Les 41 Wie heeft de meeste macht?
Wie heeft de meeste macht in Nederland? De koningin vermoed ik. Nee, geen sprake van. Zij heeft een puur symbolische functie. Ze treedt eventjes op als er een nieuwe regering moet komen. Meer niet. Hoe komt een nieuwe regering dan tot stand? Op basis van verkiezingen. Elke 4 jaar kiest de bevolking een parlement. De mensen stemmen op een politieke partij. Het CDA, de PvdA, de VVD, Groenlinks. De partij die de verkiezingen wint, moet overleggen met andere partijen. Geen enkele partij heeft in Nederland namelijk de meerderheid. Ze bespreken samen de toekomstige politieke lijn. Ze spreken af wie minister-president wordt, en wie de ministers.
Nou, de conclusie is duidelijk: dan heeft het volk de macht in handen. Tijdens de verkiezingen. Maar daarna geeft het die weer uit handen. Hoezo? Wat bedoel je? Aan wie geeft het volk de macht? Aan het parlement. Dat beslist over het beleid van de regering. Het voert debatten, stelt vragen, levert kritiek. Het kan zeggen: minister, dit is geen goed voorstel. We wensen veranderingen. De minister kan die wens volgen, maar hij kan dat ook weigeren. Soms verliest het parlement het vertrouwen in de minister. Die legt dan meestal zijn functie neer. En dat kan het einde betekenen van de hele regering. Ja, dat verandert alles. Dan heeft het parlement de meeste macht!
Ja en nee. De regering heeft het initiatief. Zij maakt de plannen. En de regeringspartijen hebben de meerderheid in het parlement, zodat de meeste debatten goed aflopen voor de regering. Uiteindelijk beslist die waar de miljarden naartoe gaan: onderwijs, zorg, justitie. De ene regering of de andere, maakt dat verschil? Soms verschilt het beleid van een regering sterk van dat van de vorige. Maar eerlijk gezegd zijn de verschillen dikwijls niet erg groot. Echt linkse of rechtse partijen zijn er namelijk niet. In Nederland is iedereen gelijk. Dat geldt ook voor politieke partijen.