Ode aux musicologues qui sortent les compositrices de l'ombre - Aliette de Laleu ode|to the|musicologists|who|they bring out|the|female composers|from|the shadow|Aliette|of|Laleu oda|do|muzykologów|którzy|wydobywają|z|kompozytorki|z|cienia|Aliette|de|Laleu Ode an Musikwissenschaftler, die Komponistinnen aus dem Schatten holen - Aliette de Laleu Oda a las musicólogas que sacan de la sombra a las mujeres compositoras - Aliette de Laleu قصیده به موسیقی شناسانی که آهنگسازان زن را از سایه بیرون می آورند - آلیت د لالئو 여성 작곡가를 음지에서 끌어낸 음악학자에게 바치는 찬가 - Aliette de Laleu Ode aos musicólogos que tiram as mulheres compositoras da sombra - Aliette de Laleu Ода музыковедам, которые выводят женщин-композиторов из тени - Алиетт де Лалеу 向将女作曲家带出阴影的音乐学家致敬 - Aliette de Laleu 向幫助女性作曲家走出陰影的音樂學家致敬 - Aliette de Laleu Ode to musicologists who bring female composers out of the shadows - Aliette de Laleu Oda do muzykologów, którzy wyciągają kompozytorki z cienia - Aliette de Laleu

Saskia : Bonjour Aliette de Laleu Saskia|Hello|Aliette|of|Laleu Saskia|cześć|Aliette|de|Laleu Saskia: Hello Aliette de Laleu Saskia: Cześć Aliette de Laleu

Aliette : Bonjour Saskia Aliette|Hello|Saskia Aliette|cześć|Saskia Aliette: Hello Saskia Aliette: Cześć Saskia

Saskia : Ce matin vous avez envie de rendre hommage à des personnalités de l'ombre… Saskia|this|morning|you|you have|desire|to|to give|homage|to|some|personalities|of|the shadow Saskia|to|rano|państwo|macie|ochotę|na|oddać|hołd|dla|niektórych|osobistości|z|cienia Saskia: Heute Morgen haben Sie Lust, schattenhafte Persönlichkeiten zu würdigen... Saskia: This morning you want to pay tribute to personalities in the shadows… Saskia: Dziś rano chcecie oddać hołd osobowościom z cienia…

Oui c'est en lisant un excellent livre sur la pratique musicale féminine que je me suis yes|it's|in|reading|a|excellent|book|on|the|practice|musical|feminine|that|I|I|I am tak|to jest|w|czytając|pewną|doskonałą|książkę|o|praktyce||muzycznej|kobiecej|że|ja|sobie|jestem Ja es war ein ausgezeichnetes Buch über die Musikpraxis von Frauen, das mich dazu veranlasste. Yes, it was while reading an excellent book on women's musical practice that I found myself Tak, czytając doskonałą książkę o praktyce muzycznej kobiet, pomyślałem,

dit qu'autant parler de compositrices et musiciennes cette année, il ne fallait pas |że równie|mówienie|o|kompozytorkach|i|muzykach|tej|roku|to|nie|trzeba było|nie he said|as much|to talk|about|female composers|and|female musicians|this|year|it|not|it was necessary| sagte, dass wir in diesem Jahr so viel über Komponistinnen und Musikerinnen sprechen sollten, dass es nicht nötig war, sie zu erwähnen. said that while talking about female composers and musicians this year, we should not forget że mówiąc o kompozytorkach i muzykach w tym roku, nie można zapomnieć

oublier toutes les personnes qui ont oeuvré pour justement nous renseigner, nous faire |wszystkich|te|osoby|które|miały|pracowały|aby|właśnie|nam|informować|nam|sprawić to forget|all|the|people|who|they have|worked|for|precisely|us|to inform|us|to make Wir können nicht all die Menschen vergessen, die sich dafür eingesetzt haben, uns zu informieren und uns zu helfen. all the people who worked to inform us, to provide us o wszystkich osobach, które pracowały, aby nas poinformować, dostarczyć nam

parvenir des partitions, des lettres, des éléments biographiques sur ces vies effacées, Notenblätter, Briefe und biografische Elemente über diese ausgelöschten Leben erhalten, with scores, letters, and biographical elements about these erased lives, partytur, listów, elementów biograficznych o tych zatartych życiorysach,

oubliées par l'histoire. forgotten|by|history zapomniane|przez|historię die von der Geschichte vergessen wurden. forgotten by history. zapomniane przez historię.

Ces personnalités de l'ombre ce sont les musicologues, les chercheurs, les historiens these|personalities|of|the shadow|they|they are|the|musicologists|the|researchers|the|historians te|osobowości|z|cienia|to|są|ci|muzykologowie|ci|badacze|ci|historycy Diese Persönlichkeiten im Schatten sind Musikwissenschaftler, Forscher und Historiker. These unsung figures are the musicologists, researchers, and historians. Te postacie w cieniu to muzykologowie, badacze, historycy

historiennes…. historians historyczki Historikerinnen.... historians.... historyczki....

Il faut leur rendre hommage parce que grâce à certains de leurs travaux les musiciennes it|it is necessary|to them|to give|homage|because|that|thanks|to|some|of|their|works|the|female musicians to|trzeba|im|oddać|hołd|||dzięki|na|niektórym|z|ich|prac|te|muzyczki Sie sind zu würdigen, weil dank einiger ihrer Arbeiten Musikerinnen We must pay tribute to them because thanks to some of their work, female musicians Należy im oddać hołd, ponieważ dzięki niektórym z ich prac muzyczki

et compositrices sont devenues visibles. and|composers|they are|become|visible i|kompozytorki|stały się|widoczne| und Komponistinnen sichtbar geworden sind. and composers have become visible. i kompozytorki stały się widoczne.

Pendant longtemps, surtout jusqu'à la moitié du 20e siècle, l'histoire de la musique for|a long time|especially|until|the|half|of|20th|century|the history|of|the|music przez|długi czas|zwłaszcza|aż do|w|połowy|||wieku|historia||| Lange Zeit, vor allem bis Mitte des 20. Jahrhunderts, wurde die Musikgeschichte For a long time, especially until the middle of the 20th century, the history of music Przez długi czas, zwłaszcza do połowy XX wieku, historia muzyki

s'écrit sans les femmes. it is written|without|the|women pisze się|bez|| wird ohne Frauen geschrieben. was written without women. pisana była bez kobiet.

J'ai encore eu récemment dans les mains un ouvrage généraliste sur la musique classique I have|again|had|recently|in|the|hands|a|work|generalist|on|the|music|classical miałem|jeszcze|miałem|niedawno|w||||dzieło|ogólny|na|w|muzyce|klasycznej Erst kürzlich hatte ich wieder ein generalistisches Werk über klassische Musik in der Hand I recently had in my hands a general book on classical music. Niedawno miałem w rękach ogólną książkę na temat muzyki klasycznej

et parmi les presque 200 compositeurs cités, pas une femme n'est présentée. and|among|the|almost|composers|cited|not|a|woman|is not|presented i|wśród|tych|prawie|kompozytorów|cytowanych|żadna|jedna|kobieta|nie jest|przedstawiona und unter den fast 200 genannten Komponisten wird keine einzige Frau vorgestellt. And among the almost 200 composers mentioned, not a single woman is presented. a wśród prawie 200 wymienionych kompozytorów, nie ma ani jednej kobiety.

A partir des années 70/80 des chercheurs vont lancer les premiers travaux poussés from|to start|some|years|some|researchers|they will|to launch|the|first|works|advanced od|począwszy|z|lat|niektórzy|badacze|będą|rozpoczynać|pierwsze||prace|zaawansowane Ab den 70er/80er Jahren werden Forscher die ersten umfangreichen Arbeiten durchführen. Starting in the 70s/80s, researchers began to launch the first in-depth studies. Od lat 70/80 badacze rozpoczną pierwsze zaawansowane prace

sur la place des femmes dans l'histoire de la musique. on|the|place|of|women|in|the history|of|the|music na temat|miejsce||kobiet||w|historii|muzyki|| über die Stellung der Frau in der Musikgeschichte. On the role of women in the history of music. na temat miejsca kobiet w historii muzyki.

Grâce à cet élan, des publications diverses vont enfin rétablir une vérité : oui, il thanks to|to|this|momentum|some|publications|various|they will|finally|to restore|a|truth|yes|it dzięki|temu|ten|zryw|różne|publikacje|różnorodne|będą|w końcu|przywracać|jedną|prawdę|tak|to Dank dieses Impulses werden verschiedene Publikationen endlich eine Wahrheit wiederherstellen: Ja, er Thanks to this momentum, various publications will finally restore a truth: yes, it. Dzięki temu impulsowi różne publikacje w końcu przywrócą prawdę: tak, to

existe des compositrices, oui elles sont talentueuses, oui elles méritent toute leur place dans there are|some|composers|yes|they|they are|talented|yes|they|they deserve|all|their|place|in istnieją|jakieś|kompozytorki|tak|one|są|utalentowane|tak|one|zasługują|całe|ich|miejsce|w Es gibt Komponistinnen, ja, sie sind talentiert, ja, sie verdienen ihren Platz in der Musikwelt. There are female composers, yes they are talented, yes they deserve their place in istnieją kompozytorki, tak, są utalentowane, tak, zasługują na swoje miejsce w

l'Histoire et oui, des facteurs sociologiques, politiques, psychologiques les ont effacées history|and|yes|some|factors|sociological|political|psychological|them|they have|erased historii|i|tak|jakieś|czynniki|socjologiczne|polityczne|psychologiczne|je|miały|wymazane die Geschichte und ja, soziologische, politische und psychologische Faktoren haben sie ausgelöscht History and yes, sociological, political, psychological factors have erased them Historii i tak, czynniki socjologiczne, polityczne, psychologiczne je wymazały

de nos mémoires… of|our|memories z|naszych|pamięci aus unseren Erinnerungen from our memories… z naszej pamięci…

Saskia : Quel a donc été le travail des musicologues pour nous rafraîchir un peu Saskia|what|has|therefore|been|the|work|of|musicologists|to|us|to refresh|a|little Saskia|jaki|był|więc|był|praca|praca|jakichś|muzykologów|aby|nam|odświeżyć|trochę| Saskia: Welche Arbeit haben die Musikwissenschaftler also geleistet, um uns ein wenig zu erfrischen Saskia: What has been the work of musicologists to refresh our memory a bit Saskia: Jaka więc była praca muzykologów, aby nas trochę odświeżyć?

la mémoire Aliette ? the|memory|Aliette pamięć|pamięć|Aliette das Gedächtnis Aliette? Aliette? pamięć Aliette?

Un travail de titan. a|work|of|titan jedna|praca|o|tytan Eine Mammutaufgabe. A titanic job. Praca tytana.

Les premières traces des femmes dans la musique remontent à l'Antiquité donc on joue un the|first|traces|of|women|in|the|music|they date back|to|antiquity|so|we|we play|a pierwsze|pierwsze|ślady|kobiet|kobiet|w|muzyce|muzyce|sięgają|do|starożytności|więc|my|gramy|trochę Die ersten Spuren von Frauen in der Musik gehen bis in die Antike zurück. The first traces of women in music date back to Antiquity, so we play a Pierwsze ślady kobiet w muzyce sięgają starożytności, więc gramy trochę

peu au spéléologue dans les couloirs sombres des archives, des bibliothèques. Die meisten Menschen, die sich in den dunklen Gängen von Archiven und Bibliotheken aufhalten, kennen sich nicht aus. bit of the spelunker in the dark corridors of archives, libraries. w speleologa w ciemnych korytarzach archiwów, bibliotek.

Tout ça me fait penser à une petite anecdote personnelle. all|that|me|it makes|to think|to|a|little|anecdote|personal to|to|mnie|sprawia|myśleć|na|anegdotę|małą||osobistą All of this reminds me of a little personal anecdote. To wszystko przypomina mi małą osobistą anegdotę.

J'ai étudié 1 an dans une grande école parisienne donc je baignais au milieu de futurs I have|studied|year|in|a|great|school|Parisian|so|I|I was immersed|in the|midst|of|future ja mam|studiowałem|rok|w|dużej|dużej|szkole|paryskiej|więc|ja|pływałem|w|środowisku|przyszłych|przyszłych Ich habe ein Jahr lang an einer großen Pariser Schule studiert, also war ich inmitten der Zukunft. I studied for 1 year in a prestigious Parisian school, so I was immersed among future Studiowałem przez rok w jednej z wielkich szkół paryskich, więc byłem wśród przyszłych

chercheurs, professeurs et autre. ||i| researchers|professors|and|others researchers, professors, and others. badaczy, profesorów i innych.

Un jour je rencontre une étudiante, mon âge, on échange quelques banalités et elle me |||||||||||||ona|mnie a|day|I|I meet|a|student|my|age|we|we exchange|some|small talk|and|she|me Eines Tages treffe ich eine Studentin in meinem Alter. One day I meet a student, my age, we exchange some small talk and she Pewnego dnia spotkałem studentkę w moim wieku, wymieniliśmy kilka banałów i ona mi

parle de son projet de recherche qui consiste à traduire un poème italien du 16ème siècle. he/she speaks|of|his|project|of|research|which|it consists|in|to translate|a|poem|Italian|from|16th|century mówi|o|swoim|projekcie|o|badaniach|który|polega|na|tłumaczeniu|wiersza|poemacie|włoskim|z|16|wieku spricht über ihr Forschungsprojekt, bei dem sie ein italienisches Gedicht aus dem 16. talks to me about her research project which consists of translating a 16th-century Italian poem. mówi o swoim projekcie badawczym, który polega na przetłumaczeniu włoskiego wiersza z XVI wieku.

Je me souviens être restée très sceptique face à cette élève qui pleurait presque I|me|I remember|to be|stayed|very|skeptical|in front of|to|this|student|who|she was crying|almost ja|się|przypominam|być|pozostaną|bardzo|sceptyczna|wobec|tej|tej|uczennicy|która|płakała|prawie Ich erinnere mich, dass ich angesichts der Schülerin, die fast weinte, sehr skeptisch blieb I remember being very skeptical in front of this student who was almost crying Pamiętam, że byłam bardzo sceptyczna wobec tej uczennicy, która prawie płakała

d'émotion en me parlant de ce petit bout de papier jamais traduit. of emotion|in|me|talking|of|this|little|piece|of|paper|never|translated ze wzruszenia|gdy|mi|mówiąc|o|tym|małym|kawałku|z|papieru|nigdy|przetłumaczony vor Rührung, als er mir von diesem kleinen Stück Papier erzählte, das nie übersetzt wurde. with emotion while talking to me about this little piece of paper that had never been translated. ze wzruszenia, mówiąc mi o tym małym kawałku papieru, który nigdy nie został przetłumaczony.

Et dans ma tête cette question qui se répétait : Mais bon dieu à quoi ça va servir ?! and|in|my|head|this|question|that|itself|it was repeating|but|good|god|to|what|it|it is going|to serve i|w|mojej|głowie|to|pytanie|które|się|powtarzało|ale|dobry|boże|na|co|to|będzie|służyć Und in meinem Kopf die immer wiederkehrende Frage: Wozu soll das gut sein? And in my head, this question kept repeating: But good god, what is it going to be useful for?! A w mojej głowie powtarzało się to pytanie: Ale na co, do diabła, to będzie służyć?!

Et bien il faut croire qu'en 3 ans j'ai mûri puisqu'aujourd'hui je comprends, and|well|it|it is necessary|to believe|that in|years|I have|matured|since today|I|I understand i|dobrze|to|trzeba|wierzyć|że w|lata|ja|dojrzałem|ponieważ dzisiaj|ja|rozumiem Ich glaube, ich bin in den letzten drei Jahren reifer geworden, denn heute verstehe ich es, Well, I must believe that in 3 years I have matured since today I understand, Cóż, trzeba uwierzyć, że przez 3 lata dojrzałem, ponieważ dzisiaj rozumiem,

je respecte et je salue tous ces gens qui consacrent 10 ans de leur vie ou plus à aller I|I respect|and|I|I greet|all|these|people|who|they dedicate|years|of|their|life|or|more|to|to go ja|szanuję|i|ja|witam|wszystkich|tych|ludzi|którzy|poświęcają|lat|swojego|życia||lub|więcej|na|chodzenie Ich respektiere und begrüße all diese Menschen, die zehn oder mehr Jahre ihres Lebens damit verbringen, in die USA zu reisen. I respect, and I salute all those people who dedicate 10 years of their lives or more to go szanuję i pozdrawiam wszystkich tych ludzi, którzy poświęcają 10 lat swojego życia lub więcej, aby

fouiller des textes, des partitions, des correspondances, des petits bouts de papier vieux de plusieurs to search|some|texts|some|scores|some|correspondences|some|small|pieces|of|paper|old|of|several przeszukiwanie|tekstów||partytur||korespondencji||małych|kawałków||papieru||starych|z|wielu nach Texten, Partituren, Korrespondenzen, kleinen Papierschnipseln, die mehrere Jahre alt sind, stöbern digging through texts, scores, correspondence, little pieces of paper that are several przeszukiwać teksty, partitury, korespondencje, małe kawałki papieru sprzed kilku

siècles… Parce que grâce à eux, on peut continuer à écrire et réécrire l'histoire centuries|because|that|thanks|to|them|we|we can|to continue|to|to write|and|to rewrite|history wieków|ponieważ|że|dzięki|nim|oni|można|można|kontynuować|do|pisanie|i|przepisywanie|historię Jahrhunderte ... Denn dank ihnen kann man die Geschichte weiter und neu schreiben centuries old… Because thanks to them, we can continue to write and rewrite history. wieków… Dzięki nim możemy nadal pisać i przepisywać historię.

et faire encore des découvertes sur des sujets que l'on croyait acquis. and|to make|still|some|discoveries|on|some|subjects|that|we|believed|acquired i|robić|jeszcze|jakieś|odkrycia|na|jakieś|tematy|które|się|wierzyło|nabyte und noch immer Entdeckungen zu Themen machen, die man für selbstverständlich gehalten hatte. and to make further discoveries on subjects that were thought to be settled. i dokonywać kolejnych odkryć w tematach, które uważano za oczywiste.

Si personne n'avait eu le courage de se pencher, depuis les années 70, sur les compositrices, if|nobody|had not|had|the|courage|to|to|lean|since|the|years|on|the|female composers jeśli|nikt|nie miał|miał|ten|odwagę|do|się|pochylić|od|tych|lat|na|te|kompozytorki Wenn niemand den Mut gehabt hätte, sich seit den 1970er Jahren mit Komponistinnen zu beschäftigen, If no one had had the courage to look into female composers since the 1970s, Gdyby nikt nie miał odwagi, aby zająć się kompozytorkami od lat 70-tych,

on aurait fait une impasse immense sur la musique, mais aussi sur les mentalités et we|would have|made|a|deadlock|immense|on|the|music|but|also|on|the|mentalities| się|by|zrobił|jedną|ślepą uliczkę|ogromną|na|tę|muzykę|ale|także|na|te|mentalności|i hätte man eine immense Lücke in der Musik, aber auch in den Mentalitäten und we would have missed an immense amount of music, but also the mindsets and zrobilibyśmy ogromny błąd w muzyce, ale także w mentalności i

la vie des femmes à cette époque. the|life|of|women|at|this|time życie||tych|kobiet|w|tym|czasie das Leben der Frauen in dieser Zeit. the lives of women at that time. życiu kobiet w tamtym okresie.

Vous aurez remarqué que j'ai employé le mot ‘courage' parce qu'il en faut pour you|you will have|noticed|that|I have|used|the|word|'courage'|because|that it|it|it takes|to wy|będziecie mieli|zauważone|że|ja miałem|użyty|ten|słowo|'odwaga'|||tego|potrzeba|aby Sie werden bemerkt haben, dass ich das Wort "Mut" verwendet habe, weil es Mut braucht, um You may have noticed that I used the word 'courage' because it takes courage to Zauważyliście, że użyłem słowa 'odwaga', ponieważ potrzeba jej do

balayer les préjugés sexistes qui persistent encore aujourd'hui. to sweep away|the|prejudices|sexist|that|they persist|still|today zmiatać|te|uprzedzenia|seksistowskie|które|utrzymują się|jeszcze|dzisiaj sexistische Vorurteile, die auch heute noch bestehen, wegfegen. sweep away the sexist prejudices that still persist today. zlikwidowania seksistowskich uprzedzeń, które wciąż istnieją.

Certaines voix se sont élevées pour affirmer que le génie était masculin, que si les some|voices|themselves|they are|raised|to|to assert|that|the|genius|it was|masculine|that|if|the niektóre|głosy|się|były|podniesione|aby|twierdzić|że|ten|geniusz|był|męski|że|jeśli|te Einige Stimmen wurden laut, die behaupteten, dass Genie männlich sei, wenn Some voices have risen to assert that genius is male, that if the Niektóre głosy podniosły się, aby stwierdzić, że geniusz jest męski, że jeśli

compositrices n'étaient pas connues c'est parce qu'elles n'avaient pas assez de Komponistinnen nicht bekannt waren, lag das daran, dass sie nicht genug Geld hatten. female composers are not known it is because they did not have enough kompozytorki nie były znane, to dlatego, że nie miały wystarczająco

talent. talent talent Talent. talent. talent.

Oui il y a une absence de Mozart ou Bach au féminin mais qui s'explique. yes|there|there|there is|a|absence|of|Mozart|or|Bach|in the|feminine|but|which|it can be explained tak|on|tam|jest|brak|nieobecność|Mozarta||lub|Bacha|w|żeńskim|ale|która|tłumaczy się Ja, es gibt einen Mangel an weiblichen Mozart- oder Bach-Darstellern, aber das ist erklärbar. Yes, there is an absence of a female Mozart or Bach, but this can be explained. Tak, istnieje brak Mozarta lub Bacha w wersji żeńskiej, ale to ma swoje wytłumaczenie.

Par exemple les femmes n'ont pas eu le même accès que les hommes à la musique puisque for|example|the|women|they have not|not|had|the|same|access|than|the|men|to|the|music|since na przykład|przykład|kobiety||nie miały|nie|miały|ten|taki sam|dostęp|jak|mężczyźni||do|muzyki||ponieważ Zum Beispiel hatten Frauen nicht den gleichen Zugang zu Musik wie Männer, da For example, women did not have the same access to music as men because Na przykład kobiety nie miały takiego samego dostępu do muzyki jak mężczyźni, ponieważ

leur vie, leur rôle était de tenir le foyer. their|life|their|role|it was|to|to hold|the|home ich|życie||rola|była|do|prowadzenia|ten|dom ihr Leben, ihre Aufgabe war es, den Haushalt zu führen. their life, their role was to manage the household. ich życie, ich rola polegała na prowadzeniu domu.

D'autres ont été écrasées, effacées, on l'a vu avec Fanny Mendelssohn et Clara others|they have|been|crushed|erased|we|it|seen|with|Fanny|Mendelssohn|and|Clara inne|mają|były|zgniecione|wymazane|to|to ją|widzieli|z|Fanny|Mendelssohn|i|Clara Andere wurden überschrieben, ausgelöscht, wie man bei Fanny Mendelssohn und Clara sehen konnte Others have been crushed, erased, as we saw with Fanny Mendelssohn and Clara Inne zostały zgniecione, wymazane, widzieliśmy to z Fanny Mendelssohn i Clarą

Schumann.. Schumann Schumann Schumann.. Schumann..

Et les mémoires sont courtes. and|the|memories|they are|short i|te|pamięci|są|krótkie Und Erinnerungen sind kurz. And memories are short. A pamięć jest krótka.

Seuls les écrits sont responsables ce que l'on veut conserver… Les musiciennes que only|the|writings|they are|responsible|what|that|we|we want|to keep|The|female musicians|that tylko|te|pisma|są|odpowiedzialne|to|co|się|chce|zachować|te|muzyczki|które Nur das Geschriebene ist verantwortlich für das, was man bewahren will... Musikerinnen, die Only the writings are responsible for what we want to preserve... The female musicians that Tylko pisma są odpowiedzialne za to, co chcemy zachować… Muzyczki, które

l'on commence à connaître aujourd'hui étaient la plupart du temps des stars à we|we start|to|to know|today|they were|the|most|of|time|some|stars|at my|zaczynamy|na|poznawać|dzisiaj|były|większość|większość|z|czasu|gwiazd|gwiazd|w die wir heute allmählich kennenlernen, waren meist Stars, die in der Öffentlichkeit standen. we are starting to know today were mostly stars in to, co dziś zaczynamy znać, w większości przypadków były gwiazdami w

leur époque, reconnues, jouées, écoutées, célébrées. ||uznawane|grane|słuchane|celebrowane their|era|recognized|played|listened to|celebrated ihrer Zeit, anerkannt, gespielt, gehört und gefeiert. their time, recognized, played, listened to, celebrated. swojej epoce, uznawanymi, granymi, słuchanymi, celebrowanymi.

Grâce au travail d'une poignée de musicologues, on rétablit enfin la vérité. thanks to|to the|work|of a|handful|of|musicologists|we|we restore|finally|the|truth dzięki|na|pracy|jednej|garstce|z|muzykologów|się|przywraca|w końcu|prawdę| Dank der Arbeit einer Handvoll Musikwissenschaftler wird nun endlich die Wahrheit wiederhergestellt. Thanks to the work of a handful of musicologists, we are finally restoring the truth. Dzięki pracy garstki muzykologów w końcu przywracamy prawdę.

Bien sûr il faudra encore du temps avant que les manuels d'histoire, les cours de of course|sure|it|it will be necessary|still|some|time|before|that|the|manuals|of history|the|courses| dobrze|pewnie|to|będzie trzeba|jeszcze|trochę|czasu|zanim|że|podręczniki|podręczniki|historii|kursy|zajęcia| Natürlich wird es noch eine Weile dauern, bis die Geschichtsbücher, der Unterricht in Of course, it will still take time before history textbooks, the courses of Oczywiście, minie jeszcze trochę czasu, zanim podręczniki historii, kursy

conservatoire, les programmes scolaires et les ouvrages sur la musique changent et mettent conservatory|the|programs|school|and|the|works|on|the|music|they change|and|they put konserwatorium|te|programy|szkolne|i|te|prace|na temat|muzyki||zmieniają się|i|kładą Konservatorium, Lehrpläne und Bücher über Musik verändern sich und setzen conservatory, school programs and works on music change and highlight konserwatorium, programy szkolne i publikacje na temat muzyki zmieniają się i podkreślają

en avant celles qui ont contribué à l'histoire de la musique. in|before|those|who|they have|contributed|to|the history|of|the|music na|przód|te|które|miały|przyczyniły się|do|historii|muzyki|| diejenigen hervorheben, die zur Musikgeschichte beigetragen haben. those who have contributed to the history of music. te, które przyczyniły się do historii muzyki.

Et encore plus de temps avant que l'on puisse hésiter sur les trop nombreuses versions and|more|more|of|time|before|that|we|we can|to hesitate|on|the|too many|numerous|versions i|jeszcze|więcej|czasu||zanim|że|my|będziemy mogli|wahać się|na temat|te|zbyt|liczne|wersje Und noch mehr Zeit, bevor man über die zu vielen Versionen zögern kann And even more time before we can hesitate over the too many versions I jeszcze więcej czasu, zanim będziemy mogli wahać się nad zbyt wieloma wersjami

d'une oeuvre d'une compositrice parce qu'aujourd'hui si on trouve une version, of a|work|of a|composer|because|that today|if|we|we find|a|version jednej|dzieła|jednej|kompozytorki||że dzisiaj|jeśli|my|znajdziemy|jedną|wersję eines Werkes einer Komponistin, denn wenn man heute eine Version findet, of a work by a female composer because today if we find a version, utworu kompozytorki, ponieważ dzisiaj, jeśli znajdziemy wersję,

c'est presque de l'ordre du miracle… it is|almost|of|the order|of the|miracle to jest|prawie|z|porządek|cudu|cud es grenzt fast an ein Wunder ... it's almost a miracle... to prawie cud…

*Hildegarde von Bingen : Responsory ‘O felix anima'* Hildegarde|of|Bingen|Responsory|'O|happy|soul Hildegarda|z|Bingen|responsorium|o|szczęśliwe|dusza *Hildegarde von Bingen: Responsory 'O felix anima'* *Hildegarda z Bingen : Responsorium ‘O felix anima'*

Saskia : Merci Aliette de Laleu. Qu'est-ce qu'on écoutait là ? Saskia|thank you|Aliette|of|Laleu|||that we|we were listening|there Saskia|dziękuję|Aliette|z|Laleu|||że|słuchaliśmy|tam Saskia: Thank you Aliette de Laleu. What were we listening to there? Saskia : Dziękuję Aliette de Laleu. Co tam słuchaliśmy?

Aliette : C'était Hildegarde Von Bingen Aliette|it was|Hildegarde|of|Bingen Aliette|to było|Hildegarda|z|Bingen Aliette: It was Hildegarde Von Bingen. Aliette : To była Hildegarda z Bingen

Saskia : Et bien on réécoute Reponsory O Felix anima sur francemusique.fr en podcast pour cette chronique Saskia|And|well|we|we listen again|Reponsory|O|Felix|soul|on|||in|podcast|for|this|chronicle Saskia|i|dobrze|my|słuchamy ponownie|Reponsoria|O|Szczęśliwa|duszo|na|||w|podcast|na|tę|kronikę Saskia: Well, let's listen again to Responsory O Felix anima on francemusique.fr in podcast for this chronicle. Saskia: A więc ponownie słuchamy Reponsory O Felix anima na francemusique.fr w podcaście do tej kroniki.

Puis merci aux musicologues et merci aux musiciens de nous aider à découvrir then|thank you|to the|musicologists|and|thank you|to the|musicians|to|us|to help|to|to discover potem|dziękuję|dla|muzykologów|i|dziękuję|dla|muzyków|za|nam|pomoc|do|odkrywania Then thank you to the musicologists and thank you to the musicians for helping us discover. A potem dziękujemy muzykologom i dziękujemy muzykom za pomoc w odkrywaniu.

de somptueuses personnalités comme Mariana Martinez qu'on retrouve sur ce disque of|sumptuous|personalities|like|Mariana|Martinez|that one|we find|on|this|disk z|wspaniałe|osobowości|jak|Mariana|Martinez|które|znajdujemy|na|tym|albumie prächtige Persönlichkeiten wie Mariana Martinez, die auf dieser CD zu hören ist sumptuous personalities like Mariana Martinez that we find on this record wspaniałych osobowości, takich jak Mariana Martinez, którą znajdziemy na tej płycie.

Berenice, che fai Berenice|what|you do Berenice|co|robisz Berenice, che fai Berenice, what are you doing Berenice, co robisz?

Nouveau disque d'Opera Fuoco avec vous Lea Desandre mais aussi Natalie Perez et Chantal Santon-Jeffery new|album|of Opera|Fuoco|with|you|Lea|Desandre|but|also|Natalie|Perez|and|Chantal|Santon| nowa|płyta|Opery|Fuoco|z|wami|Lea|Desandre|ale|także|Natalie|Perez|i|Chantal|| Neue CD von Opera Fuoco mit Lea Desandre, Natalie Perez und Chantal Santon-Jeffery. New record from Opera Fuoco with you Lea Desandre but also Natalie Perez and Chantal Santon-Jeffery Nowa płyta Opera Fuoco z wami Lea Desandre, ale także Natalie Perez i Chantal Santon-Jeffery

deux sopranos. Vous David Stern à la direction d'Opera Fuoco two|sopranos|You|David|Stern|at|the|direction|of Opera|Fuoco dwie|sopranistki|Pan|David|Stern|na|dyrygenturze|kierownictwo|Opery|Fuoco two sopranos. You David Stern conducting Opera Fuoco dwie sopranistki. Ty David Stern na czele Opera Fuoco

Disque qui paraît chez Aparte disk|that|appears|at|Aparte płyta|która|ukazuje się|w|Aparte Record released by Aparte Płyta, która ukazuje się w Aparte