The yummy part of history | The Trivialist | TEDxUniversityofCrete - YouTube

Μεταγραφή: Chryssa Rapessi Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Γεια σας. Είμαι ο δημιουργός της σελίδας The Trivialist, Hello everyone. I am the creator of the page The Trivialist,

μια σελίδα που δραστηριοποιείται στα σόσιαλ μίντια τους τελευταίους οκτώ μήνες a page that has been active on social media the past eight months

και πραγματεύεται καθημερινά ζητήματα ιστορίας και πολιτισμού and deals with daily issues of history and civilization

μέσα από σύντομες και ενίοτε χιουμοριστικές αφηγήσεις.

Με την ιδιότητά μου αυτή, λοιπόν, είμαι καλεσμένος In this capacity, I was invited

από τους διοργανωτές και τους εθελοντές του TEDx του Πανεπιστημίου Kρήτης, by the organizers and volunteers of TEDxUniversityOfCrete,

τους οποίους ευχαριστώ πολύ για την τιμητική αυτή πρόσκληση. whom I thank for this honor.

Ξεκινώντας, θα σας διηγηθώ μια ιστορία που εκτυλίσσεται στη Γαλλία I will start by telling you a story which takes place in France

και μας πάει πίσω στον χρόνο, και συγκεκριμένα στον 16ο αιώνα. and takes us back in time, more specifically to the 16th Century.

Ο νεαρός Γάλλος βασιλιάς ο Ερρίκος Β', The young French King Henry II,

παντρεμένος με την Ιταλίδα αριστοκράτισσα Αικατερίνη των Μεδίκων, married to the Italian noblewoman Catherine de' Medici,

ερωτεύτηκε μια αυλική και κατά πολύ μεγαλύτερή του γυναίκα, fell in love with a courtier, a woman much older than himself,

την Ντιάν ντε Πουατιέ. Diane de Poitiers.

Η Ντιάν ήταν χήρα, όμορφη και πολύ καλλιεργημένη. Diane was a widow, beautiful and very cultured.

Πρότυπο αναγεννησιακής κυρίας θα λέγαμε. What we would call the perfect renaissance lady.

Ο Ερρίκος τόσο πολύ την ερωτεύτηκε ώστε να αθετεί κάθε αυλικό πρωτόκολλο Henry fell in love with her so deeply that he broke every court protocol

και να την παρουσιάζει δίπλα του περίπου ως νόμιμη σύζυγο. and appeared in public with her, almost like a legitimate wife.

Ο Πάπας της Ρώμης, ο Παύλος 4ος, The Roman Pope, Paul IV,

ενημερώθηκε για τη σκανδαλώδη αυτή συμπεριφορά του Ερρίκου was informed of Henry's scandalous behaviour

και σκέφτηκε πως έπρεπε να του τραβήξει λιγάκι το αυτί. and decided to chastise him.

Αποφάσισε λοιπόν να του στείλει ένα πολύ εντυπωσιακό δώρο So he decided to send him a very impressive gift,

ένα ρωμαϊκό άγαλμα της θεάς Διάνας, της γνωστής σε μας Αρτέμιδος. a Roman statue of the goddess Diana, known to us as Artemis.

Παρεμπιπτόντως να πω πως το άγαλμα είχε πιθανότατα βρεθεί σε κάποιο ρωμαϊκό ιερό, By the way, let me say that the statue was probably found in a Roman temple,

ή σε κάποια από τις επαύλεις του αυτοκράτορα Αδριανού or one of emperor Hadrian's mansions

και πιθανολογείται πως ήταν αντίγραφο ελληνικού χάλκινου αγάλματος and may have been a copy of a Greek bronze statue

του 4ου αιώνα προ Χριστού. dated 4th Century B.C.

Εν πάση περιπτώσει, το αριστούργημα αυτό έφτασε στα γαλλικά ανάκτορα Anyway, the masterpiece arrived at the French palace

και η επιλογή του δεν ήταν καθόλου τυχαία. and the choice wasn't random at all.

Η θεά Διάνα συμβόλιζε την Ντιάν. The goddess Diana symbolized Diane.

Ο Πάπας δήλωνε ξεκάθαρα πως γνώριζε και προειδοποιούσε τον απερίσκεπτο βασιλιά The Pope declared beyond any doubt that he knew, and warned the reckless king

πως καλό θα ήταν να σταματήσει να σκανδαλίζει τους υπηκόους του that he shouldn't scandalize his subjects

και κυρίως το καθολικό ποίμνιο. and mostly the catholic community.

Το άγαλμα αυτό μπορούμε να το θαυμάσουμε σήμερα στα πρώην ανάκτορα We can admire this statue today at the former palace,

και σημερινό μουσείο του Λούβρου. currently the Louvre Museum.

Εκεί το αντίκρισα και εγώ για πρώτη φορά πριν από δύο χρόνια That is where I saw it for the first time two year ago

και αφού έμαθα την ιστορία που το συνόδευε, and when I heard its story,

σκέφτηκα πως αυτός θα ήταν ένας πολύ ενδιαφέρον τρόπος I thought that it would be a very interesting way

να επικοινωνείται η ιστορία και η τέχνη, to combine history and art

δηλαδή με γλαφυρές αφηγήσεις που εστιάζουν σε λίγο κουτσομπολιό with depictive stories, adding a dash of gossip,

και φαντεζί περιστατικά από τη ζωή των βασιλιάδων, and flamboyant incidents from the lives of kings,

των στρατηγών, των καλλιτεχνών και ασφαλώς των καθημερινών ανθρώπων. generals, artists and of course ordinary people.

Η αλήθεια είναι πως οι ακριβείς χρονολογίες και ατελείωτες πληροφορίες The truth is that exact dates

για την τεχνοτροπία ενός εκθέματος, εν προκειμένω, λίγους ενδιαφέρουν.

Εμένα προσωπικά με κουράζουν Personally, they bore me,

και μου θυμίζουν εκείνα τα σχολικά εγχειρίδια με τις ατελείωτες πληροφορίες as they remind me of school books with endless information

που σπάνια εντυπώνονται και στο μυαλό του μαθητή. which is rarely retained by the student's brain.

Πώς μπορεί κανείς δηλαδή να σχηματίσει μια εικόνα για μια ιστορική περίοδο How can we have an image of a historic period or an incident

ή για ένα περιστατικό

αν δεν μπει λίγο στο κλίμα, αν δεν εξετάσει τις συμπεριφορές τα πάθη,

τις αγάπες και τα μίση των ανθρώπων loves and hates of people,

αν δεν καταλάβει δηλαδή without understanding the motives

τα κίνητρα και τον τρόπο σκέψης των πρωταγωνιστών της ιστορίας.

Έτσι λοιπόν αποφάσισα να φτιάξω αυτή τη σελίδα με πολλή αγάπη για την ιστορία. So I decided to make this page with a lot of love for history.

Μια αγάπη που μετρά πολλά χρόνια και ξεκινά από τα παιδικά μου χρόνια. A love that goes back many years and started in my childhood.

Μεγαλώνοντας και μολονότι το ήθελα πολύ, Growing up, and even though I really wanted to,

δεν ακολουθούσε επαγγελματικά τον κλάδο της ιστορίας για προσωπικούς λόγους. for personal reasons I didn't go into history professionally.

Όμως ήταν τόσο η επιθυμία μου να το κάνω, But, as I had a big desire to do so,

ώστε αποφάσισα κάποια στιγμή πως θα ασχοληθώ και σε ακαδημαϊκό επίπεδο. at some point I decided to get into it on an academic level.

Έτσι γράφτηκα στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσω στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, So I enrolled at University to study European Civilization,

δηλαδή την ιστορία της ευρωπαϊκής επιστήμης, meaning the history of European science,

της φιλοσοφίας, της τέχνης, κοινωνιολογία. philosophy, art, sociology.

Είναι ένα πολύ ωραίο πρόγραμμα σπουδών, ένα πολύ όμορφο ταξίδι στη γνώση It's a very nice study program, an amazing journey into knowledge

και για μένα ολοκληρώνεται φέτος το καλοκαίρι - με το καλό. which I will be completing this summer - hopefully.

Όταν ξεκίνησα λοιπόν να σπουδάζω, When I started studying,

επειδή ήδη ήμουν αποκαταστημένος επαγγελματικά, as I was already settled in a job,

με ρωτούσαν πολλοί άνθρωποι στο περιβάλλον μου a lot of people I know were asking me

ποιος είναι το σκοπός που αποφάσισα να ασχοληθώ με κάτι τέτοιο. what made me decide to get into something like that.

Μάλιστα με εκνεύριζαν λίγο οι ερωτήσεις του τύπου: I was irritated by questions like:

«Τι θα αποκομίσεις από αυτό;» «Γιατί το κάνεις;» “What will come out of it?” “Why are you doing it?”

«Πώς μπορεί αυτό να σε βοηθήσει επαγγελματικά;» “How will this help you professionally?”

και σκεφτόμουν πως είναι τόσο κρίμα τελικά I was also thinking that it was such a shame

να συνδέουμε τις σπουδές μας και την καλλιέργεια με την ωφελιμότητα. to focus our studies and cultivation on profitability.

Αναρωτιόμουν δηλαδή, «Πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε ένα όφελος, I was wondering, “Does there have to be a benefit,

ένα κέρδος, επαγγελματικό, υλικό, οικονομικό;» a professional, material or financial gain?”

Το κέρδος της προσωπικής ανάπτυξης, της διερεύνησης των οριζόντων, What about personal development and broadening your horizons,

ας πούμε, δεν μέτρα;

Δεν είναι χρήσιμη η καλλιέργεια της αυτογνωσίας Aren't the cultivation of self-knowledge

και της ικανότητας για κριτική σκέψη; and the ability for critical thinking useful?

Δεν είναι αυτά ίσως τα πιο χρήσιμα εργαλεία στη ζωή; Aren't these the most useful tools in life?

Τέλος πάντων, αποφάσισα να αγνοήσω τέτοιες απόψεις Anyway, I decided to ignore these opinions

και να συνεχίζω τις σπουδές μου που πήγαν και καλά. and continue my studies, which were going quite well.

Τώρα όμως φτάνοντας στο τέλος, άρχισα να σκέφτομαι ότι υπάρχει ένα κλισέ Now, with the end in sight, I started to think of a certain cliché:

που λέει πως οι ανθρωπιστικές επιστήμες, ενώ είναι πολύ ενδιαφέρουσες, that human studies, while very interesting,

δεν παρέχουν δυστυχώς στην τεχνοκρατική κοινωνία της εποχής μας unfortunately do not offer anything in today's technocratic society,

καμία δυνατότητα για κάτι περισσότερο πέρα από ένα ωραίο κορνιζαρισμένο πτυχίο. no potential for anything more than a nice diploma in a frame.

Και τότε είπα ότι με κάποιο τρόπο αυτό το κλισέ πρέπει να το καταρρίψω. So I decided to bring down this cliché.

Ήμουν λοιπόν πέρυσι στις διακοπές μου στην ξαπλώστρα μου, Last year, on my holiday, while sitting on a lounger,

στη Χάλκη συγκεκριμένα, in Chalki, to be precise,

και σκεφτόμουν πως κάτι πρέπει να κάνω και να αναλάβω μια δράση. I was thinking that I had to do something, take action.

Κι εκεί αποφάσισα να φτιάξω μια σελίδα στα σόσιαλ μίντια And there and then, I decided to create a page on social media

για να επικοινωνήσω την ιστορία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες στο ευρύ κοινό to bring history and the human sciences to the broad public,

και αποφάσισα να το κάνω ως τουρίστας. from the point of view of a tourist.

Άλλωστε τουρίστας ήμουν στην ξαπλώστρα, Besides, I was a tourist in my lounger,

τουρίστας ήμουν και στο Παρίσι όταν θαύμαζα την Ντιάνα στο Λούβρο. and tourist in Paris, when I admired Diana in the Louvre.

Σκεφτόμουν επίσης ότι και στα σόσιαλ μίντια σαν τουρίστας συμπεριφέρομαι. I was also thinking that I behave as a tourist on social media as well.

Μπαίνω, σκρολάρω, σταματάω σε εντυπωσιακές εικόνες, I go in, scroll, pause at impressive images,

διαβάζω κάτι σύντομο. I read something brief.

Αποκομίζω μια μικρή εμπειρία, μια γνώση, μια εντύπωση και πάω παρακάτω. I get a small experience, some knowledge, an impression and I move on.

Νομίζω λίγο πολύ όλοι οι χρήστες, κάπως έτσι λειτουργούμε, σαν τουρίστες. I think that all users act like that, pretty much like tourists.

Άλλωστε δεν προσφέρεται Aren't Facebook and Instagram ideal for something like that?

το περιβάλλον του Facebook και του Instagram για κάτι τέτοιο;

Δεν ανεβάζουμε δηλαδή φωτογραφίες από τις διακοπές μας ή από κάποια έξοδό μας; Don't we all post photos from our vacations or when we go out?

Δεν μοιραζόμαστε μικρές πληροφορίες και άρθρα Don't we share small information and articles

για την τέχνη, την πολιτική και την κοινωνία; about culture, politics, society?

Γιατί όχι και για την ιστορία; Why not history as well?

Με τη λογική επομένως του τουρίστα Thinking like a tourist

που απολαμβάνει την αποσπασματική και φευγαλέα εντύπωση who enjoys fragmentary and fleeting impressions,

φτιάχτηκε ο The Trivialist. The Trivialist was created.

Έτσι άρχισα λοιπόν να φτιάχνω εντυπωσιακές εικόνες, So I started to make impressive images,

ελκυστικές στο μάτι του χρήστη, attractive to the user's eyes,

και επίσης να δημιουργώ εικόνες λίγο πιο χιουμοριστικές και πιπεράτες. and also some funnier and raunchier images.

Και το σημαντικότερο, And, most importantly, I started writing texts

ξεκίνησα να γράφω κείμενα

που εστιάζουν σε συγκεκριμένες περιόδους της ιστορίας και της τέχνης, that focus on particular periods in history and art,

σε συγκεκριμένα γεγονότα και trivia, όπως αυτό με τον Eρρίκο και την Ντιαν, on particular events and trivia, like the one with Henry and Diane,

εξού και το όνομα της σελίδας άλλωστε. hence the name of the page.

Τα κείμενα, τα εικαστικά, η μορφή της σελίδας The texts, the images, the format of the page

δεν ξεκίνησαν ασφαλώς έτσι, όπως παρουσιάζονται σήμερα. didn't start off being as they are today.

Μετά από δοκιμές και λάθη κατέληξα πως αυτό που μου ταιριάζει Following a phase of trial and error,

και αρέσει στους αναγνώστες είναι σύντομα, γλάφυρα, περιορισμένα σε λέξεις

και πάντα συνοδευόμενα από λίγο χρώμα κείμενα, always accompanied by some color,

με κόκκινα bullets και χαριτωμένα emojis. with red bullets and cute emojis.

Kαλώς ή κακώς, η πρώτη εντύπωση είναι και η πιο σημαντική. Whether we like it or not, first impressions are the most important.

Αρχικά λοιπόν, πίστευα ότι θα κάνω την προσπάθειά μου, Initially, I thought that I would give it a try,

θα γράφω αυτά τα κείμενα για μια μικρή παρέα ανθρώπων I would write these texts for a small group of people,

και ότι θα 'μαστε κάποιοι φίλοι και φίλες, συμφοιτητές ίσως από το πανεπιστήμιο, some of my friends and perhaps fellow students from the university,

και θα τα διαβάζουμε μεταξύ μας and we would read them,

και μάλλον θα χαιρόμαστε και μεταξύ μας, μπορεί και μόνος μου. and probably enjoy them, I could even enjoy them by myself.

Απροσδόκητα, αυτό πήγε πολύ καλά. Surprisingly, it all went very well.

Η σελίδα έφτασε μέσα σε αυτούς τους οκτώ μήνες να ξεπεράσει τους 50.000 ακόλουθους. The page reached over 50,000 followers within those eight months.

Από σελίδα μετατράπηκε σε μια πολύ μεγάλη κοινότητα. The page became a very big community.

Οι χρήστες, οι επισκέπτες της σελίδας πλέον συμμετέχουν πολύ ενεργά. The users, the visitors of the page now participate very actively.

Δεν δίνουμε μόνο likes και ουάου, σχολιάζουν σε καθημερινή βάση They don't just give likes and wows, they comment on a daily basis

και σχολιάζουν και μέσα από τις δικές τους εμπειρίες και τις γνώσεις. and comment through their own experiences and knowledge.

Τι συμβαίνει λοιπόν; So what is happening?

Αυτό είναι το σημαντικότερο. That's the most important thing.

Ανταλλάσσονται πληροφορίες People are exchanging Information,

και αναπτύσσονται πολιτισμένοι διάλογοι ευτυχώς, thankfully through civilized dialogue,

ενώ παράλληλα δημιουργείται ένα δίκτυο ανθρώπων while a network is created

που ενδιαφέρεται πολύ για την ιστορία και τον πολιτισμό. consisting of people with an interest in history and civilization.

Αυτό από μόνο του νομίζω, είναι πάρα πολύ εντυπωσιακό. This fact, by itself, is very impressive.

Η εξέλιξη αυτή με χαροποίησε ιδιαίτερα This development made me very happy

διότι τη σελίδα την έφτιαξα γι' αυτόν ακριβώς τον σκοπό. because I made this page for this very purpose.

Για να κάνω προσιτή και αγαπητή την ιστορία To make history accessible and likeable

και να δίνω το ερέθισμα για λίγη περισσότερη μελέτη της. and to stimulate an interest in further study.

Σε καμία περίπτωση δεν διδάσκω. In no way am I teaching.

Γράφω κείμενα και τα συζητώ με τους αναγνώστες. I write texts and I discuss them with the readers.

Διαβάζω όλα τα σχόλια. I read all the comments

Προσπαθώ πάντα να απαντώ I try to answer them all,

και τις περισσότερες φορές εμπνέομαι και από τα ίδια τα σχόλια. and I often get inspired by the comments themselves,

Δηλαδή παίρνω ιδέες για νέα άρθρα. I get ideas for new articles.

Μάλλον σκέφτομαι πως γι' αυτό αγάπησε αυτή τη σελίδα ο κόσμος. Perhaps that's why people loved the page.

Διότι δε μελετάμε τα ιστορικά γεγονότα και τα φαινόμενα Because we don't study historic facts and phenomena

με τον στείρο σχολικό τρόπο, in the sterile school way,

δεν εξετάζουμε τα κατορθώματα, τις μάχες και τις βιογραφίες we don't examine accomplishments, battles and biographies

ή και τις τεχνοτροπίες των έργων της ζωγραφικής or the techniques of art paintings

απαριθμώντας ημερομηνίες, τοποθεσίες ή ένα σωρό ονόματα και άγνωστους όρους citing dates, places

που σίγουρα κανείς δεν θα θυμάται which surely nobody will remember

και σίγουρα θα μας κάνουν όλους να βαριόμαστε. and surely bore us all.

Εστιάζουμε στα μικρά, τα ασήμαντα, τα διασκεδαστικά We focus on the small, insignificant, fun

ή και τα δραματικά γεγονότα της ιστορίας. or even dramatic events of history.

Με έναν περίεργο και διαφορετικό τρόπο In a strange and different way

αφουγκραζόμαστε τις φωνές των ανθρώπων του παρελθόντος. we hear the voices of people in the past.

Κλείνοντας, θα πω πως σήμερα, στην εποχή των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων In closing, I would like to say

των διεθνών μεταναστεύσεων, της κλιματικής κρίσης και της πανδημίας, international immigration, climate crisis and the pandemic,

η μελέτη της ιστορίας και του ανθρώπινου πολιτισμού είναι ίσως απαραίτητη όσο ποτέ. the study of history and human civilization

Η ιστορία μάς διδάσκει και μας καθοδηγεί, History teach us and leads us,

μας υπενθυμίζει πως δεν είμαστε μοναδικοί όπως θέλουμε να πιστεύουμε, it reminds us that we are not unique, as we would like to believe,

διότι λίγο πολύ όλοι ακολουθούμε τα ίδια διαχρονικά μοτίβα συμπεριφοράς. because we pretty much all follow the same timeless patterns of behavior.

Όλοι δηλαδή αγαπάμε, μισούμε, ελπίζουμε, πιστεύουμε σε κάτι.

Και κάτι ακόμα. And one more thing.

Η ιστορία είναι αφήγηση. History is narrative.

Και η αφήγηση είναι η επικοινωνία The narrative is the communicaion

που αναπτύσσουμε με τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. that we develop with ourselves and our environment.

Ευχαριστώ πολύ τους διοργανωτές, τους τεχνικούς και όλους εσάς. Thank you to all the organizers, the technicians and all of you.