Najnowsza historia Polski Jüngere polnische Geschichte The recent history of Poland Historia reciente de Polonia Storia recente della Polonia História recente da Polónia Новейшая история Польши Новітня польська історія

Cześć! Hi!

Jak zwykle z Warszawy mówi do Was Piotr. As always from Warsaw, Piotr talks to you. Witam wszystkich bardzo serdecznie i zapraszam na dzisiejszą audycję. Hello everyone, I am very cordial and invite you to today's program. Ostatnio były małe problemy z moją stroną, przez kilka dni godzin ;) nie można było wejść na stronę realpolish.pl Na szczęście sytuacja została opanowana i myślę, że teraz wszystko będzie dobrze. Recently there were small problems with my site, for a few days of hours;) you could not visit the realpolish.pl website Fortunately, the situation was overcome and I think that everything will be fine now. Останнім часом на моєму сайті виникла невелика кількість проблем протягом декількох годин;) ви не могли відвідати веб-сайт realpolish.pl. На щастя, ситуація була подолана, і я думаю, що все буде добре. Jest nas coraz więcej, coraz więcej osób słucha podkastów po polsku, coraz więcej osób wchodzi na moją stronę i firma, w której płacę za hosting, czyli miejsce na serwerze internetowym powiedziała mi, że wykorzystuję całą moc komputera. There are more and more of us, more and more people listen to podcasts in Polish, more and more people come to my site and the company in which I pay for hosting, i.e. a place on the internet server told me that I use all the power of the computer. З нас все більше і більше, все більше і більше людей слухають подкасти на польській мові, все більше і більше людей приходять на мій сайт і компанію, де я оплачую хостинг, тобто місце на веб-сервері сказала мені, що я використовую всю потужність комп'ютера. Powiedzieli, że zużywam całą moc procesora, a nawet przekraczam limity, które od nich dostałem. They said that I use all the power of the processor, and even exceed the limits that I got from them. Być może tak jest dlatego, że jest nas tak dużo i z tego bardzo się cieszę, a być może to wynika z ataków robotów spamerskich. Perhaps this is because there are so many of us and I am very happy about it, and this may be due to the attacks of spammer robots. Talvez seja porque somos muitos e estou muito feliz com isso, e talvez isso se deva a ataques de bots de spam. Sam już nie wiem, ale nie martwmy się tym. I do not know myself anymore, but let's not worry about it. To są tylko problemy techniczne, które mam nadzieję uda mi się pokonać. These are just technical problems that I hope I can overcome. Moi drodzy, ostatnio przygotowuję dla Was trochę dłuższe podkasty, być może wydaje się Wam, że te podkasty są zbyt trudne, ale myślę, że jeśli ktoś naprawdę chce nauczyć się polskiego to powinien jak najwięcej słuchać po polsku. Dear ones, I've been preparing a bit longer podcasts for you, maybe it seems to you that these podcasts are too difficult, but I think that if someone really wants to learn Polish, he should listen as much as possible in Polish.

Dlatego chcę dać Wam możliwość słuchania po polsku, chcę w ten sposób pomóc w nauce polskiego. That's why I want to give you the opportunity to listen in Polish, I want to help you learn Polish in this way. Moim zdaniem podkasty są dobrym dodatkiem do łatwych historyjek. In my opinion, podcasts are a good addition to easy stories. Historyjki z pytaniami i odpowiedziami (100 Daily Polish Stories) są niezastąpione dla tych, którzy chcą zacząć mówić po polsku. Stories with questions and answers (100 Daily Polish Stories) are irreplaceable for those who want to start speaking Polish. Історії з питаннями та відповідями (100 щоденних польських розповідей) незамінні для тих, хто хоче почати говорити польською мовою. Tam znajdziecie podstawowe słownictwo, łatwe historyjki, łatwe pytania i odpowiedzi. There you will find basic vocabulary, easy stories, easy questions and answers. Wszystko po to, żeby jak najszybciej przestawić się na myślenie po polsku. Everything to switch to thinking in Polish as soon as possible. Podkasty natomiast pozwalają na ćwiczenie rozumienia ze słuchu. Podcasts allow you to practice listening comprehension. Nie trzeba rozumieć każdego słowa, wystarczy że rozumiecie mniej więcej o czym mówię. You don't have to understand every word, just understand more or less what I'm talking about. Ok? Approx? Takie są różnice. These are the differences. Historyjki są do nauki mówienia, a podkasty są do ćwiczenia słuchania. Stories are for learning to speak, and podcasts are for practicing listening. Świetnie, tym razem chcę opowiedzieć trochę o powojennej historii Polski. Great, this time I want to talk a little about the post-war history of Poland.

O tym co działo się w Polsce po II Wojnie Światowej. About what happened in Poland after World War II. Oczywiście nie będzie to zbyt szczegółowa opowieść, ale mam nadzieję, że po dzisiejszej audycji będziecie wiedzieli więcej o Polsce, będziecie lepiej rozumieli historię Polski. Of course, this story will not be too detailed, but I hope that after today's broadcast you will know more about Poland and understand Polish history better. Claro, não será uma história muito detalhada, mas espero que depois da transmissão de hoje você saiba mais sobre a Polônia, entenda melhor a história polonesa. OK, zaczynajmy. OK, let's get started.

Jesteśmy w roku 1945. We are in 1945. Po zakończeniu wojny, tak jak inne kraje Europy wschodniej, Polska dostała się pod wpływy ZSRR. After the war, just like other Eastern European countries, Poland came under the influence of the USSR. Após o fim da guerra, como outros países do Leste Europeu, a Polônia caiu sob a influência da URSS. Oficjalnie była państwem niepodległym, ale realnie była zależna od decyzji podejmowanych w Moskwie. Officially, it was an independent state, but it was realy dependent on decisions taken in Moscow. Polska była częścią reżimu sowieckiego. Poland was part of the Soviet regime. Polacy nie mogli decydować o swojej przyszłości, nie mogli decydować o tym jak będzie wyglądała Polska, jaka będzie gospodarka, jaka będzie polska polityka. Poles could not decide about their future, they could not decide how Poland will look like, what the economy will be like, what Polish policy will be like. Polacy po wojnie przeżywali bardzo trudny czas, byliśmy kompletnie zależni od Związku Radzieckiego. Poles after the war experienced a very difficult time, we were completely dependent on the Soviet Union. Dziś opowiem Wam w jaki sposób Polacy wywalczyli wolność. Today, I will tell you how the Poles won freedom.

To nie stało się w kilka lat, ta walka trwała wiele dziesięcioleci, ale w końcu jesteśmy wolni. Es ist nicht in ein paar Jahren passiert, dieser Kampf dauerte viele Jahrzehnte, aber wir sind doch frei. This has not happened in a few years, this fight has lasted for many decades, but in the end we are free. W końcu sami decydujemy o sobie. Schließlich entscheiden wir selbst. After all, we decide for ourselves. Oczywiście to nie było łatwe, nie było łatwo zdobyć wolność, trwało to długo, ale w końcu stało się, w końcu jesteśmy wolni. Natürlich war es nicht einfach, es war nicht einfach, Freiheit zu erlangen, es hat lange gedauert, aber schließlich ist es passiert, wir sind endlich frei. Of course, it wasn't easy, it wasn't easy to get freedom, it lasted a long time, but finally it happened, we are finally free. W końcu możemy decydować o sobie. Am Ende können wir selbst entscheiden. In the end we can decide about ourselves. Po II Wojnie Światowej społeczeństwo polskie w większości nie zaakceptowało reżimu stalinowskiego. After the Second World War, the majority of Polish society did not accept the Stalinist regime.

Większość ludzi była temu przeciwna. Die meisten Leute waren dagegen. Most people were against it. Zbrodnie stalinizmu, represje wobec polskich patriotów, aparat ucisku, cenzura, propaganda, terror – wszystko to trochę zelżało po śmierci Stalina w 1953 roku. Stalinist crimes, repressions against Polish patriots, the apparatus of oppression, censorship, propaganda, terror - all this somewhat eased after Stalin's death in 1953. Zaczęto wtedy zwalniać z więzień pierwszych niesłusznie skazanych więźniów politycznych. Zu diesem Zeitpunkt wurden die ersten zu Unrecht verurteilten politischen Gefangenen aus dem Gefängnis entlassen. It was then that the first wrongly convicted political prisoners were released from prisons. Cofnijmy się do roku 1956. Let's go back to 1956.

Dziesięć lat po wojnie w Polsce wybuchają pierwsze protesty. Zehn Jahre nach dem Krieg brechen in Polen die ersten Proteste aus. Ten years after the war, the first protests erupted in Poland. Ludzie mają dość głodu, ludzie mają dość stalinizacji. Die Menschen haben den Hunger satt, die Menschen haben die Stalinisierung satt. People are fed up with hunger, people are fed up with Stalinization. W Poznaniu wybuchają pierwsze strajki. Die ersten Streiks brechen in Posen aus. The first strikes break out in Poznań. Poznań to miasto w zachodniej części Polski. Posen ist eine Stadt im Westen Polens. Poznań is a city in the western part of Poland. Dochodzi do walk, w których ginie około 70 osób. Es gibt Kämpfe, bei denen etwa 70 Menschen getötet werden. There are fights in which about 70 people die. Po tych wydarzeniach próbowano poprawić słabą gospodarkę. Nach diesen Ereignissen wurde versucht, die schwache Wirtschaft zu verbessern. After these events, attempts were made to improve the weak economy.

Częściowo zmieniono system polityczno-ekonomiczny. Das politische und wirtschaftliche System wurde teilweise verändert. The political and economic system has been partially changed. Jednak zmiany te były tylko powierzchowne, niewielkie. However, these changes were only superficial, small. Tylko po to, żeby ludzie przestali się buntować. Nur damit die Leute aufhören zu rebellieren. Just to make people stop rebelling. Po kolejnych dziesięciu latach dochodzi do powstania w Czechosłowacji i na Węgrzech. Nach weiteren zehn Jahren kommt es in der Tschechoslowakei und in Ungarn zu einem Aufstand. After another ten years, it is established in Czechoslovakia and Hungary. W 1968 roku stłumiono studencki ruch demokratyczny, polskie wojsko uczestniczy w tłumieniu Praskiej Wiosny. 1968 wurde die demokratische Studentenbewegung unterdrückt, die polnische Armee beteiligt sich an der Unterdrückung des Prager Frühlings. In 1968, the student democratic movement was suppressed, the Polish army participated in the suppression of the Prague Spring. Lata 50. i lata 60. były niesamowicie ciężkie. Die 1950er und 1960er Jahre waren unglaublich hart. The 1950s and 1960s were incredibly hard.

Brakuje wszystkiego, a jednocześnie Polska jest zmuszana do darmowych dostaw węgla do Związku Radzieckiego. It lacks everything, and at the same time Poland is forced to free coal supplies to the Soviet Union. Władze widziały trudności, władze rozumiały, że trzeba coś dać ludziom, bo inaczej nastąpi bunt. Die Behörden sahen Schwierigkeiten, die Behörden verstanden, dass dem Volk etwas gegeben werden musste, sonst würde es zu einer Rebellion kommen. The authorities saw difficulties, the authorities understood that something had to be given to people, otherwise there would be rebellion. W latach 60. nastąpiło pewne rozluźnienie reżimu, nastąpiły małe zmiany. In the 1960s there was some relaxation of the regime, small changes took place. Między innymi po raz pierwszy w krajach socjalistycznych wystąpił zachodni zespół rockowy Rolling Stones. Unter anderem trat die westliche Rockband Rolling Stones erstmals in sozialistischen Ländern auf. Among other things, the western rock band Rolling Stones performed for the first time in the socialist countries. Był kwiecień 1967 roku. Es war April 1967. It was April 1967. Stonsi, tak u nas nazywani byli Rolling Stones, Stonsi dali w Warszawie dwa krótkie koncerty. Die Stonsi, so wurden die Rolling Stones hier genannt, die Stonsi gaben zwei kurze Konzerte in Warschau. Stons, that is what Rolling Stones were called here, Stons gave two short concerts in Warsaw. To było coś symbolicznego, to było symboliczne wydarzenie. Es war symbolisch, es war ein symbolisches Ereignis. It was symbolic, it was a symbolic event. Po raz pierwszy Polska otworzyła się na zachód. Zum ersten Mal öffnete sich Polen nach Westen. For the first time Poland opened to the west. Do tej pory nikt nie był za “żelazną kurtyną”. Bisher war niemand hinter dem "eisernen Vorhang". Until now, no one was behind the "iron curtain". Świat zachodni tak naprawdę nie wiedział co dzieje się na wschodzie. Die westliche Welt wusste nicht wirklich, was im Osten geschah. The western world did not really know what was going on in the east. Kontakty z zachodem były sporadyczne i trudne. Die Kontakte zum Westen waren sporadisch und schwierig. Contacts with the west were sporadic and difficult. Polacy oczywiście nie mieli paszportów, nie mogli opuszczać kraju. Die Polen hatten natürlich keine Pässe, sie konnten das Land nicht verlassen. Of course, Poles did not have passports, they could not leave the country. Nie każdy mógł dostać paszport. Nicht jeder konnte einen Pass bekommen. Not everyone could get a passport. Wyjazd na zachód Europy był bardzo trudny, nie mówiąc już o Stanach, praktycznie niemożliwy dla przeciętnego Polaka. Die Reise nach Westeuropa war sehr schwierig, ganz zu schweigen von den Staaten, für den durchschnittlichen Polen praktisch unmöglich. Going west of Europe was very difficult, let alone the US, practically impossible for the average Pole. Jak więc możecie sobie wyobrazić, koncert Rolling Stones w 1967 roku, był czymś niezwykłym. Wie Sie sich vorstellen können, war das Rolling Stones-Konzert 1967 etwas Außergewöhnliches. As you can imagine, the Rolling Stones concert in 1967 was something extraordinary.

Oznaczał początek szukania kontaktów ze światem zachodnim. Es war der Beginn der Suche nach Kontakten mit der westlichen Welt. It marked the beginning of seeking contacts with the Western world. Koncert odbył się w Pałacu Kultury i Nauki. Das Konzert fand im Palast der Kultur und Wissenschaft statt. The concert took place at the Palace of Culture and Science. Nie wiem czy wiecie, ale ten pałac, do tej pory najwyższy budynek w Warszawie to prezent dla Warszawy od ZSRR. Ich weiß nicht, ob Sie es wissen, aber dieser Palast, das bislang höchste Gebäude in Warschau, ist ein Geschenk der UdSSR für Warschau. I do not know if you know, but this palace, until now the tallest building in Warsaw is a gift for Warsaw from the USSR. Jeśli nie wiecie jak wygląda PKiN to zobaczcie na filmiku, który kiedyś zrobiłem. Wenn Sie nicht wissen, wie der Palast der Kultur und Wissenschaft aussieht, schauen Sie sich das Video an, das ich einmal gemacht habe. If you do not know what PKiN looks like, check out the video that I once did. (Wycieczka po Warszawie) (Trip around Warsaw) Ok, Jesteśmy teraz w roku 1970, w tym roku dochodzi do kolejnego kryzysu. Ok, We are now in 1970, this year another crisis is coming.

Na wybrzeżu buntują się robotnicy. Workers rebel at the coast. Brakuje żywności, brakuje artykułów przemysłowych, brakuje mieszkań, wszystkiego. Es gibt keine Lebensmittel, keine Industriegüter, keine Wohnungen, alles. There is a shortage of food, there are no industrial goods, there is a shortage of housing, everything. Wtedy do władzy dochodzi Edward Gierek i rozpoczyna się epoka tak zwanego przyspieszonego rozwoju gospodarczego. Dann kommt Edward Gierek an die Macht und die Ära der sogenannten beschleunigten wirtschaftlichen Entwicklung beginnt. Then Edward Gierek comes to power and the era of so-called accelerated economic development begins. Za ten rozwój zapłaciliśmy kredytami zaciągniętymi w zachodnich bankach. Wir haben diese Entwicklung mit Krediten westlicher Banken bezahlt. We paid for this development with loans taken out in western banks. W tym czasie Polska zaciągnęła ogromne kredyty w komercyjnych bankach zachodnich. At that time, Poland incurred huge loans in commercial Western banks. W latach 70. powstaje opozycyjna organizacja demokratyczna, tak zwany KOR czyli Komitet Obrony Robotników. In den 1970er Jahren wurde eine demokratische Oppositionsorganisation gegründet, die sogenannte KOR, d. H. Das Workers 'Defense Committee. In the 1970s, an opposition democratic organization was established, the so-called KOR or the Workers' Defense Committee.

Jest to jakby zaczątek Solidarności. It is like the beginning of Solidarity. Polacy próbują walczyć o swoje prawa, a socjalistyczna władza stara się wszystkimi metodami im przeszkodzić. Die Polen versuchen, für ihre Rechte zu kämpfen, und die sozialistischen Behörden versuchen, sie mit allen Mitteln zu verhindern. Poles are trying to fight for their rights, and socialist power tries to prevent them by all means. Zdarzają się pobicia działaczy, zwolnienia z pracy, zatrzymania w areszcie, socjalistyczna codzienność, cenzura i propaganda. Es gibt Schläge, Entlassungen, Haftstrafen, sozialistischen Alltag, Zensur und Propaganda. There are beating activists, dismissal from work, detention in custody, socialist everyday life, censorship and propaganda. Sytuacja gospodarcza Polski jest bardzo trudna. Die wirtschaftliche Situation in Polen ist sehr schwierig. The economic situation in Poland is very difficult.

Kredyty zaciągnięte przez Gierka, brak żywności w sklepach, brak mieszkań i artykułów przemysłowych. Von Gierek aufgenommene Kredite, Mangel an Lebensmitteln in Geschäften, Mangel an Wohnungen und Industriegütern. Loans taken by Gierek, lack of food in stores, lack of housing and industrial goods. Ludziom brakowało jedzenia, wszystko było wydzielane. Den Menschen fehlte das Essen, alles wurde abgesondert. People lacked food, everything was secreted. Można było kupić wydzieloną ilość mięsa, cukru, masła. Sie könnten eine separate Menge Fleisch, Zucker, Butter kaufen. You could buy a separate amount of meat, sugar, butter. Wszystko było na tak zwane kartki, talony. Alles war für die sogenannten Karten, Gutscheine. Everything was on so-called cards, vouchers. Jeśli nie miałeś talonu, niczego nie mogłeś kupić w sklepie. If you did not have a voucher, you could not buy anything in the store. Wszystkiego brakowało. Alles fehlte. Everything was missing. Sytuacja była bardzo trudna. The situation was very difficult. Polacy widzieli dwie rzeczywistości, jedną przedstawioną przez reżim socjalistyczny i propagandę, a drugą tę prawdziwą. Die Polen sahen zwei Realitäten, eine vom sozialistischen Regime und der Propaganda, die andere real. Poles saw two realities, one depicted by the socialist regime and propaganda, and the other real one. Można powiedzieć, że to był taki rodzaj schizofrenii. Man könnte sagen, es war diese Art von Schizophrenie. You could say it was a kind of schizophrenia. Co innego widzisz na własne oczy, a co innego widzisz w telewizji i gazetach. Sie sehen mit eigenen Augen und was Sie im Fernsehen und in den Zeitungen sehen. What else you see with your own eyes, and what else you see on television and newspapers. Świetnie to widać w dwóch filmach Andrzeja Wajdy, “Człowiek z Żelaza” i “Człowiek z Marmuru”. This is clearly seen in Andrzej Wajda's two films, "Man of Iron" and "Man of Marble".

Filmy te opowiadają o tym jak reżim wykorzystuje normalnych ludzi do swoich celów. In diesen Filmen geht es darum, wie das Regime normale Menschen für seine Zwecke einsetzt. These films talk about how the regime uses normal people for its purposes. Aparat polityczny potrzebował normalnych ludzi do celów propagandowych. The political apparatus needed normal people for propaganda purposes. Robił ze zwykłych ludzi bohaterów, a gdy nie byli już potrzebni, wtedy zostawali na uboczu, zostawali zapomnieni. Er machte gewöhnliche Menschen zu Helden, und wenn sie nicht mehr gebraucht wurden, wurden sie vergessen aus dem Weg gelassen. He made heroes of ordinary people, and when they were no longer needed, they remained aloof, forgotten. W ten sposób działała propaganda przez cały czas zimnej wojny. In this way, propaganda was active throughout the Cold War. Ciągle pracowano nad sztucznym obrazem rzeczywistości. An dem künstlichen Bild der Realität wurde ständig gearbeitet. They were still working on an artificial picture of reality. Aparat propagandy bardzo dbał o to, aby obraz przedstawiany społeczeństwu był o wiele ładniejszy od tego, co było widać na co dzień. Der Propagandaapparat achtete sehr darauf, dass das der Öffentlichkeit präsentierte Bild viel schöner war als das, was man täglich sah. The propaganda apparatus took great care to ensure that the picture presented to the public was much nicer than what could be seen every day. W 1978 roku dochodzi do dwóch bardzo ważnych wydarzeń. 1978 finden zwei sehr wichtige Ereignisse statt. In 1978 there are two very important events.

Zanim o nich opowiem, musicie wiedzieć, że to w jaki sposób Polska odzyskała niepodległość, ma silny związek z katolicyzmem i religią. Bevor ich Ihnen davon erzähle, müssen Sie wissen, dass die Art und Weise, wie Polen die Unabhängigkeit wiedererlangt hat, eine starke Beziehung zum Katholizismus und zur Religion hat. Before I tell you, you must know that how Poland regained its independence has a strong relationship with Catholicism and religion. Muszę powiedzieć, że katolicyzm miał ogromny wpływ na odzyskanie przez Polskę wolności. I must say that Catholicism had a huge impact on Poland's regaining freedom. Siła, która pozwoliła odzyskać wolność płynęła wtedy z katolicyzmu. Die Macht, die es uns ermöglichte, die Freiheit wiederzugewinnen, entsprang dem Katholizismus. The strength that allowed to regain freedom flowed from Catholicism. Polacy czerpali siłę z wiary. Poles drew strength from faith. Wracamy więc do roku 1978, w tym roku Karol Wojtyła zostaje wybrany Papieżem i wybiera imię Jan Paweł II. Wir gehen also zurück auf 1978, dieses Jahr wird Karol Wojtyła zum Papst gewählt und wählt den Namen Johannes Paul II. We are going back to 1978, this year Karol Wojtyła is elected Pope and chooses the name of John Paul II.

Karol Wojtyła jest człowiekiem, który przeżył to co dotknęło większość Polaków. Karol Wojtyła ist ein Mann, der erlebt hat, was mit den meisten Polen passiert ist. Karol Wojtyła is a man who survived what affected most Poles. Jego życie związane było z Krakowem. Sein Leben war mit Krakau verbunden. His life was related to Krakow. Kraków leży bardzo blisko obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, po niemiecku Auschwitz. Krakau liegt ganz in der Nähe des Konzentrationslagers in Oświęcim, Auschwitz in deutscher Sprache. Krakow is very close to the Auschwitz concentration camp, in German Auschwitz. Karol Wojtyła przeżył wszytko to, co wiąże się z nazizmem, stalinizmem. Karol Wojtyła erlebte alles, was mit Nationalsozialismus und Stalinismus zu tun hatte. Karol Wojtyła survived everything associated with Nazism and Stalinism. Wszystko to co dotknęło Polaków, dotknęło również Karola Wojtyłę. Alles, was den Polen passiert ist, hat auch Karol Wojtyła berührt. Everything that affected Poles also affected Karol Wojtyła. Wszystkie okropności wojny, głód i śmierć. All die Schrecken von Krieg, Hunger und Tod. All the horrors of war, hunger and death. Jego cała rodzina zginęła w czasie wojny. Seine gesamte Familie starb während des Krieges. His whole family died during the war. Gdy miał 20 lat został zupełnie sam. Als er 20 war, war er völlig alleine. When he was 20 he was completely alone. Wszyscy z jego rodziny zginęli. Seine ganze Familie starb. All of his family were killed. Nie miał nikogo. Er hatte niemanden. He had no one. Wielu Polaków miało podobny los do losów rodziny Karola Wojtyły. Viele Polen hatten ein ähnliches Schicksal wie die Familie von Karol Wojtyła. Many Poles had a similar fate to the fate of Karol Wojtyła's family. Wielu Polaków straciło całe rodziny w czasie wojny, wielu Polaków straciło swoich najbliższych, swoje dzieci, rodziców, swoich mężów lub żony. Many Poles lost their entire families during the war, many Poles lost their loved ones, their children, parents, their husbands or wife. Jan Paweł II jest osobą, która miała ogromny wpływ na świadomość Polaków i na wiarę Polaków. Johannes Paul II. Ist eine Person, die einen großen Einfluss auf das Bewusstsein der Polen und den Glauben der Polen hatte. John Paul II is a person who had a huge impact on the awareness of Poles and the faith of Poles. Muszę Wam teraz powiedzieć, o pewnym obrazie, o pewnym symbolu. Ich muss Ihnen jetzt von einem bestimmten Gemälde, von einem bestimmten Symbol erzählen. I must tell you now, about a certain picture, about a certain symbol.

O obrazie, który jest chyba najważniejszym obrazem dla polskich katolików. About the image, which is probably the most important image for Polish Catholics. Myślę tu o cudownym obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej. Ich denke an das wundersame Gemälde Unserer Lieben Frau von Częstochowa. I am thinking about the miraculous image of Our Lady of Częstochowa. Wiara, duchowość, te specjalne wibracje i odczucia były wtedy bardzo bliskie Polakom, były bardzo ważne. Glaube, Spiritualität, diese besonderen Schwingungen und Gefühle standen den Polen damals sehr nahe, sie waren sehr wichtig. Faith, spirituality, these special vibrations and feelings were very close to Poles at that time, they were very important. Cała sfera duchowa odgrywała ważną rolę. Die gesamte geistige Sphäre spielte eine wichtige Rolle. The whole spiritual sphere played an important role. Matka Boska Częstochowska to obraz namalowany na desce, na drewnie. Our Lady of Częstochowa is a picture painted on a wooden board.

Przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus. It depicts the Mother of God with Baby Jesus. Nie wiadomo kiedy powstał ten obraz i kto go namalował. Es ist nicht bekannt, wann dieses Bild erstellt wurde und wer es gemalt hat. It is not known when this painting was created and who painted it. Jest bardzo stary. He is very old. Mówi się, że namalował go św. Es wird gesagt, dass es von St. gemalt wurde It is said that he was painted by Saint. Łukasz Ewangelista. Luke the Evangelist. Legenda mówi, że obraz został namalowany na fragmencie stołu, na którym jadł Jezus i jego święta rodzina. Die Legende besagt, dass das Bild auf ein Fragment des Tisches gemalt wurde, auf dem Jesus und seine heilige Familie gegessen haben. Legend says that the picture was painted on a fragment of the table on which Jesus and his holy family ate. Matka Boska Częstochowska | wikipedia Our Lady of Częstochowa wikipedia

W roku 326 cesarzowa Helena otrzymała ten obraz w darze od wiernych, gdy przyjechała do Jerozolimy. 326 erhielt Kaiserin Helena dieses Bild als Geschenk von ihren Gläubigen, als sie nach Jerusalem kam. In 326, Empress Helena received this picture as a gift from the faithful when she came to Jerusalem.

1000 lat później obraz znalazł się na zamku w Bełzie. 1000 Jahre später wurde das Gemälde in der Burg in Belz platziert. 1000 years later, the painting found itself at the castle in Bełz. Gdy pewnego dnia Saraceni zaatakowali zamek, wtedy książę Władysław wystawił obraz Matki Boskiej na murach miasta. Als eines Tages die Sarazenen die Burg angriffen, zeigte Prinz Władysław an den Stadtmauern ein Gemälde der Jungfrau Maria. When one day the Saracens attacked the castle, then Prince Władysław put up a picture of the Virgin Mary on the city walls. Strzała z łuku wystrzelona przez jednego z Tatarów wbiła się w obraz i od tej pory na obrazie pojawiła się krew. Ein Pfeil von einem Bogen, der von einem der Tataren abgeschossen wurde, steckte ins Bild und von diesem Moment an erschien Blut auf dem Bild. An arrow from a bow shot by one of the Tatars stuck into the picture and from that moment blood appeared in the picture. Saraceni zawrócili i nie zdobyli miasta. Die Sarazenen kehrten um und eroberten die Stadt nicht. The Saracens turned back and did not conquer the city. W końcu w 1382 roku obraz trafia do klasztoru w Częstochowie. Schließlich wurde das Gemälde 1382 in das Kloster in Częstochowa überführt. Finally, in 1382, the painting goes to the monastery in Częstochowa. Na twarzy Matki Bożej możecie zobaczyć trzy blizny, trzy rysy. Auf dem Gesicht Unserer Lieben Frau sehen Sie drei Narben, drei Merkmale. On the face of the Mother of God you can see three scars, three features.

Na jej policzku są trzy rysy, dwie równoległe i jedna poprzeczna. Auf ihrer Wange befinden sich drei Merkmale, zwei parallele und eines quer. There are three features on her cheek, two parallel and one transverse. Te cięcia powstały gdy w 1430 roku Jasna Góra została obrabowana przez Husytów. Diese Kürzungen wurden vorgenommen, als Jasna Góra 1430 von den Hussiten ausgeraubt wurde. These cuts were made when in 1430 Jasna Góra was robbed by the Hussites. Z obrazem wiąże się wiele cudów, wiele niewyjaśnionych rzeczy. Mit einem Gemälde sind viele Wunder verbunden, viele Dinge, die ungeklärt sind. There are many miracles associated with the picture, many unexplained things.

W świątyni klasztoru na Jasnej Górze w Częstochowie znajduje się księga, w której zapisane są wszystkie cuda dokonane przed cudownym obrazem. Im Tempel des Klosters in Jasna Góra in Częstochowa befindet sich ein Buch, in dem alle Wunder aufgezeichnet sind, die vor dem wundersamen Gemälde vollbracht wurden. In the temple of the monastery at Jasna Góra in Częstochowa there is a book in which all miracles performed before the miraculous picture are recorded. W XVII wieku, podczas potopu szwedzkiego, święty obraz obronił klasztor w Częstochowie przed najazdem wojsk szwedzkich. Im 17. Jahrhundert, während der schwedischen Sintflut, verteidigte das heilige Bild das Kloster in Częstochowa gegen die Invasion schwedischer Truppen. In the 17th century, during the Swedish invasion, the holy image defended the monastery in Częstochowa against the invasion of the Swedish army. Polski król Jan Kazimierz nazwał Matkę Bożą – Królową Polski. Polish king Jan Kazimierz called the Mother of God - the Queen of Poland. Teraz często ten obraz nazywany jest Czarną Madonną, ponieważ przez wieki farba na nim stała się prawie czarna. Jetzt wird dieses Bild oft als Schwarze Madonna bezeichnet, weil die Farbe im Laufe der Jahrhunderte fast schwarz geworden ist. Now often this picture is called the Black Madonna, because for centuries the paint on it has become almost black. Wracamy do naszej historii. Wir kehren zu unserer Geschichte zurück. We return to our history.

Jan Paweł II obrał sobie Matkę Bożą jako swoją matkę, był bardzo mały gdy stracił swoją prawdziwą mamę. Johannes Paul II. Wählte die Mutter Gottes als seine Mutter, er war sehr klein, als er seine wahre Mutter verlor. John Paul II chose the Mother of God as his mother, he was very small when he lost his real mother. Lech Wałęsa, kolejny człowiek, który był przeciwnikiem reżimu, człowiek, który w przyszłości dostanie Pokojową Nagrodę Nobla, zawsze nosił mały znaczek z Matką Boską Częstochowską. Lech Wałęsa, another man who was an opponent of the regime, a man who would win the Nobel Peace Prize in the future, always wore a small badge with Our Lady of Częstochowa. Lech Wałęsa powiedział, że prosi Matę Boską Częstochowską, aby pomogła mu uwolnić Polskę. Lech Wałęsa sagte, er habe die Muttergottes von Tschenstochau gebeten, ihm bei der Befreiung Polens zu helfen. Lech Wałęsa said that he was asking the Divine Mother of Częstochowa to help him free Poland. Polacy to naród katolicki. Polen sind eine katholische Nation. Poles are a Catholic nation.

Religia i wiara zawsze była schronieniem dla Polaków. Religion und Glaube waren schon immer ein Zufluchtsort für Polen. Religion and faith have always been a refuge for Poles. Inaczej niż Czesi i Słowacy, Polacy zawsze byli bardzo religijni. Im Gegensatz zu Tschechen und Slowaken waren die Polen immer sehr religiös. Unlike Czechs and Slovaks, Poles have always been very religious. W czasach, gdy Polska nie istniała na mapach, Polacy znajdywali siłę we wierze i religii. Zu einer Zeit, als Polen auf den Karten nicht existierte, fanden die Polen Stärke im Glauben und in der Religion. At a time when Poland did not exist on maps, Poles found strength in faith and religion. W czasach niewoli Matka Boska, muzyka Fryderyka Chopina i poezja Adama Mickiewicz to było to, co pomagało nam przetrwać. In der Zeit der Gefangenschaft haben uns die Muttergottes, die Musik von Fryderyk Chopin und die Gedichte von Adam Mickiewicz zum Überleben verholfen. During the captivity, the Mother of God, the music of Fryderyk Chopin and poetry of Adam Mickiewicz were what helped us survive. Polski nie było, Polska pozostała tylko w głowach, w umysłach i w naszych sercach. Es gab kein Polen, Polen blieb nur in unseren Köpfen, in unseren Gedanken und in unseren Herzen. There was no Polish, Poland remained only in our heads, in our minds and in our hearts. Dlatego wybranie Polaka, Jana Pawła II na Papieża było znakiem dla Polaków. Daher war die Wahl eines Polen, Johannes Paul II., Zum Papst ein Zeichen für die Polen. Therefore, the election of a Pole, John Paul II as Pope was a sign for Poles.

Pierwszy Polak, pierwszy Słowianin został Papieżem. Der erste Pole, der erste Slaw wurde Papst. The first Pole, the first Slav, became Pope. W Polaków znowu wstąpiła wiara. Der Glaube trat wieder in die Polen ein. Faith again entered the Poles. Jan Paweł II wybiera Matkę Boską na swoją matkę. Johannes Paul II. Wählt die Mutter Gottes als seine Mutter. John Paul II chooses the Mother of God as his mother. Środowiska katolickie zaczynają nawoływać do oporu przeciwko władzy. Katholische Kreise rufen zum Widerstand gegen die Behörden auf. Catholic circles are beginning to call for resistance against the authorities. Jan Paweł II przyjeżdża do Polski, całuje polską ziemię i mówi pamiętne słowa: – Nie lękajcie się! Johannes Paul II. Kommt nach Polen, küsst den polnischen Boden und sagt die denkwürdigen Worte: - Hab keine Angst! John Paul II comes to Poland, kisses Polish land and says memorable words: - Do not be afraid! (No tengais miedo, Don’t be afraid) (Kein Tengais Miedo, keine Angst) (No tengais miedo, Don't be afraid) - Przyszłość Polski zależy od Was i musi od Was zależeć! - Die Zukunft Polens hängt von Ihnen ab und muss von Ihnen abhängen! - The future of Poland depends on you and must depend on you!

To jest nasza Ojczyzna. This is our homeland. To jest nasze być i nasze mieć i nikt nie może pozbawić nas prawa ażeby przyszłość tego naszego być i mieć nie zależała od nas. Es ist unser Sein und Haben, und niemand kann uns das Recht nehmen, dass unsere Zukunft unsere Zukunft ist und hat. It is ours to be and to have ours and no one can deprive us of the right that our future be and have our future. Z drugiej strony mamy robotnika, który przewodzi strajkom w Gdańsku. Auf der anderen Seite haben wir einen Arbeiter, der die Streiks in Danzig leitet. On the other hand, we have a worker who leads strikes in Gdansk.

Powstaje ogromny ruch, który nazywa się Solidarność. Es entsteht eine riesige Bewegung namens Solidarität. A huge movement is emerging, which is called Solidarity. Logo, znak Solidarności staje się rozpoznawalny na całym świecie. Das Logo, das Zeichen der Solidarität, ist weltweit erkennbar. The logo, the sign of Solidarity becomes recognizable all over the world. Tych dwóch liderów, Papież przywódca kościoła i Lech Wałęsa przywódca Solidarności zmieniają historię Polski. Diese beiden Führer, der Papst, der Kirchenführer und Lech Walesa, der Führer der Solidarität, verändern die Geschichte Polens. These two leaders, Pope church leader and Lech Wałęsa leader of Solidarity are changing the history of Poland.

Latem 1979 roku Jan Paweł II odwiedza Polskę. In the summer of 1979, John Paul II visits Poland. W 1980 roku dochodzi do strajków w Gdańsku. 1980 kam es in Danzig zu Streiks. In 1980 there were strikes in Gdańsk. Te dwa wydarzenia to początek zmian w Polsce. Diese beiden Ereignisse sind der Beginn von Veränderungen in Polen. These two events are the beginning of changes in Poland. Miliony ludzi przychodzi na spotkania z Papieżem. Millionen von Menschen kommen, um den Papst zu treffen. Millions of people come to meet the Pope. Miliony ludzi popiera Solidarność. Millions of people support Solidarity. Wielka siła, wielka wiara wzmacnia Polaków, wzmacnia katolików. Große Stärke, großer Glaube stärkt die Polen, stärkt die Katholiken. Great strength, great faith strengthens Poles, strengthens Catholics. Proszę, żebyście dobrze zrozumieli. Bitte verstehe gut. Please understand well. Nie mówimy tu o fanatyzmie religijnym, ani o nietolerancji, tylko o sile i wierze milionów ludzi, którym Matka Boska, Chopin, Mickiewicz dali siłę przeżyć tak wiele lat niewoli. Wir sprechen nicht über religiösen Fanatismus oder Intoleranz, sondern über die Stärke und den Glauben von Millionen von Menschen, denen Unsere Liebe Frau, Chopin und Mickiewicz die Kraft gegeben haben, so viele Jahre Gefangenschaft zu überleben. We are not talking about religious fanaticism or intolerance, but about the strength and faith of millions of people to whom Our Lady, Chopin and Mickiewicz gave the strength to survive so many years of captivity. Wiara i polityka, ogromny ruch społeczny. Glaube und Politik, eine riesige soziale Bewegung. Faith and politics, a huge social movement. Solidarność miała 10 milionów członków. Solidarity had 10 million members. Ten ruch społeczny zmienił historię Polski. Diese soziale Bewegung hat die Geschichte Polens verändert. This social movement changed the history of Poland. Zmienił historię Europy. He changed the history of Europe. Władze musiały zacząć się liczyć z tak ogromną siłą, z tak ogromną ilością ludzi, którzy byli przeciwko niewoli. Die Behörden mussten mit solch enormer Stärke rechnen, mit so vielen Menschen, die gegen die Sklaverei waren. The authorities had to start counting with such enormous strength, with so many people who were against slavery. Lech Wałęsa w 1980 roku | wikipedia Lech Wałęsa 1980 | Wikipedia Lech Walesa in 1980 wikipedia

W ciągu roku cały świat wiedział już co to jest Solidarność, wszyscy słyszeli o elektryku z Gdańska. Innerhalb eines Jahres wusste die ganze Welt bereits, was Solidarität ist, jeder hörte von einem Elektriker aus Danzig. Within a year, the whole world already knew what Solidarity is, everyone heard about an electrician from Gdańsk.

Wszystko to zaczyna się, gdy w Rosji od wielu lat u władzy jest Breżniew. Alles beginnt, wenn Breschnew in Russland seit vielen Jahren an der Macht ist. It all starts when Brezhnev has been in power in Russia for many years. Breżniew próbuje ignorować problem, stara się go nie widzieć. Breschnew versucht, das Problem zu ignorieren, versucht es nicht zu sehen. Brezhnev tries to ignore the problem, tries not to see it. Ekonomia wschodniej Europy jest w bardzo złym stanie. Die osteuropäische Wirtschaft ist in einem sehr schlechten Zustand. The economy of Eastern Europe is in a very bad shape. Solidarność strajkuje. Solidarity is on strike. Pewnego dnia, 13 grudnia 1981 roku zostaje aresztowanych 600 osób z Solidarności włącznie z Lechem Wałęsą. Eines Tages, am 13. Dezember 1981, werden 600 Solidaritätsangehörige, darunter Lech Wałęsa, festgenommen. One day, on December 13, 1981, 600 people from Solidarity, including Lech Wałęsa, are arrested. Władza socjalistyczna, u władzy był wtedy Wojciech Jaruzelski, ogłasza w Polsce stan wojenny. Die sozialistische Macht, Wojciech Jaruzelski, war zu dieser Zeit an der Macht, erklärt das Kriegsrecht in Polen. The socialist power, Wojciech Jaruzelski was in power at that time, declares martial law in Poland. Wszystko to co wcześniej wywalczyła Solidarność: wolne związki zawodowe, zamrożenie cen, likwidacja cenzury i inne reformy, wszystko to zostało zlikwidowane. Alles, was die Solidarität zuvor gewonnen hatte: freie Gewerkschaften, einfrierende Preise, Abschaffung der Zensur und andere Reformen, wurden abgeschafft. Everything that Solidarity had won before: free trade unions, freezing prices, abolishing censorship and other reforms, have all been abolished. Stan wojenny odbierał wszystko. Das Kriegsrecht hat alles weggenommen. Martial law took everything away. Rozmowy telefoniczne były podsłuchiwane, ścisła cenzura, zakaz opuszczania domów po godzinie 22:00, aresztowania… W jeden dzień aresztowano 600 osób i zdelegalizowano Solidarność. Telefonanrufe wurden abgefangen, strenge Zensur, kein Verlassen der Häuser nach 22 Uhr, Verhaftungen ... 600 Menschen wurden an einem Tag verhaftet und Solidarität verboten. Telephone calls were intercepted, strict censorship, no leaving homes after 10 p.m., arrests ... 600 people were arrested in one day and Solidarity was banned. Stan wojeny, 1981 rok | wikipedia Kriegsrecht, 1981 | Wikipedia Martial law, 1981 | wikipedia

Ruch solidarnościowy był bardzo mocny, kilka lat później nastąpiła transformacja ostateczna. Die Solidaritätsbewegung war sehr stark, einige Jahre später fand eine endgültige Transformation statt. The Solidarity movement was very strong, a final transformation took place a few years later.

Nie tylko w Polsce, ale w całej Europie wschodniej. Not only in Poland, but throughout Eastern Europe. Wkrótce efekt domino, zapoczątkowany w Polsce odmieni historię Europy. Bald wird der in Polen eingeleitete Dominoeffekt die Geschichte Europas verändern. Soon the domino effect, initiated in Poland, will change the history of Europe. W 1989 roku, w ciągu jednego roku kraj po kraju przechodzi na stronę demokracji. 1989, in einem Jahr, wechselte Land für Land auf die Seite der Demokratie. In 1989, in one year, country by country goes to the side of democracy. Upada żelazna kurtyna. The iron curtain collapses. Ale to wszystko nie mogłoby się wydarzyć bez Polaków. Aber ohne Polen wäre das alles nicht möglich gewesen. But all this could not have happened without Poles. Jeszcze w czasie stanu wojennego, w 1982 roku umiera Breżniew. 1982 stirbt Breschnew, während er noch unter Kriegsrecht steht. In 1982, Brezhnev dies while still under martial law.

Po nim władzę w Związku Radzieckim przejmuje Andropow, ale wkrótce i on umiera. Nach ihm übernimmt Andropow die Macht in der Sowjetunion, aber bald stirbt er. After him, Andropov takes power in the Soviet Union, but soon he dies. Następny jest Czernienko, który również umiera. Chernenko ist der nächste und er stirbt auch. Next is Chernenko, who is also dying. Mamy serię trzech śmierci w krótkim czasie. We have a series of three deaths in a short time. Ta seria śmierci doprowadza do wyboru w 1986 roku Michaiła Gorbaczowa. This series of deaths led to the election of Mikhail Gorbachev in 1986. Gorbaczow mówi: dług Związku Radzieckiego jest tak duży, że nie można już zamykać na to oczu. Gorbatschow sagt: Die Schulden der Sowjetunion sind so hoch, dass wir unsere Augen nicht mehr davor verschließen können. Gorbachev says: the debt of the Soviet Union is so great that you can no longer close your eyes to it. Gorbaczow zapoczątkował reformy ekonomiczne. Gorbachev initiated economic reforms. Te reformy nazywano pieriestrojka, czyli przebudowa. These reforms were called perestroika, or reconstruction. Gorbaczow wprowadził glasnost, czyli jawność, przejrzystość. Gorbatschow führte Glasnost ein, das heißt Offenheit, Transparenz. Gorbachev introduced glasnost, i.e. openness and transparency. Rozpoczęły się reformy, złagodzono cenzurę, dzięki jego polityce możliwa stała się pokojowa rewolucja w Europie Wschodniej i w Niemczech. Die Reformen begannen, die Zensur wurde gelockert und dank seiner Politik wurde eine friedliche Revolution in Osteuropa und Deutschland möglich. Reforms began, censorship was relaxed, and thanks to his policy, a peaceful revolution in Eastern Europe and Germany became possible. Zatem mamy Jana Pawła II, mamy Lecha Wałęsę i mamy Michaiła Gorbaczowa. Wir haben also Johannes Paul II., Wir haben Lech Wałęsa und wir haben Michail Gorbatschow. So we have John Paul II, we have Lech Wałęsa and we have Mikhail Gorbachev.

Stary porządek rzeczy ma się ku końcowi, kończy się. Die alte Ordnung der Dinge geht zu Ende, sie endet. The old order of things is coming to an end, it is ending. Kryzys ekonomiczny w Związku Radzieckim odbija się w całym bloku socjalistycznym. Die Wirtschaftskrise in der Sowjetunion spiegelte sich im gesamten sozialistischen Block wider. The economic crisis in the Soviet Union has an effect on the entire socialist bloc. W 1981 roku mamy stan wojenny, w 1986 roku Gorbaczow rozpoczyna reformy, w 1989 roku przemiany stają się realne. In 1981 we have martial law, in 1986 Gorbachev begins reforms, in 1989 the changes become real. W 1989 roku rozpoczynają się rozmowy, rozmowy między władzami socjalistycznymi, a Solidarnością. 1989 beginnen Gespräche, Gespräche zwischen den sozialistischen Autoritäten und der Solidarität. In 1989, talks begin, talks between the socialist authorities and Solidarity. Te rozmowy nazywane są Okrągłym Stołem. Diese Gespräche werden als Runder Tisch bezeichnet. These conversations are called the Round Table. Okrągły Stół to jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Der Runde Tisch ist eines der wichtigsten Ereignisse in der jüngeren Geschichte Polens. The Round Table is one of the most important events in the recent history of Poland. Do tych rozmów doszło po kolejnych protestach społecznych. Diese Gespräche fanden nach aufeinanderfolgenden sozialen Protesten statt. These talks took place after successive social protests. Ale Okrągły Stół nie byłby możliwy, gdyby nie pieriestrojka. Aber ohne die Perestroika wäre der Runde Tisch nicht möglich gewesen. But the Round Table would not have been possible had it not been for perestroika. Rozpoczyna się wielki narodowy dialog na temat reform, na temat przyszłości Polski, na temat wolności Polski. Ein großer nationaler Dialog über Reformen, über die Zukunft Polens und über die Freiheit Polens beginnt. A great national dialogue about reforms, about the future of Poland, about Poland's freedom begins. Gorbaczow mówi wtedy, że Polska jest wolna i może decydować o swojej przyszłości. Gorbatschow sagt dann, dass Polen frei ist und über seine Zukunft entscheiden kann. Gorbachev then says that Poland is free and can decide about its future. Wtedy kończy się walka Polaków o wolność, w czerwcu 1989 roku Polska jest wolna, wtedy kończy się dla Polaków zimna wojna. Dann endet der Kampf der Polen um die Freiheit, im Juni 1989 ist Polen frei, dann endet der Kalte Krieg für die Polen. Then the fight of Poles for freedom ends, in June 1989 Poland is free, then the Cold War ends for Poles. Kończą się najtrudniejsze czasy. Die schwierigsten Zeiten sind vorbei. The most difficult times are over. Reżim sowiecki, cenzura, aresztowania, głód, wszystko to kończy się w 1989 roku. The Soviet regime, censorship, arrests, hunger all end in 1989. Wszystko to rozpoczęło się gdzieś dawno w przeszłości, kiedy Polska straciła niepodległość podczas rozbiorów między Austrię, Prusy i Rosję. Alles begann vor langer Zeit, als Polen während der Teilung zwischen Österreich, Preußen und Russland seine Unabhängigkeit verlor. All this began somewhere long ago in the past, when Poland lost its independence during the partitions between Austria, Prussia and Russia. Późniejsza walka o wolność podczas II wojny światowej, a potem czasy stalinowskie, stan wojenny, wszystko to kończy się, gdy Gorbaczow wypowiada słowa: Polska jest wolna i może decydować o swojej przyszłości. Der spätere Kampf um die Freiheit während des Zweiten Weltkriegs und dann die stalinistische Zeit, das Kriegsrecht, alles endet, wenn Gorbatschow sagt: Polen ist frei und kann über seine Zukunft entscheiden. The later fight for freedom during World War II, and then the Stalinist times, martial law, all this ends when Gorbachev says: Poland is free and can decide about her future. W Polsce odbywają się wybory. Elections are held in Poland.

Tadeusz Mazowiecki zostaje premierem, a rok później Lech Wałęsa zostaje prezydentem Polski. Tadeusz Mazowiecki wird Premierminister und ein Jahr später wird Lech Wałęsa Präsident von Polen. Tadeusz Mazowiecki becomes prime minister, and a year later Lech Wałęsa becomes president of Poland. Polacy maja to na co czekali tak długo – możliwość decydowania o własnej przyszłości. Die Polen haben das, worauf sie so lange gewartet haben - die Fähigkeit, über ihre eigene Zukunft zu entscheiden. Poles have what they have been waiting for so long - the ability to decide about their own future. Kiedy patrzę teraz na to co dzieje się w Ukrainie, przypomina mi się stan wojenny, przypomina mi się nasza walka o wolność. Wenn ich mir anschaue, was in der Ukraine passiert, erinnere ich mich an das Kriegsrecht, an unseren Kampf für die Freiheit. When I look at what is happening in Ukraine now, I am reminded of martial law, I am reminded of our fight for freedom.

Polacy rozumieją, że ludzie chcą być wolni, że Ukraińcy chcą sami decydować o swoim losie. Die Polen verstehen, dass die Menschen frei sein wollen, dass die Ukrainer über ihr eigenes Schicksal entscheiden wollen. Poles understand that people want to be free, that Ukrainians want to decide their own fate. Dlatego jesteśmy za wolną Ukrainą, wspieramy wolność, niech każdy naród decyduje o sobie. Deshalb stehen wir für eine freie Ukraine, wir unterstützen die Freiheit, lassen jede Nation für sich selbst entscheiden. That is why we are for a free Ukraine, we support freedom, let every nation decide about itself. Widzimy z przekazów co dzieje się w Kijowie, widzimy że giną ludzie. Wir können aus den Nachrichten sehen, was in Kiew passiert, wir sehen, dass Menschen sterben. We can see from the news what is happening in Kiev, we see that people are dying. To wszystko jest smutne i przerażające. Es ist alles traurig und beängstigend. It is all sad and scary. Cóż mogę więcej powiedzieć… chyba nic. Was kann ich noch sagen ... nichts, denke ich. What more can I say… nothing, I guess. Pozdrawiam wszystkich, w szczególności przyjaciół z Ukrainy, trzymajcie się! Greetings to all, especially friends from Ukraine, take care!

Na dziś to już wszystko, mam nadzieję, że wytrwaliście do końca dzisiejszego podkastu, wiem że był długi… Ci, którzy wysłuchali cały podkast mogą sobie pogratulować wytrwałości… brawo, doskonale! That's all for today, I hope you persevered until the end of today's podcast, I know it was long ... Those who listened to the podcast can congratulate themselves on their persistence ... good luck!

Jeśli macie jakieś pytania, to jak zwykle piszcie do mnie lub zamieszczajcie pytania w komentarzach, albo na facebooku. If you have any questions, feel free to write to me or post your questions in the comments or on Facebook. Na koniec przypomnę jeszcze tylko o 100 historyjkach po polsku i o historyjkach z idiomami. Finally, I will only remind you about 100 stories in Polish and stories with idioms. Jeśli macie chęć to możecie kupić sobie te kursy u mnie na stronie. Wenn Sie möchten, können Sie diese Kurse bei mir auf der Website kaufen. If you want, you can buy these courses from me on the website. Dobrze, to już naprawdę wszystko na dziś, żegnam Was bardzo serdecznie i zapraszam na następny raz, trzymajcie się zdrowo, pa, pa! Okay, that's all for today, I say goodbye to you very warmly and invite you to the next time, stay healthy, bye, bye!