**{15-1 Les 15 Gelijke kansen**

8.00 uur. Jeugdige fietsers, druk pratend op weg naar school. Een bekend verschijnsel op de Nederlandse wegen. Gaan ze linksaf, rechtsaf of rechtdoor? Automobilisten opgelet. Wat een massa! Dat moet wel een grote school zijn. Ja, kijk, daar heb je hem. Christelijke Scholengemeenschap Rijnland, voor voortgezet onderwijs. Drie schooltypen onder één dak. Het kortste duurt 4 jaar, het langste 6. Op zo'n school zitten vaak wel 2000 leerlingen Ik zie daar hele jonge scholieren tussen. Hebben die direct na de basisschool gekozen wat ze later willen worden? Dat lijkt me te vroeg. In mijn land kiest een kind pas op z'n 14de. {15-2 Hierover verandert men in Nederland om de 10 jaar van inzicht. Tot voor kort kregen alle leerlingen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs dezelfde vakken. Maar dat blijkt niet te werken. Voor de één is alles te makkelijk, voor de ander te moeilijk. Nu lopen de lesprogramma's al vanaf het begin uiteen. In theorie kun je na het eerste jaar nog alle kanten op. Maar meestal blijf je bij je eerste keus. Ruim 60% van de leerlingen volgt voorbereidend beroepsonderwijs. Om later een beroepsopleiding te gaan volgen, neem ik aan. Was dat maar waar! Een kwart verlaat de school zonder diploma. Het onderwijs schijnt te weinig praktijkgericht te zijn. Het sluit niet aan bij hun aanleg en interesse. Wat gaan ze dan doen? Werken? Zonder schooldiploma komen ze niet ver. Zelfs de supermarkt heeft het liefst iemand met een schooldiploma. Kunnen ze niet langs een andere weg naar het beroepsonderwijs? Via een examen of zoiets? Nee, ook daar willen ze schooldiploma's zien. Het beroepsonderwijs werkt niet met toelatingsexamens. Iedereen met een schooldiploma laten ze toe. Gelijke kansen voor iedereen, is de gedachte. Behalve voor wie helemaal geen schooldiploma heeft! Is dat ook de reden dat universiteiten hier geen toelatingseisen stellen? Dat heb ik tot mijn verbazing ondervonden. Het maakt ze volstrekt niet uit of je op school negens en tienen hebt behaald of alleen maar magere zesjes. In mijn land is dat heel anders. Inderdaad, het staat in de wet: iedereen met het juiste diploma mag studeren. Alweer vanuit het gelijkheidsideaal. Maar je hoort steeds meer klachten van de universiteiten. Het beginniveau van de studenten is om te huilen. Misschien dat ze op termijn toch toestemming krijgen om selectie toe te passen. Voorzichtig! Kijk uit voor die fietser! Die heeft haast!