Het brein van de oudste Amerikaanse president ooit
Stel, ik ben 80. Ben ik dan te oud om video's van NOS op 3 te presenteren?
Kun je daar überhaupt te oud voor zijn?
Wat anders. Stel je bent 74 of 77 jaar oud...
...kun je dan nog president zijn van een land met...
...meer dan 325 miljoen inwoners en wereldwijde invloed?
Jullie snappen waar ik heen wil. Wie de presidentsverkiezingen in de VS ook wint...
...het is sowieso de oudste president ooit.
Maar maakt dat iets uit? Wat zegt oud zijn over je hersenen.
Eerst even dit: het liefst zou ik je nu natuurlijk vertellen wie de verkiezingen heeft gewonnen.
Maar nu veel mensen door corona per post stemmen, is de definitieve uitslag nog niet bekend.
We stonden klaar om deze verkiezingen te winnen...
...en eerlijk gezegd: we hebben gewonnen.
Het is niet aan mij of aan Donald Trump om de winnaar aan te wijzen...
...dat is aan het Amerikaanse volk.
Maar ik ben optimistisch over het resultaat.
Hoe dan ook: het wordt dus een president op leeftijd.
Trump werd in juni 74, Biden wordt bijna 78.
Daarvoor was de oudste president Ronald Reagan.
Die Republikein belandde op z'n 69e nog in 't Witte Huis en bleef acht jaar zitten.
Een paar jaar na zijn presidentschap kreeg hij de diagnose alzheimer.
En er werd vaak gezegd dat Reagan al tijdens zijn presidentschap dementeerde.
Dat is nooit bewezen.
Maar onderzoekers concludeerden wel dat Reagans woordenschat in die tijd langzaam minder werd...
...en hij steeds vaker woorden als 'ding' gebruikte, in plaats van concrete woorden.
Wat overigens volgens die onderzoekers niet betekende...
...dat Reagan geen juist inschattingsvermogen meer had.
Terug naar de kandidaten van nu, want daar is leeftijd meer dan ooit een thema.
Trump probeerde Biden als een seniele oude vent neer te zetten...
...door iedere verspreking van hem breed uit te meten.
En noemde hem vaak:
Maar ook Biden wilde laten zien dat-ie fitter is dan z'n tegenstander.
Beiden probeerden in de verkiezingsrace kiezers ervan te overtuigen dat ze kerngezond zijn.
Dus publiceerden ze regelmatig de resultaten van gezondheidschecks.
Zo weten we dat...
Biden onder andere cholesterolverlagende medicijnen slikt, een hartritmestoornis heeft...
...en in de jaren 80 geopereerd werd aan verwijde bloedvaten in zijn hersenen.
Trump heeft ook het een en ander onder de leden.
Zoals ook een te hoog cholesterol, overgewicht en een veelvoorkomende hartaandoening.
En dan is er nog zijn recente coronabesmetting.
Waarna-ie in z'n eerste toespraak vooral krachtig wilde overkomen.
Twee dagen geleden voelde ik me beter dan ik me lange tijd heb gevoeld...
Ik zei net nog: beter dan 20 jaar geleden. En nu ben ik beter, misschien wel immuun.
Maar: niemand is verplicht om z'n hele medische dossier op straat te gooien.
Waardoor het nog maar de vraag is hoe compleet deze check-ups zijn.
Of hoe waarheidsgetrouw.
Twee jaar geleden bleek dat Trump tijdens zijn eerste verkiezingscampagne tegen Hillary Clinton...
...zijn gezondheidsverklaring zelf had geschreven.
Daar stond onder andere in:
His physical strength and stamina are extraordinary.
En dat Trump the healthiest individual ever elected to the presidency, zou zijn.
Los van hun fysieke gesteldheid...
...proberen Biden en Trump elkaar ook af te troeven op mentale fitheid.
Biden kon naar eigen zeggen niet wachten om de cognitieve strijd aan te gaan tegen Trump.
Ik kan nauwelijks wachten om mijn cognitieve vaardigheden te vergelijken met die van de man tegen wie ik het opneem.
En dat brengt ons bij de vraag:
Hoe scoort een 70- of 80-jarige eigenlijk, op cognitief gebied?
Dat kan een van ons allemaal wel uitleggen...
...maar hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder kan dat veel beter.
De invloed van ouder worden op je brein is best wel velerlei, we kunnen een voorbeeld nemen:
De doorbloeding. De hersenen bestaan uit twee soorten stof: de grijze, de hersengebieden en de witte, de verbindingen.
Die verbindingen hebben als functie signaaloverdracht. Dus van het ene gebied naar het andere.
Hoe hoger de kwaliteit van die witte stof, hoe sneller dat signaal eroverheen gaat.
Hoe slechter de kwaliteit hoe langzamer dat signaal gaat.
Dus als je wat ouder wordt, ik zou op mijn leeftijd wat langzamer gaan lopen...
...het gaat allemaal wat langzamer.
Moet ik er wel bij zeggen: binnen de groep ouder wordende mensen, zit verschil.
Dat betekent dat je ook een groep mensen ziet die daar ver bovenuit blijven gaan.
Als ik in een omgeving leef die mij voortdurend stimuleert en uitdaagt...
...waar ik moeite moet doen, blijkt dat die witte stof daar wel erg veel baat bij heeft.
Biden en Trump hebben een hogere leeftijd, maar hebben ook een leven geleid dat vol staat van de uitdagingen...
...en het ondernemen van nieuwe dingen en tonen van nieuwe initiatieven. En ze hebben nog volle ambitie.
Aan de andere kant kun je niet zeggen: er is nul leeftijdseffect. Hoe goed je het ook doet.
Nou, ik denk dat als ik nu een nieuwe taal zou leren, ik ben 69 en werk nog fulltime bij de VU...
...ben ik ervan overtuigd dat ik meer tijd nodig zou hebben dan toen ik 25 was.
Scherder benadrukt dat er, net als Biden en Trump...
...heel veel zeventigers zijn die ook heel goed functioneren.
Maar als je naar de groep ouderen kijkt, kan het volgende gelden.
In deze grafiek zie je onder andere dat, hoe ouder je wordt...
...hoe minder snel je dingen verwerkt, hoe minder goed je werkgeheugen wordt...
...en hoe meer je langetermijngeheugen achteruitgaat.
Nogmaals, deze grafiek geldt niet voor iedere oudere.
Misschien herken jij je vader, moeder, opa of oma er wel helemaal niet in.
Inderdaad. Ik kan wel degelijk net zo'n goed werkgeheugen...
...en langetermijngeheugen hebben als iemand van 30.
En daar komt bij:
Je ziet ook dat ik meer kennis van de wereld heb.
Dus kun je dan zeggen dat een oude president beter is dan een jonge?
Nee, ik zou dus niet kunnen zeggen: een 70-jarige president is een betere dan een 30-jarige...
Wijsheid stijgt met de jaren en kan op cruciale momenten ongelooflijke meerwaarde hebben...
Als je wat jonger bent en ergens spontaan op reageert, is dat misschien wel weer dé oplossing.
In plaats van voortdurend overwegingen maken, omdat je ze toch al honderd jaar gemaakt hebt.
Dus je kunt hier eigenlijk niets zinnigs over zeggen: leeftijd speelt hier geen rol...
...je moet kijken naar de persoon, ongeacht de leeftijd.
Te oud kun je niet zijn voor het presidentschap.
Een maximumleeftijd is er niet.
Ook al pleitte Jimmy Carter daar wel voor.
Hij is de oudste nog levende oud-president van de VS.
Weet je, als ik 80 zou zijn, dus 15 jaar jonger...
...geloof ik niet dat ik de verantwoordelijkheden aankon die bij het presidentschap horen.
Maar je kunt wel te jong zijn.
Om The Oval Office te betrekken, moet je minstens 35 zijn.
Maar wijsheid is niet de enige reden dat er veel oudere mensen in de Amerikaanse politiek zitten.
Oudere politici hebben vaak een enorm politiek en landelijk netwerk.
Gunstig als je geld wil inzamelen voor je verkiezingscampagne.
Want hoe meer geld, hoe meer publiciteit en reclamespotjes je kunt kopen.
Wat dan weer goed is voor je naamsbekendheid.
Niet dat Trump en Biden daarvoor echt onbekend waren.
Allesbehalve.
Veel Amerikanen kenden Trump al als vastgoedmagnaat en tv-persoonlijkheid.
En Biden onder meer als vicepresident in het Obamatijdperk.
Los van die mentale fitheid, het functioneren en andere voordelen van ouderdom, blijft het feit:
Het moet lichamelijk wel állemaal meezitten.
Mocht er de aankomende vier jaar iets met de president gebeuren...
...dan staat een van deze twee mensen een heartbeat away van het presidentschap.
Kamala Harris of Mike Pence.
Tijdens een debat tussen die twee in campagnetijd werd die positie alvast duidelijk gemaakt.
Een van u schrijft geschiedenis op 20 januari: u bent dan vice-president naast de oudste president van de VS ooit.
Toch is dít echt de conclusie.
Naar de leeftijd van Trump en Biden alléén moeten we niet kijken...
...om iets te zeggen over hoe goed ze mentaal en fysiek functioneren.
Of hoe goed ze in staat zijn de volgende president van de VS te zijn.
Dus.
Er zijn superfitte ouderen en ook minder fitte jongeren.
Leeftijd is ook maar een getal.
