Start learning this lesson now

Tomek na Czarnym Lądzie - Alfred Szklarski, Czarne Oko

Czarne Oko

Od kilkunastu godzin łowcy znajdowali się w pociągu jadącym z Nairobi do Kisumu, skąd mieli wyruszyć konno do Ugandy. Tomek zmęczył się już obserwowaniem okolicy z okna wagonu. Korzystając z drzemki towarzyszy podróży, postanowił napisać list do Sally. Wyjął konieczne przybory i zaczął pisać:

Nairobi–Kisumu, 5 sierpnia 1903 roku

Droga Sally!

Zdziwisz się pewnie, że zaledwie kilka dni po wysłaniu do Ciebie listu z Nairobi piszę zaraz następny. Otóż nieprędko będę miał teraz do tego okazję, zbliżamy się bowiem do Ugandy, kraju pokrytego dżunglą. Nie wiem, ile czasu zajmie nam tropienie goryli i okapi. Prawdopodobnie potrwa to kilka tygodni, lecz kto jest w stanie wszystko przewidzieć? Zdaniem pana Huntera, który przecież zna się na rzeczy, sprawa nie będzie łatwa. Napiszę więc znów do Ciebie dopiero po zakończeniu łowów na goryle i okapi.

W poprzednim liście opisałem już, w jaki sposób zwerbowaliśmy na wyprawę wspaniałych wojowników masajskich. Znasz również przebieg polowania na lwy pożerające ludzi. Przede wszystkim muszę Cię uspokoić co do kochanego Dinga. Otóż nasz wspólny ulubieniec nie jest już wcale zdenerwowany niebezpieczną przygodą z lwami i wesoło macha ogonem na widok dzikich zwierząt, które od czasu do czasu widzimy obydwaj z okna pędzącego pociągu. Właśnie, zapomniałem wspomnieć, że list ten piszę w wagonie kolejowym w drodze z Nairobi do Kisumu. Skoro już jednak o tym mowa, to muszę wyjaśnić, że budowa linii kolejowej w tym wyżynnym, a nawet miejscami górzystym kraju, wcale nie była łatwym przedsięwzięciem. Odległość między Mombasą i Kisumu, a więc od Oceanu Indyjskiego aż do Jeziora Wiktorii, wynosi prawie pięćset osiemdziesiąt mil angielskich[31]. Począwszy od Mombasy, przez trzysta czterdzieści sześć mil tor wspina się na wyżynę, osiągając na krańcu Doliny Riftowej, na terytorium Kikuju, wysokość siedmiu tysięcy sześciuset stóp[32] nad poziomem morza. Dalej pociąg zjeżdżał wspaniałymi wiaduktami, zawieszonymi niemal w powietrzu nad przepaściami, do doliny znajdującej się na wysokości sześciu tysięcy stóp. Wkrótce jednak znów zaczęliśmy się piąć pod górę i teraz przejeżdżamy przez góry Mau. Obecnie znajdujemy się osiem tysięcy stóp nad poziomem morza, lecz w okolicy Kisumu wysokość wyżyny wyniesie niecałe cztery tysiące.

[31] Mila angielska – 1,601 km.

[32] Stopa angielska – 30,480 cm.

Nie wiem, czy takie wiadomości będą Cię interesowały, kończę więc już pisanie na ten temat i przechodzę do innych spraw. W Kenii jest moc różnej zwierzyny. Może pomyślisz o mnie coś niepochlebnego, lecz mimo to muszę się przyznać, że nie odczuwam wielkiego zadowolenia, strzelając do dzikich zwierząt. Pan Smuga i Tatuś chwalą mnie za to, lecz bosman Nowicki śmieje się i twierdzi, że jestem „ciapą”. Kiedy pierwszy raz zwierzyłem mu się, że żal mi zastrzelonych lwów, wzruszył ramionami, mówiąc: „Umrzesz, brachu, z głodu, patrząc na żywą tłustą kurę!”. Mescherje, którego znasz z poprzedniego listu, jest tego samego zdania co bosman. Uważa mianowicie, że jeżeli sam nie zabije i nie zje dzikiego zwierzęcia, to ono pożre go bez chwili wahania. Sam już nie wiem, co mam o tym wszystkim myśleć. W każdym razie wolę chwytać żywe zwierzęta, niż pozbawiać je życia.

Muszę Ci jeszcze powiedzieć, że wszyscy bardzo polubiliśmy Mescherje. Oczywiście jest dowódcą naszej masajskiej eskorty. Mescherje niczym się nie przejmuje. Nie odkłada z rąk broni i mówi: „Mam karabin, nie boję się nawet Niam-Niam”. Niam-Niam to plemię ludożerców mieszkających w Afryce Środkowej. Troszkę mi się robi gorąco, gdy pomyślę o kanibalach, ale ojciec nie posądza ich o okrucieństwo. Wierzą oni jakoby, iż przez zjedzenie zabitego wroga nie tylko niszczą go doszczętnie, lecz przejmują również w ten sposób jego odwagę. Pocieszam się, że nie idziemy w tamte strony w nieprzyjaznych celach…

W tej chwili bosman Nowicki usiadł na ławce obok Tomka. Przyjrzał się gorliwie piszącemu chłopcu i zapytał:

– Co tak skrobiesz piórzyskiem, brachu? Pewno piszesz pamiętnik?

Tomek uniósł głowę znad listu.

– Kto by tam chciał czytać mój pamiętnik! Po prostu piszę list, panie bosmanie – mruknął.

– Pewno do wujostwa Karskich!

– Nie do wujostwa! Do nich wysłałem list z Nairobi.

– To chyba znów skrobiesz do tej miłej turkaweczki z Australii – roześmiał się bosman.

– Dlaczego pan nazywa Sally turkaweczką?

– Nie zagaduj mnie, brachu! Przecież do niej także pisałeś list z Nairobi!

– No tak, pisałem, ale Sally na pewno kłopocze się o Dinga, więc muszę ją uspokoić.

– A pisz sobie, ładna turkaweczka. Coś tam już nasmarował?

– Przeczytać panu?

– Czytaj, brachu, tylko wolno, żebym dobrze zrozumiał! – zgodził się bosman, siadając wygodniej. Nabił fajkę tytoniem i, puszczając kłęby błękitnego dymu, słuchał uważnie.

– No, no, niczego nawet! Mógłbyś smarować do gazet – pochwalił, gdy Tomek skończył czytanie.

– Czy naprawdę uważa pan, że dobrze napisałem?

– Byczo! List jak cacko.

– To dobrze, bo Sally czyta moje listy koleżankom.

– Obiecaj jej teraz jakiś prezent. Wiesz co? Mam myśl. Podaruj jej skórę tego lwa, któregośmy wspólnie zarąbali.

– Czy to będzie odpowiedni upominek dla niej?

– Jasne jak słońce, że tak! Powiesi ją sobie nad łóżkiem, a co na nią puści oko, to zaraz pomyśli o tobie. Przecież nie możesz jej obiecać takiej bransoletki na rękę, jak noszą Masajki. Jak by ona wyglądała w ciężkiej rurze?

Tomek wybuchnął śmiechem i zawołał:

– Jest pan dzisiaj prawdziwą skarbnicą wspaniałych pomysłów!

– Ha, kochany brachu! Niejeden już list smarowało się w życiu do swej lubej. Wprawa też coś znaczy! – chełpliwie stwierdził bosman.

– Sally wcale nie jest moją lubą – zaprotestował Tomek.

– Tak to mówisz, obłudniku? A kogo to, za przeproszeniem, nazywasz „drogą Sally”?

– To tylko taki zwrot stosowany w korespondencji – bronił się chłopiec.

– Ano, człowiek tak się zwraca i zwraca, aż się przewróci – śmiał się bosman. – Dalej, kończ skrobaninę!

Tomek pochylił się nad listem. Bosman przysunął się bliżej i czytał po cichu:

Przygotowałem dla Ciebie pamiątkę z Afryki. Za radą mego przyjaciela i opiekuna, bosmana Nowickiego, ofiaruję Ci skórę lwa, którego wspólnie upolowaliśmy. Będziesz mogła ją powiesić nad łóżkiem. Obecnie skórę tę wyprawiają Masajowie. Po powrocie do Nairobi wyślę upominek pocztą. Teraz kończę pisanie, gdyż niedługo wysiadamy w Kisumu. Przesyłam Ci moc pozdrowień od siebie i Dinga.

Tomek Wilmowski

– Napisz Sally, że ją pozdrawiam – dodał bosman.

– Zaraz to zrobię. Na pewno bardzo się ucieszy – zapewnił Tomek.

Po chwili włożył list do koperty, którą schował do kieszeni.

– Za dwie godziny będziemy w Kisumu – oznajmił Wilmowski, wchodząc do przedziału. – Czy czujecie podmuch wilgotnego powietrza?

– Co byłby wart nos marynarza, który by nie zwęszył wody – odparł bosman.

– Tatusiu, czy z Kisumu zaraz wyruszymy w dalszą drogę? – zapytał chłopiec.

– Tak, Tomku. Powinniśmy się znaleźć w Bugandzie jak najszybciej. W październiku rozpoczyna się pora deszczowa, a wtedy nie za dobrze się poluje.

Tomek wyjrzał przez okno. Wokół ciągnęły się dość łagodne pagórki porosłe wysokimi, rozłożystymi drzewami. Chłopiec pomyślał, że wkrótce ruszą konno w kierunku granicy Ugandy, lecz po raz pierwszy od chwili wylądowania w Afryce nie odczuł radości. Ogarnął go jakiś niepokój. Zaczął się zastanawiać, co też oczekuje ich w głębi tajemniczego kontynentu podczas polowania na goryle i okapi. Hunter obawiał się tych łowów. Tak wytrawnego tropiciela nie można było posądzać o tchórzostwo. Jeżeli uprzednio odmówił uczestniczenia w wyprawie na okapi, to nie ulega wątpliwości, że była ona ryzykowna. Tomek przypomniał sobie teraz Pigmejów Bambutte i ich zatrute strzały, ludożerców oraz straszliwe dzikie goryle, lecz zaraz odegnał od siebie przykre myśli; niefrasobliwe usposobienie zawsze brało w nim górę.

„Mimo wszystko pan Hunter idzie z nami – pomyślał. – Co mi tam wszyscy Pigmeje, ludożercy i małpy, skoro tatuś i inni przyjaciele wcale się ich nie boją! Nie mam się czego lękać”.

Natychmiast też poprawił mu się humor. Pogłaskał Dinga po kosmatym łbie, szepcząc:

– Pamiętam o tobie, kochany piesku. Gdy wysiądziemy z pociągu, nałożymy stroje ochronne przeciw tse-tse i nic nam się nie stanie.

Tymczasem pociąg wtoczył się na stację w Kisumu. Była to wówczas mała osada, zamieszkiwana zaledwie przez trzech Europejczyków oraz kilkunastu Hindusów i Murzynów. Poza kilkoma niskimi, białymi domkami były tylko murzyńskie chaty, pobudowane wokół zatoki Kawirondo na łagodnych, zielonych pagórkach.

Tomek nie miał czasu przyglądać się barwnym roślinom tropikalnym, ponieważ zaczęto wyładowywać z magazynu bagaże, które przybyły do Kisumu przed nimi. Hunter okazał się bardzo praktyczny. Odnalazł znajomego Hindusa trudniącego się przewożeniem towarów wozami i wynajął go na dwa dni. Po kilkugodzinnej pracy wszystkie paki były załadowane na furgony. Tomek zaledwie zdążył spojrzeć na największe jezioro Afryki[33], a już dano hasło do odjazdu. Masajowie pod dowództwem Mescherje tworzyli czoło karawany. Świsnęły długie baty woźniców. Wypoczęte, silne woły raźno ruszyły naprzód. Łowcy jechali stępa za wozami.

[33] Jezioro Wiktorii (Ukerewe, Victoria Nyanza), odkryte w 1858 r. przez Johna Speke'a, angielskiego podróżnika, leży na wysokości 1134 m n.p.m. Jego długość wynosi około 400 km, szerokość około 250 km, głębokość do 80 m, a długość linii brzegowej prawie 5000 km. Uchodzą do niego: Kagera (rzeka źródłowa Nilu), Mara, Nzoia; wypływa zeń Nil Wiktorii, zwany też Nilem Białym.

Niecałe sto kilometrów dzieliło podróżników od granicy Ugandy. Hindusi wraz z furgonami zgodzili się towarzyszyć łowcom do rzeki Nzoia. Tam, według zapewnień woźniców, można było wynająć Murzynów do niesienia bagaży.

Dość szeroka ścieżka wiła się między porośniętymi zielenią pagórkami. W powietrzu czuło się wilgoć, chociaż wyniosłości terenu zasłaniały jezioro. Łowcy omijali jego brzegi, ponieważ droga wiodąca jakby po przekątnej półwyspu Kawirondo umożliwiała dotarcie o dzień wcześniej do ujścia rzeki Nzoia. Wieczorem zatrzymali się na krótki odpoczynek. Następnego dnia o świcie ruszyli dalej. Hindusi ostro popędzali woły, aby przed zachodem słońca przybyć do celu. Szlak stale się pogarszał, a zmęczone zwierzęta szły coraz wolniej. Toteż dopiero nazajutrz około południa wyprawa znalazła się nad rzeką, w pobliżu jej ujścia do Jeziora Wiktorii.

Brzegi rzeki Nzoia porastały papirusy. Tworzyły one miejscami gąszcz nie do przebycia i osłaniały ukryte wśród trzęsawisk spokojne stawy – schronienie mnóstwa dzikich kaczek, gęsi, ibisów, żurawi, pelikanów, łabędzi i bekasów. Wstęga rzeki przecinała rozległy płaskowyż urozmaicony kilkoma wyspami bujnej roślinności. Nieopodal znajdował się spadzisty brzeg jeziora. W załamaniach lądu rosły kępy wielkich drzew; wokół było pełno pięknych kwiatów o łagodnym, przyjemnym zapachu. Przepyszna roślinność przeglądała się w przejrzystej wodzie zachęcającej do kąpieli.

[34] Boma, kambi lub zeriba – okrągłe, kilkumetrowej średnicy ogrodzenie.

Tomek razem z ojcem zajął się urządzaniem ich wspólnego namiotu. Po zakończeniu pracy zmęczony i spocony wybiegł z Dingiem przed bomę.

– Nie masz ochoty rzucić okiem na jeziorko? – zagadnął bosman Nowicki, ocierając kraciastą chustką pot z czoła.

– Ładne mi jeziorko! Czy pan wie, że jego powierzchnia wynosi sześćdziesiąt dziewięć tysięcy kilometrów kwadratowych? Oczywiście, że chcę na nie spojrzeć, bo przecież w Kisumu nie było na to czasu.

– No to chodźmy! – zaproponował marynarz.

Pobiegli w kierunku jeziora. Wkrótce zsunęli się po urwisku i zatrzymali na brzegu.

– Ależ to prawdziwe morze! – zawołał Tomek, ogarniając wzrokiem bezmiar wód.

– Morze, nie morze, grunt, że woda, w której można wykąpać się dla ochłody – wysapał bosman, ściągając z grzbietu koszulę.

– Wspaniała myśl! – pochwalił Tomek.

Szybko zrzucił odzienie i zadowolony, że zdołał wyprzedzić bosmana, stanął na brzegu. Zakątek wybrany do kąpieli ocieniały mimozy o rozłożystych konarach; gęsta trawa sięgała aż do przejrzystej toni. Tomek bez namysłu wszedł do wody. Wyciągnął ręce, by rzucić się naprzód, gdy nagle Dingo, który stał jeszcze na brzegu, warknął nieoczekiwanie. Tomek wstrzymał skok. Jakieś ogromne cielsko, rozcinając nurt jak strzała, zatrzymało się właśnie w miejscu, gdzie chciał się pogrążyć w chłodnej wodzie. Tomek błyskawicznie wyskoczył na brzeg i tylko dzięki temu uratował życie. Był to bowiem olbrzymi krokodyl[35]. Przez chwilę spoglądał peryskopowymi oczyma na przerażonego chłopca, po czym oddalił się z ociąganiem.

– Niech pan patrzy! Tylko prędko! – krzyknął Tomek, ochłonąwszy ze strachu.

– Krzyczysz, brachu, jakbyś zobaczył ducha – zaczął bosman, lecz umilkł natychmiast, gdy ujrzał grzbiet odpływającego krokodyla.

Bez zbędnych słów zaczął ubierać się z powrotem. Tomek rozbawiony jego ponurą miną zapytał:

– Dlaczego pan tak nagle zmarkotniał, bosmanie?

– A niech wieloryb połknie te wasze wyprawy myśliwskie! – rozgniewał się marynarz. – W Australii człowiek rozsychał się z braku wody jak stara beczka, tutaj znów co krok mógłbyś moczyć grzeszne cielsko, lecz krokodylszczaki szczerzą zęby jak druhny na weselu! Niech to licho weźmie. Biednemu zawsze wiatr w oczy wieje…

Tomkowi żal się zrobiło poczciwego bosmana, więc powiedział pocieszająco:

– Zapytamy pana Huntera, może będzie znał miejsce nadające się do kąpieli.

– Odczep się ode mnie z tym panem Hunterem! Chudy jak szczapa, to i nie poci się, i gwiżdże na kąpiel.

Jak niepyszni wrócili do obozu.

Kiedy Tomek opowiedział wydarzenie z krokodylem, przerażony Hunter zawołał:

– Nie ważcie się szukać ochłody w afrykańskich rzekach i jeziorach, jeżeli nie chcecie postradać życia! Nie dajcie się zwieść ich pozornie spokojnie wyglądającej toni. Tutaj wszędzie pełno krokodyli.

– Dingo ostrzegł nas w porę przed niebezpieczeństwem! – uspokoił go Tomek.

– Masajowie nanosili wody z rzeki. Możecie umyć się w obozie – wtrącił Smuga.

Dopiero po kolacji Wilmowski rozpoczął rozmowę na temat wynajęcia tragarzy. Rankiem Hindusi mieli wyruszyć wozami w drogę powrotną do Kisumu, należało więc teraz wystarać się o ludzi do niesienia bagaży. Woźnice radzili podróżnikom zwrócić się o pomoc do kupca Castanedo, mieszańca portugalsko-murzyńskiego, który w odległości około pół kilometra od obozu prowadził małą faktorię.

– Castanedo żyje w dobrych stosunkach z krajowcami Kawirondo, zamieszkującymi północno-wschodnie brzegi Jeziora Wiktorii – wyjaśniali Indusi. – On na pewno ułatwi pertraktacje.

– Jutro rano odszukamy pana Castanedo i poprosimy go o pomoc – postanowił Wilmowski. – A teraz kładźmy się spać i wypocznijmy!

Tomek spał smacznie całą noc. Po zwiększeniu się liczby uczestników wyprawy o pięciu Masajów czuwać mieli już tylko dorośli mężczyźni. Rano zbudził go skrzyp furgonów i nawoływania woźniców odjeżdżających do Kisumu. Tomek szybko narzucił ubranie i wybiegł pożegnać się z Hindusami. Niebawem wozy zniknęły za zakrętem drogi.

– Którzy z panów pójdą ze mną porozmawiać z Castanedo? – zapytał Hunter zaraz po śniadaniu.

– Najlepiej będzie, jeżeli pan Smuga załatwi to z panem – zaproponował Wilmowski. – Zna on narzecze krajowców, więc najwięcej panu pomoże. Czy masz coś przeciwko temu, Janie?

– Możemy iść zaraz – zgodził się Smuga. – Trzeba wziąć trochę podarków dla Murzynów.

– Jeżeli chcecie, szanowni panowie, to i ja pójdę z wami. Pomożemy z Tomkiem nieść podarunki – wtrącił bosman Nowicki, który chociaż zżymał się stale na niegościnność obcych krajów, zawsze ciekaw był pierwszy wszystko zobaczyć.

– Idźcie, idźcie, będzie trochę spokoju w obozie, tylko nie próbujcie znów kąpieli w jeziorze – rzekł Wilmowski, gdyż dobrze znał wścibstwo bosmana i syna.

Tomek gwizdnął na Dinga. Umocował na jego grzbiecie uprząż z futerkami, a sam założył swój oryginalnie ozdobiony korkowy hełm. Łowcy uśmiechali się dyskretnie, lecz nie przeszkadzali chłopcu w postępowaniu według własnego widzimisię, nie chcąc mu psuć dobrego nastroju. Gdy byli już przygotowani do drogi, Smuga zaproponował, aby przyłączył się do nich Mescherje.

– Weźcie i Mescherje – poparł go Wilmowski. – Pomoże wam nieść podarunki.

Hunter poprowadził całą grupę w kierunku jeziora, po czym udali się na wschód wzdłuż wybrzeża.

– Patrzcie na to dziwne drzewo, wygląda, jakby pozawieszano na nim parówki! – zawołał Tomek wskazując wysokie drzewo o szerokiej koronie, z którego górnych gałęzi zwisały na długich łodygach owoce przypominające kształtem kiełbaski.

– Zakąska wisi nad nami, panowie! – zawtórował bosman.

– Jest to tak zwane przez Anglików drzewo kiełbasiane[36] – wyjaśnił Hunter. – Jego owoce kształtem i kolorem przypominają kiełbaski, wystarczy jednak zerwać owoc i przekroić grubą skórę, aby stracić ochotę na podobną zakąskę.

[36] Właściwie: kigelia afrykańska (Kigelia africana).

– Co jest wewnątrz owocu? – zaciekawił się Tomek.

– Nieapetycznie wyglądająca miękka papka – roześmiał się Hunter.

– Pan Bóg wie, co robi! Gdyby w Afryce kiełbasy dyndały w powietrzu, to byłby tu taki tłok, że przyzwoity człowiek nie mógłby się nawet docisnąć do tej darmowej choinki – westchnął bosman, budząc powszechną wesołość.

Podróżnicy ruszyli dalej. Uszedłszy około pół kilometra, ujrzeli nieopodal wybrzeża drewnianą chatę z werandą. Nad wykonanymi z drucianej siatki drzwiami wisiał szyld z angielskim napisem:

FAKTORIA PANA CASTANEDO

Łowcy weszli na brudną werandę. Hunter klasnął głośno w dłonie. Zza przewiewnych drzwi wysunęła się Murzynka. Wokół jej bioder zwisały, przypasane na sznurku, perkalowe fartuszki. Pobrzękując metalowymi bransoletami nałożonymi na nogi i ręce, zbliżyła się do podróżników.

– Czego chcą buana[37]? – zapytała.

[37] Buana (w języku suahili) – pan.

– Gdzie jest pan Castanedo? – zagadnął Hunter.

– Jest za wcześnie. Buana Castanedo śpi jeszcze – padła odpowiedź.

– To zbudź go i powiedz, że chcemy z nim rozmawiać – rozkazał Hunter.

– Ja zbudzę, ale będzie wtedy bardzo zły – oznajmiła Murzynka, ciekawie przyglądając się przybyszom.

– Z kim tam gadasz, do diabła? – rozległ się w izbie głos.

– Biali ludzie przyszli tutaj – wyjaśniła Murzynka, trwożliwie spoglądając za siebie.

– To wpuść ich do mnie i przynieś mi coś do picia – po raz drugi odezwał się nieprzyjemny głos.

Smuga spojrzał przeciągle na Huntera. Energicznie pchnął drzwi i wszedł do izby. Reszta towarzystwa udała się za nim. Na posłaniu, bardziej podobnym do barłogu niż łóżka, leżał wysoki mężczyzna o szerokich barach, z jednym okiem zakrytym czarną przepaską. Ciemne, skręcone w małe pierścienie włosy i cera koloru mętnej białej kawy od razu pozwalały rozpoznać w nim półkrwi Murzyna. Podejrzliwie spojrzał zdrowym okiem na przybyłych i warknął:

– Czego tu szukacie? Nie mam żadnego towaru do sprzedania!

– Chcemy rozmawiać z panem Castanedo – spokojnie powiedział Hunter.

– To mówcie, ja jestem pan Castanedo – butnie odparł mężczyzna.

– Potrzebujemy trzydziestu tragarzy i, jeżeli to możliwe, chcieliśmy nabyć pięć osłów. Woźnice powiedzieli nam, że za pana pośrednictwem będziemy mogli wynająć Murzynów.

– Rano nie załatwiam interesów. Przyjdźcie po południu – burknął Castanedo, układając się do snu.

Smuga zmarszczył brwi, lecz zupełnie obojętnym tonem powiedział:

– Jeżeli pan jest tak pijany, że nie potrafi przyzwoicie rozmawiać, sami poszukamy krajowców.

Odwrócił się i ruszył ku wyjściu, lecz Castanedo rozgniewany jego słowami krzyknął:

– Nikt z okolicznych Kawirondo nie pójdzie z wami bez mego zezwolenia.

Smuga zbliżył się do posłania, oparł prawą dłoń na rękojeści rewolweru i rozkazał stanowczo:

– To wstawaj natychmiast i chodź z nami!

Olbrzymi bosman Nowicki przysunął się kocim ruchem do Smugi, lecz było to już niepotrzebne. Castanedo usiadł na barłogu, odzywając się zupełnie innym tonem:

– Jeżeli panom tak się spieszy, możemy iść zaraz do czarnych małp.

W tej chwili poza domem rozległ się rozpaczliwy krzyk. Castanedo gniewnie zmarszczył brwi i rzekł:

– Poczekajcie, panowie, chwilę. Zaraz wrócę!

Podniósł się i chwiejnym krokiem wyszedł na werandę. Łowcy usłyszeli, jak chrapliwym głosem wołał na Murzynkę.

– A to ci ananas! – odezwał się bosman, gdy Castanedo wyszedł z chaty. – Po jakie licho gadamy z takim pijanym drabem?

– Dziwi mnie jego zachowanie, gdyż na ogół mieszańcy odnoszą się pogardliwie jedynie do Murzynów – odparł Hunter. – Nie podoba mi się ten jegomość.

– Prawdopodobnie pod wpływem alkoholu nie wie, co mówi – dodał Smuga. – Po wytrzeźwieniu będzie się giął w ukłonach.

– Z mieszańcami zawsze trzeba ostro, inaczej zaraz im się wydaje, że są nie wiadomo kim – zakończył bosman.

Nieobecność Castanedo trwała dość długo. Podróżnicy już się niecierpliwili, gdy nagle w podwórzu po raz drugi rozbrzmiały przeraźliwy ludzki krzyk i suche trzaski bata.

– Co się tam dzieje, u licha? – zdziwił się Smuga.

Zaintrygowani wyszli z chaty, a kiedy znaleźli się na podwórzu, ujrzeli przerażający widok. Przykuty za nogę łańcuchem do grubego słupa siedział na ziemi skulony młody Murzyn. Castanedo, stojąc obok, okładał go długim, ciężkim pejczem. Gdy spostrzegł podróżników, kopnął Murzyna i pogroziwszy mu batem, zbliżył się do nieproszonych gości.

– To Murzyn z plemienia Niam-Niam, mój służący. Trzy dni temu porwał z wioski Kawirondo małą dziewczynkę i pożarł ją – wyjaśnił. – Oddam go patrolowi angielskiemu, gdy tu wkrótce przyjdzie.

– Czy to możliwe, aby był ludożercą?! – z niedowierzaniem zawołał Tomek.

Castanedo niedbale spojrzał na chłopca i dodał:

– Ta dziewczynka była tylko trochę starsza od ciebie. Niam-Niam zjadają niewolników, wrogów, sieroty i każdego, kto da im się zjeść.

– Jeżeli istotnie jest przestępcą, to niech go pan przekaże Anglikom. Po co się znęcać nad człowiekiem? – surowo odezwał się Smuga.

Tomek ze zgrozą spoglądał na poranione biczem plecy Murzyna, którego oczy wyrażały błagalną prośbę.

– Proszę panów do mieszkania. Możemy teraz omówić sprawę tragarzy – zaproponował Castanedo, ruszając w kierunku domu.

Smuga, Hunter i Mescherje poszli za nim. Bosman Nowicki spojrzał wymownie na Tomka, jednocześnie wskazał głową na skutego łańcuchem Niam-Niam. Tomek mrugnął porozumiewawczo i został na werandzie, gdy inni udali się do izby.

Minęło dobre pół godziny, zanim łowcy w towarzystwie już całkowicie ubranego Castanedo ukazali się przed domem. Tutaj czekał na nich Tomek, siedząc na stopniu werandy. Bosman zerknął na młodego przyjaciela. Od razu poznał, że dzieje się z nim coś niezwykłego. Smuga, Hunter i Castanedo ruszyli przodem, a Mescherje niósł za nimi skrzynię z podarunkami. Bosman przyłączył się do Tomka – obydwaj znaleźli się kilkanaście kroków za wszystkimi.

– Wywąchałeś coś, brachu? – cicho zapytał bosman, widząc, że inni nie zwracają na nich uwagi.

– Straszne rzeczy, aż mi trudno w nie uwierzyć – odszepnął Tomek wzburzonym głosem. – Ten Murzyn umie trochę mówić po angielsku. Nie jest Niam-Niam, pochodzi z plemienia Galla. Nie zabił też ani nie zjadł dziewczynki. Żeby pan mógł słyszeć, jak mnie prosił: „Kup mnie, biały buana, od handlarza niewolników! On mnie zabije!”. Castanedo bił go po to, żeby się nie odważył więcej wzywać pomocy.

– A kto ma być tym handlarzem niewolników? – zdziwił się bosman.

– Czarne Oko – odparł Tomek pospiesznie, gdyż chciał się jak najprędzej pozbyć ciężaru tajemnicy.

– Jakie znów Czarne Oko? Co ty wygadujesz, brachu! ? – Och, prawda! Zapomniałem, że pan jeszcze tego nie wie. Murzyni tak nazywają Castanedo. To pewno z powodu noszonej przez niego opaski. Podobno znany jest w całym okręgu jako handlarz ludźmi.

– Fiu, fiu! – gwizdnął bosman. – Więc to tak sprawy wyglądają? Gdzież on łapie tych niewolników?

– Sambo, to jest ten biedak przywiązany na łańcuchu, został wzięty razem z rodzeństwem do niewoli przez Murzynów Luo zamieszkujących dalej na zachodzie. Castanedo kupił go od nich, a następnie sprzedał razem z kilkunastoma niewolnikami Arabom. Odpłynęli stąd na długich łodziach w kierunku południowym. Sambo wyskoczył z łodzi i skrył się w krzewach rosnących na brzegu. Murzyni Kawirondo znaleźli go wczoraj i oddali Castanedo, który zbił nieszczęśliwca. Obiecał obedrzeć go ze skóry, gdyby jeszcze raz próbował ucieczki.

– No, no, ten drab gotów to naprawdę zrobić – zafrasował się bosman. – Nie chciałbym być w skórze Samba.

– Musimy mu pomóc, panie bosmanie – stanowczo oświadczył Tomek.

Czarne Oko black|eye черное|глаз Black Eye Черное Око

Od kilkunastu godzin łowcy znajdowali się w pociągu jadącym z Nairobi do Kisumu, skąd mieli wyruszyć konno do Ugandy. for|several|hours|hunters|they were|themselves|in|train|going|from|Nairobi|to|Kisumu|from where|they were supposed to|to set off|on horseback|to|Uganda ||||||||fahrend|||||||||| с|нескольких|часов|охотники|находились|себя|в|поезде|едущем|из|Найроби|в|Кисуму|откуда|должны были|отправиться|верхом|в|Уганду For several hours, the hunters had been on a train traveling from Nairobi to Kisumu, from where they were to set off on horseback to Uganda. На протяжении нескольких часов охотники находились в поезде, идущем из Найроби в Кисуму, откуда они собирались отправиться верхом в Уганду. Tomek zmęczył się już obserwowaniem okolicy z okna wagonu. Tomek|he got tired|himself|already|observing|surroundings|from|window|carriage ||||beobachten|||| Томек|устал|себя|уже|наблюдением|окрестности|из|окна|вагона Tomek was already tired of watching the surroundings from the train window. Томек уже устал наблюдать за окрестностями из окна вагона. Korzystając z drzemki towarzyszy podróży, postanowił napisać list do Sally. using|from|nap|companions|travel|he decided|to write|letter|to|Sally ||der Dämmerung||||||| воспользовавшись|из|дремоты|спутников|путешествия|решил|написать|письмо|к|Салли Taking advantage of his travel companions' nap, he decided to write a letter to Sally. Воспользовавшись дремотой своих спутников, он решил написать письмо Салли. Wyjął konieczne przybory i zaczął pisać: he took out|necessary|tools|and|he started|to write он вынул|необходимые|принадлежности|и|он начал|писать He took out the necessary tools and began to write: Он достал необходимые принадлежности и начал писать:

Nairobi–Kisumu, 5 sierpnia 1903 roku ||August|year ||августа|года Nairobi–Kisumu, August 5, 1903 Найроби–Кисуму, 5 августа 1903 года

Droga Sally! dear|Sally дорогая|Салли Dear Sally! Дорогая Салли!

Zdziwisz się pewnie, że zaledwie kilka dni po wysłaniu do Ciebie listu z Nairobi piszę zaraz następny. you will be surprised|yourself|probably|that|just|few|days|after|sending|to|you|letter|from|Nairobi|I am writing|right away|next du wirst dich wundern||||||||Versand|||||||| ты удивишься|себе|наверное|что|всего лишь|несколько|дней|после|отправки|к|тебе|письма|из|Найроби|я пишу|сразу|следующее You will probably be surprised that just a few days after sending you a letter from Nairobi, I am writing the next one right away. Ты, наверное, удивишься, что всего через несколько дней после отправки тебе письма из Найроби я пишу следующее. Otóż nieprędko będę miał teraz do tego okazję, zbliżamy się bowiem do Ugandy, kraju pokrytego dżunglą. well|not soon|I will be|had|now|to|this|opportunity|we are approaching|ourselves|for|to|Uganda|country|covered|jungle ||||||||wir nähern|||||||Dschungel так что|не скоро|я буду|имел|сейчас|к|этому|возможности|мы приближаемся|к|ведь|к|Уганде|стране|покрытой|джунглем Well, I won't have the opportunity for that anytime soon, as we are approaching Uganda, a country covered in jungle. Так что у меня не будет возможности сделать это в ближайшее время, мы приближаемся к Уганде, стране, покрытой джунглями. Nie wiem, ile czasu zajmie nam tropienie goryli i okapi. not|I know|how much|time|it will take|to us|tracking|gorillas|and|okapis ||||||das Verfolgen||| не|я знаю|сколько|времени|займет|нам|выслеживание|горилл|и|окопи I don't know how long it will take us to track the gorillas and okapis. Не знаю, сколько времени у нас займет выслеживание горилл и окпи. Prawdopodobnie potrwa to kilka tygodni, lecz kto jest w stanie wszystko przewidzieć? probably|it will last|this|several|weeks|but|who|is|in|able|everything|to predict вероятно|это займет|это|несколько|недель|но|кто|есть|в|состоянии|все|предсказать It will probably take a few weeks, but who can predict everything? Вероятно, это займет несколько недель, но кто может все предсказать? Zdaniem pana Huntera, który przecież zna się na rzeczy, sprawa nie będzie łatwa. in the opinion of|Mr|Hunter|who|after all|knows|oneself|on|things|matter|not|it will be|easy по мнению|господина|Хантера|который|ведь|знает|на|на|деле|дело|не|будет|легким According to Mr. Hunter, who knows what he's talking about, it won't be easy. По словам мистера Хантера, который, конечно, разбирается в этом, дело будет нелегким. Napiszę więc znów do Ciebie dopiero po zakończeniu łowów na goryle i okapi. I will write|therefore|again|to|you|only|after|finishing|hunts|for|gorillas|and|okapis я напишу|поэтому|снова|к|тебе|только|после|окончания|охоты|на|горилл|и|окопи I will write to you again only after the gorilla and okapi hunting is over. Я снова напишу тебе только после окончания охоты на горилл и окопи.

W poprzednim liście opisałem już, w jaki sposób zwerbowaliśmy na wyprawę wspaniałych wojowników masajskich. In|previous|letter|I described|already|in|what|way|we recruited|for|expedition|wonderful|warriors|Maasai |||habe ich beschrieben|||||wir haben rekrutiert|||||masai в|предыдущем|письме|я описал|уже|в|какой|способ|мы завербовали|на|экспедицию|великолепных|воинов|масайских In my previous letter, I already described how we recruited wonderful Maasai warriors for the expedition. В предыдущем письме я уже описал, как мы завербовали на экспедицию великолепных воинов масаев. Znasz również przebieg polowania na lwy pożerające ludzi. you know|also|course|hunting|for|lions|that devour|people ||||||verzehrende| ты знаешь|также|ход|охоты|на|львов|пожирающие|людей You also know the course of the hunt for the man-eating lions. Ты также знаешь ход охоты на львов, поедающих людей. Przede wszystkim muszę Cię uspokoić co do kochanego Dinga. first|of all|I must|you|to reassure|that|about|beloved|Ding |||||||lieben| прежде|всего|я должен|тебя|успокоить|что|по поводу|любимого|Динга First of all, I must reassure you about dear Dinga. Прежде всего, я должен тебя успокоить насчет дорогого Динга. Otóż nasz wspólny ulubieniec nie jest już wcale zdenerwowany niebezpieczną przygodą z lwami i wesoło macha ogonem na widok dzikich zwierząt, które od czasu do czasu widzimy obydwaj z okna pędzącego pociągu. ||||||||||||||||||||||||||||||потяга, що мчить| well|our|common|favorite|not|is|already|at all|nervous|dangerous|adventure|with|lions|and|happily|wags|tail|at|sight|wild|animals|that|from|time|to|time|we see|both|from|window|speeding|train ||gemein||||||||||Löwen||||||||||||||||||von einem fahrenden| итак|наш|общий|любимец|не|является|уже|совсем|взволнованным|опасной|приключением|с|львами|и|весело|машет|хвостом|на|вид|диких|животных|которые|с|времени|до|времени|видим|оба|из|окна|мчащегося|поезда Well, our mutual favorite is no longer at all nervous about the dangerous adventure with lions and happily wags his tail at the sight of wild animals that we occasionally see from the window of the speeding train. Наш общий любимец больше не нервничает из-за опасного приключения с львами и весело машет хвостом при виде диких животных, которые время от времени появляются у нас обоих в окне мчащегося поезда. Właśnie, zapomniałem wspomnieć, że list ten piszę w wagonie kolejowym w drodze z Nairobi do Kisumu. just|I forgot|to mention|that|letter|this|I am writing|in|carriage|train|on|way|from|Nairobi|to|Kisumu именно|я забыл|упомянуть|что|письмо|это|я пишу|в|вагоне|железнодорожном|в|пути|из|Найроби|в|Кисуму By the way, I forgot to mention that I am writing this letter in a train carriage on the way from Nairobi to Kisumu. Кстати, я забыл упомянуть, что это письмо я пишу в вагоне поезда по пути из Найроби в Кисуму. Skoro już jednak o tym mowa, to muszę wyjaśnić, że budowa linii kolejowej w tym wyżynnym, a nawet miejscami górzystym kraju, wcale nie była łatwym przedsięwzięciem. since|already|however|about|this|talk|so|I must|to explain|that|construction|line|railway|in|this|highland|and|even|in places|mountainous|country|at all|not|was|easy|undertaking ||||||||||der Bau|||||Hochland||||gebirgigen||||||Unterfangen раз|уже|однако|о|этом|речь|то|я должен|объяснить|что|строительство|линии|железнодорожной|в|этой|возвышенном|а|даже|местами|гористом|стране|вовсе|не|было|легким|предприятием However, since we are on the subject, I must explain that the construction of the railway line in this highland, and even mountainous country in places, was not an easy undertaking at all. Тем не менее, раз уж мы об этом говорим, я должен объяснить, что строительство железной дороги в этой возвышенной, а местами даже гористой стране было совсем не простым делом. Odległość między Mombasą i Kisumu, a więc od Oceanu Indyjskiego aż do Jeziora Wiktorii, wynosi prawie pięćset osiemdziesiąt mil angielskich[31]. distance|between|Mombasa|and|Kisumu|thus|so|from|Ocean|Indian|all the way|to|Lake|Victoria|is|almost|five hundred|eighty|miles|English ||Mombasa|||||||Indischen|||||||||| расстояние|между|Момбасой|и|Кисуму|а|значит|от|океана|Индийского|до|до|озера|Виктории|составляет|почти|пятьсот|восемьдесят|миль|английских The distance between Mombasa and Kisumu, from the Indian Ocean to Lake Victoria, is almost five hundred and eighty English miles. Расстояние между Момбасой и Кисуму, а значит от Индийского океана до озера Виктория, составляет почти пятьсот восемьдесят английских миль. Począwszy od Mombasy, przez trzysta czterdzieści sześć mil tor wspina się na wyżynę, osiągając na krańcu Doliny Riftowej, na terytorium Kikuju, wysokość siedmiu tysięcy sześciuset stóp[32] nad poziomem morza. Starting||||||||track||||the plateau||||the Valley|Rift||||an altitude|||six hundred|||the level| начиная|от|Момбасы|через|триста|сорок|шесть|миль|путь|поднимается|себя|на|плато|достигая|на|краю|долины|рифтовой|на|территории|Кикуйю|высота|семи|тысяч|шести|футов|над|уровнем|моря Starting from Mombasa, the track climbs for three hundred and forty-six miles to the plateau, reaching a height of seven thousand six hundred feet above sea level at the end of the Rift Valley, in Kikuyu territory. Начиная с Момбаси, на протяжении трехсот сорока шести миль путь поднимается на плато, достигая на краю Рифтовой долины, на территории Кикуйю, высоты семи тысяч шести сотен футов[32] над уровнем моря. Dalej pociąg zjeżdżał wspaniałymi wiaduktami, zawieszonymi niemal w powietrzu nad przepaściami, do doliny znajdującej się na wysokości sześciu tysięcy stóp. |the train|was descending|||suspended|almost||||||the valley|||||||feet дальше|поезд|спускался|великолепными|виадуками|висящими|почти|в|воздухе|над|пропастями|в|долину|находящейся|себя|на|высоте|шести|тысяч|футов Further on, the train descends through magnificent viaducts, suspended almost in the air above the chasms, to a valley located at an altitude of six thousand feet. Далее поезд спускался по великолепным виадукам, почти висящим в воздухе над пропастями, в долину, находящуюся на высоте шести тысяч футов. Wkrótce jednak znów zaczęliśmy się piąć pod górę i teraz przejeżdżamy przez góry Mau. |||||climbing|||||we are passing||| вскоре|однако|снова|мы начали|себя|подниматься|под|гору|и|теперь|мы проезжаем|через|горы|Мау Soon, however, we began to climb again and are now passing through the Mau mountains. Однако вскоре мы снова начали подниматься в гору и сейчас проезжаем через горы Мау. Obecnie znajdujemy się osiem tysięcy stóp nad poziomem morza, lecz w okolicy Kisumu wysokość wyżyny wyniesie niecałe cztery tysiące. ||||||||||||||plateau|will be|just under|| в настоящее время|мы находимся|себя|восемь|тысяч|футов|над|уровнем|моря|но|в|окрестностях|Кисуму|высота|плато|составит|менее чем|четыре|тысячи We are currently eight thousand feet above sea level, but in the Kisumu area, the plateau will be just under four thousand. В настоящее время мы находимся на высоте восьми тысяч футов над уровнем моря, но в окрестностях Кисуму высота плато составит чуть менее четырех тысяч.

[31] Mila angielska – 1,601 km. mile|English|kilometers Meile|| миля|английская|км [31] English mile – 1,601 km. [31] Миля английская – 1,601 км.

[32] Stopa angielska – 30,480 cm. foot|English|centimeters Fuß||cm фут|английская|см [32] English foot – 30.480 cm. [32] Фут английский – 30,480 см.

Nie wiem, czy takie wiadomości będą Cię interesowały, kończę więc już pisanie na ten temat i przechodzę do innych spraw. not|I know|if|such|news|will be|you|interested|I finish|so|already|writing|on|this|topic|and|I move on|to|other|matters |||||||interessieren|||||||||||| не|знаю|ли|такие|сообщения|будут|тебя|интересовали|заканчиваю|поэтому|уже|написание|на|эту|тему|и|перехожу|к|другим|делам I don't know if such news will interest you, so I will finish writing on this topic and move on to other matters. Не знаю, будут ли тебя интересовать такие новости, поэтому заканчиваю писать на эту тему и перехожу к другим делам. W Kenii jest moc różnej zwierzyny. in|Kenya|there is|a lot|various|wildlife в|Кении|есть|много|разной|дичи There is a lot of different wildlife in Kenya. В Кении много различной дичи. Może pomyślisz o mnie coś niepochlebnego, lecz mimo to muszę się przyznać, że nie odczuwam wielkiego zadowolenia, strzelając do dzikich zwierząt. maybe|you will think|about|me|something|unflattering|but|despite|that|I must|myself|to admit|that|not|I feel|great|satisfaction|shooting|at|wild|animals |du denkst||||schlechtes||||||||||||||| может быть|ты подумаешь|о|мне|что-то|нелестное|но|несмотря на|это|я должен|себя|признаться|что|не|я чувствую|большого|удовлетворения|стреляя|в|диких|животных You may think something unflattering about me, but still, I must admit that I do not feel great satisfaction in shooting wild animals. Может, ты подумаешь обо мне что-то нелестное, но несмотря на это, я должен признаться, что не испытываю большого удовольствия, стреляя в диких животных. Pan Smuga i Tatuś chwalą mnie za to, lecz bosman Nowicki śmieje się i twierdzi, że jestem „ciapą”. Mr|Smuga|and|Dad|they praise|me|for|that|but|bosun|Nowicki|he laughs|himself|and|he claims|that|I am|a wimp ||||loben|||||||||||||Dummkopf господин|Смуга|и|папа|хвалят|меня|за|это|но|боцман|Новицкий|смеется|над собой|и|утверждает|что|я есть|лохом Mr. Smuga and Daddy praise me for it, but Bosman Nowicki laughs and claims that I am a "softie." Господин Смуга и Папа хвалят меня за это, но боцман Новицкий смеется и утверждает, что я "тряпка". Kiedy pierwszy raz zwierzyłem mu się, że żal mi zastrzelonych lwów, wzruszył ramionami, mówiąc: „Umrzesz, brachu, z głodu, patrząc na żywą tłustą kurę!”. when|first|time|I confided|to him|myself|that|regret|to me|shot|lions|he shrugged|shoulders|saying|you will die|bro|from|hunger|looking|at|live|fat|chicken |||vertraute||||||erschossenen||||||||||||| когда|первый|раз|я доверился|ему|себе|что|жалко|мне|застреленных|львов|он пожал плечами|плечами|говоря|ты умрешь|брат|от|голода|глядя|на|живую|жирную|курицу When I first confided in him that I felt sorry for the shot lions, he shrugged his shoulders, saying: "You'll die, brother, of hunger, looking at a live fat hen!". Когда я в первый раз признался ему, что мне жаль убитых львов, он пожал плечами, сказав: "Ты, брат, умрешь с голоду, глядя на живую жирную курицу!". Mescherje, którego znasz z poprzedniego listu, jest tego samego zdania co bosman. Mescherje|whom|you know|from|previous|letter|he is|of this|same|opinion|as|bosun Мещерья|которого|ты знаешь|из|предыдущего|письма|он есть|того|того же|мнения|что|боцман Mescherje, whom you know from the previous letter, shares the same opinion as the bosman. Мещеря, которого ты знаешь из предыдущего письма, придерживается того же мнения, что и боцман. Uważa mianowicie, że jeżeli sam nie zabije i nie zje dzikiego zwierzęcia, to ono pożre go bez chwili wahania. he thinks|namely|that|if|myself|not|I kill|and|not|I eat|wild|animal|then|it|it will devour|you|without|moment|hesitation ||||||||||||||frisst|||| он считает|а именно|что|если|сам|не|убью|и|не|съем|дикого|животного|то|оно|пожрет|его|без|мгновения|колебания He believes that if he does not kill and eat a wild animal himself, it will devour him without a moment's hesitation. Он считает, что если сам не убьет и не съест дикое животное, то оно без колебаний его пожрет. Sam już nie wiem, co mam o tym wszystkim myśleć. I myself|already|not|I know|what|I have|about|this|all| сам|уже|не|знаю|что|должен|о|этом|всем|думать I really don't know what to think about all of this. Я уже не знаю, что думать обо всем этом. W każdym razie wolę chwytać żywe zwierzęta, niż pozbawiać je życia. in|every|case|I prefer|to catch|live|animals|than|to deprive|them|of life в|каждом|случае|предпочитаю|ловить|живых|животных|чем|лишать|их|жизни In any case, I prefer to catch live animals rather than take their lives. В любом случае, я предпочитаю ловить живых животных, чем лишать их жизни.

Muszę Ci jeszcze powiedzieć, że wszyscy bardzo polubiliśmy Mescherje. I must|to you|still|to say|that|we all|very|we liked|Mescherje |||||||mochten| я должен|тебе|еще|сказать|что|все|очень|полюбили|Мешерье I must also tell you that we all really liked Mescherje. Я должен тебе еще сказать, что мы все очень полюбили Мещеря. Oczywiście jest dowódcą naszej masajskiej eskorty. of course|he is|commander|our|Maasai|escort ||||masai| конечно|он есть|командиром|нашей|масайской|эскортной службы Of course, he is the commander of our Maasai escort. Конечно, он командир нашей масайской эскортной группы. Mescherje niczym się nie przejmuje. Mescherje|nothing|himself|not|he worries ||||kümmert Мешерье|ничем|себя|не|беспокоит Mescherje doesn't care about anything. Мешерье ничем не беспокоится. Nie odkłada z rąk broni i mówi: „Mam karabin, nie boję się nawet Niam-Niam”. not|he puts down|from|hands|weapon|and|he says|I have|rifle|not|I fear|myself|even|Niam| |||||||||||||Niam| не|откладывает|из|рук|оружия|и|говорит|у меня есть|винтовка|не|боюсь|себя|даже|| He doesn't put down his weapon and says: "I have a rifle, I'm not afraid of even the Niam-Niam." Он не выпускает оружие из рук и говорит: «У меня есть винтовка, я не боюсь даже Ньям-Ньям». Niam-Niam to plemię ludożerców mieszkających w Afryce Środkowej. ||it is|tribe|cannibals|living|in|Africa|Central ||||Kannibalen|||| ||это|племя|людоедов|живущих|в|Африке|Центральной Niam-Niam is a tribe of cannibals living in Central Africa. Ньям-Ньям — это племя людоедов, живущее в Центральной Африке. Troszkę mi się robi gorąco, gdy pomyślę o kanibalach, ale ojciec nie posądza ich o okrucieństwo. a little|to me|reflexive particle|is becoming|hot|when|I think|about|cannibals|but|father|not|suspects|them|of|cruelty ||||||||Kannibalen||||verdächtigt|||Grausamkeit немного|мне|становится|становится|жарко|когда|я подумаю|о|каннибалах|но|отец|не|подозревает|их|в|жестокость I get a little hot when I think about cannibals, but my father does not accuse them of cruelty. Мне становится немного жарко, когда я думаю о каннибалах, но отец не считает их жестокими. Wierzą oni jakoby, iż przez zjedzenie zabitego wroga nie tylko niszczą go doszczętnie, lecz przejmują również w ten sposób jego odwagę. they believe|they|as if|that|through|eating|killed|enemy|not|only|they destroy|him|completely|but|they take over|also|in|this|way|his|courage |||||das Essen|des getöteten||||zerstören||vollständig|||||||| они верят|они|будто|что|через|поедание|убитого|врага|не|только|уничтожают|его|полностью|но|они перенимают|также|в|этот|способ|его|смелость They believe that by eating a slain enemy, they not only completely destroy him, but also take on his courage in this way. Они верят, что, съев убитого врага, не только полностью уничтожают его, но и таким образом перенимают его храбрость. Pocieszam się, że nie idziemy w tamte strony w nieprzyjaznych celach… Я втішаюся|||||||||| I console|reflexive particle|that|not|we are going|in|those|directions|in|unfriendly|purposes ich tröste|||||||||unfreundlichen|Zwecken я утешаю|себя|что|не|мы идем|в|те|стороны|в|недружественных|целях I comfort myself that we are not going to those parts with unfriendly intentions… Я утешаю себя тем, что мы не идем в те края с недружелюбными намерениями…

W tej chwili bosman Nowicki usiadł na ławce obok Tomka. in|this|moment|bosun|Nowicki|he sat down|on|bench|next to|Tomek в|этот|момент|боцман|Новицкий|он сел|на|скамейке|рядом|Томека At that moment, Bosun Nowicki sat down on the bench next to Tomek. В этот момент боцман Новицкий сел на скамейку рядом с Томком. Przyjrzał się gorliwie piszącemu chłopcu i zapytał: he looked|himself|diligently|writing|boy|and|he asked |||schreibenden||| он пригляделся|себе|усердно|пишущему|мальчику|и|он спросил He looked closely at the boy who was writing and asked: Он внимательно посмотрел на пишущего мальчика и спросил:

– Co tak skrobiesz piórzyskiem, brachu? what|so|you are scribbling|with a pen|bro ||skrobiesz|Federkiel| что|так|ты скребешь|пером|брат – What are you scribbling with that quill, brother? – Что ты так усердно пишешь, брат? Pewno piszesz pamiętnik? surely|you are writing|diary наверное|ты пишешь|дневник You must be writing a diary? Наверняка ты пишешь дневник?

– Pewno do wujostwa Karskich! probably|to|uncle and aunt|Karski ||Onkel| наверное|к|дяде и тете|Карским - Probably to the Karski relatives! – Наверняка к дяде и тете Карским!

– Nie do wujostwa! ||до дядька not|to|uncle and aunt не|к|дяде и тете - Not to the relatives! – Не к дяде и тете! Do nich wysłałem list z Nairobi. to|them|I sent|letter|from|Nairobi к|ним|я отправил|письмо|из|Найроби I sent them a letter from Nairobi. Я отправил им письмо из Найроби.

– To chyba znów skrobiesz do tej miłej turkaweczki z Australii – roześmiał się bosman. that|probably|again|you are writing|to|that|nice|little turtle dove|from|Australia|he laughed|reflexive pronoun|bosun |||||||Turteltaube||||| это|наверное|снова|ты пишешь|к|этой|милой|туркаве|из|Австралии|он рассмеялся|себя|боссман – You're probably writing to that nice little Australian girl again – the bosun laughed. – Наверное, ты снова пишешь этой милой австралийской девушке, – рассмеялся боцман.

– Dlaczego pan nazywa Sally turkaweczką? why|you|you call|Sally|little turtle dove ||||Türkchen почему|вы|называете|Салли|туркаве – Why do you call Sally a little girl? – Почему вы называете Салли девушкой?

– No tak, pisałem, ale Sally na pewno kłopocze się o Dinga, więc muszę ją uspokoić. well|yes|I wrote|but|Sally|about|surely|she is worrying|herself|about|Ding|so|I must|her|to calm down |||||||sich kümmern||||||| ну|да|я писал|но|Салли|о|наверняка|она беспокоится|о себе|о|Динга|поэтому|я должен|её|успокоить – Well, yes, I wrote, but Sally is definitely worried about Dinga, so I need to calm her down. – Ну да, писал, но Салли, наверное, беспокоится о Динге, так что мне нужно её успокоить.

– A pisz sobie, ładna turkaweczka. ||||гарна турківочка and|write|to yourself|pretty|little turkey ||||Türkchen а|пиши|себе|красивая|турка – Go ahead and write, pretty little turkey. – А пиши себе, хорошая индейка. Coś tam już nasmarował? something|there|already|he smeared |||geschmiert что-то|там|уже|он намазал Has he already written something? Что-то он уже намазал?

– Przeczytać panu? to read|to you прочитать|вам - Should I read it to you? – Прочитать вам?

– Czytaj, brachu, tylko wolno, żebym dobrze zrozumiał! read|brother|only|slowly|so that I|well|understand читай|брат|только|медленно|чтобы я|хорошо|понял - Go ahead, brother, just slowly so I can understand it well! – Читай, брат, только медленно, чтобы я хорошо понял! – zgodził się bosman, siadając wygodniej. he agreed|reflexive particle|bosun|sitting down|more comfortably согласился|себя|боцман|садясь|удобнее - the bosun agreed, sitting more comfortably. – согласился боцман, устраиваясь поудобнее. Nabił fajkę tytoniem i, puszczając kłęby błękitnego dymu, słuchał uważnie. he packed|pipe|with tobacco|and|releasing|clouds|blue|smoke|he listened|attentively ||||ließ|Wolken|||| набил|трубку|табаком|и|пуская|клубы|голубого|дыма|слушал|внимательно He packed his pipe with tobacco and, releasing clouds of blue smoke, listened attentively. Он набил трубку табаком и, выпускав клубы голубого дыма, внимательно слушал.

– No, no, niczego nawet! no|no|anything|even нет|нет|ничего|даже – No, no, nothing at all! – Нет, нет, ничего даже! Mógłbyś smarować do gazet – pochwalił, gdy Tomek skończył czytanie. |писати для газет||||||| you could|smear|to|newspapers|he praised|when|Tomek|he finished|reading |schmieren||||||| ты мог бы|мазать|в|газеты|он похвалил|когда|Томек|он закончил|чтение You could write for newspapers – he praised when Tomek finished reading. Ты мог бы писать для газет – похвалил, когда Томек закончил чтение.

– Byczo! cool Büffel круто – Absolutely! – Классно! List jak cacko. letter|like|a trinket письмо|как|игрушка The letter is like a trinket. Письмо как игрушка.

– Obiecaj jej teraz jakiś prezent. promise|her|now|some|gift пообещай|ей|сейчас|какой-то|подарок - Promise her a gift now. – Пообещай ей сейчас какой-нибудь подарок. Wiesz co? you know|what знаешь|что You know what? Знаешь что? Mam myśl. I have|thought я имею|мысль I have an idea. У меня есть мысль. Podaruj jej skórę tego lwa, któregośmy wspólnie zarąbali. give|her|skin|that|lion|that we|together|killed schenke|||||den wir||erlegt подари|ей|шкуру|этого|льва|которого мы|вместе|убили Gift her the skin of that lion we killed together. Подарите ей шкуру того льва, которого мы вместе убили.

– Czy to będzie odpowiedni upominek dla niej? ||||подарунок|| whether|it|will be|appropriate|gift|for|her ||||Geschenk|| ли|это|будет|подходящий|подарок|для|неё – Will that be an appropriate gift for her? – Будет ли это подходящим подарком для нее?

– Jasne jak słońce, że tak! clear|as|sun|that|yes ясно|как|солнце|что|да – As clear as day, it will be! – Конечно, как дважды два! Powiesi ją sobie nad łóżkiem, a co na nią puści oko, to zaraz pomyśli o tobie. he will hang|it|for himself|above|bed|and|when|at|it|he will cast|eye|then|immediately|he will think|about|you Hängt||||||||||||||| повесит|её|себе|над|кроватью|а|что|на|неё|пустит|глаз|то|сразу|подумает|о|тебе He will hang it above his bed, and whenever he glances at it, he will immediately think of you. Повесит её над кроватью, а как только она на неё посмотрит, сразу подумает о тебе. Przecież nie możesz jej obiecać takiej bransoletki na rękę, jak noszą Masajki. but|not|you can|her|to promise|such|bracelet|on|wrist|that|they wear|Maasai women ||||versprechen||Armbanduhr|||||Masai ведь|не|можешь|ей|пообещать|такой|браслета|на|руку|как|носят|масайки After all, you can't promise her a bracelet on her wrist like the ones worn by the Maasai. Ведь ты не можешь пообещать ей такую браслет на руку, как носят масайки. Jak by ona wyglądała w ciężkiej rurze? how|would|she|she would look|in|heavy|tube ||||||Röhre как|бы|она|выглядела|в|тяжелой|трубе What would she look like in a heavy tube? Как бы она выглядела в тяжёлой трубе?

– Jest pan dzisiaj prawdziwą skarbnicą wspaniałych pomysłów! is|you|today|true|treasure|wonderful|ideas ||||Schatzkammer|| есть|вы|сегодня|настоящей|сокровищницей|великолепных|идей – You are a true treasure trove of wonderful ideas today! – Вы сегодня настоящая сокровищница замечательных идей!

– Ha, kochany brachu! ha|dear|brother ха|дорогой|брат – Ha, dear brother! – Ха, дорогой брат! Niejeden już list smarowało się w życiu do swej lubej. many a|already|letter|wrote|oneself|in|life|to|his|beloved |||smarowało||||||Geliebten не один|уже|письмо|писали|себе|в|жизни|к|своей|любимой Many a letter has been written in life to one's beloved. Не один раз в жизни писали письма своей любимой. Wprawa też coś znaczy! experience|also|something|means опыт|тоже|что-то|значит Experience also means something! Опыт тоже что-то значит! – chełpliwie stwierdził bosman. – хвастливо сказав боцман.|| boastfully|he stated|bosun eitel|| хвастливо|он заявил|боцман "- the bosun stated smugly."},{ – с гордостью заявил боцман.

– Sally wcale nie jest moją lubą – zaprotestował Tomek. Sally|not at all|not|she is|my|girlfriend|he protested|Tomek |||||Freundin|| Салли|вовсе|не|она есть|моей|девушкой|он протестовал|Томек – Салли вовсе не моя любимая – возразил Томек.

– Tak to mówisz, obłudniku? so|that|you say|hypocrite |||Heuchler так|это|ты говоришь|лицемер – Так ты это говоришь, лицемер? A kogo to, za przeproszeniem, nazywasz „drogą Sally”? and|whom|that|for|excuse me|you call|dear|Sally а|кого|это|за|извините|ты называешь|дорогой|Салли А кого ты, простите, называешь «дорогой Салли»?

– To tylko taki zwrot stosowany w korespondencji – bronił się chłopiec. it|only|such|phrase|used|in|correspondence|he defended|himself|boy ||||||Korrespondenz||| это|только|такой|оборот|используемый|в|корреспонденции|защищал|себя|мальчик – It's just a phrase used in correspondence – the boy defended himself. – Это всего лишь такой оборот, используемый в переписке, – защищался мальчик.

– Ano, człowiek tak się zwraca i zwraca, aż się przewróci – śmiał się bosman. well|person|so|oneself|he addresses|and|he addresses|until|oneself|he falls over|he laughed|himself|bosun |||||||||fällt||| да|человек|так|себя|обращается|и|обращается|пока|себя|не упадет|смеялся|себя|боцман – Well, a person keeps addressing and addressing until they fall over – the bosun laughed. – Да, человек так и обращается, и обращается, пока не упадет, – смеялся боцман. – Dalej, kończ skrobaninę! ||дряпання come on|finish|scribbling |hör auf|Schrubben дальше|заканчивай|писанину – Come on, finish the scratching! – Давай, заканчивай черкание!

Tomek pochylił się nad listem. Tomek|he leaned|himself|over|letter ||||Brief Томек|наклонился|себя|над|письмом Tomek leaned over the letter. Томек наклонился над письмом. Bosman przysunął się bliżej i czytał po cichu: the bosman|he moved closer|reflexive pronoun|closer|and|he read|in|quiet босман|он приблизился|себя|ближе|и|он читал|на|тихо Bosman leaned closer and read quietly: Босман приблизился и читал тихо:

Przygotowałem dla Ciebie pamiątkę z Afryki. I prepared|for|you|souvenir|from|Africa я приготовил|для|тебя|сувенир|из|Африки I have prepared a souvenir for you from Africa. Я подготовил для тебя сувенир из Африки. Za radą mego przyjaciela i opiekuna, bosmana Nowickiego, ofiaruję Ci skórę lwa, którego wspólnie upolowaliśmy. on|advice|my|friend|and|guardian|the bosman|Nowicki|I will offer|you|skin|lion|that|together|we hunted |||||Wächter|||||||||haben wir gejagt по|совету|моего|друга|и|наставника|босмана|Новицкого|я подарю|тебе|шкуру|льва|которого|вместе|мы добыли At the advice of my friend and guardian, bosman Nowicki, I offer you the skin of the lion we hunted together. По совету моего друга и наставника, босмана Новицкого, я дарю тебе шкуру льва, которого мы вместе подстрелили. Będziesz mogła ją powiesić nad łóżkiem. you will be|able|it|to hang|above|bed |||hängen|| ты будешь|ты сможешь|её|повесить|над|кроватью You will be able to hang it above your bed. Ты сможешь повесить её над кроватью. Obecnie skórę tę wyprawiają Masajowie. currently|skin|this|they are tanning|Maasai |||gerben| в настоящее время|кожу|эту|выделывают|масаи Currently, the Maasai are tanning this skin. В настоящее время эту кожу обрабатывают масаи. Po powrocie do Nairobi wyślę upominek pocztą. |||||подарунок| after|returning|to|Nairobi|I will send|gift|by mail ||||schicke|| после|возвращения|в|Найроби|отправлю|подарок|почтой After returning to Nairobi, I will send a gift by mail. По возвращении в Найроби я отправлю подарок по почте. Teraz kończę pisanie, gdyż niedługo wysiadamy w Kisumu. now|I am finishing|writing|because|soon|we are getting off|in|Kisumu |||||wir steigen aus|| сейчас|заканчиваю|писать|так как|вскоре|выходим|в|Кисуму I am finishing writing now, as we will soon be getting off in Kisumu. Сейчас я заканчиваю писать, так как скоро выходим в Кисуму. Przesyłam Ci moc pozdrowień od siebie i Dinga. I am sending|to you|lots|greetings|from|myself|and|Dinga ich sende|||Grüßen|||| передаю|тебе|много|приветствий|от|себя|и|Динга I send you warm greetings from myself and Dinga. Передаю тебе много приветствий от себя и Динга.

Tomek Wilmowski Tomek|Wilmowski Томек|Вильмовский Tomek Wilmowski Томек Вилмовский

– Napisz Sally, że ją pozdrawiam – dodał bosman. write|Sally|that|her|I greet|he added|bosun schreib|||||| напиши|Салли|что|её|приветствую|добавил|боцман – Tell Sally I send my regards – the bosun added. – Напиши Салли, что я её приветствую, – добавил боцман.

Po chwili włożył list do koperty, którą schował do kieszeni. after|a moment|he put|letter|into|envelope|which|he hid|into|pocket |||||Umschlag|||| через|мгновение|он положил|письмо|в|конверт|который|он спрятал|в|карман After a moment, he put the letter in an envelope, which he hid in his pocket. Через мгновение он положил письмо в конверт, который спрятал в карман.

– Za dwie godziny będziemy w Kisumu – oznajmił Wilmowski, wchodząc do przedziału. in|two|hours|we will be|in|Kisumu|he announced|Wilmowski|entering|into|compartment ||||||||||Abteil через|два|часа|мы будем|в|Кисуму|он объявил|Вильмовский|входя|в|купе "In two hours we will be in Kisumu," announced Wilmowski, entering the compartment. – Через два часа мы будем в Кисуму – объявил Вилмовский, входя в купе. – Czy czujecie podmuch wilgotnego powietrza? do|you feel|gust|humid|air |||feuchten| ли|вы чувствуете|порыв|влажного|воздуха "Do you feel the gust of humid air?" – Чувствуете порыв влажного воздуха?

– Co byłby wart nos marynarza, który by nie zwęszył wody – odparł bosman. ||||||||винюхав||| what|he would be|worth|nose|sailor|who|would|not|he sniffed|water|he replied|bosun ||wert||||||||| что|был бы|стоил бы|нос|моряка|который|бы|не|учуял|воды|он ответил|боцман "What would a sailor's nose be worth if he didn't smell the water?" replied the bosun. – Какова была бы цена носа моряка, который не учуял бы воду – ответил боцман.

– Tak, Tomku. yes|Tomek да|Томек - Yes, Tomek. – Да, Томек. Powinniśmy się znaleźć w Bugandzie jak najszybciej. we should|ourselves|find|in|Buganda|as|soon as possible мы должны|себя|найти|в|Буганду|как|можно быстрее We should reach Buganda as soon as possible. Мы должны добраться до Буганды как можно скорее. W październiku rozpoczyna się pora deszczowa, a wtedy nie za dobrze się poluje. in|October|begins|reflexive pronoun|season|rainy|and|then|not|too|well|reflexive pronoun|hunts ||beginnt|||||||||| в|октябре|начинается|(возвратная частица)|пора|дождливая|а|тогда|не|очень|хорошо|(возвратная частица)|охотится In October, the rainy season begins, and that's not a good time for hunting. В октябре начинается сезон дождей, и тогда охотиться не очень хорошо.

Tomek wyjrzał przez okno. Tomek|looked out|through|window Томек|выглянул|через|окно Tomek looked out the window. Томек выглянул в окно. Wokół ciągnęły się dość łagodne pagórki porosłe wysokimi, rozłożystymi drzewami. around|stretched|reflexive pronoun|quite|gentle|hills|covered|tall|sprawling|trees |zogen|||||||ausladenden| Вокруг|тянулись|(возвратная частица)|довольно|мягкие|холмы|поросшие|высокими|раскидистыми|деревьями Gentle hills covered with tall, sprawling trees stretched around. Вокруг тянулись довольно мягкие холмы, поросшие высокими, раскидистыми деревьями. Chłopiec pomyślał, że wkrótce ruszą konno w kierunku granicy Ugandy, lecz po raz pierwszy od chwili wylądowania w Afryce nie odczuł radości. the boy|thought|that|soon|they will set off|on horseback|in|direction|border|of Uganda|but|after|time|first|since|moment|landing|in|Africa|not|felt|joy ||||sie fahren||||||||||||||||spürte| мальчик|подумал|что|вскоре|тронутся|верхом|в|направлении|границы|Уганды|но|после|раз|первый|с|момента|приземления|в|Африке|не|почувствовал|радости The boy thought that soon they would ride towards the border of Uganda, but for the first time since landing in Africa, he did not feel joy. Мальчик подумал, что вскоре они отправятся верхом в сторону границы Уганды, но в первый раз с момента приземления в Африке он не почувствовал радости. Ogarnął go jakiś niepokój. he was overwhelmed|him|some|anxiety охватил|его|какой-то|беспокойство He was overcome by some anxiety. Его охватило какое-то беспокойство. Zaczął się zastanawiać, co też oczekuje ich w głębi tajemniczego kontynentu podczas polowania na goryle i okapi. he started|himself|to wonder|what|also|he expects|them|in|depths|mysterious|continent|during|hunting|for|gorillas|and|okapis он начал|себя|размышлять|что|тоже|ожидает|их|в|глубине|таинственного|континента|во время|охоты|на|горилл|и|окопи He began to wonder what awaited them in the depths of the mysterious continent during the hunt for gorillas and okapis. Он начал задумываться, что же их ожидает в глубине таинственного континента во время охоты на горилл и окопи. Hunter obawiał się tych łowów. Hunter|he feared|himself|those|hunts Хантер|он боялся|себя|этих|охот Hunter was afraid of these hunts. Хантер опасался этой охоты. Tak wytrawnego tropiciela nie można było posądzać o tchórzostwo. such|seasoned|tracker|not|one could|it was possible|to suspect|of|cowardice ||||||verdächtigen|| так|опытного|следопыта|не|нельзя|было|подозревать|в|трусость Such an experienced tracker could not be accused of cowardice. Такого опытного следопыта нельзя было заподозрить в трусости. Jeżeli uprzednio odmówił uczestniczenia w wyprawie na okapi, to nie ulega wątpliwości, że była ona ryzykowna. if|previously|he refused|to participate|in|expedition|to|okapi|then|not|it is not|doubt|that|it was|it|risky |||teilnehmen||||||||||||riskant если|заранее|он отказался|участия|в|экспедиции|на|окопи|то|не|подлежит|сомнению|что|она была|она|рискованной If he previously refused to participate in the expedition to the okapi, there is no doubt that it was risky. Если он ранее отказался участвовать в экспедиции на окпи, то нет сомнений, что она была рискованной. Tomek przypomniał sobie teraz Pigmejów Bambutte i ich zatrute strzały, ludożerców oraz straszliwe dzikie goryle, lecz zaraz odegnał od siebie przykre myśli; niefrasobliwe usposobienie zawsze brało w nim górę. Tomek|he remembered|to himself|now|Pygmies|Bambuttes|and|their|poisoned|arrows|cannibals|and|terrible|wild|gorillas|but|immediately|he drove away|from|himself|unpleasant|thoughts|carefree|disposition|always|it took|in|him|upper hand ||||die Pygmäen||||vergifteten|||||||||verjagte|||||unbesonnenes|||hatte||| Томек|он вспомнил|себе|сейчас|Пигмеев|Бамбутте|и|их|отравленные|стрелы|людоедов|и|страшные|дикие|гориллы|но|сразу|он прогнал|от|себя|неприятные|мысли|беззаботное|настроение|всегда|оно брало|в|нем|верх Tomek now remembered the Bambutte Pygmies and their poisoned arrows, cannibals, and terrible wild gorillas, but he quickly pushed the unpleasant thoughts away; his carefree disposition always took over. Томек сейчас вспомнил о пигмеях Бамбутте и их отравленных стрелах, людоедах и страшных диких гориллах, но сразу прогнал от себя неприятные мысли; беззаботное настроение всегда брало верх над ним.

„Mimo wszystko pan Hunter idzie z nami – pomyślał. despite|everything|Mr|Hunter|he is going|with|us|he thought несмотря на|все|господин|Хантер|он идет|с|нами|он подумал "After all, Mr. Hunter is going with us – he thought. «Тем не менее, мистер Хантер идет с нами», — подумал он. – Co mi tam wszyscy Pigmeje, ludożercy i małpy, skoro tatuś i inni przyjaciele wcale się ich nie boją! what|to me|there|all|Pygmies|cannibals|and|monkeys|since|daddy|and|other|friends|at all|themselves|them|not|they are afraid |||||Kannibalen|||||||||||| что|мне|там|все|Пигмеи|людоеды|и|обезьяны|раз|папа|и|другие|друзья|вовсе|не|их|не|боятся – What do I care about all the Pygmies, cannibals, and monkeys, since Dad and the other friends are not afraid of them at all! — Что мне все эти пигмеи, людоеды и обезьяны, если папа и другие друзья совсем их не боятся! Nie mam się czego lękać”. not|I have|myself|anything|to fear не|имею|себя|чего|бояться I have nothing to fear. Мне нечего бояться.

Natychmiast też poprawił mu się humor. immediately|also|he improved|to him|himself|mood немедленно|тоже|поправился|ему|себе|настроение His mood immediately improved. Сразу же у него улучшилось настроение. Pogłaskał Dinga po kosmatym łbie, szepcząc: he patted|Ding|on|shaggy|head|whispering |||flauschigen||flüsternd погладил|Динга|по|косматой|голове|шепча He patted Ding on the shaggy head, whispering: Он погладил Динга по лохматой голове, шепча:

– Pamiętam o tobie, kochany piesku. I remember|about|you|dear|dog ||||Hund помню|о|тебе|любимый|песик – I remember you, dear dog. – Я помню о тебе, дорогой песик. Gdy wysiądziemy z pociągu, nałożymy stroje ochronne przeciw tse-tse i nic nam się nie stanie. when|we get off|from|train|we will put on|suits|protective|against|||and|nothing|to us|reflexive pronoun|not|will happen |wir steigen aus|||werden wir anziehen|Schutzanzüge|schützende||||||||| когда|мы выйдем|из|поезда|мы наденем|костюмы|защитные|против|||и|ничего|нам|не|не|случится When we get off the train, we will put on protective suits against tse-tse and nothing will happen to us. Когда мы выйдем из поезда, мы наденем защитные костюмы от мухи цеце, и с нами ничего не случится.

Tymczasem pociąg wtoczył się na stację w Kisumu. meanwhile|train|rolled|reflexive pronoun|into|station|in|Kisumu ||fuhr|||Bahnhof|| тем временем|поезд|он вкатился|на|на|станцию|в|Кисуму Meanwhile, the train rolled into the station in Kisumu. Тем временем поезд въехал на станцию в Кисуму. Była to wówczas mała osada, zamieszkiwana zaledwie przez trzech Europejczyków oraz kilkunastu Hindusów i Murzynów. it was|that|at that time|small|settlement|inhabited|barely|by|three|Europeans|and|several|Hindus|and|Blacks |||||bewohnt||||||||| она была|это|тогда|маленькая|поселение|населённая|всего лишь|тремя|трёх|европейцев|и|несколькими|индусами|и|чернокожими At that time, it was a small settlement, inhabited by only three Europeans and a few dozen Indians and Africans. В то время это было небольшое поселение, населённое всего тремя европейцами и несколькими индийцами и чернокожими. Poza kilkoma niskimi, białymi domkami były tylko murzyńskie chaty, pobudowane wokół zatoki Kawirondo na łagodnych, zielonych pagórkach. |||||||африканські хати||||||||| besides|a few|low|white|houses|there were|only|African|huts|built|around|bay|Kawirondo|on|gentle|green|hills ||niedrigen||Häuschen|||||gebaut|||Kawirondo||sanften|| кроме|нескольких|низких|белых|домиков|были|только|чернокожие|хижины|построенные|вокруг|залива|Кавирондо|на|пологих|зелёных|холмах Besides a few low, white houses, there were only African huts built around the Kawirondo bay on gentle, green hills. Кроме нескольких низких белых домиков, там были только черные хижины, построенные вокруг залива Кавирондо на мягких зелёных холмах.

Tomek nie miał czasu przyglądać się barwnym roślinom tropikalnym, ponieważ zaczęto wyładowywać z magazynu bagaże, które przybyły do Kisumu przed nimi. Tomek|not|he had|time|to look|at|colorful|plants|tropical|because|they started|to unload|from|warehouse|luggage|that|they arrived|to|Kisumu|before|them |||||||Pflanzen|tropischen||man begann|entladen||Lager||||||| Томек|не|имел|времени|смотреть|на|ярким|растениям|тропическим|потому что|начали|разгружать|из|склада|багаж|который|прибыли|в|Кисуму|перед|ними Tomek did not have time to admire the colorful tropical plants because the luggage that had arrived in Kisumu before them was being unloaded from the warehouse. Томек не успел рассмотреть яркие тропические растения, так как начали выгружать из склада багаж, который прибыл в Кисуму до них. Hunter okazał się bardzo praktyczny. Hunter|he turned out|to be|very|practical ||||praktisch Хантер|оказался|себя|очень|практичным Hunter turned out to be very practical. Хантер оказался очень практичным. Odnalazł znajomego Hindusa trudniącego się przewożeniem towarów wozami i wynajął go na dwa dni. he found|friend|Hindu|engaged|in|transporting|goods|with carts|and|he hired|him|for|two|days |Freund||der sich||Transportieren||Wagen||mietete|||| нашел|знакомого|индуса|занимающегося|на|перевозкой|товаров|повозками|и|нанял|его|на|два|дня He found a familiar Indian who was engaged in transporting goods with carts and hired him for two days. Он нашел знакомого индуса, занимающегося перевозкой товаров на повозках, и нанял его на два дня. Po kilkugodzinnej pracy wszystkie paki były załadowane na furgony. after|several hours|work|all|packages|they were|loaded|onto|vans |mehrstündigen|||||geladen||Fahrzeuge после|нескольких часов|работы|все|пакеты|были|загружены|на|фургоны After several hours of work, all the packages were loaded onto the vans. После нескольких часов работы все пакеты были загружены в фургоны. Tomek zaledwie zdążył spojrzeć na największe jezioro Afryki[33], a już dano hasło do odjazdu. Tomek|barely|he managed to|to look|at|largest|lake|of Africa|and|already|they gave|signal|to|departure Томек|едва|успел|взглянуть|на|самое большое|озеро|Африки|а|уже|дано|слово|к|отправлению Tomek barely had time to look at the largest lake in Africa[33], and the signal for departure was already given. Томек едва успел взглянуть на самое большое озеро Африки[33], как уже дали сигнал к отъезду. Masajowie pod dowództwem Mescherje tworzyli czoło karawany. the Masai|under|command of|Mescherje|they formed|front|of the caravan масаи|под|командованием|Мешерье|создавали|перед|каравана The Maasai, under the command of Mescherje, formed the front of the caravan. Масаи под командованием Мешерье образовали передний край каравана. Świsnęły długie baty woźniców. they whistled|long|whips|of the drivers pfiffen||Peitschen|der Kutscher свистнули|длинные|кнуты|кучеров The long whips of the drivers cracked. Свистнули длинные кнуты кучеров. Wypoczęte, silne woły raźno ruszyły naprzód. rested|strong|oxen|briskly|they set off|forward Ausgeruhte|||munter|| отдохнувшие|сильные|быки|бодро|тронулись|вперёд The rested, strong oxen briskly moved forward. Отдохнувшие, сильные быки бодро двинулись вперед. Łowcy jechali stępa za wozami. the hunters|they were riding|steppe|behind|the wagons |fuhren||| охотники|они ехали|шагом|за|повозками The hunters rode in a slow pace behind the wagons. Охотники ехали шагом за повозками.

[33] Jezioro Wiktorii (Ukerewe, Victoria Nyanza), odkryte w 1858 r. przez Johna Speke'a, angielskiego podróżnika, leży na wysokości 1134 m n.p.m. lake|Victoria|Ukerewe|Victoria|Nyanza|discovered|in|year|by|John|Speke|English|traveler|it lies|at|altitude|meters||| ||Ukerewe|Victoria|Nyanza|entdeckt|||||||||||||| озеро|Виктория|Укереве|Виктория|Ньянза|открытое|в|году|через|Джона|Спека|английского|путешественника|лежит|на|высоте|метра|над|уровнем|моря Lake Victoria (Ukerewe, Victoria Nyanza), discovered in 1858 by John Speke, an English explorer, is located at an altitude of 1134 m above sea level. [33] Озеро Виктория (Укереве, Виктория Ньянза), открытое в 1858 году Джоном Спеком, английским путешественником, находится на высоте 1134 м над уровнем моря. Jego długość wynosi około 400 km, szerokość około 250 km, głębokość do 80 m, a długość linii brzegowej prawie 5000 km. its|length|it amounts to|about|kilometers|width|about|kilometers|depth||||||of the coastline|| ||||||||||||||Uferlinie|| его|длина|составляет|около|километров|ширина||километров||||||||| Its length is about 400 km, width about 250 km, depth up to 80 m, and the length of the shoreline is nearly 5000 km. Его длина составляет около 400 км, ширина около 250 км, глубина до 80 м, а длина береговой линии почти 5000 км. Uchodzą do niego: Kagera (rzeka źródłowa Nilu), Mara, Nzoia; wypływa zeń Nil Wiktorii, zwany też Nilem Białym. they flow into|to|it|Kagera|river|source|of the Nile|Mara|Nzoia|it flows out|from it|Nile|Victoria|called|also|Nile|White |||Kagera||Quell-||Mara|Nzoia|||Nil||||Nil| впадают|в|него|Кагера|река|исток|Нила|Мара|Нзоя|вытекает|из него|Нил|Виктория|называемый|тоже|Нилом|Белым The rivers that flow into it include: Kagera (the source river of the Nile), Mara, Nzoia; it gives rise to the Victoria Nile, also known as the White Nile. В него впадают: Кагера (источник Нила), Мара, Нзоя; из него вытекает Нил Виктории, также называемый Белым Нилом.

Niecałe sto kilometrów dzieliło podróżników od granicy Ugandy. not quite|hundred|kilometers|divided|travelers|from|border|Uganda нецелых|сто|километров|делило|путешественников|от|границы|Уганды Less than a hundred kilometers separated the travelers from the border of Uganda. Менее ста километров отделяло путешественников от границы Уганды. Hindusi wraz z furgonami zgodzili się towarzyszyć łowcom do rzeki Nzoia. Hindus|along|with|vans|agreed|reflexive particle|to accompany|hunters|to|river|Nzoia |||Fahrzeugen||||||| индийцы|вместе|с|фургонами|согласились|себя|сопровождать|охотникам|к|реке|Нзоя The Indians, along with the vans, agreed to accompany the hunters to the Nzoia River. Индийцы вместе с фургонами согласились сопровождать охотников к реке Нзоя. Tam, według zapewnień woźniców, można było wynająć Murzynów do niesienia bagaży. there|according to|assurances|drivers|one can|it was possible|to hire|black men|for|carrying|luggage |||||||||tragen| там|согласно|заверениям|извозчиков|можно|было|нанять|чернокожих|для|ношения|багажа There, according to the drivers' assurances, it was possible to hire Africans to carry the luggage. Там, по заверениям извозчиков, можно было нанять чернокожих для ношения багажа.

Dość szeroka ścieżka wiła się między porośniętymi zielenią pagórkami. quite|wide|path|wound|reflexive particle|between|covered|greenery|hills ||Weg|winding|||bewachsenen||Hügeln довольно|широкая|тропа|извивалась|себя|между|поросшими|зеленью|холмами A fairly wide path wound between the green-covered hills. Довольно широкая тропинка извивалась между поросшими зеленью холмами. W powietrzu czuło się wilgoć, chociaż wyniosłości terenu zasłaniały jezioro. in|air|felt|oneself|moisture|although|elevations|terrain|obscured|lake ||fühlte||||die Erhebungen||| в|воздухе|чувствовалось|себя|влажность|хотя|возвышенности|местности|закрывали|озеро The air felt damp, although the terrain obscured the lake. В воздухе чувствовалась влажность, хотя возвышенности местности скрывали озеро. Łowcy omijali jego brzegi, ponieważ droga wiodąca jakby po przekątnej półwyspu Kawirondo umożliwiała dotarcie o dzień wcześniej do ujścia rzeki Nzoia. hunters|avoided|its|shores|because|road|leading|as if|along|diagonal|peninsula|Kawirondo|allowed|reaching|a|day|earlier|to|mouth|river|Nzoia |umgingen|||||führende|||Diagonale|||ermöglichte|||||||| охотники|обходили|его|берега|потому что|дорога|ведущая|как бы|по|диагонали|полуострова|Кавирондо|позволяла|добраться|на|день|раньше|до|устья|реки|Нзоя The hunters avoided its shores, as the road leading diagonally across the Kawirondo peninsula allowed them to reach the mouth of the Nzoia River a day earlier. Охотники обходили его берега, потому что дорога, ведущая как бы по диагонали полуострова Кавирондо, позволяла добраться до устья реки Нзоя на день раньше. Wieczorem zatrzymali się na krótki odpoczynek. in the evening|they stopped|oneself|for|short|rest вечером|остановились|себя|на|короткий|отдых In the evening, they stopped for a short rest. Вечером они остановились на короткий отдых. Następnego dnia o świcie ruszyli dalej. next|day|at|dawn|they set off|further следующего|дня|на|рассвете|тронулись|дальше The next day at dawn, they set off again. На следующее утро на рассвете они отправились дальше. Hindusi ostro popędzali woły, aby przed zachodem słońca przybyć do celu. the Hindus|sharply|they urged|the oxen|in order to|before|sunset|of the sun|to arrive|at|destination ||trieben|||||||| индийцы|резко|гнали|волов|чтобы|перед|закатом|солнца|прибыть|к|цели The Hindus urged the oxen on sharply to reach their destination before sunset. Индусы сильно гнали волов, чтобы до заката солнца добраться до цели. Szlak stale się pogarszał, a zmęczone zwierzęta szły coraz wolniej. the trail|constantly|reflexive pronoun|it worsened|and|tired|the animals|they went|more and more|slower |||verschlechterte sich||müde|||| путь|постоянно|себя|ухудшал|а|уставшие|животные|шли|все|медленнее The trail was constantly worsening, and the tired animals were moving slower and slower. Тропа постоянно ухудшалась, и уставшие животные шли все медленнее. Toteż dopiero nazajutrz około południa wyprawa znalazła się nad rzeką, w pobliżu jej ujścia do Jeziora Wiktorii. therefore|only|the next day|around|noon|the expedition|it found|reflexive pronoun|by|the river|near|vicinity|its|mouth|into|Lake|Victoria поэтому|только|на следующий день|около|полудня|экспедиция|нашла|себя|у|рекой|в|близи|её|устья|к|озеру|Виктория Thus, it was only the next day around noon that the expedition reached the river, near its mouth into Lake Victoria. Поэтому только на следующий день около полудня экспедиция оказалась у реки, недалеко от ее устья к озеру Виктория.

Brzegi rzeki Nzoia porastały papirusy. the banks|of the river|Nzoia|they were covered|papyrus plants |||wuchsen|Papyrus берега|реки|Нзоя|поросли|папирусами The banks of the Nzoia River were overgrown with papyrus. Берега реки Нзоя были покрыты папирусами. Tworzyły one miejscami gąszcz nie do przebycia i osłaniały ukryte wśród trzęsawisk spokojne stawy – schronienie mnóstwa dzikich kaczek, gęsi, ibisów, żurawi, pelikanów, łabędzi i bekasów. they created|they|in places|thicket|not|to|to be crossed|and|they sheltered|hidden|among|marshes|calm|ponds|shelter|of many|wild|ducks|geese|ibises|cranes|pelicans|swans|and|snipes ||||||||schützten|||||Teiche||von vielen||Enten||Ibis|Kraniche|von Pelikanen|Schwäne||Sumpfhühner они создавали|они|местами|густой лес|не|до|преодоления|и|они укрывали|скрытые|среди|болот|спокойные|пруды|укрытие|множества|диких|уток|гусей|ибисов|журавлей|пеликанов|лебедей|и|бекасов They created an impenetrable thicket in places and sheltered the calm ponds hidden among the marshes – a refuge for numerous wild ducks, geese, ibises, cranes, pelicans, swans, and snipe. Они образовывали местами непроходимые заросли и скрывали среди трясин спокойные пруды – укрытие для множества диких уток, гусей, ибисов, журавлей, пеликанов, лебедей и бекасов. Wstęga rzeki przecinała rozległy płaskowyż urozmaicony kilkoma wyspami bujnej roślinności. the ribbon|of the river|it cut through|vast|plateau|diversified|with several|islands|lush|vegetation Die Węga||schnitt||Hochland|||Inseln|| лента|реки|она пересекала|обширный|плато|разнообразный|несколькими|островами|пышной|растительности The ribbon of the river cut through a vast plateau interspersed with several islands of lush vegetation. Лента реки пересекала обширное плато, разнообразенное несколькими островами пышной растительности. Nieopodal znajdował się spadzisty brzeg jeziora. nearby|it was located|reflexive particle|steep|shore|of the lake |||steil|| неподалеку|находился|себя|крутой|берег|озера Nearby was a steep bank of the lake. Недалеко находился крутой берег озера. W załamaniach lądu rosły kępy wielkich drzew; wokół było pełno pięknych kwiatów o łagodnym, przyjemnym zapachu. in|folds|of land|they grew|clumps|large|trees|around|it was|full of|beautiful|flowers|with|gentle|pleasant|scent |Brüchen|||||||||||||| в|изгибах|суши|росли|группы|больших|деревьев|вокруг|было|полно|красивых|цветов|с|мягким|приятным|запахом In the land's folds grew clumps of large trees; around them were full of beautiful flowers with a gentle, pleasant scent. В складках земли росли группы больших деревьев; вокруг было полно красивых цветов с мягким, приятным запахом. Przepyszna roślinność przeglądała się w przejrzystej wodzie zachęcającej do kąpieli. delicious|vegetation|was looking|at itself|in|clear|water|encouraging|to|swimming köstliche|||||klaren||einladend|| очень вкусная|растительность|отражалась|себя|в|прозрачной|воде|побуждающей|к|купанию Delicious vegetation was reflected in the clear water inviting for a swim. Восхитительная растительность отражалась в прозрачной воде, призывающей к купанию.

Zaledwie wozy przystanęły w ocienionym drzewami miejscu, Masajowie przystąpili do budowy bomy[34] z grubych, głęboko w ziemię wbitych kołków, między którymi ułożyli gęstą osłonę z gałęzi cierni, pozostawiając kilka otworów do obserwacji bądź ewentualnego strzału. barely|wagons|stopped|in|shaded|by trees|place|Maasai|began|to|building|boma|from|thick|deep|in|ground|driven|stakes|between|which|laid|dense|cover|from|branches|thorns|leaving|a few|openings|for|observation|or|possible|shooting |Wagen|standen||beschatteten||||traten|||Bau|||||||Pfählen|||legten|dichte||||Dorn|||löcher||obserwacji||ewentualnego| едва|повозки|остановились|в|затененном|деревьями|месте|масаи|приступили|к|строительству|бома|из|толстых|глубоко|в|землю|вбитых|колышков|между|которыми|уложили|густую|защиту|из|веток|терновых|оставляя|несколько|отверстий|для|наблюдения|или|возможного|выстрела As soon as the wagons stopped in a shaded place under the trees, the Maasai began to build a boma[34] with thick stakes driven deep into the ground, between which they laid a dense cover of thorn branches, leaving a few openings for observation or potential shooting. Едва только повозки остановились в тенистом месте под деревьями, масаи приступили к строительству бомы[34] из толстых колышков, глубоко вбитых в землю, между которыми уложили густую защиту из колючих веток, оставив несколько отверстий для наблюдения или возможного выстрела. Wewnątrz tego wysokiego, kolczastego ogrodzenia rozbito namioty i wyładowano bagaże. inside|this|high|thorny|fence|set up|tents|and|unloaded|luggage |||stacheligen|||||entladen| внутри|этого|высокого|колючего|ограждения|разбили|палатки|и|разгрузили|багаж Inside this high, thorny enclosure, tents were set up and luggage was unloaded. Внутри этого высокого, колючего ограждения разбили палатки и разгрузили багаж.

[34] Boma, kambi lub zeriba – okrągłe, kilkumetrowej średnicy ogrodzenie. boma|kambi|or|zeriba|round|several-meter|diameter|fence Boma|kambi|oder|Zeriba||mehrere Meter hohe|Durchmesser| бома|камби|или|зериба|круглое|нескольких метровой|диаметра|ограждение [34] Boma, kambi or zeriba – a circular enclosure several meters in diameter. [34] Бома, ками или зериба – круглое ограждение диаметром несколько метров.

Tomek razem z ojcem zajął się urządzaniem ich wspólnego namiotu. Tomek|together|with|father|he took|oneself|arranging|their|shared|tent ||||||einrichten||| Томек|вместе|с|отцом|занял|себя|обустройством|их|общего|палатки Tomek, together with his father, took care of setting up their shared tent. Томек вместе с отцом занялся обустройством их общего палатки. Po zakończeniu pracy zmęczony i spocony wybiegł z Dingiem przed bomę. ||||||||||перед будинок after|finishing|work|tired|and|sweaty|he ran out|with|Ding|in front of|boat |||||schweißig|||||Buhne После|завершения|работы|уставший|и|потный|выбежал|с|Дингом|перед|носом After finishing the work, tired and sweaty, he ran out with Ding in front of the cabin. После завершения работы, уставший и потный, он выбежал с Дингом перед бомбой.

– Nie masz ochoty rzucić okiem na jeziorko? not|you have|desire|to throw|glance|at|pond ||||||Teich не|имеешь|желания|бросить|взглядом|на|озеро "Don't you feel like taking a look at the pond?" – Не хочешь взглянуть на озерцо? – zagadnął bosman Nowicki, ocierając kraciastą chustką pot z czoła. he addressed|bosun|Nowicki|wiping|checkered|cloth|sweat|from|forehead ||||karierten|||| спросил|боссман|Новицкий|вытирая|клетчатую|платком|пот|с|лба asked bosun Nowicki, wiping the sweat from his forehead with a checkered handkerchief. – спросил боцман Новицкий, вытирая клетчатым платком пот с лба.

Pobiegli w kierunku jeziora. they ran|in|direction|lake они побежали|в|направлении|озера They ran towards the lake. Они побежали в сторону озера. Wkrótce zsunęli się po urwisku i zatrzymali na brzegu. soon|they slid|themselves|down|cliff|and|they stopped|on|shore |sind gerutscht||||||| вскоре|они скатились|себя|по|обрыву|и|они остановились|на|берегу Soon they slid down the cliff and stopped at the shore. Вскоре они скатились по обрыву и остановились на берегу.

– Ależ to prawdziwe morze! but|it|real|sea но|это|настоящее|море - But this is a real sea! – Но это же настоящее море! – zawołał Tomek, ogarniając wzrokiem bezmiar wód. he called|Tomek|taking in|with his eyes|vastness|of waters ||überblickend||Unermesslichkeit| он закричал|Томек|охватывая|взглядом|безмерность|вод - shouted Tomek, surveying the vastness of the waters. – закричал Томек, окидывая взглядом безбрежные воды.

– Morze, nie morze, grunt, że woda, w której można wykąpać się dla ochłody – wysapał bosman, ściągając z grzbietu koszulę. |||||||||||||||||зі спини| sea|not|sea|ground|that|water|||one can|to bathe|oneself|for|refreshment|he gasped|bosun|taking off|from|his back|shirt |||||||||||||||ziehend||| море|не|море|главное|что|вода|||можно|искупаться|себя|для|освежения|он выдохнул|боцман|снимая|с|спины|рубашку - Sea or not sea, the important thing is that it's water where you can take a dip to cool off - panted the bosun, pulling off his shirt. – Море, не море, главное, что вода, в которой можно искупаться для освежения – выдохнул боцман, снимая с плеча рубашку.

– Wspaniała myśl! wonderful|thought великолепная|мысль - A wonderful thought! – Прекрасная мысль! – pochwalił Tomek. he praised|Tomek он похвалил|Томек - praised Tomek. – похвалил Томек.

Szybko zrzucił odzienie i zadowolony, że zdołał wyprzedzić bosmana, stanął na brzegu. quickly|he threw off|clothing|and|satisfied|that|he managed to|to overtake|the bosun|he stood|on|shore ||Kleidung|||||überholen|||| быстро|сбросил|одежду|и|довольный|что|смог|обогнать|боцмана|встал|на|берегу He quickly shed his clothes and, pleased that he managed to outpace the bosun, stood on the shore. Он быстро снял одежду и, довольный тем, что смог обогнать боцмана, встал на берегу. Zakątek wybrany do kąpieli ocieniały mimozy o rozłożystych konarach; gęsta trawa sięgała aż do przejrzystej toni. nook|chosen|for|bathing|shaded|mimosa trees|with|sprawling|branches|thick|grass|it reached|all the way|to|clear|depths Ecke||||schattierte||||Ästen|||||||Tiefen уголок|выбранный|для|купания|затеняли|мимозы|с|раскидистыми|ветвями|густая|трава|доходила|до|до|прозрачной|глубины The corner chosen for bathing was shaded by mimosa trees with sprawling branches; the thick grass reached all the way to the clear depths. Уголок, выбранный для купания, был в тени мимоз с раскидистыми ветвями; густая трава доходила до прозрачной воды. Tomek bez namysłu wszedł do wody. Tomek|without|hesitation|he entered|into|water Томек|без|раздумий|вошел|в|воду Tomek stepped into the water without hesitation. Томек без раздумий вошел в воду. Wyciągnął ręce, by rzucić się naprzód, gdy nagle Dingo, który stał jeszcze na brzegu, warknął nieoczekiwanie. he stretched out|arms|to|to throw|oneself|forward|when|suddenly|Dingo|who|he was standing|still|on|shore|he growled|unexpectedly вытянул|руки|чтобы|броситься|себе|вперед|когда|вдруг|Динго|который|стоял|еще|на|берегу|зарычал|неожиданно He stretched out his arms to dive forward when suddenly Dingo, who was still standing on the shore, unexpectedly growled. Он вытянул руки, чтобы броситься вперед, когда вдруг Динго, который еще стоял на берегу, неожиданно зарычал. Tomek wstrzymał skok. Tomek|he stopped|jump |hatte gestoppt| Томек|остановил|прыжок Tomek halted his jump. Томек остановил прыжок. Jakieś ogromne cielsko, rozcinając nurt jak strzała, zatrzymało się właśnie w miejscu, gdzie chciał się pogrążyć w chłodnej wodzie. some|huge|body|cutting|current|like|arrow|it stopped|itself|just|in|place|where|he wanted|himself|to immerse|in|cool|water |||schnittend||||hatte angehalten||||||||versenken||| какое-то|огромное|тело|разрезая|поток|как|стрела|остановилось|себя|только что|в|месте|где|хотел|себя|погрузиться|в|холодной|воде Some huge creature, slicing through the current like an arrow, just stopped at the spot where he wanted to immerse himself in the cool water. Какое-то огромное тело, разрезая поток как стрела, остановилось именно в том месте, где он хотел погрузиться в холодную воду. Tomek błyskawicznie wyskoczył na brzeg i tylko dzięki temu uratował życie. Tomek|instantly|he jumped out|on|shore|and|only|thanks to|that|he saved|life Томек|мгновенно|выпрыгнул|на|берег|и|только|благодаря|этому|спас|жизнь Tomek quickly jumped to the shore and only thanks to that did he save his life. Томек мгновенно выскочил на берег и только благодаря этому спас свою жизнь. Był to bowiem olbrzymi krokodyl[35]. it was|that|indeed|huge|crocodile был|это|ведь|огромный|крокодил It was, after all, a gigantic crocodile. Это был огромный крокодил. Przez chwilę spoglądał peryskopowymi oczyma na przerażonego chłopca, po czym oddalił się z ociąganiem. for|a moment|he looked|periscope|eyes|at|terrified|boy|after|which|he moved away|himself|with|reluctance |||periskopischen||||||||||Zögern через|мгновение|смотрел|перископическими|глазами|на|испуганного|мальчика|после|чего|удалился|себя|с|неохотой For a moment, he looked at the terrified boy with periscope eyes, then he reluctantly moved away. На мгновение он посмотрел перископическими глазами на испуганного мальчика, а затем медленно отошел.

[35] Krokodyl wąskopyski, krokodyl pancerny (Crocodylus cataphractus) występuje od jeziora Tanganika na wschodzie, do północnej Angoli na zachodzie i Senegalu na północy; obecny jest w rzekach, jeziorach, w wodach półsłonych bagien nadbrzeżnych zarośniętych mangrowcami, a w rzece Wazi, dopływie Kamerunu, masowo. crocodile|narrow-eyed|crocodile|armored|Crocodylus|cataphractus|it occurs|from|lake|Tanganika|on|east|to|northern|Angola|on|west|and|Senegal|on|north|present|is|in|rivers|lakes|in|waters|brackish|swamps|coastal|overgrown|with mangroves|and|in|river|Wazi|tributary|Cameroon|massively |Schmalschnauzen||panzern|Crocodylus|cataphractus||||Tanganika|||||Angola||||||||||Flüssen||||halbsohligen|||verbuschten|Mangroven||||Wazi|Zufluss|Kamerun| крокодил|узкоплоский|крокодил|броненосный|Crocodylus|cataphractus|встречается|от|озера|Танганьика|на|востоке|до|северной|Анголы|на|западе|и|Сенегала|на|севере|присутствует|есть|в|реках|озерах|в|водах|полусоленых|болот|прибрежных|заросших|мангровыми деревьями|а|в|реке|Вази|притоке|Камеруна|массово [35] The slender-snouted crocodile, armored crocodile (Crocodylus cataphractus) is found from Lake Tanganyika in the east to northern Angola in the west and Senegal in the north; it is present in rivers, lakes, in brackish waters of coastal swamps overgrown with mangroves, and in the Wazi River, a tributary of Cameroon, in large numbers. [35] Узкозубый крокодил, броненосный крокодил (Crocodylus cataphractus) встречается от озера Танганьика на востоке до северной Анголы на западе и Сенегала на севере; он присутствует в реках, озерах, в полусоленых водах прибрежных болот, заросших мангровыми деревьями, а в реке Вази, притоке Камеруна, в большом количестве. Krokodyl nilowy (Crocodylus niloticus) spotykany jest w całej Afryce. crocodile|Nile|Crocodylus|niloticus|found|is|throughout|all|Africa |||niloticus||||| крокодил|нильский|Crocodylus|niloticus|встречается|есть|во|всей|Африке The Nile crocodile (Crocodylus niloticus) is found throughout Africa. Ниловый крокодил (Crocodylus niloticus) встречается по всей Африке.

– Niech pan patrzy! let|you|look пусть|вы|смотрите - You should look! – Смотрите! Tylko prędko! only|quickly только|быстро Hurry up! Только быстро! – krzyknął Tomek, ochłonąwszy ze strachu. he shouted|Tomek|having calmed down|from|fear ||sich beruhigt|| закричал|Томек|успокоившись|от|страха - shouted Tomek, having calmed down from fear. – закричал Томек, успокоившись после страха.

– Krzyczysz, brachu, jakbyś zobaczył ducha – zaczął bosman, lecz umilkł natychmiast, gdy ujrzał grzbiet odpływającego krokodyla. you are shouting|bro|as if you|saw|ghost|he started|bosun|but|he fell silent|immediately|when|he saw|back|swimming away|crocodile |||||||||||||abfließenden|Krokodil ты кричишь|брат|как будто ты|увидел|призрака|начал|боссман|но|замолчал|немедленно|когда|увидел|спину|уплывающего|крокодила - You're shouting, buddy, as if you've seen a ghost - the bosun started, but immediately fell silent when he saw the back of the retreating crocodile. – Ты кричишь, брат, как будто увидел призрака, – начал боцман, но сразу замолчал, когда увидел спину уплывающего крокодила.

Bez zbędnych słów zaczął ubierać się z powrotem. without|unnecessary|words|he started|to get dressed|himself|from|back |überflüssigen|||||| без|лишних|слов|начал|одеваться|снова|| Without unnecessary words, he began to get dressed again. Без лишних слов он начал снова одеваться. Tomek rozbawiony jego ponurą miną zapytał: Tomek|amused|his|gloomy|face|asked Томек|развеселенный|его|мрачной|миной|спросил Tomek, amused by his gloomy face, asked: Томек, развеселенный его мрачным лицом, спросил:

– Dlaczego pan tak nagle zmarkotniał, bosmanie? ||||– Чому ви раптом засумували, боцмане?| why|sir|so|suddenly|became gloomy|bosun ||||traurig geworden| почему|вы|так|вдруг|помрачнел|боцман – Why did you suddenly become so gloomy, bosun? – Почему вы так внезапно стали угрюмым, боцман?

– A niech wieloryb połknie te wasze wyprawy myśliwskie! and|let|whale|swallow|those|your|expeditions|hunting ||Wal|schluckt||||Jagdreisen а|пусть|кит|проглотит|эти|ваши|экспедиции|охотничьи – Let the whale swallow your hunting expeditions! – Пусть кит проглотит ваши охотничьи экспедиции! – rozgniewał się marynarz. he got angry|reflexive particle|sailor разозлился|себя|моряк – the sailor got angry. – разозлился моряк. – W Australii człowiek rozsychał się z braku wody jak stara beczka, tutaj znów co krok mógłbyś moczyć grzeszne cielsko, lecz krokodylszczaki szczerzą zęby jak druhny na weselu! ||||||||||||||||||||||||подружки нареченої|| in|Australia|man|he was drying out|himself|from|lack|water|like|old|barrel|here|again|every|step|you could|wetting|sinful|body|but|little crocodiles|they are baring|teeth|like|bridesmaids|at|wedding |||verdursten|||||||||||||müssen|sündhaft|||Krokodile|zeigen|||Brautjungfern||Hochzeit в|Австралии|человек|сох|себя|от|недостатка|воды|как|старая|бочка|здесь|снова|каждый|шаг|мог бы|мочить|грешное|тело|но|крокодильчики|оскаливают|зубы|как|подружки|на|свадьбе – In Australia, a man was drying out from lack of water like an old barrel, here again you could wet your sinful body at every step, but the crocodiles are baring their teeth like bridesmaids at a wedding! – В Австралии человек сохнет от недостатка воды, как старая бочка, а здесь на каждом шагу ты мог бы мочить грешное тело, но крокодилы оскаливают зубы, как подружки на свадьбе! Niech to licho weźmie. let|this|devil|take пусть|это|черт|возьмет Let the devil take it. Пусть это черт возьмет. Biednemu zawsze wiatr w oczy wieje… to the poor man|always|wind|in|eyes|it blows бедному|всегда|ветер|в|глаза|дует The poor always have the wind blowing in their eyes… Бедному всегда ветер в лицо дует…

Tomkowi żal się zrobiło poczciwego bosmana, więc powiedział pocieszająco: to Tom|pity|himself|it made|good-natured|bosun|so|he said|comfortingly ||||poczciwego|||| Томеку|жалость|себе|стало|добродушного|боцмана|поэтому|сказал|утешительно Tom felt sorry for the good-natured bosun, so he said reassuringly: Томку стало жалко добродушного боцмана, и он сказал утешительно:

– Zapytamy pana Huntera, może będzie znał miejsce nadające się do kąpieli. we will ask|Mr|Hunter|maybe|he will be|he will know|place|suitable|to|for|swimming wir fragen|||||||geeignet||| мы спросим|господина|Хантера|может|он будет|знать|место|подходящее|для|для|купания - We'll ask Mr. Hunter, maybe he will know a place suitable for bathing. – Спросим мистера Хантера, может он знает место, подходящее для купания.

– Odczep się ode mnie z tym panem Hunterem! get off|yourself|from|me|with|that|Mr|Hunter отстань|от|от|меня|с|этим|господином|Хантером - Get off my back with this Mr. Hunter! – Отстань от меня с этим мистером Хантером! Chudy jak szczapa, to i nie poci się, i gwiżdże na kąpiel. skinny|as|a twig|so|and|not|he sweats|himself|and|he whistles|at|swimming ||Schnitzel||||pocić|||pfeift|| худой|как|щепка|поэтому|и|не|потеет||и|свистит|на|купание Skinny as a rake, so he doesn't sweat, and he whistles at bathing. Худой как щепка, так и не потеет, и свистит на купание.

Jak niepyszni wrócili do obozu. when|ungrateful|they returned|to|camp |nicht müde||| как|неприхотливые|они вернулись|в|лагерь They returned to the camp in a huff. Как не в себе вернулись в лагерь.

Kiedy Tomek opowiedział wydarzenie z krokodylem, przerażony Hunter zawołał: when|Tomek|he told|event|with|crocodile|terrified|Hunter|he shouted |||||Krokodil||| когда|Томек|он рассказал|событие|с|крокодилом|испуганный|Хантер|он закричал When Tomek recounted the event with the crocodile, a terrified Hunter exclaimed: Когда Томек рассказал о событии с крокодилом, испуганный Хантер закричал:

– Nie ważcie się szukać ochłody w afrykańskich rzekach i jeziorach, jeżeli nie chcecie postradać życia! not|you all dare|reflexive pronoun|to seek|relief|in|African|rivers|and|lakes|if|not|you all want|to lose|life |wagt||||||||||||| не|важно|себе|искать|прохлады|в|африканских|реках|и|озерах|если|не|вы хотите|потерять|жизнь – Do not dare to seek relief in African rivers and lakes if you do not want to lose your life! – Не смейте искать прохлады в африканских реках и озерах, если не хотите лишиться жизни! Nie dajcie się zwieść ich pozornie spokojnie wyglądającej toni. not|you all give|reflexive pronoun|to be deceived|their|seemingly|calmly|looking|waters |||täuschen||||aussehenden| не|давайте|себе|обмануть|их|на вид|спокойной|выглядящей|воде Do not be deceived by their seemingly calm appearance. Не дайте себя обмануть их на вид спокойной водой. Tutaj wszędzie pełno krokodyli. here|everywhere|full of|crocodiles |||Krokodile здесь|повсюду|полно|крокодилов There are crocodiles everywhere here. Здесь повсюду полно крокодилов.

– Masajowie nanosili wody z rzeki. the Masai|they carried|waters|from|river |brachten||| масаи|они приносили|воду|из|реки - The Maasai were bringing water from the river. – Масаи приносили воду из реки. Możecie umyć się w obozie – wtrącił Smuga. you can|wash|yourselves|in|camp|he interjected|Smuga |waschen||||| вы можете|помыться|себя|в|лагере|он вставил|Смуга You can wash up at the camp - Smuga interjected. Вы можете помыться в лагере – вставил Смуга.

Dopiero po kolacji Wilmowski rozpoczął rozmowę na temat wynajęcia tragarzy. only|after|dinner|Wilmowski|he started|conversation|on|topic|hiring|porters ||||||||Vermietung| только|после|ужина|Вилмовский|начал|разговор|на|тему|найма|носильщиков Only after dinner did Wilmowski start the conversation about hiring porters. Только после ужина Вилмовский начал разговор о найме носильщиков. Rankiem Hindusi mieli wyruszyć wozami w drogę powrotną do Kisumu, należało więc teraz wystarać się o ludzi do niesienia bagaży. in the morning|the Indians|they were supposed to|to set off|with carts|in|journey|return|to|Kisumu|it was necessary to|so|now|to arrange|oneself|for|people|to|carrying|luggage am Morgen|||||||||||||sich kümmern|||||| утром|индийцы|должны были|отправиться|на повозках|в|путь|обратно|в|Кисуму|нужно было|поэтому|сейчас|постараться|себе|о|людей|для|ношения|багажа In the morning, the Indians were supposed to set off in carts on their way back to Kisumu, so it was necessary to arrange for people to carry the luggage. Утром индийцы должны были отправиться обратно в Кисуму, поэтому сейчас нужно было позаботиться о людях для переноски багажа. Woźnice radzili podróżnikom zwrócić się o pomoc do kupca Castanedo, mieszańca portugalsko-murzyńskiego, który w odległości około pół kilometra od obozu prowadził małą faktorię. the drivers|they advised|the travelers|to turn|oneself|for|help|to|merchant|Castanedo|mestizo|Portuguese|African|who|in|distance|about|half|kilometer|from|camp|he ran|small|trading post Woźnice|raten|||||||dem Händler|Castanedo|Mischling|portugiesisch|murzynischer|||||||||||Faktorie извозчики|советовали|путешественникам|обратиться|себе|за|помощью|к|купцу|Кастанедо|метису|||который|на|расстоянии|около|пол|километра|от|лагеря|вел|маленькую|факторию The drivers advised the travelers to seek help from the merchant Castanedo, a person of mixed Portuguese and African descent, who ran a small trading post about half a kilometer from the camp. Извозчики советовали путешественникам обратиться за помощью к купцу Кастанедо, метису португальца и чернокожего, который в полутора километрах от лагеря вел небольшую факторию.

– Castanedo żyje w dobrych stosunkach z krajowcami Kawirondo, zamieszkującymi północno-wschodnie brzegi Jeziora Wiktorii – wyjaśniali Indusi. Castanedo|he lives|in|good|relations|with|locals|Kawirondo|who inhabit|northeast||shores|Lake|Victoria|they explained|the Indians ||||||||die im Nordosten||||||erklärten|Inder Кастанедо|живет|в|хороших|отношениях|с|местными|кавирондо|населяющими|||берега|озера|Виктория|объясняли|индийцы - Castanedo has good relations with the local Kawirondo people, who inhabit the northeastern shores of Lake Victoria - the Indians explained. – Кастанедо живет в хороших отношениях с местными жителями Кавирондо, населяющими северо-восточные берега озера Виктория, – объясняли индийцы. – On na pewno ułatwi pertraktacje. ||||переговори he|on|surely|will facilitate|negotiations |||erleichtert|Verhandlungen он|на|наверняка|упростит|переговоры – He will definitely make negotiations easier. – Он определенно облегчит переговоры.

– Jutro rano odszukamy pana Castanedo i poprosimy go o pomoc – postanowił Wilmowski. tomorrow|morning|we will find|Mr|Castanedo|and|we will ask|him|for|help|he decided|Wilmowski ||werden wir finden||||bitten||||| завтра|утром|найдём|господина|Кастанедо|и|попросим|его|о|помощь|решил|Вильмовский – Tomorrow morning we will find Mr. Castanedo and ask him for help – Wilmowski decided. – Завтра утром мы найдем господина Кастанеду и попросим его о помощи – решил Вилмовский. – A teraz kładźmy się spać i wypocznijmy! and|now|let's lay|down|to sleep|and|let's rest ||legen wir||||lasst uns ausruhen а|теперь|ложимся|себя|спать|и|отдохнём – And now let's go to bed and rest! – А теперь давайте ляжем спать и отдохнем!

Tomek spał smacznie całą noc. Tomek|slept|soundly|all|night Томек|спал|сладко|всю|ночь Tomek slept soundly all night. Томек спал крепко всю ночь. Po zwiększeniu się liczby uczestników wyprawy o pięciu Masajów czuwać mieli już tylko dorośli mężczyźni. after|increasing|reflexive particle|number|participants|expedition|by|five|Maasai|to watch|they had|already|only|adult|men |der Erhöhung||||||||||||| после|увеличения|себя|числа|участников|экспедиции|на|пятерых|масаев|охранять|должны были|уже|только|взрослые|мужчины After the number of participants in the expedition increased by five Masai, only adult men were to keep watch. После увеличения числа участников экспедиции на пятерых масаев, охранять их должны были только взрослые мужчины. Rano zbudził go skrzyp furgonów i nawoływania woźniców odjeżdżających do Kisumu. in the morning|he woke|him|creaking|of vans|and|calling|of drivers|leaving|to|Kisumu |||das Geräusch|von Lieferwagen||||abfahrenden|| утром|разбудил|его|скрип|фургонов|и|крики|извозчиков|уезжающих|в|Кисуму In the morning, he was awakened by the creaking of the wagons and the calls of the drivers leaving for Kisumu. Утром его разбудил скрип фургонов и крики извозчиков, уезжающих в Кисуму. Tomek szybko narzucił ubranie i wybiegł pożegnać się z Hindusami. Tomek|quickly|he threw on|clothes|and|he ran out|to say goodbye|reflexive particle|with|Hindus |||||||||den Hindusen Томек|быстро|накинул|одежду|и|выбежал|попрощаться|себя|с|индусами Tomek quickly put on his clothes and ran out to say goodbye to the Indians. Томек быстро накинул одежду и выбежал попрощаться с индусами. Niebawem wozy zniknęły za zakrętem drogi. soon|carts|they disappeared|behind|bend|road ||||der Kurve| вскоре|повозки|исчезли|за|поворотом|дороги Soon the wagons disappeared around the bend in the road. Вскоре повозки исчезли за поворотом дороги.

– Najlepiej będzie, jeżeli pan Smuga załatwi to z panem – zaproponował Wilmowski. best|it will be|if|Mr|Smuga|he handles|it|with|Mr|he proposed|Wilmowski |||||erledigt||||| лучше всего|будет|если|господин|Смуга|уладит|это|с|господином|предложил|Вильмовский - It would be best if Mr. Smuga handled this with him - proposed Wilmowski. – Лучше всего, если господин Смуга решит это с господином – предложил Вилмовский. – Zna on narzecze krajowców, więc najwięcej panu pomoże. he knows|he|language|natives|so|most|to you|he will help знает|он|язык|местных|поэтому|больше всего|вам|поможет - He knows the local dialect, so he will be of the most help to you. – Он знает наречие местных жителей, так что больше всего поможет вам. Czy masz coś przeciwko temu, Janie? do|you have|something|against|this|Jan ли|ты имеешь|что-то|против|этому|Яну Do you have anything against this, Jan? У тебя есть что-то против, Ян?

– Jeżeli chcecie, szanowni panowie, to i ja pójdę z wami. if|you want|esteemed|gentlemen|then|also|I|I will go|with|you если|вы хотите|уважаемые|господа|то|и|я|я пойду|с|вами - If you gentlemen want, I will go with you too. – Если вы хотите, уважаемые господа, то я тоже пойду с вами. Pomożemy z Tomkiem nieść podarunki – wtrącił bosman Nowicki, który chociaż zżymał się stale na niegościnność obcych krajów, zawsze ciekaw był pierwszy wszystko zobaczyć. ||||gifts|||||||||||||||||| We will help Tomek carry the gifts – the bosun Nowicki interjected, who, although he constantly grumbled about the unfriendliness of foreign countries, was always eager to see everything first. Мы поможем Томеку нести подарки – вставил боцман Новицкий, который, хотя и постоянно ворчал на недружелюбие чужих стран, всегда был первым, кто хотел все увидеть.

– Idźcie, idźcie, będzie trochę spokoju w obozie, tylko nie próbujcie znów kąpieli w jeziorze – rzekł Wilmowski, gdyż dobrze znał wścibstwo bosmana i syna. – Go on, go on, there will be a bit of peace in the camp, just don't try bathing in the lake again – said Wilmowski, as he knew well the curiosity of the bosun and his son. – Идите, идите, в лагере будет немного спокойнее, только не пытайтесь снова купаться в озере – сказал Вилмовский, так как хорошо знал любопытство боцмана и сына.

Tomek gwizdnął na Dinga. Tomek whistled for Ding. Томек свистнул Дингу. Umocował na jego grzbiecie uprząż z futerkami, a sam założył swój oryginalnie ozdobiony korkowy hełm. He secured a harness with furs on its back, and put on his originally decorated cork helmet. Он закрепил на его спине упряжь с мехами, а сам надел свой оригинально украшенный пробковый шлем. Łowcy uśmiechali się dyskretnie, lecz nie przeszkadzali chłopcu w postępowaniu według własnego widzimisię, nie chcąc mu psuć dobrego nastroju. ||||||||||||власного бажання|||||| the hunters|they smiled|reflexive particle|discreetly|but|not|they did not disturb|the boy|in|acting|according to|own|whim|not|wanting|to him|to spoil|good|mood ||||||störten|||Handeln|||Wille|||||| охотники|улыбались|себе|discreetly|но|не|мешали|мальчику|в|действии|согласно|собственного|прихоти|не|желая|ему|портить|хорошее|настроение The hunters smiled discreetly, but did not interfere with the boy's actions according to his own whims, not wanting to spoil his good mood. Охотники сдержанно улыбались, но не мешали мальчику действовать по своему усмотрению, не желая портить ему хорошее настроение. Gdy byli już przygotowani do drogi, Smuga zaproponował, aby przyłączył się do nich Mescherje. when|they were|already|prepared|for|journey|Smuga|he suggested|that|he join|reflexive particle|to|them|Mescherje когда|были|уже|готовыми|к|пути|Смуга|предложил|чтобы|присоединился|к ним|к|ним|Мещеря When they were ready to go, Smuga suggested that Mescherje should join them. Когда они уже были готовы к пути, Смуга предложил, чтобы к ним присоединился Мещеря.

– Patrzcie na to dziwne drzewo, wygląda, jakby pozawieszano na nim parówki! look|at|this|strange|tree|it looks|as if|they hung|on|it|sausages |||||||hängen gehängt|||Würstchen смотрите|на|это|странное|дерево|выглядит|как будто|повесили|на|нем|сосиски "Look at that strange tree, it looks like sausages are hanging from it!" – Смотрите на это странное дерево, похоже, на нем повесили сосиски! – zawołał Tomek wskazując wysokie drzewo o szerokiej koronie, z którego górnych gałęzi zwisały na długich łodygach owoce przypominające kształtem kiełbaski. he shouted|Tomek|pointing|tall|tree|with|wide|crown|from|which|upper|branches|they were hanging|on|long|stems|fruits|resembling|in shape|sausages ||||||||||oberen|||||Stängeln||||Würstchen он закричал|Томек|указывая|высокое|дерево|с|широкой|кроной|с|которого|верхних|ветвей|свисали|на|длинных|стеблях|плоды|напоминающие|по форме|колбаски Tomek shouted, pointing at a tall tree with a wide crown, from whose upper branches hung fruits resembling sausages on long stems. – воскликнул Томек, указывая на высокое дерево с широкой кроной, с верхних ветвей которого свисали на длинных стеблях плоды, напоминающие по форме колбасы.

– Zakąska wisi nad nami, panowie! snack|it is hanging|above|us|gentlemen Zakąska|hängt||| закуска|висит|над|нами|господа "A snack is hanging above us, gentlemen!" – Закуска висит над нами, господа! – zawtórował bosman. he echoed|bosun он подхватил|боцман - the bosun echoed. – ответил боцман.

– Jest to tak zwane przez Anglików drzewo kiełbasiane[36] – wyjaśnił Hunter. it is|this|so|called|by|the English|tree|sausage tree|he explained|Hunter |||||||Wurstbaum|| это есть|это|так|называемое|по|англичан|дерево|колбасное|он объяснил|Хантер - This is what the English call sausage tree - explained Hunter. – Это так называемое колбасное дерево[36] – объяснил Хантер. – Jego owoce kształtem i kolorem przypominają kiełbaski, wystarczy jednak zerwać owoc i przekroić grubą skórę, aby stracić ochotę na podobną zakąskę. its|fruits|in shape|and|in color|they resemble|sausages|it is enough|however|to pick|fruit|and|to cut open|thick|skin|in order to|to lose|desire|for|similar|snack ||||||||||Frucht||durchschneiden|dicke||||||ähnliche| его|плоды|формой|и|цветом|напоминают|колбаски|достаточно|однако|сорвать|плод|и|разрезать|толстую|кожуру|чтобы|потерять|желание|на|подобную|закуску - Its fruits resemble sausages in shape and color, but just pick a fruit and cut through the thick skin to lose the desire for such a snack. – Его плоды по форме и цвету напоминают колбаски, но стоит только сорвать плод и разрезать толстую кожуру, как пропадает желание есть такую закуску.

[36] Właściwie: kigelia afrykańska (Kigelia africana). actually|kigelia|African|Kigelia|africana |Kigelia|afrikanische||africana вообще-то|кигелия|африканская|кигелия|африканская [36] Actually: African kigelia (Kigelia africana). [36] На самом деле: кигелия африканская (Kigelia africana).

– Nieapetycznie wyglądająca miękka papka – roześmiał się Hunter. unappetizingly|looking|soft|mush|he laughed|reflexive particle|Hunter unappetitlich|aussehend||Paste||| неаппетитно|выглядящая|мягкая|масса|рассмеялся|себя|Хантер - A not appetizing looking soft mush - Hunter laughed. – Неаппетитно выглядящая мягкая масса – рассмеялся Хантер.

– Pan Bóg wie, co robi! Mr|God|knows|what|he does Господь|Бог|знает|что|делает - God knows what He is doing! – Господь Бог знает, что делает! Gdyby w Afryce kiełbasy dyndały w powietrzu, to byłby tu taki tłok, że przyzwoity człowiek nie mógłby się nawet docisnąć do tej darmowej choinki – westchnął bosman, budząc powszechną wesołość. if|in|Africa|sausages|were dangling|in|air|then|would be|here|such|crowd|that|decent|person|not|could|oneself|even|squeeze|to|this|free|Christmas tree|he sighed|bosun|awakening|widespread|amusement |||Wurst|hängen|||||||Gedränge||||||||drücken|||kostenlosen||||weckte|allgemeine|Fröhlichkeit если бы|в|Африке|колбасы|болтались|в|воздухе|то|был бы|здесь|такой|толчея|что|порядочный|человек|не|мог бы|себя|даже|прижаться|к|этой|бесплатной|елке|вздохнул|боцман|вызывая|всеобщее|веселье If sausages were hanging in the air in Africa, there would be such a crowd here that a decent person wouldn't even be able to squeeze in to that free Christmas tree - sighed the bosun, awakening general amusement. Если бы в Африке колбасы висели в воздухе, здесь был бы такой толкотня, что порядочному человеку не удалось бы даже прижаться к этой бесплатной елке – вздохнул боцман, вызывая всеобщее веселье.

Podróżnicy ruszyli dalej. travelers|they set off|further путешественники|тронулись|дальше The travelers set off further. Путешественники двинулись дальше. Uszedłszy około pół kilometra, ujrzeli nieopodal wybrzeża drewnianą chatę z werandą. having walked away|about|half|kilometer|they saw|nearby|coast|wooden|hut|with|porch Nachdem sie etwa einen halben Kilometer gegangen waren||||||||||Veranda пройдя|около|пол|километра|увидели|неподалеку|берега|деревянную|хату|с|верандой Having walked about half a kilometer, they saw a wooden hut with a porch near the coast. Пройдя около полукилометра, они увидели неподалеку от берега деревянную хижину с верандой. Nad wykonanymi z drucianej siatki drzwiami wisiał szyld z angielskim napisem: above|made|of|wire|mesh|doors|it was hanging|sign|with|English|inscription |verarbeiteten||Draht-||||||| над|сделанными|из|проволочной|сетки|дверями|висел|вывеска|с|английским|текстом Above the wire mesh doors hung a sign with an English inscription: Над дверями, сделанными из проволочной сетки, висела табличка с английской надписью:

Łowcy weszli na brudną werandę. the hunters|they entered|onto|dirty|veranda охотники|вошли|на|грязную|веранду The hunters entered the dirty porch. Охотники вошли на грязную веранду. Hunter klasnął głośno w dłonie. Hunter|he clapped|loudly|in|hands |klatschte||| Хантер|хлопнул|громко|в|ладони The hunter clapped his hands loudly. Охотник громко хлопнул в ладоши. Zza przewiewnych drzwi wysunęła się Murzynka. from behind|airy|doors|she emerged|reflexive pronoun|black girl |durchlässigen||||Mädchen из-за|проветриваемых|дверей|высунулась|себя|чернокожая девушка A black woman emerged from behind the breezy door. Из проветриваемых дверей вышла чернокожая девушка. Wokół jej bioder zwisały, przypasane na sznurku, perkalowe fartuszki. |||||||перкалеві| around|her|hips|were hanging|tied|on|string|percale|aprons ||Hüften||gebunden||Schnur|Perkal|Schürzen вокруг|её|бёдер|свисали|прицепленные|на|шнурке|перкалевые|фартуки Around her hips hung, tied with a string, percale aprons. Вокруг её бёдер свисали, привязанные на шнурке, перкалевые фартуки. Pobrzękując metalowymi bransoletami nałożonymi na nogi i ręce, zbliżyła się do podróżników. jingling|metal|bracelets|put on|on|legs|and|arms|she approached|to herself|to|travelers |metallenen||angelegt|||||sie näherte||| звеня|металлическими|браслетами|надетыми|на|ноги|и|руки|она приблизилась|к себе|к|путешественникам Jingling with metal bracelets worn on her legs and arms, she approached the travelers. Позвякивая металлическими браслетами, надетыми на ноги и руки, она подошла к путешественникам.

– Czego chcą buana[37]? ||чого хоче пан what|they want|buana ||Bwana чего|хотят|буана - What do you want, buana? – Чего хотят буана[37]? – zapytała. - she asked. – спросила.

[37] Buana (w języku suahili) – pan. pan|w|języku|suahili|sir |||Swahili| pan|в|языке|суахили| [37] Buana (in Swahili) – sir. [37] Буана (на суахили) – господин.

– To zbudź go i powiedz, że chcemy z nim rozmawiać – rozkazał Hunter. so|wake|him|and|tell|that|we want|with|him|to talk|he ordered|Hunter |wach auf|||||||||| это|разбуди|его|и|скажи|что|хотим|с|ним|говорить|приказал|Хантер – Then wake him up and tell him we want to talk to him – ordered Hunter. – Так разбуди его и скажи, что мы хотим с ним поговорить – приказал Хантер.

– Ja zbudzę, ale będzie wtedy bardzo zły – oznajmiła Murzynka, ciekawie przyglądając się przybyszom. I|I will wake|but|he will be|then|very|angry|she announced|the black girl|curiously|looking|at|the newcomers |wecke|||||||||||den Ankömmlingen я|разбудю|но|будет|тогда|очень|злой|объявила|Мурзинка|любопытно|рассматривая|себя|пришельцам – I will wake him up, but he will be very angry then – announced the Black girl, curiously observing the newcomers. – Я разбудю, но он будет очень зол – заявила Мурзынка, с любопытством рассматривая пришельцев.

– Biali ludzie przyszli tutaj – wyjaśniła Murzynka, trwożliwie spoglądając za siebie. white|people|they came|here|she explained|black woman|fearfully|looking|behind|herself ||||hatte erklärt||ängstlich||| белые|люди|пришли|сюда|объяснила|чернокожая|испуганно|глядя|за|себя - The white people have come here - the black woman explained, glancing nervously behind her. – Белые люди пришли сюда – объяснила чернокожая женщина, испуганно оглядываясь.

– To wpuść ich do mnie i przynieś mi coś do picia – po raz drugi odezwał się nieprzyjemny głos. so|let in|them|to|me|and|bring|to me|something|to|drinking|for|time|second|he spoke|oneself|unpleasant|voice |lass|||||||||||||||| это|впусти|их|ко|мне|и|принеси|мне|что-то|для|питья|после|раз|второй|отозвался|себе|неприятный|голос - Then let them in to me and bring me something to drink - the unpleasant voice spoke again. – Так впусти их ко мне и принеси мне что-нибудь выпить – во второй раз произнес неприятный голос.

Smuga spojrzał przeciągle na Huntera. Smuga|he looked|long|at|Hunter Смуга|посмотрел|долго|на|Хантера Smuga looked at Hunter for a long time. Смуга долго смотрел на Хантера. Energicznie pchnął drzwi i wszedł do izby. energetically|he pushed|the door|and|he entered|to|the room Energisch|||||| энергично|он толкнул|дверь|и|он вошел|в|комнату He pushed the door open energetically and entered the room. Энергично толкнул дверь и вошел в комнату. Reszta towarzystwa udała się za nim. the rest|of the company|she went|reflexive particle|after|him ||ging||| остальная часть|компании|она отправилась|за|за|ним The rest of the company followed him. Остальные последовали за ним. Na posłaniu, bardziej podobnym do barłogu niż łóżka, leżał wysoki mężczyzna o szerokich barach, z jednym okiem zakrytym czarną przepaską. |||||||||||||широких плечах|||||| on|the bedding|more|similar|to|the den|than|the bed|he lay|tall|man|with|broad|shoulders|with|one|eye|covered|black|bandage |Liege||||Bauernbett||||||||Schultern||||bedeckt||Binde на|лежанке|более|похожем|на|берлоге|чем|кровати|он лежал|высокий|мужчина|с|широкими|плечами|с|одним|глазом|закрытым|черной|повязкой On the bedding, more resembling a den than a bed, lay a tall man with broad shoulders, one eye covered by a black patch. На ложе, больше похожем на берлогу, чем на кровать, лежал высокий мужчина с широкими плечами, с одним глазом, закрытым черной повязкой. Ciemne, skręcone w małe pierścienie włosy i cera koloru mętnej białej kawy od razu pozwalały rozpoznać w nim półkrwi Murzyna. dark|twisted|in|small|rings|hair|and|complexion|of the color|murky|white|coffee|from|immediately|they allowed|to recognize|in|him|half-blood|black man |lockige||||||Haut||trüben|weißer||||ließen||||halbblütig| темные|закрученные|в|маленькие|кольца|волосы|и|кожа|цвета|мутной|белой|кофе|от|сразу|они позволяли|распознать|в|нем|полукровного|чернокожего His dark hair, twisted into small rings, and skin the color of murky white coffee immediately revealed him to be a half-blooded Negro. Темные, закрученные в маленькие кольца волосы и кожа цвета мутного белого кофе сразу позволяли узнать в нем полукровного чернокожего. Podejrzliwie spojrzał zdrowym okiem na przybyłych i warknął: suspiciously|he looked|healthy|eye|at|the arrivals|and|he snarled |||||Ankommenden|| подозрительно|он посмотрел|здоровым|глазом|на|прибывших|и|он зарычал He looked suspiciously with his healthy eye at the newcomers and growled: Подозрительно посмотрел здоровым глазом на пришедших и прорычал:

– Czego tu szukacie? what|here|you are looking for чего|здесь|вы ищете – What are you looking for here? – Чего вы здесь ищете? Nie mam żadnego towaru do sprzedania! not|I have|any|goods|to|sell |||Waren||verkaufen не|у меня есть|никакого|товара|для|продажи I have no goods to sell! У меня нет никаких товаров на продажу!

– To mówcie, ja jestem pan Castanedo – butnie odparł mężczyzna. ||||||зарозуміло|| that|you all say|I|I am|Mr|Castanedo|boldly|he replied|man это|говорите|я|я есть|господин|Кастанедо|дерзко|ответил|мужчина - So say, I am Mr. Castanedo - the man replied boldly. – Так что говорите, я пан Кастанедо – гордо ответил мужчина.

– Potrzebujemy trzydziestu tragarzy i, jeżeli to możliwe, chcieliśmy nabyć pięć osłów. we need|thirty|porters|and|if|that|possible|we wanted|to buy|five|donkeys ||||||||||Esel нам нужно|тридцати|носильщиков|и|если|это|возможно|мы хотели|купить|пять|ослов - We need thirty porters and, if possible, we would like to purchase five donkeys. – Нам нужно тридцать носильщиков и, если возможно, мы хотели бы купить пять ослов. Woźnice powiedzieli nam, że za pana pośrednictwem będziemy mogli wynająć Murzynów. the drivers|they told|us|that|through|your|mediation|we will be|we could|to rent|black men извозчики|сказали|нам|что|через|ваше|посредничество|мы будем|могли|арендовать|чернокожих The drivers told us that through you we would be able to hire Africans. Извозчики сказали нам, что через вас мы сможем нанять негров.

– Rano nie załatwiam interesów. in the morning|not|I handle|business ||erledige| утром|не|я занимаюсь|делами - I do not conduct business in the morning. – Утром я не занимаюсь делами. Przyjdźcie po południu – burknął Castanedo, układając się do snu. come|after|afternoon|he grumbled|Castanedo|arranging|himself|to|sleep kommt|||||||| приходите|после|полудня|пробормотал|Кастанедо|укладываясь|себя|на|сон "Come in the afternoon," grumbled Castanedo, settling down to sleep. Приходите после обеда – пробормотал Кастанедо, устраиваясь спать.

– Jeżeli pan jest tak pijany, że nie potrafi przyzwoicie rozmawiać, sami poszukamy krajowców. if|you|is|so|drunk|that|not|he can|decently|to talk|we ourselves|we will look for|locals |||||||||||suchen| если|вы|есть|так|пьяный|что|не|умеете|прилично|разговаривать|сами|поищем|местных "If you are so drunk that you can't talk properly, we will look for locals ourselves." – Если вы так пьяны, что не можете нормально разговаривать, мы сами поищем местных.

Odwrócił się i ruszył ku wyjściu, lecz Castanedo rozgniewany jego słowami krzyknął: he turned|himself|and|he started|towards|exit|but|Castanedo|angry|his|words|he shouted |||||Ausgang|||||| он отвернулся|себя|и|он пошел|к|выходу|но|Кастанедо|разгневанный|его|словами|закричал He turned and headed for the exit, but Castanedo, angered by his words, shouted: Он развернулся и направился к выходу, но Кастанедо, разгневанный его словами, закричал:

– Nikt z okolicznych Kawirondo nie pójdzie z wami bez mego zezwolenia. no one|from|nearby|Kawirondo|not|will go|with|you|without|my|permission ||||||||||Erlaubnis никто|из|окрестных|Кавирондо|не|пойдет|с|вами|без|моего|разрешения – No one from the nearby Kawirondo will go with you without my permission. – Никто из окрестных Кавирондо не пойдет с вами без моего разрешения.

Smuga zbliżył się do posłania, oparł prawą dłoń na rękojeści rewolweru i rozkazał stanowczo: ||||ліжка||||||||| Smuga|he approached|himself|to|bed|he leaned|right|hand|on|handle|revolver|and|he ordered|firmly ||||Liegeplatz||||||||| Смуга|приблизился|к|к|лежанке|оперся|правой||на|рукоятке|револьвера|и|приказал|решительно Smuga approached the bed, rested his right hand on the revolver's grip, and commanded firmly: Смуга подошел к постели, оперся правой рукой на рукоятку револьвера и решительно приказал:

Olbrzymi bosman Nowicki przysunął się kocim ruchem do Smugi, lecz było to już niepotrzebne. huge|bosun|Nowicki|he moved closer|himself|cat-like|movement|to|Smuga|but|it was|that|already|unnecessary |||||kätzischem|||||||| огромный|боссман|Новицкий|приблизился|к|кошачьим|движением|к|Смуге|но|было|это|уже|ненужное The huge bosun Nowicki moved towards Smuga with a cat-like motion, but it was already unnecessary. Огромный боцман Новицкий подошел к Смуге кошачьим движением, но это уже было не нужно. Castanedo usiadł na barłogu, odzywając się zupełnie innym tonem: Castanedo|he sat down|on|the straw bed|speaking|himself|completely|different|tone Кастанедо|он сел|на|нары|обращаясь|себя|совершенно|другим|тоном Castanedo sat down on the bed, speaking in a completely different tone: Кастанедо сел на нары, заговорив совершенно другим тоном:

– Jeżeli panom tak się spieszy, możemy iść zaraz do czarnych małp. if|to you gentlemen|so|yourselves|you are in a hurry|we can|go|right away|to|black|monkeys |Ihnen||||||||| если|господам|так|себе|спешит|мы можем|идти|сразу|к|черным|обезьянам – If you gentlemen are in such a hurry, we can go right to the black monkeys. – Если вам так спешно, мы можем сразу пойти к черным обезьянам.

W tej chwili poza domem rozległ się rozpaczliwy krzyk. In|this|moment|outside|the house|it resounded|itself|desperate|scream |||||||verzweifelter| В|этот|момент|за|домом|раздался|себя|отчаянный|крик At that moment, a desperate scream was heard outside the house. В этот момент за окном раздался отчаянный крик. Castanedo gniewnie zmarszczył brwi i rzekł: Castanedo|angrily|he frowned|eyebrows|and|he said Кастанедо|сердито|он нахмурил|брови|и|он сказал Castanedo furrowed his brow angrily and said: Кастанедо сердито нахмурил брови и сказал:

– Poczekajcie, panowie, chwilę. wait|gentlemen|a moment Wartet|| подождите|господа|минуту - Wait a moment, gentlemen. – Подождите, господа, минутку. Zaraz wrócę! soon|I will return сейчас|вернусь I'll be right back! Сейчас вернусь!

– A to ci ananas! and|this|you|pineapple а|это|тебе|ананас – Well, would you look at that pineapple! – А вот и ананас! – odezwał się bosman, gdy Castanedo wyszedł z chaty. he spoke|to himself|bosun|when|Castanedo|he left|from|hut он сказал|себе|боцман|когда|Кастанедо|он вышел|из|хижины – said the bosun as Castanedo stepped out of the hut. – произнес боцман, когда Кастанедо вышел из хижины. – Po jakie licho gadamy z takim pijanym drabem? for|what|hell|we are talking|with|such|drunk|thug |||reden|||betrunkenen|Typen по|как|черт|мы говорим|с|таким|пьяным|типом – What the hell are we talking to such a drunkard for? – Какого черта мы говорим с таким пьяным типом?

– Dziwi mnie jego zachowanie, gdyż na ogół mieszańcy odnoszą się pogardliwie jedynie do Murzynów – odparł Hunter. it surprises|me|his|behavior|because|in|general|mixed-race people|they relate|to themselves|with contempt|only|to|black people|he replied|Hunter |||||||Mischlinge|||||||| удивляет|меня|его|поведение|так как|на|общем|местные жители|они относятся|себя|с презрением|только|к|черным|он ответил|Хантер – I'm surprised by his behavior, as generally the mixed-race people only look down on the Blacks – replied Hunter. – Меня удивляет его поведение, так как обычно метисы относятся с презрением только к чернокожим, – ответил Хантер. – Nie podoba mi się ten jegomość. |||||цей чоловік not|pleasing|to me|reflexive particle|this|gentleman не|нравится|мне|себя|этот|человек - I don't like this gentleman. – Мне не нравится этот господин.

– Prawdopodobnie pod wpływem alkoholu nie wie, co mówi – dodał Smuga. probably|under|influence|alcohol|not|he knows|what|he says|he added|Smuga вероятно|под|влиянием|алкоголя|не|знает|что|говорит|добавил|Смуга - Probably under the influence of alcohol, he doesn't know what he's saying - Smuga added. – Вероятно, под воздействием алкоголя он не понимает, что говорит, – добавил Смуга. – Po wytrzeźwieniu będzie się giął w ukłonach. after|sobering up|he will be|reflexive particle|he will bow|in|bows |dem Nüchternwerden|||biegen||Verbeugungen после|протрезвления|будет|себя|сгибался|в|поклонах - After sobering up, he will be bending over backwards in bows. – После того, как протрезвеет, он будет сгибаться в поклонах.

– Z mieszańcami zawsze trzeba ostro, inaczej zaraz im się wydaje, że są nie wiadomo kim – zakończył bosman. with|hybrids|always|it is necessary|harshly|otherwise|soon|to them|reflexive particle|it seems|that|they are|not|known|who|he finished|bosun |Mischlingen||||||||||||||| с|метисами|всегда|нужно|жестко|иначе|сразу|им|себя|кажется|что|они|не|известно|кем|закончил|боссман - With hybrids, you always have to be strict, otherwise they will soon think they are someone special - the bosun concluded. – С метисами всегда нужно быть строгим, иначе они сразу начинают думать, что они кто-то особенный, – закончил боцман.

Nieobecność Castanedo trwała dość długo. absence|Castanedo|lasted|quite|long отсутствие|Кастанедо|длилась|довольно|долго Castanedo's absence lasted quite a long time. Отсутствие Кастанедо длилось довольно долго. Podróżnicy już się niecierpliwili, gdy nagle w podwórzu po raz drugi rozbrzmiały przeraźliwy ludzki krzyk i suche trzaski bata. travelers|already|themselves|were getting impatient|when|suddenly|in|yard|for|time|second|echoed|terrifying|human|scream|and|dry|crackling|whip |||unruhig||||Hof||||hallten an||||||Knallen|Peitsche путешественники|уже|себя|не терпели|когда|вдруг|во|дворе|раз||второй|раздались|ужасный|человеческий|крик|и|сухие|треск|кнута The travelers were already getting impatient when suddenly a terrifying human scream and the dry crack of a whip echoed in the courtyard for the second time. Путешественники уже начали нетерпеливо ждать, когда вдруг во дворе снова раздался ужасный человеческий крик и сухие трески кнута.

Zaintrygowani wyszli z chaty, a kiedy znaleźli się na podwórzu, ujrzeli przerażający widok. intrigued|they left|from|hut|and|when|they found|themselves|in|yard|they saw|terrifying|sight Neugierig|||||||||||| заинтригованные|вышли|из|хаты|а|когда|нашли|себя|на|дворе|увидели|ужасный|вид Intrigued, they stepped out of the hut, and when they found themselves in the yard, they saw a horrifying sight. Заинтригованные, они вышли из хижины, и когда оказались на дворе, увидели ужасное зрелище. Przykuty za nogę łańcuchem do grubego słupa siedział na ziemi skulony młody Murzyn. chained|to|leg|with a chain|to|thick|post|he sat|on|ground|curled up|young|black man An einen dicken Pfosten gekettet||||||Pfahl||||gebeugt|| прикованный|за|ногу|цепью|к|толстому|столбу|сидел|на|земле|сгорбленный|молодой|чернокожий Chained by the leg to a thick post, a young Black man was sitting on the ground, huddled. Прикованный за ногу цепью к толстому столбу, сидел на земле сгорбленный молодой чернокожий. Castanedo, stojąc obok, okładał go długim, ciężkim pejczem. Castanedo|standing|next to|he was beating|him|with a long|heavy|whip |||schlug|||| Кастанедо|стоя|рядом|колотил|его|длинным|тяжелым|кнутом Castanedo, standing nearby, was beating him with a long, heavy whip. Кастанедо, стоя рядом, колотил его длинным тяжелым кнутом. Gdy spostrzegł podróżników, kopnął Murzyna i pogroziwszy mu batem, zbliżył się do nieproszonych gości. when|he noticed|travelers|he kicked|the black man|and|having threatened|him|with a whip|he approached|himself|to|uninvited|guests ||||||drohend||Stock||||| когда|заметил|путешественников|пнул|чернокожего|и|пригрозив|ему|кнутом|приблизился|к|к|незваным|гостям When he noticed the travelers, he kicked the Black man and, threatening him with the whip, approached the uninvited guests. Увидев путешественников, он пнул чернокожего и, погрозив ему кнутом, подошел к нежданным гостям.

– To Murzyn z plemienia Niam-Niam, mój służący. that|black man|from|tribe|||my|servant |||||||Sklave это|чернокожий|из|племени|||мой|слуга – This is a Negro from the Niam-Niam tribe, my servant. – Это негр из племени Ньям-Ньям, мой слуга. Trzy dni temu porwał z wioski Kawirondo małą dziewczynkę i pożarł ją – wyjaśnił. three|days|ago|he kidnapped|from|village|Kawirondo|small|girl|and|he ate|her|he explained ||||||||||aß|| три|дня|назад|он похитил|из|деревни|Кавирондо|маленькую|девочку|и|он съел|её|он объяснил Three days ago he kidnapped a little girl from the village of Kawirondo and ate her – he explained. Три дня назад он похитил из деревни Кавирондо маленькую девочку и съел её – объяснил. – Oddam go patrolowi angielskiemu, gdy tu wkrótce przyjdzie. I will give|him|to the patrol|English|when|here|soon|he comes werde geben||Patrouille|Englischen|||| я отдам|его|патрулю|английскому|когда|сюда|вскоре|он придет – I will hand him over to the English patrol when it arrives here soon. – Я отдам его английскому патрулю, когда он скоро придёт.

– Czy to możliwe, aby był ludożercą?! is|it|possible|that|he was|cannibal |||||Menschenfresser ли|это|возможно|чтобы|он был|людоедом – Is it possible that he is a cannibal?! – Разве это возможно, чтобы он был каннибалом?! – z niedowierzaniem zawołał Tomek. with|disbelief|he called out|Tomek с|недоверием|закричал|Томек - Tom exclaimed in disbelief. – с недоверием воскликнул Томек.

– Ta dziewczynka była tylko trochę starsza od ciebie. that|girl|she was|only|a little|older|than|you эта|девочка|была|только|немного|старше|чем|тебя - That girl was only a little older than you. – Эта девочка была всего лишь немного старше тебя. Niam-Niam zjadają niewolników, wrogów, sieroty i każdego, kto da im się zjeść. ||they eat|slaves|enemies|orphans|and|anyone|who|will give|them|to be|eaten ||съедают|рабов|врагов|сирот|и|каждого|кто|даст|им|себя|съесть Niam-Niam eat slaves, enemies, orphans, and anyone who lets themselves be eaten. Ням-Ням едят рабов, врагов, сирот и каждого, кто даст им себя съесть.

– Jeżeli istotnie jest przestępcą, to niech go pan przekaże Anglikom. if|indeed|he is|a criminal|then|let|him|sir|you hand over|to the English |||Verbrecher|||||übergeben| если|действительно|он есть|преступником|то|пусть|его|вы|передадите|англичанам - If he is indeed a criminal, then you should hand him over to the English. – Если он действительно преступник, то передайте его англичанам. Po co się znęcać nad człowiekiem? for|what|oneself|to torment|over|a person |||quälen|| зачем|что|себя|мучить|над|человеком Why torment a man? Зачем издеваться над человеком? – surowo odezwał się Smuga. sternly|he spoke|himself|Smuga строго|он обратился|к себе|Смуга - Smuga said sternly. – строго произнес Смуга.

Tomek ze zgrozą spoglądał na poranione biczem plecy Murzyna, którego oczy wyrażały błagalną prośbę. Tomek|with|horror|he looked|at|wounded|with a whip|back|of the black man|whose|eyes|they expressed|pleading|request |||||verletzt|mit der Peitsche|||||drückten aus|bittende| Томек|с|ужасом|он смотрел|на|израненные|кнутом|спины|чернокожего|чьи|глаза|они выражали|умоляющую|просьбу Tomek looked in horror at the whip-lashed back of the Black man, whose eyes expressed a pleading request. Томек с ужасом смотрел на израненные плетью спины чернокожего, чьи глаза выражали умоляющую просьбу.

Smuga, Hunter i Mescherje poszli za nim. Smuga|Hunter|and|Mescherje|they went|after|him Смуга|Хантер|и|Мешчерье|пошли|за|ним Smuga, Hunter, and Mescherje followed him. Смуга, Хантер и Мешерье пошли за ним. Bosman Nowicki spojrzał wymownie na Tomka, jednocześnie wskazał głową na skutego łańcuchem Niam-Niam. bosun|Nowicki|he looked|meaningfully|at|Tomek|at the same time|he pointed|with his head|at|chained|with a chain|| ||||||||||gebundenen||| боссман|Новицкий|посмотрел|выразительно|на|Томка|одновременно|указал|головой|на|закованного|цепью|| Bosman Nowicki looked meaningfully at Tomek, while simultaneously nodding his head towards the chained Niam-Niam. Босман Новицкий выразительно посмотрел на Томка, одновременно указав головой на закованного в цепи Ньям-Ньям. Tomek mrugnął porozumiewawczo i został na werandzie, gdy inni udali się do izby. Tomek|he winked|conspiratorially|and|he stayed|on|the veranda|when|the others|they went|reflexive particle|to|the room ||||||Veranda|||||| Томек|он подмигнул|понимающе|и|он остался|на|веранде|когда|другие|они направились|к|в|комнату Tomek winked conspiratorially and stayed on the porch while the others went to the room. Томек подмигнул понимающе и остался на веранде, когда остальные отправились в комнату.

Minęło dobre pół godziny, zanim łowcy w towarzystwie już całkowicie ubranego Castanedo ukazali się przed domem. it passed|good|half|hour|before|the hunters|in|the company|already|completely|dressed|Castanedo|they appeared|reflexive particle|in front of|the house прошло|хорошее|полчаса|часа|пока|охотники|в|компании|уже|полностью|одетого|Кастанедо|они появились|перед|перед|домом A good half hour passed before the hunters, accompanied by the now fully dressed Castanedo, appeared in front of the house. Прошло хороших полчаса, прежде чем охотники в компании уже полностью одетого Кастанедо появились перед домом. Tutaj czekał na nich Tomek, siedząc na stopniu werandy. here|he waited|for|them|Tomek|sitting|on|the step|the veranda ||||||||Veranda здесь|он ждал|на|них|Томек|сидя|на|ступеньке|веранды Here, Tomek was waiting for them, sitting on the porch step. Здесь их ждал Томек, сидя на ступеньке веранды. Bosman zerknął na młodego przyjaciela. the bosun|he glanced|at|young|friend боссман|он взглянул|на|молодого|друга The bosun glanced at his young friend. Босман взглянул на молодого друга. Od razu poznał, że dzieje się z nim coś niezwykłego. from|immediately|he recognized|that|happens|reflexive pronoun|with|him|something|unusual от|сразу|он узнал|что|происходит|с ним|что|им|что-то|необычное He immediately realized that something unusual was happening to him. Он сразу понял, что с ним происходит что-то необычное. Smuga, Hunter i Castanedo ruszyli przodem, a Mescherje niósł za nimi skrzynię z podarunkami. Smuga|Hunter|and|Castanedo|they set off|ahead|and|Mescherje|he carried|behind|them|box|with|gifts |||||vorne||||||||Geschenken Смуга|Хантер|и|Кастанедо|они двинулись|вперед|а|Мешерье|он нес|за|ними|ящик|с|подарками Smuga, Hunter, and Castanedo went ahead, while Mescherje carried a box of gifts behind them. Смуга, Хантер и Кастанедо пошли вперед, а Мешерье нес за ними ящик с подарками. Bosman przyłączył się do Tomka – obydwaj znaleźli się kilkanaście kroków za wszystkimi. Bosman|he joined|reflexive pronoun|to|Tomek|both of them|they found|reflexive pronoun|several|steps|behind|everyone Босман|он присоединился|к себе|к|Томеку|оба|они оказались|за собой|несколько|шагов|за|всеми The bosun joined Tomek – both found themselves a dozen steps behind everyone. Босман присоединился к Томку – оба оказались в нескольких шагах позади всех.

– Wywąchałeś coś, brachu? you sniffed out|something|bro hast du gewittert|| ты учуял|что-то|брат "Did you sniff something out, brother?" – Ты что-то учуял, брат? – cicho zapytał bosman, widząc, że inni nie zwracają na nich uwagi. quietly|he asked|bosun|seeing|that|others|not|they pay|to|them|attention |||||||achten||| тихо|спросил|боцман|увидев|что|другие|не|обращают|на|них|внимание - he asked quietly, seeing that others were not paying attention to them. – тихо спросил боцман, увидев, что другие не обращают на них внимания.

– Straszne rzeczy, aż mi trudno w nie uwierzyć – odszepnął Tomek wzburzonym głosem. terrible|things|so|to me|hard|to|not|to believe|he whispered|Tomek|agitated|voice ||||||||sagte||wburztem| страшные|вещи|даже|мне|трудно|в|не|поверить|прошептал|Томек|взволнованным|голосом - Terrible things, it's hard for me to believe them - Tom whispered with an agitated voice. – Ужасные вещи, мне даже трудно в это поверить – прошептал Томек взволнованным голосом. – Ten Murzyn umie trochę mówić po angielsku. that|black man|he knows how to|a little|to speak|in|English этот|негр|умеет|немного|говорить|на|английском - That Black man can speak a little English. – Этот негр немного говорит по-английски. Nie jest Niam-Niam, pochodzi z plemienia Galla. not|he is|||he comes|from|tribe|Galla не|является|||происходит|из|племени|Галла He is not Niam-Niam, he comes from the Galla tribe. Он не Ньям-Ньям, он из племени Галла. Nie zabił też ani nie zjadł dziewczynki. not|he killed|also|nor|not|he ate|girl не|убил|тоже|ни|не|съел|девочку He neither killed nor ate the girl. Он не убил и не съел девочку. Żeby pan mógł słyszeć, jak mnie prosił: „Kup mnie, biały buana, od handlarza niewolników! so that|you|could|hear|how|me|he asked|buy|me|white|master|from|dealer|slaves |||||||kauf|||||| чтобы|вы|могли|слышать|как|меня|просил|купи|меня|белый|буана|от|торговца|рабов So you could hear how he begged me: "Buy me, white master, from the slave trader!" Чтобы вы могли слышать, как он меня просил: «Купи меня, белый буана, у работорговца!» On mnie zabije!”. he|me|he will kill он|меня|убьет He will kill me!”. Он меня убьет!». Castanedo bił go po to, żeby się nie odważył więcej wzywać pomocy. Castanedo|he beat|him|for|that|so that|himself|not|he dared|more|to call|help |schlug|||||||||rufen| Кастанедо|бил|его|чтобы|это|чтобы|не|не|осмелился|больше|звать|помощи Castanedo beat him so that he wouldn't dare to call for help again. Кастанедо бил его, чтобы он больше не осмеливался звать на помощь.

– A kto ma być tym handlarzem niewolników? and|who|has|to be|that|merchant|of slaves |||||Händler| а|кто|должен|быть|этим|торговцем|рабов – And who is supposed to be this slave trader? – А кто должен быть этим работорговцем? – zdziwił się bosman. he was surprised|reflexive particle|bosun удивился|себе|боцман – the bosun was surprised. – удивился боцман.

– Jakie znów Czarne Oko? what|again|Black|Eye какое|снова|черное|Око – What do you mean Black Eye? – Какое еще Черное Око? Co ty wygadujesz, brachu! what|you|are talking|bro ||redest| что|ты|говоришь|брат What are you talking about, bro! Что ты несешь, брат! ? – Och, prawda! oh|true ох|правда ? – Oh, right! ? – О, правда! Zapomniałem, że pan jeszcze tego nie wie. I forgot|that|sir|still|this|not|knows я забыл|что|вы|еще|этого|не|знаете I forgot that you don't know that yet. Я забыл, что вы еще этого не знаете. Murzyni tak nazywają Castanedo. the black people|so|they call|Castanedo чернокожие|так|называют|Кастанедо The black people call Castanedo that. Негры так называют Кастанедо. To pewno z powodu noszonej przez niego opaski. it|surely|from|reason|worn|by|him|band ||||getragenen||| это|наверняка|из|причины|носимой|через|него|повязки It is probably because of the band he wears. Это, вероятно, из-за повязки, которую он носит. Podobno znany jest w całym okręgu jako handlarz ludźmi. apparently|known|is|in|entire|district|as|dealer|people |||||||Händler| по слухам|известен|является|в|целом|округе|как|торговец|людьми He is reportedly known throughout the district as a human trafficker. Говорят, что он известен во всем округе как торговец людьми.

– Fiu, fiu! fiu|fiu фью|фью – Wow! – Фью, фью! – gwizdnął bosman. whistled|bosun свистнул|боцман – whistled the bosun. – свистнул боцман. – Więc to tak sprawy wyglądają? so|this|like|matters|they look значит|это|так|дела|выглядят - So this is how things look? – Так вот как обстоят дела? Gdzież on łapie tych niewolników? where|he|catches|those|slaves ||fängt|| где же|он|ловит|этих|рабов Where does he catch these slaves? Где он ловит этих рабов?

– Sambo, to jest ten biedak przywiązany na łańcuchu, został wzięty razem z rodzeństwem do niewoli przez Murzynów Luo zamieszkujących dalej na zachodzie. Sambo|this|is|that|poor man|tied|on|chain|he was|taken|together|with|siblings|into|slavery|by|blacks|Luo|living|further|in|west Sambo|||||||Kette||genommen|||||||||||| Самбо|это|есть|этот|бедняга|привязанный|на|цепи|был|взятый|вместе|с|братьями и сестрами|в|рабство|от|чернокожих|Луо|живущих|дальше|на|западе - Sambo, this is the poor guy tied up on a chain, he was taken along with his siblings into slavery by the Luo people living further to the west. – Самбо, это тот бедняга, привязанный на цепи, был захвачен вместе с братьями и сестрами в рабство чернокожими луо, живущими дальше на западе. Castanedo kupił go od nich, a następnie sprzedał razem z kilkunastoma niewolnikami Arabom. Castanedo|he bought|him|from|them|and|then|he sold|together|with|several|slaves|to Arabs ||||||||||einigen|| Кастанедо|купил|его|у|них|а|затем|продал|вместе|с|несколькими|рабами|арабам Castanedo bought him from them, and then sold him along with several other slaves to the Arabs. Кастанедо купил его у них, а затем продал вместе с несколькими рабами арабам. Odpłynęli stąd na długich łodziach w kierunku południowym. they sailed away|from here|on|long|boats|in|direction|south Sie sind abgefahren||||||| они отплыли|отсюда|на|длинных|лодках|в|направлении|южном They sailed away from here on long boats heading south. Они отплыли отсюда на длинных лодках в южном направлении. Sambo wyskoczył z łodzi i skrył się w krzewach rosnących na brzegu. Sambo|he jumped out|from|boat|and|he hid|himself|in|bushes|growing|on|shore |||||versteckte|||||| Самбо|он выпрыгнул|из|лодки|и|он спрятался|себя|в|кустах|растущих|на|берегу Sambo jumped out of the boat and hid in the bushes growing on the shore. Самбо выпрыгнул из лодки и спрятался в кустах, растущих на берегу. Murzyni Kawirondo znaleźli go wczoraj i oddali Castanedo, który zbił nieszczęśliwca. the blacks|Kawirondo|they found|him|yesterday|and|they handed over|Castanedo|who|he beat|the unfortunate |||||||||schlug|Unglücklichen негры|Кавирондо|они нашли|его|вчера|и|они отдали|Кастанедо|который|он избил|несчастного The Kawirondo people found him yesterday and returned him to Castanedo, who beat the unfortunate man. Негры Кавирондо нашли его вчера и вернули Кастанедо, который избил несчастного. Obiecał obedrzeć go ze skóry, gdyby jeszcze raz próbował ucieczki. he promised|to skin|him|from|skin|if|again|time|he tried|escape |lebendig häuten|||||||| он пообещал|содрать|его|с|кожи|если|еще|раз|он пытался|побега He promised to skin him alive if he tried to escape again. Он пообещал содрать с него кожу, если тот снова попытается сбежать.

– No, no, ten drab gotów to naprawdę zrobić – zafrasował się bosman. |||негідник||||||| no|no|this|guy|ready|to|really|do|he worried|himself|bosun нет|нет|этот|тип|готов|это|действительно|сделать|он обеспокоился|себя|боссман – No, no, that scoundrel is really ready to do it – the bosun worried. – Нет, нет, этот мерзавец действительно готов это сделать – озабоченно сказал боцман. – Nie chciałbym być w skórze Samba. not|I would like|to be|in|skin|Sambo |||||Samba не|я бы не хотел|быть|в|шкуре|Самба – I wouldn't want to be in Samba's shoes. – Не хотел бы я быть на месте Самба.

– Musimy mu pomóc, panie bosmanie – stanowczo oświadczył Tomek. |||||рішуче|| we must|to him|help|Mr|bosun|firmly|he declared|Tomek мы должны|ему|помочь|господин|боссман|решительно|он заявил|Томек – We have to help him, Mr. Bosun – Tomek stated firmly. – Мы должны ему помочь, господин боцман – решительно заявил Томек.

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=7.31 PAR_CWT:B7ebVoGS=17.11 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.93 PAR_CWT:B7ebVoGS=24.97 en:B7ebVoGS ru:B7ebVoGS openai.2025-02-07 ai_request(all=190 err=0.53%) translation(all=379 err=0.00%) cwt(all=3603 err=2.89%)