The end of globalization (and the beginning of something new) | Mike O'Sullivan Das Ende der Globalisierung (und der Beginn von etwas Neuem) | Mike O'Sullivan The end of globalization (and the beginning of something new) | Mike O'Sullivan O fim da globalização (e o início de algo novo) | Mike O'Sullivan

Prevodilac: Una Pilipović Lektor: Ivana Korom

Stigli smo do kraja globalizacije. We are at the end of globalization. Estamos ante el fin de la globalización. Küreselleşmen'n sonuna geldik.

Uzimali smo je zdravo za gotovo We've taken globalization for granted, No hemos valorado la globalización lo suficiente, Küreselleşmenin değerini bilemedik

i faliće nam kad se počne gubiti u prošlosti. and as it drifts into history, we're going to miss it. y ahora que se está convirtiendo en historia, la echaremos en falta. e sentiremos falta quando começar a se perder no passado. ve küreselleşme tarihe karışırken onu özleyeceğiz.

Drugi talas globalizacije počeo je početkom devetesetih The second wave of globalization began in the early '90s, La segunda ola de globalización comenzó a principios de los 90, Küreselleşmenin ikinci dalgası 90'lı yılların başında başladı

i mnogo nam je dobrog doneo. and it delivered a great deal. y trajo consigo muchas cosas. e ele nos trouxe muitas coisas boas. ve birçok yere ulaştı.

Milijarde ljudi izašle su iz siromaštva. Billions of people rose out of poverty. Mil millones de personas salieron de la pobreza. Bilhões de pessoas foram tiradas da pobreza. Milyarlarca insan yoksulluktan kurtuldu.

A bogatstvo po odrasloj osobi u državama kao Vijetnamu i Bangladešu More impressively, wealth per adult in countries like Vietnam and Bangladesh Extraordinariamente, la riqueza individual en países como Vietnam o Bangladés E a riqueza por adulto em países como o Vietname e o Bangladesh Daha da şaşırtıcı bir şekilde Vietnam ve Bangladeş gibi ülkelerde

povećalo se šest puta u proteklih dvadeset godina. increased by over six times in the last 20 years. aumentó más de seis veces en los últimos 20 años. aumentou seis vezes nos últimos vinte anos. varlıklı kişi sayısı geçtiğimiz 20 yılda 6 kat arttı.

Broj demokratija se povećao The number of democracies rose, La democracia se hizo más popular O número de democracias aumentou Demokrasiler ortaya çıktı

a države kao Čile, Malezija i Estonija and countries as diverse as Chile, Malaysia, Estonia, y países tan diversos como Chile, Malasia o Estonia e países como Chile, Malásia e Estônia ve Şili, Malezya ve Estonya gibi çeşitli ülkeler

održale su slobodne i poštene izbore. held free and fair elections. celebraban elecciones libres y justas. eles realizaram eleições livres e justas. özgür ve adil seçimler yaptı.

Uloga žena poboljšala se u mnogim delovima sveta, The role of women improved in many parts of the world, El papel de la mujer evolucionó en muchas partes del mundo, Eğer İspanya gibi ülkelerdeki maaş eşitliğine

kada pogledamo jednake plate u državama kao Španiji, if you look at wage equality in countries like Spain, lo que se refleja en la igualdad salarial de países como España quando olhamos para a igualdade salarial em países como a Espanha, ya da Suudi Arabistan gibi ülkelerdeki eğitime erişime bakarsanız

ili pristup školovanju u državama kao Saudijskoj Arabiji. or access to education in countries like Saudi Arabia.

Ekonomiski: lanci snabdevanja šire se kao mreža po celom svetu, Economically, supply chains spread like webs around the world, Económicamente, las cadenas de suministro se extendieron como telarañas mundialmente Ekonomik olarak araba parçalarının son ürün gelmeden önce

pa delovi automobila prvo prelaze granice with car parts criss-crossing borders con piezas de automóviles entrecruzando fronteras sınırları geçmesiyle tedarik zincirleri dünya çapında ağ gibi yayıldı.

pre nego što završe u krajnjem proizvodu. before the final product came into place. antes de que estuviera listo el producto final.

Globalizacija je, takođe, promenila način na koji živimo danas. And globalization has also changed the way we live now. La globalización también ha cambiado nuestra forma de vivir hoy día. Küreselleşme aynı zamanda yaşam tarzımızı da değiştirdi.

Promenila nam je ishranu. It's changed our diets. Ha cambiado nuestras dietas. Beslenme biçimimizi değiştirdi,

Promenila nam je način komunikacije, kako konzumiramo novosti i zabavu, It's changed how we communicate, how we consume news and entertainment, Ha cambiado nuestra forma de comunicarnos, y de consumir noticias y entretenimiento, iletişim kurma şeklimizi, haberleri ve eğlenceyi tüketme şeklimizi,

kako putujemo i kako radimo. how we travel and how we work. nuestra forma de viajar y trabajar. seyahat etme ve çalışma şeklimizi değiştirdi.

Ali sada, globalizacija umire. But now, globalization is on its deathbed. Pero ahora, la globalización se encuentra en su lecho de muerte. Ama şu anda küreselleşme ölüm döşeğinde.

Došla je do granica svog uspeha: It's run into the limitations of its own success: Se ha topado con las limitaciones de su propio éxito: Kendi başarısının sınırlılıklarıyla karşı karşıya kaldı:

nejednakost i novi, rekordni dugovi - inequality and new, record levels of indebtedness -- desigualdad y nuevos niveles récord de endeudamiento Eşitsizlik ve rekor düzeyde borçlanma.

na primer, svetski dugovi na odnosu na BDP for example, world debt-to-GDP como por ejemplo, la deuda mundial del PIB Örneğin, 200 yıl önceki Napolyon Savaşları'ndan beri

viši su sada nego za vreme Napoleonovih ratova pre dvesta godina - is now pushing levels not seen since the Napoleonic Wars 200 years ago -- que alcanza niveles que no se veían desde las guerras de Napoleón hace 200 años...

pokazuju nam da su prednosti globalizacije show us that the advantages of globalization lo que nos demuestra que las ventajas de la globalización küreselleşmenin avantajlarının yanlış yönlendirildiğini gösteriyor.

pogrešno usmerene. have been misdirected. han sido mal encaminadas.

Svetska finansijska kriza bila je rezultat toga, The Global Financial Crisis was the result of this mismanagement, La crisis financiera mundial ha sido la consecuencia de esta mala gestión

i od tada zakonodavci and since then policymakers y desde entonces los legisladores ve o zamandan beri politika üreticiler,

pokušavaju da spreče pogoršanje, have done little but contain, no han hecho más que esconderse, çağımızın problemlerini çözmek yerine

a ne da reše, rather than solve, en vez de resolver, bu problemleri içeren politikalar dışında çok az şey yaptılar.

probleme našeg doba. the problems of our age. los problemas de nuestra era.

Jako globalizovane države poput Irske i Holandije Now, some highly globalized countries such as Ireland and the Netherlands, Hoy, algunos países altamente globalizados como Irlanda y los Países Bajos, İrlanda ve Hollanda gibi aşırı derecede küreselleşmiş ülkeler,

uspele su da smanje nejednakost u svojim državama have managed to improve income inequality in their countries han sabido ingeniárselas para mejorar la igualdad de ingresos yüksek vergiler ve sosyal yardım programlarıyla

tako što su bolje raspodelile darove globalizacije, by better distributing the bounties of globalization al distribuir de mejor forma las bondades de la globalización küreselleşmenin armağanlarını daha iyi bir şekilde dağıtarak

jer su povećale poreze i uvele socijalnu pomoć. through higher taxes and social welfare programs. a través de impuestos más altos y programas de bienestar social. ülkelerindeki gelir eşitsizliğini düzeltmeyi başardı.

Drugim državama nije toliko dobro uspelo. Other countries have not been as good. Otros países no lo han hecho tan bien. Diğer ülkeler iyi durumda değildi.

Rusija i, pogotovo, SAD Russia and, especially, the United States, Rusia, y especialmente los Estados Unidos, Rusya ve özellike de Amerika Birleşik Devletleri,

imaju ekstremne nivoe nejednakosti bogatstva, have extreme levels of wealth inequality, tienen niveles extremos de desigualdad de riquezas, aşırı derecede servet eşitsizliği seviyesine sahip.

čak i gore nego za vreme Rimskog carstva. more extreme even than during the time of the Roman Empire. más extremos que incluso durante la época del Imperio Romano. Roma İmparatorluğu zamanından bile daha aşırı derecede.

A to je mnoge ljude ubedilo da globalizacija nije na njihovoj strani And this has convinced many people that globalization is against them, Y eso ha hecho que muchas personas piensen que la globalización les perjudica Bu durum, birçok insanı küreselleşmenin onlara karşı olduğuna

i da darovi globalizacije and that the bounties of globalization y que las bondades de la globalización ve küreselleşmenin armağanlarının birçok kişiyle paylaşılmadığına ikna etti.

nisu podeljeni sa mnogima. have not been shared with the many. no han sido compartidas con todo el mundo.

I sada, u 2020, And now, in 2020, Y ahora, en 2020, 2020 yılında,

borimo se sa pandemijom we're confronted by the pandemic, estamos enfrentados por la pandemia, bütün insanları sarsan

koja nas je potresla which has shaken the ground under us la cual ha sacudido el suelo bajo nuestros pies ve daha da fazlası küreselleşmiş dünya düzeninin

i otkrila slabosti and further exposed the frailties y además ha expuesto las debilidades zayıflığıyla bizi karşı karşıya bırakan

globalizovanog sveta. of the globalized world order. del orden mundial globalizado. bir pandemiyle yüzleşiyoruz.

U prošlim svetskim krizama, In past international crises, En crisis internacionales pasadas, Eski uluslararası krizlerde,

pretežno ekonomskim i geopolitičkim, most of them economic or geopolitical, la mayoría de las cuales económicas o geopolíticas birçoğu ekonomik ya da jeopolitikti,

mislili smo da postoji grupa ljudi koji će da spasi svet. there has usually ultimately been a sense of a committee to save the world. en última instancia siempre ha existido el sentido de un comité para salvar el mundo. eninde sonunda bir kurulun dünyayı kurtarmak için bir düşüncesi olurdu.

Da će vođe i glavne nacije da se spoje. Leaders and leading nations would come together. Líderes y potencias mundiales trabajaban juntos. Liderler ve öncü milletler bir araya gelirdi.

Ali ovaj put, prvi put, But this time, uniquely, Pero esta vez, de forma excepcional, Ama bu sefer, alışılmadık bir şekilde böyle bir iş birliği yok.

nema takve saradnje. there has been no such collaboration. no han existido tales colaboraciones.

Sada smo u trgovinskom ratu, Against a backdrop of trade wars, En un contexto de guerras comerciales, Ticaret savaşlarının perde arkasına karşın

i neke države poput SAD-a nadmašile su ponude drugih za maske. some countries like the US have outbid others for masks. algunos países como EE. UU. han pujado más que otros por mascarillas. Amerika gibi bazı ülkeler maskeler için daha fazla para teklif etti.

Hakovani su programi za vakcine, There's been hacking of vaccine programs, Han pirateado programas de vacunación,

a zajedničkom neprijatelju, pandemiji, and a common enemy, the pandemic, y el enemigo común, la pandemia, ve ortak bir düşman, yani pandemi,

još se nismo zajedno obratili. has not been met with a common response. no ha sido enfrentado con una respuesta común. ortak bir müdahaleyle karşılanmadı.

Tako da je svaka nada da ćemo svi na svetu imati vakcinu, So any hope that we might have a world vaccine Por lo tanto, cualquier esperanza que podamos tener Yani küresel bir aşıya ya da küresel bir iyileştirme programına

ili da ćemo naći zajednički plan za oporavak, uzalud. or a world recovery program is in vain. de un programa mundial de vacunación o de recuperación, es en vano. sahip olabileceğimiz umudu boşuna.

Sada smo na kraju jednog doba, So now we're at the end of an era in history, Estamos ante el fin de una era en la historia, Şu anda tarihte bir çağın kapanma dönemindeyiz.

koje je počelo padom komunizma, an era that began with the fall of communism, una era que comenzó con la caída del comunismo, Komünizmin düşmesiyle başlayan,

koji je pokrenuo tok trgovine, that set in train the flow of trade, lo que puso en marcha el flujo del comercio, ticaret, finans, insan ve fikir akımını başlatan bu çağ

finansija, naroda of finance, of people de las finanzas, de las personas

i ideja and of ideas, y de las ideas,

i to se sada bliži kraju and that now comes to an end y que ahora llega a su final şimdi Hong Kong'da demokrasinin bitmesi gibi bir olayla sona ulaşıyor.

događajima kao što je slom demokratije u Hongkongu. with events like the shutting down of democracy in Hong Kong. con sucesos como la suspensión de la democracia en Hong Kong.

Pitanje je, šta nas sada čeka? The question now is, what's next? La pregunta ahora es: ¿qué es lo siguiente? Şimdiki soru ise: Sırada ne var?

Pa, ako je doba iz koga izlazimo Well, if the era we're leaving Bueno, si la era en la que vivimos Eğer bitirdiğimiz çağ,

karakterizovano povezanim svetom was characterized by a connected world fuera caracterizada por un mundo unido ekonomi ve coğrafya bazında küçülen ve bir araya gelen

koji pokušava da se smanji i zbliži trying to shrink and come together que intenta aliarse y aunar esfuerzos

zbog ekonomskih ciljeva on the basis of economic goals teniendo como base objetivos económicos birbirine bağlı bir dünyayla karakterize edildiyse

i geografije, and geography, y ubicación geográfica,

novi svetski poredak the new world order el nuevo orden mundial yeni dünya düzeni

biće karakterisan konkurencijom i novim drugačijim pristupima, will be defined by rival, distinct and different ways of doing things, estaría definido por maneras diferentes y opuestas de hacer las cosas, çekişmeli, ayrı ve farklı bir şekilde bir şeyler yapmakla

i saradnjom zasnovanom na vrednostima, and ultimately collaboration based on values, y en última instancia existiría una colaboración basada en valores, ve eninde sonunda değerlere dayanan bir iş birliğiyle tanımlanacak.

a na tom novom svetskom poretku and this new world order y este nuevo orden mundial Bu yeni dünya düzeni henüz inşa ediliyor.

se već radi. is very much a work in progress. es en gran medida una tarea que todavía está en proceso.

Možda je "nered" bolja reč, "Disorder" might be a better word, "Desorden" sería una palabra más acertada, "Düzensizlik" bunun için daha doğru bir kelime olabilir

i to je već duže vreme. and it has been for some time. y de hecho, lo ha sido durante algún tiempo.

Ali zamislite But think appropriately Ama bazılarının bağları kopardığı,

velike slojeve leda koji se odvoje, of great sheets of ice breaking apart, diğerlerinin ise sonradan yeniden şekillendiği

i otplutaju, some drifting away algunos yéndose a la deriva ayrılan buz parçalarını düşünün.

a neki se kasnije opet spoje. and others later reforming. y otros volviendo a formarse.

I internet je sličan tome. And the internet is a bit like this. El internet es algo parecido. İnternette buna benziyor, eskiden küreseldi.

Nekada je bio svetski. It used to be global. Solía ser algo global.

Gugl je imao 30 odsto udela na kineskom tržištu, Google used to have 30 percent of the market share in China, Google solía tener el 30 porciento de su cuota de mercado en China, Google'ın Çin'de %30 piyasa payı vardı.

a sada ima blizu nula. and now it has close to zero percent. y ahora está casi en el cero por ciento. Şimdi ise bu rakam sıfıra yakın.

I veliki delovi sveta And the big regions of the world Y las grandes regiones del mundo Dünyanın büyük ülkeleri

sve više posmatraju internet increasingly look at the internet cada vez se fijan más en el internet internete giderek değer bazlı bir bakış açısından bakıyorlar.

iz perspektive vrednosti. from a values-based point of view. desde un punto de vista basado en valores.

SAD ceni tehnološke napretke i finansijske dobitke. America values tech innovation and its financial rewards. América valora la innovación tecnológica y su recompensa económica. Amerika, teknik yeniliklere ve onun finansal getirilerine değer veriyor.

Kina gleda internet sa političkog stajališta China takes a political view of the internet China adopta una mirada política hacia el internet Çin, internete politik bir şekilde yaklaşıyor

pa ga zato ograđuje i izoluje, and cordons it off, y lo acordona ve interneti kuşatıyor.

ali Kina istovremeno ima neverovatnu e-trgovinu, and at the same time China has this incredible e-commerce economy y, al mismo tiempo, tiene una economía de comercio en línea gigante Aynı zamanda Çin, başka herhangi bir ülkenin uyarlamaya yaklaşamadığı

kakvu nijedna država nema, ni sličnu. that no other country has come close to matching. a la que ningún otro país ha podido siquiera acercarse a imitar. inanılmaz bir e-ticaret ekonomisine sahip.

Onda imamo Evropu, And then there's Europe, Y después está Europa, Bir de diğer yanda Avrupa var.

a u Evropi su razgovori o internetu and in Europe a conversation about the internet en la que una conversación sobre internet

pretežno razgovori o podacima i privatnosti. is effectively a conversation about data and privacy. es básicamente una conversación sobre información y privacidad. veri ve gizlilikle alakalı bir konuşma demek.

I eto ga: So there you have it: Así que, ahí lo tienen: İşte bu kadar basit:

Jedan zajednički problem one common problem, un problema común, Bir ortak sorun

a tri različita i suprotna gledišta. and three increasingly different, competing views. y tres puntos de vista cada vez más diferentes y competitivos. ve üç farklı, rekabetçi bakış açısı.

To nam pokazuje da će nas suprotne ideologije This shows us that rival ideologies Esto nos muestra que las ideologías opuestas Bu bize rekabetçi ideolojilerin,

dovesti do toga da na različite načine radimo stvari. will drive very distinct ways of doing things. llevarán a maneras de hacer las cosas muy distintas. bir şeyleri yapmanın çok ayrı yönlerini kullanacaklarını söylüyor.

A šta je sa saradnjom? But what about collaboration and cooperation? ¿Pero qué pasa con la colaboración y la cooperación? Peki iş birliğine ve dayanışmaya ne oldu?

Pa, počeću primerom triju malih država: Well, I'm going to start with the example of three small countries: Bueno, empezaré con el ejemplo de estos tres países pequeños: Üç küçük ülke örnekleriyle başlayacağım:

Škotske, Islanda i Novog Zelanda. Scotland, Iceland and New Zealand. Escocia, Islandia y Nueva Zelanda. İskoçya, İzlanda ve Yeni Zelanda.

Pre par godina, And a couple of years ago, Hace un par de años, Birkaç yıl önce,

pristupile su grupi "Wellbeing Economy Governments" they signed up to the Wellbeing Economy Governments, se unieron a los Gobiernos del Bienestar Económico, amacı, ekonomik büyümeyi geliştirdiği gibi

čiji je cilj sačuvati ekonomiju i blagostanje čoveka whose aim is to foster ecological and human well-being cuyo objetivo es promover el bienestar ecológico y social çevreyi ve insan refahını da geliştirmek olan

ali i ekonomski razvoj. as well as economic growth. así como el crecimiento económico. Wellbeing Economy Governments'a üye oldular.

Jednostavno rečeno, Practically speaking, Prácticamente hablando, Pratik bir şekilde konuşarak

ove države već govore o stvarima kao što su budžet za blagostanje, these countries are already discussing things like well-being budgeting, estos países ya están tratando temas como la presupuestación del bienestar, bu ülkeler zaten refah bütçesini, refah turizmini tartışıyorlar

turizam za blagostanje, well-being-led tourism, el turismo de bienestar, ve Kovide karşı mücadelede refah taslağını kullanıyorlar.

i korišćenje okvira blagostanja u borbi protiv Kovida. and using the well-being framework in the fight against COVID. y están usando el marco del bienestar en su lucha contra el COVID.

Ove tri države su toliko geografski udaljene Now, these three countries are about as geographically distant Estos tres países son tan distintos entre sí y tan geográficamente distantes Anlayabildiğiniz gibi bu üç ülke coğrafik olarak oldukça uzak olduğu gibi

i različite koliko mogu da budu, and diverse as you can get, como puedan imaginar, bir o kadar da farklı.

ali su se spojile but they've come together pero han unido fuerzas Ama hükûmet politikalarının

zbog zajedničkih vrednosti, on the basis of a shared value, porque comparten el mismo valor,

a to je mišljenje which is a common understanding que es el entendimiento común de que existen políticas gubernamentales

da je politika vlade mnogo više that there is more to government policy ortak bir değer bazında bir araya geldiler.

od BDP-a. than merely GDP. más allá del PIB.

Slično će, ubuduće, Similarly, in the future, De la misma manera, en el futuro, Gelecekte de benzer şekilde,

i druge male države i gradovi-države - other small countries and city-states -- otros pequeños países y Ciudades-Estado Singapore, İsviçre ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi,

Singapur, Švajcarska i Ujedinjeni Arapski Emirati - Singapore, Switzerland, the United Arab Emirates -- como Singapur, Suiza, los Emiratos Árabes, daha küçük ülkeler ve kent devletleri

shvatiti da su više povezane međusobno will find that they have more in common with each other descubrirán que tienen mucho más en común entre ellos büyük komşu ülkelerle değil,

nego sa većim komšijama. than with their larger neighbors. que con las capitales vecinas.

One su svetski finansijski centri. They're all global financial centers. Todos ellos son grandes centros financieros. Hepsi küresel finans merkezi,

One ulažu u strateško planiranje. They all invest in strategic planning. Todos ellos invierten en planes estratégicos. hepsi stratejik planlamaya yatırım yapıyor

I sve su geopolitičke mikro snage, And they are all geopolitical micropowers Y todos ellos son pequeñas potencias geopolíticas ve hepsi jeopolitik mikro güçler,

koje će zato više da sarađuju. and will collaborate more as a result. y como resultado, acabarán colaborando cada vez más. bunun sonucu olarak da daha çok iş birliği yapacaklar.

Još jedan dobar primer Another good example Esto es otro buen ejemplo Başka güzel bir örnek de

zašto će vrednosti, pre nego geografija, of how values, rather than geography, de cómo los valores, más que la ubicación, coğrafyanın değil de değerlerin

da oblikuju sudbine i saveze, je Evropa. will increasingly shape destinies and alliances is Europe. irán moldeando cada vez más el destino y las alianzas en Europa. Avrupa'da kaderleri ve ittifak olmayı nasıl giderek şekillendireceği.

Tokom perioda globalizacije During the period of globalization, Durante el periodo de globalización, Küreselleşme sürecinde

jedan od glavnih fenomena one of the key phenomena uno de los fenómenos clave anahtar olaylardan birisi de

bio je razvoj Evropske unije prema istoku. was the eastward expansion of the European Union. fue la expansión de la Unión Europea hacia el este. Avrupa Birliği'nin doğuya doğru genişlemesiydi.

Od 2004, 13 država joj je pristupilo, From 2004, it added 13 new members, Desde 2004 ha añadido 13 miembros nuevos, 2004'ten beri

uprkos ogromnoj krizi evra, despite the near existential crisis of the euro, a pesar de tener a la crisis del euro a la vuelta de la esquina, gelmekte olan euro krizine,

i stalnog pritiska Rusije, constant pressure from Russia, de la constante presión de Rusia Rusya'nın sürekli devam eden baskılarına

i, naravno, traume koju je uzrokovao Bregzit. and of course the trauma of Brexit. y, por supuesto, el trauma del Brexit. ve tabii ki Brexit'in travmalarına rağmen 13 üye ülke edindi.

I kao preduzeće koje se prebrzo razvilo, And, like a company that has grown too fast, Y, al igual que una empresa que ha crecido muy rápidamente, Tıpkı çok hızlı büyümüş bir şirket gibi

Evropa treba da stane Europe needs to stop Europa necesita pararse Avrupa'nın durması,

i razmisli kuda ide and think about where it's going a pensar sobre el rumbo que está tomando nereye gittiğini düşünmesi,

i da se zapita da li je njene vrednosti mogu odvesti u pravom smeru. and ask whether its values can steer it in the right direction. y preguntarse si sus valores pueden dirigirla a la dirección correcta.

To polako počinje da se dešava, And this is beginning to happen, Y esto está empezando a suceder, Yavaşça da olsa bu durum gerçekleşmeye başlıyor.

ali sporo. albeit slowly. pero lentamente.

Evropski lideri mnogo pričaju o evropskim vrednostima, European leaders talk a lot about European values, Los líderes europeos hablan mucho sobre los valores europeos Avrupalı liderler, Avrupa'nın değerleri hakkında çok fazla konuşuyor

ali većina Evropljana, but frankly most Europeans, pero francamente, la mayoría de europeos

bili to Nemci, Grci, Letonci ili Španci, be they German, Greek, Latvian or Spaniards, ya sean alemanes, griegos, letones o españoles Alman, Yunan, Letonyalı ya da İspanyol olmaları fark etmeksizin

stvarno ne znaju ili nemaju jasnu predstavu koje bi te zajedničke vrednosti really don't know or have a clear idea what those shared common values realmente desconocen o no entienden cuáles son estos valores compartidos. o ortak değerlerin ne olması gerektiğini gerçekten bilmiyorlar

trebalo da budu. are supposed to be.

Evropski političari zato treba mnogo da se potrude So European politicians need to do a very good job Por lo tanto, los políticos europeos necesitan esforzarse Yani Avrupalı politikacılar,

i da ih pitaju šta misle o tim zajedničkim vrednostima of asking them how they feel about these common values y preguntarles cómo se sienten con respecto a estos valores comunes bu ortak değerler hakkında ne hissettiklerini sorarak

i da im odgovore and then communicating the answers back to them y después comunicarles las respuestas ve yanıtları onlara açık ve somut bir yolla vererek

na jasan način. in a clear and tangible way. de forma clara y tangible. iyi bir iş çıkarmak zorundalar.

Bitno je naravno i da se društvene mreže koriste za to. And of course social media is a very important tool to deploy here. Y por supuesto, aquí las redes sociales son una herramienta clave. Tabii ki sosyal medya bu konuda görev alacak önemli bir araç.

I dok Evropa bude postajala unija zasnovana više na vrednostima, And as Europe moves [towards] a union that's based more on values Mientras Europa se dirige hacia una nación que se basa más en los valores Avrupa, coğrafyaya daha az, değerlere ise daha çok dayalı

nego na geografiji, and less on geography, que en la ubicación geográfica, bir birlik olma yolunda hareket ettikçe

njene granice its contours sus contornos y los propios valores konturları ve o değerlerin hepsi,

i te same vrednosti and those values themselves

biće sve više definisane will increasingly be defined se verán definidos cada vez más hukuk kuralları ve demokrasilere saygı gibi

napetošću između Brisela by the tension between Brussels por la tensión entre Bruselas y países como Hungría y Polonia,

i državama poput Mađarske i Poljske, and countries like Hungary and Poland,

koje se sve manje ponašaju u skladu who are increasingly behaving in ways Macaristan ve Polonya ile Brüksel gibi ülkeler arasındaki

sa osnovnim vrednostima, that go against basic values

kao što su poštovanje demokratije such as respect for democracy tales como el respeto hacia la democracia gerilim ile tanımlanacak.

i vladavina zakona. and the rule of law. y la autoridad de las leyes.

Odnos prema ženama i LGBT populaciji The treatment of women and the LGBT community El tratamiento de la mujer y la comunidad LGTB Kadınlara ve LGBT topluluklara yapılan muameleler de

su, takođe, bitni faktori. are other important markers here. son otros marcadores importantes. diğer önemli konular arasında.

A s vremenom će Evropa, i treba, And in time Europe will, and should, Y con el tiempo, Europa tendrá que prestar ayuda financiera a estos países Zamanla Avrupa, bu ülkelere

da veže finansijske pomoći za te države tie financial aid to these countries Avrupa'nın ortak değerlerine bağlı olmaları için

i politiku and policy y a estas políticas

uz poštovanje tih evropskih zajedničkih vrednosti. to their adherence to Europe's shared values. para su adhesión a los valores europeos. maddi yardım ve politikalar yapacak ve yapmalı da.

A te države, i druge u istočnoj Evropi, i Kipar, And these countries, and others in Eastern Europe, and Cyprus, Estos países, y otros de Europa del Este y de Chipre, Bu ülkeler, Doğu Avrupa ülkeleri ve Kıbrıs,

i dalje su finansijski vezane za Rusiju i Kinu. still have close financial ties to Russia and China. todavía tienen lazos financieros estrechos con Rusia y China. hâlâ Rusya ve Çin ile sıkı maddi bağlantılara sahip.

I s vremenom moraće da se odluče And again in time they will be forced to choose En su momento, se verán forzados a elegir entre Europa y sus valores Yine zamanla Avrupa ve onun değerleri

između Evrope i njenih vrednosti between Europe and its values ya da bu diğer ülkeler ve onların apayrı değerleri arasında

i tih drugih država i njihovih vrednosti. and these other countries and their own distinct values. y el resto de países con sus propios valores.

Kao i Evropa, Kina je veliki igrač Like Europe, China is another big player Al igual que Europa, China es otra gran potencia Avrupa gibi Çin de apayrı birtakım değerleriyle

sa mnogo drugačijim vrednostima with a very distinct set of values, con un conjunto de valores muy marcados, ya da insanlar ve devlet arasındaki sözleşmesiyle

i odnosom između naroda i države. or contract between the people and the state. así como acuerdos entre la población y el estado. bir diğer büyük oyuncu.

Moram da kažem da se te vrednosti And I have to say that this set of values Y debo decir, que este conjunto de valores Bu bir grup değerlerin Batı tarafından

ne razumeju dobro is not one that is well-understood no es fácilmente aceptado y comprendido en el Occidente. iyi anlaşılan şeyler olmadığını söylemek durumundayım.

na Zapadu. in the West.

I posmatrajući Kininu izuzetnu ekonomsku i društvenu transformaciju And given China's extraordinary economic and social transformation Y dada la extraordinaria transformación económica y social de China Çin'in geçtiğimiz 30 yıl içindeki

u poslednjih 30 godina, in the last 30 years,

trebalo bi da nas više zanima. we should really be more curious. debería despertarnos más curiosidad. daha fazla merak içinde olmalıyız.

Kinine vrednosti potiču iz njene istorije, China's values are rooted deep in its history, Los valores de China están profundamente enraizados en su historia, Çin'in değerlerinin kökleri çok eskiye dayanıyor.

iz želje da se vrati na mesto, in a desire to regain the place en el deseo de recuperar el espacio del que disfrutó siglos atrás Yerlerini tekrar kazanma arzusundalar,

na kom je bila pre stotina godina it once enjoyed hundreds of years ago tıpkı yüzyıllar önce ekonomisinin

kada je njena ekonomija dominirala. when its economy was the dominant one. cuando era la potencia económica dominante. dünyaya egemen olduğu zamanlardaki gibi.

Si Đinping je govorio o "Kineskom snu" Indeed, Xi Jinping talked of the China Dream De hecho, Xi Jinping habló del "sueño chino" Aslında Donald Trump "Amerika'yı Yeniden Harika Yap"

mnogo pre nego što je Donald Tramp pobedio na izborima well before Donald Trump was elected mucho antes de que Donald Trump ganara las elecciones sloganıyla başkanlığa seçilmeden önce,

frazom "Make America Great Again." with the catchphrase "Make America Great Again." con el eslogan "Hagamos EE. UU. grande de nuevo". Xi Jinping, Çin Hayali'nden bahsetmişti.

Kinin sistem je, gledajući spolja, And China's system, viewed from the outside, El sistema de China visto desde fuera, Dışarıdan görüldüğü üzere Çin'in sistemi

zasnovan na ugovoru ili pogodbi is based around a contract or a bargain está basado en una especie de contrato o acuerdo düzen, refah ve milli saygınlık karşılığında

da će narod da žrtvuje svoju slobodu where people will sacrifice their liberty en el que las personas sacrificarían su libertad insanların özgürlüklerinden feragat ettikleri

za red, blagostanje i nacionalni ugled. in return for order, prosperity and national prestige. a cambio de orden, prosperidad y prestigio nacional. bir sözleşme ya da pazarlığa dayanıyor.

U tom sistemu država ima kontrolu, It's one where the state is very much in control, El estado tiene prácticamente todo el control, Birçok Avrupalı ve Amerikalının ülkelerine uzak bulacağı,

što bi mnogi Evropljani i Amerikanci smatrali čudnim. which is something that most Europeans and Americans would find alien. algo que la mayoría de europeos y estadounidenses encontrarían extraño. kontrolün çoğunun devlette olduğu bir ülke.

Takođe je sistem koji dobro funkcioniše u Kini. It's also a system that has worked very well for China. Es un sistema que le ha funcionado muy bien a China. Aynı zamanda Çin için gayet iyi çalışan bir sistem.

No, rizik koji im preti But the biggest risk it faces Pero el mayor riesgo al que se enfrenta Ama karşılaştığı en büyük risk,

je period visoke i dugotrajne nezaposlenosti, is a period of high and prolonged unemployment es un periodo de desempleo alto y prolongado devlet ve insanlar arasındaki sözleşmeyi bozacak olan

koja će da raskine taj ugovor that will break this contract que romperá este acuerdo yüksek derecede ve sürekli olan işsizlik dönemi.

između naroda i države. between the state and the people. entre el estado y la población.

A za druge države, And for other countries, Y para otros países, Diğer ülkeler için Çin, cazip bir ortak olabilir.

Kina može da bude primamljiv partner. China can be an attractive partner. China puede ser un aliado atractivo.

Može da pruži kapital, znanje i iskustvo. It can provide capital and know-how. Puede proporcionar capital y conocimiento. Sermaye ve bilgi sağlayabilir.

Mislim, na primer, na Pakistan i Šri Lanku, I'm thinking for example of Pakistan and Sri Lanka, Estoy pensando en los ejemplos de Pakistán y Sri Lanka, Belt and Road programının iki üyesi olan

dva člana Inicijative pojasa i puta. two members of the Belt and Road program. dos miembros del programa la Franja y la Ruta. Pakistan ve Sri Lanka'yı örnek vereceğim.

Ali to partnerstvo ima cenu: But this partnership comes at a price; Pero esa colaboración tiene un precio; Ama bu ortaklığın bir bedeli var:

zavise od kineske tehnologije, they're beholden to Chinese technologies están en deuda con la tecnología china, Çok tartışılan Çin teknolojilerine, Huawei gibi, borçlular.

kao što je kontroverzni Huawei. such as the controversial Huawei. como la controversial marca Huawei, entre ellas.

Kineski investitori poseduju njihove dugove, Chinese investors own their debt, Çinli yatırımcılar borçlarını üstleniyor

i tako kontrolišu bitnu infrastrukturu and as a result control key infrastructure y como resultado tienen el control de una de sus infraestructuras clave ve bunun sonucu olarak da Sri Lanka'daki ana liman gibi

kao što je glavna luka u Šri Lanki. such as the main port in Sri Lanka. como es el puerto principal de Sri Lanka. alt yapıları kontrol ediyorlar.

Smatram da kada govorimo o globalizaciji, Now I find that when we talk about globalization, He descubierto que ahora cuando hablamos de globalización Küreselleşme hakkında konuşurken

o kraju globalizacije i novom svetskom poretku, the end of globalization and the new world order, del fin de la globalización y el nuevo orden mundial, yani küreselleşmenin bitmesi ve yeni dünya düzeni hakkında,

previše vremena gubimo govoreći o Americi, Evropi i Kini we spend far too much time discussing America, Europe and China, le dedicamos demasiado tiempo a EE. UU., Europa y China

a ne dovoljno govoreći o mnogim zanimljivim stvarima and not enough time on the many exciting things y muy poco a aquellas muchas cosas interesantes Etiyopya, Nijerya, Endonezya, Bangladeş, Meksika ve Brezilya gibi

koje se dešavaju u ekonomijama koje brzo rastu, happening in fast-growing economies, que están sucediendo en economías emergentes, hızla büyüyen ekonomilerde gerçekleşen

počevši od Etiopije, Nigerije, pa do Indonezije, Bangladeša, Meksika i Brazila. from Ethiopia, Nigeria, to Indonesia, Bangladesh, Mexico and Brazil. como Etiopía, Nigeria, Indonesia, Bangladés, México y Brasil. heyecan verici şeyleri konuşmaya pek zaman ayıramadık.

A u novom svetskom poretku, pitanje koje se postavlja njima jeste, And in the new world order, the question for these countries En el nuevo orden mundial, estos países deben preguntarse Yeni dünya düzeninde bu ülkelerin sorusu şu olacak:

koji model da slede i koje saveze da stvaraju. is what model to follow and what alliances to build. qué modelo deben seguir y qué alianzas deben construir. Hangi modeli takip etmeliler ve kiminle ortaklık kurmalılar.

I mnogi od njih su se tokom globalizacije naviknuli And many of them during the period of globalization Y muchos de ellos, durante el periodo de globalización Birçoğu küreselleşme süreci boyunca

na to da im bude rečeno šta da rade had become used to being told what to do se habían acostumbrado a hacer lo que les decían instituciones IMF, yani Uluslararası Para Fonu, gibiler tarafından

kao što je radio MMF, Međunarodni monetarni fond. by the likes of the IMF, the International Monetary Fund. ne yapmaları gerektiğinin söylenmesine alışmıştı.

Ali doba snishodljivosti je gotovo, But the age of condescension is now over, Pero la era de la condescendencia ha llegado a su fin, Ama lütfetme dönemi, tıpkı maddi fırsatlar gibi artık bitti.

tako da je mogućnost sada veća so the tangible opportunity y así se tiene la oportunidad real,

da u raznolikom svetu, in a less uniform, en un mundo menos uniforme Bu ülkeler için değer odaklı bir dünya,

koji se više posvećuje vrednostima, ove države more value-driven world for these countries y más orientado a los valores,

imaju više izbora kada biraju svoj put is that they have much greater choice in the path to follow, de tener muchas más opciones sobre qué camino tomar, takip edecekleri yollar için daha büyük seçimlere

i verovatno veći pritisak da odaberu pravi. and arguably greater pressure to get it right. y probablemente mucha más presión para hacer las cosas bien.

Da li bi, na primer, Belorusija ili Liban So should, for example, Belarus and Lebanon Yani örneğin, Belarus ve Lübnan,

trebalo da slede model Irske ili Dubaija? follow the Irish model or that of Dubai? seguir el modelo irlandés o el de Dubai? İrlanda modelini ya da Dubai'ninkini mi takip etmeli?

Da li Nigerija i dalje misli da ima zajedničke vrednosti Does Nigeria still think it has shared values ¿Acaso Nigeria sigue pensando que comparte valores Nijerya, hala Milletler Topluluğu ülkeleriyle

sa nacijama Komonvelta, with the Commonwealth countries, con la Mancomunidad de Naciones, ortak değerleri olduğunu mu düşünüyor?

ili će sa svojim stanovništvom, koje brzo raste, da se priključi or will it ally itself and its fast-growing population o decidirá aliarse a sí misma y a su creciente población Ya da kendisi ve hızla büyüyen nüfusuyla

Kini i njenom modelu? to China and its model? con China y su modelo? Çin ile ve onun modeliyle mi ittifak kuracak?

Onda još zamislite jednu od jedinih ženskih lidera u Africi, And then think of one of the few female leaders in Africa, Después piensen en uno de los pocos líderes femeninos en África, Afrika'daki birkaç kadın liderden bir tanesini,

Predsednicu Etiopije, Šejl-Vork Zevde, President Sahle-Work Zewde of Ethiopia, la presidenta Sahle-Work Zewde de Etiopía, Etiyopya'nın başkanı Sahle-Work Zewde'yi,

i da li bi je mogao inspirisati and whether she might be inspired que podría inspirarse con el trabajo de Jacinda Ardern en Nueva Zelanda Yeni Zelanda'daki Jacinda Ardern'in çalışmalarından

rad Džesinde Ardern iz Novog Zelanda by the work of Jacinda Ardern in New Zealand ya da İskoçya'daki Nicola Sturgeon'ın çalışmalarından

ili Nikole Sturdžona iz Škotkse, or Nicola Sturgeon in Scotland, o el de Nicola Sturgeon en Escocia, ilham alıp almadığını

i kako bi ona mogla da primeni sve te primere and tangibly how she can transfer their example y cómo realmente ella puede adaptar estos ejemplos ve bu örnekleri somut bir şekilde Etiyopya'daki politikalara

na politiku u Etiopiji. to policy in Ethiopia. a la política de Etiopía. nasıl aktarabileceğini bir düşünelim.

Naravno, moglo bi da se desi da u ovom novom svetskom poretku Of course, it may be that in this new world order, Por supuesto, puede ser que en este nuevo orden mundial, Tabii ki bu yeni dünya düzeninde

države poput Kenije ili Indonezije countries like Kenya and Indonesia países como Kenia o Indonesia decidan ir por su cuenta Kenya ve Endonezya gibi ülkeler

odluče da idu svojim putem decide to go their own way kendi yollarından gitmeyi,

i stvore svoj skup vrednosti and build out their own value sets y construir su propio conjunto de valores y su propia infraestructura económica, kendi değer yargılarını

i svoju ekonomsku infrastrukturu, and their own economic infrastructure, ve kendi ekonomik alt yapılarını inşa etmek isteyebilir.

pa bi se na taj način dogovori i institucije naše budućnosti and in this way the arrangements and the institutions of the future y de esta forma, los acuerdos y las instituciones del futuro Bu yolla geleceğin hazırlıkları ve kurumları için

ređe stvarali u Vašingtonu i Pekingu will be crafted much less in Washington and Beijing, se decidirán no tanto en Washington y Beijing, Washington ve Beijing'de kendi eserleri daha az görülürken

nego u državama kao Tunisu ili Kambodži, but really by countries like Tunisia and Cambodia, sino en otros países como Tunisia y Cambodia, Tunus ve Kamboçya gibi ülkeler

uspoređujući načine da se pobedi korupcija tehnologijom, comparing notes on how to battle corruption through technology, intercambiando opiniones sobre cómo evitar la corrupción a través de la tecnología, teknoloji yardımıyla yozlaşmayla nasıl mücadele edecekleri,

da se izgrade obrazovanje i zdravstveni sistemi how to build education and health care systems cómo construir sistemas educativos y de salud gelişmekte olan nüfuslar için nasıl eğitim ve sağlık sistemleri inşa edecekleri

za rastuće stanovništvo, for burgeoning populations, para poblaciones en crecimiento,

i kako učiniti da se i njihov glas čuje and how to make their voice heard y cómo hacer que su voz sea tenida en cuenta a escala global.

na svetskoj bini. on the world stage.

Dok se globalizacija približava kraju So as globalization ends Mientras la globalización llega a su fin y reina el caos, Küreselleşme süreci biterken

i haos postaje sve veći, and chaos seems to reign, ve kaos hüküm sürerken

te države i njihovi mladi državljani these countries, their young populations la población joven de estos países bu ülkeler, onların genç nüfusları

i prostor koji imaju da izgrade nova društva and the scope they have to build new societies y el alcance que tienen para construir nuevas sociedades ve yeni toplumlar inşa etme niyetleri

su naša budućnost are the future son el futuro y la promesa de un nuevo orden mundial. yeni dünya düzeninin geleceği ve sözü olacak.

i nada novog svetskog poretka. and the promise of the new world order.

Hvala. Thank you. Gracias. Teşekkür ederim.