Το Όνειρο Ενός Γελοίου - Ντοστογιέφσκι (2) Der Traum eines Narren - Dostojewski (2) The Dream of a Jester - Dostoevsky (2) El sueño de un bufón - Dostoievski (2)

Βλέπετε, όσο κι αν ήμουν αδιάφορος, ωστόσο είχα και κάποια ευαισθησία, έστω και για τον πόνο, παραδείγματος χάρη. You see, as indifferent as I was, I did have some sensitivity, even to pain, for example. Αν με χτυπούσε κανένας, θα πονούσα. If someone hit me, I'd be in pain. Μα κι από ηθική άποψη, αν μου συνέβαινε κάτι πολύ δυσάρεστο, θα λυπόμουν όπως και πριν, ενώ στη ζωή αδιαφορούσα για τα πάντα. But also from a moral point of view, if something very unpleasant happened to me, I would be as sorry as before, whereas in life I was indifferent to everything. Και είχα αισθανθεί και οίκτο, πριν από λίγο: βέβαια, θα μπορούσα να είχα βοηθήσει εκείνο το κοριτσάκι. And I had also felt pity, a moment ago: of course, I could have helped that little girl. Μα γιατί δεν το βοήθησα; Απλούστατα, γιατί μου ήρθε εκείνη η ιδέα, τη στιγμή που με τραβούσε από το μανίκι και με φώναζε, κι επειδή είχε τεθεί ξαφνικά μπροστά μου εκείνο το ερώτημα, που δεν μπορούσα να απαντήσω. But why didn't I help it? Simply because the idea came to me, at the moment when he was pulling my sleeve and shouting at me, and because that question had suddenly been put in front of me, which I could not answer. Ήτανε τιποτένιο ερώτημα, μα με εξερέθιζε. It was a trivial question, but I was surprised. Και ο θυμός μου προερχόταν από τον εξής συλλογισμό: Αφού αποφάσισα να βάλω μόνος μου τέλος στη ζωή μου, κατά συνέπεια, κι εκείνη τη στιγμή περισσότερο από κάθε άλλη φορά, θάπρεπε ν' αδιαφορώ για όλα. And my anger came from the following reasoning: Since I had decided to end my life alone, consequently, and at that moment more than any other time, I should be indifferent to everything. Γιατί λοιπόν να νοιώσω ξαφνικά πως δεν μου ήτανε όλα αδιάφορα και πως το λυπόμουν αυτό το κοριτσάκι; Θυμάμαι πως το λυπόμουν πολύ, ως το σημείο να υποφέρω εξ αιτίας του, με εντελώς ανάρμοστο τρόπο για την κατάστασή μου. So why should I suddenly feel that I was not indifferent to everything and that I felt sorry for this little girl? I remember feeling very sorry for her, to the point of suffering because of her, in a way that was totally inappropriate for my situation. Πραγματικά, δεν μπορώ να περιγράψω το λιγόλεπτο αίσθημα που με κυρίεψε τότε, μα αυτό το συναίσθημα επέμενε μέσα μου και έκατσα μπροστά στο τραπέζι μου σε χειρότερη κατάσταση ερεθισμού από πριν. I really can't describe the brief feeling that came over me then, but that feeling persisted in me and I sat in front of my table in a worse state of irritation than before. Οι συλλογισμοί έρχονταν ο ένας πίσω από τον άλλο: «Είναι φανερό, έλεγα μέσα μου, πως αφού είμαι άνθρωπος, δεν είμαι μηδενικό, και όσο δεν γίνομαι μηδενικό, ζω, και κατά συνέπεια μπορώ να υποφέρω, να εξοργίζομαι, και να ντρέπομαι για τις πράξεις μου. The reflections came one after the other: "It is obvious, I was saying to myself, that since I am human, I am not a zero, and as long as I do not become a zero, I am alive, and consequently I can suffer, get angry, and be ashamed of my actions. Εντάξει, μα αν σκοτωθώ, ας πούμε σε δυο ώρες, τι με νοιάζει για το κοριτσάκι κι αν ντρέπομαι και τα λοιπά; Θα γίνω μηδενικό, απόλυτο μηδενικό. Okay, but if I get killed, say in two hours, what do I care about the little girl and if I'm embarrassed and all that? I'll be a zero, a total zero. Είναι δυνατόν η συνείδηση του ότι ξέρω πως σε λίγο θα πάψω εντελώς να υπάρχω, πως ας πούμε δεν θα υπάρχει τίποτα στον κόσμο, να μην επηρεάζει καθόλου ούτε το συναίσθημα του οίκτου μου για το κοριτσάκι ούτε το συναίσθημα της ντροπής μου για την ανανδρία που έδειξα; Γιατί επιτέλους, χτύπησα το ποδάρι μου κάτω, κι έβρισκα το κοριτσάκι κι αυτή την απάνθρωπη ανανδρία την έκανα, όχι μονάχα για ν' αποδείξω πως ήμουν αναίσθητος ως προς τον οίκτο, αλλά γιατί όλα θα τέλειωναν μέσα σε δυο ώρες. Is it possible that the consciousness of knowing that I know that I will soon cease to exist altogether, that there will be nothing in the world, so to speak, has no effect whatsoever on my feeling of pity for the little girl or my feeling of shame for the insolence I have shown? For at last I struck my foot down, and I found the little girl, and this inhuman indignation I did, not only to prove that I was insensitive as to pity, but because it would all be over in two hours. Πιστεύετε ειλικρινά πως γι' αυτό φώναξα; Σχεδόν μούρχεται να το πιστέψω και 'γώ αυτή τη στιγμή. Do you honestly think that's why I yelled? I can almost believe it myself right now. Φανταζόμουν ολοκάθαρα πως μόνο από μένα εξαρτιόταν η ζωή και ο κόσμος. I clearly imagined that life and the world depended only on me. Και μάλιστα μπορούσε να πει κανένας πως ουσιαστικά για μένα είχε πλαστεί ο κόσμος: Μόλις θα τίναζα τα μυαλά μου στον αέρα, ο κόσμος θάπαυε να υπάρχει, τουλάχιστον για μένα. And indeed, one could say that the world was practically a fake for me: as soon as I blew my brains out, the world ceased to exist, at least for me. Χωρίς να λογαριάσουμε πως πραγματικά μπορεί, μόλις εξαφανιστεί η συνείδησή μου, να χαθεί σαν φάντασμα κι ολόκληρος ο κόσμος∙ αφού δεν είναι κι αυτός άλλο από ένα αντικείμενο της συνείδησής μου, μπορεί να εκμηδενιστεί, αφού μπορεί εγώ νάμαι όλος ο κόσμος κι όλοι οι άνθρωποι. Without taking into account that it is true that once my consciousness disappears, the whole world may disappear like a ghost; since it too is no more than an object of my consciousness, it may be annihilated, since I may be the whole world and all men. Θυμάμαι λοιπόν, πως καθώς καθόμουν και συλλογιζόμουν έλυνα διαδοχικά όλ' αυτά τα ζητήματα και τα εξηγούσα με εντελώς διαφορετική άποψη, ανακαλύπτοντάς τους εντελώς καινούργιες όψεις. So I remember that as I sat and contemplated, I was successively solving all these issues and explaining them from a completely different point of view, discovering completely new aspects of them. Παραδείγματος χάρη, ξαφνικά ήρθε στο μυαλό μου μια περίεργη σκέψη. For example, a strange thought suddenly came to my mind. Ας υποθέσουμε, έλεγα, πως κάποτε έζησα στο φεγγάρι ή στον Άρη, και πως κει—πέρα είχα κάνει ένα εξαιρετικά βρωμερό κι ατιμωτικό έγκλημα, το χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανένας, ας υποθέσουμε πως έγινα τέτοιο αντικείμενο ντροπής και καταφρόνιας, που μόνο στον ύπνο σου και μάλιστα σε εφιάλτη μπορείς να το δεις κι αν, ξυπνώντας ξαφνικά πάνω στη γη, «είχα συνείδηση του τι είχα κάνει στον άλλο πλανήτη και ήμουν βέβαιος πως οτι κι αν γίνει δεν θα ξαναγύριζα ποτές εκεί, τότε, ναι ή όχι, θα μου ήταν αδιάφορο το καθετί που θ' αφορούσε τη σελήνη; Θα ένοιωθα ναι ή όχι ντροπή, όταν θυμόμουν το έγκλημά μου; Όλ' αυτά ήταν άσκοπα και άτοπα ζητήματα, και μάλιστα αφού είχα μπρος μου το περίστροφο, κι ήξερα από τα κατάβαθα του είναι μου πως θα το εκτελούσα αυτό, μα αυτό μούφερνε πυρετό, κι η ταραχή μου άγγιζε στα όρια του παροξυσμού. Suppose, I was saying, that I had once lived on the moon or Mars, and that there and then I had committed a most foul and disgraceful crime, the worst imaginable, suppose I had become such an object of shame and contempt, that you can only see it in your sleep and even in a nightmare, and if, waking up suddenly on earth, "I was conscious of what I had done on the other planet and was sure that whatever happened I would never go back there again, then, yes or no, would I be indifferent to everything that would concern the moon? Would I or would I not feel shame when I remembered my crime? All these were pointless and inconsequential questions, and even after I had the revolver in front of me, and knew from the depths of my being that I would carry this out, but this was feverish, and my agitation was verging on frenzy. Τώρα, μου ήτανε κατά κάποιον τρόπο αδύνατο να πεθάνω αυτή τη στιγμή, εκτός πια αν εύρισκα προηγουμένως τη λύση κάποιου προβλήματος. Now, it was somehow impossible for me to die right now, unless I found the solution to a problem beforehand. Με δυο λόγια, αυτή η μικρούλα με είχε σώσει, γιατί από το ένα ζήτημα στο άλλο, ανέβαλα τη στιγμή τον πυροβολισμού. In short, this little girl had saved me, because from one issue to another, I had postponed the moment of the shooting. Τώρα. Στο μεταξύ, και στο δωμάτιο του λοχαγού, άρχισε να γίνεται ησυχία. In the meantime, and in the captain's room, too, it became quiet. Σταματήσανε να παίζουνε χαρτιά, τακτοποιηθήκανε για να κοιμηθούνε, και πια δεν άκουγες άλλο από μακρινά μουγκρητά και κάπου‐κάπου και καμιά βρισιά που λέγανε με νυσταλέα φωνή. They stopped playing cards, settled down to sleep, and you could hear nothing but distant growls and now and then a few curses spoken in a sleepy voice. Τότε ακριβώς, με πήρε και μένα ξαφνικά ο ύπνος, πράγμα που ποτές δεν μούχε ξανασυμβεί ως τα τότε μπροστά στο τραπέζι μου, στην πολυθρόνα μου. Just then, I suddenly fell asleep, which had never happened to me before, in front of my table, in my armchair. Κοιμήθηκα χωρίς να το καταλάβω. I fell asleep without realizing it. Όλοι το ξέρουμε, πως τα όνειρα είναι κάτι πολύ παράξενο: μερικά σου παρουσιάζονται με τον πιο τρομακτικό οξύ τρόπο, με τη λεπτόλογη ακρίβεια του λεπτοδουλεμένου χρυσαφικού, ενώ σε άλλα, διασχίζεις χωρίς να το καταλάβεις το χώρο και το χρόνο. We all know that dreams are a very strange thing: some are presented to you in the most terrifyingly acute way, with the delicate precision of a finely wrought jewel, while in others, you cross space and time without even realizing it. Όπως φαίνεται, δεν είναι το λογικό εκείνο που υποκινεί το όνειρο, μα η επιθυμία, το κεφάλι, η καρδιά, κι όμως πόση λεπτότητα δε φανέρωσε το λογικό μου στο όνειρο! As it seems, it is not the rational that stimulates the dream, but the desire, the head, the heart, and yet how much subtlety my rational has not revealed in the dream! Επιτελεί πραγματικούς άθλους, που είναι ανεξήγητοι. He performs real feats that are inexplicable. Τον αδελφό μου, παραδείγματος χάρη, που πέθανε πριν από πέντε χρόνια, τον βλέπω καμιά φορά στ' όνειρό μου να συμμετέχει στις δουλειές μου, ενδιαφερόμαστε κι οι δυο μας πολύ γι' αυτές, και όμως ούτε μια στιγμή την ώρα που τον ονειρεύομαι, δεν μου διαφεύγει πως ο αδελφός μου έχει πεθάνει και τον θάψαμε. My brother, for example, who died five years ago, I sometimes see him in my dream, sometimes he is involved in my business, we both take a great interest in it, and yet not for a moment while I dream of him does it escape me that my brother is dead and we have buried him. Πώς γίνεται λοιπόν να μην παραξενεύομαι, αφού ξέρω πως έχει πεθάνει, να τον βλέπω να κάθεται δίπλα μου και να δουλεύει μαζί μου; Πώς γίνεται να τα δέχεται τόσο εύκολα όλ' αυτά το λογικό μου; Μα αρκετά είπαμε. So how can I not be surprised, knowing that he is dead, to see him sitting next to me and working with me? How can my sanity accept all this so easily? But enough said. Έρχομαι τώρα στ' όνειρο μου. I'm coming to my dream now. Ναι, τότε το είδα αυτό το όνειρο, το όνειρό μου της 3 του Νοέμβρη. Yes, that's when I had that dream, my dream of November 3.

Πολλοί σήμερα με κοροϊδεύουν, και λένε πως ήταν μόνο όνειρο. Many people today laugh at me, and say it was only a dream. Μα τι σημασία έχει αν ήταν όνειρο ή όχι, αφού αυτό το όνειρο ήτανε για μένα ο άγγελος της αλήθειας; Αφού είδα μια για πάντα την αλήθεια, αυτό σημαίνει πως πραγματικά ήταν η αλήθεια και πως δεν μπορεί να υπάρχει άλλη απ' αυτήν, είτε στ' όνειρό μου την είδα, είτε στο ξύπνιο μου. But what does it matter whether it was a dream or not, since this dream was for me the angel of truth? Since I saw the truth once and for all, it means that it really was the truth and that there can be no other than it, whether I saw it in my dream or in my waking life. Τι σημασία έχει λοιπόν αν ήτανε μόνο όνειρο, αφού αυτή τη ζωή που την βάζετε τόσο πιο πάνω, ήμουν έτοιμος να την εξαφανίσω με μια πιστολιά, ενώ το όνειρό μου, ω! So what does it matter if it was only a dream, since this life you put so much above, I was ready to make it disappear with a gunshot, while my dream, oh! το όνειρό μου υπήρξε για μένα ο άγγελος μιας καινούργιας ζωής, μιας ζωής απέραντης, αναζωογονημένης και δυνατής. my dream has been for me the angel of a new life, a life that is vast, refreshed and strong.

Ακούστε, λοιπόν. So listen.