Ιστορία | Σπάρτη: κοινωνία και πολίτευμα | Δ' Δημοτικού Επ. 5
geschiedenis|Sparta|samenleving|en|staatsvorm|groep|basisschool|aflevering
History | Sparta: society and constitution | 4th Primary School Department of History 5
История | Спарта: общество и конституция | 4 класс Эп. 5
Geschiedenis | Sparta: samenleving en regering | Groep 4 Les 5
Γεια σας παιδιά!
hallo|jullie|kinderen
Hallo kinderen!
Καλωσήρθατε στο σημερινό μάθημα της Ιστορίας.
welkom|in de|huidige|les|van de|geschiedenis
Welkom bij de geschiedenisles van vandaag.
Είμαι ο δάσκαλός σας, ο Γιώργος Ποταμιάς...
||teacher||||
ik ben|de|leraar|jullie|de|George|Potamias
Ik ben jullie leraar, George Potamias...
και σήμερα θα δούμε το πολίτευμα και την κοινωνία της Σπάρτης.
|||||government|||||Sparta
en|vandaag|zal|zien|het|staatsbestel|en|de|samenleving|van|Sparta
and today we will look at the constitution and society of Sparta.
En vandaag zullen we het staatsbestel en de samenleving van Sparta bekijken.
Για το πολίτευμα και την κοινωνία της Σπάρτης την Αρχαϊκή εποχή.
|||||||||Archaic|
voor|het|staatsbestel|en|de|samenleving|van|Sparta|de|Archaïsche|tijd
Over het staatsbestel en de samenleving van Sparta in de Archaïsche periode.
Πάρα πολύ σημαντικό μάθημα, γιατί θα μας κάνει να κατανοήσουμε δύο πολύ σημαντικές πτυχές της Σπαρτιατικής ζωής.
|||||||||understand||||aspects||Spartan|
heel|erg|belangrijk|les|omdat|zal|ons|maken|om|begrijpen|twee|erg|belangrijke|aspecten|van|Spartaanse|leven
Een zeer belangrijke les, omdat het ons zal helpen twee zeer belangrijke aspecten van het Spartaanse leven te begrijpen.
Η Σπάρτη, μια πολύ σημαντική πόλη-κράτος,
de|Sparta|een|heel|belangrijke||
Sparta, een zeer belangrijke stadstaat,
θα διαδραματίσει αργότερα πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στους Περσικούς πολέμους...
|will play|||||||Persian|wars
zal|hij/zij/het zal spelen|later|zeer|belangrijk|rol|zowel|in de|Perzische|oorlogen
zal later een zeer belangrijke rol spelen in zowel de Perzische oorlogen...
και στον Πελοποννησιακό πόλεμο.
||Peloponnesian|
en|in de|Peloponnesische|oorlog
als in de Peloponnesische oorlog.
Η Σπάρτη, μια πόλη διάσημη, ακόμη και σήμερα.
||||famous|||
de|Sparta|een|stad|beroemd|nog|en|vandaag
Sparta, een beroemde stad, zelfs vandaag de dag.
Πριν, όμως, μπούμε στο κύριο μέρος του σημερινού μαθήματος...
||nous entrons||||||
||||main|||today's|
voordat|echter|we binnenkomen|in het|belangrijkste|deel|van de|huidige|les
Maar voordat we in het hoofdonderdeel van de les van vandaag duiken...
θα πρέπει να δούμε δυο πολύ βασικές έννοιες που θα μας κάνουν να κατανοήσουμε καλύτερα το σημερινό μάθημα.
|||||||concepts||||||understand||||
zal|moeten|om te|zien|twee|heel|basis|concepten|die|zal|ons|maken|om te|begrijpen|beter|de|huidige|les
We moeten twee zeer belangrijke concepten bekijken die ons zullen helpen om de les van vandaag beter te begrijpen.
Η πρώτη έννοια, για την οποία θα μιλήσουμε και σε άλλα μαθήματα, είναι το πολίτευμα.
||concept||||||||||||
de|eerste|concept|voor|de|die|zal|praten|en|in|andere|lessen|is|het|staatsvorm
Het eerste concept, waar we ook in andere lessen over zullen spreken, is het staatsbestel.
Τι είναι το πολίτευμα;
|||regime
wat|is|de|staatsvorm
Wat is het staatsbestel?
Περιληπτικά...
In summary
samenvattend
In het kort...
(Ο δάσκαλος διαβάζει από την καρτέλα).
|||||card
de|leraar|leest|van|de|kaart
(De leraar leest van het kaartje).
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση που εξετάζουμε σήμερα...
|||||we are examining|
en|in de|specifieke|geval|dat|we onderzoeken|vandaag
En in het specifieke geval dat we vandaag onderzoeken...
το σύνολο εκείνων των θεσμών και των κανόνων με τους οποίους κυβερνάται η Σπάρτη την Αρχαϊκή εποχή.
|the total of|||institutions|||rules||||is governed|||||
het|geheel|van die|van de||||regels|met|die|welke|het wordt geregeerd|de|Sparta|in de|Archaïsche|tijd
het geheel van die instellingen en regels waarmee Sparta in de Archaïsche periode wordt geregeerd.
Στη Σπάρτη, κοινωνία και πολίτευμα είναι άμεσα συνδεδεμένα.
||||||directly|connected
in de|Sparta|samenleving|en|staatsvorm|is|direct|verbonden
In Sparta zijn samenleving en staatsvorm direct met elkaar verbonden.
Τι είναι όμως η κοινωνία;
wat|is|echter|de|samenleving
Wat is de samenleving?
(Ο δάσκαλος διαβάζει από την καρτέλα).
de|leraar|leest|van|de|kaart
(De leraar leest van het kaartje).
Στο σημερινό μας μάθημα δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε κοινωνία και πολίτευμα...
in de|huidige|onze|les|niet|kunnen|om te|onderscheiden|samenleving|en|staatsvorm
In onze les van vandaag kunnen we samenleving en staatsvorm niet scheiden...
γιατί μιλάμε για τη Σπάρτη.
omdat|we praten|over|de|Sparta
omdat we het over Sparta hebben.
Μια πόλη-κράτος όπου κοινωνία και πολίτευμα ήταν περίπου το ίδιο.
een|||waar|samenleving|en|staatsvorm|was|ongeveer|het|hetzelfde
Een stadstaat waar samenleving en politiek ongeveer hetzelfde waren.
Ο ένας θεσμός όριζε τον άλλο. Η μία έννοια όριζε την άλλη.
||institution|defined||||||||
de|één|instelling|bepaalde|de|andere|de|één|begrip|bepaalde|de|andere
De ene instelling bepaalde de andere. Het ene begrip bepaalde het andere.
Κοινωνία και πολίτευμα ήταν άμεσα συνδεδεμένα.
|||||connected
samenleving|en|staatsvorm|waren|direct|verbonden
Samenleving en politiek waren direct met elkaar verbonden.
Ο πολίτης δεν μπορούσε να ενεργήσει μόνος του.
|citizen||||act||
de|burger|niet|kon|om|handelen|alleen|zijn
De burger kon niet alleen handelen.
Άρα η κοινωνία ρυθμιζόταν ανάλογα με το πολίτευμα.
|||was regulated||||
dus|de|samenleving|werd geregeld|afhankelijk|met|het|staatsvorm
So society was regulated according to the constitution.
Dus de samenleving werd geregeld afhankelijk van het staatsbestel.
Όπως σε κάθε ιστορικό γεγονός, θα πρέπει να το μελετήσουμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, μέσα στο οποίο εντοπίζεται.
|||||||||||||||||is located
zoals|in|elk|historisch|feit|zal|moet|om|het|we bestuderen|in|een|specifiek|kader|binnen|het|dat|het wordt geïdentificeerd
Zoals bij elk historisch feit, moeten we het bestuderen binnen een specifieke context, waarin het zich bevindt.
Δηλαδή, σε έναν συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.
dat wil zeggen|in|een|specifiek|ruimte|en|tijd
Dat wil zeggen, in een specifieke ruimte en tijd.
Θα πρέπει να απαντήσουμε σε κάποιες ερωτήσεις οι οποίες πλαισιώνουν το σημερινό μας μάθημα...
|||||||||frame||||
zal|moet|om|we antwoorden|op|enkele|vragen|die|welke|ze kaderen|het|huidige|onze|les
We moeten enkele vragen beantwoorden die ons huidige les omkaderen...
που θα μας βοηθήσουν να το αποκωδικοποιήσουμε καλύτερα.
|||help|||decode|
die|zal|ons|helpen|om|het|we decoderen|beter
that will help us decode it better.
die ons zullen helpen het beter te ontcijferen.
Αυτές οι ερωτήσεις, που μπορείτε να κάνετε κι εσείς στον εαυτό σας σε κάθε ενότητα του μαθήματος της Ιστορίας, είναι:
||||||||||||||unit|||||
deze|de|vragen|die|u kunt|om|u maakt|ook|u|aan|zelf|u|in|elke|eenheid|van het|les|van de|Geschiedenis|zijn
Deze vragen, die u ook aan uzelf kunt stellen in elke sectie van de Geschiedenisles, zijn:
Πότε; Ποιος; Πού; Γιατί; Πώς;... και τα αποτελέσματα.
wanneer|wie|waar|waarom|hoe|en|de|resultaten
Wanneer? Wie? Waar? Waarom? Hoe? ... en de resultaten.
Δηλαδή, ποια είναι τα αποτελέσματα αυτού του ιστορικού γεγονότος που εξετάζουμε.
||||||||||we are examining
dat wil zeggen|welke|zijn|de|resultaten|van dit||historische|feit|dat|we onderzoeken
Met andere woorden, wat zijn de resultaten van dit historische feit dat we onderzoeken.
Που σήμερα είναι το πολίτευμα και η κοινωνία της Σπάρτης την Αρχαϊκή εποχή.
waar|vandaag|is|het|staatsbestel|en|de|samenleving|van|Sparta|de|Archaïsche|tijd
Waar vandaag de regering en de samenleving van Sparta in de Archaïsche periode zijn.
Ποια ήταν όμως η Αρχαϊκή εποχή;
welke|was|echter|de|Archaïsche|tijd
Wat was echter de Archaïsche periode?
Η Αρχαϊκή εποχή εντοπίζεται μεταξύ 700 π.Χ. ως το 508 π.Χ.
de|Archaïsche|tijd|wordt gelokaliseerd|tussen|||tot|de||
De Archaïsche periode wordt geplaatst tussen 700 v.Chr. en 508 v.Chr.
Μια ημερομηνία που θεωρούμε ότι τότε ο Κλεισθένης, ένας σημαντικός Αθηναίος πολιτικός,
|||||||||||politicien
|date||||||Cleisthenes|||Athenian|politician
een|datum|die|we beschouwen|dat|toen|de|Kleisthenes|een|belangrijke|Atheense|politicus
Een datum die we beschouwen als het moment waarop Cleisthenes, een belangrijke Atheense politicus,
προσδιόρισε και θεμελίωσε την Αθηναϊκή Δημοκρατία.
defined||established||Athenian|
hij definieerde|en|hij vestigde|de|Atheense|democratie
bepaalde en vestigde de Atheense Republiek.
Το πολίτευμα της Σπάρτης, βέβαια, είναι τελείως διαφορετικό από αυτό της Αθήνας.
||||||totally|||||
het|staatsbestel|van de|Sparta|natuurlijk|het is|totaal|anders|dan|dit|van de|Athene
De staatsvorm van Sparta is natuurlijk totaal anders dan die van Athene.
Και πάμε στην επόμενη ερώτησή μας, που είναι "ποιος" και "πού".
||||question||||||
en|we gaan|naar de|volgende|vraag|onze|die|het is|wie|en|waar
En laten we doorgaan naar onze volgende vraag, die is "wie" en "waar".
Μιλάμε για τους Σπαρτιάτες, δηλαδή, οι οποίοι είναι Δωριείς.
|||Spartans|||||Dorians
we praten|over|de|Spartanen|dat wil zeggen|de|die|ze zijn|Doriërs
We hebben het over de Spartanen, dat wil zeggen, diegenen die Doriërs zijn.
Όπως είπαμε και σε ένα από τα πρώτα μαθήματα της Ιστορίας της Δ' Δημοτικού...
zoals|we zeiden|en|in|een|van|de|eerste|lessen|van de|geschiedenis|van de|vierde|klas
Zoals we al zeiden in een van de eerste lessen van de Geschiedenis van groep 4...
οι Δωριείς κατέβηκαν από τα βόρεια της Ελλάδας και εγκαταστάθηκαν, με τη βία συνήθως,
||came down|||north||||settled|||force|usually
de|Doriërs|ze daalden|uit|de|noordelijke|van de|Griekenland|en|ze vestigden zich|met|de|geweld|meestal
kwamen de Doriërs vanuit het noorden van Griekenland en vestigden zich, meestal met geweld,
σε πολλά μέρη της νότιας Ελλάδας, όπου πριν κατοικούσαν άλλοι κάτοικοι.
||||||||||habitants
||||southern||||lived||inhabitants
in|veel|gebieden|van de|zuidelijke|Griekenland|waar|eerder|ze woonden|andere|bewoners
op veel plaatsen in het zuiden van Griekenland, waar eerder andere bewoners woonden.
Οι Σπαρτιάτες-Δωριείς, σιγά σιγά κατέλαβαν περιοχές της Λακωνίας...
|||||they occupied|||Laconia
de|||langzaam|langzaam|ze veroverden|gebieden|van de|Laconia
De Spartanen-Doriërs veroverden langzaam gebieden in Laconia...
και ίδρυσαν την πόλη της Σπάρτης.
|founded||||
en|zij stichtten|de|stad|van|Sparta
en stichtten de stad Sparta.
Τι συνέβη, όμως, με τους παλιούς κατοίκους;
|est arrivé|||||
|||||old|inhabitants
wat|gebeurde|echter|met|de|oude|bewoners
Wat gebeurde er echter met de oude bewoners?
Οι παλιοί κάτοικοι υποδουλώθηκαν. Έγιναν δούλοι...
|||were enslaved||slaves
de|oude|bewoners|zij werden onderworpen|zij werden|slaven
De oude bewoners werden tot slaaf gemaakt. Ze werden slaven...
και αποτέλεσαν μια ξεχωριστή κοινωνική τάξη, τους είλωτες.
|formed||separate|social|class||helots
en|zij vormden|een|aparte|sociale|klasse|de|iloten
and formed a separate social class, the helots.
en vormden een aparte sociale klasse, de heloten.
Όσο αφορά τα πολιτικά δικαιώματα, δυστυχώς δεν είχαν κανένα.
|||political|rights||||
wat betreft|betreft|de|politieke|rechten|helaas|geen|ze hadden|geen
Wat betreft de politieke rechten, hadden ze helaas geen.
Ποιος ήταν ο σκοπός αυτής της κοινωνικής τάξης;
|||but||||
||||||social|class
wie|hij was|het|doel|van deze|de|sociale|klasse
What was the purpose of this social order?
Wat was het doel van deze sociale klasse?
Μα να κάνουν όλες τις βαριές και χειρωνακτικές εργασίες, με τις οποίες οι Σπαρτιάτες δεν ήθελαν να ασχοληθούν.
|||||heavy||manual|tasks|||||||||get involved
maar|om te|ze doen|alle|de|zware|en|handmatige|werkzaamheden|met|de|welke|de|Spartanen|niet|ze wilden|om te|zich bezighouden
Wel, om al het zware en handmatige werk te doen, waar de Spartanen zich niet mee wilden bezighouden.
Από τότε που εγκαταστάθηκαν στη Σπάρτη, οι Σπαρτιάτες ασχολήθηκαν...
||||||||were occupied
sinds|toen|dat|ze zich vestigden|in de|Sparta|de|Spartanen|ze zich bezighielden
Ever since they settled in Sparta, the Spartans have been occupied with the...
Sinds ze zich in Sparta vestigden, hebben de Spartanen zich beziggehouden...
με την τέχνη και την εκπαίδευση του πολέμου και της πολιτικής.
||art|||education|||||
met|de|kunst|en|de|opleiding|van|oorlog|en|de|politiek
met de kunst en de opleiding van oorlog en politiek.
Πόλεμος, στρατιωτική εκπαίδευση, πολιτική και ζωή στην κοινωνία στη Σπάρτη, είναι το ίδιο και το αυτό.
|||politique||||||||||||
|military|education|||||||||||||
oorlog|militaire|opleiding|politiek|en|leven|in de|samenleving|in de|Sparta|is|het|hetzelfde|en|het|dit
War, military training, politics and life in society in Sparta are one and the same.
Oorlog, militaire opleiding, politiek en leven in de samenleving in Sparta, zijn hetzelfde.
Ποιοι όμως ήταν αυτοί που ασκούσαν το εμπόριο, εφόσον οι Σπαρτιάτες ασχολούνταν μόνο με την πολεμική τέχνη και την πολιτική;
|||||were practicing||trade|since|||were occupied||||||||
wie|echter|waren|zij|die|uitoefenden|het|handel|aangezien|de|Spartanen|zich bezighielden|alleen|met|de|militaire|kunst|en|de|politiek
But who were those who practiced trade, since the Spartans were only engaged in the art of war and politics?
Maar wie waren degenen die handel dreven, aangezien de Spartanen zich alleen bezighielden met de krijgskunst en de politiek?
Ήταν οι περίοικοι. Ξένοι, που συνήθως κατοικούσαν στα περίχωρα της Σπάρτης.
C'étaient||||||||||
||perioikoi|Foreigners|||lived||outskirts||
zij waren|de|perioiken|vreemden|die|meestal|woonden|in de|buitenwijken|van de|Sparta
They were the peripatetics. Foreigners, who usually lived in the outskirts of Sparta.
Dat waren de perioiken. Vreemden, die meestal in de buitenwijken van Sparta woonden.
Δεν είχαν κι αυτοί πλήρη πολιτικά δικαιώματα.
||||full|political|rights
niet|zij hadden|ook|zij|volledige|politieke|rechten
Zij hadden ook geen volledige politieke rechten.
Η ζωή στη Σπάρτη για πολλά χρόνια παρέμενε ίδια.
|||||||remained|
het|leven|in de|Sparta|voor|veel|jaren|het bleef|hetzelfde
Het leven in Sparta bleef jarenlang hetzelfde.
Πολίτες με πλήρη δικαιώματα ήταν μόνο οι άντρες Σπαρτιάτες.
Citizens||full||||||Spartans
burgers|met|volledige|rechten|zij waren||de|mannen|Spartanen
Alleen de mannelijke Spartanen hadden volledige rechten.
Και οι γυναίκες, όμως, είχαν αρκετή ελευθερία.
|||||enough|
en|de|vrouwen|echter|zij hadden|genoeg|vrijheid
But women, too, had plenty of freedom.
Maar de vrouwen hadden ook voldoende vrijheid.
Περισσότερη, μάλιστα, από τις άλλες γυναίκες στις υπόλοιπες πόλεις του ευρύτερου ελληνικού κόσμου.
||||||||villes||||
more|||||||remaining|||wider||
meer|zelfs|dan|de|andere|vrouwen|in de|overige|steden|van de|bredere|Griekse|wereld
Meer, zelfs, dan de andere vrouwen in de overige steden van de bredere Griekse wereld.
Τι έκαναν στην κοινωνία της Σπάρτης οι Σπαρτιάτες και οι Σπαρτιάτισσες;
||||||||||Spartan women
wat|ze deden|in de|samenleving|van de|Sparta|de|Spartanen|en|de|Spartanen vrouwen
Wat deden de Spartanen en Spartanen in de samenleving van Sparta?
Καθημερινά γυμνάζονταν και ασχολούνταν με τα πολεμικά έργα.
|they trained||were occupied|||military|works
dagelijks|ze trainden|en|ze hielden zich bezig|met|de|militaire|werken
Ze trainden dagelijks en hielden zich bezig met militaire taken.
Έπρεπε να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τους εξωτερικούς εχθρούς, που ήταν αρκετοί...
|||||face||||external|enemies|||
ze moesten|om te|zijn|klaar|om te|ze te confronteren|niet|alleen|de|externe|vijanden|die|ze waren|talrijk
Ze moesten klaar zijn om niet alleen de externe vijanden, die talrijk waren, het hoofd te bieden...
και Έλληνες, και ξένοι. Οι λεγόμενοι "βάρβαροι", που δεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα.
|||foreigners||called|"barbarians"||||||
en|Grieken|en|buitenlanders|de|zogenaamde|barbaren|die|niet|spraken|de|Griekse|taal
en Grieken, en buitenlanders. De zogenaamde "barbaren", die de Griekse taal niet spraken.
Έπρεπε να αντιμετωπίσουν και τυχόν εσωτερικές εξεγέρσεις.
||||possible||uprisings
ze moesten|om te|confronteren|en|eventuele|interne|opstanden
They also had to deal with any internal rebellions.
Ze moesten ook eventuele interne opstanden het hoofd bieden.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι είλωτες ήταν πάντα περισσότεροι από τους Σπαρτιάτες...
|||forget|||||||||
niet|moeten|om te|vergeten|dat|de|heloten|ze waren|altijd|meer|dan|de|Spartanen
We moeten niet vergeten dat de heloten altijd talrijker waren dan de Spartanen...
και, ανά πάσα στιγμή, η καταπίεση που ένιωθαν μπορούσε να οδηγήσει σε μια επανάσταση.
|at any|every|moment||oppression||they felt|||lead|||revolution
en|op|elk|moment|de|onderdrukking|die|ze voelden|het kon|om te|leiden|tot|een|revolutie
en, op elk moment, de onderdrukking die ze voelden kon leiden tot een revolutie.
Οι Σπαρτιάτες έπρεπε να είναι πάντα πολεμικά έτοιμοι να τους αντιμετωπίσουν.
||||||militarily||||
de|Spartanen|moesten|om|zijn|altijd|militair|klaar|om|hen|te confronteren
De Spartanen moesten altijd klaar zijn om hen te bestrijden.
Τώρα, πάμε καθαρά στο πολίτευμα της Σπάρτης, τη διοίκηση της Σπάρτης.
||clearly||||||||
nu|gaan we|duidelijk|naar het|staatsvorm|van|Sparta|de|bestuur|van|Sparta
Now, let's go clearly to the constitution of Sparta, the administration of Sparta.
Laten we nu duidelijk ingaan op het staatsbestel van Sparta, de regering van Sparta.
Ποιος την ασκούσε;
||was exercising
wie|het|uitoefende
Who was exercising it?
Wie oefende dat uit?
Στην κορυφή θα μπορούσαμε να εμποδίσουμε τους δυο βασιλιάδες, οι οποίοι...
|top||||stop|||||
aan de|top|zal|konden|om|te verhinderen|de|twee|koningen|die|welke
At the top we could block the two kings, who...
Aan de top konden we de twee koningen tegenhouden, die...
ναι μεν λέγονται βασιλιάδες, αλλά δεν είχαν τόσες πολλές εξουσίες παρά μόνο όταν συνέβαινε πόλεμος.
|indeed||||||||powers||||happened|
ja|wel|ze worden genoemd|koningen|maar|niet|ze hadden|zoveel|veel|bevoegdheden|behalve|alleen|wanneer|het gebeurde|oorlog
yes, they were called kings, but they didn't have that much power until there was a war going on.
Ja, ze worden koningen genoemd, maar ze hadden niet zoveel macht, behalve wanneer er oorlog was.
Τότε γινόντουσαν αρχιστράτηγοι.
|they were becoming|generals
toen|ze werden|opperbevelhebbers
Then they were becoming generals-in-chief.
Dan werden ze opperbevelhebbers.
Ουσιαστική διοίκηση ασκούσαν οι πέντε έφοροι.
|administration|exercised|||overseers
feitelijke|bestuur|ze uitoefenden|de|vijf|ephoren
The five curators were in charge.
De werkelijke administratie werd uitgevoerd door de vijf ephoren.
Βέβαια, όλοι οι Σπαρτιάτες πολίτες μπορούσαν να συζητήσουν τα διάφορα σημαντικά θέματα στην Απέλλα...
|||||||discuss||||||Apella
natuurlijk|alle|de|Spartanen|burgers|ze konden|om te|te bespreken|de|verschillende|belangrijke|onderwerpen|in de|Apella
Natuurlijk konden alle Spartaanse burgers de verschillende belangrijke zaken in de Apella bespreken...
που μοιάζει με τη δική μας Βουλή.
||||||Parliament
die|lijkt|op|de|eigen|onze|parlement
die lijkt op onze Tweede Kamer.
Σε αυτή τη συνέλευση, όμως, μπορούσαν να συμμετέχουν μόνο οι Σπαρτιάτες...
|||assembly||||participate|||
in|deze|de|vergadering|echter|ze konden|om te|deelnemen|alleen|de|Spartanen
In deze vergadering konden echter alleen de Spartanen deelnemen...
που είχαν συμπληρώσει τα 30 χρόνια της ηλικίας τους.
||completed||||age|
die|ze hadden|voltooid|de|jaren|van|leeftijd|hun
who had reached the age of 30.
die hun 30ste levensjaar hadden bereikt.
30 χρονών σήμαινε ότι είχαν εκτίσει την πρώτη τους στρατιωτική θητεία αποτελεσματικά.
|meant|||served||||military|service|effectively
jaar oud|het betekende|dat|ze hadden|vervuld|de|eerste|hun|militaire|diensttijd|effectief
30 years old meant that they had served their first military service effectively.
30 jaar oud betekende dat ze hun eerste militaire dienstplicht effectief hadden vervuld.
Και μάλιστα είχαν επιβιώσει, γιατί εκείνη την εποχή ήταν πολύ δύσκολη η ζωή.
|||survived|||||||||
en|zelfs|ze hadden|overleefd|omdat|die|de|tijd|het was|zeer|moeilijk|het|leven
And they had even survived, because life was very difficult at that time.
En ze hadden zelfs overleefd, want in die tijd was het leven erg moeilijk.
Αυτό, βέβαια, δεν σήμαινε ότι μετά τα 30 χρόνια οι Σπαρτιάτες δεν πολεμούσαν.
|||||||||||were fighting
dit|natuurlijk|niet|het betekende|dat|na|de|jaren|de|Spartanen|niet|ze vochten
Dat betekende echter niet dat de Spartanen na 30 jaar niet meer vochten.
Ένα τρανό παράδειγμα είναι ο βασιλιάς Λεωνίδας, που θα δούμε σε άλλο μάθημα...
|great|||||||||||
een|groot|voorbeeld|het is|de|koning|Leonidas|die|zal|we zien|in|ander|les
A prime example is King Leonidas, who we will see in another lesson...
Een prachtig voorbeeld is koning Leonidas, die we in een andere les zullen zien...
που, ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία, συμμετείχε ο ίδιος στις πολεμικές επιχειρήσεις.
||||advanced|age|participed||||military|operations
die|zelfs|en|in|gevorderde|leeftijd|hij nam deel|de|zelf|in de|militaire|operaties
who, even at an advanced age, took part in the military operations himself.
die, zelfs op oudere leeftijd, zelf deelnam aan de militaire operaties.
Στην Απέλλα, λοιπόν, μαζεύονταν οι Σπαρτιάτες και συζητούσαν, διαφωνούσαν για όλα τα σημαντικά πολιτικά ζητήματα.
|||gathered||||were discussing|they disagreed||||||issues
in de|Apella|dus|ze verzamelden|de|Spartanen|en|ze bespraken|ze het niet eens waren|over|alle|de|belangrijke|politieke|kwesties
In de Apella kwamen de Spartanen samen en bespraken, het oneens zijnde over alle belangrijke politieke kwesties.
Η πόλη της Σπάρτης έμοιαζε με στρατόπεδο.
||||looked||camp
de|stad|van|Sparta|het leek|op|kamp
De stad Sparta leek op een legerkamp.
Οι νόμοι ήταν πάρα πολύ αυστηροί.
|laws||||strict
de|wetten|ze waren|zeer|erg|streng
De wetten waren zeer streng.
Τους νόμους αυτούς θεμελίωσε ο Λυκούργος.
|laws||established||Lycurgus
de|wetten|deze|hij legde de basis|de|Lycurgus
These laws were established by Lycurgus.
Deze wetten werden ingesteld door Lycurgus.
Ήταν, μάλιστα, τόσο καλοί αυτοί οι νόμοι, οι Σπαρτιάτες τους θεωρούσαν τόσο καλούς...
||||||laws||||||good
het was|inderdaad|zo|goed|deze|de|wetten|de|Spartanen|hen|zij beschouwden|zo|goed
In fact, they were so good, the Spartans thought they were so good...
Deze wetten waren zo goed dat de Spartanen ze als zo goed beschouwden...
που, όταν κάποια στιγμή ο Λυκούργος αποφάσισε να ταξιδέψει, να πάει σε κάποια άλλη πόλη του ελληνικού κόσμου...
||||||||travel||||||||Greek|
dat|wanneer|een|moment|de|Lycurgus|hij besloot|om|te reizen|om|te gaan|naar|een|andere|stad|van de|Griekse|wereld
that, when at some point Lycurgus decided to travel, to go to another city in the Greek world...
dat, op een gegeven moment, Lycurgus besloot te reizen, naar een andere stad in de Griekse wereld...
μυστηριωδώς εξαφανίστηκε.
mysteriously|disappeared
mysterieus|hij verdween
mysteriously disappeared.
mysterieuze verdween.
Λέγεται, φήμες είναι αυτό, ότι ίσως για αυτό φρόντισαν οι Σπαρτιάτες, ώστε να μην πάει και φτιάξει καλύτερους νόμους αλλού.
It is said|rumors|||||||took care||||||||make||laws|
het wordt gezegd|geruchten|zijn|dit|dat|misschien|voor|dit|zij zorgden|de|Spartanen|zodat|om|niet|hij gaat|en|hij maakt|betere|wetten|elders
It is said, rumor has it, that perhaps the Spartans took care of this, so that he would not go and make better laws elsewhere.
Er wordt gezegd, het zijn geruchten, dat de Spartanen ervoor zorgden dat hij niet ging en elders betere wetten zou maken.
Τώρα, όσον αφορά την εκπαίδευση και την αγωγή των Σπαρτιατών:
||||education|||upbringing||of the Spartans
nu|wat betreft|betreft|de|opleiding|en|de|opvoeding|van de|Spartanen
Now, regarding the education and education of Spartans:
Nu, wat betreft de opleiding en opvoeding van de Spartanen:
Τα αγόρια, από πολύ μικρή ηλικία, από τα 7 τους χρόνια,
|boys||||||||
de|jongens|vanaf|heel|jonge|leeftijd|vanaf|hun|hun|jaren
De jongens, vanaf een zeer jonge leeftijd, vanaf hun 7e jaar,
εγκατέλειπαν την οικογένεια και συμμετείχαν στην κανονική στρατιωτική εκπαίδευση,
they abandoned||||they participated||regular|military|
ze verlieten|de|familie|en|ze namen deel aan|de|reguliere|militaire|opleiding
abandoned the family and participated in regular military training,
verlieten het gezin en namen deel aan de reguliere militaire training,
τη λεγόμενη "Σπαρτιατική αγωγή".
|called|Spartan|education
de|zogenaamde|Spartaanse|opvoeding
the so-called "Spartan treatment".
de zogenaamde "Spartaanse opvoeding".
Την εκπαίδευση αυτή αναλάμβανε η πόλη.
This training was undertaken by the city.
Deze opleiding werd door de stad verzorgd.
Το παιδί, δηλαδή, ανήκε στην πόλη. Όχι πια στην οικογένεια.
Het kind, dat wil zeggen, behoorde tot de stad. Niet meer tot het gezin.
Από μικροί έπρεπε να συνηθίσουν αυτή τη σκληρή ζωή και να ξεπερνούν όλες τις δυσκολίες.
Van jongs af aan moesten ze aan dit harde leven wennen en alle moeilijkheden overwinnen.
Τα μαθήματα τα οποία διδάσκονταν και για τα οποία φρόντιζε η πόλη... - δεν υπήρχε δηλαδή ιδιωτική εκπαίδευση.
The courses that were taught and taken care of by the city... - that is, there was no private education.
De lessen die werden gegeven en waarvoor de stad zorgde... - er was dus geen particulier onderwijs.
Και μαθήματα τα οποία διδάσκονταν και τα κορίτσια, κάτι που είναι εξαίρεση για τον ελληνικό κόσμο...
||||were taught|||||||exception||||
en|lessen|de|die|ze werden onderwezen|en|de|meisjes|iets|dat|het is|uitzondering|voor|de|Griekse|wereld
En lessen die ook aan de meisjes werden gegeven, iets wat een uitzondering is voor de Griekse wereld...
δηλαδή στις υπόλοιπες και στην πλειοψηφία των άλλων ελληνικών πόλεων-κρατών...
||the rest|||majority||||of the cities|city-states
dat wil zeggen|in de|overige|en|in de|meerderheid|van de|andere|Griekse||
dat wil zeggen in de overige en in de meerderheid van de andere Griekse stadstaten...
τα κορίτσια μπορεί να μην είχαν καθόλου εκπαίδευση.
|||||||education
de|meisjes|kunnen|om te|niet|ze hadden|helemaal geen|onderwijs
the girls may have had no education at all.
de meisjes misschien helemaal geen onderwijs hadden.
Η εκπαίδευση ήταν: ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορός.
|||reading|writing|||dance
de|onderwijs|het was|lezen|schrijven|muziek|en|dans
Het onderwijs bestond uit: lezen, schrijven, muziek en dans.
Επίσης, τα κορίτσια και τα αγόρια γυμνάζονταν και μαζί.
||||||were exercising||
ook|de|meisjes|en|de|jongens|ze trainden|en|samen
Girls and boys also exercised together.
Ook de meisjes en jongens trainden samen.
Μάλιστα, έλεγαν ότι θα έπρεπε και οι γυναίκες να συμμετέχουν στην εκπαίδευση...
|||||||||participate||education
inderdaad|ze zeiden|dat|zal|moeten|en|de|vrouwen|om te|ze deel te nemen|in de|training
They even said that women should be involved in education...
Ze zeiden zelfs dat ook vrouwen aan de training zouden moeten deelnemen...
γιατί μια δυνατή και υγιής Σπαρτιάτισσα θα μπορούσε να γεννήσει έναν δυνατό και υγιή Σπαρτιάτη.
||strong||healthy|Spartan woman||||give birth to|||||Spartan
omdat|een|sterke|en|gezonde|Spartaanse vrouw|zal|ze kon|om te|ze geboren|een|sterke|en|gezonde|Spartaanse man
want een sterke en gezonde Spartaanse vrouw zou een sterke en gezonde Spartaanse kunnen baren.
Πολύ σημαντικό για την πόλη της Σπάρτης: Δυνατοί πολίτες, δυνατοί στρατιώτες, δυνατοί οπλίτες.
|||||||strong|citizens||soldiers||hoplites
heel|belangrijk|voor|de|stad|van|Sparta|sterke|burgers|sterke|soldaten|sterke|hoplieten
Zeer belangrijk voor de stad Sparta: Sterke burgers, sterke soldaten, sterke hoplieten.
Όλη αυτή η η εκπαίδευση, όλη αυτή η διαμόρφωση της κοινωνίας, είχε σκοπό την πολεμική ετοιμότητα.
||||education||||formation||society||||military|readiness
heel|deze|de|de|||||vorming|van de|samenleving|hij/zij/het had|doel|de|militaire|paraatheid
Al deze training, al deze vorming van de samenleving, had als doel de militaire paraatheid.
Όλοι οι Σπαρτιάτες ζούσαν μαζί, με έναν κοινό τρόπο ζωής, και δημιουργούσαν πολύ ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους.
|||||||common||||were creating||strong|bonds||
alle|de|Spartanen|zij leefden|samen|met|een|gemeenschappelijk|manier|leven|en|zij creëerden|zeer|sterke|banden|tussen|hen
Alle Spartanen leefden samen, met een gemeenschappelijke levenswijze, en creëerden zeer sterke banden tussen elkaar.
Για αυτό το λόγο και ο τρόπος με τον οποίο πολεμούσαν, η Σπαρτιατική Φάλαγγα, θα δούμε ότι ήταν για πάρα πολλά χρόνια ανίκητη.
||||||||||fought|||Phalanx|||||||||invincible
voor|deze|de|reden|en|de|manier|met|de|welke|zij vochten|de|Spartaanse|falanx|zal|wij zullen zien|dat|het was||heel|veel|jaren|onoverwinnelijk
Om deze reden was de manier waarop ze vochten, de Spartaanse Falange, jarenlang onoverwinnelijk.
Ο Σπαρτιάτης θεωρούνταν ένας από τους καλύτερους, αν όχι ο καλύτερος, πολεμιστής εκείνης της περιόδου...
|Spartan|was considered|||||||||warrior|of that||period
de|Spartiaten|hij werd beschouwd|een|van|de|beste|als|niet|de|beste|krijger|van die|de|periode
De Spartiaten werden beschouwd als een van de besten, zo niet de beste, krijger van die tijd...
όχι μόνο στον ελληνικό κόσμο αλλά σε όλο τον αρχαίο κόσμο.
|||||||||ancient|
niet|alleen|in de|Griekse|wereld|maar|in|heel|de|oude|wereld
niet alleen in de Griekse wereld maar in de hele oude wereld.
Μια άλλη πτυχή της ζωής κάθε πόλης-κράτους και πολιτεύματος είναι η οικονομία.
||aspect|||||||of government|||
een|andere|aspect|van de|leven|elke|||en|staatsvorm|is|de|economie
Een andere aspect van het leven van elke stadstaat en regeringsvorm is de economie.
Οι Σπαρτιάτες δεν ασχολούνταν με την οικονομία.
|||were concerned|||
de|Spartanen|niet|zij hielden zich bezig met|met|de|economie
The Spartans were not concerned with the economy.
De Spartanen hielden zich niet bezig met de economie.
Με την οικονομία και με το εμπόριο ασχολούνταν οι περίοικοι.
||||||trade|were occupied||neighbors
met|de|economie|en|met|de|handel|zij hielden zich bezig met|de|omwonenden
De perioiken hielden zich bezig met de economie en de handel.
Μάλιστα, λέγεται ότι οι Σπαρτιάτες κατασκεύαζαν τόσο βαριά νομίσματα...
|||||were making||heavy|
inderdaad|het wordt gezegd|dat|de|Spartanen|ze maakten|zo|zwaar|munten
In fact, it is said that the Spartans made coins so heavy...
Inderdaad, er wordt gezegd dat de Spartanen zulke zware munten maakten...
Τόσο βαριά που έμοιαζαν με ασπίδες, ώστε να μη μπορεί κάποιος να συσσωρεύσει πολλά.
|||they seemed||shields|||||||accumulate|
zo|zwaar|dat|ze leken|op|schilden|zodat|om te|niet|hij kan|iemand|om te|te accumuleren|veel
Zoveel gewicht dat ze op schilden leken, zodat niemand veel kon accumuleren.
Ήταν κακό για τη σπαρτιατική κοινωνία να ασχολείσαι με τη συσσώρευση πλούτου και μόνο με την προσωπική σου ανάπτυξη.
|||||||you engage|||accumulation|wealth|||||||development
het was|slecht|voor|de|Spartaanse|samenleving|om te|je bezig te zijn|met|de|accumulatie|rijkdom|en|alleen|met|de|persoonlijke|jouw|ontwikkeling
Het was slecht voor de Spartaanse samenleving om je bezig te houden met het accumuleren van rijkdom en alleen met je persoonlijke ontwikkeling.
Σημασία είχε η πόλη και στρατιωτική ετοιμότητα.
importance|||||military|readiness
belang|het had|de|stad|en|militaire|paraatheid
Wat telde was de stad en militaire paraatheid.
Αυτός ο τρόπος ζωής ονομάστηκε λακωνικός.
||||was named|Laconian
deze|de|manier|leven|werd genoemd|Laconisch
This way of life was called laconic.
Deze levensstijl werd de Laconische genoemd.
Δηλαδή λίγα πράγματα - ικανοποιούμε τις βασικές μας ανάγκες και κοιτάζουμε πάντα το συμφέρον της πόλης.
|||we satisfy|||||||||interest||
dat wil zeggen|weinig|dingen|we voldoen aan|de|basis|onze|behoeften|en|we kijken|altijd|het|belang|van de|stad
Dat wil zeggen, weinig dingen - we voldoen aan onze basisbehoeften en kijken altijd naar het belang van de stad.
Ποια είναι, λοιπόν, τα βασικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας και του πολιτεύματος της Σπάρτης;
||||||||||government||
wat|is|dus|de|belangrijkste|kenmerken|van de|samenleving|en|van het|staatsbestel|van de|Sparta
Wat zijn dus de belangrijkste kenmerken van de samenleving en het bestuur van Sparta?
Ολιγαρχία, κυβερνούν λίγοι.
Oligarchy|rule|
oligarchie|ze regeren|weinigen
Oligarchie, een paar mensen regeren.
Έμφαση στο στρατό και ιδιαίτερα στο πεζικό, δηλαδή δεν συναντάμε σχεδόν καθόλου ναυτικό αυτή την περίοδο.
emphasis||army||especially||infantry|||we encounter|almost||navy|||
nadruk|op|leger|en|vooral|op|infanterie|dat wil zeggen|niet|we ontmoeten|bijna|helemaal niet|marine|deze|deze|periode
Emphasis on the army and especially the infantry, i.e. we hardly see any navy in this period.
Nadruk op het leger en vooral op de infanterie, dat wil zeggen dat we in deze periode bijna geen marine tegenkomen.
Πειθαρχία στους νόμους του κράτους και σε ό,τι μας λέει η Πολιτεία.
Discipline|||||||||||the State
discipline|aan de|wetten|van de|staat|en|aan||ons|zegt|de|overheid
Discipline the laws of the state and what the state tells us.
Discipline ten opzichte van de wetten van de staat en wat de overheid ons zegt.
Λακωνικός τρόπος ζωής.
Laconiek|manier|van leven
Laconieke levensstijl.
Και κάτι το οποίο αποτελεί εξαίρεση για τις ελληνικές πόλεις:
||that||constitutes|exception||||
en|iets|dat|wat|vormt|uitzondering|voor|de|Griekse|steden
And something that is an exception for Greek cities:
En iets wat een uitzondering vormt voor de Griekse steden:
ένας ελεύθερος τρόπος ζωής για τις γυναίκες.
een|vrij|manier|leven|voor|de|vrouwen
een vrije levensstijl voor vrouwen.
Μάλιστα, κάποιοι κατηγόρησαν τη Σπάρτη, ειδικά αργότερα, ότι δεν είχε δημοκρατία ή ολιγαρχία αλλά γυναικοκρατία.
||blamed||||||||||||matriarchy
inderdaad|sommigen|beschuldigden|de|Sparta|vooral|later|dat|niet|had|democratie|of|oligarchie|maar|vrouwenheerschappij
Indeed, some people accused Sparta, especially later, of not having a democracy or oligarchy but a gynocracy.
Inderdaad, sommigen beschuldigden Sparta, vooral later, dat het geen democratie of oligarchie had, maar een vrouwenheerschappij.
Γιατί αποτελούσε σκάνδαλο για εκείνη την εποχή αυτός ο ελεύθερος τρόπος ζωής των γυναικών της Σπάρτης.
|was|scandal|||||||||||||
omdat|het vormde|schandaal|voor|die|de|tijd|deze|de|vrije|manier|leven|van|vrouwen|van de|Sparta
Because this free lifestyle of the women of Sparta was a scandal at the time.
Want deze vrije levensstijl van de vrouwen in Sparta was een schandaal voor die tijd.
Η κοινωνία και το πολίτευμα τις Σπάρτης, όμως, είχαν κάποια αποτελέσματα πολύ σημαντικά για αυτή την πόλη-κράτος.
de|samenleving|en|het|staatsbestel|de|Sparta|echter|ze hadden|enkele|gevolgen|zeer|belangrijk|voor|deze|de||
De samenleving en het staatsbestel van Sparta hadden echter enkele zeer belangrijke gevolgen voor deze stadstaat.
Η Σπάρτη θα γίνει μια από τις ισχυρότερες, αν όχι η ισχυρότερη στρατιωτικά, πόλη του ελληνικού κόσμου.
|||||||strongest||||strongest|militarily||||
de|Sparta|zal|worden|een|van|de|sterkste|als|niet|de|sterkste|militair|stad|van|Griekse|wereld
Sparta zal een van de sterkste, zo niet de sterkste militaire stad van de Griekse wereld worden.
Αυτή τη θέση θα τη στηρίξει αργότερα τόσο στους Περσικούς πολέμους απέναντι στη μεγάλη Περσική αυτοκρατορία...
|||||support||||||||||empire
deze|die|positie|zal|die|ondersteunen|later|zowel|in de|Perzische|oorlogen|tegen|de|grote|Perzische|rijk
This position would later be supported both in the Persian wars against the great Persian Empire...
Deze positie zal later zowel in de Perzische oorlogen tegen het grote Perzische rijk worden ondersteund...
όσο και στον ελληνικό εμφύλιο που θα δούμε αργότερα, τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
||||Civil||||||Peloponnesian|
als|en|in de|Griekse|burgeroorlog|die|zal|zien|later|de|Peloponnesische|oorlog
als in de Griekse burgeroorlog die we later zullen zien, de Peloponnesische Oorlog.
Εκεί θα συγκρουστεί με την ιδεολογικά αντίθετη πόλη-κράτος του ελληνικού κόσμου, την Αθήνα.
||will clash|||ideologically|opposite|||||||
daar|zal|botsen|met|de|ideologisch|tegenovergestelde|||van|Griekse|wereld|de|Athene
There it will clash with the ideologically opposed city-state of the Greek world, Athens.
Daar zal het in conflict komen met de ideologisch tegenovergestelde stadstaat van de Griekse wereld, Athene.
Αλλά αυτό αποτελεί θέμα για ένα μάθημα αργότερα.
||is|||||
maar|dit|vormt|onderwerp|voor|een|les|later
But that is a subject for a later lesson.
Maar dit is een onderwerp voor een les later.
Οπότε, εφόσον ολοκληρώσαμε και τα πολύ σημαντικά και βασικά ζητήματα αυτού του μαθήματος...
|since|we completed|||||||issues|||
dus|aangezien|we hebben afgerond|en|de|zeer|belangrijke|en|basis|kwesties|van deze|les|cursus
Dus, aangezien we ook de zeer belangrijke en basiszaken van deze les hebben afgerond...
προχωράμε σε κάποιες ερωτήσεις - ασκήσεις αυτοαξιολόγησης.
we proceed||||exercises|self-assessment
we gaan verder|met|enkele|vragen|oefeningen|zelfevaluatie
gaan we verder met enkele vragen - zelfevaluatie-oefeningen.
Θα τις δούμε μαζί.
zullen|ze|we zien|samen
We zullen ze samen bekijken.
Πάμε, λοιπόν, στην πρώτη.
laten we gaan|dus|naar de|eerste
Laten we dan naar de eerste gaan.
Αντιστοίχιση:
Matching
koppeling
Matching:
Koppeling:
Οι νόμοι στη Σπάρτη ήταν αυστηροί. Για ποιο λόγο;
|laws||||strict|||
de|wetten|in de|Sparta|waren|streng|voor|welke|reden
De wetten in Sparta waren streng. Waarom?
Γιατί με αυτόν τον τρόπο η ζωή στην πόλη έμοιαζε με στρατόπεδο.
|||||||||||camp
omdat|met|deze|de|manier|het|leven|in de|stad|leek|op|kamp
Omdat het leven in de stad daardoor op een legerkamp leek.
Οι νέοι συνήθιζαν στη σκληρή ζωή από μικρή ηλικία, ώστε να μπορούν να ξεπερνούν τις δυσκολίες.
||were accustomed||hard|||||||||overcome||
de|jongeren|ze waren gewend|aan|harde|leven|vanaf|jonge|leeftijd|zodat|om te|ze kunnen|om te|ze overwinnen|de|moeilijkheden
Young people got used to a hard life from an early age so that they could overcome difficulties.
Jongeren waren vanaf jonge leeftijd gewend aan een hard leven, zodat ze de moeilijkheden konden overwinnen.
Οι νέοι ζούσαν όλοι μαζί σε σκηνές και με αυτόν τον τρόπο μάθαιναν να αγαπούν ο ένας τον άλλο, να έχουν ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους.
||||||tents||||||they were learning||||||||||||
de|jongeren|ze leefden|allemaal|samen|in|tenten|en|met|deze|de|manier|ze leerden|om te|ze houden van|de|een|de|ander|om te|ze hebben|sterke|banden|tussen|hen
The young people all lived together in tents and in this way they learned to love each other, to have strong bonds with each other.
De jongeren woonden allemaal samen in tenten en op deze manier leerden ze elkaar te waarderen en sterke banden met elkaar te hebben.
Και τέλος, τα χρήματα στη Σπάρτη είχαν μικρή ως μηδαμινή αξία...
|||||||||negligible|
en|tenslotte|het|geld|in|Sparta|ze hadden|kleine|als|verwaarloosbare|waarde
And finally, the money in Sparta had little or no value...
En tot slot hadden geld in Sparta weinig tot geen waarde...
και για αυτό οι Σπαρτιάτες δεν ενδιαφέρονταν ποτέ για την πολυτέλεια.
||||||were interested||||luxury
en|voor|dit|de|Spartanen|niet|ze waren geïnteresseerd|nooit|voor|de|luxe
en daarom waren de Spartanen nooit geïnteresseerd in luxe.
Είναι ο λεγόμενος λακωνικός τρόπος ζωής.
||called|Laconian||
het is|de|zogenaamde|Laconische|manier|leven
Het is de zogenaamde Laconische levensstijl.
Για να δούμε τι ορίζει την κοινωνία και την εξουσία στη Σπάρτη.
||||defines|||||power||
voor|om|we te zien|wat|het bepaalt|de|samenleving|en|de|macht|in|Sparta
Let us see what defines society and power in Sparta.
Laten we kijken wat de samenleving en de macht in Sparta bepaalt.
Όσον αφορά την κοινωνία, έχουμε τρεις βασικούς άξονες:
|||||||axes
wat betreft|betreft|de|samenleving|we hebben|drie|belangrijkste|assen
As far as society is concerned, we have three main pillars:
Wat betreft de samenleving hebben we drie belangrijke assen:
Για ποιους μιλήσαμε πριν;
voor|wie|we spraken|eerder
Who did we talk about before?
Over wie spraken we eerder?
Έχουμε τους είλωτες, που δεν είχαν καθόλου δικαιώματα και ήταν η βάση της κοινωνικής πυραμίδας στη Σπάρτη.
||helots|||||||||base|||pyramid||
we hebben|de|heloten|die|niet|ze hadden|helemaal|rechten|en|ze waren|de|basis|van de|sociale|piramide|in de|Sparta
We hebben de heloten, die helemaal geen rechten hadden en de basis van de sociale piramide in Sparta vormden.
Έχουμε τους περίοικους, που ασκούσαν το εμπόριο αλλά δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα.
||neighbors||were practicing|||||||
we hebben|de|perioiken|die|ze uitoefenden|het|handel|maar|niet|ze hadden|politieke|rechten
We hebben de perioiken, die handel dreven maar geen politieke rechten hadden.
Και στην κορυφή της κοινωνίας βρίσκουμε τους πολίτες, που είναι αποκλειστικά οι άνδρες Σπαρτιάτες.
||top|||||citizens|||exclusively|||
en|op de|top|van de|samenleving|we vinden|de|burgers|die|ze zijn|uitsluitend|de|mannen|Spartanen
En aan de top van de samenleving vinden we de burgers, die uitsluitend de mannelijke Spartanen zijn.
Για να δούμε την εξουσία.
||||power
om|te|we te zien|de|macht
Laten we de macht bekijken.
Ποιοι ασκούσαν την εξουσία στη Σπάρτη;
|exercised||||
wie|zij uitoefenden|de|macht|in|Sparta
Wie oefende de macht in Sparta uit?
Οι δύο βασιλείς, όπως είπαμε, που έχουν κυρίως αυξημένα δικαιώματα και εξουσίες όταν η Σπάρτη βρίσκεται σε πόλεμο.
||kings||||||increased|rights||powers||||||
de|twee|koningen|zoals|we zeiden|die|zij hebben|voornamelijk|verhoogde|rechten|en|bevoegdheden|wanneer|de|Sparta|zij is|in|oorlog
De twee koningen, zoals we zeiden, die voornamelijk verhoogde rechten en bevoegdheden hebben wanneer Sparta in oorlog is.
Έχουμε τους πέντε έφορους, οι οποίοι ασκούν ουσιαστικά τη διοίκηση,
|||trustees|||exercise|||administration
we hebben|de|vijf|ephoren|die|die|zij uitoefenen|feitelijk|de|bestuur
We have the five trustees, who are actually in charge,
We hebben de vijf ephoren, die feitelijk het bestuur uitoefenen,
κυρίως στην περίπτωση που έχουμε ειρήνη.
||case|||peace
voornamelijk|in de|geval|dat|we hebben|vrede
vooral in het geval dat we vrede hebben.
Και τέλος έχουμε την Απέλλα, όπου εκεί συγκεντρώνονται όλοι οι Σπαρτιάτες και συζητάνε για ό,τι τους αφορά.
||||Apella|||gathered|||||||||concerns
en|tenslotte|we hebben|de|Apella|waar|daar|ze verzamelen|alle|de|Spartanen|en|ze bespreken|over||hen|betreft
And finally we have Apella, where all the Spartans gather and discuss everything that concerns them.
En tenslotte hebben we de Apella, waar alle Spartanen samenkomen en discussiëren over wat hen aangaat.
Βέβαια, στην Απέλλα συμμετέχουν, όπως είπαμε, μόνο οι Σπαρτιάτες που έχουν συμπληρώσει τα 30 χρόνια ηλικίας...
|||participate||||||||completed|||
natuurlijk|in de|Apella|ze nemen deel|zoals|we zeiden||de|Spartanen|die|ze hebben|ze voltooid|de|jaren|oud
Natuurlijk nemen, zoals we zeiden, alleen de Spartanen die 30 jaar oud zijn deel aan de Apella...
κι έχουν εκτίσει όλη τους τη στρατιωτική θητεία, την υποχρεωτική.
||served||||military|service||mandatory
en hun volledige militaire dienst, de verplichte, hebben vervuld.
Και πάμε στην επόμενη μας ερώτηση:
En laten we naar onze volgende vraag gaan:
Λέμε τη σύγχρονη εποχή: κάποιος μιλάει λακωνικά.
||modern||||laconically
we zeggen|de|moderne|tijd|iemand|hij/zij spreekt|laconiek
We say in modern times: one speaks succinctly.
We zeggen de moderne tijd: iemand spreekt beknopt.
Τι εννούμε με αυτό;
|do we mean||
wat|we bedoelen|met|dit
Wat bedoelen we hiermee?
Όταν στη σύγχρονη εποχή λέμε ότι κάποιος μιλάει λακωνικά, αυτό σημαίνει ότι μιλάει με πολύ λίγα, μετρημένα λόγια...
||modern||||||||||||||measured|
wanneer|in de|moderne|tijd|we zeggen|dat|iemand|hij/zij spreekt|laconiek|dit|het betekent|dat|hij/zij spreekt|met|veel|weinig|gemeten|woorden
When we say in modern times that one speaks succinctly, it means that one speaks in very few, measured words...
Wanneer we in de moderne tijd zeggen dat iemand beknopt spreekt, betekent dit dat hij met zeer weinig, gemeten woorden spreekt...
όπως ακριβώς ήταν και ο τρόπος ζωής των Σπαρτιατών.
zoals|precies|het was|en|de|manier|leven|van de|Spartanen
just as was the Spartan way of life.
zoals precies de levenswijze van de Spartanen was.
Οι Σπαρτιάτες μιλούσαν λίγο, κοφτά, και μετρούσαν κάθε φορά τι έλεγαν.
||||shortly||were measuring||||
de|Spartanen|ze spraken|weinig|kort|en|ze telden|elke|keer|wat|ze zeiden
The Spartans spoke little, sharply, and counted each time what they said.
De Spartanen spraken weinig, kortaf, en telden elke keer wat ze zeiden.
Καμία σχέση με τους Αθηναίους, όπως θα δούμε αργότερα, σε επόμενα μαθήματα.
no||||Athenians|||||||
geen|relatie|met|de|Atheners|zoals|zal|we zien|later|in|volgende|lessen
Nothing to do with the Athenians, as we will see later, in later lessons.
Geen vergelijking met de Atheners, zoals we later zullen zien, in volgende lessen.
Σε αυτό το σημείο ολοκληρώθηκε και το σημερινό μας μάθημα που αφορά το πολίτευμα και την κοινωνία...
|||point|was completed||||||||||||
op|dit|het|punt|het werd afgerond|en|het|huidige|onze|les|dat|het betreft|het|staatsvorm|en|de|samenleving
Op dit punt is ook onze les van vandaag afgerond die betrekking heeft op het staatsbestel en de samenleving...
αυτής της πολύ σημαντικής πόλης του ελληνικού κόσμου.
|||important||||
van deze|de|zeer|belangrijke|stad|van de|Griekse|wereld
van deze zeer belangrijke stad van de Griekse wereld.
Σας ευχαριστώ που με παρακολουθήσατε και σας περιμένω σε επόμενο μάθημα της Ιστορίας.
u|ik dank|dat|mij|u heeft gevolgd|en|u|ik wacht|op|volgende|les|van|Geschiedenis
Bedankt dat je me hebt gevolgd en ik kijk ernaar uit je te zien in de volgende les Geschiedenis.
Να είστε όλοι σας καλά.
to||||
om te|u bent|allemaal|u|goed
Zorg goed voor jezelf.
PAR_TRANS:gpt-4o-mini=7.22 PAR_CWT:AvJ9dfk5=7.15
nl:AvJ9dfk5
openai.2025-02-07
ai_request(all=90 err=1.11%) translation(all=178 err=0.00%) cwt(all=1882 err=5.05%)