×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Mille Fabulae, Fabulae 61-80

Fabulae 61-80

61) Vulpes Sanguine Madens

Vulpes gallum gallinaceum rapuerat et voraverat. At canis fortis hanc vulpem, recenti sanguine adhuc madentem, occupat et vorat, membra dente crebro discerpens.

Ab alio exspectes, alteri quod feceris.

62) Vulpes et Lupus apud Iovem

Convenerant lupus et vulpes adire Iovem ut ab eo peterent ambo quod sibi quisque deesse existimabat: lupus rapax, calliditatem vulpis; vulpes callida, lupi vires et impetum; sic fore ut singuli abundantius praedas facerent. Respuit crudelium animalium vota Iuppiter, utpote iniusta et iniuria proximis suis. “Ab origine mundi singulis animantibus largissime data munera, non uni omnia,” respondit.

63) Vulpes Aemula et Lupus

Lupus praedam multam in cubili congregaverat ut plures menses haberet quo vivere posset. Vulpes ad eius cubile venit et, aemula, lupo dixit, “Quia non vidi te per tot dies, merito tristis fui.” Cui lupus, ut agnovit livorem, ait, “Non ad me sollicita venisti, sed ut aliqua rapias.” His verbis vulpes irata, pastorem adiit. “Agis mihi gratias,” inquit, “si tibi inimicum gregis tui hodie in manus tradidero, ut iam non sis sollicitus?” Pastor ait, “Ego serviam tibi, et siquid volueris tibi tradidero.” Tunc clausum illa ostendit lupum, quem lancea ille peremit, et aemula vulpes se de alieno saturavit. Deinde ipsa in venatorem cum incideret, deprehensa a canibus et laniata, sic ait, “Ego male feci et male modo pereo, quae alterum laesi.”

64) Vulpes in Puteum Delapsa et Lupus

Vulpes, cum in puteum fortuito incidisset, lupum in ripa praetereuntem vidit rogavitque ut funem sibi compararet opemque daret ad se ipsam a tanto periculo extrahendam. Cui lupus, “Miserrima vulpes, condoleo tuum infortunium. Dic, precor, quomodo in hunc puteum incidisti?” Respondebat vulpes, “Non opus est ambagibus. Quin tu funem comparato, et deinde omnia tibi in ordine expediam.”

Qui in imminentibus versantur periculis non verba superflua, sed praesentes suppetias quaerunt.

65) Vulpes et Lupus in Fossam Delapsus

Lupum in fossam lupariam delapsum vulpes conspicata, irridebat et circum oras et fossae marginem laetabunda saltitabat, stolidum animal illum appellans, qui hominum fraudes non animadvertisset. Dum sic ergo lasciva gestiret, subsidens terra eam traxit in praeceps. Quam delabentem lupus conspicatus, “Maximum,” inquit, “nunc mortis meae solacium ad Manes feram, videns vulpem, quae me irridebat, mecum pereuntem.”

66) Vulpes et Lupus in Lardario

Lupus obviavit vulpi, dicens ei, “Magnam famem habeo, nec scio ubi quicquam praedari potero.” Cui vulpes, “Si vis me sequi, satis abunde reficiemur.” Respondit lupus, “Libenter sequar. Eamus citius, quia fames me cruciat.” Duxit igitur eum vulpes ad lardarium, et intrat prius ipsa per quoddam foramen, et lupus post eam, sed cum magna angustia, quia foramen erat valde strictum. Invenerunt magnam copiam carnium et piscium. Vulpes vero, memor stricti foraminis per quod oportebat eam reverti, moderate sumpsit. Lupus quidem ingrossavit se ad plenum. Auditur interim tumultus a familia, et veniunt famuli cum canibus et fustibus; intrant lardarium. Vulpes autem hoc audiens fugit ad foramen et exivit. Lupus vero, volens exire nec valens prae ventris grossitudine, capitur, fustigatur, et canum dentibus discerpitur.

67) Vulpes, Lupus, et Pisces

Lupus obvians vulpi ait, “Compater, unde venis?” Et vulpes, “Pisces optimos cepi et sufficienter comedi.” Quaesivit lupus, “Quomodo cepisti?” Ait vulpes, “Caudam in aquam posui, diu tenui, pisces caudae adhaeserunt et traxi eos ad terram et comedi.” Et lupus, “Numquid sic ego pisces capere possum?” Ait vulpes, “Optime poteris, cum sis fortior quam ego.” Perrexit ergo lupus festinanter et caudam in aquam posuit et diu tenuit donec esset congelata. Post longam moram, voluit caudam extrahere, credens quod multitudo piscium ei adhaereret, sed non potuit propter gelicidium quod caudam tenuit. Detentus est ibi usque mane et venerunt homines et lupum fere usque ad mortem fustigaverunt. Et cum vix evasisset, maledixit compatri suo, qui pisces sibi promisit et verbera et vulnera persolvit.

68) Vulpes, Lupus, et Panarium

Vulpes piscem comedebat iuxta flumen; lupus autem partem ab ea petebat. Vulpes ait, “Docebo te artem piscandi, et sic capies pisces et manducabis. Sed panario opus tibi est.” Abiens autem lupus ad vicum, furatus est panarium, et attulit vulpi. Vulpes panarium ligavit ad caudam lupi valde fortiter et dixit ei, “Vade per aqam, trahens panarium, et ego retro te vadam, submovens pisces.” Lupus autem trahebat per flumen panarium et vulpes caute lapides in panario ponebat. Cum autem plenum esset, vulpes abiit ad vicum et dixit hominibus, “Ecce lupus, qui oves, qui agnos, qui omnes bestias vestras comedit, nunc etiam a flumine vestro pisces extrahit.” Tunc omnes, cum gladiis, fustibus, et canibus, exierunt ad lupum et usque quasi ad mortem percusserunt.

69) Vulpes, Lupus, et Puteus

Vulpes casu cecidit per unam situlam in puteum. Venit lupus et quaerebat quid faceret ibi. Quae ait, “Bone compater, hic habeo multos pisces et magnos; utinam mecum partem haberes!” Et ait lupus, “Quomodo possem illuc descendere?” Ait vulpecula, “Supra est una situla; pone te intus, et venies deorsum.” Et erant ibi duae situlae; quando una ascendit, alia descendit. Lupus posuit se in situlam et descendit; vulpecula in alia situla ascendit. Et quando obviaverunt sibi, ait lupus, “Bone compater, quo vadis?” Et ait vulpes, “Satis comedi et ascendo. Tu descende et invenies mirabilia.” Descendit miser lupus nec invenit aliquid nisi aquam. Venerunt mane rustici et extraxerunt lupum et usque ad mortem verberaverunt.

70) Vulpes, Lupus, et Caseus

Dum putei liquor placidus lunae plenae simulacra speculo suo redderet, vulpes ieiuna illuc forte accessit, victum quaeritans; fames malesuada eam perpulit ut caseum pinguem super summis aquis innatare crederet. Vulpes ergo, cum itus facilis esset situlis duobus qui vices alternabant, in situlum ad marginem elatum sese iniicit. Sed sic delapsa, mox errorem suum luget et se perituram deputat. Iam biduum consumptum erat cum lupus tandem advenit. Quem vulpes conspicata, “In situlum,” ait, “te cito immitte; caseus opimus hic mihi repertus est. Comedi quantum cupiditas mea voluit; nunc satura, cogor hunc caseum deserere, sic abrasum, ut vides,” luna scilicet decreverat, et simul lunae imago. Lupus credulus obsequitur; sursum propellit vulpem et, parum anxia quid lupo fieret, vado haerentem liquit.

71) Vulpes, Lupus, et Asini Privilegium

Leo edixit ut omnia animalia coram eo comparerent et, illis congregatis, petiit si quis abesset. Asinus vero aberat, in quodam prato viridi et delectabili se depascens. Pro quo producendo, lupum tamquam fortem et vulpem tamquam prudentem transmittebat. Qui, accedentes ad asinum, sibi nuntiarunt ut, more aliorum, coram domino suo compareret. Asinus respondens dixit se tali privilegio tutum, quod ab omnibus edictis exemptus fuerat. Nuntii petierunt ut eius privilegium legerent, quod asinus concedebat. Altercatione quidem exorta inter lupum et vulpem quis eorum legeret, sors cecidit super vulpem, quae privilegium sibi demonstrari petiit. Cui asinus dixit, “Sub pede dextro lege confidenter.” Asinus sic vulpis accedentis oculos percutiendo avulsit. Unde lupus praecavens dixit, “Qui clerici probantur peritiores, non sunt in opere cautiores.”

72) Vulpes, Lupus, et Tria Vera

In lupum vulpes quae inciderat misella, vivam se ut caperet precabatur neque vetulam interimeret. Qui “Si mihi tres,” ait, “easque veras dixeris sententias, per Panem vitae parcam tuae.” Vulpes contra, “Utinam primum non fuisse obviam factus mihi! Dein utinam occurrisses caecus! Et super his habe,” inquit, “tertiam: utinam non ad seriorem pervenias aetatem nec mihi denuo obviam occurras!”

73) Vulpes et Nauta

Vulpes, volens mare transire, rogavit nautam ut se transferret; quod, naulo constituto, nauta fecit. Cum autem iam ad aliud litus ventum fuisset, nauta petiit naulum. At vulpes minxit super caudam et aspersit oculos nautae et quasi excaecavit eum, et saltavit ad terram extra navem. Et dixit nauta, “Malum salarium reddidisti mihi.” Cui vulpes, “Aliter fieri non potuit, iuxta illud quod scriptum est: Servitium, dico, perdit qui servit iniquo.”

74) Lupus et Nauta

Lupus, in aliam regionem transiturus, venit ad fluvium et nautam rogavit ut ipsum in navicula sua transportaret; “Dabo,” inquit, “quod volueris; tantum me recipiat navis.” Iussus est ergo intrare, et navis soluta est a litore. Tunc ait lupus homini, “Dic modo quid mercedis tibi daturus sum.” “Tria vera,” inquit, “mihi dicas pro pretio.” Placuit hoc lupo, et statim unum protulit: “Bene facit, qui benefacit.” Post haec, medio iam in flumine transito, protulit secundum: “Qui sic non facit, peius facit.” Homo exegit tertium. Cui lupus, “Tertium non habeo prae manibus, sed interim quod litori approximamus, inde cogitabo.” Illis ergo prope litus factis, lupus saltu se de nave extulit et, in sicco constitutus, “Quidquid boni perverso fit,” ait, “perditum est ex integro.”

75) Lupi et Rusticus

Rusticus arietem excoriatum portavit ad forum, quem lupi consequebantur. Quibus rusticus, “Quamdiu me sequi proponitis?” Cui lupi, “Quamdiu? Quamdiu arietem portabis.” Et ait rusticus, “Malo arietem dimittere quam tales comites habere.” Et statim arietem proiicit.

76) Lupus et Puer Mendax

Puer mendax, qui patris gregem pascebat, libenter alios ludificabatur. Aliquando ingentem clamorem sustulit, “Auxilio venite; lupus adest!” Accurrunt propere rustici et ridentur. Proximo mense, hunc dolum repetivit. Paulo post, re vera lupus apparet. Iam rursus clamat, “Auxilio venite; lupus adest!” At nemo accurrit. Maiore voce clamat, lacrimat, eiulat; frustra omnia. “Tertium nos decipere vult,” inquiunt rustici. Ita lupus in gregem irrupit et plurimas oves dilaniavit.

77) Lupus Parvulus et Pastor

Pastor, lupum parvulum cum invenisset, eum penes se enutrivit ac, ubi adolevit, pecudes ex vicinis armentis rapere docuit. Quod lupus cum egregie didicisset, “Cave,” olim pastori ait, “ne me rapiendi artem postquam docueris, multas ex tuis gregibus oves desideres.”

78) Lupus cum Canibus Nutritus

Pastor, cum lupi catulum recens natum invenisset, sublatum una cum canibus nutrivit. Postquam autem adolevit, si lupus aliquis forte rapuisset ovem, eum ille quoque cum ceteris canibus insequebatur. At si quando canes eum insequi non valerent et defessi redirent, ipse tamen pergebat donec illum assecutus, secum utpote lupus praedae particeps esset, atque deinde revertebatur. Sin autem lupus nullus in gregem insiliens ovem abripuisset, tum ipse furtim necabat et una cum canibus comedebat; donec pastor, re cognita, eum arbori suspensum occidit.

79) Lupi et Canes, Amici

Lupi canibus olim dixere, “Quid, cum omnino nobis similes sitis, eadem quoque nobiscum mente ut fratres non estis? Et sane nihil a vobis, nisi voluntate, discrepamus. Nos enim in libertate vivimus, vos hominibus subiecti et servi, verberibus obnoxii, vinculis ad collum pressi, et custodiendis gregibus addicti; cum vero cibum sumunt, vobis ossa tantum obiiciunt. Quapropter si nostra vobis amicitia grata est, greges omnes in nostram potestatem tradite omniaque communia erunt, atque nobiscum ad satietatem vescemini.” His dictis paruere canes sed, vix in speluncam cum lupis ingressi, statim ab ipsis dilacerati sunt.

80) Lupus et Canes Duo

Lupus, ex alta specula contemplatus canes geminos, gregis ovium custodes, inter se pugnantes et sese mutuis morsibus dilacerantes, spem concepit posse tuto oves invadere. Magno igitur impetu in oves delatus, cum unam oppido pinguem rapuisset, concite fugiebat. Canes, id conspicati, omissa domestica pugna, lupum fugientem assecuti, tantis illum affecere vulneribus ut vix posset evadere. Cum autem mox ab alio lupo interrogaretur cur solus gregem esset adortus, ubi tam validi erant propugnatores, “Domestica,” inquit, “pugna deceptus sum.”


Fabulae 61-80 Tales 61-80 Cuentos 61-80 Verhalen 61-80 Оповідання 61-80

61) Vulpes Sanguine Madens 61) Blood-soaked fox

Vulpes gallum gallinaceum rapuerat et voraverat. A fox had snatched a chicken and devoured it. At canis fortis hanc vulpem, recenti sanguine adhuc madentem, occupat et vorat, membra dente crebro discerpens. But a strong dog seizes this fox, still wet with fresh blood, and devours it, tearing its limbs with its teeth.

Ab alio exspectes, alteri quod feceris. You must expect, what you have done to another.

62) Vulpes et Lupus apud Iovem

Convenerant lupus et vulpes adire Iovem ut ab eo peterent ambo quod sibi quisque deesse existimabat: lupus rapax, calliditatem vulpis; vulpes callida, lupi vires et impetum; sic fore ut singuli abundantius praedas facerent. The wolf and the fox had agreed to go to Jove to ask from him what each thought he lacked: the ravenous wolf, the cunning of the fox; cunning foxes, wolves strength and attack; it would be so that each one would make more abundant spoils. Respuit crudelium animalium vota Iuppiter, utpote iniusta et iniuria proximis suis. Jupiter rejects the wishes of cruel animals, as unjust and wrongful to his neighbors. “Ab origine mundi singulis animantibus largissime data munera, non uni omnia,” respondit. "From the beginning of the world gifts have been most generously given to each living thing, not all to one," he answered.

63) Vulpes Aemula et Lupus 63) Rival foxes and wolves

Lupus praedam multam in cubili congregaverat ut plures menses haberet quo vivere posset. The wolf had gathered a lot of prey in his bed so that he would have several months in which to live. Vulpes ad eius cubile venit et, aemula, lupo dixit, “Quia non vidi te per tot dies, merito tristis fui.” Cui lupus, ut agnovit livorem, ait, “Non ad me sollicita venisti, sed ut aliqua rapias.” His verbis vulpes irata, pastorem adiit. The fox came to his bed and, his rival, said to the wolf, "Because I have not seen you for so many days, I have deservedly been sad." To whom the wolf, as he recognized the bruise, said, "You did not come to me worried, but to steal something." The fox, enraged at these words, went to the shepherd. “Agis mihi gratias,” inquit, “si tibi inimicum gregis tui hodie in manus tradidero, ut iam non sis sollicitus?” Pastor ait, “Ego serviam tibi, et siquid volueris tibi tradidero.” Tunc clausum illa ostendit lupum, quem lancea ille peremit, et aemula vulpes se de alieno saturavit. "Will you thank me," said he, "if I deliver the enemy of your flock into your hand this day, so that you will no longer be troubled?" The shepherd said, "I will serve you, and whatever you want I will deliver to you." Then she showed him the wolf, whom he killed with his lance, and the rival fox satiated himself with the stranger. Deinde ipsa in venatorem cum incideret, deprehensa a canibus et laniata, sic ait, “Ego male feci et male modo pereo, quae alterum laesi.” Then she herself, when she fell upon a hunter, was caught by dogs and mauled, said thus, "I have done wrong, and I perish in a wrong way, because I have injured another."

64) Vulpes in Puteum Delapsa et Lupus 64) The fox fell into the well and the wolf

Vulpes, cum in puteum fortuito incidisset, lupum in ripa praetereuntem vidit rogavitque ut funem sibi compararet opemque daret ad se ipsam a tanto periculo extrahendam. The fox, having accidentally fallen into a well, saw a wolf passing by on the bank, and asked him to get him a rope and give him help to extricate himself from such danger. Cui lupus, “Miserrima vulpes, condoleo tuum infortunium. To which the wolf said, "Poor fox, I sympathize with your misfortune." Dic, precor, quomodo in hunc puteum incidisti?” Respondebat vulpes, “Non opus est ambagibus. Tell me, I pray thee, how didst thou fall into this well? The fox replied, “There is no need for detours. Quin tu funem comparato, et deinde omnia tibi in ordine expediam.” But you procure the rope, and then I will arrange everything for you in order.

Qui in imminentibus versantur periculis non verba superflua, sed praesentes suppetias quaerunt. Those who are engaged in impending dangers do not seek superfluous words, but present supplies.

65) Vulpes et Lupus in Fossam Delapsus 65) The fox and the wolf fell into the pit

Lupum in fossam lupariam delapsum vulpes conspicata, irridebat et circum oras et fossae marginem laetabunda saltitabat, stolidum animal illum appellans, qui hominum fraudes non animadvertisset. When the fox saw the wolf fall into the wolf's ditch, he laughed and danced joyfully around the edges and edge of the ditch, calling him a stupid animal who had not noticed the tricks of men. Dum sic ergo lasciva gestiret, subsidens terra eam traxit in praeceps. Quam delabentem lupus conspicatus, “Maximum,” inquit, “nunc mortis meae solacium ad Manes feram, videns vulpem, quae me irridebat, mecum pereuntem.”

66) Vulpes et Lupus in Lardario 66) Fox and Wolf in Lardarius

Lupus obviavit vulpi, dicens ei, “Magnam famem habeo, nec scio ubi quicquam praedari potero.” Cui vulpes, “Si vis me sequi, satis abunde reficiemur.” Respondit lupus, “Libenter sequar. The wolf met the fox, saying to him, "I am very hungry, and I do not know where I can get anything." To which the fox said, "If you are willing to follow me, we shall be sufficiently refreshed." The wolf replied, “I will gladly follow. Eamus citius, quia fames me cruciat.” Duxit igitur eum vulpes ad lardarium, et intrat prius ipsa per quoddam foramen, et lupus post eam, sed cum magna angustia, quia foramen erat valde strictum. Let us go quickly, for I am tormented by hunger.” The fox therefore led him to the barn, and she entered first through a certain hole, and the wolf after her, but with great difficulty, because the hole was very narrow. Invenerunt magnam copiam carnium et piscium. They found a great abundance of meat and fish. Vulpes vero, memor stricti foraminis per quod oportebat eam reverti, moderate sumpsit. But the fox, mindful of the narrow opening through which it was necessary to return, took it moderately. Lupus quidem ingrossavit se ad plenum. The wolf indeed grew full of himself. Auditur interim tumultus a familia, et veniunt famuli cum canibus et fustibus; intrant lardarium. Meanwhile a commotion is heard from the family, and the servants come with dogs and clubs; they enter the larder. Vulpes autem hoc audiens fugit ad foramen et exivit. But the fox, hearing this, ran to the hole and went out. Lupus vero, volens exire nec valens prae ventris grossitudine, capitur, fustigatur, et canum dentibus discerpitur. But the wolf, desiring to go out and not being able to withstand the fatness of his belly, is caught, whipped, and torn to pieces with the dogs' teeth.

67) Vulpes, Lupus, et Pisces

Lupus obvians vulpi ait, “Compater, unde venis?” Et vulpes, “Pisces optimos cepi et sufficienter comedi.” Quaesivit lupus, “Quomodo cepisti?” Ait vulpes, “Caudam in aquam posui, diu tenui, pisces caudae adhaeserunt et traxi eos ad terram et comedi.” Et lupus, “Numquid sic ego pisces capere possum?” Ait vulpes, “Optime poteris, cum sis fortior quam ego.” Perrexit ergo lupus festinanter et caudam in aquam posuit et diu tenuit donec esset congelata. The wolf meeting the fox said, "Comrade, where did you come from?" And the fox, "I caught the best fish and ate enough." The wolf asked, "How did you get it?" Said the fox, "I put my tail in the water, I held it for a long time, the fish stuck to the tail and I pulled them to land and ate them." And the wolf said, "Can I catch fish like this?" Said the fox, "You will be able very well, since you are stronger than I." So the wolf went quickly and put his tail in the water and held it for a long time until it was frozen. Post longam moram, voluit caudam extrahere, credens quod multitudo piscium ei adhaereret, sed non potuit propter gelicidium quod caudam tenuit. After a long delay, he wanted to pull out his tail, believing that a multitude of fish were clinging to him, but he could not because of the jelly that held the tail. Detentus est ibi usque mane et venerunt homines et lupum fere usque ad mortem fustigaverunt. He was kept there until morning, and the men came and flogged the wolf almost to death. Et cum vix evasisset, maledixit compatri suo, qui pisces sibi promisit et verbera et vulnera persolvit. And when he had scarcely escaped, he cursed his compatriot, who had promised him fish, and paid for his blows and wounds.

68) Vulpes, Lupus, et Panarium

Vulpes piscem comedebat iuxta flumen; lupus autem partem ab ea petebat. Vulpes ait, “Docebo te artem piscandi, et sic capies pisces et manducabis. Sed panario opus tibi est.” Abiens autem lupus ad vicum, furatus est panarium, et attulit vulpi. But you need bread.” And the wolf went to the village, stole the bread, and brought it to the fox. Vulpes panarium ligavit ad caudam lupi valde fortiter et dixit ei, “Vade per aqam, trahens panarium, et ego retro te vadam, submovens pisces.” Lupus autem trahebat per flumen panarium et vulpes caute lapides in panario ponebat. Cum autem plenum esset, vulpes abiit ad vicum et dixit hominibus, “Ecce lupus, qui oves, qui agnos, qui omnes bestias vestras comedit, nunc etiam a flumine vestro pisces extrahit.” Tunc omnes, cum gladiis, fustibus, et canibus, exierunt ad lupum et usque quasi ad mortem percusserunt.

69) Vulpes, Lupus, et Puteus

Vulpes casu cecidit per unam situlam in puteum. Venit lupus et quaerebat quid faceret ibi. Quae ait, “Bone compater, hic habeo multos pisces et magnos; utinam mecum partem haberes!” Et ait lupus, “Quomodo possem illuc descendere?” Ait vulpecula, “Supra est una situla; pone te intus, et venies deorsum.” Et erant ibi duae situlae; quando una ascendit, alia descendit. Lupus posuit se in situlam et descendit; vulpecula in alia situla ascendit. Et quando obviaverunt sibi, ait lupus, “Bone compater, quo vadis?” Et ait vulpes, “Satis comedi et ascendo. Tu descende et invenies mirabilia.” Descendit miser lupus nec invenit aliquid nisi aquam. Venerunt mane rustici et extraxerunt lupum et usque ad mortem verberaverunt.

70) Vulpes, Lupus, et Caseus

Dum putei liquor placidus lunae plenae simulacra speculo suo redderet, vulpes ieiuna illuc forte accessit, victum quaeritans; fames malesuada eam perpulit ut caseum pinguem super summis aquis innatare crederet. While the calm liquid of the well was reflecting the images of the full moon in its mirror, a hungry fox happened to come thither, seeking food; Her hunger drove her to believe that the fat cheese was floating on the top of the water. Vulpes ergo, cum itus facilis esset situlis duobus qui vices alternabant, in situlum ad marginem elatum sese iniicit. The fox, therefore, when the going was easy for the two buckets who alternated in turns, threw himself into the bucket raised to the edge. Sed sic delapsa, mox errorem suum luget et se perituram deputat. But having slipped thus, he soon mourns his error, and sets himself to perish. Iam biduum consumptum erat cum lupus tandem advenit. Two days had already passed when the wolf finally arrived. Quem vulpes conspicata, “In situlum,” ait, “te cito immitte; caseus opimus hic mihi repertus est. Comedi quantum cupiditas mea voluit; nunc satura, cogor hunc caseum deserere, sic abrasum, ut vides,” luna scilicet decreverat, et simul lunae imago. I ate as much as my desire desired; now being full, I am forced to leave this cheese, so scratched, as you see," the moon had decided, and at the same time the image of the moon. Lupus credulus obsequitur; sursum propellit vulpem et, parum anxia quid lupo fieret, vado haerentem liquit. The gullible wolf obeys; He pushes the fox up and, a little worried about what will happen to the wolf, leaves the ford clinging to it.

71) Vulpes, Lupus, et Asini Privilegium

Leo edixit ut omnia animalia coram eo comparerent et, illis congregatis, petiit si quis abesset. Asinus vero aberat, in quodam prato viridi et delectabili se depascens. But the donkey was away, grazing in some green and pleasant meadow. Pro quo producendo, lupum tamquam fortem et vulpem tamquam prudentem transmittebat. By producing this, he conveyed the wolf as strong and the fox as wise. Qui, accedentes ad asinum, sibi nuntiarunt ut, more aliorum, coram domino suo compareret. They, approaching the donkey, told him to appear before his master, after the manner of others. Asinus respondens dixit se tali privilegio tutum, quod ab omnibus edictis exemptus fuerat. The donkey, answering, said that he was safe from such a privilege, because he had been exempted from all edicts. Nuntii petierunt ut eius privilegium legerent, quod asinus concedebat. The messengers asked to read his privilege, which the donkey granted. Altercatione quidem exorta inter lupum et vulpem quis eorum legeret, sors cecidit super vulpem, quae privilegium sibi demonstrari petiit. A dispute having arisen between the wolf and the fox as to which of them should read, the lot fell upon the fox, which asked to be shown the privilege. Cui asinus dixit, “Sub pede dextro lege confidenter.” Asinus sic vulpis accedentis oculos percutiendo avulsit. To whom the donkey said, "Under the right foot read confidently." Thus the ass struck and plucked out the eyes of the approaching fox. Unde lupus praecavens dixit, “Qui clerici probantur peritiores, non sunt in opere cautiores.” Whence the wolf, warning, said, "Those clerics who are proved to be more skilled, are not more careful in their work."

72) Vulpes, Lupus, et Tria Vera 72) The Fox, the Wolf, and the Three Truths

In lupum vulpes quae inciderat misella, vivam se ut caperet precabatur neque vetulam interimeret. The poor fox that had fallen upon the wolf prayed that he might take her alive and not kill the old woman. Qui “Si mihi tres,” ait, “easque veras dixeris sententias, per Panem vitae parcam tuae.” Vulpes contra, “Utinam primum non fuisse obviam factus mihi! He says, "If I have three," he says, "and you will say those true sentences, through the bread of your life." The fox, on the other hand, would that he had not been the first to meet me! Dein utinam occurrisses caecus! Then I wish you had met a blind man! Et super his habe,” inquit, “tertiam: utinam non ad seriorem pervenias aetatem nec mihi denuo obviam occurras!” And above these," said he, "have a third: I hope you do not reach a serious age and do not meet me again!”

73) Vulpes et Nauta

Vulpes, volens mare transire, rogavit nautam ut se transferret; quod, naulo constituto, nauta fecit. Cum autem iam ad aliud litus ventum fuisset, nauta petiit naulum. At vulpes minxit super caudam et aspersit oculos nautae et quasi excaecavit eum, et saltavit ad terram extra navem. Et dixit nauta, “Malum salarium reddidisti mihi.” Cui vulpes, “Aliter fieri non potuit, iuxta illud quod scriptum est: Servitium, dico, perdit qui servit iniquo.”

74) Lupus et Nauta

Lupus, in aliam regionem transiturus, venit ad fluvium et nautam rogavit ut ipsum in navicula sua transportaret; “Dabo,” inquit, “quod volueris; tantum me recipiat navis.” Iussus est ergo intrare, et navis soluta est a litore. Tunc ait lupus homini, “Dic modo quid mercedis tibi daturus sum.” “Tria vera,” inquit, “mihi dicas pro pretio.” Placuit hoc lupo, et statim unum protulit: “Bene facit, qui benefacit.” Post haec, medio iam in flumine transito, protulit secundum: “Qui sic non facit, peius facit.” Homo exegit tertium. Cui lupus, “Tertium non habeo prae manibus, sed interim quod litori approximamus, inde cogitabo.” Illis ergo prope litus factis, lupus saltu se de nave extulit et, in sicco constitutus, “Quidquid boni perverso fit,” ait, “perditum est ex integro.”

75) Lupi et Rusticus

Rusticus arietem excoriatum portavit ad forum, quem lupi consequebantur. Quibus rusticus, “Quamdiu me sequi proponitis?” Cui lupi, “Quamdiu? Quamdiu arietem portabis.” Et ait rusticus, “Malo arietem dimittere quam tales comites habere.” Et statim arietem proiicit.

76) Lupus et Puer Mendax

Puer mendax, qui patris gregem pascebat, libenter alios ludificabatur. Aliquando ingentem clamorem sustulit, “Auxilio venite; lupus adest!” Accurrunt propere rustici et ridentur. Proximo mense, hunc dolum repetivit. Paulo post, re vera lupus apparet. Iam rursus clamat, “Auxilio venite; lupus adest!” At nemo accurrit. Maiore voce clamat, lacrimat, eiulat; frustra omnia. “Tertium nos decipere vult,” inquiunt rustici. Ita lupus in gregem irrupit et plurimas oves dilaniavit.

77) Lupus Parvulus et Pastor

Pastor, lupum parvulum cum invenisset, eum penes se enutrivit ac, ubi adolevit, pecudes ex vicinis armentis rapere docuit. Quod lupus cum egregie didicisset, “Cave,” olim pastori ait, “ne me rapiendi artem postquam docueris, multas ex tuis gregibus oves desideres.”

78) Lupus cum Canibus Nutritus

Pastor, cum lupi catulum recens natum invenisset, sublatum una cum canibus nutrivit. Postquam autem adolevit, si lupus aliquis forte rapuisset ovem, eum ille quoque cum ceteris canibus insequebatur. At si quando canes eum insequi non valerent et defessi redirent, ipse tamen pergebat donec illum assecutus, secum utpote lupus praedae particeps esset, atque deinde revertebatur. Sin autem lupus nullus in gregem insiliens ovem abripuisset, tum ipse furtim necabat et una cum canibus comedebat; donec pastor, re cognita, eum arbori suspensum occidit.

79) Lupi et Canes, Amici

Lupi canibus olim dixere, “Quid, cum omnino nobis similes sitis, eadem quoque nobiscum mente ut fratres non estis? Et sane nihil a vobis, nisi voluntate, discrepamus. Nos enim in libertate vivimus, vos hominibus subiecti et servi, verberibus obnoxii, vinculis ad collum pressi, et custodiendis gregibus addicti; cum vero cibum sumunt, vobis ossa tantum obiiciunt. Quapropter si nostra vobis amicitia grata est, greges omnes in nostram potestatem tradite omniaque communia erunt, atque nobiscum ad satietatem vescemini.” His dictis paruere canes sed, vix in speluncam cum lupis ingressi, statim ab ipsis dilacerati sunt.

80) Lupus et Canes Duo

Lupus, ex alta specula contemplatus canes geminos, gregis ovium custodes, inter se pugnantes et sese mutuis morsibus dilacerantes, spem concepit posse tuto oves invadere. Magno igitur impetu in oves delatus, cum unam oppido pinguem rapuisset, concite fugiebat. Canes, id conspicati, omissa domestica pugna, lupum fugientem assecuti, tantis illum affecere vulneribus ut vix posset evadere. Cum autem mox ab alio lupo interrogaretur cur solus gregem esset adortus, ubi tam validi erant propugnatores, “Domestica,” inquit, “pugna deceptus sum.”