×

We gebruiken cookies om LingQ beter te maken. Als u de website bezoekt, gaat u akkoord met onze cookiebeleid.

image

Jules Verne - De reis om de wereld in 80 dagen, De reis om de wereld in 80 dagen - deel 2 (hoofdstuk 4+5+6)

De reis om de wereld in 80 dagen - deel 2 (hoofdstuk 4+5+6)

Vierde hoofdstuk. Waarin Phileas Fogg zijn knecht Passepartout in de hoogste mate verbaast.

Ten zeven uur vijf en twintig minuten nam Phileas Fogg, na twintig guineas met het whisten gewonnen te hebben, afscheid van zijn collega's en verliet de Reform-club. Tien minuten voor achten was hij in zijne woning terug. Passepartout, die zijne bezigheden zeer goed kende, stond verbaasd toen hij mijnheer Fogg zich schuldig zag maken aan onnauwkeurigheid, en op dit ongewone uur thuis zag komen. Volgens zijne gewoonte moest de bewoner van Savilla Row eerst ten twaalf uur te huis komen. Phileas Fogg was terstond naar zijn kamer gegaan en riep: Passepartout!

Passepartout gaf geen antwoord. Dat roepen kon hem niet gelden. Het was nog geen tijd. ‘Passepartout,' riep Fogg, nogmaals zonder eenige stemverheffing. Passepartout kwam boven. ‘Ik heb u tweemaal geroepen,' zeide Fogg. ‘Maar het is nog geen twaalf uur,' antwoordde Passepartout, met de lijst van werkzaamheden, die Fogg hem gegeven had, in de hand. ‘Ik weet het,' hernam Fogg, daarom maak ik er u geen verwijt van. Binnen tien minuten vertrekken wij naar Dover en Calais.' Een soort van grijns kwam er op het gezicht van den Franschman. Blijkbaar had hij niet goed gehoord. ‘Gaat mijnheer ergens anders wonen?' vroeg hij. ‘Ja,' zeide zijn meester, ‘wij gaan een reis om de wereld maken.' Passepartout, met de oogleden en wenkbrauwen opgetrokken, de armen slap langs het lijf en het lichaam in elkander gezonken, was het uitgedrukte beeld der stomme verbazing. ‘Een reis om de wereld,' mompelde hij. ‘In tachtig dagen,' antwoordde de heer Fogg. ‘Wij hebben dus geen oogenblik te verliezen.' ‘Maar de koffers?' - zeide Passepartout, zijn hoofd schuddende. ‘Geen koffers, slechts een reiszak. Doe daarin twee wollen hemden en drie paar kousen en hetzelfde voor u; onderweg koopen wij het overige. Gij haalt mijn overjas en mijn reis-plaid. Trek goede schoenen aan. Intusschen wij zullen bijna niet loopen. Ga nu.' Passepartout had willen antwoorden, maar hij kon niet. Hij verliet de kamer van Fogg, ging naar de zijne, viel op een stoel neder, en mompelde: Wel, wel, dat is me nu toch al te sterk. En nu dacht ik zoo rustig hier te zullen leven! Werktuiglijk maakte hij zijne toebereidselen voor de reis, de reis om de wereld in tachtig dagen! Had hij met een gek te doen? Neen.... het was geen scherts! Men ging naar Dover, goed. Naar Calais, best. Dat deed den goeden jongen, die sedert vijf jaar den vaderlandschen bodem niet had gedrukt, zelfs genoegen. Men zou misschien zelfs naar Parijs gaan; welnu, hij zou deze groote hoofdstad met genoegen terug zien. Zeker zou een gentleman, die zoo weinig van loopen hield, daar blijven. Ja, ongetwijfeld, maar het was minder zeker, dat die gentleman die tot nu toe altijd zoo huisvast was, op reis ging, dat hij zich ging verplaatsen. Om acht uur had Passepartout het eenvoudig valies gereed gemaakt, dat zijn goed en dat van zijn meester bevatte, en verliet, nog half in verwarring zijn kamer, waarvan hij de deur zorgvuldig sloot. Hij kwam nu weder bij Fogg. Fogg was ook klaar. Onder den arm droeg hij Bradshaw's continental railway-steam-transit and general guide, die alle mogelijke noodige inlichtingen voor de reis bevatte. Hij nam het valies uit de handen van Passepartout, opende het en deed er een lias banknoten in, die in alle landen ter wereld worden aangenomen. ‘Gij hebt dus niets vergeten?' vroeg hij. ‘Niets, mijnheer.' ‘Mijn jas en mijn plaid.' ‘Hier zijn zij.' ‘Goed zoo, neem nu het valies maar op.' Fogg gaf zijn valies aan Passepartout.

‘Draag er goed zorg voor, want er zit twintig duizend pond sterling in.' Het had weinig gescheeld of het valies was uit Passepartouts handen gevallen, alsof de twintig duizend pond sterling in goud waren en daarvan het gewicht hadden. Toen gingen Fogg en zijn bediende naar beneden en de huisdeur werd op het nachtslot gedaan. Rijtuigen stonden aan het einde van Savilla Row. Phileas Fogg en zijn bediende namen een cab en reden zoo snel mogelijk naar het station van Charing-Cross, waarop een van de takken van den Ooster-spoorweg uitloopt. Acht uur twintig minuten hield de cab op vóor het hek van het station. Passepartout sprong er uit. Zijn meester volgde hem en betaalde den koetsier. Op hetzelfde oogenblik naderde eene arme vrouw met een kind aan de hand. Zij liep barrevoets. Haar hoofddeksel was een verflenste hoed, waarvan een armzalige veer afhing; eene shawl in flarden bedekte hare gescheurde plunje. Zij wendde zich tot Phileas Fogg en vroeg een aalmoes. Fogg gaf haar de twintig guinea's, die hij aan de whisttafel gewonnen had. ‘Daar, goede vrouw,' zeide hij, ‘ik ben blij dat ik u ontmoet heb.' Daarop ging hij verder. Passepartout voelde zijne oogen vochtig worden. Zijn meester steeg hooger in zijne achting. Fogg en zijn bediende gingen terstond naar de wachtkamer. Hier liet Fogg Passepartout twee kaartjes eerste klasse voor Parijs nemen. Toen hij zich omkeerde, zag hij zijn vijf collega's van de Reform-club. ‘Mijne heeren,' zeide hij, ‘ik ga vertrekken, de verschillende visa's zullen u in staat stellen om bij mijne terugkomst mijne reis na te gaan.' ‘O, mijnheer Fogg,' zeide Ralph Gauthier beleefd, ‘dat is onnoodig. Wij vertrouwen op uw eer van gentleman!' ‘Maar zóo is het toch beter,' antwoordde Phileas Fogg. ‘Gij vergeet niet, wanneer ge terug moet zijn?....' merkte Andrew Stuart aan. ‘In tachtig dagen,' antwoordde Fogg: ‘zaterdag 21 December 1872, 's avonds kwart voor negen.' ‘Tot wederziens, mijne heeren!' Om kwart voor negenen namen Phileas Fogg en zijn bediende plaats in denzelfden waggon. Vijf minuten later hoorde men een schel fluitje en de trein zette zich in beweging. Het was een stikdonkere nacht. Er viel een fijne motregen en het regende gestadig door. Phileas Fogg zat in zijn hoek gedoken en sprak geen woord. Passepartout, nog altijd onthutst, drukte onwillekeurig het valies met banknooten stijf tegen zich aan. Maar de trein had Sydenham nog niet gepasseerd, of Passepartout uitte een kreet van wanhoop. ‘Wat is er?' vroeg Fogg. ‘Ik heb... in mijne gejaagdheid... in mijn haast... iets vergeten...' ‘Wat?' ‘De gaskraan in mijne kamer uit te draaien!' ‘Zoo vriend,' antwoordde Fogg koel, ‘dan brandt deze voor uwe rekening!' --- Vijfde hoofdstuk. Waarin een nieuw effect aan de Londensche Beurs komt.

Toen Phileas Fogg Londen verliet, dacht hij zeker niet dat zijn vertrek zulk een opzien zou baren. Eerst bracht het verhaal der weddenschap eene ware gisting te weeg onder de leden der Reform-club; vervolgens plantte zich die beweging voort door de dagbladen en correspondentiën tot het Londensche publiek en al de inwoners van het gansche Vereenigde Koninkrijk. De reis om de wereld werd besproken, betwist, ontleed, met zooveel hartstocht en ijver, alsof er sprake was van eene nieuwe Alabama-quaestie. De een was de partij van Phileas Fogg toegedaan, de ander - en deze had weldra verreweg de meerderheid - was tegen hem Een reis om de wereld in tachtig dagen was goed in theorie en op papier; in dat minimum van tijd, met de middelen van aansluiting, die tegenwoordig in gebruik waren, was zij niet alleen onmogelijk, maar onzinnig. De Times, de Standard, de Eveningstar, de Morning Chronicle en twintig andere bladen, die veel gelezen werden, verklaarden zich tegen den heer Fogg. Alleen de Daily Telegraph was tot op zekere hoogte van zijne meening. Phileas Fogg werd voor dwaas, buitensporig, ja gek verklaard, en in zijn medeleden van de Reform-club werd het zeer afgekeurd, dat zij zulk eene weddenschap hadden aangenomen, die duidelijk een verzwakking van Fogg's geestvermogens verried. Zeer heftige, maar logische artikels verschenen over deze quaestie. Men weet dat Engeland in alles, wat met aardrijkskunde in verband staat, steeds veel belang stelt. Daar was dan ook geen lezer, tot welken stand hij behoorde, die niet de kolommen, welke over de zaak van Phileas Fogg handelden, verslond. In de eerste dagen waren eenige vermetelen, hoofdzakelijk vrouwen, op zijne hand, vooral toen de Illustrated Londen News zijn portret uitgaf naar de photografie die in de archieven van de Reform-club bewaard werd. Eenige heeren durfden zeggen: Wel zeker, waarom niet? Men heeft toch nog wel buitengewoner dingen gezien! Dit waren vooral de lezers van de Daily Telegraph. Maar men zag al spoedig dat dit blad zelf begon te wankelen. En waarlijk, den 7den October verscheen er in het maandschrift van het Koninklijk Aardrijkskundig genootschap een artikel, dat de quaestie uit verschillende oogpunten behandelde en zonneklaar bewees dat deze onderneming dwaasheid was. Volgens dit artikel was alles in het nadeel van den reiziger, zoowel de hinderpalen, die de menschen, als die, welke de natuur tegen de verwezenlijking van zijn plan zouden opwerpen. Om in dit voornemen te slagen, moest men een wonderdadigen samenloop aannemen van de uren van vertrek en aankomst, een samenloop die niet bestond en die niet bestaan kon. Waar alles zeer nauwkeurig is ingericht als in Europa, dat men in betrekkelijk korten tijd doorreist, daar kan men rekenen op de stipte aankomst der treinen; maar wanneer men slechts drie dagen heeft, om van het eene eind van Indië naar het andere te komen en acht dagen voor de Vereenigde Staten, kon men dan staat maken op de elementen van zulk een vraagstuk? En dan nog de ongelukken, die aan de machines konden overkomen, het derailleeren, de botsingen, het slechte weder, de ophooping van sneeuw, was dat alles niet tegen den heer Fogg? Zou hij niet gedurende den winter op de mailbooten blootgesteld zijn aan stormen en zware mist? Is het dan zoo zeldzaam dat de beste Transatlantische booten dikwijls een oponthoud hebben van twee of drie dagen? Er was maar éene vertraging noodig, en de geheele keten van aansluiting was onherstelbaar verbroken. Zoo Phileas Fogg slechts eenige uren te laat kwam voor één mailboot, zou hij immers moeten wachten tot de volgende vertrok, en zelfs door dit kleine oponthoud zou zijne reis onherroepelijk mislukt zijn. Dit artikel maakte veel opgang. Bijna alle bladen namen het over, en de acties ‘Phileas Fogg' daalden geducht. Gedurende de eerste dagen na het vertrek van den gentleman, waren er groote zaken gedaan tusschen hen, die aan het welslagen van zijne onderneming geloofden of twijfelden. Men kent de buitensporigheid der Engelschen in het wedden. Op dat gebied zijn zij nog veel hartstochtelijker en standvastiger dan de spelers op het hunne. Wedden is een eigenschap van het Engelsche karakter. Niet alleen gingen dan ook verschillende leden der Reform-club aanzienlijke weddenschappen aan, maar het groote publiek deed hetzelfde. Phileas Fogg werd als een wedrenpaard ingeschreven in een soort van s t u d -b o o k . Men maakte van hem een beurs-effect, dat terstond getaxeerd werd. Men vroeg en bood ‘Phileas Fogg's' aan en deed er ontzaglijke zaken in. Maar vijf dagen na zijn vertrek en na het artikel van het maandschrift van het Aardrijkskundig Genootschap, begonnen de aanbiedingen de overhand te nemen. De ‘Phileas Fogg's' daalden. Men bood ze met stapels aan. Eerst werden zij genomen vijf voor een, toen tien, en nu nam men ze niet dan twintig, vijftig, en eindelijk honderd voor een. Slechts één aanhanger bleef hem getrouw: het was de lámme lord Albemarle. Deze achtenswaardige gentlemán, vastgenageld aan zijn stoel, had wel zijn geheele fortuin willen geven om een reis om de wereld te doen, al was het ook in tien jaar, en wedde vijf duizend pond sterling voor Phileas Fogg. Wanneer men hem de dwaasheid en het nuttelooze tevens van het plan onder de oogen bracht, antwoordde hij eenvoudig: Zoo de zaak uitvoerbaar is, dan is het goed dat een Engelschman haar het eerst volbrengt. De voorstanders van Phileas Fogg verminderden hoe langer hoe meer, iedereen, en niet zonder reden, was tegen hem; men nam hem niet dan tegen honderdvijftig, à tweehonderd voor één, totdat zeven dagen na zijn vertrek er iets geheel onverwachts gebeurde, hetwelk oorzaak was, dat men hem in het geheel niet meer nam. In den loop van dien dag ten negen ure des avonds, ontving de directeur van politie in de hoofdstad een telegram van den volgende inhoud:

‘Van SUEZ naar LONDEN. Rowan, directeur van politie, hoofddirectie Scotlandplace. Ik volg dief Bank, Phileas Fogg Zend onmiddellijk bevel tot inhechteinsneming naar Bombay (Engelsch Indië). Fix, detective.'

De uitwerking van dit telegram liet zich terstond gevoelen. De algemeen geachte gentleman verdween eensklaps om plaats te maken voor den dief der banknoten. Zijn photographisch portret, dat met die van al zijne medeleden, in het archief berustte, werd vergeleken. Trek voor trek gaf het den man weer, wiens signalement bij het ingestelde onderzoek was opgemaakt. Men herinnerde zich al het geheimzinnige van Phileas Fogg's leven, zijne afzondering, zijn plotseling vertrek, en het was boven allen twijfel verheven dat deze persoon, onder voorwendsel dat hij eene reis om de wereld ging maken, die op eene onzinnige weddenschap berustte, geen ander doel had gehad dan de Engelsche politie-agenten van het spoor teleiden. --- Zesde hoofdstuk. Waarin de agent Fix een rechtmatig ongeduld aan den dag legt.

Het telegram omtrent Phileas Fogg kwam onder de volgende omstandigheden in de wereld. Woensdag den 9en October wachtte men te Suez ten elf uren de mailboot Mongolia van de P. & O. Company, eene schroefboot metende twee duizend achthonderd ton, en van vijfhonderd paardekrachten nominaal. De Mongolia deed de reis geregeld van Brindisi naar Bombay door het kanaal van Suez. Het was een der snelste schepen van de Compagnie, en de reglementaire snelheid, namelijk 10 mijlen in het uur van Brindisi naar Suez, en 9⅞ mijlen van Suez naar Bombay had het nooit noodig gehad. Twee heeren wachtten op de aankomst der Mongolia, te midden van de inboorlingen en vreemdelingen, die in groote menigte deze stad bezoeken, nog niet lang geleden slechts een dorpje, waaraan thans het reuzenwerk van de Lesseps eene schoone toekomst voorspelt. Een van deze twee heeren was de consulaire agent van het Vereenigde Koningrijk, te Suez gevestigd, en die - ten spijt van alle ongunstige voorstellingen van het Britsche Gouvernement en van de sombere beschouwingen van den ingenieur Stephenson - iederen dag toch de schepen zag voorbijvaren, die op deze wijze den ouden weg van Engeland naar Indië om de Kaap de Goede Hoop tot de helft verkortten. De ander was een klein mager man, met een slim, eenigszins zenuwachtig gelaat, die onophoudelijk zijne wenkbrauwen fronsde. Onder zijne lange wimpers zag men zijne levendige oogen schitteren, maar hij bezat de kracht die te temperen. Op dit oogenblik legde hij duidelijke blijken van ongeduld aan den dag; hij liep heen en weder en kon geen minuut op dezelfde plaats blijven staan. Die man heette Fix. Hij was een van die d e t e c t i v e s of Engelsche politie-agenten, welke naar de verschillende havens waren gezonden nadat de diefstal aan de Engelsche bank was gepleegd. Aan hem was het opgedragen nauwkeurig toe te zien op al de reizigers, die den weg over Suez namen en te onderzoeken of een van hen ook verdacht mocht zijn. In dat geval moest hij diens spoor volgen, totdat hij in het bezit zou wezen van eene volmacht om hem te arresteeren. Juist twee dagen geleden had Fix van den directeur der Londensche politie het signalement ontvangen van den vermoedelijken dief. Het was dat van den heer, dien men in het betaalkantoor van de Engelsche bank had gezien. De detective, die blijkbaar zeer belust was op de aanzienlijke premie, welke hem was toegezegd ingeval hij mocht slagen, wachtte dus met een licht te verklaren ongeduld de aankomst der Mongolia. ‘En gij zegt, mijnheer de consul,' vroeg hij wel voor de tiende maal, ‘dat de boot niet lang meer weg kan blijven?' ‘Neen, mijnheer Fix.' antwoordde de consul. ‘Zij was gisteren al lang in het gezicht bij de haven van Port-Saïd en wat zijn honderd zestig kilometers voor zulk een snelloopende boot? Ik verzeker u, dat de Mongolia altijd den prijs van vijf en twintig pond verdiend heeft, dien het Gouvernement heeft gesteld voor elke vier en twintig uren, die zij binnen den bepaalden tijd aankomt.' ‘Komt deze mailboot rechtstreeks van Brindisi?' vroeg Fix. ‘Ja, van Brindisi, waar zij de post naar Indië heeft opgenomen, en dat zij zaterdag ten tien ure verlaten heeft. Heb dus geduld, zij zal zoo dadelijk komen; maar ik begrijp waarlijk niet hoe gij met het signalement, dat ge nu hebt, uw man kunt herkennen, zoo hij al aan boord van de Mongolia is.' ‘Mijnheer de consul,' antwoordde Fix, ‘die menschen ruikt men meer dan dat men ze wel herkent. Men moet ze ruiken, en de reuk is een bijzonder zintuig, dat het gehoor en het gezicht steunt. Ik heb in mijn leven verscheidene van die heeren ontmoet, en zoo de dief zich aan boord bevindt, maak er dan gerust staat op, dat hij mij ook niet ontglippen zal.' ‘Ik help het u wenschen, mijnheer Fix, want het is een belangrijke diefstal.' ‘Een prachtige diefstal,' antwoordde de agent opgetogen. ‘Vijf en vijftig duizend pond! Zulke buitenkansjes hebben wij niet dikwijls! De dieven beteekenen tegenwoordig niet veel! Het ras der Sheppards sterft uit! Men laat zich nu voor eenige shillings oppakken!' ‘Mijnheer Fix,' antwoordde de consul, ‘gij praat er zoo zeker over, dat ik van harte wensch dat gij slagen zult; maar ik geloof, dat in de omstandigheden waarin gij verkeert, dit moeielijk gaan zal. Weet ge wel, dat volgens het signalement, hetwelk ge gekregen hebt, deze dief zeer veel op een eerlijk man gelijkt?' ‘Mijnheer de consul,' antwoordde de inspecteur van politie op beslissenden toon, ‘de groote dieven gelijken altijd op eerlijke luî. Gij begrijpt toch wel dat voor hen, die een schurkengezicht hebben, slechts één weg open staat, namelijk om eerlijk te blijven, anders zouden zij ingerekend worden. De eerlijke gezichten zijn het, waarop men vooral moet passen. Een moeielijk werk, ik beken het, en dat geen handwerk is, maar eene kunst.' Men ziet, dat Fix niet zonder een weinig eigenwaan was. Ondertusschen kwamen er hoe langer hoe meer wandelaars op de kade. Het wemelde er van zeelieden van verschillenden landaard, kooplieden, makelaars, kruiers en fellahs. De mailboot kon blijkbaar ieder oogenblik aankomen. Het weer was dien dag vrij mooi, doch nog al koud door den oostenwind. Eenige minaretten staken boven de stad uit en werden verlicht door de bleeke zonnestralen. Een havenhoofd van twee mijlen strekte zich ten zuiden als een arm van de reede van Suez uit. Vele visschersbooten en kustvaarders zwierven op de golven der Roode zee rond; in eenige van hen herkende men door hun sierlijken bouw nog het model der oude galei. Onder deze menigte rondwandelende, nam Fix, krachtens de gewoonte aan zijne betrekking eigen, iedereen in het voorbijgaan op. Het was juist half elf. ‘Maar zij komt niet!' riep hij wanhopend uit, toen hij de klok hoorde slaan. ‘Zij kan niet ver meer af zijn,' antwoordde de consul. ‘Hoe lang zou zij te Suez toeven?' vroeg Fix. ‘Vier uren. Juist den tijd om kolen in te nemen. Van Suez naar Aden, aan het uiteinde van de Roode Zee, is de afstand dertien honderd en tien mijlen en moet men een voorraad van brandstoffen innemen.' ‘En van Suez gaat deze boot rechtstreeks naar Bombay?' ‘Rechtstreeks zonder ergens aan te leggen.' ‘Welnu,' zeide Fix, ‘zoo de dief dezen weg en die boot heeft gekozen, dan moet het zijn plan zijn om te Suez aan wal te gaan, ten einde langs een anderen weg in een der Hollandsche of Fransche bezittingen in Azië te komen. Hij zou in Indië niet veilig zijn, want dat is Engelsch grondgebied.' ‘Als het ten minste geen schrander man is,' antwoordde de consul. ‘Een Engelsch misdadiger is altijd beter te Londen verborgen dan in den vreemde.' Na dit gezegde, dat stof tot veel nadenken gaf aan den inspecteur, ging de consul naar zijn bureau niet ver van daar. Fix bleef alleen achter, in een zeer zenuwachtigen toestand, en met het bepaald voorgevoel, dat de dief zich aan boord der Mongolia moest bevinden. En waarlijk, zoo deze schurk Engeland verlaten had met het plan om naar de Nieuwe Wereld te gaan, moest de weg over Indië wel de voorkeur hebben boven den Atlantische Oceaan, daar deze minder bewaakt werd of moeielijker te bewaken was dan laatstgenoemde. Fix bleef niet lang aan zijne overpeinzingen overgelaten. Een schel gefluit kondigde de nadering der mailboot aan Alle kruiers en fellahs haastten zich naar de aanlegplaats, en er ontstond een gedrang, dat de ledematen en kleederen der reizigers niet weinig in gevaar bracht. Een tiental bootjes verlieten den oever om naar boord van het stoomschip te roeien. Weldra zag men de reusachtige Mongolia tusschen de oevers van het kanaal doorstoomen, en toen het elf uur sloeg, liet de stoomboot het anker vallen, terwijl haar stoom met een groot gedruisch uit de pijpen omhoog steeg. Er waren tamelijk veel passagiers aan boord. Eenigen bleven op het dek om het schilderachtige stadsgezicht te genieten, maar de meesten lieten zich met de bootjes naar wal roeien. Fix sloeg met de grootste aandacht ieder, die het schip verliet, gade. Op dit oogenblik kwam er iemand, die op ruwe wijze de fellahs, welke hem met hunne aanbiedingen overstelpten, van zich stootte, naar hem toe en vroeg hem zeer beleefd of hij hem ook het bureel van den Engelschen consulairen agent kon aanwijzen. Hij liet hem te gelijk een paspoort zien, waarop hij zonder twijfel verlangde dat men het engelsche visa zou stellen. Fix nam werktuiglijk het paspoort en met een vluchtigen blik las hij het signalement. Een moeielijk te onderdrukken beweging maakte zich van hem meester. Het papier trilde in zijn hand; het signalement op het paspoort was volkomen hetzelfde als dat, hetwelk hij van den directeur van politie uit de hoofdstad ontvangen had. ‘Dit paspoort is niet van u?' zeide hij tot den reiziger. ‘Neen,' antwoordde deze, ‘het is dat van mijn meester.' ‘En uw meester?' ‘Hij is aan boord gebleven.' ‘Maar,' hernam de agent, ‘men moet zich altijd in persoon bij den agent aanmelden, ten einde zijn identiteit te bewijzen.' ‘Hoe zoo? is dat noodig?' ‘Dat is noodzakelijk.' ‘Waar is het bureau? ' ‘Daar op den hoek van het plein,' antwoordde de inspecteur, naar een huis wijzende, dat niet meer dan tweehonderd schreden van hem verwijderd was. ‘Dan zal ik mijn meester gaan halen, die het intusschen volstrekt niet aangenaam zal vinden om zoo gestoord te worden.' Toen groette de reiziger Fix en keerde weer naar de stoomboot terug.


De reis om de wereld in 80 dagen - deel 2 (hoofdstuk 4+5+6) Die Reise um die Welt in 80 Tagen - Teil 2 (Kapitel 4+5+6) The journey around the world in 80 days - part 2 (chapters 4+5+6) La vuelta al mundo en 80 días - parte 2 (capítulos 4+5+6) Il giro del mondo in 80 giorni - parte 2 (capitoli 4+5+6) Кругосветное путешествие за 80 дней - часть 2 (главы 4+5+6)

Vierde hoofdstuk. Fourth Chapter. Waarin Phileas Fogg zijn knecht Passepartout in de hoogste mate verbaast. In which Phileas Fogg surprised his servant Passepartout in the highest degree.

Ten zeven uur vijf en twintig minuten nam Phileas Fogg, na twintig guineas met het whisten gewonnen te hebben, afscheid van zijn collega's en verliet de Reform-club. At seven o'clock five and twenty minutes Phileas Fogg, having won twenty guineas with whistling, said goodbye to his colleagues and left the Reform club. Tien minuten voor achten was hij in zijne woning terug. Ten minutes before eight he was back in his home. Passepartout, die zijne bezigheden zeer goed kende, stond verbaasd toen hij mijnheer Fogg zich schuldig zag maken aan onnauwkeurigheid, en op dit ongewone uur thuis zag komen. Passepartout, who knew his occupation very well, was amazed to see Mr. Fogg guilty of inaccuracy, coming home at this unusual hour. Volgens zijne gewoonte moest de bewoner van Savilla Row eerst ten twaalf uur te huis komen. According to his custom, the resident of Savilla Row had to come home first at noon. Phileas Fogg was terstond naar zijn kamer gegaan en riep: Passepartout! Phileas Fogg had at once gone to his room and cried, Passepartout!

Passepartout gaf geen antwoord. Passepartout did not answer. Dat roepen kon hem niet gelden. That shouting could not apply to him. Het was nog geen tijd. It was not yet time. ‘Passepartout,' riep Fogg, nogmaals zonder eenige stemverheffing. 'Passepartout,' cried Fogg, again without a raised voice. Passepartout kwam boven. Passepartout came upstairs. ‘Ik heb u tweemaal geroepen,' zeide Fogg. 'I called you twice,' Fogg said. ‘Maar het is nog geen twaalf uur,' antwoordde Passepartout, met de lijst van werkzaamheden, die Fogg hem gegeven had, in de hand. 'But it is not yet twelve o'clock,' Passepartout replied, holding the list of activities that Fogg had given him. ‘Ik weet het,' hernam Fogg, daarom maak ik er u geen verwijt van. 'I know,' reiterated Fogg, 'which is why I don't blame you. Binnen tien minuten vertrekken wij naar Dover en Calais.' Within ten minutes we will leave for Dover and Calais. Een soort van grijns kwam er op het gezicht van den Franschman. A kind of grin appeared on the Frenchman's face. Blijkbaar had hij niet goed gehoord. Apparently he had not heard correctly. ‘Gaat mijnheer ergens anders wonen?' 'Is Sir going to live somewhere else?' vroeg hij. he asked. ‘Ja,' zeide zijn meester, ‘wij gaan een reis om de wereld maken.' 'Yes,' said his master, 'we are going to take a trip around the world.' Passepartout, met de oogleden en wenkbrauwen opgetrokken, de armen slap langs het lijf en het lichaam in elkander gezonken, was het uitgedrukte beeld der stomme verbazing. Passepartout, die Augenlider und Augenbrauen hochgezogen, die Arme seitlich schlaff und die Körper ineinander versunken, war das Ausdrucksbild stummen Erstaunens. Passepartout, with eyelids and eyebrows raised, arms limp along the body and body sunk into each other, was the expressed image of mute astonishment. ‘Een reis om de wereld,' mompelde hij. 'A trip around the world,' he muttered. ‘In tachtig dagen,' antwoordde de heer Fogg. 'In eighty days,' Mr. Fogg replied. ‘Wij hebben dus geen oogenblik te verliezen.' 'So we don't have a moment to lose.' ‘Maar de koffers?' "But the suitcases? - zeide Passepartout, zijn hoofd schuddende. - said Passepartout, shaking his head. ‘Geen koffers, slechts een reiszak. 'No suitcases, just a travel bag. Doe daarin twee wollen hemden en drie paar kousen en hetzelfde voor u; onderweg koopen wij het overige. Put in there two woolen shirts and three pairs of stockings and the same for you; on the way we will buy the rest. Gij haalt mijn overjas en mijn reis-plaid. Thou shalt fetch my overcoat and my travel plaid. Trek goede schoenen aan. Put on good shoes. Intusschen wij zullen bijna niet loopen. Währenddessen werden wir kaum laufen. Meanwhile, we will hardly be running. Ga nu.' Now go. Passepartout had willen antwoorden, maar hij kon niet. Passepartout had wanted to answer, but he couldn't. Hij verliet de kamer van Fogg, ging naar de zijne, viel op een stoel neder, en mompelde: Wel, wel, dat is me nu toch al te sterk. Er verließ Foggs Zimmer, ging zu seinem, sank auf einen Stuhl und murmelte: Na, na, das ist jetzt zu viel für mich. He left Fogg's room, went to his, fell down on a chair, and muttered, Well, well, that's too strong for me now anyway. En nu dacht ik zoo rustig hier te zullen leven! And now I thought I would live so peacefully here! Werktuiglijk maakte hij zijne toebereidselen voor de reis, de reis om de wereld in tachtig dagen! Mechanically he made his preparations for the trip, the trip around the world in eighty days! Had hij met een gek te doen? Was he dealing with a madman? Neen.... het was geen scherts! No.... it was no jest! Men ging naar Dover, goed. One went to Dover, good. Naar Calais, best. To Calais, best. Dat deed den goeden jongen, die sedert vijf jaar den vaderlandschen bodem niet had gedrukt, zelfs genoegen. This even pleased the good boy, who had not pressed the patriotic soil for five years. Men zou misschien zelfs naar Parijs gaan; welnu, hij zou deze groote hoofdstad met genoegen terug zien. One might even go to Paris; well, he would see this great capital back with pleasure. Zeker zou een gentleman, die zoo weinig van loopen hield, daar blijven. Surely a gentleman, who loved running so little, would stay there. Ja, ongetwijfeld, maar het was minder zeker, dat die gentleman die tot nu toe altijd zoo huisvast was, op reis ging, dat hij zich ging verplaatsen. Ja, kein Zweifel, aber es war weniger sicher, dass der Herr, der immer so heimelig gewesen war, auf eine Reise ging, auf der er umherziehen würde. Yes, no doubt, but it was less certain, that this gentleman who until now had always been so housebound, was going to travel, that he was going to move around. Om acht uur had Passepartout het eenvoudig valies gereed gemaakt, dat zijn goed en dat van zijn meester bevatte, en verliet, nog half in verwarring zijn kamer, waarvan hij de deur zorgvuldig sloot. At eight o'clock Passepartout had prepared the simple valise, which contained his goods and those of his master, and, still half in confusion, left his room, the door of which he carefully closed. Hij kwam nu weder bij Fogg. He now rejoined Fogg. Fogg was ook klaar. Fogg was also ready. Onder den arm droeg hij Bradshaw's continental railway-steam-transit and general guide, die alle mogelijke noodige inlichtingen voor de reis bevatte. Under his arm he carried Bradshaw's continental railway-steam-transit and general guide, which contained all possible necessary information for the trip. Hij nam het valies uit de handen van Passepartout, opende het en deed er een lias banknoten in, die in alle landen ter wereld worden aangenomen. He took the valise from Passepartout's hands, opened it and put in a lias of banknotes, which are accepted in all the countries of the world. ‘Gij hebt dus niets vergeten?' "Du hast also nichts vergessen?" 'Thou didst not forget anything, then?' vroeg hij. he asked. ‘Niets, mijnheer.' "Nothing, sir. ‘Mijn jas en mijn plaid.' 'My coat and my plaid.' ‘Hier zijn zij.' "Here they are. ‘Goed zoo, neem nu het valies maar op.' 'Good zoo, now pick up the valise.' Fogg gaf zijn valies aan Passepartout. Fogg handed his valise to Passepartout.

‘Draag er goed zorg voor, want er zit twintig duizend pond sterling in.' 'Take good care of it, for it contains twenty thousand pounds sterling.' Het had weinig gescheeld of het valies was uit Passepartouts handen gevallen, alsof de twintig duizend pond sterling in goud waren en daarvan het gewicht hadden. Es war fast so, als wäre der Koffer aus Passepartouts Händen gefallen, als wären die zwanzigtausend Pfund Sterling in Gold und hätten ihr Gewicht. The valise would have fallen from Passepartout's hands, as if the twenty thousand pounds sterling were in gold and had the weight of that. Toen gingen Fogg en zijn bediende naar beneden en de huisdeur werd op het nachtslot gedaan. Then Fogg and his servant went downstairs and the house door was locked at night. Rijtuigen stonden aan het einde van Savilla Row. Carriages stood at the end of Savilla Row. Phileas Fogg en zijn bediende namen een cab en reden zoo snel mogelijk naar het station van Charing-Cross, waarop een van de takken van den Ooster-spoorweg uitloopt. Phileas Fogg and his servant took a cab and drove as fast as they could to the Charing-Cross station, on which one of the branches of the Eastern Railway terminates. Acht uur twintig minuten hield de cab op vóor het hek van het station. Eight hours twenty minutes the cab stopped before the station gate. Passepartout sprong er uit. Passepartout stood out. Zijn meester volgde hem en betaalde den koetsier. His master followed him and paid the coachman. Op hetzelfde oogenblik naderde eene arme vrouw met een kind aan de hand. At the same moment a poor woman approached with a child by the hand. Zij liep barrevoets. She walked barefoot. Haar hoofddeksel was een verflenste hoed, waarvan een armzalige veer afhing; eene shawl in flarden bedekte hare gescheurde plunje. Her headgear was a paint-stained hat, from which hung a shabby feather; a shawl in tatters covered her torn duffle. Zij wendde zich tot Phileas Fogg en vroeg een aalmoes. She turned to Phileas Fogg and asked for a handout. Fogg gaf haar de twintig guinea's, die hij aan de whisttafel gewonnen had. Fogg gave her the twenty guineas he had won at the whist table. ‘Daar, goede vrouw,' zeide hij, ‘ik ben blij dat ik u ontmoet heb.' 'There, good woman,' he said, 'I am glad to have met you.' Daarop ging hij verder. Then he continued. Passepartout voelde zijne oogen vochtig worden. Passepartout felt his eyes grow moist. Zijn meester steeg hooger in zijne achting. His master rose in his esteem. Fogg en zijn bediende gingen terstond naar de wachtkamer. Fogg and his servant immediately went to the waiting room. Hier liet Fogg Passepartout twee kaartjes eerste klasse voor Parijs nemen. Here Fogg had Passepartout take two tickets first class for Paris. Toen hij zich omkeerde, zag hij zijn vijf collega's van de Reform-club. When he turned around, he saw his five colleagues from the Reform club. ‘Mijne heeren,' zeide hij, ‘ik ga vertrekken, de verschillende visa's zullen u in staat stellen om bij mijne terugkomst mijne reis na te gaan.' "Gentlemen," he said, "I am going to leave, the various visas will enable you to check my journey on my return." ‘O, mijnheer Fogg,' zeide Ralph Gauthier beleefd, ‘dat is onnoodig. 'Oh, Mr. Fogg,' said Ralph Gauthier politely, 'that is unnecessary. Wij vertrouwen op uw eer van gentleman!' We trust in your honor of gentleman!' ‘Maar zóo is het toch beter,' antwoordde Phileas Fogg. "But it's better that way," replied Phileas Fogg. ‘Gij vergeet niet, wanneer ge terug moet zijn?....' 'You don't forget when you must be back?...' merkte Andrew Stuart aan. noted Andrew Stuart. ‘In tachtig dagen,' antwoordde Fogg: ‘zaterdag 21 December 1872, 's avonds kwart voor negen.' "In eighty days," Fogg replied, "Saturday, December 21, 1872, at a quarter to nine in the evening. ‘Tot wederziens, mijne heeren!' 'Goodbye, my lords!' Om kwart voor negenen namen Phileas Fogg en zijn bediende plaats in denzelfden waggon. At a quarter to nine, Phileas Fogg and his servant took their seats in the same carriage. Vijf minuten later hoorde men een schel fluitje en de trein zette zich in beweging. Five minutes later, a shrill whistle was heard and the train set in motion. Het was een stikdonkere nacht. It was a pitch-black night. Er viel een fijne motregen en het regende gestadig door. Es nieselte fein und es regnete ununterbrochen. A fine drizzle fell and rained steadily on. Phileas Fogg zat in zijn hoek gedoken en sprak geen woord. Phileas Fogg kauerte in seiner Ecke und sagte kein Wort. Phileas Fogg huddled in his corner and didn't say a word. Passepartout, nog altijd onthutst, drukte onwillekeurig het valies met banknooten stijf tegen zich aan. Passepartout, immer noch verwirrt, drückte unwillkürlich das Etui mit den Banknoten fest an sich. Passepartout, still bewildered, involuntarily pressed the suitcase of banknotes tightly against him. Maar de trein had Sydenham nog niet gepasseerd, of Passepartout uitte een kreet van wanhoop. Aber kaum hatte der Zug Sydenham passiert, stieß Passepartout einen verzweifelten Schrei aus. But no sooner had the train passed Sydenham than Passepartout gave a cry of despair. ‘Wat is er?' 'What is it?' vroeg Fogg. Fogg asked. ‘Ik heb... in mijne gejaagdheid... in mijn haast... iets vergeten...' ‘Wat?' „Ich habe vergessen… in meiner Aufregung… in meiner Eile…“ „Was?“ "I... in my rush... in my haste... forgot something..." "What?" ‘De gaskraan in mijne kamer uit te draaien!' 'Turning off the gas faucet in my room!' ‘Zoo vriend,' antwoordde Fogg koel, ‘dan brandt deze voor uwe rekening!' --- 'Mein Freund', antwortete Fogg kühl, 'dann wird dieser hier auf deine Rechnung brennen!' --- 'My dear friend,' replied Fogg coolly, 'then this one burns for you!' --- Vijfde hoofdstuk. Fifth chapter. Waarin een nieuw effect aan de Londensche Beurs komt. In which a new effect comes to the London Stock Exchange.

Toen Phileas Fogg Londen verliet, dacht hij zeker niet dat zijn vertrek zulk een opzien zou baren. When Phileas Fogg left London, he certainly did not think his departure would cause such a stir. Eerst bracht het verhaal der weddenschap eene ware gisting te weeg onder de leden der Reform-club; vervolgens plantte zich die beweging voort door de dagbladen en correspondentiën tot het Londensche publiek en al de inwoners van het gansche Vereenigde Koninkrijk. At first the story of the bet brought about a real ferment among the members of the Reform club; then that movement propagated through the newspapers and correspondence to the London public and all the inhabitants of the entire United Kingdom. De reis om de wereld werd besproken, betwist, ontleed, met zooveel hartstocht en ijver, alsof er sprake was van eene nieuwe Alabama-quaestie. The journey around the world was discussed, disputed, dissected, with such fervor and zeal, as if it were a new Alabama issue. De een was de partij van Phileas Fogg toegedaan, de ander - en deze had weldra verreweg de meerderheid - was tegen hem Een reis om de wereld in tachtig dagen was goed in theorie en op papier; in dat minimum van tijd, met de middelen van aansluiting, die tegenwoordig in gebruik waren, was zij niet alleen onmogelijk, maar onzinnig. One was in favor of Phileas Fogg's party, the other--and he soon had the vast majority--was against him. A round the world in eighty days was good in theory and on paper; in that minimum of time, with the means of connection in use today, it was not only impossible, but nonsensical. De Times, de Standard, de Eveningstar, de Morning Chronicle en twintig andere bladen, die veel gelezen werden, verklaarden zich tegen den heer Fogg. The Times, the Standard, the Eveningstar, the Morning Chronicle and twenty other magazines, which were widely read, declared against Mr. Fogg. Alleen de Daily Telegraph was tot op zekere hoogte van zijne meening. Only the Daily Telegraph was of his opinion to some extent. Phileas Fogg werd voor dwaas, buitensporig, ja gek verklaard, en in zijn medeleden van de Reform-club werd het zeer afgekeurd, dat zij zulk eene weddenschap hadden aangenomen, die duidelijk een verzwakking van Fogg's geestvermogens verried. Phileas Fogg was denounced as foolish, extravagant, nay, and in his fellow members of the Reform Club it was highly disapproved that they should have taken such a bet, which clearly betrayed a weakening of Fogg's faculties. Zeer heftige, maar logische artikels verschenen over deze quaestie. Zu dieser Frage erschienen sehr intensive, aber logische Artikel. Very vehement, but logical articles have appeared on this question. Men weet dat Engeland in alles, wat met aardrijkskunde in verband staat, steeds veel belang stelt. It is known that England is always very interested in everything related to geography. Daar was dan ook geen lezer, tot welken stand hij behoorde, die niet de kolommen, welke over de zaak van Phileas Fogg handelden, verslond. Es gab daher keinen Leser, welcher Klasse auch immer er angehörte, der nicht die Kolumnen über den Fall Phileas Fogg verschlungen hätte. There was no reader there, to what class he belonged, who did not devour the columns dealing with the case of Phileas Fogg. In de eerste dagen waren eenige vermetelen, hoofdzakelijk vrouwen, op zijne hand, vooral toen de Illustrated Londen News zijn portret uitgaf naar de photografie die in de archieven van de Reform-club bewaard werd. In the early days some audacious ones, mostly women, were on his side, especially when the Illustrated London News published his portrait after the photography kept in the archives of the Reform club. Eenige heeren durfden zeggen: Wel zeker, waarom niet? Some gentlemen dared to say: Well, why not? Men heeft toch nog wel buitengewoner dingen gezien! Surely more extraordinary things have been seen! Dit waren vooral de lezers van de Daily Telegraph. These were mainly the readers of the Daily Telegraph. Maar men zag al spoedig dat dit blad zelf begon te wankelen. But it was soon seen that this magazine itself was beginning to falter. En waarlijk, den 7den October verscheen er in het maandschrift van het Koninklijk Aardrijkskundig genootschap een artikel, dat de quaestie uit verschillende oogpunten behandelde en zonneklaar bewees dat deze onderneming dwaasheid was. And verily, on the 7th of October, an article appeared in the monthly magazine of the Royal Geographical Society, which treated the question from various points of view, and proved plainly that this undertaking was folly. Volgens dit artikel was alles in het nadeel van den reiziger, zoowel de hinderpalen, die de menschen, als die, welke de natuur tegen de verwezenlijking van zijn plan zouden opwerpen. According to this article everything was against the traveler, both the obstacles which men and those which nature would throw up against the realization of his plan. Om in dit voornemen te slagen, moest men een wonderdadigen samenloop aannemen van de uren van vertrek en aankomst, een samenloop die niet bestond en die niet bestaan kon. To succeed in this purpose, one had to assume a miraculous coincidence of the hours of departure and arrival, a coincidence which did not exist and which could not exist. Waar alles zeer nauwkeurig is ingericht als in Europa, dat men in betrekkelijk korten tijd doorreist, daar kan men rekenen op de stipte aankomst der treinen; maar wanneer men slechts drie dagen heeft, om van het eene eind van Indië naar het andere te komen en acht dagen voor de Vereenigde Staten, kon men dan staat maken op de elementen van zulk een vraagstuk? Where everything is very carefully arranged as in Europe, which one travels through in a relatively short time, one can count on the punctual arrival of the trains; but if one has only three days to get from one end of the Indies to the other, and eight days to the United States, could one afford the elements of such a question? En dan nog de ongelukken, die aan de machines konden overkomen, het derailleeren, de botsingen, het slechte weder, de ophooping van sneeuw, was dat alles niet tegen den heer Fogg? And then there were the accidents that could befall the machines, the derailments, the collisions, the bad weather, the accumulation of snow, wasn't all that against Mr. Fogg? Zou hij niet gedurende den winter op de mailbooten blootgesteld zijn aan stormen en zware mist? Would he not have been exposed to storms and heavy fog during the winter on the mail boats? Is het dan zoo zeldzaam dat de beste Transatlantische booten dikwijls een oponthoud hebben van twee of drie dagen? Is it so rare then that the best Transatlantic boats often have a delay of two or three days? Er was maar éene vertraging noodig, en de geheele keten van aansluiting was onherstelbaar verbroken. Only one delay was needed, and the entire chain of connection was irreparably broken. Zoo Phileas Fogg slechts eenige uren te laat kwam voor één mailboot, zou hij immers moeten wachten tot de volgende vertrok, en zelfs door dit kleine oponthoud zou zijne reis onherroepelijk mislukt zijn. After all, if Phileas Fogg were only a few hours late for one mail-boat, he would have to wait for the next to depart, and even this slight delay would have made his voyage irrevocably unsuccessful. Dit artikel maakte veel opgang. This article was very popular. Bijna alle bladen namen het over, en de acties ‘Phileas Fogg' daalden geducht. Almost all the magazines took over, and the 'Phileas Fogg' campaigns plummeted. Gedurende de eerste dagen na het vertrek van den gentleman, waren er groote zaken gedaan tusschen hen, die aan het welslagen van zijne onderneming geloofden of twijfelden. During the first days after the gentleman's departure, great business had been done between those who believed or doubted the success of his venture. Men kent de buitensporigheid der Engelschen in het wedden. The extravagance of the English in betting is well known. Op dat gebied zijn zij nog veel hartstochtelijker en standvastiger dan de spelers op het hunne. In that respect they are even more passionate and steadfast than the players in theirs. Wedden is een eigenschap van het Engelsche karakter. Betting is a trait of the English character. Niet alleen gingen dan ook verschillende leden der Reform-club aanzienlijke weddenschappen aan, maar het groote publiek deed hetzelfde. Not only then did several members of the Reform club make significant bets, but the general public did the same. Phileas Fogg werd als een wedrenpaard ingeschreven in een soort van s t u d -b o o k . Phileas Fogg was entered as a racehorse in some sort of stud-book. Men maakte van hem een beurs-effect, dat terstond getaxeerd werd. They turned him into a stock exchange security, which was immediately appraised. Men vroeg en bood ‘Phileas Fogg's' aan en deed er ontzaglijke zaken in. They asked and offered 'Phileas Fogg's' and did tremendous business in them. Maar vijf dagen na zijn vertrek en na het artikel van het maandschrift van het Aardrijkskundig Genootschap, begonnen de aanbiedingen de overhand te nemen. But five days after his departure and after the article in the Geography Society magazine, the offers began to take over. De ‘Phileas Fogg's' daalden. The "Phileas Fogg's" declined. Men bood ze met stapels aan. They were offered in piles. Eerst werden zij genomen vijf voor een, toen tien, en nu nam men ze niet dan twintig, vijftig, en eindelijk honderd voor een. First they were taken five for one, then ten, and now they were taken only twenty, fifty, and at last a hundred for one. Slechts één aanhanger bleef hem getrouw: het was de lámme lord Albemarle. Only one adherent remained faithful to him: it was the lame Lord Albemarle. Deze achtenswaardige gentlemán, vastgenageld aan zijn stoel, had wel zijn geheele fortuin willen geven om een reis om de wereld te doen, al was het ook in tien jaar, en wedde vijf duizend pond sterling voor Phileas Fogg. This venerable gentleman, nailed to his chair, would have given all his fortune to circumnavigate the world, even in ten years, and bet five thousand pounds sterling for Phileas Fogg. Wanneer men hem de dwaasheid en het nuttelooze tevens van het plan onder de oogen bracht, antwoordde hij eenvoudig: Zoo de zaak uitvoerbaar is, dan is het goed dat een Engelschman haar het eerst volbrengt. When he was reminded of the folly and futility of the plan at the same time, he simply replied: If the matter is feasible, it is well that an Englishman should accomplish it first. De voorstanders van Phileas Fogg verminderden hoe langer hoe meer, iedereen, en niet zonder reden, was tegen hem; men nam hem niet dan tegen honderdvijftig, à tweehonderd voor één, totdat zeven dagen na zijn vertrek er iets geheel onverwachts gebeurde, hetwelk oorzaak was, dat men hem in het geheel niet meer nam. Phileas Foggs Anhänger wurden immer kleiner, alle waren nicht ohne Grund gegen ihn; sie nahmen ihn erst gegen hundertfünfzig, oder zweihundert zu eins, bis sieben Tage nach seiner Abreise etwas ganz Unerwartetes geschah, was dazu führte, dass er überhaupt nicht genommen wurde. The advocates of Phileas Fogg diminished more and more, everyone, and not without reason, was against him; they did not take him except at one hundred and fifty, to two hundred for one, until seven days after his departure something completely unexpected happened, which caused people to not take him at all. In den loop van dien dag ten negen ure des avonds, ontving de directeur van politie in de hoofdstad een telegram van den volgende inhoud: Im Laufe dieses Tages erhielt der Polizeidirektor der Hauptstadt um neun Uhr abends ein Telegramm mit folgendem Inhalt: In the course of that day at nine o'clock in the evening, the director of police in the capital received a telegram of the following content:

‘Van SUEZ naar LONDEN. 'From SUEZ to LONDON. Rowan, directeur van politie, hoofddirectie Scotlandplace. Rowan, Polizeichef, Chief Executive von Scotlandplace. Rowan, director of police, chief Scotlandplace. Ik volg dief Bank, Phileas Fogg Zend onmiddellijk bevel tot inhechteinsneming naar Bombay (Engelsch Indië). Ich folge Dieb Bank, Phileas Fogg Schicke sofort Haftbefehl nach Bombay (Englisch-Indien). I follow Bank thief, Phileas Fogg. Send immediate arrest warrant to Bombay. Fix, detective.' Fix, detective.

De uitwerking van dit telegram liet zich terstond gevoelen. Die Wirkung dieses Telegramms war sofort zu spüren. The effect of this telegram was immediately felt. De algemeen geachte gentleman verdween eensklaps om plaats te maken voor den dief der banknoten. The esteemed gentleman suddenly disappeared to make way for the thief of banknotes. Zijn photographisch portret, dat met die van al zijne medeleden, in het archief berustte, werd vergeleken. His photographic portrait, which resided in the archive with that of all his fellow members, was compared. Trek voor trek gaf het den man weer, wiens signalement bij het ingestelde onderzoek was opgemaakt. Stück für Stück gab es den Mann wieder, dessen Beschreibung während der Ermittlungen erstellt worden war. Pull by pull it showed the man whose description had been drawn up during the investigation. Men herinnerde zich al het geheimzinnige van Phileas Fogg's leven, zijne afzondering, zijn plotseling vertrek, en het was boven allen twijfel verheven dat deze persoon, onder voorwendsel dat hij eene reis om de wereld ging maken, die op eene onzinnige weddenschap berustte, geen ander doel had gehad dan de Engelsche politie-agenten van het spoor teleiden. --- All the mystery of Phileas Fogg's life, his seclusion, his sudden departure, was remembered, and it was beyond doubt that this person, on the pretext that he was about to make a round-the-world voyage resting on a foolish wager, was no other. purpose than to lead the English police officers off the track. --- Zesde hoofdstuk. Sixth Chapter. Waarin de agent Fix een rechtmatig ongeduld aan den dag legt. In which Agent Fix shows legitimate impatience.

Het telegram omtrent Phileas Fogg kwam onder de volgende omstandigheden in de wereld. Das Telegramm über Phileas Fogg kam unter folgenden Umständen zur Welt. The telegram concerning Phileas Fogg came into the world under the following circumstances. Woensdag den 9en October wachtte men te Suez ten elf uren de mailboot Mongolia van de P. Am Mittwoch, dem 9. Oktober, warteten sie um elf Uhr in Suez auf das Postschiff Mongolei der P. Wednesday the 9th of October the mail boat Mongolia of the P. & O. Company, eene schroefboot metende twee duizend achthonderd ton, en van vijfhonderd paardekrachten nominaal. & O. Company, a screw boat measuring two thousand eight hundred tons, and of five hundred horsepower nominal. De Mongolia deed de reis geregeld van Brindisi naar Bombay door het kanaal van Suez. The Mongolia did the trip regularly from Brindisi to Bombay through the Suez Canal. Het was een der snelste schepen van de Compagnie, en de reglementaire snelheid, namelijk 10 mijlen in het uur van Brindisi naar Suez, en 9⅞ mijlen van Suez naar Bombay had het nooit noodig gehad. It was one of the fastest ships in the Company, and the regulation speed, namely 10 miles in the hour from Brindisi to Suez, and 9⅞ miles from Suez to Bombay it had never needed. Twee heeren wachtten op de aankomst der Mongolia, te midden van de inboorlingen en vreemdelingen, die in groote menigte deze stad bezoeken, nog niet lang geleden slechts een dorpje, waaraan thans het reuzenwerk van de Lesseps eene schoone toekomst voorspelt. Two gentlemen awaited the arrival of the Mongolia, amidst the natives and foreigners, who visit in large crowds this city, not long ago only a village, to which now the giant work of the Lesseps foretells a bright future. Een van deze twee heeren was de consulaire agent van het Vereenigde Koningrijk, te Suez gevestigd, en die - ten spijt van alle ongunstige voorstellingen van het Britsche Gouvernement en van de sombere beschouwingen van den ingenieur Stephenson - iederen dag toch de schepen zag voorbijvaren, die op deze wijze den ouden weg van Engeland naar Indië om de Kaap de Goede Hoop tot de helft verkortten. Einer dieser beiden Herren war der Konsularagent des Vereinigten Königreichs mit Sitz in Suez, der trotz aller ungünstigen Darstellungen der britischen Regierung und der düsteren Überlegungen des Ingenieurs Stephenson jeden Tag die vorbeifahrenden Schiffe sah, die auf diese Weise die alte Straße von England nach Indien um das Kap der Guten Hoffnung auf die Hälfte verkürzt. One of these two gentlemen was the consular agent of the United Kingdom, based at Suez, who - in spite of all the unfavorable representations of the British Government and the gloomy reflections of the engineer Stephenson - nevertheless saw every day the ships passing by, which thus shortened to half the old road from England to India around the Cape of Good Hope. De ander was een klein mager man, met een slim, eenigszins zenuwachtig gelaat, die onophoudelijk zijne wenkbrauwen fronsde. Der andere war ein kleiner, dünner Mann mit einem klugen, etwas nervösen Gesichtsausdruck, der unaufhörlich die Stirn runzelte. The other was a small lean man, with a smart, somewhat nervous countenance, who frowned incessantly. Onder zijne lange wimpers zag men zijne levendige oogen schitteren, maar hij bezat de kracht die te temperen. Unter seinen langen Wimpern leuchteten seine lebhaften Augen, aber er hatte die Kraft, sie zu zügeln. Under his long eyelashes, one could see his vivid eyes sparkle, but he possessed the power to temper them. Op dit oogenblik legde hij duidelijke blijken van ongeduld aan den dag; hij liep heen en weder en kon geen minuut op dezelfde plaats blijven staan. At this moment, he showed clear signs of impatience; he walked back and forth and could not stay in the same place for a minute. Die man heette Fix. That man's name was Fix. Hij was een van die d e t e c t i v e s of Engelsche politie-agenten, welke naar de verschillende havens waren gezonden nadat de diefstal aan de Engelsche bank was gepleegd. He was one of those d e t e c t i v e s o f English police officers, which had been sent to the various ports after the theft was committed to the English bank. Aan hem was het opgedragen nauwkeurig toe te zien op al de reizigers, die den weg over Suez namen en te onderzoeken of een van hen ook verdacht mocht zijn. Es war seine Pflicht, alle Reisenden, die Suez passierten, genau zu beobachten und zu untersuchen, ob einer von ihnen ebenfalls Verdacht schöpfen könnte. It was assigned to him to carefully watch all the travelers who took the road over Suez and to investigate whether any of them might be suspicious. In dat geval moest hij diens spoor volgen, totdat hij in het bezit zou wezen van eene volmacht om hem te arresteeren. In diesem Fall sollte er seiner Spur folgen, bis er eine Vollmacht hatte, ihn zu verhaften. In that case, he had to follow his trail until he was in possession of a warrant to arrest him. Juist twee dagen geleden had Fix van den directeur der Londensche politie het signalement ontvangen van den vermoedelijken dief. Just two days ago, Fix had received the description of the suspected thief from the Director of London Police. Het was dat van den heer, dien men in het betaalkantoor van de Engelsche bank had gezien. It was that of the gentleman whom they had seen in the payment office of the English bank. De detective, die blijkbaar zeer belust was op de aanzienlijke premie, welke hem was toegezegd ingeval hij mocht slagen, wachtte dus met een licht te verklaren ongeduld de aankomst der Mongolia. Der Detektiv, offensichtlich begierig auf das beträchtliche Kopfgeld, das ihm für den Fall seines Erfolgs versprochen wurde, erwartete die Ankunft der Mongolei daher mit leichter Ungeduld. So the detective, who was apparently very eager for the substantial bounty promised to him in case he succeeded, awaited the arrival of the Mongolia with an impatience that could only be explained slightly. ‘En gij zegt, mijnheer de consul,' vroeg hij wel voor de tiende maal, ‘dat de boot niet lang meer weg kan blijven?' „Und Sie sagen, Monsieur Consul“, fragte er zum zehnten Mal, „dass das Boot nicht mehr lange wegbleiben kann?“ "And ye say, Mr. Consul," he asked for as many as the tenth time, "that the boat can't stay away long? ‘Neen, mijnheer Fix.' "No, Mr. Fix. antwoordde de consul. replied the consul. ‘Zij was gisteren al lang in het gezicht bij de haven van Port-Saïd en wat zijn honderd zestig kilometers voor zulk een snelloopende boot? 'She was long in sight of the Port-Saïd port yesterday, and what are a hundred and sixty kilometers for such a fast-moving boat? Ik verzeker u, dat de Mongolia altijd den prijs van vijf en twintig pond verdiend heeft, dien het Gouvernement heeft gesteld voor elke vier en twintig uren, die zij binnen den bepaalden tijd aankomt.' I assure you that Mongolia has always earned the price of five and twenty pounds, which the Government has set for every four and twenty hours it arrives within the stipulated time.' ‘Komt deze mailboot rechtstreeks van Brindisi?' 'Does this mail boat come directly from Brindisi?' vroeg Fix. Fix asked. ‘Ja, van Brindisi, waar zij de post naar Indië heeft opgenomen, en dat zij zaterdag ten tien ure verlaten heeft. 'Yes, from Brindisi, where she took the mail to India, and which she left Saturday at ten o'clock. Heb dus geduld, zij zal zoo dadelijk komen; maar ik begrijp waarlijk niet hoe gij met het signalement, dat ge nu hebt, uw man kunt herkennen, zoo hij al aan boord van de Mongolia is.' So be patient, she will be here soon; but I really do not understand how you can recognize your husband with the description you have now, if he is already aboard the Mongolia. ‘Mijnheer de consul,' antwoordde Fix, ‘die menschen ruikt men meer dan dat men ze wel herkent. 'Mr. Consul,' Fix replied, 'one smells those people more than one does recognize them.' Men moet ze ruiken, en de reuk is een bijzonder zintuig, dat het gehoor en het gezicht steunt. One must smell them, and the sense of smell is a special sense that supports hearing and sight. Ik heb in mijn leven verscheidene van die heeren ontmoet, en zoo de dief zich aan boord bevindt, maak er dan gerust staat op, dat hij mij ook niet ontglippen zal.' I have met several such gentlemen in my life, and if the thief is on board, rest assured that he will not escape me either. ‘Ik help het u wenschen, mijnheer Fix, want het is een belangrijke diefstal.' 'I help you wish it, Mr. Fix, because it is an important theft.' ‘Een prachtige diefstal,' antwoordde de agent opgetogen. 'A beautiful theft,' the officer replied excitedly. ‘Vijf en vijftig duizend pond! 'Five and fifty thousand pounds! Zulke buitenkansjes hebben wij niet dikwijls! We don't often have such outside opportunities! De dieven beteekenen tegenwoordig niet veel! The thieves don't mean much these days! Het ras der Sheppards sterft uit! The breed of Sheppards is dying out! Men laat zich nu voor eenige shillings oppakken!' One gets picked up for a few shillings now! ‘Mijnheer Fix,' antwoordde de consul, ‘gij praat er zoo zeker over, dat ik van harte wensch dat gij slagen zult; maar ik geloof, dat in de omstandigheden waarin gij verkeert, dit moeielijk gaan zal. »Monsieur Fix«, erwiderte der Konsul, »Sie sprechen so zuversichtlich darüber, daß ich Ihnen Erfolg wünsche; aber ich glaube, dass es unter den Umständen, in denen Sie sich befinden, schwierig sein wird. 'Mr. Fix,' replied the consul, 'you talk about it so confidently, that I wish with all my heart that you will succeed; but I believe, in the circumstances in which you are, this will be difficult. Weet ge wel, dat volgens het signalement, hetwelk ge gekregen hebt, deze dief zeer veel op een eerlijk man gelijkt?' Wissen Sie, dass dieser Dieb nach der Beschreibung, die Sie erhalten haben, einem ehrlichen Mann sehr ähnlich sieht?' Do you know that according to the description you have been given, this thief looks very much like an honest man? ‘Mijnheer de consul,' antwoordde de inspecteur van politie op beslissenden toon, ‘de groote dieven gelijken altijd op eerlijke luî. „Monsieur Consul“, antwortete der Polizeiinspektor in entschiedenem Ton, „die großen Diebe ähneln immer ehrlichen Menschen. 'Mr. Consul,' the police inspector replied in a decisive tone, 'the great thieves always resemble honest luî. Gij begrijpt toch wel dat voor hen, die een schurkengezicht hebben, slechts één weg open staat, namelijk om eerlijk te blijven, anders zouden zij ingerekend worden. Sicher verstehen Sie, dass es für diejenigen, die ein abtrünniges Gesicht haben, nur einen Weg gibt, ehrlich zu bleiben, oder sie würden verhaftet. Surely thou understandest that for those who have a rogue face, only one way is open, which is to remain honest, otherwise they would be caught up. De eerlijke gezichten zijn het, waarop men vooral moet passen. Es sind die ehrlichen Gesichter, die besonders gepflegt werden sollten. The honest faces are the ones one should be especially wary of. Een moeielijk werk, ik beken het, en dat geen handwerk is, maar eene kunst.' Eine schwierige Arbeit, gestehe ich, und die kein Handwerk, sondern eine Kunst ist.' A laborious work, I confess, and which is not a handiwork, but an art.' Men ziet, dat Fix niet zonder een weinig eigenwaan was. One can see, Fix was not without a little self-doubt. Ondertusschen kwamen er hoe langer hoe meer wandelaars op de kade. Inzwischen kamen immer mehr Spaziergänger zum Kai. Meanwhile, more and more walkers came onto the quay. Het wemelde er van zeelieden van verschillenden landaard, kooplieden, makelaars, kruiers en fellahs. Es wimmelte von Seeleuten verschiedener Nationalitäten, Kaufleuten, Maklern, Trägern und Fellachen. It was teeming with sailors of various natures, merchants, brokers, porters and fellahs. De mailboot kon blijkbaar ieder oogenblik aankomen. The mail boat could apparently arrive any minute. Het weer was dien dag vrij mooi, doch nog al koud door den oostenwind. The weather that day was quite nice, but still rather cold due to the easterly wind. Eenige minaretten staken boven de stad uit en werden verlicht door de bleeke zonnestralen. A few minarets towered over the city and were illuminated by the pale rays of the sun. Een havenhoofd van twee mijlen strekte zich ten zuiden als een arm van de reede van Suez uit. A two-mile harborhead stretched south like an arm of the Suez roadstead. Vele visschersbooten en kustvaarders zwierven op de golven der Roode zee rond; in eenige van hen herkende men door hun sierlijken bouw nog het model der oude galei. Many fishing boats and coasters roamed the waves of the Red Sea; in some of them one could still recognize by their graceful construction the model of the old galley. Onder deze menigte rondwandelende, nam Fix, krachtens de gewoonte aan zijne betrekking eigen, iedereen in het voorbijgaan op. Als er durch diese Menge ging, begutachtete Fix, wie es in seinem Büro üblich war, alle, die vorbeigingen. Walking around among this crowd, Fix, by virtue of the custom of his position, took in everyone in passing. Het was juist half elf. It was just 10:30. ‘Maar zij komt niet!' 'But she's not coming!' riep hij wanhopend uit, toen hij de klok hoorde slaan. he exclaimed in despair as he heard the bell strike. ‘Zij kan niet ver meer af zijn,' antwoordde de consul. 'She can't be far off,' the consul replied. ‘Hoe lang zou zij te Suez toeven?' 'How long would she stay at Suez?' vroeg Fix. Fix asked. ‘Vier uren. 'Four hours. Juist den tijd om kolen in te nemen. Just den time to take in coal. Van Suez naar Aden, aan het uiteinde van de Roode Zee, is de afstand dertien honderd en tien mijlen en moet men een voorraad van brandstoffen innemen.' From Suez to Aden, at the tip of the Red Sea, the distance is thirteen hundred and ten miles and one must take a supply of fuel.' ‘En van Suez gaat deze boot rechtstreeks naar Bombay?' 'And from Suez, this boat goes directly to Bombay?' ‘Rechtstreeks zonder ergens aan te leggen.' 'Directly without docking anywhere.' ‘Welnu,' zeide Fix, ‘zoo de dief dezen weg en die boot heeft gekozen, dan moet het zijn plan zijn om te Suez aan wal te gaan, ten einde langs een anderen weg in een der Hollandsche of Fransche bezittingen in Azië te komen. 'Well,' said Fix, 'if the thief has chosen this road and this boat, then his plan must be to go ashore at Suez in order to get to one of the Dutch or French possessions in Asia by another route. Hij zou in Indië niet veilig zijn, want dat is Engelsch grondgebied.' He would not be safe in India, for that is English territory.' ‘Als het ten minste geen schrander man is,' antwoordde de consul. 'If it is not at least a sagacious man,' the consul replied. ‘Een Engelsch misdadiger is altijd beter te Londen verborgen dan in den vreemde.' 'An English criminal is always better hidden in London than in the foreign country.' Na dit gezegde, dat stof tot veel nadenken gaf aan den inspecteur, ging de consul naar zijn bureau niet ver van daar. After this saying, which gave food for much thought to the inspector, the consul went to his office not far from there. Fix bleef alleen achter, in een zeer zenuwachtigen toestand, en met het bepaald voorgevoel, dat de dief zich aan boord der Mongolia moest bevinden. Fix was left alone, in a very nervous state, and with the certain premonition that the thief must be aboard the Mongolia. En waarlijk, zoo deze schurk Engeland verlaten had met het plan om naar de Nieuwe Wereld te gaan, moest de weg over Indië wel de voorkeur hebben boven den Atlantische Oceaan, daar deze minder bewaakt werd of moeielijker te bewaken was dan laatstgenoemde. And truly, if this rogue had left England with the plan to go to the New World, the way across the Indies had to be preferable to the Atlantic Ocean, as it was less guarded or more difficult to guard than the latter. Fix bleef niet lang aan zijne overpeinzingen overgelaten. Fix was not left to his musings for long. Een schel gefluit kondigde de nadering der mailboot aan Alle kruiers en fellahs haastten zich naar de aanlegplaats, en er ontstond een gedrang, dat de ledematen en kleederen der reizigers niet weinig in gevaar bracht. A shrill whistle announced the approach of the mail boat All porters and fellahs hurried to the berth, and a scramble ensued, which not little endangered the limbs and clothes of the travelers. Een tiental bootjes verlieten den oever om naar boord van het stoomschip te roeien. About a dozen boats left the shore to row to board the steamship. Weldra zag men de reusachtige Mongolia tusschen de oevers van het kanaal doorstoomen, en toen het elf uur sloeg, liet de stoomboot het anker vallen, terwijl haar stoom met een groot gedruisch uit de pijpen omhoog steeg. Soon the giant Mongolia was seen steaming between the banks of the canal, and when eleven o'clock struck, the steamer dropped anchor, her steam rising from the pipes with a great rumble. Er waren tamelijk veel passagiers aan boord. There were quite a few passengers on board. Eenigen bleven op het dek om het schilderachtige stadsgezicht te genieten, maar de meesten lieten zich met de bootjes naar wal roeien. A few stayed on deck to enjoy the picturesque cityscape, but most allowed themselves to be rowed ashore in the boats. Fix sloeg met de grootste aandacht ieder, die het schip verliet, gade. Fix watched with the greatest attention each one who left the ship. Op dit oogenblik kwam er iemand, die op ruwe wijze de fellahs, welke hem met hunne aanbiedingen overstelpten, van zich stootte, naar hem toe en vroeg hem zeer beleefd of hij hem ook het bureel van den Engelschen consulairen agent kon aanwijzen. At this moment, someone, who rudely brushed off the fellahs who showered him with their offers, came up to him and very politely asked if he could also show him the office of the English consular agent. Hij liet hem te gelijk een paspoort zien, waarop hij zonder twijfel verlangde dat men het engelsche visa zou stellen. He showed him at once a passport, on which he no doubt demanded that one put the English visa. Fix nam werktuiglijk het paspoort en met een vluchtigen blik las hij het signalement. Fix mechanically took the passport and with a cursory glance read the description. Een moeielijk te onderdrukken beweging maakte zich van hem meester. A hard-to-suppress movement took hold of him. Het papier trilde in zijn hand; het signalement op het paspoort was volkomen hetzelfde als dat, hetwelk hij van den directeur van politie uit de hoofdstad ontvangen had. The paper trembled in his hand; the description on the passport was completely the same as the one he had received from the director of police from the capital. ‘Dit paspoort is niet van u?' "This passport is not yours? zeide hij tot den reiziger. he said to the traveler. ‘Neen,' antwoordde deze, ‘het is dat van mijn meester.' "Nay," replied this one, "it is that of my master. ‘En uw meester?' "And your master? ‘Hij is aan boord gebleven.' 'He stayed on board.' ‘Maar,' hernam de agent, ‘men moet zich altijd in persoon bij den agent aanmelden, ten einde zijn identiteit te bewijzen.' 'But,' the agent reiterated, 'one must always report to the agent in person, in order to prove his identity.' ‘Hoe zoo? 'How zoo? is dat noodig?' is that necessary? ‘Dat is noodzakelijk.' "That's necessary. ‘Waar is het bureau? 'Where is the desk? ' ‘Daar op den hoek van het plein,' antwoordde de inspecteur, naar een huis wijzende, dat niet meer dan tweehonderd schreden van hem verwijderd was. ' 'There on the corner of the square,' the inspector replied, pointing to a house, which was not more than two hundred paces from him. ‘Dan zal ik mijn meester gaan halen, die het intusschen volstrekt niet aangenaam zal vinden om zoo gestoord te worden.' 'Then I will go get my master, who, however, will not find it at all pleasant to be disturbed like this.' Toen groette de reiziger Fix en keerde weer naar de stoomboot terug. Then the traveler greeted Fix and returned to the steamer.