Big Bang’den bu yana görülen en büyük patlama keşfedildi! İki kara deliğin çarpı
büyük|Big Bang'den|bu|yana|görülen|en|büyük|patlama|keşfedildi||||
最も大きな|ビッグバン以来||以来||||爆発|発見されました||ブラック|ブラックホールの|衝突
|du Big Bang||depuis|||||||||
Die größte Explosion seit dem Urknall ist entdeckt worden! Die Kollision von zwei schwarzen Löchern
Ανακαλύφθηκε η μεγαλύτερη έκρηξη από τη Μεγάλη Έκρηξη! Η σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών
Descubierta la mayor explosión desde el Big Bang La colisión de dos agujeros negros
La plus grande explosion depuis le Big Bang a été découverte ! La collision de deux trous noirs
Scoperta la più grande esplosione dopo il Big Bang! La collisione di due buchi neri
De grootste explosie sinds de oerknal is ontdekt! De botsing van twee zwarte gaten
A maior explosão desde o Big Bang foi descoberta: a colisão de dois buracos negros
Обнаружен самый мощный взрыв со времен Большого взрыва! Столкновение двух черных дыр
Den största explosionen sedan Big Bang har upptäckts! Kollisionen mellan två svarta hål
发现了宇宙大爆炸以来最大的爆炸！两个黑洞的碰撞
The largest explosion seen since the Big Bang has been discovered! The collision of two black holes.
Az önce haber takip listemde beliren bir son dakika gelişmesini sizlere aktarıyorum: Gökbilimciler şimdiye kadar bulunan en büyük, en garip kara delik çarpışmasını tespit etti.
az|önce|haber|takip|listemde|beliren|bir|son|dakika|gelişmesini|sizlere|aktarıyorum|gökbilimciler|şimdiye|kadar|bulunan|en|büyük|en|garip|kara|delik|çarpışmasını|tespit|etti
||||リストに|現れた||||発展を|あなたに|お伝えします|天文学者たち|||||||||ブラックホール|衝突||
||||sur ma liste||||||||||||||||||de la collision||
Hier eine Eilmeldung, die gerade auf meiner Beobachtungsliste aufgetaucht ist: Astronomen haben die größte und seltsamste Kollision von schwarzen Löchern entdeckt, die je gefunden wurde.
I am reporting a breaking news development that just appeared on my news tracking list: Astronomers have detected the largest and strangest black hole collision ever found.
Kozmik yığılma, şimdiye kadar tespit edilen türünün ilk kara deliğini üretti – ve bu daha olayın tuhaf kısmı bile değil!
kozmik|yığılma|şimdiye|kadar|tespit|edilen|türünün|ilk|kara|deliğini|üretti|ve|bu|daha|olayın|tuhaf|kısmı|bile|değil
宇宙の|宇宙の集積||||検出された|種類の|||ブラックホール|生成しました||||出来事の||部分||
|accumulation|||||de son espèce|||trou|||||||||
Die kosmische Akkretion hat das erste Schwarze Loch dieser Art hervorgebracht, das jemals entdeckt wurde - und das ist noch nicht einmal das Seltsame!
L'effondrement cosmique a produit le premier trou noir de ce type jamais détecté – et ce n'est même pas la partie étrange de l'événement !
The cosmic accumulation has produced the first black hole of its kind ever detected – and that's not even the strange part of the event!
Çarpışmanın tespit edilmesi bizim için bir son dakika gelişmesi elbette, ama konunun kendisini anlayabilmemiz için kafamızdaki zaman ölçeğini biraz daha genişletmemiz gerekecek.
çarpışmanın|tespit|edilmesi|bizim|için|bir|son|dakika|gelişmesi|elbette|ama|konunun|kendisini|anlayabilmemiz|için|kafamızdaki|zaman|ölçeğini|biraz|daha|genişletmemiz|gerekecek
衝突の検出||検出すること|||||分|進展||||問題の本質|理解するために||頭の中の||時間の尺度|||広げる必要があります|
||||||||||||||||||||notre élargissement|
La détection de la collision est bien entendu un développement de dernière minute pour nous, mais nous devrons élargir un peu notre échelle temporelle pour comprendre le sujet lui-même.
Detecting the collision is certainly a breaking news development for us, but we will need to broaden our time scale a bit to understand the subject itself.
Çünkü hikayemiz çok daha önce başladı.
because|our story|very|more|earlier|started
|物語||||始まりました
Denn unsere Geschichte begann schon vor langer Zeit.
Parce que notre histoire a commencé beaucoup plus tôt.
Because our story began much earlier.
Bir varmış bir yokmuş… Bundan 7 milyar yıl önce iki büyük kara delik varmış.
a|there was|a|there wasn't|from this|billion|year|ago|two|big|black|hole|there was
|あったそうです||いなかった||70億年|||||||
Once upon a time… 7 billion years ago, there were two great black holes.
Bunlar birbirlerine yaklaşmış, yaklaşmış, yaklaşmış ve nihayet… Durun.
these|to each other|they approached|they approached|they approached|and|finally|stop
||近づいていた||||ついに|
They approached each other, got closer and closer, and finally… Wait.
Ne olduğunu daha iyi anlayabilmek için birbirine yaklaşan bu cisimlerin büyüklüğünü hayal etmeye çalışalım.
what|it is|more|better|to be able to understand|in order to|to each other|approaching|these|objects|size|imagine|to be able to|let's try
||||よりよく理解するため||お互いに|近づく||物体の|大きさ|||想像してみましょう
|||||||||objets||||
Um besser zu verstehen, was hier geschieht, sollten wir uns die Größe dieser Körper vorstellen, die sich einander nähern.
To better understand what happened, let's try to imagine the size of these objects that are approaching each other.
Unutmayın bu cisimler birer kara delik.
don't forget|these|objects|each|black|hole
忘れないでください||物体|それぞれ|ブラックホール|
||objets|||
Remember, these objects are black holes.
Bir kara deliği hayal etmenin en kolay yolu bence önce kendi dünyamızı düşünmek.
a|black|hole|imagining|to|the|easiest|way|I think|first|our|world|to think
||ブラックホール||想像すること|||||||私たちの世界|考える
||trou|||||||||monde|
Ich glaube, es ist am einfachsten, sich ein schwarzes Loch vorzustellen, wenn man zuerst an unsere eigene Welt denkt.
I think the easiest way to imagine a black hole is to first think about our own world.
Dünya, içindeki her şeyiyle atomlardan oluşuyor öyle değil mi?
Earth|inside it|every|everything|atoms|it is made of|so|not|question particle
|||すべてのもの|原子から||||
|||avec tout ce qu'il y a|||||
The Earth is made up of atoms, with everything inside it, right?
Atomların da çekirdeği ve etrafında belli bir mesafede dönen elektronları var, bunu biliyoruz.
atoms|also|nucleus|and|around it|certain|a|distance|orbiting|electrons|there are|this|we know
原子の||原子核||周りに|||距離で|回転する|電子|||知っています
|||||||||électrons|||
Wir wissen, dass auch Atome Kerne und Elektronen haben, die in einem bestimmten Abstand um sie kreisen.
Atoms have a nucleus and electrons that orbit at a certain distance, we know this.
Eğer bir atom futbol sahası büyüklüğünde olsaydı onun çekirdeği orta saha çizgisinin merkezindeki bu misket kadar olurdu.
if|a|atom|football|field|size|it would be|its|nucleus|center|field|line's|at the center of|this|marble|as|it would be
||もし原子が||フィールド|サイズの|||||フィールド|センターラインの|中心の||ビー玉||
|||||||||||de la ligne|au centre||marmite||
Wäre ein Atom so groß wie ein Fußballfeld, wäre sein Kern so groß wie diese Murmel in der Mitte der Mittellinie.
If an atom were the size of a football field, its nucleus would be the size of this marble at the center of the midfield line.
Çevresinde dönen elektronlar ise tribünlerdeki toz zerreleri ya da elimdeki bu tuz taneleri kadar.
around it|spinning|electrons|however|in the stands|dust|particles|or||in my hand|this|salt|grains|as
周りに||電子||スタンドの|ほこり|微粒子|||手の中の||塩粒|粒子|
||électrons||dans les tribunes||particules|||||||
Die Elektronen, die ihn umkreisen, sind wie Staubpartikel auf der Tribüne oder diese Salzkörner in meiner Hand.
The electrons orbiting around it would be like the dust particles in the stands or the salt grains in my hand.
Bir dahaki sefere size atom dendiğinde futbol sahası büyüklüğündeki bir alanda tuz taneleri ve bir misket aklınıza gelsin.
a|next|time|to you|atom|when it is said|football|field|size|a|area|salt|grains|and|a|marble|in your mind|let it come
|次の|次回|||と言われたら|||大きさの||||粒子||||思い浮かべてください|
||||||||de la taille d'un|||||||||
Next time you hear the word atom, think of salt grains and a marble in an area the size of a football field.
Yani atom dediğimiz şeyde epeyce bir boşluk var.
so|atom|that we call|in thing|quite|a|space|there is
|||ものには|かなりの||空間|
In dem, was wir Atome nennen, ist also eine Menge Platz.
So there is quite a bit of empty space in what we call an atom.
Peki bu boşlukları ortadan kaldırabilseydik ne olurdu?
well|these|gaps|from the middle|if we could remove|what|would happen
||隙間|消す|取り除けたらどうなる||
||||si nous avions pu||
Was würde passieren, wenn wir diese Lücken beseitigen könnten?
So what would happen if we could eliminate these gaps?
Tribünlerdeki toz zerreleri merkezdeki çekirdekle birleşseydi ve aradaki boşluklar ortadan kalksaydı koca futbol sahası, tuz taneleri çok bir şeyi değiştirmeyeceği için bu bilye kadar bir şeyden ibaret kalırdı.
in the stands|dust|particles|in the center|with the core|if they had combined|and|in between|gaps|from the middle|if they had disappeared|big|football|field|salt|grains|very|a|thing|it wouldn't change|because|this|marble|as|a|thing|consisting|it would remain
|||中心の|核と|結合したら||間の空間|空間||消えたなら|巨大な|サッカー場|サッカー場|塩の粒|塩の粒||||変わらない|||ビー玉||||だけのもの|残るだろう
||||noyau|s'unissait|||||s'il disparaissait|||||||||ne changerait|||bille|||||
Wenn die Staubteilchen auf der Tribüne mit dem Kern in der Mitte verschmelzen und die Lücken zwischen ihnen verschwinden würden, wäre das ganze Fußballfeld nichts anderes als diese Murmel, denn die Salzkörner würden sich nicht großartig verändern.
If the dust particles in the stands merged with the core in the center and the gaps in between disappeared, the entire football field would remain just a tiny thing, like a marble, since salt grains wouldn't change much.
Futbol sahası bilyeye dönüştü.
football|field|to a marble|it turned
||ビー玉|ビー玉に変わった
||bille|
The football field turned into a marble.
Ama unutmayın atom bir futbol sahası kadar büyük değil.
but|don't forget|atom|a|football|field|as|big|not
But remember, an atom is not as big as a football field.
O kadar küçük ki dünyadaki tüm atomların içindeki boşluklar ortadan kalksaydı, asıl dünya bu bilye kadar olurdu.
that|so|small|that|in the world|all|atoms'|inside|spaces|from the middle|if they had disappeared|actual|world|this|marble|as|it would be
||||世界中の|||||||本当の|||||
Sie ist so klein, dass die reale Welt so groß wäre wie diese Murmel, wenn man die Hohlräume in allen Atomen der Welt eliminieren würde.
It is so small that if all the gaps within the atoms in the world were eliminated, the actual world would be as small as this marble.
Evet dünyayı oluşturan 48 sıfırlı şu sayıdaki 133,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000 atomun boşluklarını alınca bu hale gelirdi.
yes|the world|forming|zeroes|this|number|atom's|spaces|when taken|this|state|it would become
|世界を|構成する|ゼロの||数の中の|原子の|空間を|取り除くと||この状態|このようになる
|||zéro|||de l'atome|les vides|en prenant|||viendrait
Yes, when you take the gaps out of the 133,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000 atom that make up the world, which is a number with 48 zeros, it would look like this.
Sadece yüzeyindeki milyarlarca insanı düşünün.
just|on its surface|billions of|people|think
|表面の|数十億|人々を|考えてください
Just think of the billions of people on its surface.
Siz, aileniz, tanıyıp tanımadığınız herkes.
you|your family|knowing|not knowing|everyone
||知っている|知らない人|
||en connaissant||
You, your family, everyone you know and don't know.
Hepimiz buradayız.
we all|are here
私たち全員|ここにいる
|nous sommes ici
We are all here.
İçimizdeki boşluklar alınınca bu hale geliyoruz.
inside us|voids|when taken|this|state|we are becoming
私たちの中の||取り除かれると|||こうなる
||lorsque nous sommes pris|||
When the voids within us are taken away, we become like this.
Çünkü kütlesel anlamda değişen bir şey yok.
because|mass|in terms of|changing|a|thing|there is not
|質量的|質量的に|変わる|||
|massique|||||
Denn in Bezug auf die Masse hat sich nichts geändert.
Because there is nothing that has changed in a massive sense.
Aynı sayıdaki atom tüm kütlesiyle yine burada.
same|number of|atoms|all|with its mass|still|here
||||全質量で||
The same number of atoms are still here with all their mass.
Sadece aradaki boşlukları kaldırdık.
just|the between|gaps|we removed
|間の||空白を削除しました
|||nous avons enlevé
We only removed the spaces in between.
Eğer böyle bir şey olsaydı kütle çekim kuvveti de değişmeyeceği için uzayda artık bir misket haline dönüşen dünyanın etrafında Ay dönmeye devam ederdi.
if|such|a|thing|it would have been|mass|gravitational|force|also|it wouldn't change|because|in space|no longer|a|marble|into a state|turning|the world's|around|Moon|to continue to orbit|continue|it would have
|||||質量|重力|重力の力||変わらない||宇宙で|||||変わった||||回り続ける||続けていたでしょう
|||||||force||ne changerait pas|||||||||||||
If such a thing were to happen, the gravitational force would not change, so the Moon would continue to orbit the Earth, which has now turned into a marble in space.
Bir misketin etrafında dönen koca koca cisimler.
a|marble's|around|orbiting|big|big|objects
|ビー玉||回る|大きな||大きな物体
|misket|||||
Huge objects orbiting around a marble.
Böylesine büyük bir kütle, böylesine küçük bir hacme sıkışınca başka ne olurdu biliyor musunuz?
such a|large|a|mass|such a|small|a|volume|when compressed|other|what|it would be|you know|do you
これほどの|||質量|これほど|||体積|詰まると|他に何|何が|||
|||||||volume|en se comprimant|||||
Wissen Sie, was sonst noch passiert, wenn eine so große Masse in ein so kleines Volumen gepresst wird?
What else would happen when such a large mass is compressed into such a small volume, do you know?
Çevresindeki ışık bile onun çekiminden kaçamazdı.
surrounding|light|even|its|from its gravity|could not escape
周囲の|光|||引力から|逃れられなかった
||||attraction|ne pouvait pas s'échapper
Even the light around could not escape its pull.
Işık olmayınca onu göremezdik.
light|when there is not|it|we could not see
|光がなければ||見えなかった
|pas||nous ne pourrions pas voir
Without light, we could not see it.
Göremeyince de adına kara delik derdik.
when we could not see|also|in its name|black|hole|we would say
見えないと||名前を|黒い||呼んでいた
ne pouvant pas voir|||||
And when we couldn't see it, we called it a black hole.
Astronomlar bu tür benzetmelerde dünyayı değil de güneşi örnek olarak kullanıyorlar.
astronomers|this|type|in metaphors|the world|not|but|the sun|example|as|they use
天文学者たち|||比喩で||||太陽 (たいよう)|例として||
les astronomes|||dans les comparaisons|||||||
Les astronomes utilisent le soleil comme exemple plutôt que la terre dans ce genre de comparaisons.
Astronomers use the sun as an example in these kinds of comparisons, rather than the earth.
Videonun başında okuduğum haberde iki kara delikten söz ediliyordu.
the video's|at the beginning|I read|in the news|two|black|holes|word|was being spoken
||読んだ|ニュースで|||ブラックホール||言及されていた
||||||trous||
Dans la nouvelle que j'ai lue au début de la vidéo, deux trous noirs étaient mentionnés.
The news I read at the beginning of the video mentioned two black holes.
Bunlardan biri bizim güneşimizden 66 kat daha büyük.
of these|one|our|from our sun|times|more|big
|||私たちの太陽|||
|||de notre soleil|||
L'un d'eux est 66 fois plus grand que notre soleil.
One of them is 66 times larger than our sun.
Diğeri 85 kat daha büyük.
the other|times|more|big
他のもの|||
The other is 85 times larger.
Hikayemize geri dönecek olursak…
to our story|back|will return|if we are
私たちの物語に||物語に戻る|戻るとしたら
If we return to our story...
Bundan 7 milyar yıl önce biri güneşimizin 66 katı diğeri 85 katı olan iki kara delik varmış.
from this|billion|year|ago|one|our sun's|times|the other|times|that is|two|black|hole|there were
|70億年前、太陽の66倍と85倍の2つのブラックホールが存在していた。||||太陽の|太陽の66倍|||||||
|||||de notre soleil||||||||
Seven billion years ago, there were two black holes, one 66 times the mass of our sun and the other 85 times.
Bunlar birbirlerine yaklaşmışlar, yaklaşmışlar, yaklaşmışlar ve nihayet çarpışmışlar!
these|to each other|they approached|they approached|they approached|and|finally|they collided
||近づいてきた|||||衝突した
||se sont approchés|||||se sont heurtés
They approached each other, got closer and closer, and finally collided!
Bizler böylesine büyük kütlelerin birbiriyle çarpışınca büyük bir ışık ve ses oluşturacağı beklentisiyle izliyoruz değil mi?
we|such|large|masses|with each other|when they collide|big|a|light|and|sound|it will create|with the expectation|we are watching||
私たちは|||質量の|互いに|衝突すると||||||生成する|期待して|見守っています||
|||des masses||en se heurtant||||||fera|avec l'attente|||
We are watching with the expectation that such massive bodies will create a great light and sound when they collide, right?
Oysa bu kez çarpışan ve birleşen şeyler birer kara delik.
however|this|time|colliding|and|merging|things|each|black|hole
しかし|||衝突する||結合する||||
|||en collision||unissant||||
However, this time, what collided and merged were black holes.
Bu simülasyondan da görebildiğimiz gibi böyle bir çarpışmanın etkisi ancak onların gravitasyonal alanlarının uzaktaki yıldızların ışığını bükmesi şeklinde anlaşılabiliyor.
this|from the simulation|also|we can see|as|such|a|collision's|effect|only|their|gravitational|fields'|distant|stars'|light's|bending|in the form of|it can be understood
|シミュレーションから||見られるように|||||影響|||重力の|重力場|遠くの|星々の|光を|曲げること|ように|理解できる
|||nous pouvons voir||||||||gravitational|champs||||courbure||est compréhensible
Wie aus dieser Simulation hervorgeht, kann der Effekt einer solchen Kollision nur als Beugung des Lichts entfernter Sterne durch deren Gravitationsfelder verstanden werden.
Comme nous pouvons le voir dans cette simulation, l'effet d'une telle collision ne peut être compris que par la façon dont leurs champs gravitationnels déforment la lumière des étoiles lointaines.
As we can see from this simulation, the effect of such a collision can only be understood in the way that their gravitational fields bend the light of distant stars.
Çarpışıp birleştiklerinde en ufak bir kıvılcım bile oluşmuyor.
colliding and|when they merge|the|smallest|a|spark|even|it does not form
衝突して|結合するときに||最小の||火花||発生しない
en se heurtant|||||||
Wenn sie zusammenstoßen und verschmelzen, entsteht nicht einmal der kleinste Funke.
Lorsqu'ils entrent en collision et se fusionnent, aucune étincelle ne se produit, même pas la plus petite.
When they collide and merge, not even the slightest spark is produced.
66 tane güneşle 85 tane güneşi çarpıştırıp birleştiriyorsunuz ve bir kıvılcım dahi çıkmıyor!
pieces|with the sun|pieces|suns|colliding and|you are merging|and|a|spark|even|it does not come out
|太陽で|||衝突させて|結合しています||||火花さえ|火花が出ない
|avec le soleil|||en faisant s'affronter|vous combinez|||||
Vous entrez en collision et fusionnez 66 soleils avec 85 soleils, et il n'y a même pas une étincelle !
You are colliding and merging 66 suns with 85 suns, and not even a spark comes out!
Ama ışık dışında böyle bir çarpışmanın elbette çok şiddetli etkileri oluyor.
but|light|outside of|such|a|collision's|of course|very|intense|effects|it is happening
||光以外に||||||激しい|強い影響|
But apart from light, such a collision certainly has very violent effects.
Biz bu etkileri gravitasyonel dalgalar şeklinde fark edebiliyoruz.
we|these|effects|gravitational|waves|in the form of|notice|we can
|||重力の|重力波|||気づくことができる
|||gravitational||||nous pouvons remarquer
We can detect these effects in the form of gravitational waves.
Daha birbirilerine yaklaşırken etraflarındaki uzay ve zaman kumaşını dalgalandırmaya başlıyorlar.
even|to each other|while approaching|around them|space|and|time|fabric|to ripple|they start
|お互いに||周囲の||||布|波立てる|始める
|l'un à l'autre||||||de l'espace-temps|onduler|
Während sie sich einander nähern, beginnen sie, das Gefüge von Raum und Zeit um sie herum zu kräuseln.
As they approach each other, they begin to ripple the fabric of space and time around them.
Birleştikleri anda öylesine büyük bir gravitasyonel güç oluşturuyorlar ki bu evrendeki tüm yıldızların toplamının 50 katı oluyor.
when they merge|at the moment|so|big|a|gravitational|force|they create|that|this|in the universe|all|stars'|total of|times|it becomes
彼らが合体||非常に|||重力の|力|生成している|||宇宙の|||合計||
en se réunissant||si|||||ils créent||||||||
At the moment they merge, they create such a massive gravitational force that it becomes 50 times the total of all the stars in this universe.
Sizlere aktardığım haberin dayandığı bilimsel makaleye imza atan Caltech'te çalışan fizikçi Alan Weinstein'in sözlerini aynen aktarıyorum: “It's the biggest bang since the Big Bang observed by humanity – İnsanlığın gözlemlediği Big Bang'den bu yana görülen en büyük patlama.”
to you|I conveyed|news|based on|scientific|article|signed|who signed|at Caltech|working|physicist|Alan|Weinstein's|words|exactly|I am conveying|it is|the|biggest|bang|since|the|Big|Bang|observed|by|humanity|humanity's|observed|Big|Bang from|this|since|seen|the|biggest|explosion
|||基づく||論文|署名|署名した|カリフォルニ||物理学者||ワインスタイン|言葉|||それは||最大|爆発|以来||||観測された||人類|人類の|人類が観測||||||||
|||reposant|||||à Caltech||||Weinstein||||||plus grand||depuis||||observé||humanité||observé||||||||
I am quoting the words of physicist Alan Weinstein, who works at Caltech and is the author of the scientific article on which the news I shared with you is based: "It's the biggest bang since the Big Bang observed by humanity – The largest explosion seen since the Big Bang observed by humanity."
İşte saliseler içinde oluşan bu muazzam dalgalanma evrenin her yönüne doğru ışık hızında yayılmaya başladı.
here|seconds|in|formed|this|enormous|fluctuation|of the universe|every|direction|towards|light|at speed|spreading|started
|秒|||||||||||||
|saisies|||||fluctuation|||||||se propager|
Diese enorme Fluktuation, die innerhalb von Sekunden auftrat, begann sich mit Lichtgeschwindigkeit in alle Richtungen des Universums auszubreiten.
This tremendous fluctuation that occurred in a matter of seconds began to spread in all directions of the universe at the speed of light.
Denizde deprem olduktan sonra oluşan tsunami dalgaları gibi… Bunlar sayısız galaksiyi aşarak yolculuklarına devam ettiler ve nihayet 7 milyar yıl sonra dünyamıza ulaştılar.
in the sea|earthquake|after|then|formed|tsunami|waves|like|these|countless|galaxies|crossing|their journey|||and|finally|billion|year|later|to our world|they reached
||||||||||galaxies|en franchissant|leurs voyages||||||||sur notre Terre|
Wie die Tsunamiwellen nach einem Erdbeben im Meer... Sie setzten ihre Reise fort, durchquerten unzählige Galaxien und erreichten schließlich nach 7 Milliarden Jahren unsere Welt.
Like the tsunami waves that form after an earthquake in the sea... They continued their journey, crossing countless galaxies, and finally reached our Earth after 7 billion years.
Bu dalgalar dünyanın içinden geçip giderken onu da dalgalandırdılar.
this|waves|of the world|through|passing|while going|it|also|they made it fluctuate
||||||||ont agité
As these waves passed through the Earth, they also caused it to ripple.
Tabi bu animasyondaki gösterim aşırı abartılmış bir dalgalanma, yoksa dünya öyle bayrak gibi sallanmıyor.
of course|this|in the animation|representation|overly|exaggerated|a|fluctuation|otherwise|the world|so|flag|like|it is not shaking
||dans l'animation|représentation||exagéré||||||||ne tremble pas
Of course, the representation in this animation is an exaggerated fluctuation; otherwise, the Earth does not sway like a flag.
Değişim atomların seviyesinde gerçekleşiyor.
change|of atoms|at the level|is happening
Die Veränderung findet auf der Ebene der Atome statt.
Change occurs at the level of atoms.
Peki biz bunun nasıl farkına varıyoruz?
well|we|of this|how|awareness|are realizing
So how do we become aware of this?
Bugüne kadar yapılmış en hassas ölçüm cihazlarıyla.
until today|up to|made|the most|sensitive|measurement|with devices
jusqu'à aujourd'hui||||||avec ses appareils
Mit den präzisesten Messgeräten, die je gebaut wurden.
With the most precise measuring devices ever made.
Gravitasyonel dalgaları yakalamak için dünyanın bazı noktalarında özel gözlemevleri kuruldu.
gravitational|waves|to catch|in order to|of the world|some|at points|special|observatories|were established
||||||à certains endroits||observatoires|
In einigen Teilen der Welt wurden spezielle Observatorien eingerichtet, um Gravitationswellen aufzufangen.
Special observatories have been established in certain locations around the world to capture gravitational waves.
Bunların iki yöne doğru giden kilometrelerce uzunlukta tünelleri var.
They have kilometers of tunnels going in two directions.
İçine gönderilen bir lazer ışını yarı yansıtıcı bir ayna yardımıyla iki uca ulaştırılıyor.
Un faisceau laser envoyé à l'intérieur est dirigé vers les deux extrémités à l'aide d'un miroir semi-réfléchissant.
A laser beam sent inside is directed to both ends with the help of a semi-reflective mirror.
4 km sonra başka bir ayna tarafından yansıtılıp geri gönderiliyor.
Nach 4 Kilometern wird es von einem anderen Spiegel reflektiert und zurückgeschickt.
Après 4 km, il est renvoyé par un autre miroir.
After 4 km, it is reflected by another mirror and sent back.
Dünyanın üstünden gravitasyonel dalgalar geçerken bu lazer ışınlarını da etkiliyor.
Da die Gravitationswellen die Erde überqueren, wirkt sich dies auch auf die Laserstrahlen aus.
Pendant que des ondes gravitationnelles traversent la Terre, elles affectent également ces faisceaux laser.
Gravitational waves pass over the Earth, affecting these laser beams as well.
Bu sayede uzay-zamanda meydana gelen çok küçük hareketler bile tespit edilebiliyor.
this|thanks to|||occurring|coming|very|small|movements|even|detection|can be detected
Auf diese Weise können selbst sehr kleine Bewegungen in der Raumzeit erkannt werden.
This way, even very small movements occurring in space-time can be detected.
Ne kadar mı küçük?
how|much|question particle|small
How small, you ask?
Başta size anlattığım atom modeli var ya… Diyelim ki Hidrojen atomu olsun.
at first|to you|I explained|atom|model|there is|you know|let's say|that|hydrogen|atom|let it be
Sie kennen das Atommodell, das ich Ihnen am Anfang erklärt habe... Nehmen wir an, es ist ein Wasserstoffatom.
There is the atomic model I mentioned to you at the beginning... Let's say it's a Hydrogen atom.
Onun çekirdeğindeki protona zoom yapalım.
its|in its nucleus|to the proton|zoom|let's do
|dans sa noyau|proton|zoom|
Let's zoom in on the proton in its nucleus.
İşte bu gözlemevleri atomun çekirdeğindeki protonun binde biri kadar küçük mesafeli değişimleri bile yakalayabiliyor.
here|this|observatories|atom's|in the nucleus|proton's|one thousandth|one|as|small|distance|changes|even|can capture
|||||du proton|||||à distance|||peut attraper
Diese Observatorien sind in der Lage, Veränderungen des Atomkerns in Abständen von nur einem Tausendstel eines Protons zu erfassen.
These observatories can even capture changes at distances as small as one thousandth of a proton in the nucleus of an atom.
Yapılan ölçümleri sese dönüştürünce şöyle bir şey ortaya çıkıyor.
made|measurements|sound|when converted|like this|a|thing|out|is coming
|mesures|||||||
When the measurements are converted into sound, something like this emerges.
İki kara deliğin çarpışması sonucu oluşan gravitasyonel dalgalar da böyle dünyamızın içinden geçip gitti ve bunlar bir değil üç farklı gözlemevi tarafından tespit edildi.
two|black|holes|collision|as a result|formed|gravitational|waves|also|like this|our world's|through|passing|went|and|these|one|not|three|different|observatory|by|detection|were detected
||||||||||de notre monde|||||||||||||
The gravitational waves generated by the collision of two black holes passed through our Earth, and they were detected by not one, but three different observatories.
Haberi okurken bu olayın tuhaflığına da bir vurgu yapılmıştı.
the news|while reading|this|event's|strangeness|also|a|emphasis|was made
||||bizarrerie|||accentuation|
Beim Lesen des Artikels wurde auch die Merkwürdigkeit dieses Ereignisses hervorgehoben.
While reading the news, there was also an emphasis on the strangeness of this event.
Neden böyle bir vurgu yapıldığını açıklamadan önce bu haberi bana veren uygulamadan, bu videonun sponsoru Bundle uygulamasından söz etmek istiyorum.
why|such|a|emphasis|it was made|without explaining|before|this|news|to me|giving|from the app|this|video's|sponsor|Bundle|from the app|word|to mention|I want
|||||sans expliquer||||||||||||||
Bevor ich erkläre, warum dies so ist, möchte ich die Anwendung erwähnen, von der ich diese Nachricht erhalten habe, die Bundle-Anwendung, die dieses Video gesponsert hat.
Before explaining why such an emphasis is made, I want to mention the application that provided me with this news, the sponsor of this video, the Bundle application.
Benim yıllardır kullandığım bir uygulama Bundle.
my|for years|I have been using|an|app|Bundle
Bundle is an application I have been using for years.
Son dakika gelişmelerini ve en fazla sayıda haber ve içeriği biz okurlarla buluşturuyor.
last|minute|developments|and|the most|number|of|news|and|content|we|with readers|it brings together
||développements|||||||||avec les lecteurs|met en relation
It brings the latest developments and the most news and content to us readers.
Hemen her kategorideki haber kaynaklarından ben en çok teknoloji, bilim, finans ve kültür sanat içeriklerini takip ediyorum.
immediately|every|in every category|news|from sources|I|the most|many|technology|science|finance|and|culture|art|content|I follow|I am
||de la catégorie||||||||||||leurs contenus||
Von den Nachrichtenquellen in fast allen Kategorien verfolge ich am meisten Inhalte aus den Bereichen Technologie, Wissenschaft, Finanzen sowie Kultur und Kunst.
I follow content mostly in technology, science, finance, and culture and arts from news sources in almost every category.
Bu kategorilerde dünyanın her yerinden en iyi yayıncıların içeriklerine ulaşabiliyorsunuz.
this|in categories|world's|every|from place|the|best|publishers'|to their content|you can reach
|dans les catégories||||||des éditeurs|à leur contenu|vous pouvez accéder
In these categories, you can access content from the best publishers around the world.
Türkiye'de geliştirilen bu uygulama 100'ü aşkın ülke arasında en iyi haber uygulaması olarak öne çıkmış.
in Turkey|developed|this|app|over 100|more than|country|among|the|best|news|app|as|stands out|has emerged
Diese in der Türkei entwickelte Anwendung wurde unter mehr als 100 Ländern als die beste Nachrichtenanwendung eingestuft.
This application, developed in Turkey, has stood out as the best news application among over 100 countries.
İster Türkiye'ye ait Türkçe haberleri ya da isterseniz benim gibi tüm dünyayı ilgilendiren uluslararası haberleri farklı kaynaklardan takip edebilirsiniz.
whether you want|to Turkey|belonging|Turkish|news|or|also|if you want|my|like|all|world|concerning|international|news|different|from sources|follow|you can
Sie können türkische Nachrichten aus der Türkei oder, wie ich, internationale Nachrichten aus der ganzen Welt aus verschiedenen Quellen verfolgen.
You can follow Turkish news related to Turkey in Turkish, or international news that concerns the whole world from different sources, just like I do.
Örneğin bu videonun konusunu listemde yer alan National Geographic dergisinin haberinden yola çıkarak araştırıp hazırladım.
Ich habe zum Beispiel das Thema dieses Videos auf der Grundlage der Nachrichten des Magazins National Geographic auf meiner Liste recherchiert und vorbereitet.
For example, I researched and prepared the topic of this video based on a news article from National Geographic magazine, which is on my list.
Eğer siz de haberleri, son dakika gelişmelerini takip etmek istiyorsanız açıklamalar bölümündeki linki kullanarak ücretsiz Bundle uygulamasını yükleyip kullanabilirsiniz.
if|you|also|the news|last|minute|developments|follow|to do|if you want|descriptions|in the section|the link|by using|free|Bundle|the app|by downloading|you can use
||||||||||||lien|||||télécharger|
Wenn Sie die Nachrichten und Eilmeldungen verfolgen möchten, können Sie die kostenlose Bundle-Anwendung über den Link im Beschreibungsabschnitt installieren und nutzen.
If you want to follow the news and the latest developments, you can download and use the free Bundle app by using the link in the description.
Bundle'ı indirmek için tıklayın: http://www.bndl.tw/app
Bundle|to download|for|click|||||
Bundle||||http||bndl|tw|application
Click here to download Bundle: http://www.bndl.tw/app
Hatırlarsanız videonun başında National Geographic'in bu haberini bir son dakika gelişmesi olarak aktarmıştım.
if you remember|the video|at the beginning|National|Geographic's|this|news|a|last|minute|development|as|I had conveyed
||||de National Geographic||||||||j'avais transmis
Wenn Sie sich erinnern, habe ich zu Beginn des Videos diese Nachricht von National Geographic als Eilmeldung übermittelt.
As you may remember, I mentioned this news from National Geographic as a breaking news at the beginning of the video.
Keşfin haberi öyle olabilir ama olayın kendisi yedi milyar yıl önce olmuş.
of the discovery|news|that way|it may be|but|of the event|itself|seven|billion|year|ago|it has happened
The news of the discovery may be recent, but the event itself happened seven billion years ago.
Bu ne demek biliyor musunuz?
this|what|to mean|you know|do you
Do you know what this means?
İki kara delik çarpıştığı sırada dünya yoktu.
two|black|holes|when it collided|while|world|was not
|||en se heurtant|à ce moment-là||
Il n'y avait pas de terre au moment où deux trous noirs se heurtaient.
The Earth did not exist when two black holes collided.
Çarpışmanın oluşturduğu dalgalar o kadar uzaktan geliyor ki onlar yola çıktıktan 2,5 milyar yıl sonra dünya gezegeni oluştu.
collision's|created|waves|they|as|from far away|they are coming|that|they|on the way|after they left|billion|year|later|world|planet|formed
Die von der Kollision ausgehenden Wellen haben sich so weit ausgebreitet, dass der Planet Erde 2,5 Milliarden Jahre nach ihrem Aufprall entstanden ist.
Les vagues créées par la collision viennent de si loin que la planète Terre s'est formée 2,5 milliards d'années après leur départ.
The waves created by the collision are coming from so far away that the Earth planet formed 2.5 billion years after they set out.
Bunları ölçebilecek kadar hassas teknoloji, dalgalar hala yoldayken icat edildi.
these|able to measure|as|sensitive|technology|waves|still|while on the way|invention|was made
|mesurer||||||en route||
Une technologie assez précise pour mesurer cela a été inventée alors que les vagues étaient encore en route.
The technology sensitive enough to measure these was invented while the waves were still on their way.
Bu tür dalgaları sadece 5 yıldan beri ölçebiliyoruz.
this|type|waves|only|years|since|we have been able to measure
||||||nous pouvons mesurer
We have only been able to measure these types of waves for the past 5 years.
Bu arada kim bilir daha ne kadar çok çarpışma, birleşme meydana geldi ve önümüzdeki yıllarda kurulması planlanan diğer gözlemevleri açılınca daha nice büyük patlamaları keşfedeceğiz.
this|in the meantime|who|knows|more|what|as|many|collisions|mergers|occurred|came|and|upcoming|years|establishment|planned|other|observatories|once opened|more|many|large|explosions|we will discover
|||||||||fusion||||||||||lorsqu'ils ouvriront||de nombreuses|||nous découvrirons
In the meantime, who knows how many more collisions and mergers have occurred, and when other observatories planned to be established in the coming years open, we will discover many more great explosions.
Bitmedi.
it is not over
It’s not over.
Bugüne kadar keşfedilen bu en büyük kara delik çarpışmasındaki kara delikler aslında o kadar da büyük değil.
until today|as far as|discovered|this|the most|large|black|hole|in the collision of|black|holes|actually|those|as|also|large|not
||||||||de collision||||||||
The black holes involved in this largest black hole collision discovered so far are actually not that big.
İkisi birleşince oluşan yeni kara delik güneşimizin kütlesinin sadece 142 katı kadar.
the two|when combined|formed|new|black|hole|of our sun|mass|only|times|as much as
The new black hole formed when the two merge is only 142 times the mass of our sun.
Bu orta ölçekli bir kara delik olarak kabul ediliyor.
this|medium|scaled|a|black|hole|as|accepted|is being
This is considered a medium-sized black hole.
Eğer bulunan bir kara delik güneşin kütlesinin 100 katından daha küçükse bunlara “Stellar black hole” deniliyor: yıldız kaynaklı kara delik.
if|found|a|black|hole|of the sun|mass|times|more|if smaller|these are called|Stellar|black|hole|is called|star|sourced|black|hole
|||||||||petit||Stellaire||trou|||d'origine stellaire||
Wenn ein Schwarzes Loch weniger als das 100-fache der Sonnenmasse hat, wird es als stellares Schwarzes Loch bezeichnet.
If a found black hole is smaller than 100 times the mass of the sun, it is called a 'Stellar black hole': a star-origin black hole.
Videonun başında verdiğim dünya kendi içine çöküp misket kadar olsaydı örneğine benzer şekilde güneş ya da güneşin 10 katı, 100 katı büyüklüğündeki bir yıldız çöküp kara deliğe dönüşüyor.
of the video|at the beginning|I gave|world|its|into|collapsing|marble|as|if it were|to the example|similar|manner|sun|or||of the sun|times|times|of the size|a|star|collapsing|black|hole|is turning
||||||s'effondant||||||||||||||||||trou|
Similar to the example I gave at the beginning of the video, if the Earth were to collapse into itself and become the size of a marble, a star with the size of the sun or 10 times, 100 times the size of the sun collapses and turns into a black hole.
O yüzden yıldız kaynaklı.
that|therefore|star|sourced
That's why it's star-based.
Bundan daha büyük kara deliklere orta ölçekli kara delik adı veriliyor.
Black holes larger than this are called intermediate black holes.
İlki 2004 yılında keşfedildi.
The first one was discovered in 2004.
Fakat teorik hesaplamalarla bunların tek bir yıldızın çökmesi sonucunda oluşamayacağı bulundu.
However, theoretical calculations found that these could not form as a result of the collapse of a single star.
İşte yeni yapılan keşif bu ölçekteki kara deliklerin çarpışma/birleşme yoluyla oluşabileceğini de göstermesi açısından çok önemli.
here|new|made|discovery|this|scale of|black|holes|||through|could form|also|showing|in terms of|very|important
|||||à l'échelle||||||puisse se former|||||
Die neue Entdeckung ist sehr wichtig, da sie zeigt, dass Schwarze Löcher dieser Größenordnung durch Kollisionen/Fusionen entstehen können.
This newly made discovery is very important in that it shows that black holes of this scale can also form through collision/merger.
Bir de supermassive yani dev kara delikler var.
a|also|supermassive|that is|giant|black|holes|there are
||supermassive|||||
Und dann gibt es noch supermassereiche, riesige schwarze Löcher.
There are also supermassive black holes.
Genellikle galaksilerin merkezinde yer alıyorlar.
generally|galaxies'|center|place|they are taking
|des galaxies|||
They are generally located at the center of galaxies.
Geçen yıl canlı yayınla aktardığım bir basın toplantısında böyle bir dev kara deliğin tarihte ilk kez çekilen fotoğrafını göstermişti bize bilim insanları.
last|year|live|broadcast|I conveyed|a|press|conference|such|a|giant|black|hole's|in history|first|time|taken|its photo|he/she/it had shown|to us|science|scientists
|||diffusion|||||||||||||||avait montré|||
In a press conference I reported live last year, scientists showed us the first-ever photograph of such a supermassive black hole.
Messier 87 galaksisinin merkezinde yer alan kara deliğin fotoğrafı.
Messier|galaxy's|center|||black|hole's|photo
Messier|de sa galaxie||||||
Foto des schwarzen Lochs im Zentrum der Galaxie Messier 87.
The photo of the black hole located at the center of the Messier 87 galaxy.
Bunların büyüklüğü hakkında bir fikir vermesi açısından yine güneşi düşünün.
these|size|about|a|idea|giving|in terms of|again|sun|think
||||idée|||||
To give an idea about their size, think of the sun again.
142 tanesi yan yana gelince bugün aktardığım büyüklükte orta ölçekli bir kara delik oluşturuyor.
of them|side|by side|when they come together|today|I conveyed|size|medium|scale|a|black|hole|it forms
When 142 of them come together, they form a medium-sized black hole of the scale I mentioned today.
“Phoenix cluster”ının merkezinde keşfedilen bir kara deliğin büyüklüğünü anlamak için bunlara biraz daha ekleme yapmamız gerekiyor.
Phoenix|||center|discovered|a|black|hole's|size|to understand|in order to|these|a little|more|addition|we need to make|it is necessary
Phoenix|de Phoenix|du||||||||||||ajout||
Um die Größe eines schwarzen Lochs zu verstehen, das im Zentrum des "Phoenix-Haufens" entdeckt wurde, müssen wir noch ein wenig mehr hinzufügen.
To understand the size of a black hole discovered at the center of the 'Phoenix cluster', we need to add a bit more to this.
Bu karedeki bilye görünümlü güneşler kadar değil.
this|in the square|marble|looking|suns|as|not
|dans le carré||semblable|||
Nicht so sehr wie die Marmorsonnen auf dieser Aufnahme.
Not as much as the sun-like marbles in this square.
Bu küpteki kadar da değil.
this|in the cube|as|also|not
|dans la tasse|||
Nicht so viel wie in diesem Würfel.
Not as much as in this cube.
Hayır bu küplerin oluşturduğı büyük kare kadar da değil.
no|this|of the cubes||big|square|as|also|not
||des cubes|formation|||||
No, not as much as the large square formed by these cubes.
Biraz daha arttırıp yeni bir küp elde etmemiz gerekiyor.
a little|more|increasing|new|a|cube|obtain|our need to|it is necessary
||en augmentant|||cube|||
We need to increase it a bit more to obtain a new cube.
Ama 1 milyar güneşten oluşan bu küp bile yeterince büyük değil.
but|billion|suns|made of|this|cube|even|sufficiently|big|not
But even this cube made of 1 billion suns is not big enough.
Bunun gibi 20 tanesine daha ihtiyacımız olacak.
this|like|of them|more|our need|will be
||tânesine|||
We will need 20 more like this.
Ve evrende bu ölçekte bile pek çok kara delik olduğu sanılıyor.
and|in the universe|this|scale|even|many|many|black|hole|that it is|is thought
|||échelle|||||||
And it is believed that there are many black holes even on this scale in the universe.
Son 5 yılda az önce gösterdiğim kara delikten büyük 10 tane yeni kara delik bulundu ve daha binlercesinin olduğu düşünülüyor.
last|in years|few|just|I showed|black|hole|larger|pieces|new|black|hole|found|and|more|of thousands|that it is|is thought
|||||||||||||||de milliers||
In the last 5 years, 10 new black holes larger than the one I just showed have been found, and it is thought that there are thousands more.
Yeni öğrendiğimiz keşifteki 66 ve 85 kat kütleli küçük kara deliklerin birleşmesiyle oluşan orta ölçekli yeni kara delik böyle bu tür cisimlerin yanında bir tuz zerresi kadar kalırdı.
new|we learned|in the discovery|and|times|massed|small|black|holes|by merging|formed|medium|scaled|new|black|hole|thus|these|type|objects|next to|a|salt|grain|as|it would remain
||de la découverte|||massif||||de la fusion||||||||||||||particule||
Das neue mittelgroße Schwarze Loch, das durch die Verschmelzung der 66- und 85-mal massereicheren kleinen Schwarzen Löcher in der Entdeckung, von der wir gerade erfahren haben, entstanden ist, wäre ein Salzkorn im Vergleich zu solchen Objekten.
The newly discovered medium-sized black hole formed by the merger of small black holes with masses of 66 and 85 times that of the Sun would be like a grain of salt next to such objects.
Asıl soru şu.
main|question|this
The real question is this.
Güneşin milyarlarca katı kütleye sahip bu dev kara delikler çarpışırsa ne olur?
of the Sun|billions of|times|mass|having|these|giant|black|holes|if they collide|what|happens
|||à la masse||||||s'il se heurte||
What happens if these giant black holes, which have masses billions of times that of the Sun, collide?
ai_request(all=60 err=1.67%) translation(all=119 err=0.00%) cwt(all=1378 err=7.62%)
en:B7ebVoGS
openai.2025-02-07
PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.87 PAR_CWT:B7ebVoGS=8.99
