تاریخچه خط - دو خط التاريخ - اثنان Date line - two Línea de fecha - dos Ligne de date - deux Storia della linea: due Historia linii - dwie Linha de data - dois

سلام. این دومین قسمت از مجموعۀ تاریخ خط در ایران هست. هذا هو الجزء الثاني من تاريخ الخط في إيران. This is the second part of the collection of calligraphy in Iran.

عده ای از پژوهندگان مشرق زمین و باستان شناسان معتقدند که چون خط میخی در مکاتبات عادی هخامنشیان مشکل بوده، به جای آن خط آرامی میان مردم به کار می رفته است. يعتقد بعض الباحثين وعلماء الآثار في الشرق الأوسط أنه نظرًا لأن الكتابة المسمارية كانت مشكلة في المراسلات العادية للأخمينيين ، فقد تم استخدام الكتابة الآرامية بدلاً من ذلك. Some Oriental scholars and archaeologists believe that because cuneiform was difficult in ordinary Achaemenid correspondence, the calligraphy was used instead. این نظریه با توجه به رواجی که خط آرامی در آن عهد در آسیا داشته قابل قبول است. هذه النظرية مقبولة بالنظر إلى شعبية الكتابة الآرامية في آسيا. This theory is acceptable given the prevalence of Aramaic script in Asia at that time. و شواهد گواهی می دهند که این خط و زبان در دورۀ هخامنشیان در ایران متداول بوده. وتثبت الأدلة أن هذا الخط واللغة كانا شائعين في إيران خلال الفترة الأخمينية. And the evidence proves that this script and language was common in Iran during the Achaemenid period. و زبان پارسی باستان را هم به خط آرامی می نوشته اند. كما تمت كتابة اللغة الفارسية القديمة بالخط الآرامي. Ancient Persian was also written in Aramaic script.

به این ترتیب به تدریج خط میخی در زمان اشکانیان منسوخ شد. وبهذه الطريقة ، أصبحت الكتابة المسمارية عفا عليها الزمن تدريجياً خلال الفترة البارثية. Thus the cuneiform gradually became obsolete during the Parthian period. و خط آرامی جای آن را گرفت. And the slow line replaced it. قدیمی ترین کتیبۀ میخی، یادگار کورش کبیر در قرن ششم قبل از میلاد، و تازه ترین آن ها کتیبۀ اردشیر سوم مربوط به زمان اندکی قبل از حملۀ اسکندر به دست آمده است. The oldest cuneiform inscription is a monument to Cyrus the Great in the sixth century BC, and the most recent is the inscription of Ardashir III shortly before the invasion of Alexander.

خط پهلوی اشکانی نام یک دستهٔ کلی از خط ‌هایی است که برای نوشتن زبان های فارسی میانه به کار می‌رفته‌اند. Parthian Pahlavi script is the name of a general group of scripts used to write Middle Persian languages. تمام این خط‌ها ریشه در خط آرامی دارند. All of these lines are rooted in the Aramaic line. و مانند آرامی از راست به چپ نوشته می‌شده‌اند. And were written like Aramaic from right to left. خط رسمی دوران ساسانی، خط پهلوی بوده‌ است. The official script of the Sassanid era was the Pahlavi script. این خط از ویرایش خط پارتی ایجاد شده ‌است. This line is created from a party line edit.

همان طور که قبلاً گفتم خط اوستایی هم از صورت ایرانی شدۀ خط آرامی پدید آمد. As I said before, the Avestan script also emerged from the Iranianized form of the Aramaic script. پیش از تدوین کتاب اوستا، روحانیون دین زرتشتی آن را حفظ می کردند و به یاد می سپرده اند. Prior to the compilation of the Avesta, the Zoroastrian clergy preserved and remembered it. چون کتاب اوستا که به زبان قدیمی مشرق ایران بود صدها سال خط مخصوص به خود نداشته، در اواسط دورۀ اشکانی تصمیم گرفتند که باقیماندۀ اوستا را بنویسند. Because the Avesta, the ancient language of eastern Iran, did not have its own script for hundreds of years, in the middle of the Parthian period they decided to write the rest of the Avesta.

ظاهراً در آن زمان خطی برای کتابت اوستا که برای نشان دادن جزئیات صداها کافی باشد نداشتند. Apparently at that time they did not have a line to write the Avesta that was enough to show the details of the sounds. ضمن تدوین اوستا و تحریر آن، متوجه شده بودند که خط پهلوی برای نوشتن و تلفظ صحیح اوستا خالی از اشکال نیست. While compiling and writing the Avesta, they realized that the Pahlavi script was not without its flaws for the correct writing and pronunciation of the Avesta. و آن طور که باید مطالب اوستا را با تلفظ حروف پهلوی نمی توان ادا کرد. And as it should be, the contents of Avesta can not be pronounced with Pahlavi letters. پس به ناچار از این کار منصرف شدند. So they had to give up.

به همین جهت بزرگان دین زرتشت در زمان شاپور دوم برای ضبط دقیق سرودهای دینی از خط پهلوی خطی به وجود آوردند به نام دین دبیره به معنی خط دینی یا همان خط اوستایی که برای نوشتن باقیماندۀ اوستا به کار بردند. For this reason, the elders of the Zoroastrian religion in the time of Shapur II created a script to accurately record religious hymns from the Pahlavi script called Dabireh religion, meaning the religious script or the Avestan script that they used to write the rest of the Avesta. و در نتیجه این کتاب تا امروز به جا مانده است. And as a result, this book has survived to this day. زبان شناسان معتقدند خط اوستایی از کامل ترین خطوط و مظهر یک خط کاملاً الفبایی است که تا کنون بشر اختراع کرده. Linguists believe that the Avestan script is one of the most complete scripts and the manifestation of a completely alphabetic script that has ever been invented by man. به طوری که می توان تمام زبان های متداول و معمول امروزۀ دنیا را با این خط نوشت. So that all the common languages of today can be written in this script.

کلماتی که با این خط نوشته شوند درست با همان تلفظ اصلی خود خوانده می شوند، و صورت تلفظى آن ها به همان صدای اصلی خود محفوظ می ماند. Words written in this script are pronounced exactly the same as their original pronunciation, and their pronunciation is preserved in the same original sound. بر خلاف الفبای پهلوی یا بعضی الفباهای امروزی که از الفبای لاتین گرفته شده، و از این امتیاز بی بهره اند. Unlike the Pahlavi alphabet or some modern alphabets derived from the Latin alphabet, they do not have this privilege.

الفبای اوستایی دارای چهل و چهار علامت است، که به طور منفصل و جدا از هم و از راست به چپ نوشته می شوند. The Avestan alphabet has forty-four symbols, which are written separately from right to left. و چون اِعراب هم داخل كلمات و حروف آن است، خواندن و نوشتن آن را بسیار آسان کرده است. And because Arabic is also in its words and letters, it has made it very easy to read and write. به طوری که اگر کسی الفبای آن را بداند، می تواند خط اوستایی را به راحتی بخواند. So that if one knows the alphabet, one can easily read the Avestan script.

این خط نه مانند خط فارسی کنونی در نوشتن واج‌های صدادار بی‌تفاوت است، و نه مانند خط لاتین برای نوشتن برخی از واج‌ها مانند kh  خ، ch  چ، gh  ق و sh  ش در انگلیسی نیاز به کنار هم‌ چینیِ چند حرف دارد. This script is not as indifferent in writing vowel words as the current Persian script, nor is it like the Latin script to write some words such as kh خ, ch چ, gh ق and sh ش in English, it needs to have a few letters next to all Chinese. این الفبا برای هر یک از آواهای اوستایی یک نشانه دارد. This alphabet has a symbol for each of the Avestan sounds.

ادامۀ سیر تحول خط در ایران رو در اپیزود بعدی میگم. I will continue the evolution of calligraphy in Iran in the next episode.