Prijzen die stijgen, lachgas in de auto en roofdieren in Nederland - Nieuws van de Week #6 Rising prices, nitrous oxide in the car and predators in the Netherlands - News of the Week #6 Hausse des prix, protoxyde d'azote dans la voiture et prédateurs aux Pays-Bas - News de la semaine #6 价格上涨，汽车中的一氧化二氮和荷兰的掠食者 - 本周新闻#6

Hallo, ik ben Saïda Maggé en dit is het NOS Nieuws van de Week.

In dit journaal hebben we het erover dat veel dingen het afgelopen jaar duurder zijn geworden. In this journal we talk about how many things have become more expensive in the past year.

Als je gaat tanken of boodschappen doet, betaal je meer dan vorig jaar.

We leggen uit hoe dat komt. We explain why.

En we hebben het over lachgas.

De politie maakt zich zorgen om mensen die dat gebruiken als ze autorijden. Police are concerned about people using it while driving. La police s'inquiète du fait que les gens l'utilisent au volant.

Dat is erg gevaarlijk: er gebeuren steeds meer ongelukken door. That is very dangerous: more and more accidents are happening because of it.

Ook vertellen we dat er in de Nederlandse natuur steeds meer roofdieren leven. We also tell you that there are more and more predators living in Dutch nature. Nous vous disons également qu'il y a de plus en plus de prédateurs vivant dans la nature néerlandaise.

Denk aan wilde katten en wolven. Natuurorganisaties zijn daar blij mee. Think wild cats and wolves. Nature organizations are happy with that. Pensez aux chats sauvages et aux loups. Les organisations de la nature s'en félicitent.

Het afgelopen jaar is alles duurder geworden.

De prijzen voor bijvoorbeeld benzine, kleding en producten in de supermarkt zijn flink gestegen. Prices for, for example, petrol, clothing and products in the supermarket have risen sharply.

Dat de prijzen stijgen is normaal.

Elk jaar wordt alles gemiddeld een klein stukje duurder. Every year, on average, everything becomes a little bit more expensive.

Dat heet: inflatie.

Dat alles een klein beetje duurder wordt, een klein beetje inflatie dus, is normaal. That everything becomes a little bit more expensive, so a little bit of inflation, is normal.

Als je werkt, stijgt je loon elk jaar een klein beetje mee. If you work, your wages increase a little bit every year. Si vous travaillez, votre salaire augmentera légèrement chaque année.

Dat geldt ook voor uitkeringen. This also applies to benefits. Il en va de même pour les avantages.

Daardoor merk je er weinig van. As a result, you hardly notice it. En conséquence, vous le remarquez à peine.

Maar nu stijgen de prijzen ineens flink. But now prices are suddenly rising. Mais maintenant, les prix augmentent brusquement.

Dat kan je zien in deze grafiek.

Alles is gemiddeld ongeveer vijf procent duurder geworden.

Dat betekent dat als je vorig jaar voor honderd euro boodschappen deed...

...diezelfde boodschappen nu honderd en vijf euro kosten.

Je betaalt dus meer dan vorig jaar. So you pay more than last year.

En dat merken deze ook deze mensen. And these people notice that too.

Ik vind dat alles veel duurder wordt, aardappels, groente.

Met tanken ook. Overal waar je naartoe gaat tegenwoordig, is alles hartstikke duur geworden. Also with tanks. Everywhere you go these days, everything has become very expensive.

En het gaat allemaal stiekem, want het wordt niet aangegeven. And it all happens secretly, because it is not indicated. 这一切都是秘密发生的，因为它没有被指出。

En je ziet ineens dat het twee kwartjes of drie, of een euro duurder wordt. And you suddenly see that it is two quarters or three, or a euro more expensive. Et vous voyez tout à coup que cela devient deux quarts ou trois, ou un euro plus cher.

Ja, en als je alleen een AOW hebt, dan hakt het er toch wel in. Yes, and if you only have an old age pension, then it will cut it. Oui, et si vous n'avez qu'une pension d'État, cela la réduira. 是的，如果你只有养老金，那么它会削减它。

Die stijging komt door drie dingen. This increase is due to three things.

Veel dingen die we kopen, worden met grote containerschepen over zee naar Nederland gebracht. Many things that we buy are brought to the Netherlands by sea by large container ships. Beaucoup de choses que nous achetons sont acheminées aux Pays-Bas par voie maritime avec de grands porte-conteneurs.

Tijdens de coronacrisis zijn veel minder van die schepen gaan varen.

Daardoor is het veel duurder geworden om spullen van bijvoorbeeld China naar Nederland te vervoeren. As a result, it has become much more expensive to transport items from, for example, China to the Netherlands. En conséquence, il est devenu beaucoup plus coûteux de transporter des marchandises depuis, par exemple, la Chine vers les Pays-Bas.

Tijdens corona waren veel fabrieken in China dicht. During corona, many factories in China were closed.

Er werd daardoor een stuk minder gemaakt.

Daardoor is er nu een tekort aan spullen. As a result, there is now a shortage of stuff. En conséquence, il y a maintenant une pénurie de choses.

Maar mensen willen ook meer kopen omdat ze gespaard hebben tijdens corona. But people also want to buy more because they have saved during corona. Mais les gens veulent aussi acheter plus parce qu'ils ont économisé pendant le corona. 但人们也想购买更多，因为他们在电晕期间存了钱。

Daardoor wordt alles duurder.

De prijs van gas, benzine en diesel is flink omhoog gegaan. The price of gas, petrol and diesel has risen sharply. Le prix du gaz, de l'essence et du diesel a fortement augmenté.

Omdat je energie nodig hebt om dingen te maken en te vervoeren, wordt dat automatisch duurder. Because you need energy to make and transport things, it automatically becomes more expensive. Parce que vous avez besoin d'énergie pour fabriquer et transporter des choses, cela devient automatiquement plus cher.

Deskundigen denken dat de prijzen tijdelijk zo snel omhoog gaan. Experts think that prices are going up so quickly for a while. Les experts pensent que les prix augmentent temporairement si rapidement.

Ze verwachten dat ergens volgend jaar de prijzen weer minder hard zullen stijgen, en de inflatie dus weer normaal is. They expect that sometime next year prices will rise less rapidly, so that inflation will return to normal. Ils s'attendent à ce que les prix augmentent moins rapidement au cours de l'année prochaine et que l'inflation revienne à la normale.

De politie maakt zich zorgen over mensen die lachgas gebruiken tijdens het autorijden. Police are concerned about people who use nitrous oxide while driving.

Dat is gevaarlijk, en er gebeuren steeds meer verkeersongelukken omdat mensen dat doen. That's dangerous, and more and more traffic accidents happen because people do it.

Daarbij vallen vaak gewonden en soms ook doden. This often causes injuries and sometimes deaths. Cela entraîne souvent des blessures et parfois des décès.

Dit soort gasflessen vindt de politie steeds vaker op plekken waar een ongeluk is gebeurd. The police increasingly find these types of gas cylinders in places where an accident has occurred.

Hier zit lachgas in.

Dat gas gebruiken mensen als drug, ze ademen het in via een ballon.

Je krijgt dan voor een paar minuten een lekker gevoel. You get a good feeling for a few minutes.

Je bent ontspannen en je gaat ervan lachen. You are relaxed and it makes you laugh.

Daarom heet het ook lachgas.

Mensen, vaak zijn het jongeren, gebruiken lachgas bijvoorbeeld tijdens feestjes. People, often young people, use nitrous oxide during parties, for example.

Of als ze samenkomen met een groep vrienden op straat. Ou lorsqu'ils se réunissent avec un groupe d'amis dans la rue.

Maar er zijn ook zijn mensen die het vlak voor of tijdens het autorijden nemen. Mais il y a aussi des gens qui en prennent juste avant ou en conduisant.

En dat kan heel gevaarlijk zijn.

Als je het gas inademt, kan je misselijk en duizelig worden.

Ook kan je hoofdpijn krijgen of flauwvallen. Vous pouvez également avoir mal à la tête ou vous évanouir.

Mensen die lachgas hebben genomen, kunnen dus niet meer veilig een auto besturen. People who have taken nitrous oxide can therefore no longer safely drive a car. Les personnes qui ont pris du gaz hilarant ne peuvent donc plus conduire une voiture en toute sécurité. 因此，服用一氧化二氮的人不能再安全地驾驶汽车。

Er gebeuren steeds vaker ongelukken door mensen die dat tóch doen. Accidents are happening more and more often because of people who do that anyway. De plus en plus d'accidents surviennent à cause de gens qui le font quand même.

Dit gebeurde in Eindhoven.

Midden in de nacht knalde een busje daar tegen een boom. In the middle of the night a van crashed into a tree. Au milieu de la nuit, une camionnette a percuté un arbre là-bas.

De twee mensen die in het busje zaten, overleefden het ongeluk niet. The two people in the van did not survive the accident. Les deux personnes à bord de la camionnette n'ont pas survécu à l'accident. 面包车上的两个人没有在事故中幸存下来。

In het busje vond de politie flessen met lachgas.

Of het ongeluk is gebeurd doordat de bestuurder lachgas heeft gebruikt, is lastig te bewijzen. It is difficult to prove whether the accident happened because the driver used nitrous oxide. Il est difficile de prouver si l'accident s'est produit parce que le conducteur a utilisé du gaz hilarant.

Maar de politie denkt van wel.

En zo gaat het vaker.

De afgelopen drie jaar waren er veel ongelukken waarbij mensen waarschijnlijk lachgas in de auto hebben gebruikt.

In 2019 gebeurde het 470 keer.

Vorig jaar meer dan 700 keer.

En dit jaar ging het al bijna 600 keer mis... Et cette année, ça s'est mal passé près de 600 fois...

...en het jaar is nog niet voorbij.

De politie maakt zich veel zorgen om die ongelukken, en vindt dat er iets moet gebeuren. The police are very concerned about these accidents and believe that something must be done.

Meer mensen moeten weten wat lachgas met je doet, en dat lachgas gebruiken in de auto gevaarlijk is, zegt de politie.

Ook willen verschillende organisaties dat lachgas verboden wordt. Several organizations also want nitrous oxide to be banned.

In sommige steden in Nederland is al zo'n verbod... Such a ban is already in place in some cities in the Netherlands... Certaines villes des Pays-Bas ont déjà une telle interdiction...

...maar de regering werkt nu aan een wet die lachgas verbiedt in heel het land.

In Nederland leven steeds meer roofdieren in het wild. Dat zeggen natuurorganisaties. More and more predators live in the wild in the Netherlands. That's what nature organizations say. Aux Pays-Bas, de plus en plus de prédateurs vivent à l'état sauvage. C'est ce que disent les organisations de la nature.

Duizend jaar geleden, in de middeleeuwen, leefden er in Nederland veel roofdieren. Il y a mille ans, au Moyen Âge, de nombreux prédateurs vivaient aux Pays-Bas.

Maar er werd in de middeleeuwen veel gejaagd. But there was a lot of hunting in the Middle Ages. Mais il y avait beaucoup de chasse au Moyen Âge.

Mensen hebben toen alle roofdieren in Nederland doodgeschoten of verjaagd. People then shot or chased all predators in the Netherlands. Les gens ont ensuite abattu ou chassé tous les prédateurs aux Pays-Bas.

Nu zijn sommige roofdieren in Nederland beschermd. Now some predators in the Netherlands are protected.

Dat betekent dat mensen ze niet meer mogen doodschieten of verjagen. Cela signifie que les gens ne sont plus autorisés à leur tirer dessus ou à les chasser.

Daardoor komen de dieren nu langzaam terug naar ons land.

Ze kunnen hier goed leven en genoeg eten vinden.

Eén van de dieren die sinds kort weer terug is, is de wilde kat. One of the animals that has recently returned is the wild cat. L'un des animaux qui est récemment revenu est le chat sauvage.

Dat weten natuurorganisaties omdat ze dit soort camera's ophangen in het bos. Les organisations de protection de la nature le savent car elles accrochent ce type de caméras dans la forêt.

Daarmee houden ze de dieren in de gaten. They keep an eye on the animals. C'est ainsi qu'ils surveillent les animaux.

Door die camera's weten onderzoekers nu dat er een stuk of vijf wilde katten op een vaste plek in Limburg leven. Thanks to these cameras, researchers now know that about five wild cats live in a permanent place in Limburg.

En ook in het bos in Brabant zijn er een paar gezien.

In totaal hebben onderzoekers 17 soorten roofdieren in Nederland geteld. Au total, les chercheurs ont dénombré 17 espèces de prédateurs aux Pays-Bas.

Het zijn veel bekende soorten, zoals de wolf. Ce sont de nombreuses espèces bien connues, comme le loup.

Maar ook minder bekende soorten, zoals de goudjakhals. But also lesser-known species, such as the golden jackal. Mais aussi des espèces moins connues, comme le chacal doré.

Dat dier is iets groter dan een vos, en is nog erg zeldzaam hier. That animal is slightly bigger than a fox, and is still very rare here. Cet animal est un peu plus grand qu'un renard et est encore très rare ici.

De goudjakhals is nog maar een paar keer in de Nederlandse natuur gezien. The golden jackal has only been seen a few times in Dutch nature.

Natuurorganisaties zijn blij dat er weer wilde dieren in sommige Nederlandse bossen leven. Les organisations de protection de la nature sont heureuses que des animaux sauvages vivent à nouveau dans certaines forêts néerlandaises.

Dat is heel goed voor de natuur, zeggen ze.

Niet iederéén is er blij mee, denk aan schapenhouders. Not everyone is happy with it, think of sheep farmers. Tout le monde n'en est pas content, pensez aux éleveurs de moutons.

Hun schapen worden soms doodgebeten door roofdieren, zoals de wolf.

Zij zien daarom liever niet dat er nog meer wilde dieren naar Nederland komen.

Dit was het NOS Nieuws van de Week.

In dit journaal hadden we het over inflatie.

Veel dingen zijn het afgelopen jaar duurder geworden.

En dat komt door corona.

En het ging over ongelukken in het verkeer door lachgas.

Die zijn er steeds meer, en de politie maakt zich daar zorgen over.

Over een tijdje is lachgas verboden in Nederland.

Ook hadden we het over roofdieren in de Nederlandse natuur...

...zoals wilde katten en wolven.

Die zijn hier weer vaker.

Natuurorganisaties vinden dat goed, maar niet iedereen is er blij mee.

Volgende week zijn we er weer, tot dan!