现在开始学习这个课程

Δέλτα, Π. - Για την πατρίδα, 10. Ι'. Ο πάτερ Παφνούτιος

10. Ι'. Ο πάτερ Παφνούτιος

Ξύπνησαν το απόγεμα ζωηροί και ξεκουρασμένοι και πήγαν στο εστιατόριο όπου βρήκαν τον ηγούμενο μοναχό. Τους είπε να καθίσουν και αντάλλαξαν μερικά λόγια.

Μα η κουβέντα όλο σκόνταφτε. Ο ηγούμενος δεν έπαυε να κοιτάζει τον Αλέξιο, κι αυτός ένιωθε δυσπιστία σε κάθε λέξη, σε κάθε βλέμμα του καλόγερου.

Στενοχωρέθηκε κι ανησύχησε συνάμα.

Ζήτησε να μάθει με τρόπο τι ήταν το μοναστήρι.

Μ' από τα πρώτα λόγια τον σταμάτησε ο ηγούμενος μ' ένα ανοιχτόκαρδο ξεκάρδισμα.

— Έννοια σου, γιε μου, είπε. Είμαστε όλοι ορθόδοξοι κι Έλληνες.

Τότε ο Αλέξιος του έδωσε εγκάρδια το χέρι.

— Κι εγώ είμαι Έλληνας, είπε. Εννοείς τώρα γιατί δεν πήρα το μεγάλο δρόμο.

Ο ηγούμενος χαμογέλασε.

— Ναι, είπε. Μα το είχα καταλάβει από την αρχή πως δε θα ‘σουν ο Γαβριήλ Νικολίτσης που λεν τα χαρτιά σου. Και από την περπατησιά σου μονάχα θα καταλάβαινα πως ξέρεις να βαστάς το σπαθί καλύτερα από το καλάμι και πως είσαι αρχοντόπουλο. Δε σε ρωτώ πού πηγαίνεις, ούτε ποιος είναι ο σύντροφος σου που έχει τόσο λεπτά χέρια. Νιώθω μερικά πράματα χωρίς να μου τα πεις, και στις μέρες που ζούμε για να ‘ρχεται από δω Έλληνας θα έχει το σκοπό του.

Ο Αλέξιος φίλησε μ' ευλάβεια το χέρι του καλόγερου.

— Ευχαριστώ, είπε, προπάντων για όσα δε ρωτάς. Από κείνη την ώρα η κουβέντα έγινε εγκάρδια και ο ηγούμενος τους ζήτησε να καθίσουν να πάρουν το δείπνο μαζί του.

— Νηστεύουμε εδώ, παιδιά μου, σήμερα είναι Παρασκευή, τους είπε προσφέροντας τους μια γαβάθα κουκιά νερόβραστα κι ένα πιάτο μαύρες ελιές. Μα και σεις ορθόδοξοι είστε. Και τα πορτοκάλια μας είναι ζουμερά. Αν διψάσετε θα σας είναι καλοπρόσδεχτα.

Ένας καλόγερος έφερε και ακούμπησε στο τραπέζι κάρδαμα φρεσκοπλυμένα σ' ένα πιάτο κι ένα σταμνί κρασί, και πάλι τραβήχθηκε και τους άφησε μόνους με τον ηγούμενο.

— Έχομε καιρό να φάμε τόσο βασιλικά, είπε η Θέκλα. Χθες βράδυ ο αφέντης μου κι εγώ δεν είχαμε παρά λίγο ξερό ψωμί. Λογαριάζαμε να φάμε στην Πρέσπα μα χάσαμε το δρόμο μας…

— Μην πάτε στην Πρέσπα, διέκοψε ο ηγούμενος. Καλύτερα ν' αποφύγετε τις πόλεις όπου είναι τόσοι στρατιώτες μαζεμένοι.

— Γιατί; Τι κάνουν; ρώτησε η Θέκλα.

— Αν σας νιώσουν πως έχετε χρήματα μαζί σας, όσο και αν δείχνεστε Βούλγαροι, θα σας σκοτώσουν για να σας τα πάρουν.

— Σεις οι καλόγεροι πηγαίνετε συχνά στην Πρέσπα; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Όχι, ποτέ.

— Λοιπόν πώς τα ξέρετε όλα αυτά;

— Περνούν κάποτε από δω Χριστιανοί και μας τα λένε. Τις προάλλες πέρασε από δω ένας πολύ άγιος καλόγερος από την Άγια Λαύρα…

— Από πού; φώναξε η Θέκλα ξαφνισμένη.

— Από τη μονή της Λαύρας, στον Άγιον Όρος.

— Πώς τον έλεγαν; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Πάτερ-Παφνούτιο, αποκρίθηκε ο ηγούμενος. Μα γιατί σας ενδιαφέρει τόσο ο καλός αυτός μοναχός;

— Τον απαντήσαμε προχθές, είπε ο Αλέξιος.

— Μπα; Πώς χαίρομαι να τ' ακούω! Είχα κάποια ανησυχία, γιατί τα βουλγαρικά στρατεύματα πήγαιναν κι έρχονταν αδιάκοπα κείνες τις μέρες, και είχαν γίνει διάφορα κακουργήματα. Τόσο φοβόμουν μην είχε πάθει τίποτα! Ήθελα να τον κρατήσω ακόμα, μα ήταν βιαστικός να φύγει. Ακούραστος στην αγαθοεργία! Και τι καλός! Το βλέμμα του και το χαμόγελο του δείχνουν την αγαθότητα της ψυχής του. Μόνο να βλέπεις εκείνα του τα ωραία μακριά του άσπρα γένια…

— Άσπρα! φώναξε η Θέκλα όρθια από τη συγκίνηση.

— Ναι. Είναι γέρος πια και… Μ' αφού τον είδατε έκαμε ο ηγούμενος κόβοντας τη διήγηση του.

— Μα δεν είναι γέρος! αναφώνησε ο Αλέξιος. Απεναντίας, είναι πολύ νέος, ως τριάντα χρόνων άνθρωπος, με κατάμαυρα γένια και μικρά μαύρα μάτια.

— Ε, μα λοιπόν δεν είδατε τον πάτερ-Παφνούτιο, είπε ήσυχα ο ηγούμενος.

— Και όμως! επέμεινε ο Αλέξιος. Είδα ένα γράμμα που βαστούσε, και που είχε την υπογραφή και τη βούλα του ηγούμενου της Άγιας Λαύρας.

— Και τι έλεγε αυτό το γράμμα; ρώτησε ο ηγούμενος αρχίζοντας και κείνος ν' ανησυχεί.

Ο Αλέξιος του διηγήθηκε όσα του είχε πει ο εκατόνταρχος.

— Ωιμέ! αναφώνησε ο ηγούμενος τραβώντας τα μαλλιά του με τα δυο του χέρια. Το γράμμα είναι το ίδιο μα ο καλόγερος είναι άλλος! Του κλέψανε το γράμμα! Αχ, τον κακομοίρη! Τον κακομοίρη! Τι να έγινε!

— Πότε πέρασε από δω; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Τον περασμένο μήνα.

— Και πού πήγαινε;

— Στην Ελλάδα. Ήταν βιαστικός, είχε ιερά μηνύματα να πάει σε διάφορα μοναστήρια, και τελευταία πήγαινε στη μονή του Όσιου Λουκά, στον Παρνασσό.

— Βέβαια λοιπόν κάτι θα έπαθε, είπε ο Αλέξιος. Ο καλόγερος που είδαμε ‘μείς είχε πάει, λέει, να πάρει τον ανεψιό του που ήθελε να γίνει παπάς.

— Ψέματα! Ψέματα! Αχ, το δύστυχο! έλεγε και ξανάλεγε ο ηγούμενος με μάτια δακρυσμένα.

— Μα πώς του ήλθε να ταξιδέψει μονάχος σ' αυτά τα άγρια μέρη; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Δεν ήταν μονάχος! Ταξίδευε μ' ένα καλογεράκι της ίδιας μονής για συντροφιά.

— Δεν είχε σύντροφο αυτός που είδαμε, είπε ο Αλέξιος.

— Θα τον ξεπάστρεψαν κι αυτόν, ένα νέο παιδί, μουρμούρισε ο ηγούμενος αργοκουνώντας θλιμμένα το κεφάλι.

— Αλλά θα υποφέρετε λοιπόν πολύ, και ο κίνδυνος για σας θα είναι μεγάλος εδώ, είπε η Θέκλα.

— Όχι και τόσο. Οι χωρικοί μας σέβονται, αποκρίθηκε ο ηγούμενος. Είναι άνθρωποι χωρίς γνώμη δική τους που γυρνούν όπως φυσήξει ο άνεμος. Μια γίνονται Βούλγαροι και μια Έλληνες, αναλόγως που τους κατακτούν οι δικοί μας ή οι εχθροί. Μα δεν έχουν κακία και σέβονται το ράσο μας.

— Και οι Βούλγαροι; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Στην αρχή είχαμε κάμποσο καιρό να υποφέρομε από τα χέρια τους. Μα λίγο-λίγο είδαν πως ζούμε μακριά από κάθε πολεμική ή πολιτική ενέργεια, αφιερωμένοι στα θρησκευτικά μας καθήκοντα. Και τώρα δεν μας πειράζουν πια ούτε αυτοί.

— Να όμως που πήραν το γράμμα του πάτερ-Παφνούτιου, είπε η Θέκλα. Και ποιος ξέρει τι τον έκαμαν αυτόν!

Ο ηγούμενος έμεινε λίγη ώρα συλλογισμένος.

— Το γράμμα του βέβαια δεν του το έκλεψαν οι χωρικοί, είπε. «Κύριος οίδε» σε τι κακούργου χέρια έπεσε, και για ποιο σκοπό να του το πήραν!

Κάθισαν αργά κουβεντιάζοντας, και ο Αλέξιος άκουε με προσοχή τις πληροφορίες που του έδινε ο ηγούμενος για τους κατοίκους.

Όταν σηκώθηκαν για να πάνε να κοιμηθούν ο ηγούμενος είπε του Αλέξιου:

— Αύριο ξημερώματα θα είναι έτοιμα τ' άλογα σας και θα κατέβει ένας καλόγερος μαζί σας ως τη λίμνη.

Εκεί θα σας συστήσει σ' ένα δικό μας παιδί που θα σας περάσει στην άλλη όχθη της Πρέσπας και θα σας οδηγήσει ίσια στη λίμνη της Αχρίδας και στη μονή του Όσιου Ναούμ. Από κει πάλι θα σας οδηγήσουν οι καλόγεροι. Θα σου δώσω ένα γράμμα για τον ηγούμενο.

— Είναι κι εκείνοι οι καλόγεροι Έλληνες; ρώτησε ο Αλέξιος.

— Βέβαια! Η μονή αυτή χτίστηκε τον καιρό του Ιουστινιανού. Είναι παλιά, βλέπεις, από τον ΣΤ' αιώνα, κι έμεινε πάντα ελληνική. Εκεί θα φροντίσουν να σε παν με ασφάλεια στην αντικρινή όχθη χωρίς να σε μυριστούν από την Αχρίδα.

Με πολλή συγκίνηση ευχαρίστησε ο Αλέξιος τον ηγούμενο και του ζήτησε τ' όνομα του για να τον θυμάται.

— Με λεν Ευθύμιο, αποκρίθηκε ο ηγούμενος, και η μονή είναι του Αγίου Γρηγορίου.

Την άλλη μέρα, πολύ πρωί, οι καλόγεροι όλοι μαζεύτηκαν ν' αποχαιρετήσουν τους ξένους.

Ο ηγούμενος έβαλε ψωμί και τυρί μέσα σ' ένα πανεράκι με μερικά πορτοκάλια και τα έδωσε της Θέκλας.

— Στο καλό, παιδί μου, και η Παναγία η Οδηγήτρια να σας φυλάγει σένα και τον αφέντη σου.

Η Θέκλα και ο Αλέξιος φίλησαν το χέρι του ηγούμενου, αποχαιρέτησαν τους καλόγερους που τους ξεπροβόδισαν με χίλιες ευχές κι ευλογίες, καβαλίκεψαν τ' άλογα τους κι έφυγαν.

Ένα καλογεράκι καθισμένο σ' ένα μουλάρι, τους συνόδευε. Ήταν πολύ νέος κι είχε ζωηρό κι έξυπνο πρόσωπο.

Πήραν τα μονοπάτια μέσ' από τα δέντρα και κουβέντιαζαν πηγαίνοντας.

— Πάτε στη Σκάμπα, άκουσα; ρώτησε το καλογεράκι.

— Ναι, πάω για τις δουλειές μου, αποκρίθηκε ο Αλέξιος.

— Θα ήθελα μια χάρη να σου ζητήσω… άρχισε το καλογεράκι και σταμάτησε.

— Λέγε, τι μπορώ να κάνω για σένα; Θα το κάμω με μεγάλη ευχαρίστηση.

— Ένα γράμμα θα ήθελα να σου έδινα για τη μητέρα μου. Το παίρνεις;

— Ακούς λέει! Βέβαια το παίρνω. Πού είναι η μητέρα σου;

— Στη Σκάμπα.

— Πού θα τη ζητήσω;

— Είναι πολύ εύκολο να τη βρεις. Ο πατέρας μου είναι δεσμοφύλακας εκεί.

Ο Αλέξιος ξαφνίστηκε.

— Σας νόμιζα όλους Έλληνες στη μονή του Αγίου Γρηγορίου, είπε.

— Και είμαστε. Ο πατέρας μου είναι Αρμένης, μα εγώ γεννήθηκα στο Δυρράχιο και η μητέρα μου είναι Ελληνίδα. Άμα πήραν οι Βούλγαροι το Δυρράχιο ο πατέρας μου σαν όλους τους άλλους παραδέχθηκε τα πράματα όπως έρχονταν. Ήταν ήσυχος άνθρωπος. Τον ήξεραν όλοι τίμιο και πως δεν ανακατώνονταν στις διαμάχες. Τον διόρισαν φύλακα στη φυλακή της Σκάμπας και πήγε κει. Μένει όμως στην καρδιά Έλληνας σαν τους περισσότερους Δυρραχιώτες, όσο και να μη μιλά. Αν τους δώσεις το γράμμα μου, θα σε δεχθούν σα συγγενή τους οι γονείς μου, και δε θα ξέρουν με τι τρόπο να σ' ευχαριστήσουν. Τόσο σπάνια έχουν νέα μου. Και είμαι το μόνο τους παιδί.

Ο Αλέξιος πήρε το γράμμα που του έδινε το καλογεράκι και το φύλαξε στον κόρφο του.

— Πώς σε λένε; ρώτησε.

— Γρηγόρη.

— Ελπίζω να βρω τη μητέρα σου και να της το δώσω, είπε ο Αλέξιος. Μα ίσως δεν μπορέσω αμέσως.

— Δεν πειράζει, αποκρίθηκε το καλογεράκι. Όποταν σου τύχει της το δίνεις. Τη λένε Άννα και τον πατέρα μου τον λένε Παγράτη. Αν τους ζητήσεις στη φυλακή θα τους βρεις αμέσως.

Κατέβηκαν στη λίμνη σ' ένα μοναχικό μέρος όπου χωριό δε φαίνουνταν. Εκεί τους περίμενε ένας νέος με τη βάρκα του.

Αποχαιρέτησαν το καλογεράκι και χωρίστηκαν.

— Κρίμα που δε θα μπορέσω να βαστάξω την υπόσχεση που του έκανα, είπε σιγά ο Αλέξιος της Θέκλας. Και θα νομίζει για βέβαιο ο κακόμοιρος πως η μητέρα του θα πάρει το γράμμα του. Μα δεν μπορούσα να του πω πως δεν πηγαίνουμε στη Σκάμπα.

— Φύλαξε το γράμμα του, αποκρίθηκε ο Θέκλα. Ίσως από το Δυρράχιο βρούμε κανέναν ταξιδιώτη και του το δώσομε να το πάει.

Γοργά και σιωπηλά απομακρύνουνταν η βάρκα από την όχθη. Η Θέκλα κοίταζε μαγεμένη τη θέα που απλώνουνταν γύρω της, τη λίμνη, τα χωράφια, το ψηλό κατάφυτο βουνό και πίσω-πίσω το χιονοσκέπαστο Περιστέρι.

— Τι όμορφος τόπος… είπε συλλογισμένα. Τι κρίμα που τον κρατούν οι βάρβαροι… Κοίταξε, Αλέξιε, πώς φαίνονται οι πέτρες μέσα στο νερό. Κι εκεί πίσω μας, το σκοτεινό δάσος που λες και… Μα τι είναι αυτό το μαύρο πράμα που σαλεύει ανάμεσα στα δέντρα;

Ο Αλέξιος κοίταξε πίσω του με προσοχή.

— Είναι ράσο… είπε. Θα είναι το καλογεράκι που γύρισε να μας χαιρετήσει.

Και σήκωσε το χέρι του να κάμει νόημα του καλόγερου.

Μα κανένας δεν του αποκρίθηκε. Απεναντίας του φάνηκε πως, καθώς χαιρέτησε με το χέρι, το μαύρο ράσο κρύφθηκε πίσω από τα δέντρα και χάθηκε.

— Περίεργο… μουρμούρισε ο Αλέξιος.

Η Θέκλα ίσκιωσε τα μάτια της με το χέρι για να δει καλύτερα.

— Δεν ήταν το καλογεράκι, είπε. Τον βλέπω που γυρίζει τον ανήφορο, στις κορδέλες που παν στο μοναστήρι, και είναι καβάλα στο μουλάρι του. Ποιος λοιπόν θα βρισκόταν κάτω στην όχθη;

— Κανένας άλλος καλόγερος θα ήταν, αποκρίθηκε ξένοιαστα ο Αλέξιος. Άλλωστε μπορεί να είναι και από άλλο μοναστήρι. Έχει πολλά εδώ γύρω.

Κι εξακολούθησαν να κουβεντιάζουν χωρίς να δώσουν περισσότερη προσοχή στο περιστατικό αυτό.

Ο βαρκάρης τούς πέρασε στην απέναντι όχθη της Πρέσπας, κι εκεί έκρυψε τη βάρκα του μέσα σ' έναν καλαμιώνα.

Θα σας συνοδέψω ως το μονοπάτι του Όσιου Ναούμ τους είπε. Ξέρω ένα μονοπάτι που ανεβαίνει από το Πέτρινο και κόβει πολύ δρόμο περνώντας μακριά από την Αχρίδα.

Ο Αλέξιος γύρισε και τον κοίταξε. Άραγε ήξερε τίποτα ο νέος αυτός οδηγός απ' όσα είχε νιώσει ο ηγούμενος του Αγίου Γρηγορίου; Και ο νέος κοίταξε τον Αλέξιο και χαμογέλασε.

— Έννοια σου, του είπε σιγά. Έλληνας είμαι κι εγώ. Και σαν εμένα είναι πολλοί ακόμα εδώ, που θυμούμαστε άλλους καιρούς… Μα δε μιλούμε ώσπου να έλθει η ώρα.

— Πώς σε λένε; ρώτησε ο Αλέξιος.

Η έντονη όσο και συλλογισμένη έκφραση του νέου τον τάραξε.

— Με λεν Νικήτα, αποκρίθηκε ο νέος.

— Και το παράνομα σου;

— Όλοι με λεν ο Νικήτας ο Βαρκάρης. Πες πως αυτό είναι το παράνομα μου, δεν ξέρω να έχω άλλο.

Ο Αλέξιος δεν επέμεινε. Και πήραν από τα βουνά.

Κατά το μεσημέρι έφθασαν στη μονή του Όσιου Ναούμ κι εκεί, αφού τους σύστησε στους καλόγερους και τους εξήγησε πως πήγαιναν στη Σκάμπα, ο νέος βαρκάρης τους αποχαιρέτησε.

Ο Αλέξιος θέλησε να του προσφέρει ένα νόμισμα, μα ο Νικήτας αρνήθηκε.

Είσαι Έλληνας, είπε, κι εγώ είμαι Έλληνας. Τιμή μου αν μπορώ να σου φανώ χρήσιμος.

Ο Αλέξιος έσφιξε το χέρι του.

— Δε θα σε ξεχάσω, Νικήτα, είπε.

— Ούτ' εγώ άρχοντα μου, αποκρίθηκε ο Νικήτας.

Και αν ποτέ χρειαστείς κανέναν που να το λέει η καρδιά του, θυμήσου με. Θα με βρεις εδώ.

Στη μονή του Όσιου Ναούμ δε θέλησε ο Αλέξιος να μείνει με τη Θέκλα. Οι καλόγεροι τους έδωσαν μόνο να φαν, και πάλι τους έστειλαν μ' ένα δικό τους ως την απέναντι όχθη της Αχρίδας, στη μονή του Προφήτη Ηλία, χτισμένη στο βουνό απάνω.

Εκεί τους φιλοξένησαν οι καλόγεροι, τους έδωσαν να φαν και τους σύστησαν να μείνουν τη νύχτα και να ξεκινήσουν μόνο την άλλη μέρα το πρωί.

Όσο έτρωγαν, ο Αλέξιος ρώτησε τον ηγούμενο αν είχε περάσει από τη μονή του κανένας καλόγερος που λέγουνταν Παφνούτιος και που ήρχουνταν από την Άγια Λαύρα.

— Βέβαια, πέρασε από δω, κοντεύει μήνας, αποκρίθηκε ο ηγούμενος. Τι άγιος άνθρωπος! Τον γνωρίζεις;

— Όχι προσωπικά, είπε ο Αλέξιος. Άκουσα όμως γι' αυτόν. Ήταν γέρος;

— Ναι! Κι έχει μια μεγάλη άσπρη γενειάδα που κάνει εντύπωση, του σκεπάζει όλο το στήθος. Του είχε δώσει ένα γράμμα ο ηγούμενος της Λαύρας που τον εσύστηνε σε όλες τις μονές όπου θα πήγαινε, και γενικά σε όλους τους ορθοδόξους.

— Πού πήγαινε τώρα τελευταία; ρώτησε πάλι ο Αλέξιος.

— Στη μονή του Όσιου Λουκά, στη Φωκίδα.

Ο Αλέξιος βεβαιώθηκε πια πως ο καλόγερος που είχαν απαντήσει δεν ήταν ό,τι φαίνουνταν.

Και θυμήθηκε ο Αλέξιος τα λόγια του εκατόνταρχου.

Γυρεύουμε έναν κατάσκοπο Βούλγαρο, μα κρύβεται τόσο καλά…

— Άραγε να ‘ταν αυτός;

Την άλλη μέρα πρωί-πρωί, όταν ο Αλέξιος και η Θέκλα θέλησαν να φύγουν, ο ηγούμενος τους ρώτησε αν ξέρουν το δρόμο από πάνω από το βουνό.

— Όχι, αποκρίθηκε ο Αλέξιος. Αν όμως τραβήξω ίσια κατά τη δύση δεν θα φτάσω στη Σκάμπα;

— Όχι, δεν πρέπει να τραβήξεις ίσια κατά τη δύση, και το βουνό είναι δύσκολο. Καλύτερα να πάρεις έναν οδηγό μαζί σου. Και είσαι τυχερός. Τη νύχτα ίσα-ίσα παρουσιάστηκε δω ένας τσοπάνης που πηγαίνει και αυτός στη Σκάμπα και που ξέρει, λέει, κάθε μονοπάτι του βουνού. Του πρότεινα να σας οδηγήσει και δέχθηκε μ' ευχαρίστηση, με την ελπίδα πως θα του δώσεις κανένα μιλιαρέσι. Νομίζω καλό να τον πάρεις.

Ο Αλέξιος δέχθηκε την πρόταση του ηγούμενου. Η ιδέα να χάσει πάλι το δρόμο του πάνω στα βουνά τον φόβιζε. Δεν είχε ξεχάσει τους λύκους που είχαν φάει τ' άλογα τους, και ο ηγούμενος του είχε πει πως δε θ' απαντήσει πια άλλο μοναστήρι στο δρόμο του.

Έφυγαν λοιπόν οι τρεις μαζί, ο Αλέξιος και η Θέκλα στ' άλογα τους και ο τσοπάνης σ' ένα γαϊδούρι που του έδωσαν οι καλόγεροι του Προφήτη Ηλία.

Πηγαίνοντας κοίταζε η Θέκλα με περιέργεια τον τσοπάνη. Φορούσε μια μεγάλη προβιά που σκέπαζε το σώμα του ως τα γόνατα. Το πρόσωπο του ήταν τόσο βρώμικο που σχεδόν δε διακρίνουνταν τα χαρακτηριστικά του. Τα μαλλιά του ήταν κατακόκκινα, βρώμικα και ακατάστατα, και είχε δέσει ένα μαντήλι γύρω στο κεφάλι του, με τρόπο που το ένα του μάτι ήταν κρυμμένο.

— Τι περίεργος άνθρωπος! είπε η Θέκλα σιγά-σιγά στον άντρα της. Και όμως γυρεύω να θυμηθώ πού τον ξαναείδα.

Ο Αλέξιος τον κοίταξε με προσοχή εκεί που πήγαινε μπροστά τους.

— Δε μου φαίνεται να τον απαντήσαμε ποτέ, της αποκρίθηκε. Θα θυμόμαστε τα κόκκινα μαλλιά του, που είναι αρκετά περίεργα ώστε να μην τα ξεχάσομε. Κοίταξε, θαρρείς πως είναι προβιά αρνίσια.

Η Θέκλα γέλασε.

— Καλά λες! Δύσκολα βρίσκει κανείς άλλον τόσο άσχημο άνθρωπο! Και τι βρώμικος που είναι!

— Ναι!… θα έλεγες πως πασαλείφτηκε επίτηδες, είπε συλλογισμένος ο Αλέξιος.

— Επίτηδες;

— Ναι!… δε μ' αρέσει αυτός ο άνθρωπος, πρόσεχε τον… Θα τον ξεφορτωθώ όσο μπορώ γρηγορότερα.

Κατά το μεσημέρι, είδαν από μακριά ένα χωριό στη ρίζα του βουνού.

Ο Αλέξιος γύρευε τρόπο να διώξει τον οδηγό του. Σκέφθηκε να κατέβει ως το χωριό και να πει του τσοπάνη πως θα περνούσ' εκεί τη νύχτα. Μα ο τσοπάνης τον πρόλαβε.

— Άλλαξα γνώμη, είπε, δε θα πάω ως τη Σκάμπα. Το χωριό μου είναι δω και θα κατέβω. Πλήρωσε μου τον κόπο μου. Δεν πάω παραπέρα.

Σ' άλλη περίσταση ο Αλέξιος θα σπούσε το ραβδί του στην πλάτη του χωριάτη. Επειδή όμως ήθελε να τον ξεφορτωθεί, τον πλήρωσε και τον έστειλε στο καλό.

— Και τώρα; ρώτησε η Θέκλα, σαν τον είδε να χάνεται μες στα δέντρα. Τι θα κάνομε ‘μείς;

— Θα προσέξομε να μη χωθούμε πολύ βαθιά στο δάσος, αποκρίθηκε ο Αλέξιος. Ακολουθώντας τούτο το μονοπάτι βλέπομε από μακριά το μεγάλο δρόμο και το ποτάμι, κι αυτά θα μας οδηγήσουν ως τη Σκάμπα. Προτιμώ όμως να κοιμηθούμε σε κανένα χωριουδάκι και να μην πάμε στη Σκάμπα, όπως το είχαμε πει του οδηγού. Τον υποψιάζομαι το βρώμικο αυτόν τσοπάνη πως είχε λόγους να δείχνεται άλλος από κείνο που είναι.

— Τι υποψιάζεσαι;

— Τίποτα ορισμένο. Μα η βρώμα του δεν ήταν φυσική, ούτε το χρώμα των μαλλιών του. Και προπάντων το μαντίλι που του έκρυβε το μισό πρόσωπο μου δίνει υποψίες… Και συλλογίζομαι αυτό που μου είπες εσύ, πως σου φαίνεται σα να τον ξαναείδες. Δεν μπορείς να θυμηθείς πού τον είδες;

Η Θέκλα έμεινε λίγη ώρα συλλογισμένη.

— Όχι! αποκρίθηκε, δε θυμούμαι. Μα οι κινήσεις του μου φαίνουνταν γνωστές.

— Γι' αυτό καλύτερα να μην πάμε στη Σκάμπα, όπως το αναγγείλαμε. Κοιμόμαστε απόψε όπου μας τύχει και αύριο ξεκινούμε για το Δυρράχιο. Αχ! Πώς θα ήθελα να ήμαστε φτασμένοι…

Κάθισαν στα χόρτα κι έφαγαν όσο ξεκουράζουνταν τα άλογα τους. Ύστερα καβαλίκεψαν πάλι κι εξακολούθησαν το δρόμο τους χωρίς ν' αφήσουν το σκεπό μονοπάτι που ακολουθούσε την πλαγιά του βουνού.

Νωρίς το απόγεμα φάνηκε από μακριά η Σκάμπα.

Την άφησαν δεξιά κι εξακολούθησαν το δρόμο τους.

Έδεσαν τ' άλογα τους σ' ένα μέρος όπου τα δέντρα ήταν πολύ πυκνά, για να μην τα βρει κανένας περαστικός. Ύστερα ζήτησαν για τον εαυτό τους κανένα σκεπό μέρος, είτε σε καμιά κουφάλα δέντρου είτε σε κανένα βράχο.

10. Ι'. Ο πάτερ Παφνούτιος I|el|padre|Pafnucio |||Paphnutius I|le|père|Pafnoutios text10 10. I. Отець Пафнутій 10. I'. Le père Paphnoutios 10. I'. El padre Pafnucio

Ζήτησε να μάθει με τρόπο τι ήταν το μοναστήρι. pidió|de|aprender|de|manera|qué|era|el|monasterio He asked|to|learn|in|a way|what|was|the|monastery il a demandé|de|apprendre|de|manière|ce que|c'était|le|monastère He asked to learn in a way what the monastery was. Il demanda à savoir de manière indirecte ce qu'était le monastère. Pidió saber de manera indirecta qué era el monasterio.

Μ' από τα πρώτα λόγια τον σταμάτησε ο ηγούμενος μ' ένα ανοιχτόκαρδο ξεκάρδισμα. con|de|las|primeras|palabras|al|detuvo|el|abad|con|una|sincero|risa |from|the|first|words|him|stopped|the|abbot||a|open-hearted|laughter dès|parmi|les|premiers|mots|le|il l'a arrêté|le|supérieur|avec|un|franc|éclat de rire From the first words, the abbot stopped him with a hearty laugh. Dès les premiers mots, l'abbé l'arrêta avec un éclat de rire chaleureux. Con las primeras palabras, el abad lo detuvo con una risa abierta y sincera.

— Ναι, είπε. sí|dijo Yes|he said oui|il a dit — Yes, he said. — Oui, a-t-il dit. — Sí, dijo. Μα το είχα καταλάβει από την αρχή πως δε θα ‘σουν ο Γαβριήλ Νικολίτσης που λεν τα χαρτιά σου. pero|lo|había|entendido|desde|el|principio|que|no|verbo auxiliar futuro|serías|el|Gabriel|Nikolitis|que|dicen|las|cartas|tus But|it|I had|understood|from|the|beginning|that|not|would||the|Gabriel|Nikolitssis|who|say|the|cards|your mais|cela|j'avais|compris|depuis|le|début|que|nepas|verbe futur|tu serais|le|Gabriel|Nikolitis|que|ils disent|les|cartes|tes But I had understood from the beginning that you wouldn't be Gabriel Nikolitcis as your papers say. Mais je l'avais compris depuis le début que tu ne serais pas Gabriel Nikolitssis comme le disent tes papiers. Pero lo había entendido desde el principio que no serías Gabriel Nikolitcis como dicen tus cartas. Και από την περπατησιά σου μονάχα θα καταλάβαινα πως ξέρεις να βαστάς το σπαθί καλύτερα από το καλάμι και πως είσαι αρχοντόπουλο. y|de|la|andar|tu|solo|(futuro)|entendería|que|sabes|(infinitivo)|sostienes|la|espada|mejor|que|el|caña|y|que|eres|noble And|from|the|gait|your|only|would|understand|that|you know|to|hold|the|sword|better|than|the|cane|and|that|you are|nobleman et|de|la|démarche|ta|seulement|je vais|comprendre|que|tu sais|de|tenir|le|épée|mieux|que|le|roseau|et|que|tu es|noble fils And just from your walk, I would understand that you know how to wield a sword better than a cane and that you are a nobleman. Et rien qu'à ta démarche, je comprendrais que tu sais tenir l'épée mieux que le roseau et que tu es un noble. Y solo por tu andar entendería que sabes sostener la espada mejor que el junco y que eres un noble. Δε σε ρωτώ πού πηγαίνεις, ούτε ποιος είναι ο σύντροφος σου που έχει τόσο λεπτά χέρια. no|te|pregunto|dónde|vas|ni|quién|es|el|compañero|tu|que|tiene|tan|delgados|manos I don't|you|ask|where|you go|nor|who|is|the|partner|your|who|has|such|thin|hands ne pas|te|je demande|où|tu vas|ni|qui|est|le|compagnon|ton|qui|il a|si|fins|mains I do not ask you where you are going, nor who your companion is with such delicate hands. Je ne te demande pas où tu vas, ni qui est ton compagnon qui a des mains si délicates. No te pregunto a dónde vas, ni quién es tu compañero que tiene manos tan delgadas. Νιώθω μερικά πράματα χωρίς να μου τα πεις, και στις μέρες που ζούμε για να ‘ρχεται από δω Έλληνας θα έχει το σκοπό του. siento|algunas|cosas|sin|(infinitivo)|me|las|digas|y|en los|días|que|vivimos|para|(infinitivo)|venga|de|aquí|griego|(futuro)|tendrá|el|propósito|su I feel|some|things|without|to|to me|them|tell|and|in the|days|that|we live|for|to||from|here|Greek|will|have|the|purpose|his je sens|quelques|choses|sans|de|me|les|tu dis|et|dans les|jours|où|nous vivons|pour|de|il vient|de|ici|Grec|il va|il a|le|but|son I feel some things without you telling me, and in the days we live in, for a Greek to come here, he must have his purpose. Je ressens certaines choses sans que tu me les dises, et dans les temps que nous vivons, pour qu'un Grec vienne ici, il aura son but. Siento algunas cosas sin que me las digas, y en los días que vivimos, para que un griego venga de aquí, tendrá su propósito.

Ο Αλέξιος φίλησε μ' ευλάβεια το χέρι του καλόγερου. el|Alexios|besó|me|devoción|la|mano|de|monje The|Alexios|kissed||reverence|the|hand|his|monk le|Alexis|il a embrassé|ma|vénération|la|main|du|moine Alexios reverently kissed the monk's hand. Alexis a baisé avec dévotion la main du moine. Alexios besó con reverencia la mano del monje.

— Ευχαριστώ, είπε, προπάντων για όσα δε ρωτάς. gracias|dijo|sobre todo|por|lo que|no|preguntas Thank you|he said|above all|for|all that|not|you ask je remercie|il a dit|surtout|pour|tout ce que|ne|tu demandes — Thank you, he said, especially for what you do not ask. — Merci, dit-il, surtout pour ce que tu ne demandes pas. — Gracias, dijo, sobre todo por lo que no preguntas. Από κείνη την ώρα η κουβέντα έγινε εγκάρδια και ο ηγούμενος τους ζήτησε να καθίσουν να πάρουν το δείπνο μαζί του. desde|esa|la|hora|la|conversación|se volvió|cordial|y|el|abad|les|pidió|que|se sienten|que|tomen|la|cena|junto|a él From|that|the|hour|the|conversation|became|heartfelt|and|the|abbot|them|asked|to|sit|to|take|the|dinner|together|with him depuis|cette|heure||la|conversation|est devenue|chaleureuse|et|le|supérieur|à eux|il a demandé|de|ils s'assoient|de|ils prennent|le|dîner|ensemble|avec lui From that moment, the conversation became heartfelt, and the abbot asked them to sit down and have dinner with him. À partir de ce moment, la conversation devint chaleureuse et l'abbé leur demanda de s'asseoir pour prendre le dîner avec lui. Desde ese momento, la conversación se volvió cordial y el abad les pidió que se sentaran a cenar con él.

Ένας καλόγερος έφερε και ακούμπησε στο τραπέζι κάρδαμα φρεσκοπλυμένα σ' ένα πιάτο κι ένα σταμνί κρασί, και πάλι τραβήχθηκε και τους άφησε μόνους με τον ηγούμενο. un|monje|trajo|y|puso|en|mesa|hierbas|recién lavadas|en|un|plato|y|una|jarra|vino|y|de nuevo|se retiró|y|les|dejó|solos|con|el|abad A|monk|brought|and|placed|on the|table|cardamom|freshly washed||a|plate|and|a|jug|wine|and|again|withdrew|and|them|left|alone|with|the|abbot un|moine|il a apporté|et|il a posé|sur|table|serviettes|fraîchement lavées|dans|une|assiette|et|une|cruche|vin|et|encore|il s'est retiré|et|les|il a laissés|seuls|avec|le|abbé A monk brought and placed freshly washed cardamom on a plate and a jug of wine on the table, and then he withdrew, leaving them alone with the abbot. Un moine a apporté et a posé sur la table des cardamomes fraîchement lavées dans une assiette et une cruche de vin, puis il s'est retiré et les a laissés seuls avec l'abbé. Un monje trajo y dejó en la mesa un plato con cardamomo recién lavado y una jarra de vino, y luego se retiró y los dejó solos con el abad.

— Έχομε καιρό να φάμε τόσο βασιλικά, είπε η Θέκλα. tenemos|tiempo|de|comer|tan|de manera real|dijo|la|Thecla We have|time|to|eat|so|royally|said|the|Thekla nous avons|longtemps|à|manger|si|royalement|elle a dit|la|Thécla — We haven't eaten so royally in a long time, said Thekla. — Nous avons du temps pour manger aussi royalement, dit Thécla. — Hace tiempo que no comemos tan a lo grande, dijo Thecla. Χθες βράδυ ο αφέντης μου κι εγώ δεν είχαμε παρά λίγο ξερό ψωμί. ayer|noche|el|amo|mío|y|yo|no|teníamos|más que|poco|seco|pan Yesterday|evening|the|master|my|and|I|not|we had|only|a little|dry|bread hier|soir|le|maître|mon|et|moi|nepas|nous avions|que|peu|sec|pain Last night my master and I had nothing but a little dry bread. Hier soir, mon maître et moi n'avions qu'un peu de pain sec. Anoche mi amo y yo apenas teníamos pan seco. Λογαριάζαμε να φάμε στην Πρέσπα μα χάσαμε το δρόμο μας… contábamos|a|comer|en|Prespa|pero|perdimos|el|camino|nuestro We were planning|to|eat|in|Prespa|but|we lost|the|way|our nous comptions|à|manger|à|Prespa|mais|nous avons perdu|le|chemin|notre We were planning to eat in Prespa but we lost our way… Nous comptions manger à Prespa mais nous avons perdu notre chemin… Pensábamos comer en Prespa, pero perdimos nuestro camino...

— Μην πάτε στην Πρέσπα, διέκοψε ο ηγούμενος. no|vayan|a|Prespa|interrumpió|el|abad Do not|go|to|Prespa|interrupted|the|abbot nepas|vous allez|à|Prespa|il interrompit|le|abbé — Don't go to Prespa, interrupted the abbot. — Ne allez pas à Prespa, interrompit l'abbé. — No vayan a Prespa, interrumpió el abad. Καλύτερα ν' αποφύγετε τις πόλεις όπου είναι τόσοι στρατιώτες μαζεμένοι. mejor|que|eviten|las|ciudades|donde|hay|tantos|soldados|reunidos Better||avoid|the|cities|where|are|so many|soldiers|gathered mieux|à|vous évitez|les|villes|où|il y a|tant de|soldats|rassemblés It's better to avoid the cities where so many soldiers are gathered. Il vaut mieux éviter les villes où tant de soldats sont rassemblés. Es mejor que eviten las ciudades donde hay tantos soldados reunidos.

— Αν σας νιώσουν πως έχετε χρήματα μαζί σας, όσο και αν δείχνεστε Βούλγαροι, θα σας σκοτώσουν για να σας τα πάρουν. si|les|sienten|que|tienen|dinero|junto|a ustedes|tanto|y|si|se muestran|búlgaros|verbo auxiliar futuro|a ustedes|matarán|para|verbo auxiliar|a ustedes|los|tomen If|you|feel|that|you have|money|with|you|as much|and|if|you appear|Bulgarians|will|you|||||them|take si|vous|ils ressentent|que|vous avez|de l'argent|avec|vous|autant|que|si|vous montrez|Bulgares|ils vont|vous|ils vont tuer|pour|que|vous|les|ils vont prendre — If they sense that you have money with you, no matter how much you pretend to be Bulgarians, they will kill you to take it. — S'ils sentent que vous avez de l'argent avec vous, peu importe à quel point vous vous montrez Bulgares, ils vous tueront pour vous le prendre. — Si sienten que tienen dinero con ustedes, por mucho que se muestren búlgaros, los matarán para quitárselo.

— Σεις οι καλόγεροι πηγαίνετε συχνά στην Πρέσπα; ρώτησε ο Αλέξιος. ustedes|los|monjes|van|a menudo|a la|Prespa|preguntó|el|Alexis you||monks||||||| vous|les|moines|vous allez|souvent|à|Prespa|il a demandé|le|Alexios Do you monks often go to Prespa? asked Alexios. — Vous, les moines, allez-vous souvent à Prespa ? demanda Alexios. — ¿Ustedes los monjes van a menudo a Prespa? preguntó Alexios.

— Όχι, ποτέ. no|nunca No|ever non|jamais — No, never. — Non, jamais. — No, nunca.

— Πάτερ-Παφνούτιο, αποκρίθηκε ο ηγούμενος. ||respondió|el|abad ||answered|the|abbot ||répondit|le|abbé — Father-Paphnutius, the abbot replied. — Père-Paphnoutios, répondit l'abbé. — Padre-Pafnucio, respondió el abad. Μα γιατί σας ενδιαφέρει τόσο ο καλός αυτός μοναχός; pero|por qué|les|interesa|tanto|el|buen|este|monje But|why|you|interests|so much|the|good|this|monk mais|pourquoi|vous|intéresse|tant|le|bon|ce|moine But why are you so interested in this good monk? Mais pourquoi vous intéressez-vous tant à ce bon moine ? ¿Pero por qué les interesa tanto este buen monje?

— Μπα; Πώς χαίρομαι να τ' ακούω! vaya|cómo|me alegra|que|lo|escucho Hmm|How|I am glad|to||hear ah|comme|je suis content|de|l'|j'entends — Oh? How glad I am to hear that! — Vraiment ? Je suis si heureux de l'entendre ! — ¿De verdad? ¡Qué alegría me da oírlo! Είχα κάποια ανησυχία, γιατί τα βουλγαρικά στρατεύματα πήγαιναν κι έρχονταν αδιάκοπα κείνες τις μέρες, και είχαν γίνει διάφορα κακουργήματα. tenía|alguna|preocupación|porque|los|búlgaros|ejércitos|iban|y|venían|incesantemente|aquellos|los|días|y|habían|hecho|varios|crímenes I had|some|anxiety|because|the|Bulgarian|troops|were going|and|were coming|incessantly|those|the|days|and|had|happened|various|crimes j'avais|une certaine|inquiétude|parce que|les|bulgares|troupes|ils allaient|et|ils revenaient|sans cesse|ces|les|jours|et|ils avaient|devenu|divers|crimes I had some concern because the Bulgarian troops were coming and going constantly those days, and various crimes had been committed. J'avais quelques inquiétudes, car les troupes bulgares allaient et venaient sans cesse ces jours-là, et divers crimes avaient été commis. Tenía cierta preocupación, porque las tropas búlgaras iban y venían sin parar esos días, y se habían cometido varios crímenes. Τόσο φοβόμουν μην είχε πάθει τίποτα! tanto|temía|que no|hubiera|sufrido|nada So|I was afraid|that|he/she/it had|suffered|anything tellement|j'avais peur|que ne|il ait|il ait subi|rien I was so afraid that something might have happened to him! J'avais tellement peur qu'il lui soit arrivé quelque chose ! ¡Tenía tanto miedo de que le hubiera pasado algo! Ήθελα να τον κρατήσω ακόμα, μα ήταν βιαστικός να φύγει. quería|que|lo|mantuviera|aún|pero|era|apresurado|a|se fuera I wanted|to|him|keep|still|but|he was|in a hurry|to|leave je voulais|de|le|garder|encore|mais|il était|pressé|de|partir I wanted to keep him longer, but he was in a hurry to leave. Je voulais encore le garder, mais il était pressé de partir. Quería mantenerlo un poco más, pero estaba apurado por irse. Ακούραστος στην αγαθοεργία! incansable|en la|beneficencia Tireless|in|charity inflexible|dans|bienfaisance Tireless in charity! Infatigable dans la bienfaisance! ¡Incansable en la beneficencia! Και τι καλός! y|qué|bueno And|how|good et|quel|bon And how kind! Et quel bon! ¡Y qué bueno! Το βλέμμα του και το χαμόγελο του δείχνουν την αγαθότητα της ψυχής του. la|mirada|de él|y|la|sonrisa|de él|muestran|la|bondad|de la|alma|de él The|gaze|his|and|the|smile|his|show|the|goodness|of the|soul|his le|regard|de|et|le|sourire|de|montrent|la|bonté|de|âme|de His gaze and his smile show the goodness of his soul. Son regard et son sourire montrent la bonté de son âme. Su mirada y su sonrisa muestran la bondad de su alma. Μόνο να βλέπεις εκείνα του τα ωραία μακριά του άσπρα γένια… solo|que|ves|aquellos|sus|las|hermosas|largas|de|blancos|barbas Only|to|see|those|his|the|beautiful|far|his|white|beard seulement|à|tu vois|ceux|ses|les|beaux|loin|de|blancs|barbes Just to see those beautiful long white beards of his... Seulement de voir ses beaux longs cheveux blancs... Solo ver esos hermosos y largos barbas blancas de él...

— Άσπρα! ¡blancos White blancs — White! — Blancs! — ¡Blancas! φώναξε η Θέκλα όρθια από τη συγκίνηση. gritó|la|Thecla|de pie|por|la|emoción shouted|the|Thekla|standing|from|the|emotion elle a crié|la|Thécla|debout|de|l'|émotion Thekla shouted, standing up from the emotion. cria Thécla, debout de l'émotion. gritó Thecla de pie por la emoción.

— Ναι. sí oui Yes. — Oui. — Sí. Είναι γέρος πια και… Μ' αφού τον είδατε έκαμε ο ηγούμενος κόβοντας τη διήγηση του. es|viejo|ya|y|pero|ya que|lo|vieron|hizo|el|abad|interrumpiendo|la|narración|su He is|old|now|and||since|him|you saw|made|the|abbot|cutting|the|narration|his il est|vieux|maintenant|et|mais|puisque|le|vous avez vu|il a fait|le|supérieur|en coupant|la|narration|de lui He is old now and... But since you saw him, the abbot interrupted his story. Il est vieux maintenant et… Mais puisque vous l'avez vu, le supérieur a interrompu son récit. Es viejo ya y... Pero, después de verlo, el abad interrumpió su relato.

— Ε, μα λοιπόν δεν είδατε τον πάτερ-Παφνούτιο, είπε ήσυχα ο ηγούμενος. pues|pero|entonces|no|ustedes vieron|al|||él dijo|en voz baja|el|abad Well|but|then|not|you saw|the|||said|quietly|the|abbot eh|mais|donc|nepas|vous avez vu|le|||il a dit|doucement|le|higoumène — Well, you didn't see Father Paphnutius, the abbot said quietly. — Eh bien, vous n'avez donc pas vu le père-Pafnoutios, dit calmement l'abbé. — Bueno, pero entonces no vieron al padre-Pafnucio, dijo en voz baja el abad.

— Και όμως! y|sin embargo And|yet et|pourtant — And yet! — Et pourtant ! — ¡Y sin embargo! επέμεινε ο Αλέξιος. él insistió|el|Alexis insisted|the|Alexios il a insisté|le|Alexis Alexios insisted. insista Alexis. insistió Alexios. Είδα ένα γράμμα που βαστούσε, και που είχε την υπογραφή και τη βούλα του ηγούμενου της Άγιας Λαύρας. vi|una|carta|que|él sostenía|y|que|él tenía|la|firma|y|el|sello|del|abad|de la|Santa|Lavra I saw|a|letter|that|was holding|and|that|had|the|signature|and|the|seal|of the|abbot|of the|Holy|Lavra j'ai vu|une|lettre|que|il tenait|et|que|il avait|la|signature|et|le|sceau|du|higoumène|de la|Sainte|Lavra I saw a letter that he was holding, and it had the signature and seal of the abbot of the Holy Lavra. J'ai vu une lettre qu'il tenait, et qui portait la signature et le sceau de l'abbé de la Sainte-Laurent. Vi una carta que sostenía, y que tenía la firma y el sello del abad de la Santa Lavra.

— Και τι έλεγε αυτό το γράμμα; ρώτησε ο ηγούμενος αρχίζοντας και κείνος ν' ανησυχεί. y|qué|decía|esta|la|carta|preguntó|el|abad|comenzando|y|él|a|preocuparse And|what|did it say|this|the|letter|asked|the|abbot|starting|and|he||worry et|quoi|il disait|cette|la|lettre|il demanda|le|higoumène|commençant|et|lui|à|s'inquiéter — And what did this letter say? asked the abbot, starting to feel anxious. — Et que disait cette lettre ? demanda l'abbé, commençant lui aussi à s'inquiéter. — ¿Y qué decía esta carta? preguntó el abad comenzando también a inquietarse.

Ο Αλέξιος του διηγήθηκε όσα του είχε πει ο εκατόνταρχος. el|Alexis|le|le contó|todo lo que|le|había|dicho|el|centurión The|Alexios|to him|narrated|whatever|to him|had||the|centurion le|Alexis|à lui|il lui raconta|tout ce que|à lui|il avait|dit|le|centurion Alexios recounted to him what the centurion had told him. Alexis lui raconta tout ce que le centurion lui avait dit. Alexios le contó lo que le había dicho el centurión.

— Ωιμέ! ¡Ay de mí Alas! hélas — Oh no! — Oh là là ! — ¡Ay de mí! αναφώνησε ο ηγούμενος τραβώντας τα μαλλιά του με τα δυο του χέρια. exclamó|el|abad|tirando|su|cabello|de él|con|sus|dos|sus|manos exclaimed|the|abbot||the|hair|his|with|the|two|his|hands il s'exclama|le|higoumène|tirant|ses|cheveux|à lui|avec|ses|deux|ses|mains exclaimed the abbot, pulling his hair with both hands. s'exclama l'abbé en tirant ses cheveux avec ses deux mains. exclamó el abad tirándose del cabello con ambas manos. Το γράμμα είναι το ίδιο μα ο καλόγερος είναι άλλος! la|carta|es|la|misma|pero|el|monje|es|otro The|letter|is|the|same|but|the|monk|is|another la|lettre|est|le|même|mais|le|moine|est|autre The letter is the same but the monk is different! La lettre est la même mais le moine est différent ! ¡La carta es la misma, pero el monje es otro! Του κλέψανε το γράμμα! le|robaron|la|carta They|stole|the|letter lui|ont volé|la|lettre They stole his letter! On lui a volé la lettre ! ¡Le robaron la carta! Αχ, τον κακομοίρη! ay|al|pobre Oh|the|poor thing ah|le|pauvre Oh, the poor thing! Oh, le pauvre ! ¡Ay, el pobre! Τον κακομοίρη! al|pobre le|pauvre The poor thing! Le pauvre ! ¡El pobre! Τι να έγινε! qué|que|sucedió What|to|happened que|à|il est arrivé What could have happened! Qu'est-ce qui s'est passé ! ¡Qué habrá pasado!

— Βέβαια λοιπόν κάτι θα έπαθε, είπε ο Αλέξιος. claro|entonces|algo|(futuro)|él sufrió|él dijo|el|Alexios bien sûr|donc|quelque chose|il va|il a dû arriver|il a dit|le|Alexis Of course, something must have happened, said Alexios. — Bien sûr, quelque chose lui est donc arrivé, dit Alexis. — Claro que algo le habrá pasado, dijo Alexios. Ο καλόγερος που είδαμε ‘μείς είχε πάει, λέει, να πάρει τον ανεψιό του που ήθελε να γίνει παπάς. el|monje|que|nosotros vimos|nosotros|él había|ido|él dice|que|tomar|al|sobrino|de|que|él quería|que|hacerse|sacerdote The|monk|who|we saw||had|gone|he says|to|take|the|nephew|his|who|wanted|to|become|priest le|moine|qui|nous avons vu|nous|il avait|il était allé|il dit|à|prendre|le|neveu|de|qui|il voulait|à|devenir|prêtre The monk we saw had gone, they say, to fetch his nephew who wanted to become a priest. Le moine que nous avons vu était allé, dit-on, chercher son neveu qui voulait devenir prêtre. El monje que vimos había ido, dice, a recoger a su sobrino que quería hacerse sacerdote.

— Μα πώς του ήλθε να ταξιδέψει μονάχος σ' αυτά τα άγρια μέρη; ρώτησε ο Αλέξιος. pero|cómo|le|le vino|a|viajar|solo|a|estos|los|salvajes|lugares|preguntó|el|Alexis But|how|to him|came|to|travel|alone||these|the|wild|places|asked|the|Alexios mais|comment|à lui|il lui est venu|à|voyager|seul|dans|ces|les|sauvages|lieux|il a demandé|le|Alexios — But how did he come to travel alone to these wild places? asked Alexios. — Mais comment lui est-il venu l'idée de voyager seul dans ces contrées sauvages ? demanda Alexios. — ¿Pero cómo se le ocurrió viajar solo a estos lugares salvajes? preguntó Alexios.

— Δεν ήταν μονάχος! no|era|solo Not|was|alone ne pas|il était|seul — He wasn't alone! — Il n'était pas seul ! — ¡No estaba solo! Ταξίδευε μ' ένα καλογεράκι της ίδιας μονής για συντροφιά. viajaba|con|un|monje joven|de la|misma|monasterio|para|compañía He was traveling||a|little monk|of|same|monastery|for|company il voyageait|avec|un|petit moine|du|même|monastère|pour|compagnie He was traveling with a little monk from the same monastery for company. Il voyageait avec un petit moine du même monastère pour lui tenir compagnie. Viajaba con un monje de la misma monasterio como compañía.

— Θα τον ξεπάστρεψαν κι αυτόν, ένα νέο παιδί, μουρμούρισε ο ηγούμενος αργοκουνώντας θλιμμένα το κεφάλι. va|lo|mataron|y|a él|un|joven|niño|murmuró|el|abad|moviendo lentamente|tristemente|la|cabeza will|him|eliminate|and|him|one|young|child|murmured|the|abbot|slowly shaking|sadly|the|head ils vont|le|tuer|et|lui|un|jeune|enfant|murmura|le|supérieur|en hochant|tristement|la|tête — They will get rid of him too, a young boy, the abbot murmured, slowly shaking his head sadly. — Ils vont le tuer aussi, un jeune garçon, murmura le moine en secouant tristement la tête. — Lo habrán eliminado también, un niño joven, murmuró el abad moviendo la cabeza con tristeza.

— Στην αρχή είχαμε κάμποσο καιρό να υποφέρομε από τα χέρια τους. en|principio|tuvimos|bastante|tiempo|de|sufrir|por|las|manos|suyos In the|beginning|we had|quite a bit of|time|to|suffer|from|the|hands|their à|le début|nous avions|pas mal de|temps|de|nous souffrons|de|les|mains|leur — At first, we had quite a while to suffer at their hands. — Au début, nous avons eu un certain temps à souffrir de leurs mains. — Al principio tuvimos bastante tiempo para sufrir a manos de ellos. Μα λίγο-λίγο είδαν πως ζούμε μακριά από κάθε πολεμική ή πολιτική ενέργεια, αφιερωμένοι στα θρησκευτικά μας καθήκοντα. pero|||vieron|que|vivimos|lejos|de|toda|bélica|o|política|acción|dedicados|a los|religiosos|nuestros|deberes But|||they saw|that|we live|far|from|every|warlike|or|political|action|devoted|to the|religious|our|duties mais|||ils ont vu|que|nous vivons|loin|de|toute|action militaire|ou|action politique|action|consacrés|à nos|religieux|nos|devoirs But little by little they saw that we live far from any military or political action, dedicated to our religious duties. Mais peu à peu, ils ont vu que nous vivions loin de toute action militaire ou politique, consacrés à nos devoirs religieux. Pero poco a poco vieron que vivimos lejos de cualquier acción bélica o política, dedicados a nuestros deberes religiosos. Και τώρα δεν μας πειράζουν πια ούτε αυτοί. y|ahora|no|nos|molestan|ya|ni|ellos And|now|not|us|bother|anymore|nor|they et|maintenant|ne pas|nous|ils dérangent|plus|ni|eux And now they no longer bother us either. Et maintenant, ils ne nous dérangent plus. Y ahora ya no nos molestan ni ellos.

— Να όμως που πήραν το γράμμα του πάτερ-Παφνούτιου, είπε η Θέκλα. aquí|pero|que|recibieron|la|carta|del|||dijo|la|Tecla Here|but|that|they took|the|letter|of|||said|the|Thekla voilà|cependant|que|ils ont pris|la|lettre|de||Pafnoutios|elle a dit|la|Thécla — But look, they took Father Paphnutius's letter, said Thekla. — Voilà qu'ils ont reçu la lettre du père-Paphnoutios, dit Thécla. — Pero mira, recibieron la carta del padre-Pafnucio, dijo Tecla. Και ποιος ξέρει τι τον έκαμαν αυτόν! y|quién|sabe|qué|lo|hicieron|a él And|who|knows|what|him|did|this one et|qui|sait|ce que|lui|ont fait|à lui And who knows what they did to him! Et qui sait ce qu'ils lui ont fait ! ¡Y quién sabe qué le hicieron a él!

— Το γράμμα του βέβαια δεν του το έκλεψαν οι χωρικοί, είπε. la|carta|su|por supuesto|no|le|la|robaron|los|campesinos|dijo The|letter|his|of course|not|his|it|stole|the|villagers|he said la|lettre|de lui|bien sûr|ne|lui|la|ont volé|les|villageois|a dit — Of course, the villagers did not steal his letter, he said. — Sa lettre, bien sûr, ne lui a pas été volée par les villageois, dit-il. — Por supuesto, los campesinos no le robaron su carta, dijo. «Κύριος οίδε» σε τι κακούργου χέρια έπεσε, και για ποιο σκοπό να του το πήραν! Señor|sabe|en|qué|malvado|manos|cayó|y|por|qué|propósito|que|le|la|tomaron Lord|knows|in|what|wicked|hands|fell|and|for|what|purpose|to|him|it|took Seigneur|sait|dans|quelles|mains||est tombé|et|pour|quel|but|de|à lui|la|ont pris "The Lord knows" into what villainous hands it has fallen, and for what purpose they took it! «Seigneur sait» dans quelles mains criminelles elle est tombée, et pour quel but ils l'ont prise ! «El Señor sabe» en qué manos criminales cayó, y con qué propósito se la llevaron!

Όταν σηκώθηκαν για να πάνε να κοιμηθούν ο ηγούμενος είπε του Αλέξιου: cuando|se levantaron|para|a|ir|a|dormir|el|abad|dijo|a|Alexis When|they got up|to|to|go|to|sleep|the|abbot|said|to|Alexios quand|ils se levèrent|pour|à|ils aillent|à|ils dorment|le|higoumène|il dit|à|Alexis When they got up to go to sleep, the abbot said to Alexios: Quand ils se sont levés pour aller dormir, l'abbé a dit à Alexis : Cuando se levantaron para ir a dormir, el abad le dijo a Alexios:

— Αύριο ξημερώματα θα είναι έτοιμα τ' άλογα σας και θα κατέβει ένας καλόγερος μαζί σας ως τη λίμνη. mañana|al amanecer|(partícula de futuro)|estarán|listos|los|caballos|su|y|(partícula de futuro)|bajará|un|monje|junto|a ustedes|hasta|el|lago Tomorrow|morning|will|are|ready||horses|your|and|will|descend|a|monk|together|with you|to|the|lake demain|au lever du jour|particule de futur|ils seront|prêts|les|chevaux|vos|et|particule de futur|il descendra|un|moine|avec|vous|jusqu'à|au|lac — Tomorrow morning your horses will be ready and a monk will come down with you to the lake. — Demain matin, vos chevaux seront prêts et un moine descendra avec vous jusqu'au lac. — Mañana por la mañana estarán listos sus caballos y un monje bajará con ustedes hasta el lago.

Εκεί θα σας συστήσει σ' ένα δικό μας παιδί που θα σας περάσει στην άλλη όχθη της Πρέσπας και θα σας οδηγήσει ίσια στη λίμνη της Αχρίδας και στη μονή του Όσιου Ναούμ. allí|(partícula de futuro)|les|presentará|a|un|nuestro|a nosotros|niño|que|(partícula de futuro)|les|pasará|a la|otra|orilla|del|Prespa|y|(partícula de futuro)|les|guiará|directo|al|lago|de la|Ohrid|y|al|monasterio|de|Santo|Naum There|will|you|will introduce||one|our|us|child|who|will|you|will pass|to the|other|bank|of the|Prespa|and|will|you|will lead|straight|to the|lake|of the|Ohrid|and|to the|monastery|of the|Saint|Naum là-bas|particule de futur|vous|il vous présentera|à|un|notre|à nous|enfant|que|particule de futur|vous|il vous fera traverser|sur la|autre|rive|du|lac de Prespa|et|particule de futur|vous|il vous conduira|directement|au|lac|de|lac d'Ohrid|et|au|monastère|de|Saint|Naoum There he will introduce you to one of our boys who will take you across to the other side of Prespa and will lead you straight to the lake of Ohrid and to the monastery of Saint Naum. Là, il vous présentera à un de nos jeunes qui vous fera traverser l'autre rive des Prespa et vous conduira directement au lac d'Ohrid et au monastère de Saint Naoum. Allí les presentará a un niño de los nuestros que los llevará a la otra orilla de Prespa y los guiará directamente al lago de Ohrid y al monasterio de San Naún. Από κει πάλι θα σας οδηγήσουν οι καλόγεροι. desde|allí|de nuevo|futuro|a ustedes|llevarán|los|monjes From|there|again|will|you|lead|the|monks de|là|encore|ils vont|vous|conduire|les|moines From there, the monks will guide you. De là, les moines vous guideront à nouveau. Desde allí, de nuevo, los monjes te guiarán. Θα σου δώσω ένα γράμμα για τον ηγούμενο. futuro|a ti|daré|una|carta|para|el|abad I will|to you|give|a|letter|for|the|abbot je vais|te|donner|une|lettre|pour|le|supérieur I will give you a letter for the abbot. Je vais te donner une lettre pour l'abbé. Te daré una carta para el abad.

Με πολλή συγκίνηση ευχαρίστησε ο Αλέξιος τον ηγούμενο και του ζήτησε τ' όνομα του για να τον θυμάται. con|mucha|emoción|agradeció|el|Alexis|al|abad|y|le|pidió|su|nombre|de él|para|(infinitivo)|a él|recordar With|much|emotion|thanked|the|Alexios|the|abbot|and|him|asked||name|his|in order to|to|him|remember avec|beaucoup de|émotion|il a remercié|le|Alexis|le|abbé|et|à lui|il a demandé|le|nom|de lui|pour|de|le|il se souvienne With great emotion, Alexios thanked the abbot and asked for his name so he could remember him. Avec beaucoup d'émotion, Alexis remercia l'abbé et lui demanda son nom pour s'en souvenir. Con mucha emoción, Alexios agradeció al abad y le pidió su nombre para recordarlo.

— Με λεν Ευθύμιο, αποκρίθηκε ο ηγούμενος, και η μονή είναι του Αγίου Γρηγορίου. me|llaman|Eftimio|respondió|el|abad|y|la|monasterio|es|de|San|Gregorio My|name|Euthymios|replied|the|abbot|and|the|monastery|is|of|Saint|Gregory m'appellent|ils disent|Euthymios|il répondit|le|supérieur|et|le|monastère|il est|de|Saint|Grégoire — They call me Euthymios, replied the abbot, and the monastery is of Saint Gregory. — Je m'appelle Euthymios, répondit l'abbé, et le monastère est celui de Saint Grégoire. — Me llamo Eftimios, respondió el abad, y el monasterio es de San Gregorio.

Την άλλη μέρα, πολύ πρωί, οι καλόγεροι όλοι μαζεύτηκαν ν' αποχαιρετήσουν τους ξένους. la|otra|día|muy|temprano|los|monjes|todos|se reunieron|para|despedir|a los|extranjeros The|next|day|very|morning|the|monks|all|gathered||bid farewell to|the|strangers le|lendemain|jour|très|tôt|les|moines|tous|ils se rassemblèrent|pour|dire au revoir à|les|étrangers The next day, very early, all the monks gathered to bid farewell to the strangers. Le lendemain, très tôt, tous les moines se rassemblèrent pour dire au revoir aux étrangers. Al día siguiente, muy temprano, todos los monjes se reunieron para despedir a los extranjeros.

Ο ηγούμενος έβαλε ψωμί και τυρί μέσα σ' ένα πανεράκι με μερικά πορτοκάλια και τα έδωσε της Θέκλας. el|abad|puso|pan|y|queso|dentro|en|una|canasta|con|algunas|naranjas|y|los|dio|a la|Thecla The|abbot|put|bread|and|cheese|inside||a|small basket|with|a few|oranges|and|them|gave|to|Thekla le|supérieur|il mit|pain|et|fromage|à l'intérieur|dans|un|petit panier|avec|quelques|oranges|et|les|il les donna|à|Thécla The abbot put bread and cheese in a small basket with some oranges and gave it to Thekla. L'abbé mit du pain et du fromage dans un petit panier avec quelques oranges et les donna à Thécla. El abad puso pan y queso dentro de una canasta con algunas naranjas y se los dio a Tecla.

— Στο καλό, παιδί μου, και η Παναγία η Οδηγήτρια να σας φυλάγει σένα και τον αφέντη σου. al|bien|niño|mío|y|la|Virgen|la|Guía|que|los|proteja|a ti|y|al|amo|tuyo to|well|child|my|and|the|Virgin Mary|the|Guide|to|you|protect|you|and|the|master|your au|bien|enfant|mon|et|la|Vierge|la|Guide|pour que|vous|elle vous protège|toi|et|le|maître|ton — Safe travels, my child, and may the Virgin Mary the Guide protect you and your master. — Bon voyage, mon enfant, et que la Vierge Marie, la Guide, vous protège, vous et votre maître. — Que te vaya bien, hijo mío, y que la Virgen María la Guía te proteja a ti y a tu amo.

Η Θέκλα και ο Αλέξιος φίλησαν το χέρι του ηγούμενου, αποχαιρέτησαν τους καλόγερους που τους ξεπροβόδισαν με χίλιες ευχές κι ευλογίες, καβαλίκεψαν τ' άλογα τους κι έφυγαν. la|Tecla|y|el|Alexis|besaron|la|mano|del|abad|despidieron|a los|monjes|que|a ellos|acompañaron|con|mil|deseos|y|bendiciones|montaron|sus|caballos|sus|y|se fueron The|Thekla|and|the|Alexios|kissed|the|hand|of the|abbot|said goodbye to|the|monks|who|them|saw off|with|a thousand|wishes|and|blessings|mounted||horses|them|and|left la|Thécla|et|le|Alexios|ils ont embrassé|la|main|du|supérieur|ils ont dit au revoir|aux|moines|qui|les|ils ont raccompagné|avec|mille|vœux|et|bénédictions|ils ont monté|leurs|chevaux|leurs|et|ils sont partis Thekla and Alexios kissed the abbot's hand, bid farewell to the monks who sent them off with a thousand wishes and blessings, mounted their horses, and left. Thécla et Alexis ont embrassé la main de l'abbé, ont dit au revoir aux moines qui les ont accompagnés avec mille vœux et bénédictions, ont monté leurs chevaux et sont partis. Thecla y Alexios besaron la mano del abad, se despidieron de los monjes que los despidieron con mil deseos y bendiciones, montaron sus caballos y se fueron.

Ένα καλογεράκι καθισμένο σ' ένα μουλάρι, τους συνόδευε. un|monje joven|sentado|en|un|mulo|a ellos|acompañaba A|little monk|sitting||a|mule|them|accompanied un|petit moine|assis|sur|un|mulet|les|il les accompagnait A little monk sitting on a mule accompanied them. Un petit moine assis sur un âne les accompagnait. Un monje joven sentado en un mulo los acompañaba. Ήταν πολύ νέος κι είχε ζωηρό κι έξυπνο πρόσωπο. era|muy|joven|y|tenía|vivaz|y|inteligente|rostro He was|very|young|and|he had|lively|and|smart|face il était|très|jeune|et|il avait|vif|et|intelligent|visage He was very young and had a lively and intelligent face. Il était très jeune et avait un visage vif et intelligent. Era muy joven y tenía un rostro vivaz e inteligente.

Πήραν τα μονοπάτια μέσ' από τα δέντρα και κουβέντιαζαν πηγαίνοντας. tomaron|los|senderos|entre|los|los|árboles|y|conversaban|yendo They took|the|paths||from|the|trees|and|they chatted|while walking ils ont pris|les|sentiers|à travers|de|les|arbres|et|ils discutaient|en allant They took the paths through the trees and chatted as they went. Ils prenaient les sentiers à travers les arbres et discutaient en marchant. Tomaron los senderos entre los árboles y conversaban mientras caminaban.

— Ναι, πάω για τις δουλειές μου, αποκρίθηκε ο Αλέξιος. sí|voy|por|los|asuntos|mis|respondió|el|Alexios Yes|I go|for|the|errands|my|replied|the|Alexios oui|je vais|pour|les|affaires|mes|il a répondu|le|Alexios — Yes, I'm going for my errands, replied Alexios. — Oui, j'y vais pour mes affaires, répondit Alexios. — Sí, voy por mis asuntos, respondió Alexios.

— Θα ήθελα μια χάρη να σου ζητήσω… άρχισε το καλογεράκι και σταμάτησε. (partícula de futuro)|me gustaría|una|favor|(partícula que introduce infinitivo)|a ti|pedir|comenzó|el|monje pequeño|y|se detuvo I would|like|one|favor|to|you|ask|started|the|little monk|and|stopped je vais|je voudrais|une|faveur|à|te|je demande|il a commencé|le|petit moine|et|il a arrêté — I would like to ask you a favor… began the little monk and stopped. — J'aimerais te demander une faveur... commença le petit moine et s'arrêta. — Me gustaría pedirte un favor... comenzó el monje y se detuvo.

— Στη Σκάμπα. en la|Skamba In the|Skamba à la|Skamba — In Skamba. — À Skamba. — En Skamba.

— Είναι πολύ εύκολο να τη βρεις. es|muy|fácil|que|la|encuentres It is|very|easy|to|her|find c'est|très|facile|de|la|trouver — It's very easy to find. — C'est très facile de la trouver. — Es muy fácil encontrarla. Ο πατέρας μου είναι δεσμοφύλακας εκεί. el|padre|mío|es|carcelero|allí The|father|my|is|prison guard|there le|père|mon|est|gardien de prison|là-bas My father is a prison guard there. Mon père est gardien de prison là-bas. Mi padre es carcelero allí.

— Και είμαστε. y|somos And|we are et|nous sommes — And we are. — Et nous le sommes. — Y lo somos. Ο πατέρας μου είναι Αρμένης, μα εγώ γεννήθηκα στο Δυρράχιο και η μητέρα μου είναι Ελληνίδα. el|padre|mío|es|armenio|pero|yo|nací|en|Durrës|y|la|madre|mío|es|griega The|father|my|is|Armenian|but|I|was born|in|Durrës|and|the|mother|my|is|Greek le|père|mon|est|arménien|mais|je|suis né|à|Durrës|et|la|mère|ma|est|grecque My father is Armenian, but I was born in Durrës and my mother is Greek. Mon père est arménien, mais je suis né à Durrës et ma mère est grecque. Mi padre es armenio, pero yo nací en Durrës y mi madre es griega. Άμα πήραν οι Βούλγαροι το Δυρράχιο ο πατέρας μου σαν όλους τους άλλους παραδέχθηκε τα πράματα όπως έρχονταν. cuando|tomaron|los|búlgaros|el|Durrës|el|padre|mío|como|a todos|los|otros|aceptó|las|cosas|como|venían When|took|the|Bulgarians|the|Durrës|my|father|my|like|all|the|others|accepted|the|things|as|they came quand|ils ont pris|les|Bulgares|le|Durrës|le|père|mon|comme|tous|les|autres|il a admis|les|choses|comme|elles arrivaient When the Bulgarians took Durrës, my father, like everyone else, accepted things as they came. Quand les Bulgares ont pris Durrës, mon père, comme tous les autres, a accepté les choses telles qu'elles venaient. Cuando los búlgaros tomaron Durrës, mi padre, como todos los demás, aceptó las cosas como venían. Ήταν ήσυχος άνθρωπος. era|tranquilo|persona He was|quiet|man il était|calme|personne He was a quiet man. C'était un homme calme. Era un hombre tranquilo. Τον ήξεραν όλοι τίμιο και πως δεν ανακατώνονταν στις διαμάχες. a él|conocían|todos|honesto|y|que|no|se metía|en las|disputas Him|knew|everyone|honest|and|that|not|got involved|in the|disputes lui|ils savaient|tous|honnête|et|que|ne|il ne s'impliquait pas|dans|conflits Everyone knew him as honest and that he did not get involved in disputes. Tout le monde le connaissait comme un homme honnête et qui ne s'impliquait pas dans les querelles. Todos lo conocían como honesto y que no se metía en disputas. Τον διόρισαν φύλακα στη φυλακή της Σκάμπας και πήγε κει. lo|nombraron|guardia|en la|prisión|de la|Skamba|y|fue|allí Him|appointed|guard|in the|prison|of|Skampas|and|he went|there le|nommèrent|gardien|à|prison|de|Skampa|et|il alla|là-bas He was appointed as a guard at the Skampas prison and went there. Ils l'ont nommé gardien à la prison de Skampa et il est allé là-bas. Lo nombraron guardia en la prisión de Skampa y fue allí. Μένει όμως στην καρδιά Έλληνας σαν τους περισσότερους Δυρραχιώτες, όσο και να μη μιλά. vive|sin embargo|en la|corazón|griego|como|a los|más|Dyrrachios|tanto|y|que|no|habla It remains|however|in the|heart|Greek|like|the|most|people from Durrës|as much|and|to|not|speaks il reste|cependant|dans|cœur|Grec|comme|les|plus|Dyrrachites|autant|que|de|ne|il ne parle pas However, he remains in the heart of Greeks like most of the Dyrrachians, no matter how little he speaks. Il reste cependant dans le cœur des Grecs comme la plupart des Dyrrachites, même s'il ne parle pas. Sin embargo, vive en el corazón de los griegos como la mayoría de los durrahios, aunque no hable. Αν τους δώσεις το γράμμα μου, θα σε δεχθούν σα συγγενή τους οι γονείς μου, και δε θα ξέρουν με τι τρόπο να σ' ευχαριστήσουν. si|a ellos|das|la|carta|mi|(futuro)|a ti|aceptarán|como|pariente|a ellos|los|padres|mis|y|no|(futuro)|sabrán|con|qué|manera|que|a ti|agradezcan If|to them|you give|the|letter|my|will|you|accept|as|relative|their|the|parents|my|and|not|will|know|with|what|way|to||thank si|leur|tu donnes|la|lettre|ma|(particule du futur)|te|ils t'accepteront|comme|parent|leur|les|parents|mes|et|ne|(particule du futur)|ils sauront|avec|quoi|manière|de|te|ils te remercieront If you give them my letter, my parents will accept you as their relative, and they won't know how to thank you. Si tu leur donnes ma lettre, mes parents t'accueilleront comme un membre de la famille, et ils ne sauront pas comment te remercier. Si les das mi carta, mis padres te recibirán como a un familiar, y no sabrán cómo agradecerte. Τόσο σπάνια έχουν νέα μου. tan|raramente|tienen|noticias|de mí So|rarely|they have|news|from me si|rarement|ils ont|nouvelles|de moi They have news from me so rarely. Ils n'ont si rarement de mes nouvelles. Tan raramente tienen noticias mías. Και είμαι το μόνο τους παιδί. y|soy|el|único|su|hijo And|I am|the|only|their|child et|je suis|le|seul|leur|enfant And I am their only child. Et je suis leur seul enfant. Y soy su único hijo.

— Γρηγόρη. Gregorio Gregory Grégoire — Grigoris. — Grégoire. — Gregorio.

— Ελπίζω να βρω τη μητέρα σου και να της το δώσω, είπε ο Αλέξιος. espero|que|encuentre|a|madre|tu|y|que|a ella|lo|dé|dijo|el|Alexios I hope|to|find|the|mother|your|and|to|her|it|give|said|the|Alexios j'espère|de|trouver|la|mère|ta|et|de|à elle|le|donner|il a dit|le|Alexios — I hope to find your mother and give it to her, said Alexios. — J'espère trouver ta mère et lui donner ça, dit Alexios. — Espero encontrar a tu madre y dárselo, dijo Alexios. Μα ίσως δεν μπορέσω αμέσως. pero|quizás|no|pueda|inmediatamente But|maybe|not|I can|immediately mais|peut-être|ne pas|je pourrai|tout de suite But maybe I won't be able to right away. Mais peut-être que je ne pourrai pas tout de suite. Pero quizás no pueda hacerlo de inmediato.

Κατέβηκαν στη λίμνη σ' ένα μοναχικό μέρος όπου χωριό δε φαίνουνταν. bajaron|en la|lago|en|un|solitario|lugar|donde|pueblo|no|se veía They descended|to the|lake||a|lonely|place|where|village|not|was seen ils sont descendus|au|lac|dans|un|isolé|endroit|où|village|ne| They descended to the lake in a lonely place where no village could be seen. Ils sont descendus au lac dans un endroit isolé où aucun village n'était visible. Bajaron al lago en un lugar solitario donde no se veía ningún pueblo. Εκεί τους περίμενε ένας νέος με τη βάρκα του. allí|a ellos|esperó|un|joven|con|su|bote|su There|them|was waiting|a|young man|with|the|boat|his là|les|il attendait|un|jeune|avec|sa|barque|à lui There, a young man was waiting for them with his boat. Là, un jeune homme les attendait avec sa barque. Allí los esperaba un joven con su bote.

Αποχαιρέτησαν το καλογεράκι και χωρίστηκαν. se despidieron|el|monje|y|se separaron They said goodbye to|the|little monk|and|they parted ils ont dit adieu|le|petit moine|et|ils se sont séparés They said goodbye to the little monk and parted ways. Ils ont dit au revoir au petit moine et se sont séparés. Se despidieron del monje y se separaron.

— Φύλαξε το γράμμα του, αποκρίθηκε ο Θέκλα. guarda|la|carta|de él|respondió|el|Thecla He kept|the|letter|his|replied|the|Thekla garde|la|lettre|de|répondit|le|Thécla — Keep his letter, Thekla replied. — Garde sa lettre, répondit Thécla. — Guarda su carta, respondió Tecla. Ίσως από το Δυρράχιο βρούμε κανέναν ταξιδιώτη και του το δώσομε να το πάει. quizás|desde|el|Durrës|encontremos|algún|viajero|y|le|lo|demos|para que|lo|lleve Perhaps|from|the|Durrës|we find|any|traveler|and|to him|it|we give|to|it|take it peut-être|de|le|Durrës|nous trouvions|quelque|voyageur|et|à lui|le|nous donnerons|pour|le|il l'emmène Maybe we will find a traveler from Durrës and give it to him to take. Peut-être que nous trouverons un voyageur de Durrës et nous lui donnerons pour qu'il l'apporte. Quizás desde Durrës encontremos algún viajero y se la demos para que la lleve.

Γοργά και σιωπηλά απομακρύνουνταν η βάρκα από την όχθη. rápidamente|y|silenciosamente|se alejaban|la|barco|de|la|orilla Quickly|and|silently|were moving away|the|boat|from|the|shore rapidement|et|silencieusement|s'éloignaient|la|bateau|de|la|rive Quickly and silently, the boat was moving away from the shore. Rapidement et silencieusement, le bateau s'éloignait de la rive. Rápida y silenciosamente, la barca se alejaba de la orilla. Η Θέκλα κοίταζε μαγεμένη τη θέα που απλώνουνταν γύρω της, τη λίμνη, τα χωράφια, το ψηλό κατάφυτο βουνό και πίσω-πίσω το χιονοσκέπαστο Περιστέρι. la|Thecla|miraba|fascinada|la|vista|que|se extendía|alrededor|de ella|la|lago|los|campos|la|alto|cubierto de vegetación|montaña|y|||la|cubierto de nieve|Peristeri The|Thekla|was looking|enchanted|the|view|that|was spreading|around|her|the|lake|the|fields|the|tall|lush|mountain|and|||the|snow-covered|Peristeri la|Thécla|regardait|émerveillée|la|vue|que|s'étendait|autour|d'elle|le|lac|les|champs|le|haut|boisé|montagne|et|||le|enneigé|Péristeri Thekla was gazing enchanted at the view that spread around her, the lake, the fields, the tall lush mountain, and far behind, the snow-covered Peristeri. Thécla regardait émerveillée le paysage qui s'étendait autour d'elle, le lac, les champs, la haute montagne boisée et au loin, la montagne enneigée de Peristeri. Tecla miraba fascinada el paisaje que se extendía a su alrededor, el lago, los campos, la alta montaña cubierta de vegetación y al fondo la nevada Peristeri.

Ο βαρκάρης τούς πέρασε στην απέναντι όχθη της Πρέσπας, κι εκεί έκρυψε τη βάρκα του μέσα σ' έναν καλαμιώνα. el|barquero|a ellos|llevó|a la|opuesta|orilla|del|lago Prespa|y|allí|escondió|su|barco|de él|dentro|en|un|cañaveral The|boatman|them|ferried|to the|opposite|bank|of|Prespa|and|there|hid|the|boat|his|inside||a|reed bed le|batelier|à eux|il les fit passer|sur la|en face|rive|du|lac de Prespa|et|là|il cacha|sa|barque|à lui|à l'intérieur|dans|un|roselière The boatman took them to the opposite bank of Prespa, and there he hid his boat in a reed bed. Le batelier les a traversés sur l'autre rive des Praspes, et là il a caché sa barque dans un marais. El barquero los llevó a la orilla opuesta de Prespa, y allí escondió su bote dentro de un cañaveral.

Ο Αλέξιος γύρισε και τον κοίταξε. el|Alexios|giró|y|lo|miró The|Alexios|turned|and|him|looked le|Alexis|il se retourna|et|lui|il le regarda Alexios turned and looked at him. Alexis se retourna et le regarda. Alexios se dio la vuelta y lo miró. Άραγε ήξερε τίποτα ο νέος αυτός οδηγός απ' όσα είχε νιώσει ο ηγούμενος του Αγίου Γρηγορίου; Και ο νέος κοίταξε τον Αλέξιο και χαμογέλασε. acaso|sabía|algo|el|joven|este|guía|de|lo que|había|sentido|el|abad|de|San|Gregorio|y|el|joven|miró|a|Alexios|y|sonrió I wonder|knew|anything|the|young|this|driver||all that|had|felt|the|abbot|of|Saint|Gregory|And|the|young|looked|at the|Alexios|and|smiled peut-être|il savait|rien|le|jeune|ce|guide|de|tout ce que|il avait|ressenti|le|abbé|de|Saint|Grégoire|et|le|jeune|il regarda|à|Alexis|et|il sourit Did this young guide know anything about what the abbot of Saint Gregory had felt? And the young man looked at Alexios and smiled. Ce jeune guide savait-il quelque chose de ce que le higoumène de Saint Grégoire avait ressenti ? Et le jeune regarda Alexis et sourit. ¿Acaso sabía algo este joven guía de lo que había sentido el abad de San Gregorio? Y el joven miró a Alexios y sonrió.

— Όλοι με λεν ο Νικήτας ο Βαρκάρης. todos|me|llaman|el|Níkitas|el|barquero Everyone|me|calls|the|Nikitas|the|Barka tous|me|appellent|le|Nikitas|le|Varkaris — Everyone calls me Nikitas the Boatman. — Tout le monde m'appelle Nikitas le Barquier. — Todos me llaman el Nikitas el Barquero. Πες πως αυτό είναι το παράνομα μου, δεν ξέρω να έχω άλλο. di|que|esto|es|el|apodo|mi|no|sé|que|tengo|otro Say|that|this|is|the|illegal|my|not|I know|to|have|another dis|que|cela|est|le|surnom|mon|ne|sais|à|avoir|autre Say that this is my illegal activity, I don't know how to have another. Dis que c'est mon nom illégal, je ne sais pas en avoir un autre. Di que este es mi apodo, no sé tener otro.

Είσαι Έλληνας, είπε, κι εγώ είμαι Έλληνας. eres|griego|dijo|y|yo|soy|griego You are|Greek|he said|and|I|am|Greek tu es|Grec|il a dit|et|moi|je suis|Grec You are Greek, he said, and I am Greek. Tu es Grec, dit-il, et moi aussi je suis Grec. Eres griego, dijo, y yo soy griego. Τιμή μου αν μπορώ να σου φανώ χρήσιμος. honor|mi|si|puedo|a|te|parezca|útil Honor|my|if|I can|to|you|appear|useful honneur|à moi|si|je peux|pour|à toi|je parais|utile It is my honor if I can be of help to you. C'est un honneur pour moi si je peux t'être utile. Es un honor para mí si puedo serte útil.

— Ούτ' εγώ άρχοντα μου, αποκρίθηκε ο Νικήτας. ni|yo|señor|mío|respondió|el|Nicetas |I|my lord|my|replied|the|Nikitas pas|moi|seigneur|mon|il répondit|le|Nikitas "Not even I, my lord," Nikitas replied. — Ni moi non plus, répondit Nikitas. — Ni yo, señor, respondió Nikitas.

Στη μονή του Όσιου Ναούμ δε θέλησε ο Αλέξιος να μείνει με τη Θέκλα. en la|monasterio|de|Santo|Naum|no|quiso|el|Alexios|para|quedarse|con|la|Tecla At the|monastery|of|Saint|Nahum|not|wanted|the|Alexios|to|stay|with|the|Thekla dans|monastère|de|Saint|Naoum|ne|il ne voulut pas|le|Alexios|à|rester|avec|la|Thekla Alexios did not want to stay with Thekla at the monastery of Saint Naum. Alexis ne voulut pas rester avec Thécla au monastère de Saint Naoum. En el monasterio de San Naum, Alexios no quiso quedarse con Thekla. Οι καλόγεροι τους έδωσαν μόνο να φαν, και πάλι τους έστειλαν μ' ένα δικό τους ως την απέναντι όχθη της Αχρίδας, στη μονή του Προφήτη Ηλία, χτισμένη στο βουνό απάνω. los|monjes|a ellos|dieron|solo|que|coman|y|de nuevo|a ellos|enviaron|con|un|propio|suyo|hasta|la|opuesta|orilla|del|Ohrid|en|monasterio|del|Profeta|Elías|construido|en|montaña|arriba The|monks|them|gave|only|to|eat|and|again|them|sent||one|their|own|to|the|opposite|bank|of|Ohrid|at|monastery|of|Prophet|Elijah|built|on the|mountain|above les|moines|à eux|ils ont donné|seulement|à|manger|et|encore|à eux|ils ont envoyé|avec|un|propre|à eux|jusqu'à|à|l'autre|rive|de|Ohrid|au|monastère|du|Prophète|Élie|construit|sur|montagne|en haut The monks only gave them something to eat, and then sent them off with one of their own to the opposite bank of Lake Ohrid, to the monastery of the Prophet Elijah, built on the mountain above. Les moines leur ont seulement donné à manger, et ils les ont encore envoyés avec un de leurs propres à la rive opposée d'Ohrid, au monastère du Prophète Élie, construit sur la montagne. Los monjes solo les dieron de comer, y nuevamente los enviaron con uno de los suyos a la orilla opuesta de Ohrid, al monasterio del Profeta Elías, construido en la montaña arriba.

Όσο έτρωγαν, ο Αλέξιος ρώτησε τον ηγούμενο αν είχε περάσει από τη μονή του κανένας καλόγερος που λέγουνταν Παφνούτιος και που ήρχουνταν από την Άγια Λαύρα. mientras|comían|el|Alexis|preguntó|al|abad|si|había|pasado|por|el|monasterio|de|algún|monje|que|se llamaba|Pafnucio|y|que|venía|de|la|Santa|Laura As|they were eating|the|Alexios|asked|the|abbot|if|had|passed|from|the|monastery|his|any|monk|who|was called|Paphnutius|and|who|was coming|from|the|Holy|Lavra tant que|ils mangeaient|le|Alexis|il a demandé|au|supérieur|si|il avait|passé|par|le|monastère|de|aucun|moine|qui|il s'appelait|Pafnoutios|et|qui|il venait|de|la|Sainte|Laura While they were eating, Alexios asked the abbot if any monk named Paphnutius had passed through his monastery, who was coming from the Holy Lavra. Pendant qu'ils mangeaient, Alexis a demandé à l'abbé s'il y avait eu un moine qui s'appelait Paphnutius et qui venait de la Sainte Laure. Mientras comían, Alexis preguntó al abad si había pasado por el monasterio algún monje llamado Pafnucio que venía de la Santa Lavra.

— Όχι προσωπικά, είπε ο Αλέξιος. no|personalmente|dijo|el|Alexios No|personally|said|the|Alexios non|personnellement|il a dit|le|Alexis — Not personally, Alexios said. — Non personnellement, dit Alexios. — No personalmente, dijo Alexios. Άκουσα όμως γι' αυτόν. escuché|pero|de|él I heard|but||him j'ai entendu|mais|de lui|lui But I heard about him. Mais j'ai entendu parler de lui. Sin embargo, he oído hablar de él. Ήταν γέρος; era|viejo Was|old man il était|vieux Was he old? Était-il vieux ? ¿Era viejo?

— Ναι! sí oui — Yes! — Oui ! — ¡Sí! Κι έχει μια μεγάλη άσπρη γενειάδα που κάνει εντύπωση, του σκεπάζει όλο το στήθος. y|tiene|una|grande|blanca|barba|que|hace|impresión|le|cubre|todo|el|pecho And|he has|a|big|white|beard|that|makes|impression|his|covers|all|the|chest et|il a|une|grande|blanche|barbe|qui|elle fait|impression|il|elle couvre|toute|la|poitrine And he has a big white beard that is impressive, it covers his whole chest. Et il a une grande barbe blanche qui impressionne, elle couvre tout sa poitrine. Y tiene una gran barba blanca que impresiona, le cubre todo el pecho. Του είχε δώσει ένα γράμμα ο ηγούμενος της Λαύρας που τον εσύστηνε σε όλες τις μονές όπου θα πήγαινε, και γενικά σε όλους τους ορθοδόξους. le|había|dado|una|carta|el|abad|de la|Lavra|que|lo|presentaba|a|todos|los|monasterios|donde|iba|iba|y|en general|a|todos|los|ortodoxos To him|had|given|a|letter|the|abbot|of the|Lavra|that|him|introduced|to|all|the|monasteries|where|would|go|and|generally|to|all|the|Orthodox il|il avait|donné|une|lettre|le|abbé|de la|Lavra|qui|il|il présentait|à|tous|les|monastères|où|il|il irait|et|en général|à|tous|les|orthodoxes He had been given a letter by the abbot of Lavra introducing him to all the monasteries he would visit, and generally to all Orthodox. Le supérieur de la Lavra lui avait donné une lettre qui le présentait à tous les monastères où il irait, et en général à tous les orthodoxes. Le había dado una carta el abad de la Lavra que lo presentaba en todos los monasterios a los que iría, y en general a todos los ortodoxos.

Ο Αλέξιος βεβαιώθηκε πια πως ο καλόγερος που είχαν απαντήσει δεν ήταν ό,τι φαίνουνταν. el|Alexios|se aseguró|ya|que|el|monje|que|habían|respondido|no|era||parecían The|Alexios|was assured|now|that|the|monk|who|they had|answered|not|was|what| le|Alexis|il s'est assuré|enfin|que|le|moine|qui|ils avaient|répondu|ne|il était||ils semblaient Alexios was now convinced that the monk they had encountered was not what he seemed. Alexios était maintenant convaincu que le moine qu'ils avaient rencontré n'était pas ce qu'il semblait. Alexios ya estaba seguro de que el monje al que habían respondido no era lo que parecía.

— Άραγε να ‘ταν αυτός; acaso|que|era|él I wonder|to||he peut-être|que|c'était|lui — Could it be him? — Était-ce lui ? — ¿Acaso era él?

Την άλλη μέρα πρωί-πρωί, όταν ο Αλέξιος και η Θέκλα θέλησαν να φύγουν, ο ηγούμενος τους ρώτησε αν ξέρουν το δρόμο από πάνω από το βουνό. la|otra|día|||cuando|el|Alexios|y|la|Thekla|quisieron|que|se vayan|el|abad|les|preguntó|si|saben|el|camino|por|encima|de|la|montaña The|next|day|||when|the|Alexios|and|the|Thekla|wanted|to|leave|the|abbot|them|asked|if|they know|the|road|from|over|from|the|mountain le|lendemain|jour|||quand|le|Alexios|et|la|Thekla|ils voulurent|que|ils partent|le|abbé|leur|il leur demanda|si|ils savent|le|chemin|par|au-dessus|de|la|montagne The next day early in the morning, when Alexios and Thekla wanted to leave, the abbot asked them if they knew the way over the mountain. Le lendemain matin, quand Alexios et Thekla voulurent partir, l'abbé leur demanda s'ils connaissaient le chemin par-dessus la montagne. A la mañana siguiente, cuando Alexios y Thekla quisieron irse, el abad les preguntó si conocían el camino por encima de la montaña.

— Όχι, δεν πρέπει να τραβήξεις ίσια κατά τη δύση, και το βουνό είναι δύσκολο. no|no|debes|verbo infinitivo|tires|recto|hacia|la|puesta de sol|y|la|montaña|es|difícil No|not|should|to|pull|straight|towards|the|west|and|the|mountain|is|difficult non|ne|il faut|verbe à l'infinitif|tu tires|tout droit|vers|la|ouest|et|la|montagne|il est|difficile — No, you shouldn't go straight towards the west, and the mountain is difficult. — Non, tu ne dois pas aller tout droit vers l'ouest, et la montagne est difficile. — No, no debes ir recto hacia el oeste, y la montaña es difícil. Καλύτερα να πάρεις έναν οδηγό μαζί σου. mejor|verbo infinitivo|tomes|un|guía|contigo|tu Better|to|take|a|guide|with|you mieux|verbe à l'infinitif|tu prends|un|guide|avec|toi It's better to take a guide with you. Il vaut mieux que tu prennes un guide avec toi. Es mejor que lleves un guía contigo. Και είσαι τυχερός. y|eres|afortunado And|you are|lucky et|tu es|chanceux And you are lucky. Et tu as de la chance. Y tienes suerte. Τη νύχτα ίσα-ίσα παρουσιάστηκε δω ένας τσοπάνης που πηγαίνει και αυτός στη Σκάμπα και που ξέρει, λέει, κάθε μονοπάτι του βουνού. la|noche|||se presentó|aquí|un|pastor|que|va|y|él|a la|Skamba|y|que|sabe|dice|cada|sendero|de la|montaña The|night|||appeared|here|a|shepherd|who|goes|and|he|to|Skampa|and|who|knows|he says|every|path|of the|mountain la|nuit||juste|il s'est présenté|ici|un|berger|qui|il va|et|lui|à|Skamba|et|qui|il sait|il dit|chaque|sentier|de|montagne Last night, a shepherd just happened to show up here who is also going to Skampa and who knows, he says, every path of the mountain. Dans la nuit, un berger est juste apparu ici, qui va aussi à Skampa et qui connaît, dit-il, chaque sentier de la montagne. Esa noche apareció aquí un pastor que también va a Skamba y que dice que conoce cada sendero de la montaña. Του πρότεινα να σας οδηγήσει και δέχθηκε μ' ευχαρίστηση, με την ελπίδα πως θα του δώσεις κανένα μιλιαρέσι. le|le propuse|que|los|guíe|y|aceptó|con|gusto|con|la|esperanza|que|verbo futuro|le|des|alguna|miliaresi to him|I suggested|to|you|drive|and|he accepted||pleasure|with|the|hope|that|will|to him|you give|any|tip à lui|j'ai proposé|de|vous|il vous conduise|et|il a accepté|avec|plaisir|avec|l'|espoir|que|il|à lui|tu donneras|un|miliarési I suggested that he guide you and he gladly accepted, hoping that you would give him a little tip. Je lui ai proposé de vous conduire et il a accepté avec plaisir, dans l'espoir que vous lui donneriez un petit pourboire. Le propuse que te guiara y aceptó con gusto, con la esperanza de que le des alguna propina. Νομίζω καλό να τον πάρεις. creo|bueno|que|lo|lleves I think|good|to|him|take je pense|bon|de|lui|tu prennes I think it's good to take him. Je pense que c'est bien de l'emmener. Creo que es bueno que lo lleves.

Ο Αλέξιος δέχθηκε την πρόταση του ηγούμενου. el|Alexis|aceptó|la|propuesta|del|abad The|Alexios|accepted|the|proposal|of the|abbot le|Alexis|il a accepté|la|proposition|de|l'abbé Alexios accepted the proposal of the abbot. Alexis a accepté la proposition de l'abbé. Alexios aceptó la propuesta del abad. Η ιδέα να χάσει πάλι το δρόμο του πάνω στα βουνά τον φόβιζε. la|idea|de|perder|otra vez|el|camino|de él|sobre|en las|montañas|le|asustaba The|idea|to|lose|again|his|way|him|over|in the|mountains|him|frightened la|idée|de|perdre|encore|le|chemin|à lui|sur|les|montagnes|le|l'effrayait The idea of losing his way again in the mountains frightened him. L'idée de perdre à nouveau son chemin dans les montagnes l'effrayait. La idea de perder de nuevo su camino por las montañas lo aterrorizaba. Δεν είχε ξεχάσει τους λύκους που είχαν φάει τ' άλογα τους, και ο ηγούμενος του είχε πει πως δε θ' απαντήσει πια άλλο μοναστήρι στο δρόμο του. no|había|olvidado|a los|lobos|que|habían|comido|a los|caballos|sus|y|el|abad|de él|había|dicho|que|no|θα|responderá|ya|otro|monasterio|en el|camino|de él Not|had|forgotten|the|wolves|who|had|eaten||horses|their|and|the|abbot|to him|had|told|that|not||answer|anymore|another|monastery|on the|road|his ne pas|il avait|oublié|les|loups|qui|ils avaient|mangé|les|chevaux|leurs|et|le|abbé|à lui|il avait|dit|que|ne pas|il ne|répondra|plus|autre|monastère|sur|chemin|à lui He had not forgotten the wolves that had eaten their horses, and the abbot had told him that no other monastery would answer him on his way. Il n'avait pas oublié les loups qui avaient mangé leurs chevaux, et l'abbé lui avait dit qu'aucun autre monastère ne répondrait plus sur son chemin. No había olvidado a los lobos que habían devorado sus caballos, y el abad le había dicho que no encontraría otro monasterio en su camino.

Έφυγαν λοιπόν οι τρεις μαζί, ο Αλέξιος και η Θέκλα στ' άλογα τους και ο τσοπάνης σ' ένα γαϊδούρι που του έδωσαν οι καλόγεροι του Προφήτη Ηλία. se fueron|entonces|los|tres|juntos|el|Alexis|y|la|Thecla|en los|caballos|sus|y|el|pastor|en un|un|burro|que|le|dieron|los|monjes|de|Profeta|Elías They left|then|the|three|together|the|Alexios|and|the|Thekla||horses|their|and|the|shepherd||a|donkey|that|to him|gave|the|monks|of the|Prophet|Elias ils sont partis|donc|les|trois|ensemble|Alexios|et||la|Thécla|sur leurs|chevaux|et||le|berger|sur un|âne|qu'ils lui ont donné||à|||||Prophète|Élie So the three of them left together, Alexios and Thekla on their horses and the shepherd on a donkey given to him by the monks of Prophet Elijah. Ils partirent donc tous les trois ensemble, Alexios et Thekla sur leurs chevaux et le berger sur un âne que lui avaient donné les moines du Prophète Élie. Así que los tres se fueron juntos, Alexios y Thekla en sus caballos y el pastor en un burro que le dieron los monjes del Profeta Elías.

— Τι περίεργος άνθρωπος! qué|extraño|hombre what|strange|man quel|étrange|homme — What a strange man! — Quel homme étrange ! — ¡Qué persona tan extraña! είπε η Θέκλα σιγά-σιγά στον άντρα της. dijo|la|Thekla|||a su|marido|de ella said|the|Thekla|||to the|husband|her elle a dit|la|Thécla|||à son|mari|à elle Thekla said slowly to her husband. dit Thécla doucement à son mari. dijo Thecla lentamente a su marido. Και όμως γυρεύω να θυμηθώ πού τον ξαναείδα. y|sin embargo|busco|que|recuerde|dónde|a él|volví a ver And|yet|I try|to|remember|where|him|I saw again et|pourtant|je cherche|à|me souvenir|où|je l'ai|revu And yet I am trying to remember where I saw him again. Et pourtant, j'essaie de me souvenir où je l'ai revu. Y sin embargo, trato de recordar dónde lo volví a ver.

— Επίτηδες; a propósito On purpose exprès — On purpose? — Exprès ? — ¿A propósito?

— Ναι!… δε μ' αρέσει αυτός ο άνθρωπος, πρόσεχε τον… Θα τον ξεφορτωθώ όσο μπορώ γρηγορότερα. sí|no|me|gusta|este|el|hombre|cuida|lo|verbo auxiliar futuro|lo|me desharé|tan|puedo|más rápido Yes|not||like|this|the|man|be careful of|him|I will|him|get rid of|as much as|I can|faster oui|ne pas|me|plaît|cet|le|homme|fais attention à|le|je vais|le|me débarrasser de|aussi|je peux|plus vite — Yes!… I don't like this man, watch him… I will get rid of him as quickly as I can. — Oui !… je n'aime pas cet homme, fais attention à lui… Je vais m'en débarrasser aussi vite que possible. — ¡Sí!… no me gusta ese hombre, ten cuidado con él… Me desharé de él lo más rápido que pueda.

Ο Αλέξιος γύρευε τρόπο να διώξει τον οδηγό του. el|Alexis|buscaba|manera|de|echar|al|guía|de él The|Alexios|was seeking|way|to|drive away|the|driver|his le|Alexios|il cherchait|moyen|de|renvoyer|le|chauffeur|de Alexios was looking for a way to get rid of his guide. Alexis cherchait un moyen de se débarrasser de son guide. Alexios buscaba la manera de deshacerse de su guía. Σκέφθηκε να κατέβει ως το χωριό και να πει του τσοπάνη πως θα περνούσ' εκεί τη νύχτα. pensó|de|bajar|hasta|el|aldea|y|de|decir|al|pastor|que|verbo auxiliar futuro|pasaría|allí|la|noche He thought|to|descend|to|the|village|and|to||the|shepherd|that|would|would pass|there|the|night il a pensé|de|descendre|jusqu'à|au|village|et|de|dire|au|berger|que|je vais|passer|là|la|nuit He thought to go down to the village and tell the shepherd that he would spend the night there. Il pensa à descendre au village et à dire au berger qu'il passerait la nuit là. Pensó en bajar al pueblo y decirle al pastor que pasaría allí la noche. Μα ο τσοπάνης τον πρόλαβε. pero|el|pastor|lo|alcanzó But|the|shepherd|him|caught up mais|le|berger|le|il a rattrapé But the shepherd caught him first. Mais le berger l'a rattrapé. Pero el pastor lo alcanzó.

— Και τώρα; ρώτησε η Θέκλα, σαν τον είδε να χάνεται μες στα δέντρα. y|ahora|preguntó|la|Thekla|cuando|a él|vio|(partícula de infinitivo)|perderse|entre|en los|árboles And|now|asked|the|Thekla|as|him|saw|to|disappear|within|in the|trees et|maintenant|elle a demandé|la|Thécla|quand|il|elle l'a vu|de|disparaître|au milieu|dans|arbres — And now? Thekla asked, as she saw him disappearing among the trees. — Et maintenant ? demanda Thécla, en le voyant disparaître parmi les arbres. — ¿Y ahora? preguntó Thekla, al verlo perderse entre los árboles. Τι θα κάνομε ‘μείς; qué|verbo auxiliar futuro|haremos|nosotros What|will|| que|futur|nous ferons|nous What will we do? Que allons-nous faire ? ¿Qué haremos nosotros?

— Τι υποψιάζεσαι; qué|sospechas What|do you suspect quoi|tu soupçonnes — What do you suspect? — Qu'est-ce que tu soupçonnes ? — ¿Qué sospechas?

— Όχι! no No non — No! — Non ! — ¡No! αποκρίθηκε, δε θυμούμαι. respondió|no|recuerdo he/she answered|not|I remember il a répondu|nepas|je me souviens he replied, I don't remember. répondit, je ne me souviens pas. respondió, no recuerdo. Μα οι κινήσεις του μου φαίνουνταν γνωστές. pero|los|movimientos|de él|me|parecían|conocidas But|the|movements|his|to me||familiar mais|les|mouvements|de lui|à moi|ils me semblaient|connues But his movements seemed familiar to me. Mais ses mouvements me semblaient familiers. Pero sus movimientos me parecían conocidos.

Κάθισαν στα χόρτα κι έφαγαν όσο ξεκουράζουνταν τα άλογα τους. se sentaron|en|hierbas|y|comieron|mientras|descansaban|sus|caballos|su They sat|on the|grass|and|they ate|as long as|rested|the|horses|their ils s'assirent|dans les|herbes|et|ils mangèrent|tant que|ils se reposaient|leurs|chevaux| They sat in the grass and ate while their horses rested. Ils se sont assis dans l'herbe et ont mangé pendant que leurs chevaux se reposaient. Se sentaron en la hierba y comieron mientras descansaban sus caballos. Ύστερα καβαλίκεψαν πάλι κι εξακολούθησαν το δρόμο τους χωρίς ν' αφήσουν το σκεπό μονοπάτι που ακολουθούσε την πλαγιά του βουνού. luego|montaron|otra vez|y|continuaron|su|camino|su|sin|que|dejar|el|único|sendero|que|seguía|la|ladera|de|montaña Then|they mounted|again|and|they continued|the|road|their|without||leave|the|shadow|path|that|followed|the|slope|of|mountain ensuite|ils remontèrent|encore|et|ils continuèrent|leur|chemin|leur|sans|de|laisser|le|seul|sentier|qui|suivait|la|pente|de la|montagne Then they mounted again and continued on their way without leaving the narrow path that followed the slope of the mountain. Puis ils sont remontés à cheval et ont continué leur chemin sans quitter le sentier étroit qui suivait la pente de la montagne. Luego volvieron a montar y continuaron su camino sin dejar el estrecho sendero que seguía la ladera de la montaña.

Όταν σκοτείνιασε, ο Αλέξιος πρότεινε της γυναίκας του να περάσουν τη νύχτα εκεί που ήταν, γιατί κανένα χωριό δε φαίνουνταν στη γειτονιά, και ο Αλέξιος δεν ήθελε να κατέβουν στο στρατιωτικό δρόμο. cuando|oscureció|el|Alexios|propuso|a la|mujer|su|que|pasen|la|noche|allí|donde|estaban|porque|ningún|pueblo|no|se veía|en la|vecindad|y|el|Alexios|no|quería|que|bajen|al|militar|camino |il a noirci|||||||||||||||||||||||||||descendre||| When it got dark, Alexios suggested to his wife that they spend the night where they were, because no village was visible in the vicinity, and Alexios did not want to go down to the military road. Quand il a fait sombre, Alexios a proposé à sa femme de passer la nuit là où ils étaient, car aucun village ne semblait être dans les environs, et Alexios ne voulait pas descendre sur la route militaire. Cuando oscureció, Alexios le sugirió a su esposa que pasaran la noche allí donde estaban, porque no se veía ningún pueblo en los alrededores, y Alexios no quería que bajaran al camino militar.

Έδεσαν τ' άλογα τους σ' ένα μέρος όπου τα δέντρα ήταν πολύ πυκνά, για να μην τα βρει κανένας περαστικός. ataron|los|caballos|su|en|un|lugar|donde|los|árboles|eran|muy|densos|para|que|no|los|encuentre|ningún|transeúnte ||||||||||||denses|||||||passant They tied their horses in a place where the trees were very dense, so that no passerby would find them. Ils ont attaché leurs chevaux à un endroit où les arbres étaient très denses, pour que personne ne les trouve. Ataron sus caballos en un lugar donde los árboles eran muy densos, para que ningún transeúnte los encontrara. Ύστερα ζήτησαν για τον εαυτό τους κανένα σκεπό μέρος, είτε σε καμιά κουφάλα δέντρου είτε σε κανένα βράχο. después|pidieron|para|el|mismo|su|ningún|cubierto|lugar|ya sea|en|ningún|hueco|de árbol|ya sea|en|ninguna|roca Then|they asked|for|the|themselves|their|no|sheltered|place|either|in|no|hollow|of tree|either|in|no|rock ensuite|ils ont demandé|pour|le|soi|leur|aucun|abri|endroit|soit|dans|aucun|creux|d'arbre|soit|dans|aucun|rocher Then they looked for a sheltered place for themselves, either in a hollow of a tree or under a rock. Ensuite, ils demandèrent pour eux-mêmes un abri, que ce soit dans un trou d'arbre ou dans un rocher. Luego pidieron para sí mismos algún lugar cubierto, ya sea en algún hueco de un árbol o en alguna roca.

ai_request(all=150 err=0.00%) translation(all=297 err=0.00%) cwt(all=2998 err=0.60%) fr:B7ebVoGS es:B7ebVoGS openai.2025-02-07 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.28 PAR_CWT:B7ebVoGS=9.22 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.13 PAR_CWT:B7ebVoGS=8.95