Verbs

すべての動詞には6種類の人称現在形があり、前に配置される代名詞に応じて使用します。

• ja, ty, on/ona/ono, my, wy, oni/one

ただし、英語とは違って動詞の形式を構成する際、必ず代名詞を使用する必要はありません。特にこの動詞の形式と組み合わせる代名詞が1つしかない場合も使用しません。（例: (ja) lubię）

現在形

変化グループが4つあると主張する情報源があれば、11と主張するものもあります。できる限り簡単に分類するため、現在形のポーランド語の動詞を主に3つの変化タイプにグループ分けします。

• 「-m／-sz」変化
• 「-ę／-isz」変化
• 「-ę／-esz」変化

変化タイプの名称は、単数形の一人称と二人称の語尾と同じです。この2つの語尾を把握していたら、その他の形式をすべて構成できます。

動詞の語幹に子音変化がある場合は特に重要です。この場合、次のパターンが適用されます。単数形の一人称と複数形の三人称に同じ子音が含まれます（例: ja jeżdżę、oni／one jeżdżą）。それ以外の動詞の形式はすべてこのパターンとは異なる子音を持ちますが、それぞれの動詞は同じ形式を持ちます。（例: ty jeździsz、on／ona／ono jeździ、my jeździmy、wy jeździcie）

「-m／-sz」変化

この変化タイプに属するほとんどの動詞は、不定形の語尾が「-ać」です。（例: znać、czekać、kochać、pytać）

また、語尾が「-eć」の動詞は4つあり、それぞれrozumieć、wiedzieć、umieć i jeśćです。

人称の形式は次のように構成されます。語尾の「-ć」を「-m、-sz、-ø、-my、-cie、-ją」の人称語尾と置き換えます。

KOCHAĆ:
(ja) kocham
(ty) kochasz
on/ ona/ ono kocha
(my) kochamy
(wy) kochacie
oni/ one kochają

ROZUMIEĆ
(ja) rozumiem
(ty) rozumiesz
on/ona/ono rozumie
(my) rozumiemy
(wy) rozumiecie
oni/one rozumieją

よく使用される「mieć」の動詞もこのグループに属します。

MIEĆ:
mam, masz, ma, mamy, macie, mają

「-ę／-isz」変化

この変化タイプに属する大半の動詞は、語尾が「-ić」の不定形を持っています（例: robić、mówić、bawić się）。語尾が「-yć」系の動詞もあれば（例: uczyć、liczyć）、「-eć」の動詞もあります（例: myśleć、musieć）。

人称の形式は「-ę、-isz、-i、-imy、-icie、-ą」の人称語尾で構成されます。

ROBIĆ:
(ja) robię
(ty) robisz
on/ona/ono robi
(my) robimy
(wy) robicie
oni/one robią

この変化グループの綴りと発音に関するルールが1つあります。つまり、語幹の最後の子音が「ż、rz、cz、sz、dż」の場合、「i」ではなく「y」を使用します。

UCZYĆ:
Uczę, uczysz, uczy, uczymy, uczycie, uczą

単数形の一人称と複数形の三人称では、不定形が次の条件を満たしている場合、動詞の語幹が変化します。cić、-cieć > 「C」／-dzić、-dzieć > 「DZ」／-zić、-zieć > 「Ż」／-sić、-sieć >「SZ」

NOSIĆ:
noszę, nosisz, nosi, nosimy, nosicie, noszą

「-ę／-esz」変化

この変化タイプに属するほとんどの動詞は、3つ以上の音節があって不定形の語尾が「-ować」になります。（例: kupować、fotografować、dyskutować、dziękować）

人称の形式は「-ować」の語尾を「-uj」に置き換えたら、「-ę、-esz、-e、-emy、-ecie、-ą」の人称語尾を付けます。

PRACOWAĆ:
(ja) pracuję
(ty) pracujesz
on/ona/ono pracuje
(my) pracujemy
(wy) pracujecie
oni/one pracują

同様な動詞（語尾が「-awać」で一部の例外があります）の人称の形式は、「-j」と上記の人称語尾で構成されます。

PIĆ:
(ja) piję
(ty) pijesz
on/ona/ono pije
(my) pijemy
(wy) pijecie
oni/one piją

他の一部の場合、人称動詞の語幹が不定形とは異なります。（例: iść（ja idę）、pisać（ty piszesz）など）

動きを表す動詞

動きを表す動詞で最も重要なものは、iść、chodzić、jechać、jeździćです。それぞれの使用方法や変化の違いは次のとおりです。

	1回限りの行動	反復行動
徒歩で移動する	IŚĆ: (ja) idę (ty) idziesz on/ona/ono idzie (my) idziemy (wy) idziecie oni/one idą	CHODZIĆ: (ja) chodzę (ty) chodzisz on/ona/ono chodzi (my) chodzimy (wy) chodzicie oni/one chodzą
運転する／行く（交通手段などで）	JECHAĆ: (ja) jadę (ty) jedziesz on/ona/ono jedzie (my) jedziemy (wy) jedziecie oni/one jadą	JEŹDZIĆ: (ja) jeżdżę (ty) jeździsz on/ona/ono jeździ (my) jeździmy (wy) jeździcie oni/one jeżdżą

動詞の文法的アスペクト

ポーランド語の動詞には2つのアスペクトがあり、それぞれ完了体（dokonany）と不完了体（niedokonany）です。

したがって、同じ意味を持つ動詞のペアがあります（例: pisać - napisać（書く）、robić - zrobić（する／させる）など）。通常、不完了体動詞に接尾辞を付けて完了体動詞を作ります。一方、完了体動詞の語幹または語尾を変化させて不完了体動詞を作ります。過去形と未来形でこの違いは重要ですが、現在形では不完了体動詞のみを使用します。

この2つのアスペクトにおける動詞の重要な違いは、次の通りです。

	Czasowniki dokonane	Czasowniki niedokonane
使用方法	完了した1回限りの行動（英語では時制で表現）	反復する未完了の行動、あるいは完了したかどうかが不明な行動（英語では進行時制の「-ing」で表現）
現在形	Kupiłem nowy dom.	Zobaczyłem go, gdy kupowałem nowe buty.
	私は新しい家を買いました。	私が新しい靴を買うときに彼を見ました。
未来時制	Jutro kupię nowy samochód.	Jutro o tej porze będę kupować nowe meble.
	明日、私は新しい車を買います。	明日のこの時間には、私は新しい家具を買うでしょう。

ポーランド語でよく使用される動詞アスペクトペア
sprzedać／sprzedawać - 売る
dać／dawać - 与える
pomóc／pomagać - 助ける
pisać／napisać - 書く
grać／zagrać - 遊ぶ

複数の完了体を持つ動詞は多数あります。そのため、ペアではなくてグループです。

Myśleć - wymyślić, przemyśleć, domyślić się
Czytać - doczytać, przeczytać, wyczytać, odczytać
Robić - zrobić, wyrobić, dorobić, odrobić, przerobić
それぞれの完了体動詞は、構成される接尾辞によって異なる意味が若干異なります。

過去形

過去形の動詞は次のパターンを持ちます。単数形の3つの性（男性形、女性形、中性形）には人称語尾があり、複数形には2つ（男性形人称と男性以外の人称）あります。次の例は「grać」の動詞を過去形で表しています。

単数形
男性形	女性形	中性形
(ja) grałem (ty) grałeś On grał	(ja) grałam (ty) grałaś Ona grała	- - Ono grało

複数形
男性人称	男性形以外の人称
(my) graliśmy (wy) graliście (oni) grali	(my) grałyśmy (wy) grałyście (one) grały

その他の例

CZYTAĆ - 読む（不完了体）
(ja) czytałem / czytałam
(ty) czytałeś / czytała
(on) czytał / (ona) czytała / (ono) czytało
(my) czytaliśmy / czytałyśmy
(wy) czytaliście / czytałyście (oni) czytali / (one) czytały

PRZECZYTAĆ - 読む（完了体）
(ja) przeczytałem / przeczytałam
(ty) przeczytałeś / przeczytała
(on) przeczytał / (ona) przeczytała / (ono) przeczytało
(my) przeczytaliśmy / przeczytałyśmy
(wy) przeczytaliście / przeczytałyście (oni) przeczytali / (one) przeczytały

上記の例でおわかりのように、動詞は過去形で同様なパターンが適用され、性のみによって同じ人称語尾も適用されます。ただし、完了体と不完了体の動詞に対する語尾の適用は異なりませんが、動詞の語幹に多少の交替があります。

MIEĆ:
(ja) miałem / miałam
(ty) miałeś / miałaś
(on) miał / (ona) miała / (ono) miało
(my) mieliśmy / miałyśmy
(wy) mieliście / miałyście (oni) mieli / (one) miały

未来時制

完了体動詞

不完了体動詞を現在形に変化させる方法を知っている場合（例: robię、robisz、robi、robimy、robicie、robiąに対してrobić）、不完了体動詞の未来形は同様なパターンが適用されるため、構成内容は非常に単純です。ただし、完了体動詞であるため、独自の接尾辞を持っています。

Robić（不完了体） 現在形	Zrobić（完了体） 未来形
(ja) robię (ty) robisz on/ona/ono robi (my) robimy (wy) robicie oni/one robią	(ja) zrobię (ty) zrobisz on/ona/ono zrobi (my) zrobimy (wy) zrobicie oni/one zrobią

不完了体動詞

不完了体動詞は2通りの方法で未来形が構成されます。1つ目は結構簡単におぼえられます。つまり、「być」（〜である）の動詞の人称未来形に不定形を付けます。

PRACOWAĆ:
(ja) będę pracować
(ty) będziesz pracować
on/ona/ono będzie pracować
(my) będziemy pracować
(wy) będziecie pracować
oni/one będą pracować

不完了体の未来形を構成する2つ目の方法では、不完了体の過去形を知る必要があり、性が重要になります。

単数形 - 「być」（〜である）の動詞の人称未来形 + 単数形三人称の過去形。
複数形 - 「być」（〜である）の動詞の人称未来形 + 複数形三人称の過去形。

単数形
男性形	女性形	中性形
(ja) będę pracował (ty) będziesz pracował On będzie pracował	(ja) będę pracowała (ty) będziesz pracowała Ona będzie pracowała	- - Ono będzie pracowało

複数形
男性人称	男性形以外の人称
(my) będziemy pracowali (wy) będziecie pracowali (oni) będą pracowali	(my) będziemy pracowały (wy) będziecie pracowały (one) będą pracowały