×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Beyhan Budak, Zeki İnsanlar Neden Başarısız Olur?

Zeki İnsanlar Neden Başarısız Olur?

merhaba sevgili dostum

hayatta işlerin yolunda gitmediği zaman ya da

bazı amaçlarında başarısız olduğun zaman

kendini aptal hissediyor musun ?

ya da daha zeki olsaydım bu problemleri kolaylıkla aşardım diyor musun ?

etrafına baktığın zaman çok başarılı gördüğün insanların hepsi sence çok zeki insanlar mıdır ?

zeka ve başarı ilişkisi konusunda insanların

kafası çok karışık ama genel kanı şu şekilde

zeki insanlar otomatikman başarılı insanlardır.

işte burada çok farklı bir deneyden bahsetmek istiyorum

1900'lü yılların başında yapılan bir deney

burda bildiğimiz şeyleri birazcık

ters köşe yapacak ve bize farklı veriler verecek

bu video da neden zeki insanlar başarısız oluyor

bunların sebeplerinden bahsetmek istiyorum sana

eğitim psikolojisi alanında çok önemli bir isme sahip olan

profesör doktor Lewis Terman

çok enteresan bir deney yapmaya karar veriyor

ve bu deneyin arka planında şu sorunun cevabını merak ediyor aslında

zeki insanlar her zaman başarılı mıdır ?

bu deneyi yapabilmek için

California'da gerçekleşiyor süreç

oradaki tüm okullardaki öğrecilere üç aşamalı IQ testi uygulanıyor

ve bu IQ testinin sonucunda IQ skoru puanı

140 ile 200 arasındaki 1470 tane öğrenci seçiliyor

seçilen bu 1470 tane çocuğun hayatı

o günden itibaren incelenmeye başlanıyor

ve bir şekilde akademik hayatları, arkadaşlık ilişkileri

romantik ilişkileri, evlendikleri zaman evlilik hayatları

iş hayatındaki dostlukları, başarıları

her şey incelenmeye başlanıyor ve bir noktadan sonra

bu zeki çocukların gerçek hayatta

nasıl performans gösterdiği konusunda yorumlar yapılıyor

profesör Terman'a göre şöyle diyor o

bu zeki insanlar Amerika'nın geleceğini belirleyecek insanlardır

çünkü çok zekilerdir

ve hayatta Amerikan dünyasının, entelektüel dünyasının

öncülüğünü bu çocuklar üstlenecektir

kitaplar halinde deneylerin sonuçları yayınlanmaya başlanıyor

ama 4. cilde geldiğimiz zaman kitaplarda

artık profesör Terman bu çocuklar için deha demeyi bırakıyor

çünkü bu 1470 tane çocuğun

sadece ama sadece 100 tanesi

hayatta gerçek başarı elde ediyor

kalan 1370 tanesinin içinde uyuşturucu bağımlıları var

ruh sağılığı bozuklukları yaşayanlar var

ve çok kötü hayat yaşayan insanlar da var

bir çoğu da sıradan işlerde sıradan hayatlar sürüyor

ne oluyor da peki çok ciddi IQ puanına sahip olan bu çocuklar

ve çok büyük bir kısmı gerçek hayatta başarısız oluyor

ve işte işin enteresan kısmı burada başlıyor

zeka başarılı olmaya yetmiyor

peki zeka tek başına başarılı olmak konusunda bize yardımcı olmuyorsa

bu hayatta başarılı olmanın sırrı nedir ya da bir sırrı var mıdır ?

işte bu araştırıldığı zaman bir kaç maddelik

böyle başarılı olmanın arka planındaki

sağlam sebepler tespit ediliyor

ve bunlardan ilki sağduyulu olmak

sağduyulu olmak demek şu demek

hayatta başına gelen olaylar konusunda panik yapmadan

olaylara çok yönlü bakıp

başına gelen çok kötü bir olay bile olsa

ya da bir kaç seçenek arasında kaldığın paniklediğin zaman

büyük resmi görebilme becerisi diyebiliriz aslında

napıyorsun o an yaşadığın olayı

sadece o olayla ya da tek tarafıyla değerlendirmiyorsun

bir kaç aşamasıyla ve farklı açılardan değerlendirdiğin zaman

o senin başarılı olmanı sağlayan en önemli etkenlerden birisi oluyor

başarının arkasındaki en önemli etkenlerden birisi de irade dediğimiz şey

şimdi şöyle düşün etrafındaki insanları

bir sürü insan bir sürü şey yapmak istiyor

ders çalışması gerektiğini biliyor

bir şekilde sınavlara hazırlanması gerektiğini biliyor

bir şekilde kendisini geliştirmesi gerektiğini biliyor

biliyor da biliyor

ama bilmek başka harekete geçmek başka

işte bilip de bilenler sadece çok zeki olabilir

ve detaylıca da bilebilir her detayıyla birlikte

ama eyleme geçmek irade gerektiriyor

eğer ki irade sahibi bir insansan

belki o kadar zeki olmasan da

çok yüksek IQ puanlarına sahip olmasan da

var olan algı seviyenle çok daha güzel işler ortaya koyabiliyorsun

çünkü bildiğini eyleme dökebiliyorsun

bu da irade gerektiriyor

bu 1470 tane çocuğun 100 tanesini başarılı yapan

diğer 1370 tanesinden ayıran

şeylerden bir tanesi de tedbirli olmak

bu tedbirli olmaktan kastettiğim konforlu alana sıkışıp kalmak değil

sadece hayatın getirdiği riskler karşısında hazırlıklı olmak

şimdi diyelim ki üniversiteden mezun olacaksın ve

sonrasında ne yapacaksın seni neler bekliyor ?

öncesinde bir planın var mı ?

ya da iş hayatında bir kriz bekliyorsun öncesinde

buna yönelik bir tedbirin var mı bir ön düşüncen var mı ?

gerçek hayattaki başarılı insanlar hayatta onları nelerin beklediği konusunda

muhakeme gösteriyorlar ve bunlara karşı tedbirli oluyorlar

bazen ergen danışanlarıma soruyorum diyorum ki

ya şu hayatta beklentin nedir hayallerin var mıdır bir amacın var mıdır diye

bir gün birisi hiç unutmuyorum şöyle bir cevap verdi

ya dedi Beyhan abi dedi ben böyle çok iyiyim dedi ya

kimse bana böyle dokunmasın ben dedi böyle bin yıl yaşarım

ne hayal ne hedef ne amaç hiçbiri umrumda değil

baktığım zaman etrafımdaki bir çok gencin buna benzer durumlar yaşadığını görüyorum

hayal yok hedef yok

sen ne kadar zeki olursan ol

senin inanılmaz bir gücün olursa olsun

yönünü belirlemedikten sonra

gitmek istediğin bir nokta olmadıktan sonra

ne anlamı olacak ki o sahip olduğun zeka gücünün

işte başarının arkasındaki en önemli sebeplerden etkenlerden birisi de

bir hedefinin olması

ve bu hedefe yönelik bir amaçla

motive bir şekilde yola devam etme arzusu olmasıdır

başarının arkasındaki önemli etkenlerden birisi de

zamanlama denilen mevzudur

zamanlama şöyle bir şey

hayatta attığın tohumu mevsiminde atmazsan o toprağa

o tohum orada çürür orada sana bir şekilde meyve vermez ürün vermez

ama zamanında attığın her tohum karşılık bulacaktır

doğru zamanda doğru adımı atabilmek başarı konusunda vazgeçilmez kurallardan bir tanesi

başarıyı belirleyen en önemli şeylerden birisi de özgüvendir

özgüven bence sahip olduğun yeteneğin farkında olabilme becerisidir

eğer ki sen 200 puanlık bir IQ'ya sahip olsan bile

ama kendini çok ezik büzük başarısız aptal görüyorsun ya

muhtemelen öylesindir

şimdi nasıl diyeceksin burada

kendini nasıl görüyorsan bir süre sonra ona dönüşmeye başlıyorsun

bu şey gibi

yani senin bir Ferrarin var sen ona Şahin muamelesi yaptığın zaman

bir süre sonra Şahin kapasitesinde kullanmaya başlıyorsun o Ferrari'yi

ama özgüvenli olsan onun gücünün farkına varsan

o Ferrari'yi Ferrari gibi kullanacaksındır

kendin için de durum böyle

eğer ki senin gerçek yeteneklerini sen kendin keşfetmezsen

kimse seni keşfetmeyecektir

burada o 100 kişi vardı ya en başta söylediğim başarılı olan çocuklar

onlar özgüvenli çocuklardı

o yüzden sende kendi özgüvenini inşa etmelisin

bence başarının arkasındaki en önemli ama en az farkedilen

etkenlerden birisi istikrarlı olmak

şimdi sen ne yaparsan yap

hayatta hangi çabayı ortaya koyarsan koy

ilk başta biraz yükselteceksin

ama eğer devamını getirmezsen

bir konuda istikrarlı olmazsan

o bir süre sonra inip düşecektir böyle o seviyesi

ve düştüğü zaman şöyle bir durum çıkacak

sen istikrarsız olduğunun farkına varmazsın sadece dersin ki

ben başaramıyorum

çok zeki de olsan bir onu denedin bir bunu denedin ama hiçbir şeyde

bir istikrar göstermediğin zaman

inanılmaz bir zekaya sahip olsan da

o çabayı düzenli halde ortaya koymadığın için

o zekanın etkisini ortaya koyduğun kısa çabalarla keşfetmen

ya da sonucunu alman hiçbir şekilde mümkün olmayacaktır

az bir zekaya sahip olsan bile düşün ki

ortalama ortalamanın altında bile bir zekaya sahip olsan

ve bir mevzu seçsen kendine bir hedef seçsen

onun için her gün bir şeyler yapsan her gün uğraşsan

belki de çok zeki ama istikrarsız olan birisinden

çok ama çok daha başarılı olabilirsin

zeka hiçbir zaman tek başına yeterli değil

sen eğer ki bu saydığım özellikleri hayatında geliştirebilirsen ki

bu özelliklerin hepsi geliştirilebilir özelliklerdir

doğuştan getirilen şeyler değildir

evet aile içinde öğrendiğin şeylerle bağlantılır ama

daha öncesinde iraden biraz zayıfsa bunu geliştirebilirsin

sağduyun biraz azsa bu konuda kendini olgunlaştırabilirsin

bunları geliştirdiğin zaman bu özellikleri

hayattaki başarı senin avucunun içine kolayca geçecektir

ama nedir en son söylediğim maddeyi sakın ola ki unutma

en önemli şeylerden birisi istikrardır

istikrar olmadığı müddetçe ne yaparsan yap

o puf diye uçup gidecektir

beni dinlediğin için teşekkür ediyorum güzel insan


Zeki İnsanlar Neden Başarısız Olur? Why Do Smart People Fail? Zeki İnsanlar Neden Başarısız Olur?

merhaba sevgili dostum

hayatta işlerin yolunda gitmediği zaman ya da

bazı amaçlarında başarısız olduğun zaman

kendini aptal hissediyor musun ?

ya da daha zeki olsaydım bu problemleri kolaylıkla aşardım diyor musun ?

etrafına baktığın zaman çok başarılı gördüğün insanların hepsi sence çok zeki insanlar mıdır ?

zeka ve başarı ilişkisi konusunda insanların

kafası çok karışık ama genel kanı şu şekilde

zeki insanlar otomatikman başarılı insanlardır.

işte burada çok farklı bir deneyden bahsetmek istiyorum

1900'lü yılların başında yapılan bir deney

burda bildiğimiz şeyleri birazcık

ters köşe yapacak ve bize farklı veriler verecek

bu video da neden zeki insanlar başarısız oluyor

bunların sebeplerinden bahsetmek istiyorum sana

eğitim psikolojisi alanında çok önemli bir isme sahip olan

profesör doktor Lewis Terman

çok enteresan bir deney yapmaya karar veriyor

ve bu deneyin arka planında şu sorunun cevabını merak ediyor aslında

zeki insanlar her zaman başarılı mıdır ?

bu deneyi yapabilmek için

California'da gerçekleşiyor süreç

oradaki tüm okullardaki öğrecilere üç aşamalı IQ testi uygulanıyor

ve bu IQ testinin sonucunda IQ skoru puanı

140 ile 200 arasındaki 1470 tane öğrenci seçiliyor

seçilen bu 1470 tane çocuğun hayatı

o günden itibaren incelenmeye başlanıyor

ve bir şekilde akademik hayatları, arkadaşlık ilişkileri

romantik ilişkileri, evlendikleri zaman evlilik hayatları

iş hayatındaki dostlukları, başarıları

her şey incelenmeye başlanıyor ve bir noktadan sonra

bu zeki çocukların gerçek hayatta

nasıl performans gösterdiği konusunda yorumlar yapılıyor

profesör Terman'a göre şöyle diyor o

bu zeki insanlar Amerika'nın geleceğini belirleyecek insanlardır

çünkü çok zekilerdir

ve hayatta Amerikan dünyasının, entelektüel dünyasının

öncülüğünü bu çocuklar üstlenecektir

kitaplar halinde deneylerin sonuçları yayınlanmaya başlanıyor

ama 4. cilde geldiğimiz zaman kitaplarda

artık profesör Terman bu çocuklar için deha demeyi bırakıyor

çünkü bu 1470 tane çocuğun

sadece ama sadece 100 tanesi

hayatta gerçek başarı elde ediyor

kalan 1370 tanesinin içinde uyuşturucu bağımlıları var

ruh sağılığı bozuklukları yaşayanlar var

ve çok kötü hayat yaşayan insanlar da var

bir çoğu da sıradan işlerde sıradan hayatlar sürüyor

ne oluyor da peki çok ciddi IQ puanına sahip olan bu çocuklar

ve çok büyük bir kısmı gerçek hayatta başarısız oluyor

ve işte işin enteresan kısmı burada başlıyor

zeka başarılı olmaya yetmiyor

peki zeka tek başına başarılı olmak konusunda bize yardımcı olmuyorsa

bu hayatta başarılı olmanın sırrı nedir ya da bir sırrı var mıdır ?

işte bu araştırıldığı zaman bir kaç maddelik

böyle başarılı olmanın arka planındaki

sağlam sebepler tespit ediliyor

ve bunlardan ilki sağduyulu olmak

sağduyulu olmak demek şu demek

hayatta başına gelen olaylar konusunda panik yapmadan

olaylara çok yönlü bakıp

başına gelen çok kötü bir olay bile olsa

ya da bir kaç seçenek arasında kaldığın paniklediğin zaman

büyük resmi görebilme becerisi diyebiliriz aslında

napıyorsun o an yaşadığın olayı

sadece o olayla ya da tek tarafıyla değerlendirmiyorsun

bir kaç aşamasıyla ve farklı açılardan değerlendirdiğin zaman

o senin başarılı olmanı sağlayan en önemli etkenlerden birisi oluyor

başarının arkasındaki en önemli etkenlerden birisi de irade dediğimiz şey

şimdi şöyle düşün etrafındaki insanları

bir sürü insan bir sürü şey yapmak istiyor

ders çalışması gerektiğini biliyor

bir şekilde sınavlara hazırlanması gerektiğini biliyor

bir şekilde kendisini geliştirmesi gerektiğini biliyor

biliyor da biliyor

ama bilmek başka harekete geçmek başka

işte bilip de bilenler sadece çok zeki olabilir

ve detaylıca da bilebilir her detayıyla birlikte

ama eyleme geçmek irade gerektiriyor

eğer ki irade sahibi bir insansan

belki o kadar zeki olmasan da

çok yüksek IQ puanlarına sahip olmasan da

var olan algı seviyenle çok daha güzel işler ortaya koyabiliyorsun

çünkü bildiğini eyleme dökebiliyorsun

bu da irade gerektiriyor

bu 1470 tane çocuğun 100 tanesini başarılı yapan

diğer 1370 tanesinden ayıran

şeylerden bir tanesi de tedbirli olmak

bu tedbirli olmaktan kastettiğim konforlu alana sıkışıp kalmak değil

sadece hayatın getirdiği riskler karşısında hazırlıklı olmak

şimdi diyelim ki üniversiteden mezun olacaksın ve

sonrasında ne yapacaksın seni neler bekliyor ?

öncesinde bir planın var mı ?

ya da iş hayatında bir kriz bekliyorsun öncesinde

buna yönelik bir tedbirin var mı bir ön düşüncen var mı ?

gerçek hayattaki başarılı insanlar hayatta onları nelerin beklediği konusunda

muhakeme gösteriyorlar ve bunlara karşı tedbirli oluyorlar

bazen ergen danışanlarıma soruyorum diyorum ki

ya şu hayatta beklentin nedir hayallerin var mıdır bir amacın var mıdır diye

bir gün birisi hiç unutmuyorum şöyle bir cevap verdi

ya dedi Beyhan abi dedi ben böyle çok iyiyim dedi ya

kimse bana böyle dokunmasın ben dedi böyle bin yıl yaşarım

ne hayal ne hedef ne amaç hiçbiri umrumda değil

baktığım zaman etrafımdaki bir çok gencin buna benzer durumlar yaşadığını görüyorum

hayal yok hedef yok

sen ne kadar zeki olursan ol

senin inanılmaz bir gücün olursa olsun

yönünü belirlemedikten sonra

gitmek istediğin bir nokta olmadıktan sonra

ne anlamı olacak ki o sahip olduğun zeka gücünün

işte başarının arkasındaki en önemli sebeplerden etkenlerden birisi de

bir hedefinin olması

ve bu hedefe yönelik bir amaçla

motive bir şekilde yola devam etme arzusu olmasıdır

başarının arkasındaki önemli etkenlerden birisi de

zamanlama denilen mevzudur

zamanlama şöyle bir şey

hayatta attığın tohumu mevsiminde atmazsan o toprağa

o tohum orada çürür orada sana bir şekilde meyve vermez ürün vermez

ama zamanında attığın her tohum karşılık bulacaktır

doğru zamanda doğru adımı atabilmek başarı konusunda vazgeçilmez kurallardan bir tanesi

başarıyı belirleyen en önemli şeylerden birisi de özgüvendir

özgüven bence sahip olduğun yeteneğin farkında olabilme becerisidir

eğer ki sen 200 puanlık bir IQ'ya sahip olsan bile

ama kendini çok ezik büzük başarısız aptal görüyorsun ya

muhtemelen öylesindir

şimdi nasıl diyeceksin burada

kendini nasıl görüyorsan bir süre sonra ona dönüşmeye başlıyorsun

bu şey gibi

yani senin bir Ferrarin var sen ona Şahin muamelesi yaptığın zaman

bir süre sonra Şahin kapasitesinde kullanmaya başlıyorsun o Ferrari'yi

ama özgüvenli olsan onun gücünün farkına varsan

o Ferrari'yi Ferrari gibi kullanacaksındır

kendin için de durum böyle

eğer ki senin gerçek yeteneklerini sen kendin keşfetmezsen

kimse seni keşfetmeyecektir

burada o 100 kişi vardı ya en başta söylediğim başarılı olan çocuklar

onlar özgüvenli çocuklardı

o yüzden sende kendi özgüvenini inşa etmelisin

bence başarının arkasındaki en önemli ama en az farkedilen

etkenlerden birisi istikrarlı olmak

şimdi sen ne yaparsan yap

hayatta hangi çabayı ortaya koyarsan koy

ilk başta biraz yükselteceksin

ama eğer devamını getirmezsen

bir konuda istikrarlı olmazsan

o bir süre sonra inip düşecektir böyle o seviyesi

ve düştüğü zaman şöyle bir durum çıkacak

sen istikrarsız olduğunun farkına varmazsın sadece dersin ki

ben başaramıyorum

çok zeki de olsan bir onu denedin bir bunu denedin ama hiçbir şeyde

bir istikrar göstermediğin zaman

inanılmaz bir zekaya sahip olsan da

o çabayı düzenli halde ortaya koymadığın için

o zekanın etkisini ortaya koyduğun kısa çabalarla keşfetmen

ya da sonucunu alman hiçbir şekilde mümkün olmayacaktır

az bir zekaya sahip olsan bile düşün ki

ortalama ortalamanın altında bile bir zekaya sahip olsan

ve bir mevzu seçsen kendine bir hedef seçsen

onun için her gün bir şeyler yapsan her gün uğraşsan

belki de çok zeki ama istikrarsız olan birisinden

çok ama çok daha başarılı olabilirsin

zeka hiçbir zaman tek başına yeterli değil

sen eğer ki bu saydığım özellikleri hayatında geliştirebilirsen ki

bu özelliklerin hepsi geliştirilebilir özelliklerdir

doğuştan getirilen şeyler değildir

evet aile içinde öğrendiğin şeylerle bağlantılır ama

daha öncesinde iraden biraz zayıfsa bunu geliştirebilirsin

sağduyun biraz azsa bu konuda kendini olgunlaştırabilirsin

bunları geliştirdiğin zaman bu özellikleri

hayattaki başarı senin avucunun içine kolayca geçecektir

ama nedir en son söylediğim maddeyi sakın ola ki unutma

en önemli şeylerden birisi istikrardır

istikrar olmadığı müddetçe ne yaparsan yap

o puf diye uçup gidecektir

beni dinlediğin için teşekkür ediyorum güzel insan