9.5 ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (861-933) fourth|episode 9.5 FOURTH EPISODE (861-933)

(Αφού έφυγε ο Ηρακλής για να πάει στον τάφο, επιστρέφουν, χωρίς να τον συναντήσουν, ο Άδμητος και ο Χορός.) after|he left|the|Heracles|to|to|he goes|to the|grave|they return|without|to|him|they meet|the|Admetus|and|the|Chorus (After Heracles left to go to the tomb, Admetus and the Chorus return, without meeting him.)

ΑΔΜ. Admetus ADMETUS. Αχ, τί στράτα ειν᾽ αυτή προς το σπίτι! oh|what|path|it is|this|to|the|house Oh, what a path this is to the house! Φριχτή horrible Horrible

κι η όψη αυτή του ορφανού παλατιού. and|the|appearance|this|of the|orphan|palace and this appearance of the orphaned palace.

Πού να πάω, συφορά μου, και πού να σταθώ; where|to|I go|misfortune|my|and|where|to|I stand Where should I go, my misfortune, and where should I stand?

Τί να πω και σε τί να κρατήσω σιγή; what|to|I say|and|in|what|to|I keep|silence What should I say and what should I keep silent about?

Πώς να βρω ένα χαμό; how|to|find|a|loss How can I find a loss?

Αχ για μοίρα με γέννησε η μάνα βαριά. oh|for|fate|me|gave birth|the|mother|heavy Oh, my mother gave birth to me with a heavy fate.

Μες στα σπίτια ποθώ να βρεθώ των νεκρών, inside|the|houses|I long|to|be found|of the|dead I long to be among the houses of the dead,

όλοι οι πόθοι μου τώρα γι᾽ αυτούς. all|the|desires|my|now|for|them all my desires now are for them.

Καμιά γλύκα δεν έχει για μένα της μέρας το φως no|sweetness|not|has|for|me|of the|day|the|light The light of day has no sweetness for me.

κι ούτε θέλω το χώμα της γης να πατώ· and|not even|I want|the|soil|of the|earth|to|I step And I do not want to tread the soil of the earth.

τέτοιο ενέχυρο ο Θάνατος μου άρπαξε τώρ᾽ ακριβό such|pledge|the|Death|to me|he snatched|now|precious Such a precious pledge Death has now taken from me.

και στα χέρια παράδωσε του Άδη. and|in the|hands|he handed over|to the|Hades And handed it over to Hades.

-- --

ΧΟΡ. CHOR. Προχώρει μέσα στου σπιτιού τα βάθη. he/she/it proceeds|inside|of the|house|the|depths He moves deep inside the house. ΑΔΜ. ADM. Οϊμέ! oh no Oh no!

ΧΟΡ. Chorus CHOR. Ναι, η συμφορά σου ειναι για θρήνους. yes|the|misfortune|your|is|for|lamentations Yes, your misfortune is worthy of lamentation. ΑΔΜ. Admetus ADM. Αχ! oh Ah!

ΧΟΡ. chorus CHOR. Βαθιά πονείς, βαθιά, το ξέρω… ΑΔΜ. deep|you hurt|deep|it|I know|ad libitum You hurt deeply, deeply, I know... ADM. Αλί! alas Alas!

ΧΟΡ. Chorus CHOR. μα κείνη δεν τη σώζεις. but|that one|not|her|you save But you cannot save her. ΑΔΜ. Admonition ADM. Συφορά! Misfortune Disaster!

ΧΟΡ. Chorus CHOR. Πικρός καημός, να ξέρεις πως ποτέ bitter|longing|to|you know|that|never Bitter sorrow, to know that you will never

πια δε θα δεις την όψη εκείνης που αγαπάς. ever|not|will|you will see|the|face|of her|that|you love see the face of the one you love again.

-- --

ΑΔΜ. ADM ADM. Την πληγή της καρδιάς μου κεντάς· ω, καημός the|wound|of the|heart|my|you sew|oh|sorrow You stitch the wound of my heart; oh, sorrow

πιο βαρύς δεν είν᾽ άλλος στον άντρα απ᾽ αυτόν, more|heavy|not|is|other|to the|man|than|this there is no heavier burden for a man than this,

την πιστή του να χάνει γυναίκα. the|faithful|of his|to|he loses|woman to lose his faithful wife.

Κάλλιο οι δυο μας ζωές να μην είχανε σμίξει ποτέ, better|the|two|our|lives|to|not|they had|merged|never Better if our two lives had never intertwined,

να μην είχαμε ζήσει σε τούτο το σπίτι μαζί. to|not|we had|lived|in|this|the|house|together if we had never lived in this house together.

Κάλλιο ανύπαντρος κι άκληρος να ᾽ναι κανείς· better|unmarried|and|childless|to|he is|anyone Better to be single and childless;

για μια μόνη ψυχή, τη δική σου, αν πονείς, for|one|sole|soul|the|own|your|if|you hurt for a single soul, yours, if you suffer,

το βαστάς· αλλ᾽ αρρώστιες να βλέπεις παιδιών, the|you bear|but|illnesses|to|you see|of children you endure it; but to see the illnesses of children,

και το θάνατο γάμου δεσμούς να συντρίβει, ω αυτό and|the|death|of marriage|bonds|to|it breaks|oh|this and the death that shatters the bonds of marriage, oh this

είν᾽ αβάσταχτος πόνος. it is|unbearable|pain is unbearable pain.

Και γιατί; Αφού μπορείς and|why|since|you can And why? Since you can

δίχως γάμο και δίχως παιδιά να περάσεις. without|marriage|and|without|children|to|you pass without marriage and without children to pass.

-- --

ΧΟΡ. Chorus CHORUS. Μια τέτοια συμφορά δεν πολεμιέται. such|such|misfortune|not|it is fought Such a disaster cannot be fought. ΑΔΜ. ADM ADM. Οϊμέ! Oh no Oh no!

ΧΟΡ. CHOR CHOR. Στον πόνο σου άκρη δε θα βάλεις. in the|pain|your|end|not|will|put In your pain, you will not find a way out. ΑΔΜ. ADM ADM. Αχ! Ah Oh!

ΧΟΡ. CHOR CHO. Είναι βαρύ, το ξέρω· ωστόσο… ΑΔΜ. it is|heavy|the|I know|however|ADM It's heavy, I know; however... ADM. Αλί! alas Alas!

ΧΟΡ. chorus CHOR. θάρρος· δεν είσαι ο πρώτος… ΑΔΜ. Courage; you are not the first... ADM. Συφορά! disaster Disaster!

ΧΟΡ. Chorus CHOR. που μένει δίχως ταίρι· το κακό that|remains|without|mate|the|evil that remains without a partner; the evil

πολύμορφο χτυπά, συντρίβει τους θνητούς. multifaceted|strikes|crushes|the|mortals strikes in many forms, shattering mortals.

-- --

ΑΔΜ. ADAM ADM. Ω, τί απέραντο πένθος, τί θλίψη γι᾽ αυτούς oh|what|endless|mourning|what|sorrow|for|them Oh, what boundless grief, what sorrow for those

που αγαπούσες κι η μαύρη τούς σκέπασε γη! that|you loved|and|the|black|them|covered|earth whom you loved and the black earth has covered them!

Τί με μπόδισες, μέσα στον τάφο κι εγώ why|me|you hindered|inside|in the|grave|and|I Why did you hinder me, inside the grave and I

να ριχτώ, στην ασύγκριτη πλάι, και νεκρός to|throw myself|in the|incomparable|side|and|dead to be thrown, beside the incomparable, and dead

να ᾽μαι αιώνια κοντά της; Τη χθόνια μαζί to|I may be|eternal|close|to her|the|earthly|together to be eternally close to her? Together with the earthly

θα διαβαίναμε λίμνη, κι αντίς μόνο μια, (900) will|we would cross|lake|and|instead|only|one we would cross a lake, and instead only one, (900)

δυο ψυχές, μια στην άλλη πιστή, two|souls|one|in the|other|faithful two souls, faithful to each other,

τότε θα᾽ παιρνε ο Άδης. then|will|take|the|Hades then Hades would take.

-- --

ΧΟΡ. CHORUS CHOR. Είχα κι εγώ ένα συγγενή I had|also|I|a|relative I also had a relative.

που ᾽χασε μες στο σπίτι του that|he lost|inside|in the|house|his that he lost in his house

παιδί μονάκριβο, ένα γιο child|only|a|son an only child, a son

που χίλιοι θρήνοι τού άξιζαν· that|thousand|laments|to him|they were worth who deserved a thousand laments;

έκανε ωστόσο υπομονή, he made|however|patience he nevertheless endured,

κι ας είχε μείνει πια άκληρος and|let him|he had|remained|now|childless and even if he had remained childless

και τα μαλλιά του ας άσπριζαν and|the|hair|his|let them|they were turning white and his hair was turning white

κι έγερνε πια στα γερατειά. and|he was leaning|now|in the|old age and he was leaning into old age.

-- --

ΑΔΜ. ADM ADM. Πώς να μπω μες στο σπίτι μου, πώς how|to|I enter|inside|in the|house|my|how How can I enter my house, how

εδώ μέσα να ζήσω, που η τύχη μου, οϊμέ, here|inside|to|I live|that|the|fortune|my|oh woe can I live in here, when my fortune, oh dear,

έχει αλλάξει; Και πόση αλλαγή! ||and|how much|change has changed? And what a change!

Με συνόδευαν τότε τραγούδια του γάμου και λάμψη δαδιών with|they accompanied|then|songs|of the|wedding|and|glow|torches I was accompanied then by wedding songs and the glow of torches

από πεύκα του Πήλιου· και βάδιζα εγώ from|pines|of the|Pelion|and|I was walking|I from the pines of Pilio; and I was walking

της καλής μου το χέρι κρατώντας· πολύ of my|good|my|the|hand|holding|very holding my beloved's hand; very

το αχολόι της γαμήλιας πομπής· the|noise|of the|wedding|procession the noise of the wedding procession;

καλοτύχιζαν όλοι τη δύστυχη εκείνη κι εμέ, they were wishing good luck to|everyone|the|unfortunate|that|and|me everyone wished good luck to that unfortunate one and to me,

που μας ένωνε ο γάμος τούς δυο, that|to us|it united|the|marriage|to them|two who were united by the marriage of the two,

δυο αρχοντόπαιδα, δυο από μεγάλες γενιές· two|noble youths|two|from|great|lineages two noble children, two from great lineages;

αχ, και σήμερα, αντίς oh|and|today|instead oh, and today, instead

για άσπρους πέπλους, οι μαύρες του πένθους στολές· for|white|veils|the|black|of|mourning|garments for white veils, the black mourning clothes;

θρήνοι, αντίς για τραγούδια του γάμου, αντηχούν, laments|instead|for|songs|of|wedding|echo wails, instead of wedding songs, echo,

για να μπω μες στο σπίτι και το έρμο να δω for|to|I enter|inside|the|house|and|the|wretched|to|I see to enter the house and see the poor

νυφικό μου κρεβάτι. bridal|my|bed wedding bed.

-- --

ΧΟΡ. CHORUS. Μες στ᾽ αγαθά, μες στη χαρά in|the|good things|in|the|joy In the good things, in the joy

κι αμάθητο από συμφορές and|unaccustomed|to|misfortunes and unaccustomed to misfortunes

πόνος σε χτύπησε σκληρός· pain|you|hit|hard pain struck you hard;

ωστόσο γλίτωσες και ζεις· however|you escaped|and|you live yet you escaped and live;

έχασες τη γυναίκα σου, you lost|the|woman|your you lost your wife,

έχασες την αγάπη της· you lost|the|love|her you lost her love;

δεν είσαι ο μόνος· άπειρα not|you are|the|only|countless you are not the only one; countless

ταίρια χωρίζει ο θάνατος. pairs|separates|the|death soulmates are separated by death.