for you! Будьте здорові і я тримаю за вас кулачки! Do usłyszenia! Speak soon! Говорити найближчим час!