×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Polski z Anią // Polish with Ania (Grammar), 7. Tenses in Polish 7. Czasy w języku polskim

(1) 7. Tenses in Polish / Polski z Anią. 7. Czasy w języku polskim - YouTube

Cześć, jestem Ania

i dzisiaj porozmawiamy o czasach w języku polskim.

Czasy w języku polskim

to taki fenomen gramatyczny, że kiedy zapytacie Polaków,

ile jest czasów w języku polskim,

to Polacy powiedzą wam prawdopodobnie, że... Ile?

Trzy!

Tak powiedzą Polacy.

Ale czy mają rację?

Wy, ucząc się polskiego, wiecie, że jest ich troszkę więcej.

Zobaczymy, jak to wygląda.

Oczywiście mamy tak, jak zazwyczaj mówią Polacy,

trzy czasy takie jak:

przeszły

( przeszły - to, co było, co przeszło),

czas teraźniejszy, bo to jest teraz ,

teraźniejszy - teraz,

i czas przyszły, to jest coś, co przyjdzie .

I już na samym początku możemy sobie pomyśleć: o, przeszły - przyszły. Jak to zapamiętać? To jest to samo...

Przeszły - przyszły.

Ale możemy to zapamiętać bardzo łatwo.

Pomyślmy o polskim alfabecie.

Mamy litery "a", "b", "c", "d", "e".

"E" jest bardzo szybko, jest na początku alfabetu.

Kiedy pomyślimy, gdzie jest "y" - "a", "b", "c", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j"..., daleko, daleko, daleko jest "y".

A więc to jest w przyszłości.

Możemy tak właśnie myśleć.

Przeszły - bo już było, przyszły - dopiero będzie.

Alfabet: "e" - daleko, gdzieś za nami, "y" - przed nami.

Ale nie o tym dzisiaj mówimy. Mówimy o tym, jak wyglądają czasy w języku polskim.

Mamy trzy czasy, ale mamy czasowniki w dwóch parach,

w tak zwanych parach aspektowych.

Czasowniki niedokonane, to znaczy

imperfektywne, imperfekt

i czasowniki dokonane,

to znaczy perfekt, czasowniki perfektywne.

O tym, kiedy używamy czasowników niedokonanych,

a kiedy czasowników dokonanych,

mamy oddzielny film i zapraszamy do obejrzenia,

a teraz zobaczmy czasy w dwóch formach:

w czasie przeszłym mamy parę

"robić" - "zrobić"

i w czasie przeszłym wygląda to tak:

"Robiłam obiad"

"Robiłem obiad"

"On robił obiad", "Robiliśmy obiad", "Robiłyśmy obiad"

"Robiliście obiad" i tak dalej.

A więc wiemy, że w przeszłości był taki proces.

"Robiłam obiad".

Jeżeli był efekt moich starań

i obiad był zrobiony (skończona akcja),

to powiem "Zrobiłam obiad",

"Zrobiłem obiad", "Zrobiliśmy obiad", "Zrobiliście obiad".

Ważne jest,

że w czasie przeszłym

mamy

ten element "ł" - "robi-ł-am", "robi-ł-eś",

"robi-ł-o", "robi-ł-yśmy".

Tylko w męskoosobowym jest "l"

w dwóch formach

plus końcówka

i zmienia nam się tylko to, czy jest tutaj prefiks

jak w przypadku "zrobiłam",

czy czasownik jest dokonany, czy niedokonany.

A więc już tutaj mamy dwa czasy przeszłe:

czas przeszły niedokonany i czas przeszły dokonany.

Przejdźmy do "teraz",

do czasu teraźniejszego.

Jeżeli teraz mam proces, w którym coś robię, tutaj:

"Robię obiad",

robię obiad,

to, czy to może być już dokonane, skończone?

No właśnie! Jeżeli robię to teraz, to może to być tylko niedokonane.

W czasie teraźniejszym nie ma czasowników dokonanych,

nie ma czasowników dokonanych.

Tutaj możemy mieć różne końcówki: "ja robię",

ale "ja czytam",

"ja tańczę", "ja wiem".

Różne końcówki, ale wszystkie są w czasie teraźniejszym.

Przejdźmy do czasu przyszłego.

To czasami jest bardzo trudne,

że Polacy wiedzą, że w przyszłości

coś na pewno zrobię, coś się dokona.

Przyszłość dopiero będzie, ale my już wiemy, że zrobimy to na pewno.

A więc, kiedy powiem: "Będę robić"

albo "Będę robiła" (obie formy są bardzo dobre),

"Będę robiła obiad",

to, co to znaczy? To znaczy, że mam na przyszłość taki plan,

mam dobrą intencję,

żeby robić obiad.

Ale czy go zrobię?

To zdanie nam tego nie mówi.

A więc w czasie przyszłym niedokonanym

mamy zawsze formę "będę", "będziesz", "będzie", "będziemy",

"będziecie", "będą"

plus czasownik w bezokoliczniku lub czasie przeszłym, ale niedokonany.

"Będę" plus czasownik niedokonany.

Natomiast w czasie przyszłym dokonanym, kiedy wiem, że na 100%

zrobię obiad - to nie jest tylko moja intencja, ja mam taki plan:

obiad będzie -

wtedy - proszę zobaczyć -

biorę tę formę czasu teraźniejszego

tutaj,

ale z prefiksem czasownika dokonanego.

A więc "zrobię obiad" mówi o przyszłości

i o tym, że obiad na 100% będzie zrobiony.

A więc podsumujmy:

mamy czasowniki niedokonane i dokonane,

oba możemy odmieniać w czasie przeszłym,

w czasie teraźniejszym tylko czasownik niedokonany,

w czasie przyszłym znowu i czasownik niedokonany, i czasownik dokonany, perfektywny.

A więc w języku polskim mamy pięć czasów.

Dziękuję i do zobaczenia niedługo! Pa!


(1) 7. Tenses in Polish / Polski z Anią. 7. Czasy w języku polskim - YouTube Zeitformen auf Polnisch 7. Zeitformen auf Polnisch Tenses in Polish 7. Tenses in Polish Tiempos verbales en polaco 7. Tiempos verbales en polaco Tempos verbais em polaco 7. tempos verbais em polaco Времена в польском языке 7. Времена в польском языке Часи в польській мові 7. часи в польській мові

Cześć, jestem Ania Hi, I'm Ania

i dzisiaj porozmawiamy o czasach w języku polskim. and today we're going to talk about tenses in the Polish language.

Czasy w języku polskim Tenses in Polish

to taki fenomen gramatyczny, że kiedy zapytacie Polaków, ist ein solches grammatikalisches Phänomen, dass man, wenn man die Polen fragt, is such a grammatical phenomenon that when you ask a Pole

ile jest czasów w języku polskim, wie viele Zeitformen es in der polnischen Sprache gibt, how many tenses there are in Polish,

to Polacy powiedzą wam prawdopodobnie, że... Ile? they'll probably tell you that... How many?

Trzy! Three!

Tak powiedzą Polacy. Das werden die Polen sagen. So that's what the Poles will say.

Ale czy mają rację? Aber haben sie Recht? But are they right?

Wy, ucząc się polskiego, wiecie, że jest ich troszkę więcej. Sie, die Sie Polnisch lernen, wissen, dass es noch ein bisschen mehr gibt. You are learning Polish and you know that there is a bit more to it.

Zobaczymy, jak to wygląda. Wir werden sehen, wie es aussieht. Let's see what it looks like.

Oczywiście mamy tak, jak zazwyczaj mówią Polacy, Natürlich haben wir, wie die Polen zu sagen pflegen, Of course we have, as the Poles usually say,

trzy czasy takie jak: dreimal wie zum Beispiel: three tenses such as:

przeszły the past tense (Polish: czas przeszły )

( przeszły - to, co było, co przeszło), (Vergangenheit - was war, was vergangen ist), ("przeszły" - past, that is what already happened (Polish: przeszło )

czas teraźniejszy, bo to jest teraz , Gegenwartsform, weil es jetzt ist, the present tense (Polish: czas teraźniejszy ), because it is about what is happening now (Polish: teraz )

teraźniejszy - teraz, Gegenwart - jetzt, "teraźniejszy" - "teraz",

i czas przyszły, to jest coś, co przyjdzie . und das Futur, es ist etwas, das kommen wird. and the future tense, this is something that will happen (Polish: przyjdzie ).

I już na samym początku możemy sobie pomyśleć: o, przeszły - przyszły. Jak to zapamiętać? To jest to samo... Und gleich zu Beginn können wir uns denken: Oh, Vergangenheit - Zukunft. Wie können wir uns das merken? Das ist doch das Gleiche... From the very beginning, one starts to worry about "przeszły" and "przyszły". How to remember which is which? This is so similar...

Przeszły - przyszły. Vergangenheit - Zukunft. "przeszły" - "przyszły"

Ale możemy to zapamiętać bardzo łatwo. Aber wir können uns sehr leicht daran erinnern. But there is an easy way to remember it.

Pomyślmy o polskim alfabecie. Denken Sie an das polnische Alphabet. Think of the Polish alphabet.

Mamy litery "a", "b", "c", "d", "e". We have letters "a", "b", "c", "d", "e".

"E" jest bardzo szybko, jest na początku alfabetu. "E" comes very early, at the beginning of the alphabet.

Kiedy pomyślimy, gdzie jest "y" - "a", "b", "c", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j"..., daleko, daleko, daleko jest "y". Now let's think about where "y" is - "a", "b", "c", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j"... far, far, far away is "y".

A więc to jest w przyszłości. Das liegt also in der Zukunft. So this is in the future (Polish: w przyszłości ).

Możemy tak właśnie myśleć. Wir können so denken. We can picture it in such a way:

Przeszły - bo już było, przyszły - dopiero będzie. Vergangenheit - weil sie bereits vergangen ist, Zukunft - weil sie noch kommt. "przEszły" - because it is already in the past, "przYszły" - because it will happen in the future,

Alfabet: "e" - daleko, gdzieś za nami, "y" - przed nami. Das Alphabet: "e" - weit weg, irgendwo hinter uns, "y" - vor uns. remember the alphabet: "e" - far away, somewhere behind us, "y" - ahead of us.

Ale nie o tym dzisiaj mówimy. Mówimy o tym, jak wyglądają czasy w języku polskim. Aber das ist nicht das, worüber wir heute sprechen. Wir sprechen darüber, wie die Zeitformen im Polnischen aussehen. But that's not our subject today. We are talking about what tenses in Polish look like.

Mamy trzy czasy, ale mamy czasowniki w dwóch parach, Wir haben drei Zeitformen, aber wir haben Verben in zwei Paaren, We have three tenses, but we also have verbs grouped in pairs,

w tak zwanych parach aspektowych. in sogenannten Aspektpaaren. in the so called aspect pairs.

Czasowniki niedokonane, to znaczy Nicht-finite Verben, d.h. imperfective verbs

imperfektywne, imperfekt (Polish: czasowniki niedokonane )

i czasowniki dokonane, und vollendete Verben, and perfective verbs

to znaczy perfekt, czasowniki perfektywne. (Polish: czasowniki dokonane ).

O tym, kiedy używamy czasowników niedokonanych, Wann wir nicht-finite Verben verwenden, There's a separate movie on

a kiedy czasowników dokonanych, und wenn der vollendeten Verben, when we use perfective verbs

mamy oddzielny film i zapraszamy do obejrzenia, haben wir einen eigenen Film und laden Sie ein, ihn anzusehen, and when imperfective. I invite you to watch it.

a teraz zobaczmy czasy w dwóch formach: und jetzt sehen wir uns die Zeiten in zwei Formen an: And now let's look at tenses in two forms.

w czasie przeszłym mamy parę in der Vergangenheitsform haben wir eine Reihe von In the past tense we have a pair

"robić" - "zrobić" "robić" - "zrobić" ( to do, to make )

i w czasie przeszłym wygląda to tak: and in the past tense it looks like this:

"Robiłam obiad" "Ich habe Abendessen gemacht". "Robiłam obiad" (woman: I was making dinner )

"Robiłem obiad" "Robiłem obiad" (man: I was making dinner )

"On robił obiad", "Robiliśmy obiad", "Robiłyśmy obiad" "Er hat das Abendessen gemacht", "Wir haben das Abendessen gemacht", "Wir haben das Abendessen gemacht". "On robił obiad" ( He was making dinner ), "Robiliśmy obiad" (men: We were making dinner ), "Robiłyśmy obiad" (women: We were making dinner )

"Robiliście obiad" i tak dalej. "Robiliście obiad" (men: You were making dinner ) and so on.

A więc wiemy, że w przeszłości był taki proces. Wir wissen also, dass es in der Vergangenheit einen solchen Prozess gegeben hat. So we know that in the past there was such a process:

"Robiłam obiad". "Robiłam obiad" (woman: I was making dinner ).

Jeżeli był efekt moich starań Wenn es eine Wirkung meiner Bemühungen gab If there was an effect of my efforts

i obiad był zrobiony (skończona akcja), und das Mittagessen war fertig (Aktion beendet), and the dinner was made (the action was finished)

to powiem "Zrobiłam obiad", I will say: "Zrobiłam obiad" (woman: I made dinner ),

"Zrobiłem obiad", "Zrobiliśmy obiad", "Zrobiliście obiad". "Ich habe Abendessen gemacht", "Wir haben Abendessen gemacht", "Du hast Abendessen gemacht". "Zrobiłem obiad" (man: I made dinner ),"Zrobiliśmy obiad" (men: We made dinner ), "Zrobiliście obiad" (men: You made dinner ).

Ważne jest, Das ist das Wichtigste, It is important

że w czasie przeszłym das in der Vergangenheitsform that in the past

mamy we have

ten element "ł" - "robi-ł-am", "robi-ł-eś", this element "ł" - "robi-ł-am", "robi-ł-eś",

"robi-ł-o", "robi-ł-yśmy". "robi-ł-o", "robi-ł-yśmy".

Tylko w męskoosobowym jest "l" Nur im Maskulinum gibt es ein "l". Only for masculine-personal

w dwóch formach in two forms there is "l",

plus końcówka plus an ending

i zmienia nam się tylko to, czy jest tutaj prefiks und das Einzige, was sich ändert, ist, ob es hier ein Präfix gibt and the only difference is whether there is a prefix

jak w przypadku "zrobiłam", as in the case of "zrobiłam",

czy czasownik jest dokonany, czy niedokonany. ob das Verb gemacht oder nicht gemacht ist. whether it is a perfective or imperfective verb.

A więc już tutaj mamy dwa czasy przeszłe: Wir haben hier also bereits zwei Vergangenheitsformen: So just here we have two past tenses:

czas przeszły niedokonany i czas przeszły dokonany. past imperfect and past perfect.

Przejdźmy do "teraz", Kommen wir nun zum "Jetzt", Let's move on to "teraz" ( now ):

do czasu teraźniejszego. to the present tense.

Jeżeli teraz mam proces, w którym coś robię, tutaj: Wenn ich jetzt einen Prozess habe, bei dem ich etwas mache, hier: If now there's a process going on when I'm doing something:

"Robię obiad", "Robię obiad" ( I making dinner ),

robię obiad, "Robię obiad",

to, czy to może być już dokonane, skończone? Kann man es schaffen, fertig zu werden? could it be already done or finished?

No właśnie! Jeżeli robię to teraz, to może to być tylko niedokonane. Nun ja! Wenn ich es jetzt mache, kann es nur ein Unvollkommenes sein. Exactly! If I'm doing it now, it may only be unfinished, an imperfective action.

W czasie teraźniejszym nie ma czasowników dokonanych, Es gibt keine vollendeten Verben im Präsens, In the present tense there are no perfective verbs,

nie ma czasowników dokonanych. Es gibt keine vollendeten Verben. there are no perfective verbs.

Tutaj możemy mieć różne końcówki: "ja robię", Hier können wir verschiedene Endungen haben: "Ich will", Here we can have various endings: "ja robię" ( I'm doing, I'm making )

ale "ja czytam", but "ja czytam" ( I'm reading )

"ja tańczę", "ja wiem". "ja tańczę" ( I'm dancing ), "ja wiem" ( I know ).

Różne końcówki, ale wszystkie są w czasie teraźniejszym. Unterschiedliche Endungen, aber alle stehen im Präsens. Different endings, but they are all in the present tense.

Przejdźmy do czasu przyszłego. Gehen wir nun zur Zukunftsform über. Let's move on to the future tense.

To czasami jest bardzo trudne, Dies ist manchmal sehr schwierig, Sometimes it is very difficult

że Polacy wiedzą, że w przyszłości dass die Polen wissen, dass in Zukunft that the Poles know that in the future

coś na pewno zrobię, coś się dokona. Es wird auf jeden Fall etwas getan werden, es wird etwas getan werden. something will be definitely done, something will be achieved.

Przyszłość dopiero będzie, ale my już wiemy, że zrobimy to na pewno. Die Zukunft liegt noch in weiter Ferne, aber wir wissen schon jetzt, dass wir es sicher schaffen werden. The future is ahead of us, but we already know that we will do it for sure.

A więc, kiedy powiem: "Będę robić" Also, wenn ich sage: "Ich werde tun". So, when I say "będę robić"

albo "Będę robiła" (obie formy są bardzo dobre), oder "Ich werde tun" (beide Formen sind sehr gut), or "Będę robiła" ( I will be doing ) - both forms are very good -

"Będę robiła obiad", "Ich werde das Abendessen zubereiten, "Będę robiła obiad"

to, co to znaczy? To znaczy, że mam na przyszłość taki plan, Was soll das bedeuten? Es bedeutet, dass ich diesen Plan für die Zukunft habe, What does it mean? This means that I have a plan for the future.

mam dobrą intencję, Ich habe eine gute Absicht, I have a good intention

żeby robić obiad. um Abendessen zu machen. to make dinner.

Ale czy go zrobię? Aber werde ich es schaffen? But will I do it?

To zdanie nam tego nie mówi. Dieser Satz sagt uns das nicht. This sentence does not say it.

A więc w czasie przyszłym niedokonanym Also im Futur Imperfekt So, in the future imperfect

mamy zawsze formę "będę", "będziesz", "będzie", "będziemy", wir haben immer die Form "ich werde", "du wirst", "wird", "wir werden", we always have a form made of "będę", "będziesz", "będzie", "będziemy",

"będziecie", "będą" "będziecie", "będą"

plus czasownik w bezokoliczniku lub czasie przeszłym, ale niedokonany. plus Verb im Infinitiv oder in der Vergangenheitsform, aber nicht in der Vergangenheitsform. plus a verb in the infinitive or the past tense, but imperfect.

"Będę" plus czasownik niedokonany. "Ich werde" plus ein Verb im Perfekt. "Będę" plus an imperfective verb.

Natomiast w czasie przyszłym dokonanym, kiedy wiem, że na 100% Andererseits, in der Zukunft, wenn ich weiß, dass 100% der And in the future perfect when I am 100% sure

zrobię obiad - to nie jest tylko moja intencja, ja mam taki plan: Ich werde Abendessen kochen - das ist nicht nur meine Absicht, ich habe diesen Plan: that I'll make dinner - this is not just my intention, I have a plan:

obiad będzie - Das Mittagessen wird - dinner will be made -

wtedy - proszę zobaczyć - dann - siehe - then - let's see -

biorę tę formę czasu teraźniejszego Ich nehme diese Form des Präsens I'm taking this form of the present tense

tutaj, here

ale z prefiksem czasownika dokonanego. aber mit einem vollendeten Verbpräfix. but with a prefix of the perfective verb.

A więc "zrobię obiad" mówi o przyszłości Ich mache das Abendessen" spricht also von der Zukunft So "zrobię obiad" refers to the future

i o tym, że obiad na 100% będzie zrobiony. und das Abendessen wird zu 100 % fertig sein. and to the fact that dinner will be made for sure.

A więc podsumujmy: So let's sum up:

mamy czasowniki niedokonane i dokonane, we have imperfective and perfective verbs,

oba możemy odmieniać w czasie przeszłym, Beide können in der Vergangenheitsform konjugiert werden, both have past forms,

w czasie teraźniejszym tylko czasownik niedokonany, only imperfective verbs have a present tense form,

w czasie przyszłym znowu i czasownik niedokonany, i czasownik dokonany, perfektywny. and in the future tense we have both imperfective and perfective verbs.

A więc w języku polskim mamy pięć czasów. Im Polnischen haben wir also fünf Zeitformen. So, in Polish, we have five tenses.

Dziękuję i do zobaczenia niedługo! Pa! Thank you and see you soon! Pa!