Święty Mikołaj i gwiazdor
Santa Claus a Santa Claus
Weihnachtsmann und der Star
Santa Claus and Santa Claus
Père Noël et l'étoile
Papai Noel e a estrela
Дед мороз и звезда
Na co dzieci najbardziej czekają w czasie świąt Bożego Narodzenia?
Worauf freuen sich die Kinder an Weihnachten am meisten?
What are the kids waiting for during Christmas?
Oczywiście na prezenty od świętego Mikołaja.
Samozřejmě, za dárky od svatého Mikuláše.
Natürlich für Geschenke vom Weihnachtsmann.
Of course, for gifts from Saint Nicholas.
Święty Mikołaj jest przedstawiany zwykle jako wesoły, starszy mężczyzna z białą brodą w czerwonym stroju.
Santa je obvykle zobrazen jako veselý, starší muž s bílým plnovousem v červeném oblečení.
Der Weihnachtsmann wird normalerweise als fröhlicher, älterer Mann mit weißem Bart in einem roten Outfit dargestellt.
Santa Claus is usually depicted as a cheerful, elderly man with a white beard in a red outfit.
Jego atrybutem jest wór pełen prezentów oraz sanie ciągnięte przez zaprzęg reniferów.
Jeho atributem je pytel plný dárků a sáně tažená sobím týmem.
Sein Attribut ist ein Sack voller Geschenke und ein Schlitten, der von einem Rentiergespann gezogen wird.
Its attribute is a sack full of presents and sleigh pulled by a team of reindeer.
Święty Mikołaj zgodnie z tradycją rozwozi dzieciom prezenty w okresie świąt Bożego Narodzenia.
Der Tradition nach bringt der Weihnachtsmann in der Weihnachtszeit Geschenke an Kinder.
According to tradition, Santa Claus delivers gifts to children during the Christmas period.
W większości krajów Europy, w tym i w Polsce, dzień świętego Mikołaja obchodzony jest 6 grudnia jako wspomnienie świętego Mikołaja, biskupa Miry.
In den meisten europäischen Ländern, einschließlich Polen, wird der Tag des Heiligen Nikolaus am 6. Dezember als Gedenken an den Heiligen Nikolaus, den Bischof von Mira, gefeiert.
In most European countries, including Poland, Saint Nicholas Day is celebrated on December 6 as a memory of Saint Nicholas, Bishop Mira.
Są to tak zwane mikołajki.
Dies sind die sogenannten Nikolaustage.
These are called St. Nicholas' Day.
Tego dnia dzieci, które przez cały rok były grzeczne, znajdują prezenty ukryte pod poduszką, na biurku lub w innym miejscu.
An diesem Tag finden Kinder, die das ganze Jahr über höflich waren, Geschenke, die unter einem Kissen, auf einem Schreibtisch oder anderswo versteckt sind.
On this day, children who were polite all year round find gifts hidden under the pillow, on the desk or elsewhere.
В этот день дети, которые были вежливы в течение всего года, находят подарки, спрятанные под подушкой, на столе или в другом месте.
Pierwowzorem świętego Mikołaja, jakiego znamy obecnie, jest święty Mikołaj, biskup Miry.
Der Prototyp des heiligen Nikolaus, wie wir ihn heute kennen, ist der heilige Nikolaus, Bischof von Mira.
The prototype of Saint Nicholas as we know it today is Saint Nicholas, Bishop of Mira.
Urodził się on na terenie dzisiejszej Turcji ok.
Geboren wurde er in der heutigen Türkei, ca.
He was born in today's Turkey around
(około) 270 roku.
(etwa) 270.
(around) 270.
Jego rodzice mieli znaczny majątek, którym chętnie dzielił się z potrzebującymi.
Seine Eltern hatten ein beträchtliches Vermögen, das er bereitwillig mit Bedürftigen teilte.
His parents had considerable wealth which he willingly shared with those in need.
Według jednej z legend pewien człowiek utracił cały dobytek i musiał sprzedać swoje trzy córki.
Einer Legende zufolge verlor ein Mann sein gesamtes Hab und Gut und musste seine drei Töchter verkaufen.
According to one legend, a man lost all his possessions and had to sell his three daughters.
Gdy Mikołaj dowiedział się o tym, wziął ze sobą mieszek pełen złota i wrzucił go przez okno do domu tego człowieka.
Als der Weihnachtsmann das herausfand, nahm er einen Blasebalg voller Gold mit und warf es durch das Fenster in das Haus des Mannes.
When Mikołaj learned about it, he took with him a bellows full of gold and threw him through the window into the man's house.
Najstarsza córka wyszła dzięki temu za mąż.
Dank dessen heiratete die älteste Tochter.
Thanks to this, the eldest daughter got married.
Podobnie uczynił też wobec dwóch pozostałych dziewcząt.
Er tat dasselbe mit den anderen beiden Mädchen.
He did the same to the other two girls.
Dlatego też święty Mikołaj często przedstawiany jest na obrazach z trzema mieszkami lub trzema złotymi kulami.
Daher wird der Nikolaus auf Gemälden oft mit drei Bälgen oder drei goldenen Kugeln dargestellt.
That is why Saint Nicholas is often depicted in paintings with three bellows or three golden balls.
Kiedy wybrano go na biskupa Miry zjednał sobie serca wiernych okazywaną powszechnie dobrocią i cudami, które czynił.
Als er zum Bischof von Mira gewählt wurde, gewann er die Herzen der Gläubigen durch seine universelle Güte und die Wunder, die er vollbrachte.
When he was elected Bishop of Mira, he won over the hearts of the faithful and showed them the goodness and miracles he did.
Biskup Mikołaj zmarł 6 grudnia najprawdopodobniej 346 roku.
Bischof Nikolaus starb am 6. Dezember, wahrscheinlich 346.
Bishop Mikołaj died on December 6, probably in 346 AD.
W XIII wieku pojawił się zwyczaj rozdawania w szkołach pod patronatem świętego Mikołaja stypendiów.
Im 13. Jahrhundert war es üblich, Stipendien in Schulen unter der Schirmherrschaft des Heiligen Nikolaus zu verteilen.
In the thirteenth century, the custom of giving scholarships in schools under the patronage of Saint Nicholas appeared.
Z czasem rozpowszechnił się również zwyczaj obdarowywania dzieci prezentami albo w samo święto świętego Mikołaja 6 grudnia, albo w czasie świąt Bożego Narodzenia 24 lub 25 grudnia.
Im Laufe der Zeit verbreitete sich auch der Brauch, Kinder entweder am Nikolaustag selbst (6. Dezember) oder an Weihnachten (24. oder 25. Dezember) zu beschenken.
Over time, the custom of giving gifts to children either on the very feast of Saint Nicholas on December 6, or during Christmas on December 24 or 25, has also spread.
W Polsce święty Mikołaj był ponadto uznawany za patrona pasterzy chroniącego trzodę zwłaszcza przed wilkami.
In Polen galt der Heilige Nikolaus außerdem als Schutzpatron der Hirten, die ihre Herde vor allem vor Wölfen schützen.
In Poland, Saint Nicholas was also recognized as the patron of shepherds protecting the flock, especially against wolves.
Obecnie skomercjonalizowany wizerunek świętego Mikołaja nie odbiega od tego w innych krajach Europy czy w Ameryce.
Heute ist das kommerzialisierte Bild des Weihnachtsmanns dem in anderen Ländern Europas oder Amerikas nicht unähnlich.
Currently, the commercialized image of Saint Nicholas does not differ from that in other European countries or in America.
Są jednak pewne postacie, które wywodzą się z tradycji rodzimej.
Es gibt jedoch auch einige Figuren, die aus der einheimischen Tradition stammen.
However, there are some characters that come from native tradition.
Na terenie Wielkopolski i Kujaw prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia przynosi gwiazdor.
In den Regionen Wielkopolska und Kujawy werden die Geschenke am Heiligabend von einem Stern gebracht.
In Wielkopolska and Kujawy, Christmas presents are brought on Christmas Eve by a star.
Dlaczego „gwiazdor”?
Why "star"?
Dawniej (obecnie już coraz rzadziej) po wsiach chodzili tak zwani kolędnicy.
Früher (heute immer seltener) zogen sogenannte Sternsinger durch die Dörfer.
Formerly (now more and more rarely), so-called carolers went through the villages.
Były to grupy ludzi, które chodziły od domu do domu z życzeniami pomyślności w Nowym Roku.W skład takiej grupy wchodzili m.in.
Es handelte sich dabei um Gruppen von Menschen, die von Haus zu Haus gingen und ihnen viel Glück für das neue Jahr wünschten, wie zum Beispiel.
These were groups of people who went from house to house with wishes of prosperity in the New Year.
(między innymi) Diabeł, Anioł, Śmierć, kominiarz, żołnierz, a także koń, koza oraz niedźwiedź.
(unter anderem) der Teufel, der Engel, der Tod, der Schornsteinfeger, der Soldat sowie das Pferd, die Ziege und der Bär.
(among others) Devil, Angel, Death, chimney sweep, soldier as well as horse, goat and bear.
Dziś tę tradycję podtrzymują często szkoły, domy kultury i zespoły regionalne.
Heute wird diese Tradition häufig von Schulen, Gemeindezentren und regionalen Ensembles fortgeführt.
Today, this tradition is often maintained by schools, community centers and regional teams.
Nazwa „gwiazdor” pochodzi od noszonej przez kolędników gwiazdy.
Der Name "Sterngucker" kommt von dem Stern, den die Sternsinger tragen.
The name "Gwiazdor" comes from the star worn by carollers.
Gwiazdor miał zwykle maskę na twarzy lub był umorusany sadzą.
Der Prominente hatte in der Regel eine Maske über dem Gesicht oder war mit Ruß beschmiert.
Gwiazdor usually had a mask on his face or was soiled with soot.
Na głowie nosił czapkę futrzaną i był ubrany w kożuch.
Er trug eine Pelzmütze auf dem Kopf und war mit einem Schafsfellmantel bekleidet.
He wore a fur hat and was dressed in a sheepskin coat.
Jego atrybutami były: dzwonek, worek z prezentami i kij lub rózga.Obecnie postać gwiazdora upodobniła się do świętego Mikołaja, a z dawnych atrybutów pozostała mu rózga, którą wymierza karę niegrzecznym dzieciom.
Heutzutage ist er dem Weihnachtsmann ähnlicher geworden, und von seinen alten Attributen ist nur noch die Rute übrig, mit der er unartige Kinder bestraft.
His attributes were: a bell, a sack of presents, and a stick or rod. Currently, the figure of the star resembled Santa Claus, and from his old attributes remained a rod, which punishes naughty children.
Nie oznacza to jednak, że ta tradycja całkowicie zanikła.
Das bedeutet jedoch nicht, dass diese Tradition völlig verschwunden ist.
This does not mean, however, that this tradition has completely disappeared.
Nadal częsty jest zwyczaj obchodzenia domów przez osoby przebrane za gwiazdora, które za opłatą wręczają prezenty i pytają dzieci o zachowanie w ciągu roku, znajomość modlitw, wierszy, lub kolęd.
Es ist immer noch üblich, dass als Stern verkleidete Personen um die Häuser ziehen, gegen ein Entgelt Geschenke verteilen und die Kinder nach ihrem Verhalten während des Jahres, ihrer Kenntnis von Gebeten, Gedichten oder Liedern fragen.
The habit of celebrating homes by people dressed as a celebrity is still common, and they give presents for a fee and ask children about behavior during the year, knowledge of prayers, poems, or carols.
Ale nie tylko święty Mikołaj i gwiazdor przynoszą prezenty.
But not only Santa Claus and Santa Claus bring presents.
W Małopolsce przywilej ten przypada Aniołkowi, który w czasie świąt Bożego Narodzenia zostawia prezenty pod choinką.
In Kleinpolen wird dieses Privileg dem Engel zuteil, der zur Weihnachtszeit Geschenke unter den Weihnachtsbaum legt.
In Małopolska, this privilege falls to an Angel who during the Christmas holidays leaves gifts under the Christmas tree.
Na Górnym Śląsku natomiast prezenty na Boże Narodzenie przynosi Dzieciątko utożsamiane z postacią Jezusa Chrystusa.
In Upper Silesia, however, Christmas presents brings the Child identified with the figure of Jesus Christ.
