Start learning this lesson now

Barış Özcan 2020, İnsanlık tarihi bir kitaba sığsaydı biz hangi sayfada olurduk?

İnsanlık tarihi bir kitaba sığsaydı biz hangi sayfada olurduk?

Merhaba “insan”

Tanıştığımıza memnun oldum. İzin verirsen seni biraz daha yakından tanımak istiyorum. O yüzden senin hakkında bazı çıkarımlar yapacağım.

Sosyal medya takipçi istatistiklerime göre %32 ihtimalle İstanbul'da yaşıyorsun. Dünyada 5 milyondan fazla nüfusa sahip 81 şehirden en kalabalık olan 15.sinde…

Beni anlayabildiğine göre Türkçe biliyorsun. Şu anda dünyada en yaygın konuşulan 200 dilden 17.sini. Oysa 7.8 milyarlık dünya nüfusunun %12'si aralarında Türkçe'nin de olduğu bu 200 dilde yapılan konuşmalardan hiçbir şey anlamıyor. Çünkü dünyada 7117 farklı lisan var.

Yaşadığın yer ya da konuştuğun dil her ne olursa olsun seninle şu anda, burada, internet bulutunun içinde, sanal bir gerçeklikte buluştuk. Peki ya şimdi, burada değil de 120.000 yıl önce Arabistan'ın Nefud Çölü'nde karşılaşsaydık? Bu ne biçim bir soru diye düşünüyor olabilirsin. Doğrusu geçen haftaya kadar benim de aklıma gelmezdi. Ama sonra yeni yayımlanan şu araştırmayı okumaya başladım. Suudi Arabistan'ın kuzey batısındaki bu çöl, bir zamanlar gölmüş. Yani deve, fil gibi hayvanların ve insanların yollarının üstündeki bir uğrak yeriymiş. Bu izlerin develere, bunların da fillere ait olduğunu anlamak pek de zor değil. Peki ya bunlar? Bastığı yerleri toprak diyerek geçmeyip tanımaya çalışan bilim insanlarının yaptığı hassas derinlik ölçümlerini inceleyince daha iyi görebiliyoruz. Bunlar insanlara ait ayak izleri. 120.000 yıl önce Afrika'dan yola çıkıp şimdilerde çöl olan bu gölün yanında mola vermiş 7 kişiye ait ayak izleri. Belki de o yedi kişiden biri senin 4800. kuşaktan büyük annen ya da büyük baban. Çoğumuz 4. kuşaktan öncesini bile hatırlamıyor. Ne kadar az şey biliyoruz. Sadece kendimiz ya da kendi neslimizle ilgili değil, insanlık hakkındaki bilgilerimiz de çok sınırlı.

Geçenlerde e-posta kutuma bir mesaj düştüğünde bunu bana çok sade ama çok etkili bir şekilde gösteren bir çizimle karşılaştım. Yazar Tim Urban'dan gelen bu mesajdaki çizim onun henüz yayımlanmamış kitabı için hazırladığı taslaklardan biri. “İnsanlık tarihini 800 sayfalık bir kitaba dönüştürseydik ne olurdu?” gibi çok basit bir soruyu görselleştirmiş. Grafikteki her bir sayfa tarihteki 250 yılı ve her bir satır da 6000 yıllık bir dönemi temsil ediyor. Anatomik olarak modern sayılabilecek insanın tarihi 200.000 yıl öncesinden başlatılıyor. Üstteki sarı sayfaların ne kadar çok olduğunu fark ettiniz mi? O sayfalar boyunca insanlar göçebeydi, avcılık ve toplayıcılık yaparak yaşamlarını sürdürüyordu. Sarı sayfaların altlarına doğru bir noktada insanların davranış olarak da modernleşmeye, bugünkü insanlara benzemeye başladığını görüyoruz. En alttaki iki satırda yani son 12.000 yıllık dönemde yiyeceklerimizi aramak, avlamak ve toplamak yerine onları yetiştirmeye karar vermişiz. Tarım yapabilmek için göçebelikten vazgeçip yerleşik hayata geçmişiz. Şimdilerde çoğumuzun yaşadığı kentlerin çok daha küçük ilk örneklerini inşa etmişiz. 33 satırlı bu grafiğin en alt satırında yaptıklarımızı yazmaya başlamışız. İnsanlığın kayıtlı tarihi sadece bu son 6000 yıllık dönemi -en alt satırı- kapsıyor. Tim Urban grafiğin son sayfalarına o dönemde yaşamış ve tarihe geçmiş bazı ünlü isimleri de eklemiş. Her sayfa tarihteki 250 yıllık dönemi temsil ediyor, unutmayın. Böyle bir kitapta şu sayfa M.Ö. 500 ila M.Ö. 250 yılları arasında yaşamış insanlardan bahsetseydi, muhtemelen Aristo ismini o döneme damgasını vuran kişilerden biri olarak öne çıkaracaktı. Çünkü bu kişiler, yaptıklarıyla, yazdıklarıyla diğer insanları derinden etkilediler, değiştirdiler.

Bu grafiği biraz daha görselleştirmek için gerçek bir kitap kullanalım mı? Yaklaşık 800 sayfalık bir kitaba ihtiyacımız var. Kütüphanemden bir tane buldum. İnsanlık tarihini yıllara göre eşit miktarda sayfalara bölüştürüp bir kitaba sığdırabilseydik işte şöyle bir kitap olurdu. İnsanlık kitabı. Her bir sayfası dünya üzerinde yaşayan insanların 250 yıllık hayatını özetliyor. Okumaya başladığımızda her sayfada 250 yıl daha ileriye gidiyoruz. 250 yıl, 500 yıl, sayfayı çeviriyorum, 750 yıl, 1000 yıl. Biz şu anda bu kitabın 801. Sayfasındayız. Hatta her bir satırı 10 yıl olarak kabul edersek ikinci satırın sonundayız. Ya bunda ya da bir önceki sayfada doğduk ama biliyoruz ki hepimiz bu sayfada öleceğiz. Şu içinde bulunduğumuz satırda bile neler oldu neler… O satırdaki kelimeleri birer yıl olarak kabul edersek 2020'yi temsil eden en uygun kelime ne olurdu acaba? Bunu gerçekten merak ediyorum. Siz bir tarihçi olsaydınız hangi kelimeyi seçerdiniz? Peki her bir sayfanın en önemli insanını bulmaya devam etseydik bu sayfanın en önemli ismi kim olurdu? Bilemeyiz öyle değil mi? Daha sayfanın tamamlanmasına 23 satır var: 230 yıl. Kim bilir kimler doğacak ve yaptıklarıyla, yazdıklarıyla insanları nasıl etkileyecekler, nasıl değiştirecekler?

Evet bunu bilemiyoruz, işin ilginci dünya tarihinde bildiğimiz tüm önemli isimler bu kitabın sadece son 11 sayfasında yazılı. Kitabın ilk 789 sayfasında yaşamış insanlar bizim için meçhul. Onları genellemekten başka elimizden bir şey gelmiyor. Bu isimsiz insanlardan bazıları ateşi, bazıları da tekerleği buldu ama onların bırakın kim olduklarını bilmeyi hangi sayfada yaşadıklarından bile tam olarak emin değiliz. Arabistan çöllerinde geçen hafta bulunan 7 kişinin ayak izlerinden yola çıkarak onların 320. sayfayla 352. sayfa arasında bir yerlerde yaşamış olduklarını tahmin ediyoruz. 32 sayfalık bir aralık bu. 8000 yıllık bir dönem. Aynı 32 sayfalık bölüm kitabın sonlarında olsaydı orada piramitlerin yapıldığını da okuyacaktık, Mars'a gidildiğini de… O zaman insanlık tarihini yıllara göre eşit ağırlıklı olarak sayfalara bölmek pek de mantıklı değil. Bu sayfaların bazıları diğerlerine göre çok daha önemli. O sayfalarda sadece evrimsel değil devrimsel dönüşümlere tanık oluyoruz. Az önce sarı sayfaların altlarına doğru bir noktada insanların davranış olarak da modernleşmeye, bugünkü insanlara benzemeye başladığını görüyoruz demiştim. 60.000 yıl kadar önce, o noktada ne oldu biliyor musunuz? İnsanların adeta işletim sistemini değiştiren bir şey oldu. İnsanlar dili icat etti. O zamana kadar taşları, sopaları ya da bunlardan yaptıkları araçları elleriyle fırlatan insanlar, artık elleri yerine ağızlarıyla anlamlı sesleri, sözleri fırlatmaya başladılar. Bunun çok daha etkili bir araç olduğunu keşfettiler. O gün bugündür yüzlerce farklı formatta binlerce ayrı dili konuşuyoruz.

İnsanlık kitabının sayfalarını çevirmeye devam ettiğimizde 30.000 yıl kadar önce 680. sayfada yeni bir devrimsel dönüşümün kitapta yeni bir bölümü başlattığına tanık oluyoruz. Fransa'daki bir mağaranın duvarına bu kez bilinçli olarak bir insan kendi elinin izini bırakıyor. Çünkü bu bir bilinç devrimi. Çünkü o izi bırakarak ilk sanat eserlerinden birini üreten kişi bizlere “ben buradaydım” demeye çalışıyor. “Ben vardım. Ben yaşadım.” İnsanlar artık konuştukları dili kalıcı hale getirmenin, onu kayıtlara geçirmenin de mümkün olduğunu fark ediyor.

Ancak o kayıtların yazılara, yazıların da anlamlı içeriklere yani kitaplara dönüşmesi ancak son 10 sayfada gerçekleşiyor. Evet dünyada yazılmış kitapların tamamı insanlık kitabının son 10 sayfasında. Gösterdiğim grafiğin 1250-1500 yılları arasında yaşamış en meşhur kişi olarak Gutenberg'i göstermesine şaşmamalı. Çünkü onun icat ettiği matbaayla bu kitaplar herkesin erişebileceği bilgilere dönüştü. 800 sayfalık kitapta bizden 4 sayfa önce yaşamış olanların çoğu kitap denilen kavramın varlığından bile haberdar değildi. Onlar sadece kendi çevrelerindeki insanlardan, kendi dillerini bilenlerle konuşabildiklerinden öğrendikleri kadar bilgi sahibiydiler.

Belki dikkatinizi çekmiştir. Arkamdaki kütüphanenin üst raflarında kalın ciltli kitaplar var. Bu 60 cildin içinde insanlık tarihi boyunca yazılmış en önemli metinlerin, kitapların tamamı var. Geçen yüzyılın en önemli yazarlarından George Orwell'in “Hayvan Çiftliği” de var, grafikte kendisine özel bir sayfa ayrılan Aristo'nun 2500 yıl önce yazdığı “Hayvanların Tarihi” de… 800 sayfalık insanlık kitabının son 10 sayfasında üretilen en önemli bilgiler bunlar. Bizim içinde bulunduğumuz 801. sayfanın daha henüz başlarındayız. Kitabın ortalarında gerçekleşen konuşma devrimi, sonlarına doğru gerçekleşen yazma devrimi, daha üç sayfa önce gerçekleşen bilgiyi çoğaltma ve yayma devrimlerinden sonra insanlar birbirleriyle daha önce hiç olmadığı kadar güçlü bir şekilde iletişim kurmaya başladılar. En başta da söylediğim gibi artık birbirimizi daha yakından tanıyabilme şansına sahibiz. İçinde bulunduğumuz sayfada matbaanın yerini internet, kitapların yerini de cep telefonları ve mobil cihazlar aldı. Bu teknolojileri ve cihazları kullanarak ürettiğimiz bilgi miktarı artık öyle ciltlere sığdırılabilecek gibi değil. Her yıl, daha önce 200000 yıl boyunca üretilmiş bilginin tamamından fazlasını üretiyoruz. Sadece insanlarla değil makinelerle de anlaşabilmek için yeni diller icat etmeye devam ediyoruz. Sadece kitaplarda olduğu gibi yazılı bir iletişim kurmuyoruz; bu videoda olduğu gibi görüntülü, sesli, grafikli, şekilli yeni formatlar türetiyoruz.

Peki insanlığa ait bu kitap ne zaman ve nasıl bitecek? Benim seçtiğim kitap biraz daha kalın, 884 sayfa. 84 sayfa sonra, 21000 yıl sonra başka biri bir grafik çizecek olsa ona hangi satırları ilave edecek? Ya da bu dünyadaki insanlık tarihi cildi bitip, başka dünyalarda yeni sayfalar mı, yeni kitaplar mı oluşturmaya başlayacağız? Yoksa başkaları bunu çoktan yapmaya başladı mı? Benim arkamdaki ciltlere benzer ama binlerce yıldır değil de milyarlarca yıldır yazılmakta olan Galaktik bir Ansiklopedinin parçası mıyız?

Buna benzer düşünce deneyleri yapmaktan çok hoşlanıyorum. Kavramlara böyle çok geniş bir perspektiften bakabilme çabasını kaybetmemeye çalışıyorum. İnsanlık kitabının 800. sayfasının 23. satırında yani 1977'de fırlatılan Voyager 1 uzay aracı aynı sayfanın sonlarında güneş sisteminin dışına çıktı ve çok geniş perspektifli bir fotoğraf çekip gönderdi. O fotoğrafta dünya soluk mavi bir nokta şeklinde görülüyor. Sadece bu fotoğrafa bakmak bile bizim evrendeki yerimizi anlamak açısından çok önemli. İşte insanlık tarihini bir kitaba benzetme gayretimin altında aslında tarihin buna benzer bir fotoğrafını çekme çabası var. Ben bu kitabın sayfaları arasında küçük bir noktayım.

O halde soluk mavi nokta fotoğrafını gören Carl Sagan'ın dünya gezegeni için söylediği sözleri ben bu insanlık kitabına uyarlayarak söyleyebilirim. Şu kitaba tekrar bakın. Bu kitap bizim evimiz. O biziz. Sevdiğiniz ve tanıdığınız, adını duyduğunuz, yaşayan ve ölmüş olan herkes onun içinde bulunuyor. Tüm neşemizin ve kederimizin toplamı, binlerce birbirini yalanlayan din, ideoloji ve iktisat öğretisi; insanlık tarihi boyunca yaşayan her avcı ve toplayıcı, her kahraman ve korkak, her medeniyet kurucusu ve yıkıcısı, her kral ve çiftçi, her aşık çift, her anne ve baba, umut dolu çocuk, mucit, kâşif, ahlak hocası, yoz siyasetçi, her süperstar, her “yüce önder”, her aziz ve günahkâr bu kitabın içinde.

Eğer bir gün galaktik ansiklopedinin bir parçası haline gelecekse bu cilde, bu kitaba ne isim verilebilirdi acaba? İnsanlığı özetleyecek en anlamlı başlık ne olurdu? Belki de seçtiğim bu kitabın adı. War and Peace. Savaş ve Barış.

İnsanlık tarihi bir kitaba sığsaydı biz hangi sayfada olurduk? человечество|история|один|книга|вместилась бы|мы|какой|страница|были бы ||||tenait|||page| humanity||||could fit||||would be Wenn die Geschichte der Menschheit in ein Buch passen würde, auf welcher Seite würden wir stehen? If human history fit into a book, which page would we be on? Si l'histoire de l'humanité tenait dans un livre, à quelle page serions-nous ? Se la storia dell'umanità entrasse in un libro, in quale pagina ci troveremmo? Om mänsklighetens historia kunde beskrivas i en bok, vilken sida skulle vi då befinna oss på? Если бы история человечества поместилась в книгу, на какой странице мы были бы?

Merhaba “insan” привет|человек Hello "human" Привет, "человек"

Tanıştığımıza memnun oldum. что мы познакомились|рад|я стал Рад с тобой познакомиться. İzin verirsen seni biraz daha yakından tanımak istiyorum. |если ты дашь|тебя|немного|еще|ближе|узнать|я хочу ||||||connaître| ||||||get to know| Let me get to know you a little better. Если ты не против, я хотел бы узнать тебя немного лучше. O yüzden senin hakkında bazı çıkarımlar yapacağım. это|поэтому|твой|о|некоторые|выводы|я сделаю |||||inferences| Ich werde also einige Schlüsse über Sie ziehen. So I'm going to make some deductions about you. Поэтому я сделаю некоторые выводы о тебе.

Sosyal medya takipçi istatistiklerime göre %32 ihtimalle İstanbul'da yaşıyorsun. социальные|медиа|подписчик|статистикам|согласно|вероятно||ты живешь ||suiveur|mes statistiques|||| ||follower|my statistics|||| According to my social media follower statistics, there is a 32% chance that you live in Istanbul. Согласно статистике моих подписчиков в социальных сетях, у тебя 32% вероятность жить в Стамбуле. Dünyada 5 milyondan fazla nüfusa sahip 81 şehirden en kalabalık olan 15.sinde… в мире|более чем 5|более|населению|имеющий|городов|самый|многолюдный|который|15-м |||||||||elle |||population||||||it Unter den 81 Städten der Welt mit mehr als 5 Millionen Einwohnern ist sie die 15. bevölkerungsreichste. In the 15th most populous city out of 81 cities with a population of more than 5 million in the world… В мире есть 81 город с населением более 5 миллионов, и ты находишься в 15-м по численности.

Beni anlayabildiğine göre Türkçe biliyorsun. меня|ты смог понять|согласно|турецкий|ты знаешь |tu peux||| |you can understand||| You speak Turkish so you can understand me. Раз ты меня понимаешь, значит, ты знаешь турецкий. Şu anda dünyada en yaygın konuşulan 200 dilden 17.sini. этот|сейчас|в мире|самый|распространенный|говоримый|языков|17-й из них ||||||langues| ||||most widely|spoken language||of them It is currently the 17th of the 200 most widely spoken languages in the world. Сейчас мы говорим на 17-м из 200 самых распространенных языков в мире. Oysa 7.8 milyarlık dünya nüfusunun %12'si aralarında Türkçe'nin de olduğu bu 200 dilde yapılan konuşmalardan hiçbir şey anlamıyor. однако|миллиардный|мир|населения|12%|среди|турецкого|тоже|который|эти|языках|сделанные|разговоров|никакой|вещь|не понимает ||||||||||||des conversations|||ne comprend |billion|||||||||languages||conversations in|||does not understand Allerdings verstehen 12 % der 7,8 Milliarden Menschen auf der Welt nichts in diesen 200 Sprachen, einschließlich Türkisch. However, 12% of the world's population of 7.8 billion understand nothing from the speeches made in these 200 languages, including Turkish. Однако 12% населения мира в 7,8 миллиарда человек не понимают ничего из разговоров на этих 200 языках, среди которых есть и турецкий. Çünkü dünyada 7117 farklı lisan var. потому что|в мире|различных|языков|есть |||langue| |||languages| Denn es gibt 7117 verschiedene Sprachen auf der Welt. Because there are 7117 different languages in the world. Потому что в мире существует 7117 различных языков.

Yaşadığın yer ya da konuştuğun dil her ne olursa olsun seninle şu anda, burada, internet bulutunun içinde, sanal bir gerçeklikte buluştuk. место|место|или||язык|язык|любой|что|бы ни было|пусть|с тобой|сейчас|в данный момент|здесь|интернет|облака|внутри|виртуальной|одной|реальности|встретились |||||||||||||||du nuage||||réalité| |||||||||||||||cloud||virtual||virtual reality|we meet Ganz gleich, wo Sie leben oder welche Sprache Sie sprechen, wir treffen Sie genau hier, genau jetzt, in der Cloud des Internets, in einer virtuellen Realität. Regardless of where you live or the language you speak, we met you right now, here, in the internet cloud, in a virtual reality. Где бы ты ни жил и на каком бы языке ни говорил, мы встретились с тобой сейчас, здесь, в облаке интернета, в виртуальной реальности. Peki ya şimdi, burada değil de 120.000 yıl önce Arabistan'ın Nefud Çölü'nde karşılaşsaydık? ну|а|сейчас|здесь|не|тоже|лет|назад|Аравийского|Нефуд|в пустыне|встретили бы |||||||||Nefoud||nous avions rencontré ||||||||Arabia's|Nefud Desert|Nefud Desert|we had met Was wäre, wenn wir uns nicht hier und jetzt, sondern vor 120.000 Jahren in der arabischen Wüste Nefud getroffen hätten? What if we met now, not here, but 120,000 years ago in Arabia's Nefud Desert? А что если бы мы встретились не здесь, а 120 000 лет назад в пустыне Нефуд в Аравии? Bu ne biçim bir soru diye düşünüyor olabilirsin. это|какой|вид|один|вопрос|что|думаю|можешь This||||||| What kind of question is this, you might be thinking? Ты, возможно, думаешь, что это странный вопрос. Doğrusu geçen haftaya kadar benim de aklıma gelmezdi. правда|прошлый|на неделе|до|мне|тоже|в голову|не приходило |||||||wouldn't come Honestly, I didn't even think about it until last week. Честно говоря, до прошлой недели это даже не приходило мне в голову. Ama sonra yeni yayımlanan şu araştırmayı okumaya başladım. но|потом|новое|опубликованное|это|исследование|читать|начал |||published||the research|| Aber dann habe ich diese neu veröffentlichte Studie gelesen. But then I started reading this newly published research. Но потом я начал читать новое исследование, которое только что было опубликовано. Suudi Arabistan'ın kuzey batısındaki bu çöl, bir zamanlar gölmüş. Саудовская|Аравия|северный|западный|этот|пустыня|один|когда-то|было озером ||||||||était un lac |||to the northwest||desert|||was a lake Diese Wüste im Nordwesten von Saudi-Arabien war einst ein See. Эта пустыня на северо-западе Саудовской Аравии когда-то была озером. Yani deve, fil gibi hayvanların ve insanların yollarının üstündeki bir uğrak yeriymiş. значит|верблюд|слон|как|животных|и|людей|дорог|на|одно|остановка|было местом |chameau||||||des routes|||lieu de passage|était |camel|elephant|||||paths|on top of||stopover|it is a place Mit anderen Worten, es war ein Zwischenstopp auf dem Weg von Tieren wie Kamelen und Elefanten und Menschen. In other words, it was a stopover place on the roads of animals such as camels, elephants and people. Donc, c'était un lieu de passage pour les chameaux, les éléphants et les humains. То есть это было место остановки для таких животных, как верблюды и слоны, а также для людей. Bu izlerin develere, bunların da fillere ait olduğunu anlamak pek de zor değil. эти|следы|верблюдам|эти|тоже|слонам|принадлежащие|что|понять|не|тоже|трудно|не |traces||||||||||| |traces|to elephants|||elephants|belong to|||||| Es ist nicht schwer zu erkennen, dass diese Spuren zu Kamelen und diese zu Elefanten gehören. It is not difficult to recognize that these tracks belong to camels and these to elephants. Il n'est pas très difficile de comprendre que ces traces appartiennent aux chameaux, et que celles-ci appartiennent aux éléphants. Понять, что эти следы принадлежат верблюдам, а эти - слонам, не так уж и сложно. Peki ya bunlar? ну|или|эти What about these? Et que dire de celles-ci ? А что насчет этих? Bastığı yerleri toprak diyerek geçmeyip tanımaya çalışan bilim insanlarının yaptığı hassas derinlik ölçümlerini inceleyince daha iyi görebiliyoruz. он наступил|места|земля|говоря|не проходя|узнавать|работающие|наука|людей|его сделанные|точные|глубина|измерения|изучая|более|хорошо|мы можем видеть les endroits où il a marché||||ne pas passer|à reconnaître||||||profondeur|mesures|en examinant||| it stepped||||not passing|to recognize|trying|scientific||||depth|measurements|when examining|||we can see Wir können es besser sehen, wenn wir die sensiblen Tiefenmessungen von Wissenschaftlern untersuchen, die versuchen, die Stellen, auf die sie getreten sind, zu erkennen, indem sie sie nicht als Boden ausgeben. We can see it better when we examine the sensitive depth measurements made by scientists who try to recognize the places they step on, rather than calling them soil. Изучая точные измерения глубины, проведенные учеными, которые не проходят мимо мест, где они ступают, а пытаются их понять, мы можем лучше увидеть. Bunlar insanlara ait ayak izleri. это|людям|принадлежащие|нога|следы ||||footprints These are human footprints. Это следы ног людей. 120.000 yıl önce Afrika'dan yola çıkıp şimdilerde çöl olan bu gölün yanında mola vermiş 7 kişiye ait ayak izleri. год|назад|из Африки|в путь|выйдя|сейчас|пустыня|являющийся|это|озера|рядом|остановка|давший|человеку|принадлежащие|нога|следы |||||||||||stop||||| The footprints of 7 people who set out from Africa 120,000 years ago and stopped by this now desert lake. Следы семи человек, которые 120 000 лет назад покинули Африку и сделали остановку у этого озера, которое сейчас является пустыней. Belki de o yedi kişiden biri senin 4800. kuşaktan büyük annen ya da büyük baban. возможно|тоже|тот|семь|человек|один|твоя|поколение|большой|бабушка|или||большой|дедушка |||||||génération|||||| |||||||generation|||||| Perhaps one of those seven is your grandmother or grandfather from the 4800th generation. Возможно, один из этих семи человек — это твоя прабабушка или прадедушка с 4800-го поколения. Çoğumuz 4. kuşaktan öncesini bile hatırlamıyor. большинство из нас|поколение|до него|даже|не помнит ||avant||ne se souvient Most of us||before the 4th generation||remember Die meisten von uns erinnern sich nicht einmal mehr an die Zeit vor der vierten Generation. Most of us don't even remember before the 4th generation. Большинство из нас даже не помнит о 4-м поколении. Ne kadar az şey biliyoruz. что|насколько|мало|вещи|мы знаем How little we know. Как мало мы знаем. Sadece kendimiz ya da kendi neslimizle ilgili değil, insanlık hakkındaki bilgilerimiz de çok sınırlı. только|мы сами|или||наше|поколение|касательно|не|человечество|касательно|наши знания|тоже|очень|ограниченные |||||génération|||||||| |||||our generation|||||our knowledge||| Unser Wissen nicht nur über uns selbst oder unsere Generation, sondern auch über die Menschheit ist sehr begrenzt. Our knowledge not only about ourselves or our own generation, but also about humanity is very limited. Наши знания не только о себе или о нашем поколении, но и о человечестве в целом очень ограничены.

Geçenlerde e-posta kutuma bir mesaj düştüğünde bunu bana çok sade ama çok etkili bir şekilde gösteren bir çizimle karşılaştım. на днях|||в мой ящик|одно|сообщение|когда упало|это|мне|очень|простое|но||эффективное|один|способе|показывающее|один|рисунком|я столкнулся |||à ma boîte e-mail|||est tombé||||simple||||||||dessin|j'ai rencontré recently|||my inbox|||when it arrived||||simple|||effective|||showing me||drawing|I encountered Kürzlich erhielt ich eine Nachricht in meinem E-Mail-Postfach und stieß auf eine Zeichnung, die mir dies auf sehr einfache, aber sehr wirkungsvolle Weise veranschaulichte. I recently came across a drawing that shows me when a message arrives in my e-mail inbox, in a very simple but very effective way. На днях, когда в мой почтовый ящик пришло сообщение, я наткнулся на рисунок, который очень просто, но очень эффективно это мне показал. Yazar Tim Urban'dan gelen bu mesajdaki çizim onun henüz yayımlanmamış kitabı için hazırladığı taslaklardan biri. автор|Тим|от Урбана|пришедший|это|в сообщении|рисунок|его|еще|не опубликованной|книга|для|подготовленный|эскизов|один |Tim|d'Urban|||du message||||non publié||||ébauches| |Tim Urban|Urban|||the message|drawing (1)|||unpublished||||drafts| Die Zeichnung in dieser Nachricht des Autors Tim Urban ist eine der Skizzen für sein unveröffentlichtes Buch. The drawing in this message from author Tim Urban is one of his sketches for his unpublished book. Сообщение от автора Тима Урбана содержит рисунок, который является одним из черновиков его еще не опубликованной книги. “İnsanlık tarihini 800 sayfalık bir kitaba dönüştürseydik ne olurdu?” gibi çok basit bir soruyu görselleştirmiş. ||страниц|один|книгу|если бы мы превратили|что|было бы|как|очень|простой|один|вопрос|визуализировал |||||avait transformé||||||||visualisé |history||||if we had converted||||||||visualized Er stellte sich eine sehr einfache Frage: "Was würde passieren, wenn wir die Geschichte der Menschheit in ein 800-seitiges Buch verwandeln würden? He visualized a very simple question like "What would happen if we turned the history of humanity into an 800-page book?". Он визуализировал очень простой вопрос: "Что было бы, если бы мы превратили историю человечества в 800-страничную книгу?" Grafikteki her bir sayfa tarihteki 250 yılı ve her bir satır da 6000 yıllık bir dönemi temsil ediyor. в графике|каждая|одна|страница|в истории|лет|и|каждая|одна|строка|тоже|летний|один|период|представляет|делает du graphique|||||||||ligne|||||| In the graph||||||||||||||| Each page in the chart represents 250 years in history, and each row represents a period of 6,000 years. Каждая страница на графике представляет 250 лет истории, а каждая строка - 6000-летний период. Anatomik olarak modern sayılabilecek insanın tarihi 200.000 yıl öncesinden başlatılıyor. анатомически|как|современный|можно считать|человека|история|лет|назад|начинается anatomique||||||||commence Die Geschichte des anatomisch modernen Menschen beginnt vor 200.000 Jahren. The history of man, who can be considered anatomically modern, begins 200,000 years ago. История человека, который можно считать современным с анатомической точки зрения, начинается 200000 лет назад. Üstteki sarı sayfaların ne kadar çok olduğunu fark ettiniz mi? верхние|желтые|страницы|что|насколько|много|это|заметили|вы|ли celui du dessus||pages||||||| Ist Ihnen aufgefallen, wie viele Gelbe Seiten es oben gibt? Notice how many of the yellow pages at the top are? Вы заметили, как много желтых страниц сверху? O sayfalar boyunca insanlar göçebeydi, avcılık ve toplayıcılık yaparak yaşamlarını sürdürüyordu. те|страницы|на протяжении|люди|они были кочевыми|охота|и|собирательство|делая|их жизни|он продолжал |pages|||étaient nomades|chasse||cueillette|||soutenait Während dieser Zeit waren die Menschen Nomaden und lebten vom Jagen und Sammeln. Throughout those pages, people were nomadic, making their living by hunting and gathering. На этих страницах люди были кочевниками, выживая за счет охоты и собирательства. Sarı sayfaların altlarına doğru bir noktada insanların davranış olarak da modernleşmeye, bugünkü insanlara benzemeye başladığını görüyoruz. желтые|страницы|вниз|к|одна|точка|людей|поведение|как|тоже|к модернизации|современные|людям|к схожести|он начал|мы видим ||sous les||||||||à se moderniser|||ressembler|| Am Ende der Gelben Seiten sehen wir, dass die Menschen irgendwann anfingen, sich in ihrem Verhalten zu modernisieren und den Menschen von heute zu ähneln. Towards the bottom of the yellow pages, we see that at some point people started to modernize in terms of behavior, to become more like people today. Мы видим, что на определенном этапе под желтыми страницами люди начали вести себя более современно, становясь похожими на современных людей. En alttaki iki satırda yani son 12.000 yıllık dönemde yiyeceklerimizi aramak, avlamak ve toplamak yerine onları yetiştirmeye karar vermişiz. самые|нижние|две|строки|то есть|последние|лет|период|нашу еду|искать|охотиться|и|собирать|вместо|их|к выращиванию|решение|мы приняли In the bottom two lines, the last 12,000 years, we decided to raise our food instead of foraging, hunting and gathering. В последних двух строках, то есть за последние 12 000 лет, мы решили не искать, не охотиться и не собирать нашу еду, а выращивать ее. Tarım yapabilmek için göçebelikten vazgeçip yerleşik hayata geçmişiz. сельское хозяйство|мочь делать|для|кочевничества|отказавшись|оседлый|жизнь|мы перешли Um Landwirtschaft betreiben zu können, gaben wir das Nomadentum auf und wurden sesshaft. In order to be able to do agriculture, we gave up nomadic life and started a settled life. Чтобы заниматься сельским хозяйством, мы отказались от кочевого образа жизни и перешли к оседлости. Şimdilerde çoğumuzun yaşadığı kentlerin çok daha küçük ilk örneklerini inşa etmişiz. в настоящее время|большинства из нас|живущих|городов|гораздо|более|маленьких|первых|примеров|строить|мы построили We have built much smaller prototypes of cities where most of us now live. В настоящее время мы построили гораздо меньшие первые примеры городов, в которых живет большинство из нас. 33 satırlı bu grafiğin en alt satırında yaptıklarımızı yazmaya başlamışız. строковый|этот|графика|самый|нижний|строке|то|писать|мы начали In der untersten Zeile dieses 33-zeiligen Diagramms haben wir angefangen zu schreiben, was wir getan haben. In the bottom line of this 33-line graph, we started to write down what we did. На самом нижнем ряду этого графика из 33 строк мы начали записывать то, что мы сделали. İnsanlığın kayıtlı tarihi sadece bu son 6000 yıllık dönemi -en alt satırı- kapsıyor. |записанная|история|только|этот|последний|летний|период|самый|нижний|строка|охватывает Die aufgezeichnete Geschichte der Menschheit umfasst nur diesen letzten Zeitraum von 6000 Jahren - das ist die Quintessenz. The recorded history of humanity covers only the last 6000 years - the bottom line. Зарегистрированная история человечества охватывает только этот последний период в 6000 лет - самый нижний ряд. Tim Urban grafiğin son sayfalarına o dönemde yaşamış ve tarihe geçmiş bazı ünlü isimleri de eklemiş. Тим|Урбан|графика|последние|страницы|в то|время|жил|и|в историю|вошедшие|некоторые|знаменитые|имена|тоже|добавил Tim Urban has also added some famous names that lived in that period and went down in history on the last pages of the chart. Тим Урбан добавил на последние страницы графика некоторых известных личностей, которые жили в то время и вошли в историю. Her sayfa tarihteki 250 yıllık dönemi temsil ediyor, unutmayın. каждая|страница|в истории|летний|период|представляет|делает|не забывайте Denken Sie daran, dass jede Seite einen Zeitraum von 250 Jahren in der Geschichte darstellt. Remember, each page represents a 250-year period in history. Каждая страница представляет собой 250-летний период в истории, не забывайте. Böyle bir kitapta şu sayfa M.Ö. такой|один|в книге|эта|страница|| In such a book, this page is BC. На такой странице книги указано 500 г. до н.э. 500 ila M.Ö. до|| 500 to BC до 500 г. до н.э. 250 yılları arasında yaşamış insanlardan bahsetseydi, muhtemelen Aristo ismini o döneme damgasını vuran kişilerden biri olarak öne çıkaracaktı. годы|между|жившими|людьми|если бы он говорил|вероятно|Аристотель|имя|тот|эпохе|отпечаток|оставивший|людьми|один|как|вперед|он бы выделил Hätte er Personen erwähnt, die in der Zeit zwischen 250 und 250 gelebt haben, hätte er wahrscheinlich den Namen von Aristoteles als eine der Personen hervorgehoben, die diese Zeit geprägt haben. If he had talked about people who lived between 250 BC, he would probably have highlighted the name Aristotle as one of the people who left his mark on that period. Если бы он говорил о людях, живших в 250-х годах, он, вероятно, выделил бы имя Аристотеля как одного из тех, кто оставил след в то время. Çünkü bu kişiler, yaptıklarıyla, yazdıklarıyla diğer insanları derinden etkilediler, değiştirdiler. потому что|эти|люди|своими делами|своими писаниями|других|людей|глубоко|они повлияли|они изменили Denn diese Menschen haben andere Menschen mit dem, was sie getan und geschrieben haben, zutiefst beeinflusst und verändert. Because these people have profoundly influenced and changed other people through what they have done, what they have written. Потому что эти люди глубоко повлияли на других своими делами и своими писаниями.

Bu grafiği biraz daha görselleştirmek için gerçek bir kitap kullanalım mı? этот|график|немного|более|визуализировать|для|настоящей|одной|книга|давайте использовать|ли Shall we use a real book to visualize this chart a bit more? Хотите ли вы использовать настоящую книгу, чтобы немного лучше визуализировать этот график? Yaklaşık 800 sayfalık bir kitaba ihtiyacımız var. примерно|страниц|одну|книгу|нам нужно|есть Нам нужна книга примерно на 800 страниц. Kütüphanemden bir tane buldum. из моей библиотеки|один|экземпляр|я нашел Я нашел один в своей библиотеке. İnsanlık tarihini yıllara göre eşit miktarda sayfalara bölüştürüp bir kitaba sığdırabilseydik işte şöyle bir kitap olurdu. |его историю|по годам|согласно|равное|количеству|страницам|распределив|один|книгу|если бы мы смогли уместить|вот|такой|один|книга|она была бы Wenn wir die Geschichte der Menschheit in gleiche Seiten nach Jahren unterteilen und in ein Buch einpassen könnten, dann wäre es ein Buch wie dieses. If we could divide the history of humanity into an equal amount of pages over the years and fit it into a book, this would be a book like this. Если бы мы могли разделить историю человечества на равные части по годам и уместить это в одну книгу, то вот такой бы она была. İnsanlık kitabı. |книга Humanity book. Книга человечества. Her bir sayfası dünya üzerinde yaşayan insanların 250 yıllık hayatını özetliyor. каждая|одна|страница|мир|на|живущих|людей|летняя|жизнь|она резюмирует Jede Seite fasst 250 Jahre des Lebens der Menschen auf der Erde zusammen. Каждая страница подводит итог 250-летней жизни людей, живущих на Земле. Okumaya başladığımızda her sayfada 250 yıl daha ileriye gidiyoruz. читать|когда мы начали|каждая|на странице|год|еще|вперед|мы идем Wenn wir anfangen zu lesen, gehen wir auf jeder Seite 250 Jahre weiter. When we start reading, we move forward 250 years on every page. Когда мы начинаем читать, мы продвигаемся на 250 лет вперед на каждой странице. 250 yıl, 500 yıl, sayfayı çeviriyorum, 750 yıl, 1000 yıl. год|год|страницу|я переворачиваю|год|год 250 years, 500 years, I turn the page, 750 years, 1000 years. 250 лет, 500 лет, переворачиваю страницу, 750 лет, 1000 лет. Biz şu anda bu kitabın 801. мы|этот|момент|этот|книги We are currently at 801 of this book. Мы сейчас на 801. Sayfasındayız. на странице We are on your page. странице этой книги. Hatta her bir satırı 10 yıl olarak kabul edersek ikinci satırın sonundayız. даже|каждый|один|строку|год|как|принимаем|если|второй|строки|мы на конце Wenn wir jede Zeile als 10 Jahre betrachten, sind wir am Ende der zweiten Zeile angelangt. In fact, if we consider each line as 10 years, we are at the end of the second line. Если считать каждую строку 10 годами, то мы находимся в конце второй строки. Ya bunda ya da bir önceki sayfada doğduk ama biliyoruz ki hepimiz bu sayfada öleceğiz. ||||||||||||||умрем Wir wurden entweder auf dieser Seite oder auf der vorherigen Seite geboren, aber wir wissen, dass wir alle auf dieser Seite sterben werden. We were born either on this page or on the previous page, but we know that we will all die on this page. Мы родились либо здесь, либо на предыдущей странице, но мы знаем, что все мы умрем на этой странице. Şu içinde bulunduğumuz satırda bile neler oldu neler… O satırdaki kelimeleri birer yıl olarak kabul edersek 2020'yi temsil eden en uygun kelime ne olurdu acaba? |||||||||||по одному||||||представляющее||||||| What has happened even in the line we are in… If we accept the words in that line as a year, what would be the most appropriate word to represent 2020? Даже в этой строке, в которой мы находимся, произошло столько всего... Если считать слова в этой строке как годы, какое слово лучше всего представляло бы 2020 год? Bunu gerçekten merak ediyorum. I'm really curious about this. Мне действительно интересно. Siz bir tarihçi olsaydınız hangi kelimeyi seçerdiniz? вы|один|историк|если бы вы были|какой|слово|вы бы выбрали Если бы вы были историком, какое слово бы вы выбрали? Peki her bir sayfanın en önemli insanını bulmaya devam etseydik bu sayfanın en önemli ismi kim olurdu? ну|каждый|один|страницы|самый|важный|человека|находить|продолжать|если бы мы|эта|страницы|самый|важный|имя|кто|было бы So if we kept finding the most important person on each page, who would be the most important person on this page? Ну а если бы мы продолжали искать самого важного человека на каждой странице, кто был бы самым важным именем на этой странице? Bilemeyiz öyle değil mi? мы не можем знать|так|не|ли We don't know, do we? Мы не можем знать, правда? Daha sayfanın tamamlanmasına 23 satır var: 230 yıl. еще|страницы|завершения|строки|есть|лет There are still 23 lines to complete the page: 230 years. До завершения страницы осталось 23 строки: 230 лет. Kim bilir kimler doğacak ve yaptıklarıyla, yazdıklarıyla insanları nasıl etkileyecekler, nasıl değiştirecekler? кто|знает|кто-то|родится|и|своими действиями|своими записями|людей|как|повлияют|как|изменят Кто знает, кто родится и как они повлияют на людей своими делами и своими словами, как они изменят их?

Evet bunu bilemiyoruz, işin ilginci dünya tarihinde bildiğimiz tüm önemli isimler bu kitabın sadece son 11 sayfasında yazılı. да|это|не знаем|дело|интересное|мир|в истории|знаем|все|важные|имена|это|книги|только|последние|страницах|написаны Yes, we don't know that. The interesting thing is that all the important names we know in the history of the world are written only in the last 11 pages of this book. Да, мы этого не знаем, и что интересно, все известные имена в истории мира написаны только на последних 11 страницах этой книги. Kitabın ilk 789 sayfasında yaşamış insanlar bizim için meçhul. книги|первые|страницах|жившие|люди|нашим|для|неизвестны Die Menschen, die auf den ersten 789 Seiten des Buches leben, sind uns unbekannt. The people who lived in the first 789 pages of the book are unknown to us. Люди, жившие на первых 789 страницах книги, для нас неизвестны. Onları genellemekten başka elimizden bir şey gelmiyor. их|обобщать|другое|из наших рук|одно|дело|не получается Wir können nichts anderes tun, als sie zu verallgemeinern. All we can do is generalize them. Мы не можем сделать ничего, кроме как обобщать их. Bu isimsiz insanlardan bazıları ateşi, bazıları da tekerleği buldu ama onların bırakın kim olduklarını bilmeyi hangi sayfada yaşadıklarından bile tam olarak emin değiliz. этот|безымянный|людей|некоторые|огонь|некоторые|тоже|колесо|нашли|но|их|оставьте|кто|они были|знать|на какой|странице|они жили|даже|полностью|точно|уверенный|не мы Some of these anonymous people found fire and some found the wheel, but we're not even sure what page they lived on, let alone knowing who they were. Некоторые из этих безымянных людей нашли огонь, некоторые - колесо, но мы даже не уверены, на какой странице они жили, не говоря уже о том, кто они. Arabistan çöllerinde geçen hafta bulunan 7 kişinin ayak izlerinden yola çıkarak onların 320. sayfayla 352. sayfa arasında bir yerlerde yaşamış olduklarını tahmin ediyoruz. Аравия|в пустынях|прошедшая|неделя|найденные|человека|след|из следов|по пути|выходя|их|страницей|страница|между|одно|места|жившие|они были|предположение|мы делаем Based on the footprints of 7 people found in the deserts of Arabia last week, we guess that they lived somewhere between page 320 and page 352. Исходя из следов 7 человек, найденных на прошлой неделе в арабских пустынях, мы предполагаем, что они жили где-то между 320-й и 352-й страницами. 32 sayfalık bir aralık bu. страничный|один|промежуток| This is a 32-page range. Это диапазон в 32 страницы. 8000 yıllık bir dönem. летний|один|период 8000-летний период. Aynı 32 sayfalık bölüm kitabın sonlarında olsaydı orada piramitlerin yapıldığını da okuyacaktık, Mars'a gidildiğini de… тот же|страничный|раздел|книги|в конце|если бы был|там|пирамид|построенных|тоже|мы бы читали|на Марс|отправленных|тоже Hätte das gleiche 32-seitige Kapitel am Ende des Buches gestanden, hätten wir gelesen, dass die Pyramiden dort gebaut wurden, oder dass sie zum Mars gereist sind... If the same 32-page chapter was at the end of the book, we would read that the pyramids were built there, and that we went to Mars… Если бы этот 32-страничный раздел находился в конце книги, мы бы также прочитали о том, как были построены пирамиды, и о том, как люди отправились на Марс... O zaman insanlık tarihini yıllara göre eşit ağırlıklı olarak sayfalara bölmek pek de mantıklı değil. это|время|человечество|историю|годам|согласно|равным|весомым|образом|страницам|делить|не|тоже|разумно|не Es macht also wenig Sinn, die Geschichte der Menschheit in gleich gewichtete Seiten nach Jahren aufzuteilen. It wouldn't make much sense then to divide human history into equally weighted pages over the years. Тогда делить историю человечества на страницы с равным весом по годам не имеет большого смысла. Bu sayfaların bazıları diğerlerine göre çok daha önemli. эти|страницы|некоторые|другим|по сравнению с|очень|более|важные Некоторые из этих страниц гораздо важнее других. O sayfalarda sadece evrimsel değil devrimsel dönüşümlere tanık oluyoruz. это|на страницах|только|эволюционные|не|революционные|изменениям|свидетель|мы становимся Auf diesen Seiten werden wir nicht nur Zeuge von evolutionären, sondern auch von revolutionären Umwälzungen. In those pages, we witness not only evolutionary but also revolutionary transformations. На этих страницах мы становимся свидетелями не только эволюционных, но и революционных преобразований. Az önce sarı sayfaların altlarına doğru bir noktada insanların davranış olarak da modernleşmeye, bugünkü insanlara benzemeye başladığını görüyoruz demiştim. только|что-то|желтые|страницы|вниз|к|одно|точке|людей|поведение|как|тоже|модернизироваться|современные|людям|походить|начал|видим|я сказал Я только что говорил, что мы видим, как люди начинают вести себя более современно, становясь похожими на современных людей. 60.000 yıl kadar önce, o noktada ne oldu biliyor musunuz? лет|примерно|назад|тот|момент|что|произошло|знаю|вы You know what happened at that point, about 60,000 years ago? Знаете, что произошло около 60 000 лет назад? İnsanların adeta işletim sistemini değiştiren bir şey oldu. |как будто|операционная|система|изменяющий|одно|вещь|произошло Es war etwas, das beinahe das Betriebssystem der Menschen veränderte. Something happened that almost changed people's operating system. Произошло нечто, что фактически изменило операционную систему людей. İnsanlar dili icat etti. |язык|изобретение|он сделал Люди изобрели язык. O zamana kadar taşları, sopaları ya da bunlardan yaptıkları araçları elleriyle fırlatan insanlar, artık elleri yerine ağızlarıyla anlamlı sesleri, sözleri fırlatmaya başladılar. тот|времени|до|камни|палки|или|тоже|из них|сделанные ими|инструменты|руками|бросающие|люди|больше|руки|вместо|ртами|значимые|звуки|слова|бросать|начали Menschen, die bis dahin Steine, Stöcke oder daraus gefertigte Werkzeuge mit den Händen geworfen hatten, begannen, bedeutungsvolle Laute und Worte mit dem Mund statt mit den Händen zu werfen. Until then, people who had thrown stones, sticks or tools made of them with their hands, started to throw meaningful sounds and words with their mouths instead of their hands. К тому времени люди, которые бросали камни, палки или сделанные из них орудия руками, начали бросать осмысленные звуки и слова ртом вместо рук. Bunun çok daha etkili bir araç olduğunu keşfettiler. этого|очень|более|эффективным|инструментом||что|они обнаружили Они обнаружили, что это гораздо более эффективный инструмент. O gün bugündür yüzlerce farklı formatta binlerce ayrı dili konuşuyoruz. тот|день|с тех пор|сотни|разные|форматов|тысячи|отдельных|языков|мы говорим Since that day, we speak thousands of different languages in hundreds of different formats. С тех пор мы говорим на тысячах различных языков в сотнях разных форматов.

İnsanlık kitabının sayfalarını çevirmeye devam ettiğimizde 30.000 yıl kadar önce 680. sayfada yeni bir devrimsel dönüşümün kitapta yeni bir bölümü başlattığına tanık oluyoruz. |книги|страницы|переворачивать|продолжать|когда мы|лет|примерно|назад|странице|новое|глава|||||||что она начала|свидетель|мы Wenn wir die Seiten des Buches der Menschheit weiter umblättern, werden wir Zeuge, dass vor 30.000 Jahren, auf Seite 680, eine neue revolutionäre Veränderung ein neues Kapitel des Buches einleitete. Когда мы продолжаем переворачивать страницы книги человечества, мы становимся свидетелями того, как около 30 000 лет назад на 680-й странице новая революционная трансформация открыла новую главу в книге. Fransa'daki bir mağaranın duvarına bu kez bilinçli olarak bir insan kendi elinin izini bırakıyor. во французской|одной|пещеры|на стене|этот|раз|сознательно|как|один|человек|своей|руки|след|оставляет An der Wand einer Höhle in Frankreich hinterlässt ein Mann absichtlich den Abdruck seiner eigenen Hand. На стене пещеры во Франции человек сознательно оставляет отпечаток своей руки. Çünkü bu bir bilinç devrimi. потому что|это|одно|сознание|революция Denn dies ist eine Revolution des Bewusstseins. Потому что это революция сознания. Çünkü o izi bırakarak ilk sanat eserlerinden birini üreten kişi bizlere “ben buradaydım” demeye çalışıyor. потому что|тот|след|оставляя|первые|искусство|произведений|одно|создающий|человек|нам|я|я был здесь|говоря|пытается Denn indem er diese Spur hinterlässt, versucht die Person, die eines der ersten Kunstwerke geschaffen hat, uns zu sagen: "Ich war hier". Потому что, оставляя этот след, человек, создавший одно из первых произведений искусства, пытается сказать нам: "Я был здесь". “Ben vardım. я|я был "Я существовал." Ben yaşadım.” İnsanlar artık konuştukları dili kalıcı hale getirmenin, onu kayıtlara geçirmenin de mümkün olduğunu fark ediyor. я|я жил||теперь|они говорят|язык|постоянным|состоянием|сделать|его|записям|записать|тоже|возможно|что|я заметил|он делает Я жил.” Люди теперь осознают, что возможно сделать язык, на котором они говорят, постоянным, зафиксировав его на бумаге.

Ancak o kayıtların yazılara, yazıların da anlamlı içeriklere yani kitaplara dönüşmesi ancak son 10 sayfada gerçekleşiyor. однако|те|записи|текстам|тексты|тоже|значимыми|содержанием|то есть|книгам|превращение|только|последние|страницах|происходит Aber erst auf den letzten 10 Seiten werden diese Aufzeichnungen zu Schriften und die Schriften zu sinnvollem Inhalt, d. h. zu Büchern. However, it is only in the last 10 pages that those records turn into articles and the articles into meaningful content, that is, books. Однако эти записи превращаются в тексты, а тексты — в значимое содержание, то есть в книги, только на последних 10 страницах. Evet dünyada yazılmış kitapların tamamı insanlık kitabının son 10 sayfasında. да|в мире|написанных|книг|все|человечество|книги|последние|страницах Yes, all the books written in the world are in the last 10 pages of the book of humanity. Да, все книги, написанные в мире, находятся на последних 10 страницах книги человечества. Gösterdiğim grafiğin 1250-1500 yılları arasında yaşamış en meşhur kişi olarak Gutenberg'i göstermesine şaşmamalı. я показал|график|годы|между|живший|самый|известный|человек|как|Гутенберга|его показанию|не удивительно No wonder the graphic I showed shows Gutenberg as the most famous person who lived between 1250-1500. Неудивительно, что график показывает Гутенберга как самого известного человека, жившего в 1250-1500 годах. Çünkü onun icat ettiği matbaayla bu kitaplar herkesin erişebileceği bilgilere dönüştü. потому что|его|изобретение|он сделал|печатью|эти|книги|каждого|доступные|информации|они стали Denn mit der von ihm erfundenen Druckerpresse wurden diese Bücher zu Informationen, die für jedermann zugänglich waren. Because with the printing press he invented, these books turned into information accessible to everyone. Потому что благодаря изобретенной им печатной машине эти книги стали доступными для всех. 800 sayfalık kitapta bizden 4 sayfa önce yaşamış olanların çoğu kitap denilen kavramın varlığından bile haberdar değildi. страниц|в книге|от нас|страница|раньше|жившие|тех|большинство|книга|называемая|концепция|существование|даже|осведомленные|не были Most of those who lived 4 pages before us in the 800-page book were not even aware of the existence of the concept called a book. В 800-страничной книге большинство из тех, кто жил за 4 страницы до нас, даже не знали о существовании понятия книги. Onlar sadece kendi çevrelerindeki insanlardan, kendi dillerini bilenlerle konuşabildiklerinden öğrendikleri kadar bilgi sahibiydiler. они|только|свои|в своем окружении|от людей|свои|языки|с теми|из-за того|то|столько|информация|они обладали Sie wussten nur so viel, wie sie von den Menschen um sie herum gelernt hatten, von denen, die ihre eigene Sprache sprachen. They only knew as much as they learned from the people around them, as they could speak to those who spoke their own language. Они обладали знаниями лишь в той мере, в какой могли общаться с людьми из своего окружения, говорящими на их языке.

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.9 PAR_CWT:AvJ9dfk5=6.55 ru:AvJ9dfk5 openai.2025-02-07 ai_request(all=66 err=0.00%) translation(all=131 err=0.00%) cwt(all=1496 err=5.21%)