×

우리는 LingQ를 개선하기 위해서 쿠키를 사용합니다. 사이트를 방문함으로써 당신은 동의합니다 쿠키 정책.


image

Μαθαίνουμε ασφαλείς, Ιστορία | Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας | Δ' Δημοτικού Επ. 6

Ιστορία | Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας | Δ' Δημοτικού Επ. 6

Γεια σας, παιδιά.

Ονομάζομαι Γιώργος Ποταμιάς και θα είμαι ο δάσκαλος σας στο σημερινό μάθημα της Ιστορίας της Δ' Δημοτικού...

το θέμα του οποίου είναι: Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας.

Ένα πάρα πολύ σημαντικό μάθημα, καθώς όλοι μας γνωρίζουμε,

για ένα από τα πιο σύγχρονα πολιτεύματα της αρχαίας Αθήνας, τη δημοκρατία.

Τι συνέβαινε όμως πριν; Την Αρχαϊκή εποχή στην Αθήνα;

Καταρχάς, είναι πάρα πολύ σημαντικό να εξετάσουμε κάποιους πολύ βασικούς όρους,

στον τίτλο του μαθήματος.

Ο πρώτος και ο πιο σημαντικός όρος που πρέπει να εξετάσουμε είναι:

Τι είναι το πολίτευμα;

Αν δεν γνωρίζουμε τι είναι το πολίτευμα, δεν μπορούμε μετά να εξετάσουμε,

τα υπόλοιπα πολιτεύματα της Αθήνας.

Πολίτευμα είναι το σύνολο των θεσμών ή των κανόνων...

σύμφωνα με τους οποίους, κυβερνάται ένα κράτος ή μια πολιτεία.

Περιληπτικά δηλαδή, είναι όλοι εκείνοι οι κανόνες...

με τους οποίους μια πόλη-κράτος εκείνης της εποχής...

κυβερνιόταν από τους κατοίκους της.

Πολύ σημαντικός όρος για το πολίτευμα είναι και η κοινωνία.

Που είναι το σύνολο των ανθρώπων, που συμβιώνουν σε έναν κοινό τόπο και χρόνο...

με διάφορους δικούς τους κανόνες.

Το πολίτευμα συνδιαμορφώνεται με την κοινωνία.

Η κοινωνία διαμορφώνει το πολίτευμα.

Είναι δύο έννοιες παράλληλες, θα λέγαμε.

Ειδικά εκείνη την εποχή , που είχαν γίνει διάφορες ανακατατάξεις...

όσον αφορά στα πολιτεύματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Εμείς σε αυτό το μάθημα, θα εξετάσουμε τον τρόπο διακυβέρνησης της Αρχαίας Αθήνας,

όταν ξεκινούσε, σιγά-σιγά, να διαμορφώνεται ως αυτόνομη πόλη-κράτος.

Όμως, σε κάθε ιστορικό γεγονός, θα πρέπει να εξετάζουμε το πλαίσιο...

μέσα στο οποίο πραγματώνεται.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται.

Δηλαδή, τον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.

Και πρέπει να απαντήσουμε, όπως σε κάθε μάθημα Ιστορίας,

σε διάφορα, πολύ σημαντικά ερωτήματα,

που καθορίζουν το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, που εξετάζουμε.

Οι ερωτήσεις μας αυτές είναι:

Πότε; Ποιος; Πού; Γιατί; Πώς; και τα αποτελέσματα.

Δηλαδή, το τι έγινε μετά.

Για να ξεκινήσουμε, λοιπόν.

Πότε εντοπίζεται το ιστορικό γεγονός που θα εξετάσουμε σε αυτό το μάθημα;

Μα βέβαια, στην Αρχαϊκή εποχή.

Μια εποχή, που λέμε ότι ξεκίνησε περίπου το 700 π.Χ.

και τελείωσε το 508 π.Χ.,

τότε που ο Κλεισθένης θεμελίωσε την Αθηναϊκή δημοκρατία.

Να εξετάσουμε λοιπόν, τα πρόσωπα τα οποία διαμόρφωσαν,

το ιστορικό γεγονός, που εξετάζουμε σήμερα.

Απαντάμε λοιπόν στα ερωτήματα: Ποιος...

μαζί με το: Πού; Και εννοείται, ότι μιλάμε για την Αθήνα.

Για την περιοχή της Αθήνας και την ευρύτερη Αττική.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Αθήνας, δεν ζούσαν όλοι μαζί σε ένα μέρος,

αλλά ήταν διεσπαρμένοι σε όλη την Αττική.

Ενώ οι περισσότεροι είχαν εγκατασταθεί...

σε μικρές εύφορες πεδιάδες και στην παραλία.

Οπότε, δεν έχουμε μια σημαντική συγκέντρωση πληθυσμού...

στην Αθήνα, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Λέγεται, την εποχή που ο μύθος με την ιστορία πλέκονται μεταξύ τους,

ότι πρώτος ήταν ο Θησέας, ο γνωστός μας μυθικός ήρωας,

εκείνος που παρακίνησε να συγκεντρωθούν οι Αθηναίοι,

και να μαζευτούν, σε αυτό που σήμερα λέμε, Αθήνα.

Στην πόλη της Αθήνας.

Μάλιστα οι Αθηναίοι, για να τιμήσουν αυτό το γεγονός,

είχαν καθιερώσει κάθε χρόνο, την γιορτή των Παναθηναίων.

Προς τιμήν του Θησέα και του γεγονότος, πως ο Θησέας ήταν εκείνος...

που ουσιαστικά ίδρυσε την Αθήνα.

Έτσι, σιγά-σιγά λοιπόν άρχισε να μαζεύεται πληθυσμός

γύρω από την γνωστή μας, Ακρόπολη.

Στον αρχαίο, ιερό αυτόν βράχο.

Στην Ακρόπολη αρχικά, ήταν και το παλάτι του βασιλιά.

Ένα καλό μέρος, ώστε να μπορεί κάποιος να προστατεύεται...

από τις διάφορες κακουχίες, επιδρομές.

Ένα πολύ καλό μέρος, για να αποφύγουμε και την πολιορκία.

Οι παλιοί κάτοικοι της Αθήνας, οι Δωριείς που είχαν εγκατασταθεί στην Πελοπόννησο,

αποφάσισαν να καταλάβουν την Αθήνα.

Εκείνη την εποχή, η Αθήνα είχε βασιλιά.

Όπως και οι περισσότερες πόλεις του ελληνικού κόσμου.

Ο βασιλιάς κυβερνούσε ουσιαστικά μόνος του.

Με την βοήθεια κάποιων, οι οποίοι τον συμβούλευαν.

Την απόλυτη εξουσία, βέβαια, την είχε εκείνος.

Για να δούμε πώς, οι Δωριείς και ο τελευταίος, όπως θα δούμε, βασιλιάς της Αθήνας,...

διαμόρφωσαν την πολιτική κατάσταση στην Αθήνα, αυτή την περίοδο.

Βλέπουμε σε αυτήν την εικόνα την κάθοδο των Δωριέων,

και πως αυτοί, μετά την Πελοπόννησο, θέλησαν να καταλάβουν και την Αθήνα.

Οι Δωριείς πολιόρκησαν την Αθήνα.

Όμως, παρόλο που ήταν φιλοπόλεμοι ήταν και δεισιδαίμονες.

Δηλαδή, φοβόντουσαν του θεούς, τα θεία.

Εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι Έλληνες, πριν από κάποια σπουδαία τους πράξη...

όπως μια πολεμική επιχείρηση, συμβουλεύονταν τα μαντεία.

Οι Δωριείς είχαν συμβουλευτεί το μαντείο των Δελφών.

Το πιο διάσημο από τα μαντεία των Ελλήνων.

Όταν ρώτησαν το μαντείο, πώς θα καταλάβουν την Αθήνα,

το μαντείο τους απάντησε ότι θα πετύχαιναν το σκοπό τους...

μόνο αν δεν σκότωναν τον βασιλιά της Αθήνας.

Το μαντείο και η μάντισσα Πυθία των Δελφών θεωρούνταν αλάνθαστοι.

Οι Δωριείς δεν τολμούσαν να κάνουν κάτι αντίθετο από του χρησμούς.

Ήταν πάρα πολύ δεισιδαίμονες.

Για να δούμε όμως, ποιος θα εκμεταλλευτεί τη δεισιδαιμονία των Δωριέων,

και τι θα γίνει σε αυτή την ιστορική στιγμή για την Αθήνα.

Μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την διακυβέρνηση αυτής της πόλης.

Στην Αθήνα, βασιλιάς ήταν ο Κόδρος, από μια σπουδαία γενιά των Αθηναίων.

Ο βασιλιάς Κόδρος, αν και βασιλιάς, νοιαζόταν πάρα πολύ για τον λαό του.

Και ήθελε να θυσιαστεί για αυτόν, ήθελε να κάνει τα πάντα για αυτόν.

Ο Κόδρος, όταν έμαθε ότι οι Δωριείς, δεν θα τολμούσαν να τον πειράξουν...

έκανε το εξής περίεργο:

Ντύθηκε σαν χωρικός, πλησίασε το στρατόπεδο των Δωριέων...

προκάλεσε κάποιους Δωριείς, οι οποίοι δεν τον αναγνώρισαν.

Και αυτοί, μη αναγνωρίζοντας τον, τον σκοτώσανε.

Στη συνέχεια όμως, καταλάβανε ότι σκοτώσαν τον λάθος άνθρωπο.

Τον βασιλιά της Αθήνας.

Πώς θα πράξουν τώρα; Θα συνεχίσουν την πολιορκία;

Θα τα βάλουν με τους θεούς; Ή θα φύγουν;

Μετά την θυσία του βασιλιά Κόδρου, οι Αθηναίοι ζήτησαν να θάψουν τον νεκρό βασιλιά τους.

Οι Δωριείς δεν μπορούσαν να αρνηθούν.

Κατάλαβαν το λάθος τους.

Μόλις κατάλαβαν ότι διέπραξαν, τόσο μεγάλη ιεροσυλία,

και πήγαν ενάντια στους χρησμούς του μαντείου των Δελφών,

έφυγαν και η πολιορκία λύθηκε.

Η Αθήνα σώθηκε.

Για να δούμε όμως τώρα, οι Αθηναίοι, πως θα αποφασίσουν να κυβερνηθούν.

Θα αλλάξει κάτι;

Μετά την θυσία του Κόδρου, οι Αθηναίοι δεν έστεψαν άλλο βασιλιά.

Την εξουσία πήραν οι ευγενείς.

Άνθρωποι με δύναμη, που κατείχαν κτήματα,

και η εξουσία τους συνήθως, πήγαινε κληρονομικά.

Το πολίτευμα λοιπόν έγινε, από βασιλεία, αριστοκρατία.

Δηλαδή οι ευγενείς, ήταν και "άριστοι", όπως αποκαλούσαν τους εαυτούς τους.

Άρα από εκεί που κυβερνούσε ένας, ο βασιλιάς, τώρα κυβερνούν περισσότεροι.

Πάλι όμως άνθρωποι με πολλή δύναμη, όχι όλος ο λαός.

Για να δούμε τα αποτελέσματα, αυτής της αλλαγής του πολιτεύματος.

Η Αθήνα σώθηκε, όμως το έδαφος της Αττικής ήταν φτωχό.

Και έτσι όπως είχαν μαζέψει τα περισσότερα κτήματα οι ευγενείς...

η γη δεν έφτανε για όλους. Δεν είχαν όλοι πρόσβαση στην καλλιέργεια.

Μάλιστα, πάρα πολλοί από τους απλούς, φτωχούς αθηναίους...

ήταν πολύ χρεωμένοι στους ευγενείς.

Και διαμαρτύρονταν συνέχεια.

Στα δικαστήρια όποτε πηγαίνανε, δεν έβρισκαν το δίκιο τους...

γιατί μέχρι τότε, παιδιά, δεν υπήρχαν γραμμένοι νόμοι.

Ήταν άγραφοι.

Και ποιος αποφάσιζε, κάθε φορά;

Αυτός που έχει τη δύναμη.

Ποιος έχει τη δύναμη, τώρα; Όχι ο βασιλιάς, αλλά οι ευγενείς.

Ουσιαστικά, έβγαζαν αποφάσεις, που ευνοούσαν τους ίδιους.

Και όχι τον λαό ή τη δικαιοσύνη.

Άρα, επικράτησε παντού μεγάλη αδικία.

Για να σταματήσει αυτή η αδικία, οι ευγενείς ανέθεσαν στον Δράκοντα...

να γράψει νόμους.

Διαφορετικά, ρισκάρανε να γίνει μια μεγάλη εξέγερση, που δεν θα τους βόλευε.

Οι νόμοι όμως αυτοί, οι πρώτοι γραπτοί νόμοι στην Αθήνα, ήταν πάρα πολύ αυστηροί.

Και είχαν σαν τιμωρία, δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, τη θανατική ποινή.

Γι' αυτό και λέγανε ότι, αυτοί οι νόμοι ήταν γραμμένοι με αίμα.

Απ' ό,τι φαίνεται, η αδικία αντικαταστάθηκε από την αυστηρότητα.

Ποια είναι όμως, τα αποτελέσματα αυτού του ιστορικού γεγονότος;

Η Αθήνα σιγά-σιγά θα μεταβεί, σε ένα ακόμα χειρότερο πολίτευμα,

λόγω της δυσαρέσκειας των κατοίκων της.

Θα δούμε αργότερα ότι θα καταλήξει στην τυραννία.

Βέβαια, αυτή η διαδικασία, σιγά-σιγά, θα οδηγήσει την Αθήνα μετά την τυραννία, στη δημοκρατία.

Θα γίνει μια από τις ισχυρότερες, πολιτικά, όσο και στρατιωτικά, πόλεις του αρχαίου κόσμου.

Τη θέση αυτή θα την στηρίξει και θα την επιβεβαιώσει,

στους πολέμους, που αργότερα θα έρθουν....

και ειδικότερα στους πολύ γνωστούς μας, Περσικούς Πολέμους.

Αλλά και αργότερα, στον Πελοποννησιακό Πόλεμο,

που ήταν εμφύλιος, μεταξύ των Ελλήνων.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Αθήνας, που θα διαμορφωθούν αργότερα,

μετά από το παλιό πολίτευμα, που εξετάσαμε σήμερα...

θα είναι η δημοκρατία, το εμπόριο το ναυτικό, η ελευθερία, η οικονομία,

αλλά και ο περιορισμός στις γυναίκες.

Εφόσον, σιγά-σιγά, ολοκληρώνεται το μάθημα μας θα περάσουμε σε κάποιες ερωτήσεις...

και ασκήσεις αυτοαξιολόγησης.

Πάμε, λοιπόν!

Πολύ σημαντική ερώτηση, την οποία μπορείτε να απαντήσετε και μόνοι σας.

Πώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την πράξη του Κόδρου;

Ήρωας βασιλιάς ή τρελός;

Ηγέτης βασιλιάς ή δειλός;

Πολύ σημαντικά ερωτήματα, τα οποία θα πρέπει να εξετάσουμε και να δικαιολογήσουμε...

σχετικά με τη θυσία του Βασιλιά Κόδρου.

Και πάμε στο δεύτερο ερώτημα μας.

Οι Αθηναίοι ήταν ευχαριστημένοι με τους νόμους του Δράκοντα;

Όπως θα δούμε και σε επόμενα μαθήματα, και είδαμε και μερικές αποδείξεις στο σημερινό μας μάθημα,

οι Αθηναίοι δεν ήταν ευχαριστημένοι, οπότε η αδικία δεν έχει φύγει τελείως.

Αναμένουμε μεγάλες αλλαγές πάλι, στο πολίτευμα της Αθήνας.

Για να δούμε αν οι προτάσεις μας είναι σωστές ή λάθος.

Ο βασιλιάς Κόδρος ένωσε τους κατοίκους της Αττικής;

Λάθος. Το έκανε ο Θησέας.

Ο βασιλιάς Θησέας θυσιάστηκε για να σωθεί η Αθήνα;

Λάθος. Θυσιάστηκε ο βασιλιάς Κόδρος.

Μετά τον Κόδρο οι Αθηναίοι δεν έκαναν άλλο βασιλιά;

Σωστά. Δεν έκαναν άλλο βασιλιά.

Την εξουσία της Αθήνας ανέλαβε ένας τύραννος;

Λάθος. Και θα το δούμε και στη συνέχεια, γιατί οι ολιγάρχες...

οι λίγοι, οι ευγενείς κατέλαβαν την εξουσία,

και μετά ήρθε η τυραννίδα.

Το πολίτευμα, μετά τον Κόδρο, ονομάστηκε αριστοκρατικό;

Σωστά. Αριστοκρατία.

Ο λαός ήταν πάλι ευχαριστημένος;

Λάθος. Ο λαός ήταν δυσαρεστημένος και με την αριστοκρατία.

Ο Δράκοντας έγραψε αυστηρούς νόμους;

Σωστά. Πολύ αυστηρούς νόμους, που κάποιοι μάλιστα έλεγαν...

ότι τους έγραψε με αίμα. Τόσο σκληροί ήταν.

Και σε αυτό το σημείο ολοκληρώνεται το σημερινό μας μάθημα της Ιστορίας.

Σας ευχαριστώ που μας παρακολουθήσατε και να έχετε μια πολύ καλή συνέχεια στη μέρα σας.

Γεια σας!


Ιστορία | Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας | Δ' Δημοτικού Επ. 6

Γεια σας, παιδιά.

Ονομάζομαι Γιώργος Ποταμιάς και θα είμαι ο δάσκαλος σας στο σημερινό μάθημα της Ιστορίας της Δ' Δημοτικού...

το θέμα του οποίου είναι: Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας.

Ένα πάρα πολύ σημαντικό μάθημα, καθώς όλοι μας γνωρίζουμε,

για ένα από τα πιο σύγχρονα πολιτεύματα της αρχαίας Αθήνας, τη δημοκρατία.

Τι συνέβαινε όμως πριν; Την Αρχαϊκή εποχή στην Αθήνα;

Καταρχάς, είναι πάρα πολύ σημαντικό να εξετάσουμε κάποιους πολύ βασικούς όρους,

στον τίτλο του μαθήματος.

Ο πρώτος και ο πιο σημαντικός όρος που πρέπει να εξετάσουμε είναι:

Τι είναι το πολίτευμα;

Αν δεν γνωρίζουμε τι είναι το πολίτευμα, δεν μπορούμε μετά να εξετάσουμε,

τα υπόλοιπα πολιτεύματα της Αθήνας.

Πολίτευμα είναι το σύνολο των θεσμών ή των κανόνων...

σύμφωνα με τους οποίους, κυβερνάται ένα κράτος ή μια πολιτεία.

Περιληπτικά δηλαδή, είναι όλοι εκείνοι οι κανόνες...

με τους οποίους μια πόλη-κράτος εκείνης της εποχής...

κυβερνιόταν από τους κατοίκους της.

Πολύ σημαντικός όρος για το πολίτευμα είναι και η κοινωνία.

Που είναι το σύνολο των ανθρώπων, που συμβιώνουν σε έναν κοινό τόπο και χρόνο...

με διάφορους δικούς τους κανόνες.

Το πολίτευμα συνδιαμορφώνεται με την κοινωνία.

Η κοινωνία διαμορφώνει το πολίτευμα.

Είναι δύο έννοιες παράλληλες, θα λέγαμε.

Ειδικά εκείνη την εποχή , που είχαν γίνει διάφορες ανακατατάξεις...

όσον αφορά στα πολιτεύματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Εμείς σε αυτό το μάθημα, θα εξετάσουμε τον τρόπο διακυβέρνησης της Αρχαίας Αθήνας,

όταν ξεκινούσε, σιγά-σιγά, να διαμορφώνεται ως αυτόνομη πόλη-κράτος.

Όμως, σε κάθε ιστορικό γεγονός, θα πρέπει να εξετάζουμε το πλαίσιο...

μέσα στο οποίο πραγματώνεται.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται.

Δηλαδή, τον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.

Και πρέπει να απαντήσουμε, όπως σε κάθε μάθημα Ιστορίας,

σε διάφορα, πολύ σημαντικά ερωτήματα,

που καθορίζουν το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, που εξετάζουμε.

Οι ερωτήσεις μας αυτές είναι:

Πότε; Ποιος; Πού; Γιατί; Πώς; και τα αποτελέσματα.

Δηλαδή, το τι έγινε μετά.

Για να ξεκινήσουμε, λοιπόν.

Πότε εντοπίζεται το ιστορικό γεγονός που θα εξετάσουμε σε αυτό το μάθημα;

Μα βέβαια, στην Αρχαϊκή εποχή.

Μια εποχή, που λέμε ότι ξεκίνησε περίπου το 700 π.Χ.

και τελείωσε το 508 π.Χ.,

τότε που ο Κλεισθένης θεμελίωσε την Αθηναϊκή δημοκρατία.

Να εξετάσουμε λοιπόν, τα πρόσωπα τα οποία διαμόρφωσαν,

το ιστορικό γεγονός, που εξετάζουμε σήμερα.

Απαντάμε λοιπόν στα ερωτήματα: Ποιος...

μαζί με το: Πού; Και εννοείται, ότι μιλάμε για την Αθήνα.

Για την περιοχή της Αθήνας και την ευρύτερη Αττική.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Αθήνας, δεν ζούσαν όλοι μαζί σε ένα μέρος,

αλλά ήταν διεσπαρμένοι σε όλη την Αττική.

Ενώ οι περισσότεροι είχαν εγκατασταθεί...

σε μικρές εύφορες πεδιάδες και στην παραλία.

Οπότε, δεν έχουμε μια σημαντική συγκέντρωση πληθυσμού...

στην Αθήνα, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Λέγεται, την εποχή που ο μύθος με την ιστορία πλέκονται μεταξύ τους,

ότι πρώτος ήταν ο Θησέας, ο γνωστός μας μυθικός ήρωας,

εκείνος που παρακίνησε να συγκεντρωθούν οι Αθηναίοι,

και να μαζευτούν, σε αυτό που σήμερα λέμε, Αθήνα.

Στην πόλη της Αθήνας.

Μάλιστα οι Αθηναίοι, για να τιμήσουν αυτό το γεγονός,

είχαν καθιερώσει κάθε χρόνο, την γιορτή των Παναθηναίων.

Προς τιμήν του Θησέα και του γεγονότος, πως ο Θησέας ήταν εκείνος...

που ουσιαστικά ίδρυσε την Αθήνα.

Έτσι, σιγά-σιγά λοιπόν άρχισε να μαζεύεται πληθυσμός

γύρω από την γνωστή μας, Ακρόπολη.

Στον αρχαίο, ιερό αυτόν βράχο.

Στην Ακρόπολη αρχικά, ήταν και το παλάτι του βασιλιά.

Ένα καλό μέρος, ώστε να μπορεί κάποιος να προστατεύεται...

από τις διάφορες κακουχίες, επιδρομές.

Ένα πολύ καλό μέρος, για να αποφύγουμε και την πολιορκία.

Οι παλιοί κάτοικοι της Αθήνας, οι Δωριείς που είχαν εγκατασταθεί στην Πελοπόννησο,

αποφάσισαν να καταλάβουν την Αθήνα.

Εκείνη την εποχή, η Αθήνα είχε βασιλιά.

Όπως και οι περισσότερες πόλεις του ελληνικού κόσμου.

Ο βασιλιάς κυβερνούσε ουσιαστικά μόνος του.

Με την βοήθεια κάποιων, οι οποίοι τον συμβούλευαν.

Την απόλυτη εξουσία, βέβαια, την είχε εκείνος.

Για να δούμε πώς, οι Δωριείς και ο τελευταίος, όπως θα δούμε, βασιλιάς της Αθήνας,...

διαμόρφωσαν την πολιτική κατάσταση στην Αθήνα, αυτή την περίοδο.

Βλέπουμε σε αυτήν την εικόνα την κάθοδο των Δωριέων,

και πως αυτοί, μετά την Πελοπόννησο, θέλησαν να καταλάβουν και την Αθήνα.

Οι Δωριείς πολιόρκησαν την Αθήνα.

Όμως, παρόλο που ήταν φιλοπόλεμοι ήταν και δεισιδαίμονες.

Δηλαδή, φοβόντουσαν του θεούς, τα θεία.

Εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι Έλληνες, πριν από κάποια σπουδαία τους πράξη...

όπως μια πολεμική επιχείρηση, συμβουλεύονταν τα μαντεία.

Οι Δωριείς είχαν συμβουλευτεί το μαντείο των Δελφών.

Το πιο διάσημο από τα μαντεία των Ελλήνων.

Όταν ρώτησαν το μαντείο, πώς θα καταλάβουν την Αθήνα,

το μαντείο τους απάντησε ότι θα πετύχαιναν το σκοπό τους...

μόνο αν δεν σκότωναν τον βασιλιά της Αθήνας.

Το μαντείο και η μάντισσα Πυθία των Δελφών θεωρούνταν αλάνθαστοι.

Οι Δωριείς δεν τολμούσαν να κάνουν κάτι αντίθετο από του χρησμούς.

Ήταν πάρα πολύ δεισιδαίμονες.

Για να δούμε όμως, ποιος θα εκμεταλλευτεί τη δεισιδαιμονία των Δωριέων,

και τι θα γίνει σε αυτή την ιστορική στιγμή για την Αθήνα.

Μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την διακυβέρνηση αυτής της πόλης.

Στην Αθήνα, βασιλιάς ήταν ο Κόδρος, από μια σπουδαία γενιά των Αθηναίων.

Ο βασιλιάς Κόδρος, αν και βασιλιάς, νοιαζόταν πάρα πολύ για τον λαό του.

Και ήθελε να θυσιαστεί για αυτόν, ήθελε να κάνει τα πάντα για αυτόν.

Ο Κόδρος, όταν έμαθε ότι οι Δωριείς, δεν θα τολμούσαν να τον πειράξουν...

έκανε το εξής περίεργο:

Ντύθηκε σαν χωρικός, πλησίασε το στρατόπεδο των Δωριέων...

προκάλεσε κάποιους Δωριείς, οι οποίοι δεν τον αναγνώρισαν.

Και αυτοί, μη αναγνωρίζοντας τον, τον σκοτώσανε.

Στη συνέχεια όμως, καταλάβανε ότι σκοτώσαν τον λάθος άνθρωπο.

Τον βασιλιά της Αθήνας.

Πώς θα πράξουν τώρα; Θα συνεχίσουν την πολιορκία;

Θα τα βάλουν με τους θεούς; Ή θα φύγουν;

Μετά την θυσία του βασιλιά Κόδρου, οι Αθηναίοι ζήτησαν να θάψουν τον νεκρό βασιλιά τους.

Οι Δωριείς δεν μπορούσαν να αρνηθούν.

Κατάλαβαν το λάθος τους.

Μόλις κατάλαβαν ότι διέπραξαν, τόσο μεγάλη ιεροσυλία,

και πήγαν ενάντια στους χρησμούς του μαντείου των Δελφών,

έφυγαν και η πολιορκία λύθηκε.

Η Αθήνα σώθηκε.

Για να δούμε όμως τώρα, οι Αθηναίοι, πως θα αποφασίσουν να κυβερνηθούν.

Θα αλλάξει κάτι;

Μετά την θυσία του Κόδρου, οι Αθηναίοι δεν έστεψαν άλλο βασιλιά.

Την εξουσία πήραν οι ευγενείς.

Άνθρωποι με δύναμη, που κατείχαν κτήματα,

και η εξουσία τους συνήθως, πήγαινε κληρονομικά.

Το πολίτευμα λοιπόν έγινε, από βασιλεία, αριστοκρατία.

Δηλαδή οι ευγενείς, ήταν και "άριστοι", όπως αποκαλούσαν τους εαυτούς τους.

Άρα από εκεί που κυβερνούσε ένας, ο βασιλιάς, τώρα κυβερνούν περισσότεροι.

Πάλι όμως άνθρωποι με πολλή δύναμη, όχι όλος ο λαός.

Για να δούμε τα αποτελέσματα, αυτής της αλλαγής του πολιτεύματος.

Η Αθήνα σώθηκε, όμως το έδαφος της Αττικής ήταν φτωχό.

Και έτσι όπως είχαν μαζέψει τα περισσότερα κτήματα οι ευγενείς...

η γη δεν έφτανε για όλους. Δεν είχαν όλοι πρόσβαση στην καλλιέργεια.

Μάλιστα, πάρα πολλοί από τους απλούς, φτωχούς αθηναίους...

ήταν πολύ χρεωμένοι στους ευγενείς.

Και διαμαρτύρονταν συνέχεια.

Στα δικαστήρια όποτε πηγαίνανε, δεν έβρισκαν το δίκιο τους...

γιατί μέχρι τότε, παιδιά, δεν υπήρχαν γραμμένοι νόμοι.

Ήταν άγραφοι.

Και ποιος αποφάσιζε, κάθε φορά;

Αυτός που έχει τη δύναμη.

Ποιος έχει τη δύναμη, τώρα; Όχι ο βασιλιάς, αλλά οι ευγενείς.

Ουσιαστικά, έβγαζαν αποφάσεις, που ευνοούσαν τους ίδιους.

Και όχι τον λαό ή τη δικαιοσύνη.

Άρα, επικράτησε παντού μεγάλη αδικία.

Για να σταματήσει αυτή η αδικία, οι ευγενείς ανέθεσαν στον Δράκοντα...

να γράψει νόμους.

Διαφορετικά, ρισκάρανε να γίνει μια μεγάλη εξέγερση, που δεν θα τους βόλευε.

Οι νόμοι όμως αυτοί, οι πρώτοι γραπτοί νόμοι στην Αθήνα, ήταν πάρα πολύ αυστηροί.

Και είχαν σαν τιμωρία, δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, τη θανατική ποινή.

Γι' αυτό και λέγανε ότι, αυτοί οι νόμοι ήταν γραμμένοι με αίμα.

Απ' ό,τι φαίνεται, η αδικία αντικαταστάθηκε από την αυστηρότητα.

Ποια είναι όμως, τα αποτελέσματα αυτού του ιστορικού γεγονότος;

Η Αθήνα σιγά-σιγά θα μεταβεί, σε ένα ακόμα χειρότερο πολίτευμα,

λόγω της δυσαρέσκειας των κατοίκων της.

Θα δούμε αργότερα ότι θα καταλήξει στην τυραννία.

Βέβαια, αυτή η διαδικασία, σιγά-σιγά, θα οδηγήσει την Αθήνα μετά την τυραννία, στη δημοκρατία.

Θα γίνει μια από τις ισχυρότερες, πολιτικά, όσο και στρατιωτικά, πόλεις του αρχαίου κόσμου.

Τη θέση αυτή θα την στηρίξει και θα την επιβεβαιώσει,

στους πολέμους, που αργότερα θα έρθουν....

και ειδικότερα στους πολύ γνωστούς μας, Περσικούς Πολέμους.

Αλλά και αργότερα, στον Πελοποννησιακό Πόλεμο,

που ήταν εμφύλιος, μεταξύ των Ελλήνων.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Αθήνας, που θα διαμορφωθούν αργότερα,

μετά από το παλιό πολίτευμα, που εξετάσαμε σήμερα...

θα είναι η δημοκρατία, το εμπόριο το ναυτικό, η ελευθερία, η οικονομία,

αλλά και ο περιορισμός στις γυναίκες.

Εφόσον, σιγά-σιγά, ολοκληρώνεται το μάθημα μας θα περάσουμε σε κάποιες ερωτήσεις...

και ασκήσεις αυτοαξιολόγησης.

Πάμε, λοιπόν!

Πολύ σημαντική ερώτηση, την οποία μπορείτε να απαντήσετε και μόνοι σας.

Πώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την πράξη του Κόδρου;

Ήρωας βασιλιάς ή τρελός;

Ηγέτης βασιλιάς ή δειλός;

Πολύ σημαντικά ερωτήματα, τα οποία θα πρέπει να εξετάσουμε και να δικαιολογήσουμε...

σχετικά με τη θυσία του Βασιλιά Κόδρου.

Και πάμε στο δεύτερο ερώτημα μας.

Οι Αθηναίοι ήταν ευχαριστημένοι με τους νόμους του Δράκοντα;

Όπως θα δούμε και σε επόμενα μαθήματα, και είδαμε και μερικές αποδείξεις στο σημερινό μας μάθημα,

οι Αθηναίοι δεν ήταν ευχαριστημένοι, οπότε η αδικία δεν έχει φύγει τελείως.

Αναμένουμε μεγάλες αλλαγές πάλι, στο πολίτευμα της Αθήνας.

Για να δούμε αν οι προτάσεις μας είναι σωστές ή λάθος.

Ο βασιλιάς Κόδρος ένωσε τους κατοίκους της Αττικής;

Λάθος. Το έκανε ο Θησέας.

Ο βασιλιάς Θησέας θυσιάστηκε για να σωθεί η Αθήνα;

Λάθος. Θυσιάστηκε ο βασιλιάς Κόδρος.

Μετά τον Κόδρο οι Αθηναίοι δεν έκαναν άλλο βασιλιά;

Σωστά. Δεν έκαναν άλλο βασιλιά.

Την εξουσία της Αθήνας ανέλαβε ένας τύραννος;

Λάθος. Και θα το δούμε και στη συνέχεια, γιατί οι ολιγάρχες...

οι λίγοι, οι ευγενείς κατέλαβαν την εξουσία,

και μετά ήρθε η τυραννίδα.

Το πολίτευμα, μετά τον Κόδρο, ονομάστηκε αριστοκρατικό;

Σωστά. Αριστοκρατία.

Ο λαός ήταν πάλι ευχαριστημένος;

Λάθος. Ο λαός ήταν δυσαρεστημένος και με την αριστοκρατία.

Ο Δράκοντας έγραψε αυστηρούς νόμους;

Σωστά. Πολύ αυστηρούς νόμους, που κάποιοι μάλιστα έλεγαν...

ότι τους έγραψε με αίμα. Τόσο σκληροί ήταν.

Και σε αυτό το σημείο ολοκληρώνεται το σημερινό μας μάθημα της Ιστορίας.

Σας ευχαριστώ που μας παρακολουθήσατε και να έχετε μια πολύ καλή συνέχεια στη μέρα σας.

Γεια σας!