{12-1 Les 12 De Nederlanders maakten Nederland
God schiep de wereld maar de Nederlanders maakten Nederland. Dat zegt men in het buitenland. En zo zien Nederlanders het ook graag. Terecht toch zeker? Wie over het noorden en westen van Nederland vliegt, ziet het meteen. Groene stukken land met zwarte lijnen eromheen. Dat zijn polders, met dijken en kanalen om de waterstand te regelen. Vroeger was de grond hier te nat om op te wonen. Maar in de loop van de tijd hebben de Nederlanders het land droog gekregen. Met behulp van molens. Bent u op Schiphol aangekomen? U bevond zich daar vier meter onder de zeespiegel! Heeft u zich dat gerealiseerd? U stond op de bodem van wat eens een meer was. Er was land nodig, dus is het meer drooggemaakt. Met machines ditmaal. {12-2 Zelfs op de bodem van de zee kun je wonen. Midden in Nederland lag eens een zee. Zag u vanuit het vliegtuig die lijn tussen Friesland en Noord-Holland? Dat is de Afsluitdijk. Hiermee werd die zee in 1932 afgesloten, omdat hij te gevaarlijk was. Zo ontstond het IJsselmeer. Daarvan is weinig overgebleven. Grote delen vormen nu de provincie Flevoland: nog geen 50 jaar oud. Nederland is mensenwerk. Geldt dat ook voor de hoger gelegen delen? Voor Drenthe wel. Deze provincie was vroeger erg nat, maar ook daar is het land drooggemaakt. Maar Zuid-Limburg ziet er heel anders uit. Een echt natuurlandschap, met heuvels en rivieren. En wat is dat, bij de stad Maastricht? Een heuse berg, van 322 meter hoog! Op volkomen natuurlijke wijze ontstaan. En ook de heuvels in Utrecht en Gelderland zijn puur natuur Wel waren hier vroeger meer bossen. Die zijn niet vanzelf verdwenen. Met handel in hout is nu eenmaal veel winst te behalen. {12-3 Langs de kust en op de eilanden vinden we brede stranden met duinen. De duinen zijn niet door de mens gemaakt, maar door een spel van zand, wind en water. Ze trekken vogels en wandelaars aan. De eilanden in het noorden wandelen zelf trouwens ook, wist u dat? Aan de ene kant gaat er land af, aan de andere kant komt het erbij. Conclusie: de Nederlanders hebben Nederland gemaakt, maar de eilanden gaan hun eigen gang.
