Fazy Księżyca to nie cień Ziemi Die Mondphasen sind nicht der Schatten der Erde Moon phases are not Earth's shadow

O zaćmieniu Słońca mówili wszyscy. Everyone was saying about the solar eclipse. Było transmitowane w sieci, a jeśli ktoś woli na żywo, to zapraszam do Chile za dwa lata. It was broadcast on the web, and if you prefer live, I invite you to Chile in two years. Ale przy okazji zaćmienia, mój znajomy zrobił ankietę z której wynika, że wielu z nas nie ma pojęcia, skąd się biorą fazy Księżyca. But on the occasion of the eclipse, my friend did a survey that shows that many of us have no idea where the lunar phases come from. I o tym 56 z kolei odcinek Świata w trzy minuty. And about this 56th episode of World in Three Minutes. Wszyscy wiemy, że księżyc każdego dnia wygląda inaczej. We all know that the moon looks different every day. Raz mamy pełnię, raz nów, raz mamy rogalik skierowany w jedną stronę, innym razem – w drugą. Once we have a full moon, once we have a new moon, once we have a croissant pointing one way, another time - the other way. Związany z jedną z instytucji astronomicznych kolega zapytał w swoim pozanaukowym otoczeniu, dlaczego tak się dzieje. Connected to one of the astronomical institutions, a colleague asked in his non-scientific environment why this is happening. Odpowiedź go zmartwiła – 4 z 6 osób odpowiedziały, że to nasza Ziemia przysłania Księżyc. The answer worried him - 4 out of 6 people answered that it was our Earth that obscures the Moon. Od razu mówię, że jest to odpowiedź błędna. I say right away that this is the wrong answer. Więc jak jest naprawdę? So what is it really like? Najpierw zastrzeżenie – w dzisiejszej opowieści zakładam, że słońce jest nieruchome. First, a caveat - in today's story I assume that the sun is stationary. W praktyce wędruje przez wszechświat razem z całym Układem Słonecznym, ale to uproszczenie nie ma wpływu na naszą historię. In practice, it travels through the universe along with the entire solar system, but this simplification does not affect our story. Więc informuję – za każdym razem gdy mówię, że Słońce jest nieruchome – kłamię. So I inform you - every time I say that the Sun is stationary - I lie. To teraz wyobraź sobie że jesteś w przyciemnionym pomieszczeniu. Now imagine that you are in a darkened room. Na stole kładziesz latarkę skierowaną w swoją stronę, do ręki bierzesz piłkę. On the table you put the flashlight facing your direction, in your hand you take the ball. Z braku tych przedmiotów, przygotowując odcinek, wykorzystałem deszczową pogodę, okno tylko na jednej ścianie i śnieżnobiały kubek. In the absence of these items, I took advantage of the rainy weather, a window on only one wall and a snow-white mug when preparing the episode. Ale wyobraźmy sobie, że jest piłką. But let's imagine that he is a ball. Gdy piłka jest dokładnie między tobą, a latarką, obserwujesz nów. When the ball is exactly between you and the flashlight, you observe the new moon. Słońce-latarka oświetla część piłki, która jest dla Ciebie niewidoczna. The sun-light illuminates the part of the ball that is invisible to you. Przesuń piłkę o 45 stopni w lewo. Move the ball 45 degrees to the left. Ziemia nic nie zasłania, a oświetlona jest tylko część prawej połowy piłki. The ground does not obstruct anything, and only part of the right half of the ball is illuminated. No to teraz znów o 45 stopni w lewo. Well, now it's 45 degrees to the left again. Słońce oświetla nam dokładnie połowę naszego modelu Księżyca. The sun illuminates exactly half of our moon model. Mamy pierwszą kwadrę. We are in the first quarter. Po kolejnym przesunięciu mamy oświetlone 3/4, aż wreszcie, gdy stoimy tyłem do Słońca-latarki-okna – oświetla nam całą widoczną połowę piłki. After another shift, we have 3/4 illuminated, until finally, when we stand with our backs to the sun - flashlight-window - it illuminates the entire visible half of the ball. No, chyba że zasłoniliśmy sobie światło plecami, ale w astronomii Ziemia nie jest w stanie tak łatwo zasłonić swojego naturalnego satelity. Well, unless we covered the light with our backs, but in astronomy the Earth is not able to cover its natural satellite so easily. Przeszliśmy od nowiu do pełni, jeszcze cztery identyczne ruchy w lewo i mamy dokończenie miesięcznego cyklu. We have gone from new to full, four more identical movements to the left and we have the completion of the monthly cycle. W ten sposób rekonstruowaliśmy dokładnie cykl księżycowy. In this way, we reconstructed the lunar cycle accurately. Jeśli nie użyliśmy zbyt skupionego źródła światła, kula ziemska (czyli nasze plecy) ani razu nie zasłoniła światłu słonecznemu drogi do naszego naturalnego satelity. Unless we used an overly focused light source, the globe (i.e. our backs) never once blocked the sunlight from reaching our natural satellite. To chyba najlepszy dowód na to, że wyjaśnienie faz księżyca jest inne. This is perhaps the best evidence for a different explanation of the moon phases. No dobra, to czy Ziemia kiedykolwiek osłania Księżyc przed Słońcem? Well, then, does the Earth ever shield the Moon from the Sun? Odpowiedź jest oczywista – tak, zdarza się tak. The answer is obvious - yes, it happens. Nazywamy to zaćmieniem Księżyca i trąbią o tym wszystkie media. It's called a lunar eclipse and all the media are trumpeting it. Najbliższa okazja – w ostatnim dniu stycznia. The nearest opportunity - on the last day of January. Niestety, dniu – bo wypada w południe. Unfortunately, the day - because it falls at noon. Na zakończenie – szybka podpowiedź jak rozpoznać, czy w kolejnym etapie Księżyc będzie większy, czy mniejszy. In conclusion - a quick hint on how to identify whether the Moon will be larger or smaller in the next stage. Moje dzieci już opanowały, że jeśli przypomina literę C, to Księżyc się nam Cofa, a jeśli D – to będzie się Dopełniać. My children have already mastered that if it resembles the letter C, the Moon is retreating for us, and if it resembles D, it will be Complementary. Proste, nie? Simple, no? Zaprenumeruj podkast on Apple Podcastson Androidvia RSS