9.1 ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (606-674) fourth|episode 9.1 EPISÓDIO QUATRO (606-674) 9.1 FOURTH EPISODE (606-674)

(Αρχίζει η εκφορά της νεκρής· βγαίνουν από το παλάτι, ο Άδμητος, υπηρέτες με το νεκροκρέβατο και άλλοι με πρόσφορα.) begins|the|funeral procession|of the|dead woman|they exit|from|the|palace|the|Admetus|servants|with|the|bier|and|others|with|offerings (The procession of the dead begins; from the palace come Admetus, servants with the bier, and others with offerings.)

ΑΔΜ. ADMETUS ADMETUS. Φεραίοι, εσείς που βρίσκεστε κοντά μου Pheraeans|you|who|are|near|to me Fellow citizens, you who are near me

με αγάπη, τη νεκρή, με όλα όσα πρέπει, with|love|the|dead|with|all|that|must with love, the dead, with all that is necessary,

σηκώνουν οι υπηρέτες, να την πάνε they lift|the|servants|to|her|they take the servants lift her, to take her

για ταφή και πυρά· και ως είναι η τάξη, for|burial|and|pyre|and|as|is|the|order for burial and fire; and as is the custom,

εσείς την πεθαμένη χαιρετίστε, you|her|dead|greet you greet the deceased,

που παίρνει τώρα το στερνό της δρόμο. that|she takes|now|the|last|her|road that is now taking its final path.

ΚΟΡ. Kor CHORUS. Μα με το γέρικό του βήμα, βλέπω, but|with|the|old|his|step|I see But with his old step, I see,

έρχεται δω ο πατέρας σου· στολίδια he is coming|here|the|father|your|ornaments your father is coming here; ornaments

στα χέρια τους κρατούν οι ακόλουθοί του, in the|hands|their|they hold|the|followers|of him in their hands hold his followers,

προσφορές νεκρικές για την κυρά μας. offerings|funerary|for|the|lady|our funeral offerings for our lady.

(Έρχεται ο Φέρης με ακολουθία δούλων.) he is coming|the|Ferys|with|retinue|slaves (Feris comes with a retinue of slaves.)

ΦΕΡΗΣ FERYS FERIS

Ο πόνος σου είναι, γιε μου, και δικός μου· the|pain|your|is|son|my|and|own|my Your pain is, my son, also mine;

και φρόνιμη και ενάρετη γυναίκα and|wise|and|virtuous|woman and you are losing a wise and virtuous woman;

χάνεις· αυτό κανένας δεν τ᾽ αρνιέται. you lose|this|no one|not|that|denies no one denies this.

Μα όσο βαρύ και να ᾽ναι, υπομονή. but|as|heavy|and|to|be|patience But no matter how heavy it is, patience.

Πάρ᾽ τα στολίδια τούτα κι ας θαφτούνε take|the|ornaments|these|and|let|be buried Take these ornaments and let them be buried

μαζί μ᾽ αυτήν· κάθε τιμή τής πρέπει, together|with|her|every|honor|to her|it is due together with her; every honor is due to her,

που τη ζωή της πρόσφερε για σένα, that|her|life|her|offered|for|you who offered her life for you,

κι έτσι άκληρος δεν έμεινα, παιδί μου, and|thus|without inheritance|not|I remained|child|my and thus I did not remain childless, my child,

δε μ᾽ άφησε χωρίς εσέ να λιώνω not|me|she left|without|you|to|I melt did not leave me to melt without you

σε μαύρα γερατειά· η γενναία της πράξη in|black|old age|the|brave|her|act in black old age; her brave act

δόξα μεγάλη για όλες τις γυναίκες. glory|great|for|all|the|women great glory for all women.

Πλησιάζει στο φέρετρο. she approaches|to the|coffin Approaches the coffin.

Ω που έσωσες το γιο μου, που κι εμένα oh|that|you saved|the|son|my|that|and|me Oh, you who saved my son, who also saved me

μ᾽ αναστύλωσες μες στο πέσιμό μου, me|you lifted up|in|the|fall|my from my downfall,

στο καλό· κι ευτυχία να βρεις στον Άδη. to the|good|and|happiness|to|you find|in the|Hades to the good; may you find happiness in Hades.

Ναι, στους θνητούς, αλήθεια, τέτοιος γάμος yes|to the|mortals|truly|such|marriage Yes, among mortals, truly, such a marriage

κάνει πολύ καλό· ειδεμή να λείπει. it does|very|good|otherwise|to|it is missing it does a lot of good; otherwise, it should be absent.

ΑΔΜ. abbreviation ADM. Στην κηδεία δε σε κάλεσα, κι ούτε είναι to the|funeral|not|you|I called|and|not even|it is I didn't invite you to the funeral, nor is your arrival

συμπαράσταση φίλου ο ερχομός σου· support|of a friend|the|arrival|your the support of a friend;

κι απάνω της, ποτέ δικό σου δώρο· and|on|her|never|own|your|gift and on top of her, never your gift;

έχει αρκετά για να θαφτούν μαζί της. she has|enough|to|to|be buried|together|with her she has enough to be buried with her.

Σαν πέθαινα χρειαζόμουν τη συμπόνια σου. when|I was dying|I needed|the|compassion|your When I was dying, I needed your compassion.

Κι αφού τότε τραβήχτηκες, και γέρος, and|since|then|you withdrew|and|old And since you withdrew then, even as an old man,

άφησες να χαθεί ένας νέος, μας πιάνεις you let|to|be lost|a|young man|to us|you catch you let a young man be lost, do you catch us

τους θρήνους; Μη δεν είσαι εσύ ο γονιός μου, the|laments|not|not|you are|you|the|parent|my the laments? Aren't you my parent,

ο γνήσιος; Δε με γέννησε η γυναίκα the|biological|not|me|she gave birth to|the|woman the real one? The woman who gave birth to me

που με γέννησε λέει και που μητέρα who|me|she gave birth to|she says|and|who|mother says and who is my mother

την κράζω; Μήπως μ᾽ έκαμε μια δούλη her|I call|perhaps|me|she made|a|maid Shall I call her? Did she make me a servant?

και στης γριάς σου κλεφτά τον κόρφο μπήκα; And did I sneak into your old woman's bosom?

Στην κρίσιμη ώρα το ᾽δειξες ποιός είσαι· |||it||| In the critical moment, you showed who you are;

δεν το πιστεύω πια πως είμαι γιος σου. I no longer believe that I am your son.

Ή τόσο είσαι δειλός, που, ενώ έχεις φτάσει or|so|you are|coward|that|although|you have|reached Or you are so cowardly, that, while you have reached

στα χρόνια που είσαι, στης ζωής το τέρμα, to the|years|that|you are|to the|life|the|end the years you are in, at the end of life,

τη θέληση δεν είχες και το θάρρος the|will|not|you had|and|the|courage you did not have the will and the courage

για το παιδί σου να πεθάνεις, κι έτσι for|the|child|your|to|you die|and|so to die for your child, and thus

πέθανε κείνη που αίμα μου δεν είναι· she died|that one|who|blood|my|not|is She who is not of my blood has died;

αυτή, και μόνο αυτή είναι τώρα δίκιο this one|and|only|this one|is|now|right she, and only she, is now just

να λογαριάζω μάνα και πατέρα. to|I consider|mother|and|father to be considered mother and father.

Κι όμως θα ᾽ταν ωραίος για σένα αγώνας and|yet|will|it would be|nice|for|you|struggle And yet it would have been a beautiful struggle for you.

στο γιο σου να προσφέρεις τη ζωή σου, to offer your life to your son,

αφού πια λίγο σου ᾽μενε να ζήσεις. since you have little time left to live.

[Θα ζούσα εγώ, μαζί κι αυτή, κι έτσι έρμος [I would live, along with her, and thus forlorn

δε θα ᾽κλαια τώρα εγώ τη συμφορά μου]. I would not be crying now for my misfortune].

Όσα μπορεί ένας άνθρωπος να ελπίσει whatever|he can|a|man|to|hope All that a man can hope for

τα ᾽χεις χαρεί· της νιότης σου τα χρόνια the|you have|enjoyed|of the|youth|your|the|years you have enjoyed; the years of your youth

τα πέρασες στο θρόνο· διάδοχο είχες, the|you spent|on the|throne|heir|you had you spent on the throne; you had an heir,

για να κληρονομήσει αυτό το σπίτι, for|to|inherit|this|the|house to inherit this house,

εμένα· δε θα μέναν τ᾽ αγαθά σου, me|not|will|they would remain|the|goods|your me; your good things would not remain,

μετά το θάνατό σου, λεία των ξένων. after|the|death|your|prey|of the|strangers after your death, prey for strangers.

Κι ούτε θα πεις πως μ᾽ άφησες να σβήσω and|not even|will|you will say|that|me|you left|to|I fade And you won't say that you left me to fade away

γιατί τα γερατειά σου εγώ αψηφούσα· because|the|old age|your|I|I disregarded because I disregarded your old age;

όσο κανένας άλλος τα σεβόμουν· as|no one|other|them|I respected as no one else, I respected them;

και νά η ευγνωμοσύνη για όλα τούτα, and|here is|the|gratitude|for|all|these and here is the gratitude for all this,

κι εκείνης που μ᾽ εγέννα και η δική σου. and|of her|who|me|she gave birth|and|the|own|your and for the one who gave birth to me and yours.

Εμπρός λοιπόν, κάμε παιδιά, κι αμέσως, come on|then|do|children|and|immediately So come on, have children, and right away,

να σε γεροκομήσουν, να φροντίσουν to|you|they will take care of|to|they will care for to take care of you, to look after you

για σάβανα και τάφο σαν πεθάνεις· for|shrouds|and|grave|when|you die for shrouds and a grave when you die;

αυτά από μένα πια να μην τα ελπίζεις· these|from|me|anymore|to|not|them|you hope

για σένα είμαι νεκρός· κι αν μ᾽ έσωσε άλλος for|you|I am|dead|and|if|me|he saved|another

και βλέπω αυτό το φως, εκείνου λέω and|I see|this|the|light|of that one|I say and I see this light, I say to him

πως είμαι γιος, για κείνον η έγνοια μου όλη. that|I am|son|for|that one|the|concern|my|whole that I am a son, for him my whole concern.

Ψέματα λένε οι γέροι, σα γρινιάζουν lies|they say|the|old men|when|they complain The old men lie, as they grumble

για της ζωής το μάκρος και ποθούνε about|the|life|the|length|and|they long for about the length of life and they long for

τάχατες να τελειώσουν· σα σιμώσει perhaps|to|they finish|when|it approaches they say to finish; as death approaches

ο θάνατος, δε θέλουν να πεθάνουν, the|death|not|they want|to|they die they do not want to die,

τα γερατειά πια δεν τους είναι βάρος. the|old age|anymore|not|to them|it is|burden old age is no longer a burden to them.

ΚΟΡ. Chorus CHORUS. Άδμητε, αρκεί τ᾽ άλλο κακό· μη θέλεις Admetus|it is enough|that|another|evil|not|you want Admetus, enough of another misfortune; do not wish

το θυμό να ξανάβεις του γονιού σου. the|anger|to|you rekindle|of the|parent|your to rekindle your parent's anger.