Commencer à apprendre cette leçon maintenant

Canal Nostalgia, O QUE EXATAMENTE MATOU OS DINOSSAUROS?

O QUE EXATAMENTE MATOU OS DINOSSAUROS?

O QUE EXATAMENTE MATOU OS DINOSSAUROS?.

Aí Paul, tá quase na hora do Nostalgia Ciência!

Parece que o episódio de hoje vai ser sobre dinossauros!

Sério? Eu adoro dinossauros. O meu filme preferido é o Jurassic Park!

- Er, qual? - Qual o que?

Qual dos Jurassic Park, fizeram um monte.

Claro que é o primeiro, bobo. Está menosprezando o meu intelecto?

Hmm... eu gosto mais do novo.

Você provavelmente sabe que há muito tempo atrás os dinossauros eram os maiores predadores da Terra.

Mas e se eu falar para vocês que de certa forma nós, os seres humanos, só existimos por causa da extinção dos dinossauros?

Isso mesmo, galera, é bem provável que se os dinossauros não tivessem desaparecido a humanidade não estaria aqui agora dominando o planeta e construindo civilizações gigantescas.

Só que pra gente entender o que a extinção dos dinossauros tem a ver com a nossa existencia a gente precisa pagar primeiro para entender como eles deixaram de existir.

Eu sou Felipe Castanhari e seja bem-vindo a mais um Nostalgia Ciência.

*Intro cósmica irada do Nostalgia Ciência*

Olá meus queridos amigos! Eu sou Felipe Castanhari e está começando mais um Nostalgia Ciência.

E aqui eu não vou falar só de espaço, estrelas, buraco negro.. não!

Eu também vou falar de coisas aqui da Terra, ou melhor que estavam aqui na Terra há alguns milhões de anos.

Bem eu já posso assumir que todo mundo acha dinossauro legal né.

Tudo bem? Passamos por essa etapa, certo?

Os dinossauros são tão legais que eles são constantemente retratados em cinema, quadrinhos e até mesmo em séries de TV.

Uma das coisas legais da Ciência é que a gente consegue entender um monte de coisas sobre os dinossauros sem precisar ter conhecido um pessoalmente.

Hoje o ser humano conhece centenas de espécies diferentes.

Na verdade, todo ano mais de trinta espécies de dinossauros são descobertas no mundo.

Sabemos o que cada uma delas comia e também sabemos como cada dinossauro se comportava.

Ah, hoje também sabemos que é bem provável que o velociraptor e vários outros dinossauros que você adora e admira tinham penas!

E como descobrimos isto?

Simplesmente estudando os fósseis desses animais.

Mas uma coisa que sempre intrigou os cientistas é descobrir como que esses dinossauros que dominaram a terra por mais de cem milhões de anos, desapareceram completamente?

Desde que o ser humano descobriu que a terra já foi um dia habitada pelos dinossauros

Os cientistas tentam descobrir o que teria causado a extinção destes animais.

O primeiro passo da nossa etapa é descobrir exatamente quando isso aconteceu.

No nostalgia ciência sobre a origem da Lua

A gente descobriu como o nosso sistema solar foi formado.

Agora é hora de avançar um pouco mais nessa história e descobrir como a Terra se desenvolveu a partir desse ponto.

Então vamos parar e olhar a linha temporal do nosso planeta.

Uma linha temporal é uma espécie de régua que mede o período do tempo.

Só que ao invés de centímetros essa régua tem anos e séculos.

Só que como a Terra existe há exatos 4,5 bilhões de anos é impossível saber exatamente o momento em que as coisas mais antigas aconteceram.

Por isso a gente precisa de medidas de tempo maiores.

Que medem justamente os grandes eventos geológicos do nosso planeta, como é o caso das Eras Geológicas.

Essas daqui são todas as eras geológicas do nosso planeta.

E caso você esteja se perguntando onde o homem entra nessa história

Cada uma dessas eras geológicas são divididas em capítulos que são chamados de Períodos.

O homem surgiu pouco menos de 400 mil anos atrás no período quaternário que está na era Cenozóica.

Isso parece muito tempo.

Mas quando a gente parar pra pensar que a terra tem 4 bilhões e 500 milhões de idade, mano, a gente simplesmente acabou de chegar aqui no rolê.

Mas o que importa pra gente aqui hoje é a extinção dos dinossauros.

Isso aconteceu mais ou menos aqui.

É galera, todos aqueles filmes que mostram seres humanos pré-históricos lutando contra tiranossauros e dinossauros sei lá o que…

Eles não levam em conta uma coisa:

O fato de que os dinossauros desapareceram milhões de anos antes do primeiro ser humano surgir.

Bem, muitas hipóteses já foram levantadas para explicar como os dinossauros foram extintos.

Mas conforme a ciência foi progredindo várias delas foram sendo descartadas.

Uma delas dizia que os dinossauros teriam sido vítimas de uma doença global.

Ou seja, um dinossauro ficou doente e passou a doença pro outro, que passou pra outro e todos foram morrendo.

O problema desta hipótese é que isso não explicaria o porquê de plantas e outras espécies de animais completamente diferentes desaparecerem também.

Outra hipótese falada durante bastante tempo dizia que os dinossauro foram extintos por causa de seu enorme número.

Segundo essa ideia, chegou um momento em que existiu tantos dinossauros no planeta que o alimento não era mais suficiente para eles.

Na verdade, muitas explicações sobre a extinção dos dinosauros cometiam sempre o mesmo erro:

Elas pensavam somente nos dinossauros.

Mas nós estamos falando de um evento que afetou o planeta inteiro.

Elas pensavam somente nos dinossauros.

Mas nós estamos falando de um evento que afetou o planeta inteiro.

Não foram apenas dinossauros que foram extintos, e sim mais ou menos 75% de todas as espécies de animais que existiam na Terra naquela época.

Galera, imagina só:

De cada quatro espécies terrestres e marinhas três desapareceram.

E este número pode parecer assustador pra caramba, mas esse tipo de evento é mais comum do que vocês imaginam na história do nosso planeta.

Pra se transformar no planeta que a gente conhece hoje a Terra passou por bilhões de anos se modificando.

Enfrentando alterações climáticas e atividades vulcânicas enormes.

Por isso a vida dos animais e plantas que existiam aqui na Terra naquela época não era nada fácil.

E nós tivemos pelo menos cinco extinções em massa que aconteceram sempre que o planeta sofreu mudanças muito grandes.

Mas claramente a mais famosa delas é a extinção dos dinossauros, que é conhecida pelo nome de Extinção Cretáceo-Paleogeno.

Basicamente porque ela divide estes dois períodos da história do nosso planeta.

Ela é a mais famosa por dois motivos:

Primeiro, porque envolve os dinossauros e todo mundo ama os dinossauros.

Segundo, porque os cientistas acreditam que o grande responsável por isso não seria uma grande mudança na terra mas sim um choque de um grande asteróide no nosso planeta.

Algumas décadas atrás, cientistas começaram a estudar algumas rochas que se formaram na mesma época da extinção dos dinossauros.

E eles descobriram que elas tinham Irídio.

Que é basicamente um metal muito raro no nosso planeta.

Porém, bastante comum em asteróides e cometas.

Então, obviamente, os cientistas começaram a fazer uma pergunta:

Será que algum objeto do espaço se chocou com a terra?

Essa ideia ganhou mais força quando descobriram a cratera de Chicxulub, que fica no México e tem 180km de diâmetro.

Ou seja, ela é o resultado de um impacto de um objeto muito, mas muito grande, com o nosso planeta.

Bem, o mais importante era determinar em que época essa cratera foi formada.

Então imagina só a surpresa dos cientistas quando eles analisaram aquela cratera e descobriram que aquele impacto monstruoso tinha acontecido há mais ou menos 66 milhões de anos.

Mano, exatamente na época da extinção dos dinossauros!

Não, mas peraí, Castanhari.

Como é que o impacto de um meteoro no México conseguiria acabar com as plantas e os animais do mundo inteiro?

Não era pra ele ter destruído só a galera alí próximo do impacto?

Bem, eu não tô falando de um asteróide qualquer, mas sim de uma enorme rocha de mais de dez quilômetros de diâmetro.

O choque dele com a Terra liberou uma energía equivalente a de cinco bilhões de bombas atômicas iguais as que foram usadas pra atacar Hiroshima e Nagasaki na Segunda Guerra Mundial.

Hoje, uma parte dessa cratera está no mar e a outra no continente.

Mas naquela época, tudo aquilo era océano e o impacto causou ondas de choque, que causaram alguns dos maiores tsunamis que a Terra já viu.

E relaxa, galera, que o problema tava só começando.

Com o choque, pedaços do nosso planeta, e do asteróide foram lançados para fora da nossa atmosfera.

Pra piorar um pouquinho mais, o impacto do asteróide liberou uma quantidade enorme de dióxido de carbono causando um efeito estufa que alterou o clima do planeta.

Além disso, o choque também levantou uma nuvem de poeira e cinzas que os cientistas acreditam que cobriu toda a superfície da Terra durante mais ou menos dez anos.

Ou seja, durante uma década a Terra não recebia mais luz do Sol, que não conseguia atravessar essa nuvem.

As temperaturas ficaram baixíssimas, isso foi chamado de Inverno Nuclear.

Esse período causou um desequilíbrio ecológico gigantesco, que foi um dos ingredientes principais dessa catástrofe.

As plantas começaram a morrer, os animais herbívoros, que são aqueles que se alimentavam de vegetais, não tinham mais o que comer, e começaram a sumir.

Com isso, os animais carnívoros também ficaram sem comida.

Praticamente todos os animais com mais de 50kg morreram.

É claro que essa extinção não aconteceu da noite pro dia.

Mesmo após o impacto do asteróide, algumas espécies de dinossauros continuaram andando pela Terra, mas infelizmente foram morrendo com o passar dos próximos dez mil anos.

Mas nem todos os dinossauros desapareceram nessa extinção.

Porque todas as aves que existem hoje em dia são descendentes diretas de certos tipos de dinossauros.

Então, de certa forma, os dinossauros ainda estão andando ou melhor dizendo, voando por aqui.

Um exemplo legal que aconteceu logo depois da extinção dos dinossauros, é que algumas aves, ou seja, dinossauros, ocuparam alguns nichos que agora estavam libres como o de grandes predadores.

As aves do terror tinham até três metros de altura, podiam correr até 50km por hora, e estavam entre os predadores mais temidos da América do Sul.

E os dinossauros que não se adaptaram desapareceram depois desse pequeno apocalipse.

Só que vamos pensar uma coisa:

Será que os dinossauros simplesmente deram azar, e um asteróide acabou com eles?

Será mesmo que os animais mais temidos da Terra acabaram por causa de um acaso cósmico?

Bem, os cientistas acreditam cada vez menos nisso.

A teoria do asteróide ainda é a mais aceita pra explicar a extinção dos dinossauros.

Mesmo porque o choque do asteróide com a Terra, a destruição que isso causou, tudo isso é um fato comprovado, e que pode ser observado e medido.

Por outro lado, os cientistas estão cada vez mais convencidos de que a extinção dos dinossauros já estava acontecendo há alguns milhões de anos, independente de qualquer asteróide cair aqui.

No final do Período Cretáceo, muitas famílias de dinossauros já haviam desaparecido.

Os Ceratopsídeos, os dinossauros bico de pato, e os famosos Tiranossauros, ainda andavam pela Terra.

Mas a maior parte dos outros dinossauros estava sumindo ou já era carta fora do baralho da evolução.

Ainda não se sabe ao certo as razões disso.

O mais provável é que seja por uma soma de fatores.

Como as consequências a longo prazo da separação dos continentes, como mudanças de ecossistemas, de relevo, e aumento de atividade vulcânica.

Nessa época, vulcões enormes entraram em erupção na Índia, envenenando boa parte da atmosfera do planeta.

Mesmo antes do asteróide, as coisas já estavam começando a ficar meio zoadas pros dinossauros.

Hoje em dia, os pesquisadores acreditam sim que os dinossauros foram extintos por causa do asteróide.

Mas é bem provável que eles iriam desaparecer de qualquer maneira.

Tudo o que o asteróide fez foi acelerar esse processo.

Parece muito triste, eu sei. Mas você precisa agradecer muito esse asteróide.

Porque depois de todo esse desequilíbrio que aconteceu aqui na Terra, o planeta foi se arrumando, se ajustando, até que voltou a ficar estável novamente.

Só que desta vez, sem os dinossauros, ou só com alguns dos seus representantes emplumados.

Com isso, outros animais saíram de suas tocas, e perceberam que os animais, monstros, gigantes que os amedrontavam e os caçacam, não estavam mais lá.

E estes animais foram bem oportunistas, porque começaram a ocupar novos espaços ecológicos, e começaram a se desenvolver.

Entre estes animais estavam os mamíferos, que na época dos dinosauros eram apenas pequenos animais noturnos, tipo uns roedores.

Assim como aconteceu com outros animais, stes mamíferos foram evoluindo e se modificando.

E com o tempo, começaram a aparecer várias formas diferentes.

Entre elas, os primatas, que deram origem ao Homo sapiens.

Ou seja, eu e você.

Então, quer dizer que se os dinossauros não tivessem desaparecido, o ser humano talvez nem existiria?

Bem, não tem como responder a essa pergunta com certeza absoluta.

Mas é bem provável que os mamíferos não teriam evoluído tanto com herbívoros e carnívoros gigantes andando pela Terra

Por isso é tão importante entender como os dinossauros foram extintos.

Porque mesmo esse fato ter acontecido milhões de anos antes do nascimento do primeiro homem, isso faz parte da história da humanidade.

E esse foi o Nostalgia Ciência explicando a Extinção dos Dinossauros.

Me sigam lá no Instagram, @fecastanhari, dêem sugestões de temas lá nas minhas últimas fotos para eu ler, e pra gente pensar em temas novos.

E é isso aí galera! Muito obrigado pela sua audiência.

E mantenham-se sempre curiosos.

Valeu!

O QUE EXATAMENTE MATOU OS DINOSSAUROS? co|co|dokładnie|zabiło|te|dinozaury ||exactly|killed||dinosaurs WAS GENAU HAT DIE DINOSAURIER GETÖTET? WHAT EXACTLY KILLED THE DINOSAURS? ¿QUÉ MATÓ EXACTAMENTE A LOS DINOSAURIOS? COSA HA UCCISO ESATTAMENTE I DINOSAURI? CO DOKŁADNIE ZABIŁO DINOSAURY?

Aí Paul, tá quase na hora do Nostalgia Ciência! więc|Paul|jest|prawie|na|czas|na|Nostalgia|Nauka |Hey Paul||||time||Nostalgia|Science Hey Paul, it's almost time for Nostalgia Science! Hej Paul, prawie czas na Nostalgia Nauka!

Parece que o episódio de hoje vai ser sobre dinossauros! wydaje się|że|odcinek|odcinek|o|dzisiaj|będzie|być|o|dinozaurach |||episode||||||dinosaurs Wygląda na to, że dzisiejszy odcinek będzie o dinozaurach!

Sério? poważnie Serio? Eu adoro dinossauros. ja|uwielbiam|dinozaury |love| Uwielbiam dinozaury. O meu filme preferido é o Jurassic Park! mój|mój|film|ulubiony|jest|Park|Jurassic| ||movie|favorite|||Jurassic|park Mój ulubiony film to Park Jurajski!

- Er, qual? er|który He which| - Eee, który? - Qual o que? jaki|to|co - Który?

Qual dos Jurassic Park, fizeram um monte. który|z|Jurassic|Park|zrobili|wiele|mnóstwo ||||||mount Que de Jurassic Park hizo mucho. Który z Jurassic Park, zrobili ich mnóstwo.

Claro que é o primeiro, bobo. oczywiście|że|jest|to|pierwszy|głupku |||||fool Oczywiście, że pierwszy, głuptasie. Está menosprezando o meu intelecto? czy|lekceważysz|to|mój|intelekt |underestimating|||intellect Czy lekceważysz mój intelekt?

Hmm... eu gosto mais do novo. hmm|ja|lubię|bardziej|| Hmm||||| Hmm... bardziej podoba mi się nowa.

Você provavelmente sabe que há muito tempo atrás os dinossauros eram os maiores predadores da Terra. ty|prawdopodobnie|wiesz|że|jest|bardzo|czasu|temu|||były|||drapieżnikami||Ziemi ||||||||||were|||predators|| Prawdopodobnie wiesz, że dawno temu dinozaury były największymi drapieżnikami na Ziemi.

Mas e se eu falar para vocês que de certa forma nós, os seres humanos, só existimos por causa da extinção dos dinossauros? ale|i|jeśli|ja|powiem|do|was|że||pewna|sposób|my||||tylko|istniejemy|z|powodu|na|wymarcie|| Ale co jeśli powiem wam, że w pewnym sensie my, ludzie, istniejemy tylko dzięki wyginięciu dinozaurów?

Isso mesmo, galera, é bem provável que se os dinossauros não tivessem desaparecido a humanidade não estaria aqui agora dominando o planeta e construindo civilizações gigantescas. to|samo|ekipo|jest|dość|prawdopodobne|że|jeśli|||nie|miały|zniknęły|||nie|byłaby|tutaj|teraz|dominując|||i|budując|cywilizacje|gigantyczne |||||likely||||||||||||||dominating|||||| Dokładnie, ludzie, to bardzo prawdopodobne, że gdyby dinozaury nie wyginęły, ludzkość nie byłaby teraz tutaj, dominując na planecie i budując gigantyczne cywilizacje.

Só que pra gente entender o que a extinção dos dinossauros tem a ver com a nossa existencia a gente precisa pagar primeiro para entender como eles deixaram de existir. tylko|że|żeby|my|zrozumieć|co|że|ta|wymarcie|dinozaurów|dinozaurów|ma|to|wspólnego|z|naszą|naszą|egzystencją|to|my|musimy|zapłacić|najpierw|żeby|zrozumieć|jak|oni|przestali|z|istnieć |||||||||||||||||existence||||pay|||||||| Tylko żeby zrozumieć, co wyginięcie dinozaurów ma wspólnego z naszym istnieniem, musimy najpierw zapłacić, aby zrozumieć, jak przestały istnieć.

Eu sou Felipe Castanhari e seja bem-vindo a mais um Nostalgia Ciência. ja|jestem|Felipe|Castanhari|i|bądź|||do|więcej|jednego|Nostalgia|Nauka ||Felipe Castanhari|Castanhari||||||||| Jestem Felipe Castanhari i witam w kolejnym odcinku Nostalgia Nauka.

*Intro cósmica irada do Nostalgia Ciência* intro|kosmiczna|zajebista|z|Nostalgia|Nauka Intro||angry||| *Kosmiczne intro Nostalgia Nauka*

Olá meus queridos amigos! cześć|moi|drodzy|przyjaciele ||dear| Cześć moi drodzy przyjaciele! Eu sou Felipe Castanhari e está começando mais um Nostalgia Ciência. ja|jestem|Felipe|Castanhari|i|zaczyna|zaczynanie|jeszcze|jeden|Nostalgia|Nauka Jestem Felipe Castanhari i zaczyna się kolejny odcinek Nostalgia Ciencia.

Eu também vou falar de coisas aqui da Terra, ou melhor que estavam aqui na Terra há alguns milhões de anos. ja|też|zamierzam|mówić|o|rzeczy|tutaj|z|Ziemia|albo|lepiej|które|były|tutaj|na|Ziemia|temu|kilka|milionów|lat| |||||things||||||||||||||| Będę też mówił o rzeczach tutaj na Ziemi, a raczej o tych, które były tutaj na Ziemi kilka milionów lat temu.

Bem eu já posso assumir que todo mundo acha dinossauro legal né. dobrze|ja|już|mogę|przyznać|że|wszyscy|świat|uważa|dinozaur|fajny|prawda |||||||||dinosaur|cool| Bueno, ya puedo asumir que todos piensan que los dinosaurios son geniales, ¿verdad? Cóż, mogę już założyć, że wszyscy uważają dinozaury za fajne, prawda?

Os dinossauros são tão legais que eles são constantemente retratados em cinema, quadrinhos e até mesmo em séries de TV. te|dinozaury|są|tak|fajne|że|one|są|ciągle|przedstawiane|w|filmie|komiksach|i|nawet|w|w|serialach|o|telewizji |||||||||portrayed||cinema|comics|||||series||TV series Los dinosaurios son tan geniales que aparecen constantemente en películas, cómics e incluso series de televisión. Dinozaury są tak fajne, że są nieustannie przedstawiane w filmach, komiksach, a nawet w serialach telewizyjnych.

Uma das coisas legais da Ciência é que a gente consegue entender um monte de coisas sobre os dinossauros sem precisar ter conhecido um pessoalmente. jedna|z|rzeczy|fajnych|z|nauki|jest|że|to|my|potrafimy|zrozumieć|wiele|mnóstwo|o|rzeczy|o|dinozaury||bez|potrzeby|mieć|poznanego|jednego|osobiście ||||||||||||||||||||||||one Una de las mejores cosas de la ciencia es que podemos entender muchas cosas sobre los dinosaurios sin tener que conocer uno en persona. Jedną z fajnych rzeczy w nauce jest to, że możemy zrozumieć mnóstwo rzeczy o dinozaurach, nie musząc znać żadnego osobiście.

Hoje o ser humano conhece centenas de espécies diferentes. dzisiaj|ten|być|człowiek|zna|setki|różnych|gatunków|różnych |||||||species| Dziś człowiek zna setki różnych gatunków.

Na verdade, todo ano mais de trinta espécies de dinossauros são descobertas no mundo. w|rzeczywistości|co roku|rok|więcej|niż|trzydzieści|gatunków|||są|odkrywanych|na|świecie W rzeczywistości co roku odkrywa się ponad trzydzieści gatunków dinozaurów na świecie.

Sabemos o que cada uma delas comia e também sabemos como cada dinossauro se comportava. wiemy|co|że|każdy|z nich|ich|jadła|i|także|wiemy|jak|każdy|dinozaur|się|zachowywał ||||||ate||||||||behaved Sabemos qué comía cada uno de ellos y también sabemos cómo se comportaba cada dinosaurio. Wiemy, co każde z nich jadło, a także jak zachowywał się każdy dinozaur.

Ah, hoje também sabemos que é bem provável que o velociraptor e vários outros dinossauros que você adora e admira tinham penas! ach|dzisiaj|także|wiemy|że|jest|dość|prawdopodobne|że|||i|wielu|innych|dinozaurów|które|ty|uwielbiasz|i|podziwiasz|miały|pióra ||||||||||velociraptor|||||||||||feathers Ach, dziś wiemy również, że jest bardzo prawdopodobne, że welociraptor i wiele innych dinozaurów, które uwielbiasz i podziwiasz, miały pióra!

E como descobrimos isto? i|jak|odkryliśmy|to A jak to odkryliśmy?

Simplesmente estudando os fósseis desses animais. po prostu|badając|te|skamieniałości|tych|zwierząt |||fossils|| Po prostu badając skamieniałości tych zwierząt.

Mas uma coisa que sempre intrigou os cientistas é descobrir como que esses dinossauros que dominaram a terra por mais de cem milhões de anos, desapareceram completamente? ale|jedna|rzecz|która|zawsze|intrygowała|tych|naukowców|jest|odkryć|jak|że|ci|dinozaury|które|zdominowały|ziemię||przez|więcej|niż|sto|milionów|lat||zniknęły|całkowicie |||||intrigued||||||||||||||||||||| Jednak jedna rzecz, która zawsze intrygowała naukowców, to odkrycie, jak te dinozaury, które dominowały na ziemi przez ponad sto milionów lat, całkowicie zniknęły?

Desde que o ser humano descobriu que a terra já foi um dia habitada pelos dinossauros od|kiedy|człowiek|istota|ludzka|odkrył|że|ziemia||już|była|pewnego|dnia|zamieszkana|przez|dinozaury |||||||||||||inhabited|| Od kiedy człowiek odkrył, że ziemia była kiedyś zamieszkana przez dinozaury.

O primeiro passo da nossa etapa é descobrir exatamente quando isso aconteceu. pierwszy|krok|etap|naszej|etapie||jest|odkryć|dokładnie|kiedy|to|się wydarzyło Pierwszym krokiem w naszym etapie jest dokładne ustalenie, kiedy to się stało.

A gente descobriu como o nosso sistema solar foi formado. my|ludzie|odkryliśmy|jak|nasz|system|słoneczny||został|uformowany |||||||||formed Odkryliśmy, jak nasz układ słoneczny został uformowany.

Agora é hora de avançar um pouco mais nessa história e descobrir como a Terra se desenvolveu a partir desse ponto. teraz|jest|pora|na|posunąć|trochę|więcej|dalej|w tej|historii|i|odkryć|jak|Ziemia||się|rozwijała|od|począwszy|tego|punktu Teraz nadszedł czas, aby pójść nieco dalej w tej historii i odkryć, jak Ziemia rozwijała się od tego momentu.

Então vamos parar e olhar a linha temporal do nosso planeta. więc|zamierzamy|zatrzymać|i|spojrzeć|na|linię|czasową|naszego||planety Zatrzymajmy się więc i przyjrzyjmy się osi czasu naszej planety.

Uma linha temporal é uma espécie de régua que mede o período do tempo. jedna|linia|czasowa|jest|rodzajem|rodzajem|o|linijka|która|mierzy|okres|czas|czasu| |||||||ruler||measures|||| Oś czasu to rodzaj linijki, która mierzy okres czasu.

Só que ao invés de centímetros essa régua tem anos e séculos. tylko|że|zamiast|zamiast|na|centymetry|ta|linijka|ma|lata|i|wieki |||instead||centimeters|||||| Tylko zamiast centymetrów ta linijka ma lata i wieki.

Só que como a Terra existe há exatos 4,5 bilhões de anos é impossível saber exatamente o momento em que as coisas mais antigas aconteceram. tylko|że|jak|ta|Ziemia|istnieje|od|dokładnie|miliardów|lat|lat|jest|niemożliwe|wiedzieć|dokładnie|moment||w|kiedy|rzeczy||najstarsze|stare|wydarzyły się |||||||exact|||||||||||||||| Tylko że Ziemia istnieje od dokładnie 4,5 miliarda lat, więc niemożliwe jest dokładne określenie momentu, w którym miały miejsce najstarsze wydarzenia.

Por isso a gente precisa de medidas de tempo maiores. za|to|ta|my|potrzebujemy|od|miar|czasu||większych Dlatego potrzebujemy większych jednostek czasu.

Que medem justamente os grandes eventos geológicos do nosso planeta, como é o caso das Eras Geológicas. które|mierzą|właśnie|wielkie|wielkie|wydarzenia|geologiczne|naszej|naszej|planety|jak|jest|przypadek||er|epok|geologicznych |measure|precisely||||geological|||||||||Eras|Geological Które mierzą właśnie wielkie wydarzenia geologiczne naszej planety, jak w przypadku Er Geologicznych.

Essas daqui são todas as eras geológicas do nosso planeta. te|tutaj|są|wszystkie|epoki|epoki|geologiczne|naszej|naszej|planety ||||||||our| Queste qui sono tutte le età geologiche del nostro pianeta. To są wszystkie ery geologiczne naszej planety.

Cada uma dessas eras geológicas são divididas em capítulos que são chamados de Períodos. każda|jedna|tych|er|geologicznych|są|podzielone|na|rozdziały|które|są|nazywane|jako|okresy ||||||divided||chapters||||| Każda z tych er geologicznych jest podzielona na rozdziały, które nazywane są Okresami.

O homem surgiu pouco menos de 400 mil anos atrás no período quaternário que está na era Cenozóica. ten|człowiek|pojawił się|trochę|mniej|niż|tysięcy|lat|temu|w|okresie|czwartorzęd|który|jest|w|erze|kenozoicznej |||||||||||Quaternary||||era|Cenozoic Człowiek pojawił się nieco mniej niż 400 tysięcy lat temu w okresie czwartorzędowym, który znajduje się w erze kenozoicznej.

Isso parece muito tempo. to|wydaje się|bardzo|czas To wydaje się bardzo długi czas.

Mas quando a gente parar pra pensar que a terra tem 4 bilhões e 500 milhões de idade, mano, a gente simplesmente acabou de chegar aqui no rolê. ale|kiedy|to|my|zatrzymać|żeby|myśleć|że|ta|ziemia|ma|miliardy|i|milionów|lat|wiek|stary|to|my|po prostu|skończyliśmy|z|przybyć|tutaj|w|impreza ||||||think|||||billion|||||||we|||||||ride Ale kiedy pomyślimy, że Ziemia ma 4 miliardy 500 milionów lat, człowieku, to my dopiero co tu przybyliśmy.

Mas o que importa pra gente aqui hoje é a extinção dos dinossauros. ale|co|że|ma znaczenie|dla|nas|tutaj|dzisiaj|to|ta|wymarcie|| ||||||||||extinction|| Ale to, co nas dzisiaj interesuje, to wyginięcie dinozaurów.

É galera, todos aqueles filmes que mostram seres humanos pré-históricos lutando contra tiranossauros e dinossauros sei lá o que… to|ekipa|wszyscy|tamte|filmy|które|pokazują|istoty|ludzie|||walczących|przeciwko|tyranozaurom|i|dinozaurom|nie wiem|tam|co|że |guys||those|movies||show|human beings||pre-historic|prehistoric|fighting||Tyrannosaurus|||||| Tak, wszyscy ci ludzie w filmach, którzy pokazują prehistorycznych ludzi walczących z tyranozaurami i dinozaurami, nie wiem co…

O fato de que os dinossauros desapareceram milhões de anos antes do primeiro ser humano surgir. ten|fakt|że||ci|dinozaury|zniknęły|miliony|przed|lat|zanim|pierwszego||być|człowiek|pojawić się Faktu, że dinozaury wymarły miliony lat przed pojawieniem się pierwszego człowieka.

Bem, muitas hipóteses já foram levantadas para explicar como os dinossauros foram extintos. dobrze|wiele|hipotez|już|były|podniesione|aby|wyjaśnić|jak|ci|dinozaury|były|wymarłe |||||raised||||||| Cóż, wiele hipotez zostało już przedstawionych, aby wyjaśnić, jak dinozaury wyginęły.

Mas conforme a ciência foi progredindo várias delas foram sendo descartadas. ale|w miarę jak||nauka|była|postępując|wiele|z nich|były|będąc|odrzucane |||||progressing|||||discarded Jednak w miarę postępu nauki wiele z nich zostało odrzuconych.

Uma delas dizia que os dinossauros teriam sido vítimas de uma doença global. jedna|z nich|mówiła|że|te|dinozaury|miałyby|być|ofiarami|przez|jedną|chorobę|globalną ||||||||victims|||| Jedna z nich mówiła, że dinozaury mogły być ofiarami globalnej choroby.

O problema desta hipótese é que isso não explicaria o porquê de plantas e outras espécies de animais completamente diferentes desaparecerem também. problem||tej|hipotezy|jest|że|to|nie|wyjaśniłoby|dlaczego|powód|że|rośliny|i|inne|gatunki|zwierząt||całkowicie|różne|zniknęły też| ||||||||||||||||||||disappearing| Problem z tą hipotezą polega na tym, że nie wyjaśnia ona, dlaczego rośliny i inne gatunki zwierząt całkowicie różne również zniknęły.

Além disso, uma epidemia só afetaria os dinossauros do planeta inteiro se o vírus ou bactéria por trás dela encontrasse uma forma de viajar sozinho pelos oceanos, indo de um continente para o outro, já que os continentes já haviam se separado nesta época por isso é algo que é bastante improvável. poza|tym|jedna|epidemia|tylko|wpłynęłaby|te|dinozaury|z|planety|całego|jeśli|wirus||lub|bakteria|za|sobą|nią|znalazłby|sposób||na|podróżować|sam|przez|oceany|idąc|z|jednego|kontynentu|do||drugiego|już|że|te|kontynenty|już|były|się|oddzieliły|w tym|czasie|dlatego|to|jest|coś|co|jest|dość|mało prawdopodobne |||||would affect||||||||||||behind||||||||||||||||||||||||alone|||||||||| Ponadto epidemia mogłaby wpłynąć na dinozaury na całym świecie tylko wtedy, gdy wirus lub bakteria stojąca za nią znalazłaby sposób na samodzielne podróżowanie po oceanach, przechodząc z jednego kontynentu na drugi, ponieważ kontynenty już w tym czasie się rozdzieliły, co czyni to dość mało prawdopodobnym.

Outra hipótese falada durante bastante tempo dizia que os dinossauro foram extintos por causa de seu enorme número. inna|hipoteza|mówiona|przez|dość|czas|mówiła|że|te|dinozaury|były|wymarłe|z|powodu|z|ich|ogromnej|liczby |||||||||||extinct|||||| Inna hipoteza, o której mówiono przez długi czas, mówiła, że dinozaury wyginęły z powodu swojej ogromnej liczby.

Segundo essa ideia, chegou um momento em que existiu tantos dinossauros no planeta que o alimento não era mais suficiente para eles. według|tej|idei|nastał|moment||w|kiedy|istniało|tak wiele|dinozaurów|na|planecie|że|jedzenie||nie|było|już|wystarczające|dla|nich Według tego pomysłu nadszedł moment, w którym na planecie było tak wiele dinozaurów, że jedzenia nie wystarczało dla nich.

Mas o problema é que os cientistas nunca encontraram a menor evidência de que o mundo teve uma super população de dinossauros, o que claramente seria refletido em uma enorme quantidade de fósseis. ale|problem||jest|że|ci|naukowcy|nigdy|znaleźli|najmniejszą|najmniejsza|dowód|że|że|świat||miał|super||populację|dinozaurów||co|że|wyraźnie|byłoby|odzwierciedlone|w|ogromną||ilość|skamielin| Jednak problem polega na tym, że naukowcy nigdy nie znaleźli najmniejszego dowodu na to, że świat miał super populację dinozaurów, co z pewnością odzwierciedlałoby się w ogromnej ilości skamieniałości.

Na verdade, muitas explicações sobre a extinção dos dinosauros cometiam sempre o mesmo erro: w|prawdę|wiele|wyjaśnień|na temat|wymarcia||dinozaurów||popełniały|zawsze|ten|sam|błąd ||||||||dinosaurs|made|always||| W rzeczywistości wiele wyjaśnień dotyczących wyginięcia dinozaurów popełniało zawsze ten sam błąd:

Elas pensavam somente nos dinossauros. one|myślały|tylko|o|dinozaurach ||only|| One myślały tylko o dinozaurach.

Mas nós estamos falando de um evento que afetou o planeta inteiro. ale|my|jesteśmy|mówiąc|o|wydarzeniu||które|wpłynęło|na|planetę|całą |||||||||||entire Ale mówimy o wydarzeniu, które wpłynęło na całą planetę.

Elas pensavam somente nos dinossauros. one|myślały|tylko|o|dinozaurach ||only|| One myślały tylko o dinozaurach.

Mas nós estamos falando de um evento que afetou o planeta inteiro. ale|my|jesteśmy|mówiąc|o|wydarzeniu||które|wpłynęło|na|planetę|całą Ale mówimy o wydarzeniu, które wpłynęło na całą planetę.

Galera, imagina só: ludzie|wyobraźcie sobie|tylko Ludzie, wyobraźcie sobie:

De cada quatro espécies terrestres e marinhas três desapareceram. z|każdej|czterech|gatunków|lądowych|i|morskich|trzy|zniknęły |||||||three| Z każdego czterech gatunków lądowych i morskich trzy zniknęły.

E este número pode parecer assustador pra caramba, mas esse tipo de evento é mais comum do que vocês imaginam na história do nosso planeta. i|ta|liczba|może|wydawać się|przerażający|na|cholera|ale|ten|rodzaj|z|wydarzenie|jest|bardziej|powszechny|niż|że|wy|myślicie|w|historii|naszej||planety |||||||a lot||||||||||||||||| I ta liczba może wydawać się przerażająca, ale tego typu wydarzenia są znacznie bardziej powszechne, niż myślicie, w historii naszej planety.

Pra se transformar no planeta que a gente conhece hoje a Terra passou por bilhões de anos se modificando. aby|się|przekształcić|w|planet|który|a|my|znamy|dzisiaj||Ziemia|przeszła|przez|miliardy|lat||się|zmieniając Aby stać się planetą, którą znamy dzisiaj, Ziemia przeszła przez miliardy lat zmian.

Enfrentando alterações climáticas e atividades vulcânicas enormes. stawiając czoła|zmianom|klimatycznym|i|działalnościom|wulkanicznym|ogromnym facing|||||| Stawiając czoła ogromnym zmianom klimatycznym i wulkanicznym.

Por isso a vida dos animais e plantas que existiam aqui na Terra naquela época não era nada fácil. dlatego|to||życie|zwierząt||i|roślin|które|istniały|tutaj|na|Ziemi|w tamtej|epoce|nie|było|nic|łatwe Dlatego życie zwierząt i roślin, które istniały tutaj na Ziemi w tamtych czasach, nie było łatwe.

E nós tivemos pelo menos cinco extinções em massa que aconteceram sempre que o planeta sofreu mudanças muito grandes. i|my|mieliśmy|przynajmniej|pięć||wymarć|w|masowych|które|miały miejsce|zawsze|gdy|||przeszedł|zmiany|bardzo|duże ||||||extinctions|||||||||||| Mieliśmy przynajmniej pięć masowych wymierań, które miały miejsce za każdym razem, gdy planeta doświadczała bardzo dużych zmian.

Uma delas chamada Extinção Permiano-Tirássico, que os cientistas acreditam que aconteceu por causa de erupções vulcânicas em massa na Sibéria, foi tão grande que acabou com 95% de todas as espécies marinhas e 70% das espécies terrestres. jedna|z nich|nazywana|wymarcie|||które|ci|naukowcy|wierzą|że|miało miejsce|z powodu|przyczyna|erupcji|erupcje|wulkaniczne|w|masowa|w|Syberii|było|tak|wielkie|że|zakończyło się|z|wszystkich|wszystkie|gatunki|gatunki|morskie|i|gatunki|gatunki|lądowe |||||Triassic|||||||||||||||Siberia||||||||||||||| Jedna z nich, nazywana wymarciem permokarbońskim, które naukowcy uważają za spowodowane masowymi erupcjami wulkanicznymi w Syberii, było tak wielkie, że zlikwidowało 95% wszystkich gatunków morskich i 70% gatunków lądowych.

Mas claramente a mais famosa delas é a extinção dos dinossauros, que é conhecida pelo nome de Extinção Cretáceo-Paleogeno. ale|wyraźnie|najbardziej|bardziej|znana|z nich|jest|to|wymarcie|dinozaurów||które|jest|znana|pod|nazwą|wymarcie|wymarcie|| ||||||||||||||||||Cretaceous| Ale zdecydowanie najsłynniejsza z nich to wymarcie dinozaurów, znane jako wymarcie kredowo-paleogeńskie.

Basicamente porque ela divide estes dois períodos da história do nosso planeta. zasadniczo|ponieważ|ona|dzieli|te|dwa|okresy|z|historii|naszej||planety ||||||periods||||| Zasadniczo dlatego, że dzieli te dwa okresy w historii naszej planety.

Primeiro, porque envolve os dinossauros e todo mundo ama os dinossauros. po pierwsze|ponieważ|obejmuje|te|dinozaury|i|wszyscy|świat|kocha|te|dinozaury ||it involves|||||||| Po pierwsze, ponieważ dotyczą dinozaurów, a wszyscy kochają dinozaury.

Segundo, porque os cientistas acreditam que o grande responsável por isso não seria uma grande mudança na terra mas sim um choque de um grande asteróide no nosso planeta. po drugie|ponieważ|ci|naukowcy|wierzą|że|ten|wielki|odpowiedzialny|za|to|nie|byłby|duża|wielka|zmiana|na|ziemi|ale|tylko|uderzenie||z|dużego||asteroidu|w|naszej|planecie |||||||||||||||||||||||||asteroid||| Po drugie, ponieważ naukowcy wierzą, że główną przyczyną tego nie była wielka zmiana na Ziemi, ale raczej uderzenie dużego asteroidu w naszą planetę.

Algumas décadas atrás, cientistas começaram a estudar algumas rochas que se formaram na mesma época da extinção dos dinossauros. niektóre|dekady|temu|naukowcy|zaczęli|do|badać|niektóre|skały|które|się|uformowały|w|tym samym|czasie|z|wymarcia|tych|dinozaurów ||||||||rocks|||||||||| Kilka dekad temu naukowcy zaczęli badać niektóre skały, które powstały w tym samym czasie, co wyginięcie dinozaurów.

E eles descobriram que elas tinham Irídio. i|oni|odkryli|że|one|miały|iryd ||||||iridium I odkryli, że zawierały iryd.

Que é basicamente um metal muito raro no nosso planeta. co|jest|zasadniczo|metal||bardzo|rzadki|na|naszej|planecie ||||||rare||| To jest zasadniczo bardzo rzadki metal na naszej planecie.

Porém, bastante comum em asteróides e cometas. jednak|dość|powszechny|w|asteroidach|i|kometach ||||asteroids|| Jednak dość powszechny w asteroidach i kometach.

Então, obviamente, os cientistas começaram a fazer uma pergunta: więc|oczywiście|ci|naukowcy|zaczęli|zadawać||jedno|pytanie Więc oczywiście naukowcy zaczęli zadawać pytanie:

Será que algum objeto do espaço se chocou com a terra? czy będzie|że|jakiś|obiekt|z|przestrzeni|się|zderzył|z|ziemią| |||||||collided||| Czy jakiś obiekt z kosmosu zderzył się z Ziemią?

Essa ideia ganhou mais força quando descobriram a cratera de Chicxulub, que fica no México e tem 180km de diâmetro. ta|idea|zdobyła|więcej|siły|kiedy|odkryli|krater||o|Chicxulub|która|znajduje się|w|Meksyku|i|ma|180km|o|średnicy Ten pomysł zyskał na sile, gdy odkryto krater Chicxulub, który znajduje się w Meksyku i ma 180 km średnicy.

Ou seja, ela é o resultado de um impacto de um objeto muito, mas muito grande, com o nosso planeta. lub|to znaczy|ona|jest|wynikiem|rezultatem|z|obiektu|uderzenia|z|obiektu||bardzo|ale||dużego|w|naszym||planetą Innymi słowy, jest to wynik uderzenia bardzo, bardzo dużego obiektu w naszą planetę.

Então imagina só a surpresa dos cientistas quando eles analisaram aquela cratera e descobriram que aquele impacto monstruoso tinha acontecido há mais ou menos 66 milhões de anos. więc|wyobraź sobie|tylko|ta|niespodzianka|dla|naukowców|kiedy|oni|analizowali|tamtą|krater|i|odkryli|że|ten|uderzenie|monstrualne|miało|wydarzyło się|temu|więcej|lub|mniej|milionów|| Wyobraź sobie więc zdziwienie naukowców, gdy analizowali ten krater i odkryli, że to potworne uderzenie miało miejsce około 66 milionów lat temu.

Mano, exatamente na época da extinção dos dinossauros! stary|dokładnie|w|czas|wymarcia|wyginięcia|| Stary, dokładnie w czasach wymarcia dinozaurów!

Não, mas peraí, Castanhari. nie|ale|poczekaj|Castanhari ||wait a minute|Castanhari Nie, ale czekaj, Castanhari.

Como é que o impacto de um meteoro no México conseguiria acabar com as plantas e os animais do mundo inteiro? jak|jest|że|ten|wpływ|z|||w|Meksyku|mógłby|skończyć|z|roślinami||i|zwierzętami||na|świecie|całym Jak to możliwe, że uderzenie meteorytu w Meksyku mogło zniszczyć rośliny i zwierzęta na całym świecie?

Bem, eu não tô falando de um asteróide qualquer, mas sim de uma enorme rocha de mais de dez quilômetros de diâmetro. dobrze|ja|nie|jestem|mówiąc|o|jeden|asteroida|jakikolwiek|ale|tak|o|ogromną|ogromną|skała|o|więcej|niż|dziesięć|kilometrów|o|średnicy Cóż, nie mówię o byle jakim asteroidzie, ale o ogromnej skale o średnicy ponad dziesięciu kilometrów.

O choque dele com a Terra liberou uma energía equivalente a de cinco bilhões de bombas atômicas iguais as que foram usadas pra atacar Hiroshima e Nagasaki na Segunda Guerra Mundial. ten|wstrząs|jego|z|ziemią||uwolnił|energię||równą|do|pięciu|pięć|miliardów|bomb|bomb|atomowych|takich|jak|które|były|użyte|do|atakować|Hiroszimę|i|Nagasaki|w|drugiej|wojnie|światowej ||||||||energy|||||billion|||atomic||||||||Hiroshima||Nagasaki|||| Jego zderzenie z Ziemią uwolniło energię równą pięciu miliardom bomb atomowych, takich jak te, które zostały użyte do ataku na Hiroszimę i Nagasaki podczas II wojny światowej.

Hoje, uma parte dessa cratera está no mar e a outra no continente. dzisiaj|część||tego|krateru|jest|w|morzu|i|druga|część|na|kontynencie Dziś część tego krateru znajduje się w morzu, a druga na kontynencie.

Mas naquela época, tudo aquilo era océano e o impacto causou ondas de choque, que causaram alguns dos maiores tsunamis que a Terra já viu. ale|w tamtej|epoce|wszystko|to|było|oceanem|i|w|uderzenie|spowodowało|fale|wstrząsy|wstrząsy|które|spowodowały|niektóre|z|największe|tsunami|które|ziemia||już|widziała ||||||ocean|||||||||caused||||tsunamis||||| Ale w tamtych czasach wszystko to było oceanem, a uderzenie spowodowało fale uderzeniowe, które wywołały niektóre z największych tsunami, jakie Ziemia kiedykolwiek widziała.

Com o choque, pedaços do nosso planeta, e do asteróide foram lançados para fora da nossa atmosfera. z|||kawałki|naszego||planety|i|||zostały|wyrzucone|na|z|naszej||atmosfery |||pieces||||||||||||| W wyniku uderzenia kawałki naszej planety i asteroidu zostały wyrzucone z naszej atmosfery.

Pra piorar um pouquinho mais, o impacto do asteróide liberou uma quantidade enorme de dióxido de carbono causando um efeito estufa que alterou o clima do planeta. żeby|pogorszyć|trochę|mało|więcej|||||uwolnił|ilość|ilość|ogromną|z|dwutlenku|węgla|węgla|powodując|efekt|efekt|cieplarniany|który|zmienił|||| |to worsen|||||||||||||||||||greenhouse||changed|||| Aby jeszcze bardziej pogorszyć sytuację, uderzenie asteroidu uwolniło ogromne ilości dwutlenku węgla, powodując efekt cieplarniany, który zmienił klimat planety.

Além disso, o choque também levantou uma nuvem de poeira e cinzas que os cientistas acreditam que cobriu toda a superfície da Terra durante mais ou menos dez anos. oprócz|tego|||także|wzniosło|chmurę|chmurę|z|pyłu|i|popiołów|którą|||wierzą|że|pokryła|całą|||||przez|więcej|lub|mniej|dziesięć|lat |||||||||dust||ashes||||||covered||||||||||| Ponadto, uderzenie podniosło chmurę pyłu i popiołu, która, jak wierzą naukowcy, pokryła całą powierzchnię Ziemi przez około dziesięć lat.

Ou seja, durante uma década a Terra não recebia mais luz do Sol, que não conseguia atravessar essa nuvem. czyli|to znaczy|przez|dekadę||Ziemia||nie|otrzymywała|więcej|światła|od||które|nie|mogło|przebić|tę|chmurę Innymi słowy, przez dekadę Ziemia nie otrzymywała więcej światła słonecznego, które nie mogło przebić się przez tę chmurę.

As temperaturas ficaram baixíssimas, isso foi chamado de Inverno Nuclear. te|temperatury|stały się|bardzo niskie|to|było|nazwane|na|Zima|Nuklearna |||very low|||||| Temperatury spadły do bardzo niskich poziomów, co nazwano Zimną Wojną.

Esse período causou um desequilíbrio ecológico gigantesco, que foi um dos ingredientes principais dessa catástrofe. ten|okres|spowodował|ogromny|nierównowagę|ekologiczną|gigantyczną|który|był|jednym|z|składników|głównych|tej|katastrofy |||||ecological||||||||| Ten okres spowodował ogromny ekologiczny nierównowagę, która była jednym z głównych składników tej katastrofy.

As plantas começaram a morrer, os animais herbívoros, que são aqueles que se alimentavam de vegetais, não tinham mais o que comer, e começaram a sumir. te|rośliny|zaczęły|do|umierać|ci|zwierzęta|roślinożerne|które|są|ci|którzy|się|żywili|z|roślin|nie|miały|więcej|co||jeść|i|zaczęły|do|znikać |||||||herbivores||||||||||||||||||disappear Rośliny zaczęły umierać, a zwierzęta roślinożerne, które żywiły się roślinami, nie miały już co jeść i zaczęły znikać.

Com isso, os animais carnívoros também ficaram sem comida. z|tym|te|zwierzęta|mięsożerne|także|stały się|bez|jedzenia ||||carnivores|||| W związku z tym, zwierzęta mięsożerne również zostały bez jedzenia.

Praticamente todos os animais com mais de 50kg morreram. praktycznie|wszystkie|te|zwierzęta|o|więcej|niż|50kg|umarły Praktycznie wszystkie zwierzęta ważące ponad 50 kg wymarły.

É claro que essa extinção não aconteceu da noite pro dia. jest|jasne|że|ta|ekstynkcja|nie|zdarzyła się|z|nocy|na|dzień Oczywiście, to wyginięcie nie nastąpiło z dnia na dzień.

Porque todas as aves que existem hoje em dia são descendentes diretas de certos tipos de dinossauros. ponieważ|wszystkie|te|ptaki|które|istnieją|dzisiaj|w|dniu|są|potomkami|bezpośrednimi|od|pewnych|typów|dinozaurów| |||birds||||||||||||| Ponieważ wszystkie ptaki, które istnieją dzisiaj, są bezpośrednimi potomkami pewnych rodzajów dinozaurów.

Então, de certa forma, os dinossauros ainda estão andando ou melhor dizendo, voando por aqui. więc|w|pewna|forma|ci|dinozaury|wciąż|są|chodzą|lub|lepiej|mówiąc|latają|po|tutaj ||||||||||||flying|| Więc w pewnym sensie dinozaury wciąż chodzą, a raczej, mówiąc dokładniej, latają tutaj.

Um exemplo legal que aconteceu logo depois da extinção dos dinossauros, é que algumas aves, ou seja, dinossauros, ocuparam alguns nichos que agora estavam libres como o de grandes predadores. jeden|przykład|fajny|który|wydarzył się|wkrótce|po|wymarciu|||dinozaury||które||||||||||teraz|były|wolne|jak|ten|od|dużych|drapieżników ||||||||||||||birds||||occupied||niches||||free||||| Fajnym przykładem, który wydarzył się tuż po wymarciu dinozaurów, jest to, że niektóre ptaki, czyli dinozaury, zajęły niektóre nisze, które teraz były wolne, takie jak te dużych drapieżników.

As aves do terror tinham até três metros de altura, podiam correr até 50km por hora, e estavam entre os predadores mais temidos da América do Sul. te|ptaki|z|terroru|miały|aż|trzy|metry|o|wysokości|mogły|biegać|aż|50 km|na|godzinę|i|były|wśród|najbardziej|drapieżników|najbardziej|przerażających|w|Ameryce|| |birds|||||||||||||||||||||feared|||| Ptaki terroru miały nawet trzy metry wysokości, mogły biegać z prędkością do 50 km na godzinę i były jednymi z najbardziej przerażających drapieżników w Ameryce Południowej.

E os dinossauros que não se adaptaram desapareceram depois desse pequeno apocalipse. a|ci|dinozaury|które|nie|się|przystosowały|zniknęły|po|tym|małym|apokalipsie ||||||adapted||||| A dinozaury, które się nie przystosowały, zniknęły po tym małym apokalipsie.

Será que os dinossauros simplesmente deram azar, e um asteróide acabou com eles? będzie|że|ci|dinozaury|po prostu|mieli|pecha|i|||skończyła|z|nimi ||||||bad luck|||||| Czy dinozaury po prostu miały pecha, a asteroida je zniszczyła?

A teoria do asteróide ainda é a mais aceita pra explicar a extinção dos dinossauros. ta|teoria|o|asteroidu|wciąż|jest|najbardziej||akceptowana|aby|wyjaśnić|to|wymarcie|tych|dinozaurów La teoría del asteroide sigue siendo la más aceptada para explicar la extinción de los dinosaurios. Teoria asteroidu wciąż jest najbardziej akceptowana, aby wyjaśnić wyginięcie dinozaurów.

Mesmo porque o choque do asteróide com a Terra, a destruição que isso causou, tudo isso é um fato comprovado, e que pode ser observado e medido. nawet|ponieważ|ten|zderzenie|o|asteroidu|z|tą|Ziemią|to|zniszczenie|które|to|spowodowało|wszystko|to|jest|faktem||udowodnionym|i|że|może|być|obserwowane|i|mierzone |||||||||||||||||||proven|||||observed||measured Zwłaszcza, że zderzenie asteroidu z Ziemią, zniszczenie, które to spowodowało, to wszystko jest udowodnionym faktem, który można obserwować i mierzyć.

Por outro lado, os cientistas estão cada vez mais convencidos de que a extinção dos dinossauros já estava acontecendo há alguns milhões de anos, independente de qualquer asteróide cair aqui. za|inny|strona|ci|naukowcy|są|każdy|raz|bardziej|przekonani|że|że|ta|wymarcie|tych|dinozaurów|już|było|się działo|temu|kilka|milionów|lat|lat|niezależnie|od|jakiegokolwiek|asteroidu|upaść|tutaj |||||||||convinced|||||||||||||||||||| Z drugiej strony, naukowcy są coraz bardziej przekonani, że wymieranie dinozaurów już miało miejsce kilka milionów lat temu, niezależnie od tego, czy jakiś asteroid spadł tutaj.

No final do Período Cretáceo, muitas famílias de dinossauros já haviam desaparecido. na|końcu|okresie|okres|kredowym|wiele|rodzin|||już|były|zniknęły |||||||||||disappeared Pod koniec okresu kredowego wiele rodzin dinozaurów już zniknęło.

Os Ceratopsídeos, os dinossauros bico de pato, e os famosos Tiranossauros, ainda andavam pela Terra. ci|ceratopsy|ci|dinozaury|dziób|z|kaczki|i|ci|słynne|tyranozaury|jeszcze|chodziły|po|Ziemi |Ceratopsids|||beak||duck|||famous|||were walking|| Ceratopsy, dinozaury z dziobem kaczki i słynne Tyranozaury wciąż chodziły po Ziemi.

Mas a maior parte dos outros dinossauros estava sumindo ou já era carta fora do baralho da evolução. ale|ta|największa|część|tych|innych|dinozaurów|była|znikająca|lub|już|była|karta|poza|z|talii|| ||||||||disappearing|||||||deck|| Pero la mayoría de los otros dinosaurios estaban desapareciendo o ya eran una carta fuera del mazo de evolución. Ale większość innych dinozaurów znikała lub już była kartą poza grą ewolucji.

Ainda não se sabe ao certo as razões disso. jeszcze|nie|się|wie|na|pewno|te|powody|tego Wciąż nie wiadomo dokładnie, jakie są tego powody.

O mais provável é que seja por uma soma de fatores. to|najbardziej|prawdopodobne|jest|że|będzie|z|suma||czynników| ||||||||sum|| Najprawdopodobniej jest to wynikiem sumy czynników.

Como as consequências a longo prazo da separação dos continentes, como mudanças de ecossistemas, de relevo, e aumento de atividade vulcânica. jak|te|konsekwencje|w|długim|okresie|separação||kontynentów||jak|zmiany|ekosystemów||rzeźby||i|wzrost|aktywności||wulkanicznej |||||||||||||||relief||||| Jak długoterminowe konsekwencje separacji kontynentów, takie jak zmiany ekosystemów, ukształtowania terenu i wzrost aktywności wulkanicznej.

Nessa época, vulcões enormes entraram em erupção na Índia, envenenando boa parte da atmosfera do planeta. w tym|czasie|wulkany|ogromne|weszły|w|erupcję|w|Indii|zatruwając|dużą|część|atmosfery||planety| ||volcanoes|huge||||||poisoning|||||| W tym czasie ogromne wulkany wybuchły w Indiach, zatruwając dużą część atmosfery planety.

Mesmo antes do asteróide, as coisas já estavam começando a ficar meio zoadas pros dinossauros. nawet|przed|-em|asteroidem|te|rzeczy|już|były|zaczynające|do|stawać|trochę|zabałaganione|dla|dinozaurów ||||||||||||messed up|| Nawet przed asteroidem, rzeczy zaczynały się robić dość dziwne dla dinozaurów.

Hoje em dia, os pesquisadores acreditam sim que os dinossauros foram extintos por causa do asteróide. dzisiaj|||ci|badacze|wierzą|tak|że|ci|dinozaury|były|wymarłe|z|powodu|-em|asteroidem Obecnie badacze rzeczywiście wierzą, że dinozaury wyginęły z powodu asteroidu.

Tudo o que o asteróide fez foi acelerar esse processo. wszystko|co|||asteroidem|zrobił|było|przyspieszyć|ten|proces Wszystko, co zrobił asteroid, to przyspieszenie tego procesu.

Porque depois de todo esse desequilíbrio que aconteceu aqui na Terra, o planeta foi se arrumando, se ajustando, até que voltou a ficar estável novamente. ponieważ|po|z|całym|tym|brakiem równowagi|który|wydarzył się|tutaj|na|Ziemi|ta|planeta|stała się|się|porządkując|się|dostosowując|aż|że|wróciła|do|stania|stabilna|ponownie |||||imbalance||||||||||getting itself in order||adjusting||||||stable|again Ponieważ po całym tym zaburzeniu, które miało miejsce tutaj na Ziemi, planeta zaczęła się układać, dostosowywać, aż znów stała się stabilna.

Só que desta vez, sem os dinossauros, ou só com alguns dos seus representantes emplumados. tylko|że|tym|razem|bez|tych|dinozaurów|lub|tylko|z|niektórymi|z|swoich|przedstawicieli|upierzonych ||||||||||||||feathered Tylko tym razem, bez dinozaurów, albo tylko z niektórymi z ich upierzonych przedstawicieli.

Com isso, outros animais saíram de suas tocas, e perceberam que os animais, monstros, gigantes que os amedrontavam e os caçacam, não estavam mais lá. z|tym|innymi|zwierzętami|wyszły|z|swoich|nor|i|zauważyły|że|te|zwierzęta|potwory|giganci|którzy|ich|przerażały|i|ich|polowały|nie|były|już|tam |||||||burrows||||||monsters||||were frightening|||hunted|||| W ten sposób inne zwierzęta wyszły ze swoich nor i zauważyły, że zwierzęta, potwory, olbrzymy, które je przerażały i polowały na nie, już tam nie było.

E estes animais foram bem oportunistas, porque começaram a ocupar novos espaços ecológicos, e começaram a se desenvolver. i|te|zwierzęta|były|bardzo|oportunistyczne|ponieważ|zaczęły|do|zajmować|nowe|przestrzenie|ekologiczne|i|zaczęły|do|się|rozwijać |||||opportunistic|||||||ecological||||| Te zwierzęta były bardzo oportunistyczne, ponieważ zaczęły zajmować nowe przestrzenie ekologiczne i zaczęły się rozwijać.

Entre estes animais estavam os mamíferos, que na época dos dinosauros eram apenas pequenos animais noturnos, tipo uns roedores. wśród|tych|zwierząt|były|te|ssaki|które|w|czas|||były|tylko|małe|zwierzęta|nocne|rodzaj|niektóre|gryzonie |||||mammals||||||||||nocturnal||| Wśród tych zwierząt były ssaki, które w czasach dinozaurów były tylko małymi nocnymi zwierzętami, podobnymi do gryzoni.

Assim como aconteceu com outros animais, stes mamíferos foram evoluindo e se modificando. tak|jak|zdarzyło się|z|innymi|zwierzętami|te|ssaki|były|ewoluowały|i|się|modyfikowały ||||||estes|||evolving||| Podobnie jak w przypadku innych zwierząt, te ssaki ewoluowały i zmieniały się.

Entre elas, os primatas, que deram origem ao Homo sapiens. wśród|nich|te|prymaty|które|dały|początek|do|Homo|sapiens |||primates|||||| Wśród nich były prymitywy, które dały początek Homo sapiens.

Ou seja, eu e você. ||ja|i|ty Innymi słowy, ja i ty.

Então, quer dizer que se os dinossauros não tivessem desaparecido, o ser humano talvez nem existiria? więc|chcesz|powiedzieć|że|jeśli|te|dinozaury|nie|miały|zniknęły|to|być|człowiek|może|nawet|istniałby |||||||||||||||would exist Czyli, jeśli dinozaury nie wyginęłyby, to może człowiek w ogóle by nie istniał?

Bem, não tem como responder a essa pergunta com certeza absoluta. dobrze|nie|ma|jak|odpowiedzieć|na|to|pytanie|z|pewnością|absolutną Cóż, nie ma sposobu, aby odpowiedzieć na to pytanie z absolutną pewnością.

Mas é bem provável que os mamíferos não teriam evoluído tanto com herbívoros e carnívoros gigantes andando pela Terra ale|jest|bardzo|prawdopodobne|że|ci|ssaki|nie|miałyby|ewoluować|tak|z|roślinożercami|i|mięsożercami|gigantami|chodząc|po|Ziemi |||||||||evolved||||||||| Ale jest bardzo prawdopodobne, że ssaki nie rozwinęłyby się tak bardzo, gdyby po Ziemi chodziły gigantyczne roślinożerne i mięsożerne.

Por isso é tão importante entender como os dinossauros foram extintos. dlatego|to|jest|tak|ważne|zrozumieć|jak|ci|dinozaury|były|wymarłe ||||||||||extinct Dlatego tak ważne jest zrozumienie, jak dinozaury wyginęły.

Porque mesmo esse fato ter acontecido milhões de anos antes do nascimento do primeiro homem, isso faz parte da história da humanidade. ponieważ|nawet|ten|fakt|mieć|zdarzyć się|miliony|przed|lat|przed|narodzin|||pierwszego|człowieka|to|czyni|częścią|historii|||ludzkości Ponieważ nawet fakt, że to wydarzyło się miliony lat przed narodzinami pierwszego człowieka, jest częścią historii ludzkości.

E esse foi o Nostalgia Ciência explicando a Extinção dos Dinossauros. i|to|był|ten|Nostalgia|Nauka|wyjaśniając|o|Wymarcie|| I to był Nostalgia Ciência wyjaśniający wymarcie dinozaurów.

Este vídeo dá muito trabalho, custa uma grana, então eu conto com a ajuda de vocês divulgando o vídeo, clicando no ‘Gostei', e se inscrevendo aqui no Canal, caso vocês ainda não estejam inscritos. ten|film|daje|dużo|pracy|kosztuje|jedną|kasę|więc|ja|liczę|na|pomoc||od|was|rozpowszechniając|ten|film|klikając|na|'Lubię to'|i|jeśli|zapisując|tutaj|na|kanale|jeśli|wy|jeszcze|nie|nie jesteście|zapisani |||||||money|||||||||by spreading|||clicking|||||subscribing|||||||||subscribed Ten film wymaga dużo pracy, kosztuje sporo pieniędzy, więc liczę na waszą pomoc w rozpowszechnianiu filmu, klikając 'Lubię to', i subskrybując ten kanał, jeśli jeszcze nie jesteście subskrybentami.

E é isso aí galera! i|jest|to|tutaj|ekipo |||there| I to wszystko, ludzie! Muito obrigado pela sua audiência. bardzo|dziękuję|za|twoją|uwagę Bardzo dziękuję za Twoją uwagę.

E mantenham-se sempre curiosos. i|||zawsze|ciekawymi |stay||| I zawsze bądźcie ciekawi.

Valeu! dzięki Dzięki!

ai_request(all=82 err=0.00%) translation(all=163 err=0.00%) cwt(all=2383 err=7.22%) pl:B7ebVoGS openai.2025-02-07 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.49 PAR_CWT:B7ebVoGS=9.95