×

We gebruiken cookies om LingQ beter te maken. Als u de website bezoekt, gaat u akkoord met onze cookiebeleid.


image

Een Beetje Nederlands, #5 De Zuiderzeewerken

Hallo allemaal, welkom bij aflevering 5 van Een Beetje Nederlands. In deze aflevering ga ik het hebben over de Zuiderzeewerken. Vergeet niet dat je de tekst van de podcast kan meelezen op de website, eenbeetjenederlands.nl. Ik zet de link van de website in de shownotes. Nu, door met de podcast.

Introductie

God created the world, but the Dutch created the Netherlands. Misschien heb je dit gezegde wel eens gehoord. Nederlanders zijn wereldwijd beroemd om de manier waarop het ze gelukt is om zich te beschermen tegen water. Een groot gedeelte van Nederland ligt onder zeeniveau, dus het is van levensbelang dat de zee onder controle is. Er zijn twee beroemde bouwwerken die voor de veiligheid van Nederland zorgen. Er zijn de Deltawerken, die liggen in Zeeland. En de andere zijn de Zuiderzeewerken. Over die laatste ga ik het vandaag hebben.

Als je naar de kaart van Nederland kijkt zie je in het midden een groot meer: het IJsselmeer. Ten zuidoosten van het IJsselmeer ligt de provincie Flevoland, met daarin onder andere de steden Almere en Lelystad. Aan de noordkant van het IJsselmeer zie je een weg lopen, dat is de Afsluitdijk. Als je nou naar een kaart van 100 jaar geleden kijkt, zag het er heel anders uit. Flevoland bestond nog niet, daar lag water. En het IJsselmeer was nog geen meer, maar een woeste zee.

De Afsluitdijk en Flevoland zijn iconische projecten die Nederland op de kaart hebben gezet als experts op het gebied van waterbeheer. De Zuiderzeewerken staan op de lijst van de American Society of Civil Engineers als een van de zeven wonderen van de moderne wereld. Hoe dit enorme project tot stand is gekomen ga ik vandaag uitleggen.

Terug in de tijd

De inwoners van Nederland hebben altijd al gevochten tegen water. Al eeuwenlang zijn Nederlanders druk bezig met land veroveren op het water en dat land daarna te verdedigen tegen het water. In alle provincies in Nederland die aan de zee liggen zijn grote stukken land drooggelegd. Bijvoorbeeld het Haarlemmermeer, het gebied in Noord-Holland waar nu vliegveld Schiphol ligt. Minder dan 200 jaar geleden lag daar nog een groot meer dat groter was dan de stad Den Haag.

We gaan even terug in de tijd. In het landschap van Nederland is in de loop der tijd een hoop veranderd. In de Middeleeuwen zijn er meerdere grote overstromingen geweest waardoor er een zee ontstond tussen Friesland en Noord-Holland. Die twee provincies waren verbonden met land tot deze nieuwe zee ontstond. Deze zee werd de Zuiderzee genoemd.

Er zijn twee belangrijke redenen waardoor deze zee is ontstaan. In de Middeleeuwen is er een warme periode geweest waardoor het zeeniveau steeg. Maar het kwam ook door menselijke activiteiten. Grote stukken land werden in die tijd uitgegraven, dat deden ze om brandstof en zout te krijgen. Op die manier is er in een paar honderd jaar voor gezorgd dat land dat enkele meters boven zeeniveau lag, daalde tot rond of zelfs onder zeeniveau. Dus de zee steeg en het land daalde. Op die manier verloor Nederland zo'n 800 jaar geleden een groot stuk land en ontstond de Zuiderzee.

In West-Nederland had je vroeger grote meren die ook op die manier ontstaan zijn, door het afgraven van land voor zout en brandstof. In de 17de eeuw zijn Nederlanders begonnen om dat land weer terug te veroveren op het water. Toen zijn de beroemde Nederlandse polders gemaakt. Een polder is een stuk land dat kunstmatig droog gehouden wordt. Er zijn dijken gebouwd en het water is door molens weggepompt. Later werden daarvoor ook stoommachines gebruikt. Door het land te polderen was er meer ruimte beschikbaar voor landbouw en woningen. Maar het was ook veiliger, er was minder kans op overstromingen.

Zo kreeg Nederland weer een stuk land terug, maar er dreigde altijd gevaar van de zee. Bij stormen en hoogwater kwamen regelmatig grote overstromingen en watersnoodrampen voor. Een zee is moeilijker te beheersen dan een meer, omdat een zee getijden heeft.

Getijden zijn de veranderingen in de hoogte van zeewater, die door de maan veroorzaakt worden. In het Nederlands heten de getijden eb en vloed. Eb is wanneer het water daalt, vloed wanneer het water stijgt.

Noord-Holland was aan twee kanten gelegen aan een zee: aan de oostkant de Zuiderzee en aan de westkant de Noordzee. Er waren regelmatig watersnoodrampen, zeker 50 in de afgelopen 900 jaar. Er zijn al eeuwenlang mensen bezig geweest om na te denken over hoe dit probleem opgelost kon worden.

Plannen Zuiderzeewerken

Een van de plannen waar in Nederland lang over nagedacht is, is het afsluiten en vervolgens polderen van de Zuiderzee. Maar lang was het technisch en financieel niet haalbaar om zo'n enorm project uit te voeren. Aan het eind van de 19de eeuw veranderde dat door de industrialisatie in Europa. In 1891 is er een nieuw plan gemaakt voor de zogenaamde Zuiderzeewerken door ingenieur Cornelis Lely. Naar hem zou later de nieuwe stad Lelystad vernoemd worden.

Met de Zuiderzeewerken zou er nieuw land komen, wat hard nodig was voor landbouw en woningen. Verder zou het gevaar van de zee minder worden. Het plan was als volgt:

- De Zuiderzee wordt afgesloten van de Noordzee. Er komt daarvoor een dam van Friesland naar Noord-Holland. Deze dam heet de Afsluitdijk. Als de dam klaar is, is de Zuiderzee geen zee, maar een meer. De nieuwe naam van het water is dan het IJsselmeer.

- Er worden grote nieuwe polders gemaakt in het IJsselmeer. Veel groter dan de grootste polder die tot dan toe bestond, wel 15 keer groter. Hiermee wordt er landbouwgrond gemaakt en nieuwe ruimte voor woningen.

Niet iedereen was blij met het plan. Het is een enorm groot en duur project, in een tijd waarin het niet erg goed ging met de economie van Nederland.

Ook waren de vissers uit de dorpen aan de Zuiderzee niet blij met het plan. Zij waren bang dat ze hun werk kwijt zouden raken. Aan de Zuiderzee lagen veel vissersdorpen, waarin het beroep van visser van vader op zoon doorgegeven werd. Dorpen als Volendam, Enkhuizen, Marken en Urk zijn voorbeelden van dorpen die voor een groot deel afhankelijk waren van de visserij.

Als je een zee afsluit en het veranderd in een meer, zal het na verloop van tijd veranderen van zout water in zoet water. Dat heeft gevolgen voor de dieren die er in kunnen leven. Je hebt zoetwatervissen en zoutwatervissen. Haring en ansjovis zijn voorbeelden van zoutwatervissen waar veel op gevist werd door Nederlandse vissers. Die vissen kunnen niet leven in zoetwater.

De plannen blijven nog enkele jaren ongebruikt. Cornelis Lely, die de plannen geschreven heeft, maakt ondertussen politieke carrière. Als minister lukt het hem in 1918 om zijn eerder gemaakte plannen toch te realiseren. Dat er in dat jaar wel genoeg mensen voor het plan waren kwam door twee redenen.

Ten eerste was er een tekort aan voedsel door de Eerste Wereldoorlog. Nederland was neutraal in die oorlog, maar had toch last van hongersnood doordat import van voedsel niet mogelijk was. Het maken van polders zou nieuwe landbouwgrond opleveren, wat er voor zou kunnen zorgen dat er meer voedsel beschikbaar was.

Ten tweede was er in 1916 onverwachts een grote watersnoodramp. Een storm zorgde ervoor dat dijken aan de Zuiderzee doorbraken en veel land rond de Zuiderzee onder water kwam te staan.

Door deze twee rampen is de houding van veel mensen veranderd en konden de plannen toch uitgevoerd worden.

Afsluitdijk

In 1927 is er begonnen met het aanleggen van de Afsluitdijk. Duizenden mensen werkten aan de Afsluitdijk. Dat kwam goed uit, want er was in die tijd veel werkloosheid. De aanleg van de Afsluitdijk ging goed en is sneller klaar dan verwacht. Al vijf jaar na het begin van de werkzaamheden werd het laatste stukje dam afgesloten. De architect, Cornelis Lely, maakt het helaas niet meer mee. Hij is overleden in 1929.

De Afsluitdijk is 32 kilometer lang, tussen Noord-Holland en Friesland. Er gaat een snelweg overheen om van de ene provincie in de andere te kunnen komen. Ook zitten er sluizen in de Afsluitdijk, zodat schepen en vissers vanuit het IJsselmeer naar de Waddenzee kunnen.

Daarmee was de Zuiderzee officieel afgesloten van de Noordzee. Vanaf dat moment ging het water het IJsselmeer heten.

De polders van Flevoland

Toen de Afsluitdijk af was kon er begonnen worden aan het volgende project: het polderen van het IJsselmeer. Er waren plannen voor drie grote polders, waarvan er uiteindelijk twee ook echt gemaakt zijn. Dit zijn de Noordoostpolder en de Flevopolder. Samen vormen deze twee polders de provincie Flevoland. In 1936 is met de eerste polder, de Noordoostpolder, begonnen. In 1942, midden in de Tweede Wereldoorlog, was deze polder klaar. Daarna is de tweede polder gemaakt, wat gebeurde tussen 1950 en 1968. In 1986 werd het gebied een provincie in Nederlands, vanaf dat moment had Nederland twaalf provincies in plaats van elf.

Niet zomaar iedereen mocht gaan wonen of een boerderij beginnen in de nieuwe polder. Er waren strenge eisen aan de nieuwe inwoners. Ze moesten vanuit niets een boerenbedrijf op kunnen zetten en daarvoor de juiste mentaliteit hebben. Het waren pioniers die het land moesten gaan bewerken en de overheid wilde alleen geschikte kandidaten toelaten.

Er lagen twee eilanden in het IJsselmeer op de plek waar de Noordoostpolder gemaakt zou worden, de eilanden Urk en Schokland. Deze plekken zouden daarna onderdeel worden van de nieuwe polder. In de plaats van eilanden waren ze vanaf dat moment vasteland geworden.

Schokland was niet bewoond, maar Urk wel. Urk is heel lang een bewoond eiland geweest, zeker 1000 jaar lang. Omdat het een eiland is was er op Urk een hechte gemeenschap van vooral vissers. Die waren niet blij dat de Zuiderzee afgesloten werd en nu werden ze ook nog eens onderdeel van het vasteland. Er is bij de plannen van de Zuiderzeewerken ook heel weinig rekening gehouden met Urk. Inwoners van Urk kregen weinig boerderijen toegewezen in de nieuwe polder omdat de overheid ze daarvoor niet geschikt vond. Mede door deze geschiedenis is Urk nu nog steeds een hechte en eigenzinnige gemeenschap.

En de derde polder? Die is uiteindelijk niet gemaakt. Onder andere vanwege bezwaren van natuurorganisaties zijn de plannen hiervan nooit uitgevoerd.

Afsluiting

Hier ga ik het bij laten voor vandaag. Als je meer wil weten over de totstandkoming van de Zuiderzeewerken kan je kijken op de website van de podcast, daar zet ik meer informatie neer.

Ik wil afsluiten met een anekdote over de Afsluitdijk. Misschien heb je wel eens gehoord dat de Chinese muur te zien is vanuit de ruimte. De Nederlandse astronaut Wubbo Ockels heeft wel eens gezegd dat er eigenlijk twee door mensen gemaakte bouwwerken te zien zijn vanuit de ruimte: De Chinese muur en…. De Afsluitdijk. Denk daar maar eens over na de volgende keer dat je over de Afsluitdijk rijdt!

Bedankt voor het luisteren naar deze aflevering van Een Beetje Nederlands. Als je vragen of opmerkingen hebt over deze aflevering, dan hoor ik graag van je! Ik vind het altijd leuk als er berichten worden geplaatst op de website. Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt, en tot de volgende keer!


Hallo allemaal, welkom bij aflevering 5 van **Een Beetje Nederlands**. Hallo zusammen, willkommen zu Folge 5 von Een Beetje Nederlands. Hello all, welcome to episode 5 of Een Beetje Nederlands. https://www.eenbeetjenederlands.nl/podcast/de-zuiderzeewerken/ Herkese merhaba, Een Beetje Nederlands'ın 5. bölümüne hoş geldiniz. In deze aflevering ga ik het hebben over de Zuiderzeewerken. In dieser Folge werde ich über die Zuiderzee-Werke sprechen. In this episode, I'm going to talk about the Zuiderzee Works. Dans cet épisode, je vais parler des travaux de Zuiderzee. Šiame epizode kalbėsiu apie Zuiderzės darbus. https://www.eenbeetjenederlands.nl/podcast/de-zuiderzeewerken/ Bu bölümde Zuiderzee İşleri hakkında konuşacağım. Vergeet niet dat je de tekst van de podcast kan meelezen op de website, **eenbeetjenederlands.nl**. Don't forget that you can read the text of the podcast on the website, eenbeetjenederlands.nl. Ik zet de link van de website in de shownotes. I'll put the website link in the show notes. Web sitesi bağlantısını program notlarına koydum. Nu, door met de podcast. Now, on with the podcast. Şimdi podcast'e geçelim.

**Introductie** Introduction Giriş

God created the world, but the Dutch created the Netherlands. God created the world, but the Dutch created the Netherlands. Dünyayı Tanrı yarattı ama Hollanda'yı Hollandalılar yarattı. 上帝创造了世界,但荷兰人创造了荷兰。 Misschien heb je dit gezegde wel eens gehoord. Vielleicht haben Sie diesen Spruch schon einmal gehört. You may have heard this saying. Bu sözü daha önce duymuş olabilirsiniz. Nederlanders zijn wereldwijd beroemd om de manier waarop het ze gelukt is om zich te beschermen tegen water. The Dutch are famous worldwide for the way they managed to protect themselves against water. Les Néerlandais sont célèbres dans le monde entier pour la façon dont ils ont réussi à se protéger de l'eau. Olandai visame pasaulyje garsėja tuo, kaip jie sugebėjo apsisaugoti nuo vandens. Hollandalılar kendilerini sudan korumayı başardıkları için dünya çapında ünlüdürler. Een groot gedeelte van Nederland ligt onder zeeniveau, dus het is van levensbelang dat de zee onder controle is. Much of the Netherlands is below sea level, so having the sea under control is vital. Didžioji Nyderlandų dalis yra žemiau jūros lygio, todėl labai svarbu kontroliuoti jūrą. Hollanda'nın büyük bir kısmı deniz seviyesinin altındadır, bu nedenle denizin kontrol altında tutulması hayati önem taşımaktadır. Er zijn twee beroemde bouwwerken die voor de veiligheid van Nederland zorgen. There are two famous structures that ensure the safety of the Netherlands. Nyderlandų saugumą užtikrina dvi garsios struktūros. Hollanda'nın güvenliğini sağlayan iki ünlü yapı vardır. Є дві відомі структури, які забезпечують безпеку Нідерландів. Er zijn de Deltawerken, die liggen in Zeeland. There are the Delta Works, which are in Zeeland. Zelandijoje yra "Delta Works" gamykla. Zeeland'da bulunan Delta Works var. En de andere zijn de Zuiderzeewerken. And the other is the Zuiderzee Works. Kita - Zuiderzės darbai. Diğeri ise Zuiderzee işleri. Over die laatste ga ik het vandaag hebben. That last one is what I'm going to talk about today. Būtent apie pastarąjį šiandien ir kalbėsiu. Bugün ikinci konu hakkında konuşacağım.

Als je naar de kaart van Nederland kijkt zie je in het midden een groot meer: het IJsselmeer. Wenn Sie sich die Karte der Niederlande anschauen, sehen Sie in der Mitte einen großen See: das IJsselmeer. If you look at the map of the Netherlands, you will see a large lake in the middle: the IJsselmeer. Pažvelgę į Nyderlandų žemėlapį, viduryje pamatysite didelį ežerą - IJsselmeer. Hollanda haritasına bakarsanız, ortada büyük bir göl görürsünüz: IJsselmeer. Ten zuidoosten van het IJsselmeer ligt de provincie Flevoland, met daarin onder andere de steden Almere en Lelystad. Südöstlich des IJsselmeers liegt die Provinz Flevoland, zu der die Städte Almere und Lelystad gehören. Southeast of the IJsselmeer lies the province of Flevoland, which includes the cities of Almere and Lelystad. IJsselmeer'in güneydoğusunda Almere ve Lelystad şehirlerini içeren Flevoland eyaleti yer almaktadır. Aan de noordkant van het IJsselmeer zie je een weg lopen, dat is de Afsluitdijk. Auf der Nordseite des IJsselmeers verläuft eine Straße, der Afsluitdijk. On the north side of the IJsselmeer you will see a road, which is the Afsluitdijk. IJsselmeer'in kuzey tarafında, Afsluitdijk olan bir yolun uzandığını görürsünüz. Als je nou naar een kaart van 100 jaar geleden kijkt, zag het er heel anders uit. Wenn man sich heute eine Karte von vor 100 Jahren anschaut, sieht es ganz anders aus. If you look at a map from 100 years ago, it looked very different. Şimdi 100 yıl önceki bir haritaya bakarsanız, çok farklı görünüyordu. Flevoland bestond nog niet, daar lag water. Flevoland gab es noch nicht, dort gab es Wasser. Flevoland did not exist yet, there was water there. Flevolando dar nebuvo, ten buvo vandens. Flevoland henüz yoktu, orada su vardı. En het IJsselmeer was nog geen meer, maar een woeste zee. Und das IJsselmeer war noch kein See, sondern ein tobendes Meer. And the IJsselmeer was not yet a lake, but a raging sea. Ijsselmeer dar nebuvo ežeras, o šėlstanti jūra. Ve IJsselmeer henüz bir göl değil, azgın bir denizdi. А Ейсселмер був ще не озером, а бурхливим морем.

De Afsluitdijk en Flevoland zijn iconische projecten die Nederland op de kaart hebben gezet als experts op het gebied van waterbeheer. Der Afsluitdijk und Flevoland sind ikonische Projekte, die die Niederlande als Experten in der Wasserwirtschaft bekannt gemacht haben. The Afsluitdijk and Flevoland are iconic projects that have put the Netherlands on the map as experts in the field of water management. Afsluitdijk ir Flevoland - tai kultiniai projektai, dėl kurių Nyderlandai tapo vandentvarkos ekspertais. Afsluitdijk ve Flevoland, Hollanda'yı su yönetimi konusunda uzman olarak haritaya yerleştiren ikonik projelerdir. Afsluitdijk та Flevoland є знаковими проектами, які нанесли Нідерланди на карту як експертів у галузі управління водними ресурсами. De Zuiderzeewerken staan op de lijst van de American Society of Civil Engineers als een van de zeven wonderen van de moderne wereld. Die Zuiderzeewerke werden von der American Society of Civil Engineers als eines der sieben Weltwunder der Neuzeit bezeichnet. The Zuiderzee Works are listed by the American Society of Civil Engineers as one of the seven wonders of the modern world. Amerikos civilinių inžinierių draugija Zuiderzės statinius įtraukė į septynių šiuolaikinio pasaulio stebuklų sąrašą. Zuiderzee Çalışmaları, Amerikan İnşaat Mühendisleri Derneği tarafından modern dünyanın yedi harikasından biri olarak listelenmiştir. Hoe dit enorme project tot stand is gekomen ga ik vandaag uitleggen. Wie dieses große Projekt zustande kam, werde ich heute erklären. Today I am going to explain how this huge project came about. Kaip atsirado šis didžiulis projektas, paaiškinsiu šiandien. Dziś wyjaśnię, jak powstał ten ogromny projekt. Bu büyük projenin nasıl ortaya çıktığını bugün açıklayacağım. Про те, як з'явився цей величезний проект, я розповім сьогодні.

**Terug in de tijd** Back in time Atgal į praeitį

De inwoners van Nederland hebben altijd al gevochten tegen water. The inhabitants of the Netherlands have always fought against water. Hollanda halkı her zaman suya karşı mücadele etmiştir. Al eeuwenlang zijn Nederlanders druk bezig met land veroveren op het water en dat land daarna te verdedigen tegen het water. For centuries, the Dutch have been busy conquering land from the water and then defending that land against the water. Hollandalılar yüzyıllar boyunca sudan toprak fethetmekle ve sonra da bu toprakları sudan savunmakla meşgul oldular. Протягом століть голландці були зайняті завоюванням суші з води, а потім захистом цієї суші від води. In alle provincies in Nederland die aan de zee liggen zijn grote stukken land drooggelegd. Large pieces of land have been reclaimed in all provinces in the Netherlands that border the sea. Visose su jūra besiribojančiose Nyderlandų provincijose nusausinti dideli žemės plotai. Hollanda'nın denize kıyısı olan tüm illerinde geniş araziler kurutulmuştur. Bijvoorbeeld het Haarlemmermeer, het gebied in Noord-Holland waar nu vliegveld Schiphol ligt. For example, Haarlemmermeer, the area in North Holland where Schiphol Airport is now located. Pavyzdžiui, Haarlemmermeer - Šiaurės Olandijos vietovė, kurioje dabar yra Šipholo oro uostas. Örneğin Haarlemmermeer, Kuzey Hollanda'da şu anda Schiphol Havaalanı'nın bulunduğu bölge. Minder dan 200 jaar geleden lag daar nog een groot meer dat groter was dan de stad Den Haag. Less than 200 years ago there was another large lake that was larger than the city of The Hague. Mažiau nei prieš 200 metų čia buvo didelis ežeras, didesnis už Hagos miestą. 200 yıldan daha kısa bir süre önce orada Lahey şehrinden daha büyük bir göl vardı.

We gaan even terug in de tijd. Let's go back in time. Akimirkai grįžtame į praeitį. In het landschap van Nederland is in de loop der tijd een hoop veranderd. Die Landschaft in den Niederlanden hat sich im Laufe der Zeit stark verändert. A lot has changed in the landscape of the Netherlands over time. Laikui bėgant Nyderlandų kraštovaizdis labai pasikeitė. Hollanda'nın manzarası zaman içinde çok değişti. Ландшафт Нідерландів сильно змінився з плином часу. In de Middeleeuwen zijn er meerdere grote overstromingen geweest waardoor er een zee ontstond tussen Friesland en Noord-Holland. In the Middle Ages there were several major floods, which created a sea between Friesland and North Holland. Viduramžiais buvo keli dideli potvyniai, dėl kurių tarp Fryzijos ir Šiaurės Olandijos susidarė jūra. Orta Çağ'da, Friesland ve Kuzey Hollanda arasında bir deniz yaratan birkaç büyük sel felaketi yaşanmıştır. Die twee provincies waren verbonden met land tot deze nieuwe zee ontstond. Those two provinces were connected by land until this new sea was created. Šios dvi provincijos buvo sujungtos sausuma, kol atsirado ši nauja jūra. Bu iki vilayet, bu yeni deniz ortaya çıkana kadar kara yoluyla birbirine bağlıydı. Ці дві провінції були з'єднані суходолом, поки не з'явилося це нове море. Deze zee werd de Zuiderzee genoemd. This sea was called the Zuiderzee. Ši jūra vadinosi Zuiderzė.

Er zijn twee belangrijke redenen waardoor deze zee is ontstaan. There are two main reasons why this sea was created. Yra dvi pagrindinės priežastys, dėl kurių buvo sukurta ši jūra. Bu denizin yaratılmasının iki ana nedeni vardır. In de Middeleeuwen is er een warme periode geweest waardoor het zeeniveau steeg. In the Middle Ages there was a warm period that caused the sea level to rise. Viduramžiais buvo šiltasis laikotarpis, dėl kurio pakilo jūros lygis. Orta Çağ boyunca, deniz seviyesinin yükselmesine neden olan sıcak bir dönem yaşandı. У Середньовіччі був теплий період, який спричинив підвищення рівня моря. Maar het kwam ook door menselijke activiteiten. Aber es ist auch auf menschliche Aktivitäten zurückzuführen. But it was also due to human activities. Tačiau tai lėmė ir žmogaus veikla. Ama aynı zamanda insan faaliyetlerinden de kaynaklanıyordu. Grote stukken land werden in die tijd uitgegraven, dat deden ze om brandstof en zout te krijgen. Damals wurden große Landstriche ausgegraben, um Brennmaterial und Salz zu gewinnen. Large areas of land were excavated at that time, they did this to get fuel and salt. Tais laikais buvo iškasti dideli žemės plotai, kad būtų galima gauti kuro ir druskos. O günlerde geniş araziler kazılıyordu, bunu yakıt ve tuz elde etmek için yapıyorlardı. Op die manier is er in een paar honderd jaar voor gezorgd dat land dat enkele meters boven zeeniveau lag, daalde tot rond of zelfs onder zeeniveau. Auf diese Weise sank das Land, das mehrere Meter über dem Meeresspiegel lag, innerhalb weniger hundert Jahre auf etwa den Meeresspiegel oder sogar darunter. In this way, in a few hundred years, land that was a few meters above sea level has been caused to sink to around or even below sea level. Tokiu būdu per kelis šimtus metų žemė, buvusi kelis metrus virš jūros lygio, nusileido iki maždaug jūros lygio ar net žemiau jo. Bu şekilde, birkaç yüz yıl içinde, deniz seviyesinden birkaç metre yüksekte olan topraklar deniz seviyesi civarına, hatta altına inmiştir. Таким чином, за кілька сотень років земля, яка була на кілька метрів вище рівня моря, опустилася до рівня моря або навіть нижче. 就这样,短短几百年的时间,海拔几米的陆地就沉到了海平面左右,甚至低于海平面。 Dus de zee steeg en het land daalde. So the sea rose and the land fell. Böylece deniz yükseldi ve kara çöktü. Op die manier verloor Nederland zo'n 800 jaar geleden een groot stuk land en ontstond de Zuiderzee. So verloren die Niederlande vor etwa 800 Jahren ein großes Stück Land und die Zuiderzee entstand. In this way, the Netherlands lost a large piece of land about 800 years ago and the Zuiderzee was created. Taigi maždaug prieš 800 metų Nyderlandai prarado didelę dalį žemės ir atsirado Zuiderzė. Böylece, yaklaşık 800 yıl önce Hollanda büyük bir toprak parçasını kaybetti ve Zuiderzee yaratıldı.

In West-Nederland had je vroeger grote meren die ook op die manier ontstaan zijn, door het afgraven van land voor zout en brandstof. In den westlichen Niederlanden gab es früher große Seen, die ebenfalls auf diese Weise entstanden, indem man Land für Salz und Brennstoffe abbaute. In the west of the Netherlands you used to have large lakes that were also created in this way, by excavating land for salt and fuel. Vakarų Nyderlanduose buvo didelių ežerų, kurie taip pat buvo sukurti tokiu būdu - kasant žemę druskai ir kurui. Batı Hollanda'da, tuz ve yakıt için toprak kazılarak bu şekilde oluşturulmuş büyük göller vardı. In de 17de eeuw zijn Nederlanders begonnen om dat land weer terug te veroveren op het water. In the 17th century, the Dutch started to reclaim that land from the water. XVII amžiuje olandai ėmėsi šią žemę atkovoti iš vandens. 17. yüzyılda Hollandalılar bu toprakları sudan geri almak için yola çıktılar. Toen zijn de beroemde Nederlandse polders gemaakt. Then the famous Dutch polders were created. Būtent tada buvo sukurti garsieji Olandijos polderiai. İşte o zaman meşhur Hollanda havuzları yapıldı. Een polder is een stuk land dat kunstmatig droog gehouden wordt. Ein Polder ist ein Stück Land, das künstlich trocken gehalten wird. A polder is a piece of land that is artificially kept dry. Polderis - tai dirbtinai išdžiovintas žemės plotas. Polder, yapay olarak kuru tutulan bir arazi parçasıdır. Er zijn dijken gebouwd en het water is door molens weggepompt. Es wurden Dämme gebaut und das Wasser wurde durch Mühlen abgepumpt. Dikes have been built and the water has been pumped away by windmills. Bentler inşa edildi ve su değirmenler tarafından dışarı pompalandı. Later werden daarvoor ook stoommachines gebruikt. Later, steam engines were used for this purpose. Vėliau šiam tikslui buvo naudojamos ir garo mašinos. Daha sonra buhar makineleri de bu amaçla kullanıldı. Door het land te polderen was er meer ruimte beschikbaar voor landbouw en woningen. Durch die Polderung des Landes wurde mehr Platz für die Landwirtschaft und den Wohnungsbau geschaffen. By poldering the land, more space was available for agriculture and housing. Polderizavus žemę, atsirado daugiau erdvės žemės ūkiui ir būstams. Arazinin polderleştirilmesiyle tarım ve konut için daha fazla alan elde edildi. Завдяки розширенню земельних угідь з'явилося більше місця для сільського господарства та житла. Maar het was ook veiliger, er was minder kans op overstromingen. But it was also safer, there was less risk of flooding. Tačiau taip pat buvo saugiau, buvo mažesnė potvynių rizika. Ama aynı zamanda daha güvenliydi, sel riski daha azdı.

Zo kreeg Nederland weer een stuk land terug, maar er dreigde altijd gevaar van de zee. For example, the Netherlands got a piece of land back, but there was always a threat from the sea. Bu sayede Hollanda bir toprak parçasını geri aldı ama deniz tehdidi her zaman vardı. Bij stormen en hoogwater kwamen regelmatig grote overstromingen en watersnoodrampen voor. Große Überschwemmungen und Hochwasserkatastrophen traten regelmäßig bei Stürmen und Hochwasser auf. Major floods and flooding disasters regularly occurred during storms and high water. Dideli potvyniai ir potvynių nelaimės reguliariai kildavo per audras ir potvynius. Fırtınalar ve yüksek gelgitler sırasında düzenli olarak büyük sel ve taşkın felaketleri meydana gelmiştir. Een zee is moeilijker te beheersen dan een meer, omdat een zee getijden heeft. Ein Meer ist schwieriger zu kontrollieren als ein See, weil ein Meer Gezeiten hat. A sea is more difficult to control than a lake because a sea has tides. Jūrą kontroliuoti sunkiau nei ežerą, nes jūroje yra potvynių ir atoslūgių. Bir denizi kontrol etmek bir gölü kontrol etmekten daha zordur çünkü bir denizde gelgitler vardır. Море важче контролювати, ніж озеро, тому що у моря є припливи і відпливи.

Getijden zijn de veranderingen in de hoogte van zeewater, die door de maan veroorzaakt worden. Tides are the changes in the height of sea water caused by the moon. Potvyniai ir atoslūgiai - tai Mėnulio sukelti jūros vandens aukščio pokyčiai. Gelgitler, deniz suyunun yüksekliğinde ayın neden olduğu değişikliklerdir. In het Nederlands heten de getijden eb en vloed. Im Niederländischen werden die Gezeiten als Ebbe und Flut bezeichnet. In Dutch, the tides are called ebb and flow. Hollandaca'da gelgitlere gel-git denir. Eb is wanneer het water daalt, vloed wanneer het water stijgt. Ebb is when the water falls, high tide is when the water rises. Atoslūgis - kai vanduo krenta, potvynis - kai vanduo kyla. Gelgit suyun azaldığı, sel ise suyun yükseldiği zamandır.

Noord-Holland was aan twee kanten gelegen aan een zee: aan de oostkant de Zuiderzee en aan de westkant de Noordzee. Nordholland lag an zwei Seiten an einem Meer: an der Zuiderzee im Osten und an der Nordsee im Westen. North Holland was situated on two sides of a sea: on the east side the Zuiderzee and on the west side the North Sea. Šiaurės Olandiją iš dviejų pusių skalauja jūra: rytuose - Zuiderzė, o vakaruose - Šiaurės jūra. Kuzey Hollanda'nın iki tarafı denizle çevriliydi: doğuda Zuiderzee ve batıda Kuzey Denizi. Er waren regelmatig watersnoodrampen, zeker 50 in de afgelopen 900 jaar. There were regular flood disasters, at least 50 in the past 900 years. Potvyniai kildavo nuolat, per pastaruosius 900 metų jų buvo mažiausiai 50. Son 900 yılda en az 50 olmak üzere düzenli olarak sel felaketleri yaşanmıştır. Er zijn al eeuwenlang mensen bezig geweest om na te denken over hoe dit probleem opgelost kon worden. Seit Jahrhunderten wird darüber nachgedacht, wie man dieses Problem lösen kann. People have been thinking about how to solve this problem for centuries. Žmonės šimtmečius galvojo, kaip išspręsti šią problemą. İnsanlar yüzyıllardır bu sorunu nasıl çözeceklerini düşünüyorlar. Над тим, як вирішити цю проблему, люди думали століттями.

**Plannen Zuiderzeewerken** Pläne der Zuiderzee-Werke Plans Zuiderzee works Zuiderzės darbų planai Zuiderzee Works planları

Een van de plannen waar in Nederland lang over nagedacht is, is het afsluiten en vervolgens polderen van de Zuiderzee. In den Niederlanden wurde lange Zeit erwogen, die Zuiderzee abzudichten und zu poldern. One of the plans that has been considered for a long time in the Netherlands is to close off and then polder the Zuiderzee. Vienas iš Nyderlanduose ilgai svarstytų planų buvo užtvenkti Zuiderzės upę, o paskui ją aptverti polderiais. Hollanda'da uzun süredir düşünülen planlardan biri de Zuiderzee'nin kapatılması ve ardından polder yapılmasıydı. Один з планів, який давно розглядали в Нідерландах, полягав у тому, щоб перекрити, а потім польдерувати озеро Зюйдерзее. Maar lang was het technisch en financieel niet haalbaar om zo'n enorm project uit te voeren. Doch lange Zeit war es technisch und finanziell nicht machbar, ein so großes Projekt durchzuführen. But for a long time it was technically and financially impossible to carry out such a huge project. Tačiau ilgą laiką nebuvo techninių ir finansinių galimybių įgyvendinti tokį didžiulį projektą. Ancak uzun bir süre böylesine büyük bir projenin gerçekleştirilmesi teknik ve mali açıdan mümkün olmadı. Aan het eind van de 19de eeuw veranderde dat door de industrialisatie in Europa. Ende des 19. Jahrhunderts änderte sich dies mit der Industrialisierung in Europa. At the end of the 19th century, industrialization in Europe changed that. 19. yüzyılın sonunda Avrupa'daki sanayileşme bunu değiştirdi. In 1891 is er een nieuw plan gemaakt voor de zogenaamde Zuiderzeewerken door ingenieur Cornelis Lely. 1891 wurde von Ingenieur Cornelis Lely ein neuer Plan für die sogenannten Zuiderzeewerke erstellt. In 1891, a new plan was made for the so-called Zuiderzee Works by engineer Cornelis Lely. 1891 yılında, mühendis Cornelis Lely tarafından Zuiderzee İşleri için yeni bir plan yapıldı. Naar hem zou later de nieuwe stad Lelystad vernoemd worden. The new city of Lelystad would later be named after him. Vėliau jo vardu buvo pavadintas naujasis Lelistado miestas. Yeni Lelystad kasabasına daha sonra onun adı verilecektir.

Met de Zuiderzeewerken zou er nieuw land komen, wat hard nodig was voor landbouw en woningen. Die Zuiderzee-Werke würden neues Land schaffen, das dringend für die Landwirtschaft und den Wohnungsbau benötigt wurde. The Zuiderzee works would create new land, which was badly needed for agriculture and housing. Dėl Zuiderzės darbų atsirastų naujos žemės, kurios labai reikėjo žemės ūkiui ir būstui statyti. Zuiderzee Çalışmaları, tarım ve konut için çok ihtiyaç duyulan yeni araziler yaratacaktı. Verder zou het gevaar van de zee minder worden. Außerdem würde die Gefahr, die vom Meer ausgeht, abnehmen. Furthermore, the danger from the sea would be reduced. Be to, sumažėtų jūros keliamas pavojus. Ayrıca, denizden gelen tehlike de azalacaktır. Het plan was als volgt: The plan was as follows: Planas buvo toks: Plan şu şekildeydi:

- De Zuiderzee wordt afgesloten van de Noordzee. - Die Zuiderzee ist von der Nordsee abgeschnitten. - The Zuiderzee will be closed off from the North Sea. - Zuiderzė atkirsta nuo Šiaurės jūros. - Zuiderzee'nin Kuzey Denizi ile bağlantısı kesildi. Er komt daarvoor een dam van Friesland naar Noord-Holland. Zu diesem Zweck wird es einen Damm von Friesland nach Nordholland geben. A dam will be built from Friesland to North Holland for this purpose. Šiam tikslui iš Fryzijos į Šiaurės Olandiją bus nutiesta užtvanka. Bu amaçla Friesland'dan Kuzey Hollanda'ya bir baraj yapılacak. Deze dam heet de Afsluitdijk. This dam is called the Afsluitdijk. Ši užtvanka vadinama Afsluitdijk. Bu baraj Afsluitdijk olarak adlandırılır. Als de dam klaar is, is de Zuiderzee geen zee, maar een meer. Wenn der Damm fertig ist, wird die Zuiderzee kein Meer mehr sein, sondern ein See. When the dam is finished, the Zuiderzee will not be a sea, but a lake. Kai užtvanka bus pastatyta, Zuiderzė bus ne jūra, o ežeras. Baraj tamamlandığında Zuiderzee bir deniz değil, göl olacaktır. De nieuwe naam van het water is dan het IJsselmeer. The new name of the water is then the IJsselmeer.

- Er worden grote nieuwe polders gemaakt in het IJsselmeer. - Large new polders are being created in the IJsselmeer. - Ijsselmeer regione kuriami dideli nauji polderiai. - IJsselmeer'de büyük yeni havuzlar oluşturulmaktadır. Veel groter dan de grootste polder die tot dan toe bestond, wel 15 keer groter. Much larger than the largest polder that existed until then, 15 times larger. Jis buvo daug didesnis už didžiausią iki tol egzistavusį polderį, net 15 kartų didesnis. O zamana kadar var olan en büyük polderden çok daha büyük, 15 kat daha büyük. Hiermee wordt er landbouwgrond gemaakt en nieuwe ruimte voor woningen. This will create agricultural land and new space for homes. Taip bus sukurta žemės ūkio paskirties žemė ir nauja erdvė būstui statyti. Bu sayede tarım arazisi ve konut için yeni alan yaratılmış olacaktır.

Niet iedereen was blij met het plan. Not everyone was happy with the plan. Ne visi buvo patenkinti šiuo planu. Herkes bu plandan memnun değildi. Het is een enorm groot en duur project, in een tijd waarin het niet erg goed ging met de economie van Nederland. It is a huge and expensive project, at a time when the Dutch economy was not doing very well. Tai didžiulis ir brangus projektas, įgyvendintas tuo metu, kai Nyderlandų ekonomikos padėtis nebuvo labai gera. Hollanda ekonomisinin pek de iyi gitmediği bir dönemde çok büyük ve pahalı bir proje.

Ook waren de vissers uit de dorpen aan de Zuiderzee niet blij met het plan. Fishermen from the villages on the South Sea were also unhappy with the plan. Pietų jūros kaimų žvejai taip pat buvo nepatenkinti šiuo planu. Güney Denizi'ndeki köylerden gelen balıkçılar da plandan memnun değildi. Zij waren bang dat ze hun werk kwijt zouden raken. Sie hatten Angst, dass sie ihren Arbeitsplatz verlieren würden. They were afraid they would lose their jobs. Jie bijojo prarasti darbą. İşlerini kaybedeceklerinden korkuyorlardı. Вони боялися втратити роботу. Aan de Zuiderzee lagen veel vissersdorpen, waarin het beroep van visser van vader op zoon doorgegeven werd. Along the Zuiderzee were many fishing villages, in which the profession of fishing was passed down from father to son. Prie Pietų jūros buvo daug žvejų kaimų, kuriuose žvejo profesija buvo perduodama iš tėvo sūnui. Güney Denizi boyunca balıkçılık mesleğinin babadan oğula geçtiği birçok balıkçı köyü vardı. Dorpen als Volendam, Enkhuizen, Marken en Urk zijn voorbeelden van dorpen die voor een groot deel afhankelijk waren van de visserij. Villages such as Volendam, Enkhuizen, Marken and Urk are examples of villages that depended largely on fishing. Volendam, Enkhuizen, Marken ve Urk gibi köyler büyük ölçüde balıkçılığa dayanan köylere örnektir.

Als je een zee afsluit en het veranderd in een meer, zal het na verloop van tijd veranderen van zout water in zoet water. If you close off a sea and turn it into a lake, over time it will change from salt water to fresh water. Jei užtvenksite jūrą ir paversite ją ežeru, laikui bėgant sūrus vanduo virs gėlu. Eğer bir denizi mühürler ve göle dönüştürürseniz, zamanla tuzlu sudan tatlı suya dönüşecektir. Dat heeft gevolgen voor de dieren die er in kunnen leven. This has consequences for the animals that can live in it. Tai turi įtakos gyvūnams, kurie gali juose gyventi. Bu, içlerinde yaşayabilen hayvanları etkiler. Je hebt zoetwatervissen en zoutwatervissen. You have freshwater fish and saltwater fish. Yra gėlavandenių ir sūriųjų žuvų. Haring en ansjovis zijn voorbeelden van zoutwatervissen waar veel op gevist werd door Nederlandse vissers. Hering und Sardellen sind Beispiele für Salzwasserfische, die von niederländischen Fischern in großem Umfang gefangen wurden. Herring and anchovies are examples of saltwater fish that were often fished by Dutch fishermen. Silkės ir ančiuviai - tai sūriųjų vandenų žuvys, kurias plačiai žvejojo olandų žvejai. Ringa balığı ve hamsi, Hollandalı balıkçılar tarafından yaygın olarak avlanan tuzlu su balıklarına örnektir. Die vissen kunnen niet leven in zoetwater. Those fish cannot live in freshwater. Šios žuvys negali gyventi gėlame vandenyje. Bu balıklar tatlı suda yaşayamaz.

De plannen blijven nog enkele jaren ongebruikt. Die Pläne werden mehrere Jahre lang ungenutzt bleiben. The plans will remain unused for several years. Šie planai kelerius metus bus nenaudojami. Planlar birkaç yıl boyunca kullanılmadan kalacaktır. Cornelis Lely, die de plannen geschreven heeft, maakt ondertussen politieke carrière. Cornelis Lely, who wrote the plans, is now making a political career. Planları yazan Cornelis Lely bu arada siyasi bir kariyer yaptı. Als minister lukt het hem in 1918 om zijn eerder gemaakte plannen toch te realiseren. As a minister, in 1918 he succeeds in realizing his earlier plans. Būdamas ministru 1918 m., jis vis dar sugebėjo įgyvendinti savo ankstesnius planus. 1918'de bakan olarak, daha önceki planlarını gerçekleştirmeyi başardı. Dat er in dat jaar wel genoeg mensen voor het plan waren kwam door twee redenen. Dass sich in diesem Jahr genügend Menschen für den Plan aussprachen, hatte zwei Gründe. The fact that there were enough people for the plan that year was due to two reasons. Tai, kad tais metais už planą pasisakė pakankamai žmonių, lėmė dvi priežastys. O yıl planı destekleyen yeterli sayıda insan olması iki nedenden kaynaklanıyordu.

Ten eerste was er een tekort aan voedsel door de Eerste Wereldoorlog. First, there was a shortage of food due to the First World War. Pirma, dėl Pirmojo pasaulinio karo trūko maisto. Birincisi, I. Dünya Savaşı nedeniyle gıda sıkıntısı vardı. Nederland was neutraal in die oorlog, maar had toch last van hongersnood doordat import van voedsel niet mogelijk was. Die Niederlande waren in diesem Krieg neutral, litten aber dennoch unter einer Hungersnot, weil die Einfuhr von Lebensmitteln nicht möglich war. The Netherlands was neutral in that war, but still suffered from famine because importation of food was not possible. Nyderlandai tame kare buvo neutralūs, bet vis tiek kentėjo nuo bado, nes nebuvo įmanoma importuoti maisto produktų. Hollanda bu savaşta tarafsızdı ancak gıda ithalatı mümkün olmadığı için yine de kıtlık çekiyordu. Het maken van polders zou nieuwe landbouwgrond opleveren, wat er voor zou kunnen zorgen dat er meer voedsel beschikbaar was. Durch die Anlage von Poldern würden neue landwirtschaftliche Flächen entstehen, die die Verfügbarkeit von mehr Nahrungsmitteln gewährleisten könnten. The creation of polders would provide new agricultural land, which could ensure that more food was available. Havuzların yapılması yeni tarım arazileri sağlayarak daha fazla gıda elde edilmesini sağlayabilir.

Ten tweede was er in 1916 onverwachts een grote watersnoodramp. Secondly, in 1916 there was an unexpected major flood disaster. Antra, 1916 m. netikėtai įvyko didelis potvynis. İkinci olarak, 1916 yılında beklenmedik büyük bir sel felaketi yaşandı. Een storm zorgde ervoor dat dijken aan de Zuiderzee doorbraken en veel land rond de Zuiderzee onder water kwam te staan. A storm caused dikes on the Zuiderzee to break and much of the land around the Zuiderzee to be flooded. Dėl audros pratrūko Zuiderzės upės pylimai ir užtvindė didžiąją dalį žemės aplink Zuiderzę. Bir fırtına Zuiderzee'deki bentlerin yıkılmasına ve Zuiderzee çevresindeki arazinin büyük bölümünün sular altında kalmasına neden oldu. Шторм спричинив прорив дамб на Цудерзее і затоплення значної частини території навколо нього.

Door deze twee rampen is de houding van veel mensen veranderd en konden de plannen toch uitgevoerd worden. These two disasters changed many people's attitudes and allowed the plans to be implemented anyway. Bu iki felaket birçok insanın tutumunu değiştirdi ve planların yine de uygulanmasına izin verdi.

**Afsluitdijk** Afsluitdijk Afsluitdijk

In 1927 is er begonnen met het aanleggen van de Afsluitdijk. Construction of the Afsluitdijk began in 1927. Afsluitdijkas pradėtas statyti 1927 m. Budowa Afsluitdijk rozpoczęła się w 1927 roku. Afsluitdijk'in inşasına 1927 yılında başlanmıştır. Duizenden mensen werkten aan de Afsluitdijk. Thousands of people worked on the Afsluitdijk. Prie Afsluitdijk dirbo tūkstančiai žmonių. Afsluitdijk'te binlerce insan çalıştı. Dat kwam goed uit, want er was in die tijd veel werkloosheid. Das war praktisch, denn zu dieser Zeit herrschte hohe Arbeitslosigkeit. That worked out well, because there was a lot of unemployment at that time. Tai buvo patogu, nes tuo metu buvo didelis nedarbas. Bu uygun bir durumdu çünkü o dönemde çok fazla işsizlik vardı. De aanleg van de Afsluitdijk ging goed en is sneller klaar dan verwacht. Der Bau des Afsluitdijk verlief gut und wurde schneller als erwartet abgeschlossen. The construction of the Afsluitdijk went well and was completed faster than expected. Afsluitdijk statyba vyko sklandžiai ir buvo baigta greičiau nei tikėtasi. Al vijf jaar na het begin van de werkzaamheden werd het laatste stukje dam afgesloten. The last section of the dam was closed just five years after work began. Praėjus vos penkeriems metams nuo darbų pradžios, paskutinis užtvankos ruožas buvo uždarytas. Çalışmalar başladıktan sadece beş yıl sonra barajın son kısmı da kapatıldı. Лише через п'ять років після початку робіт останню ділянку дамби було закрито. De architect, Cornelis Lely, maakt het helaas niet meer mee. Der Architekt, Cornelis Lely, hat das leider nicht mehr miterlebt. The architect, Cornelis Lely, unfortunately no longer lives. Deja, architektas Cornelis Lely jo nebesulaukė. Mimar Cornelis Lely ne yazık ki bunu görecek kadar yaşayamadı. Hij is overleden in 1929. He died in 1929. Jis mirė 1929 m.

De Afsluitdijk is 32 kilometer lang, tussen Noord-Holland en Friesland. The Afsluitdijk is 32 kilometers long, between North Holland and Friesland. Er gaat een snelweg overheen om van de ene provincie in de andere te kunnen komen. A highway goes over it to get from one province to another. Per jį eina greitkelis, kuriuo galima patekti iš vienos provincijos į kitą. Bir ilden diğerine gitmek için üzerinden otoyol geçmektedir. Ook zitten er sluizen in de Afsluitdijk, zodat schepen en vissers vanuit het IJsselmeer naar de Waddenzee kunnen. There are also locks in the Afsluitdijk, so that ships and fishermen can pass from the IJsselmeer to the Wadden Sea. Afsluitdijke taip pat yra šliuzai, kuriais laivai ir žvejai gali įplaukti į Vatų jūrą iš IJsselmeer. Afsluitdijk'te gemilerin ve balıkçıların IJsselmeer'den Wadden Denizi'ne girmesini sağlayan kilitler de bulunmaktadır. В Афслуітдейку також є шлюзи, що дозволяють суднам і рибалкам потрапляти у Вадденське море з протоки Ейсселмер.

Daarmee was de Zuiderzee officieel afgesloten van de Noordzee. The Zuiderzee was thus officially closed off from the North Sea. Taip Zuiderzė buvo oficialiai atkirsta nuo Šiaurės jūros. Böylece Zuiderzee'nin Kuzey Denizi ile bağlantısı resmen kesilmiş oldu. Vanaf dat moment ging het water het IJsselmeer heten. From that moment on, the water was called the IJsselmeer. Nuo tada vanduo buvo vadinamas IJsselmeer. O andan itibaren suya IJsselmeer adı verildi.

**De polders van Flevoland** The polders of Flevoland Flevolando polderiai Flevoland'ın su birikintileri

Toen de Afsluitdijk af was kon er begonnen worden aan het volgende project: het polderen van het IJsselmeer. Als der Afsluitdijk fertiggestellt war, konnte das nächste Projekt in Angriff genommen werden: die Polderung des IJsselmeers. When the Afsluitdijk was completed, the next project could be started: the poldering of the IJsselmeer. Baigus statyti Afsluitdijk, buvo galima pradėti kitą projektą - IJsselmeer polderio įrengimą. Afsluitdijk tamamlandığında, bir sonraki proje üzerinde çalışmaya başlanabilirdi: IJsselmeer'in ağaçlandırılması. Er waren plannen voor drie grote polders, waarvan er uiteindelijk twee ook echt gemaakt zijn. There were plans for three large polders, two of which were eventually actually created. Buvo suplanuoti trys dideli polderiai, iš kurių du galiausiai buvo įgyvendinti. Üç büyük gölet için planlar vardı ve bunlardan ikisi sonunda gerçekten yapıldı. Dit zijn de Noordoostpolder en de Flevopolder. These are the Northeast Polder and the Flevopolder. Tai Šiaurės rytų polderis ir Flevopolderis. Samen vormen deze twee polders de provincie Flevoland. Together, these two polders form the province of Flevoland. Šie du polderiai kartu sudaro Flevolando provinciją. Bu iki kıta birlikte Flevoland eyaletini oluşturmaktadır. In 1936 is met de eerste polder, de Noordoostpolder, begonnen. The first polder, the Noordoostpolder, was started in 1936. Pirmasis polderis - Šiaurės rytų polderis - pradėtas statyti 1936 m. In 1942, midden in de Tweede Wereldoorlog, was deze polder klaar. In 1942, in the middle of World War II, this polder was completed. 1942 m., Antrojo pasaulinio karo viduryje, šis polderis buvo baigtas statyti. Daarna is de tweede polder gemaakt, wat gebeurde tussen 1950 en 1968. The second polder was then created, which happened between 1950 and 1968. Vėliau buvo sukurtas antrasis polderis, kuris buvo pastatytas 1950-1968 m. Daha sonra 1950 ve 1968 yılları arasında gerçekleşen ikinci polder yapıldı. In 1986 werd het gebied een provincie in Nederlands, vanaf dat moment had Nederland twaalf provincies in plaats van elf. In 1986 the area became a province in the Netherlands, from then on the Netherlands had twelve provinces instead of eleven. 1986 yılında bölge Hollanda'da bir il haline geldi; o tarihten itibaren Hollanda'da 11 yerine 12 il vardı.

Niet zomaar iedereen mocht gaan wonen of een boerderij beginnen in de nieuwe polder. Nicht jeder durfte im neuen Polder wohnen oder einen Bauernhof gründen. Not just anyone was allowed to live or start a farm in the new polder. Naujajame polderyje galėjo gyventi ar pradėti ūkininkauti ne bet kas. Yeni polderde herkesin yaşamasına ya da çiftlik kurmasına izin verilmiyordu. Не кожному було дозволено жити чи заводити господарство в новому польдері. Er waren strenge eisen aan de nieuwe inwoners. There were strict requirements for the new residents. Naujiesiems gyventojams buvo keliami griežti reikalavimai. Yeni sakinler için katı şartlar vardı. Ze moesten vanuit niets een boerenbedrijf op kunnen zetten en daarvoor de juiste mentaliteit hebben. They had to be able to set up a farm from scratch and have the right mentality to do so. Jie turėjo sugebėti iš nieko pradėti ūkininkavimo verslą ir turėti tam tinkamą mąstyseną. Sıfırdan bir çiftçilik işi kurabilmeleri ve bunu yapmak için doğru zihniyete sahip olmaları gerekiyordu. Вони повинні були бути здатними заснувати фермерський бізнес з нуля і мати правильне мислення для цього. Het waren pioniers die het land moesten gaan bewerken en de overheid wilde alleen geschikte kandidaten toelaten. They were pioneers who had to work the land and the government only wanted to admit suitable candidates. Jie buvo žemės dirbimo pionieriai, o vyriausybė norėjo priimti tik tinkamus kandidatus. Onlar toprağı işlemek için öncülerdi ve hükümet sadece uygun adayları kabul etmek istiyordu. Вони були першопрохідцями на землі, і уряд хотів приймати лише відповідних кандидатів.

Er lagen twee eilanden in het IJsselmeer op de plek waar de Noordoostpolder gemaakt zou worden, de eilanden Urk en Schokland. There were two islands in the IJsselmeer on the spot where the Noordoostpolder was to be created, the islands of Urk and Schokland. Ijsselmeerio sąsiauryje buvo dvi salos, kuriose turėjo būti įrengtas šiaurės rytų polderis - Urk ir Schoklando salos. Kuzeydoğu Polder'in yapılacağı IJsselmeer'de iki ada vardı: Urk ve Schokland adaları. Deze plekken zouden daarna onderdeel worden van de nieuwe polder. These places would then become part of the new polder. Tuomet šios vietos taptų naujojo polderio dalimi. Bu yerler daha sonra yeni polderin bir parçası haline gelecektir. Ці місця згодом стануть частиною нового польдера. In de plaats van eilanden waren ze vanaf dat moment vasteland geworden. From that moment on they had become mainland instead of islands. Nuo tada jos tapo ne salomis, o žemynine dalimi. O andan itibaren adalar yerine anakaraya dönüştüler.

Schokland was niet bewoond, maar Urk wel. Schokland was not inhabited, but Urk was. Šoklandas nebuvo apgyvendintas, bet Urkas buvo. Schokland'da yerleşim yoktu ama Urk'ta vardı. Urk is heel lang een bewoond eiland geweest, zeker 1000 jaar lang. Urk has been an inhabited island for a very long time, at least 1000 years. Urke sala gyvenama jau labai seniai, mažiausiai 1000 metų. Urk, en az 1.000 yıl gibi çok uzun bir süredir yerleşim yeri olan bir adadır. Omdat het een eiland is was er op Urk een hechte gemeenschap van vooral vissers. Because it is an island, there was a close-knit community of mainly fishermen on Urk. Kadangi Urkas yra sala, jame gyveno glaudi bendruomenė, kurią sudarė daugiausia žvejai. Bir ada olan Urk, çoğunlukla balıkçılardan oluşan birbirine sıkı sıkıya bağlı bir topluluğa sahipti. Die waren niet blij dat de Zuiderzee afgesloten werd en nu werden ze ook nog eens onderdeel van het vasteland. They were not happy that the Zuiderzee was closed off and now they also became part of the mainland. Jie buvo nepatenkinti, kad Zuiderzės sąsiauris buvo uždarytas ir dabar jie taip pat tapo žemyno dalimi. Bunlar Zuiderzee'nin kapatılmasından ve artık kendilerinin de anakaranın bir parçası olmasından memnun değildi. Er is bij de plannen van de Zuiderzeewerken ook heel weinig rekening gehouden met Urk. Auch bei den Plänen für die Zuiderzee-Werke wurde Urk nur wenig berücksichtigt. Very little account was taken of Urk in the plans for the Zuiderzee Works. Planuojant Zuiderzės gamyklą į Urką taip pat buvo labai mažai atsižvelgta. Zuiderzee Works'ün planlarında Urk'a da çok az yer verilmiştir. Inwoners van Urk kregen weinig boerderijen toegewezen in de nieuwe polder omdat de overheid ze daarvoor niet geschikt vond. Residents of Urk were allocated few farms in the new polder because the government did not consider them suitable. Urko gyventojams naujame polderyje buvo skirta nedaug ūkių, nes vyriausybė jų nelaikė tam tinkamais. Urk sakinlerine yeni polderde çok az çiftlik tahsis edildi çünkü hükümet onları polder için uygun görmedi. Мешканцям Урка виділили кілька господарств у новому польдері, оскільки уряд не вважав їх придатними для цього. Mede door deze geschiedenis is Urk nu nog steeds een hechte en eigenzinnige gemeenschap. Partly because of this history, Urk is still a close-knit and idiosyncratic community. Iš dalies dėl šios istorijos Urkas ir šiandien tebėra glaudžiai susijusi ir keista bendruomenė. Kısmen bu tarih nedeniyle Urk bugün hala birbirine sıkı sıkıya bağlı ve ilginç bir topluluktur. Частково через цю історію урки і сьогодні залишаються згуртованою та дивакуватою спільнотою.

En de derde polder? And the third polder? O trečiasis polderis? Die is uiteindelijk niet gemaakt. In the end it was never made. Šis filmas galiausiai nebuvo sukurtas. Onder andere vanwege bezwaren van natuurorganisaties zijn de plannen hiervan nooit uitgevoerd. Partly because of objections from nature organisations, the plans for this were never implemented. Iš dalies dėl laukinės gamtos organizacijų prieštaravimų šie planai taip ir nebuvo įgyvendinti. Kısmen yaban hayatı örgütlerinin itirazları nedeniyle, bu planlar hiçbir zaman uygulanmadı.

**Afsluiting** Closing Uždarymas

Hier ga ik het bij laten voor vandaag. An dieser Stelle möchte ich für heute aufhören. I'm going to leave it at that for today. Šiandien čia ir sustosiu. Bugünlük burada duracağım. Als je meer wil weten over de totstandkoming van de Zuiderzeewerken kan je kijken op de website van de podcast, daar zet ik meer informatie neer. If you want to know more about the creation of the Zuiderzee Works you can check out the podcast website, I put more information there. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o realizacji Zuiderzee Works, możesz odwiedzić stronę podcastów, na której umieszczę więcej informacji. Zuiderzee Works'ün yaratılışı hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, daha fazla bilgi koyduğum podcast web sitesine göz atabilirsiniz.

Ik wil afsluiten met een anekdote over de Afsluitdijk. I would like to conclude with an anecdote about the Afsluitdijk. Baigsiu anekdotu apie Afsluitdijką. Afsluitdijk ile ilgili bir anekdotla sözlerime son vereyim. Misschien heb je wel eens gehoord dat de Chinese muur te zien is vanuit de ruimte. You may have heard that the Great Wall of China can be seen from space. Galbūt esate girdėję, kad Didžiąją kinų sieną galima pamatyti iš kosmoso. Çin Seddi'nin uzaydan görülebildiğini duymuş olabilirsiniz. De Nederlandse astronaut Wubbo Ockels heeft wel eens gezegd dat er eigenlijk twee door mensen gemaakte bouwwerken te zien zijn vanuit de ruimte: De Chinese muur en…. The Dutch astronaut Wubbo Ockels once said that there are actually two man-made structures that can be seen from space: The Great Wall of China and…. Hollandalı astronot Wubbo Ockels bir keresinde uzaydan görülebilecek aslında iki insan yapımı yapı olduğunu söylemişti: Çin Seddi ve.... Голландський астронавт Вуббо Оккельс якось сказав, що насправді є дві штучні споруди, які можна побачити з космосу: Велика Китайська стіна та..... De Afsluitdijk. The Afsluitdijk. Denk daar maar eens over na de volgende keer dat je over de Afsluitdijk rijdt! Think about that the next time you drive across the Afsluitdijk! Pagalvokite apie tai, kai kitą kartą važiuosite per Afsluitdijk! Bir dahaki sefere Afsluitdijk'ten geçerken bunu düşünün! Подумайте про це наступного разу, коли будете проїжджати через Afsluitdijk!

Bedankt voor het luisteren naar deze aflevering van Een Beetje Nederlands. Thanks for listening to this episode of Een Beetje Nederlands. Obrigado por ouvir este episódio de Een Beetje Nederlands. Als je vragen of opmerkingen hebt over deze aflevering, dan hoor ik graag van je! If you have any questions or comments about this episode, I'd love to hear from you! Bu bölümle ilgili herhangi bir sorunuz veya yorumunuz varsa, sizden duymak isterim! Ik vind het altijd leuk als er berichten worden geplaatst op de website. I always like it when messages are posted on the website. Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt, en tot de volgende keer!