Les 17 Dijken en dammen

Meer dan de helft van Nederland ligt onder de zeespiegel. Dijken en dammen beschermen het lage land tegen de zee. Wat is het verschil tussen een dijk en een dam? Dijken worden op het land gebouwd. Langs de kust zodat de zee niet het land op kan stromen. Maar ook in het binnenland liggen overal dijken. In totaal ligt er bijna 5000 kilometer dijken en dijkjes in Nederland. Ze dienen om natte stukken land droog te houden. Hoe gaat dat in z'n werk? Rondom een nat stuk land wordt een dijk gebouwd. Binnen die dijk worden sloten gegraven. Het water stroomt in die sloten, en het land wordt droog. We noemen het dan een polder. Maar hoe krijg je het water uit die sloten over de dijk? Vroeger ging dat met molens. De wind leverde de energie. Tegenwoordig gebeurt het machinaal. Meer dan 2000 gemalen pompen dag en nacht het water uit de vele honderden polders. Dammen bouwt men in het water, met het doel een rivier af te sluiten. Bijvoorbeeld om het niveau van het water te regelen. Bij zo'n dam ontstond vaak een stad. Dat kun je zien aan de naam van die stad. Je weet zelf wel wat voorbeelden! De grootste dammen vind je ongetwijfeld in Zeeland en Zuid-Holland. Ze lopen dwars door de zeearmen daar. Ze zijn gebouwd na de stormramp van 1953. Dat verhaal ken je toch wel? In de nacht van 1 februari van dat jaar braken overal dijken door. De zee stroomde over de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. Mensen klommen op de daken en wachtten op redding. Andere ongelukkigen dreven urenlang rond op een stuk hout. Er vielen meer dan 1800 slachtoffers. Een onbekende hoeveelheid dieren verdronk, wegen gingen kapot huizen stortten in, landbouwgrond werd onbruikbaar. Dat mag ons nooit meer overkomen, vond iedereen. De regering stond voor een moeilijke keus. De dijken verhogen en de zwakke plekken versterken, of de zeearmen helemaal afsluiten met dammen. Dit laatste was duurder, en technisch moeilijker. En veel zeehavens zouden afgesloten raken van de zee. Toch is voor deze oplossing gekozen. Dammen zijn veiliger, omdat ze de kustlijn korter maken. Ze geven tevens goede verbindingen. En de nieuwe meren zijn goed voor de recreatie. Het laatste onderdeel, de Oosterscheldedam, is een halfopen dam. De deuren gaan alleen dicht bij hoog water. Volledige afsluiting zou op den duur te schadelijk zijn voor het milieu. De Deltawerken zijn voltooid. Maar of de zee, die oude vijand, Nu echt verslagen is ...?