The new renaissance | Darius Mahdjoubi the|new|renaissance|Darius|Mahdjoubi Yeni diriliş | Darius Mahdjoubi el nuevo renacimiento Darío Mahdjoubi La nouvelle renaissance Darius Mahdjoubi Il nuovo Rinascimento Dario Mahdjoubi O novo renascimento Dario Mahdjoubi yeni rönesans Darius Mahdjoubi The new renaissance | Darius Mahdjoubi

صبح روز جمعه‌تون به خیر. morning|day|||to|good Cümə günü səhəriniz xeyir. Good morning on your Friday.

از این‌که لطف کردید و صبح جمعه‌تونُ با من شریک شدید خیلی متشکرم. from|||kindness|you did|and|morning|Friday|your|with|me|partner|you became|very|I thank Cümə gününüzü mənimlə bölüşdüyünüz üçün çox təşəkkür edirəm. Thank you very much for your kindness in sharing your Friday morning with me.

اسم من هست داریوش محجوبی، و امروز من می‌خوام براتون یه قصه بگم. name|my|is|Darius|Mahdjoubi|and|today|I|||for you|a|story|I tell My name is Darius Mahdjoubi, and today I want to tell you a story.

قصه‌ی من هست قصه‌ی رنسانسِ نو. قصه‌ی من هم قصه‌ی گذشته‌ست و هم قصه‌ی آینده. story||I|is|||Renaissance|new|||my|also|||||and|also|||future My story is the story of a new renaissance. My story is both a story of the past and a story of the future.

قصه‌ی من چهار تا بخش خواهد داشت: رنسانسِ اروپایی، عصرِ اکتشاف، چاپ و آینده. ||my|four|to|sections|will|have|Renaissance|European|age|exploration|printing|and|future My story will have four parts: the European Renaissance, the Age of Discovery, printing, and the future.

حدود شش قرن قبل، در ابتدای قرن پونزدهم میلادی یا سال‌های هزار و چهارصد، about|six|centuries|ago|in|beginning|century|fifteenth|AD|or|||thousand|and|four hundred About six centuries ago, at the beginning of the fifteenth century AD or the 1400s,

تحولی در اروپا شروع شد که بعدها رنسانس اروپایی نام گرفت. a transformation|in|Europe|started|it became|that|later|Renaissance|European|name|it took a transformation began in Europe that later became known as the European Renaissance.

رنسانس اروپایی ساختارهای جهان رو تغییر داد renaissance|European|structures|world|it|change|gave The European Renaissance changed the structures of the world.

ساختارهای فعلیِ جهان، همه تحت تاثیر رنسانس اروپایی‌ایه. structures|current|world|all|under|influence|renaissance|| The current structures of the world are all influenced by the European Renaissance.

رنسانس اروپایی تحول بسیار مهمی بود، renaissance|European|transformation|very|important|was The European Renaissance was a very important transformation,

ولی رنسانس اروپایی نمی‌تونه آخرین تحول بشر باشه. but|renaissance|European|||last|transformation|humanity|be but the European Renaissance cannot be the last transformation of humanity.

قبل از رنسانس اروپایی تحول‌های دیگه‌ای بوده و بعد از رنسانس اروپایی before|of|renaissance|European|transformations||||has been|and|after|of|renaissance|European Before the European Renaissance, there were other transformations, and after the European Renaissance,

تحول‌های دیگری خواهد بود. ||other|will|be there will be other transformations.

صحبت ما اینه که تحول ساختاریِ بعدی کی اتفاق می‌افته؟ مشخصه‌هاش چیه؟ talk|our|this is|that|transformation|structural|next|when|event|||its characteristics||what is Our discussion is about when the next structural transformation will occur? What are its characteristics?

این صحبت اصلیِ ماست. this|talk|main|is This is our main discussion.

رنسانس اروپایی به طور سمبولیک می‌گن سال هزار و چهارصد renaissance|European|to|manner|symbolically|||year|thousand|and|four hundred The European Renaissance is symbolically said to have begun in the year fourteen hundred.

قبل از هزار و چهارصد عصر قرون وسطا سده‌های میانه‌ست before|from|thousand|and|four hundred|era|centuries|Middle Ages|century||Middle| Before fourteen hundred, it was the Middle Ages.

و بعد از اون رنسانس انجام می‌شه. and|after|from|that|renaissance|done|| And after that, the Renaissance takes place.

این تحول از قرون وسطا به رنسانس، حاصل یک ساختار، یک تغییر در بینش و نگرشه. this|transformation|from|centuries|Middle Ages|to|renaissance|result|a|structure|a|change|in|perspective|and|worldview This transformation from the Middle Ages to the Renaissance is the result of a structure, a change in perspective and outlook.

ساختار تکنولوژیک آن‌چنان عوض نمی‌شه. structure|technological||so|change|| The technological structure doesn't change that much.

بینش‌ها عوض می‌شه که ساختار از قرون وسطا می‌ره به رنسانس. insights||change|||that|structure|from|centuries|Middle Ages|||to|Renaissance The insights change, moving the structure from the Middle Ages to the Renaissance.

در این مورد هزاران کتاب نوشته شده. من این تغییرُ با دو تا نقشه خدمت‌تون ارایه می‌دم. in|this|case|thousands|books|written|has been|I|this|change|with|two|until|maps|your service||present|| Thousands of books have been written on this subject. I will present this change to you with two maps.

این نقشه‌ی دنیاست در سال هزار و سیصد و شصت و سه‌ی میلادی، this|map|of||in|year|thousand|and|three hundred|and|sixty|and|three|of|AD This is the map of the world in the year 1363 AD,

درست در مرز قبل از رنسانس. right|in|border|before|of|Renaissance Right at the border before the Renaissance.

این نقشه به واقع مرتبط است با این نقشه‌ی کوچولویِ سمت راست، this|map|to|really|related|is|with|this|||little|side|right This map is actually related to this little map on the right,

که بهش می‌گن نقشه‌ی TO ، همون‌طور که می‌بینید یه O داره و یه T. that|to it|||||TO|||that|||a|O|has|and|a|T which is called the TO map; as you can see, it has an O and a T.

نقشه‌ی TO ساختار تئوریک کلیسا بود در دروان قرون وسطا. ||TO|structure|theoretical|church|was|in|period|centuries|Middle Ages The TO map was the theoretical structure of the church during the Middle Ages.

کلیسا تعیین می‌کرد که واقعیت چطوری باید باشه. the church|determined|||that|reality|how|must|be The church determined how reality should be.

کلیسا تعیین می‌کرد که شکل دنیا چه شکلی باید باشه. the church|determined|||that|shape|world|what|shape|must|be The church determined what shape the world should take.

کلیسا می‌گفت که جهان باید صاف باشه، اگرچه کُرَوی بودنِ زمین شناخته‌شده بود. the church|||that|universe|must|flat|be|although|spherical|being|earth|known||was The church said that the universe should be flat, even though the Earth's roundness was known.

کلیسا می‌گفت که جهان باید دایره‌ای باشه. the church|||that|universe|must|circle||be The church said that the universe should be circular.

کلیسا می‌گفت که مرکز این جهان باید شهر بیت‌المقدس باشه. the church|||that|center|this|world|must|city|Beth|Jerusalem|be The church said that the center of this world should be the city of Jerusalem.

کلیسا می‌گفت که جهان بر مبنای یک صلیب تشکیل شده، the church|||that|world|on|basis|a|cross|formed|has been The church said that the world is based on a cross,

پایه‌ی این صلیب دریای مدیترانه‌ست، ||this|cross|sea|Mediterranean| the base of this cross is the Mediterranean Sea,

یک بازوی صلیب دریای سرخه، یک بازوی دیگه‌ی صلیب دریای سیاهه. one|arm|cross|sea|Red Sea|one|arm|||cross|sea|Black Sea is one arm of the cross is the Red Sea, and the other arm of the cross is the Black Sea.

اون Tای که وسط می‌بینید یک دونه صلیبه. that|T|that|middle|||a|piece|cross That T you see in the middle is a cross.

نقشه‌ی دوم می‌آد و سعی می‌کنه این نظرات کلیسا رو متجلی کنه. the map||second|||and|effort||it makes||the opinions|||manifest| The second map comes and tries to manifest these church opinions.

بگه که کلیسا درست می‌گه. نقشه‌ی دوم این نقشه‌ی تئولوژیکه. to say|that|church|right|||||second|this|||theological To say that the church is right. The second map is this theological map.

بالای هر دوتای این نقشه‌ها طرف شرقه. برای این‌که یه کمی معمول‌تر بشه above|each|both|these|||side|east|for|||a|little|normal||it becomes Above both of these maps is the east. To make it a bit more common.

من هردوتا نقشه رو می‌چرخونم تا بالای هر دوتا نقشه بشه شمال. I|both|map|it||I turn|until|top|each|both|map|it becomes|north I will rotate both maps so that the top of both maps is north.

این نقشه به واقع بخشی‌ست که الان ما می‌شناسیم. این نقشه ساختار فعلیِ جهانه this|map|to|really|part||that|now|we|||this|map|structure|current|world This map is actually the part that we know now. This map represents the current structure of the world.

متناسب با همون نقشه‌ی بزرگ. نقشه‌ی پایینی اگه دقت کنید سمت چپ‌اش corresponding|with|that same|||big|||lower|if|attention|you pay|side|| According to that big map. If you pay attention to the lower map, on the left side,

تنگه‌ی جبل‌الطارقه، وسط دریای مدیترانه‌ست، پایین دریای سرخه، و بالا دریای سیاه. the Strait||Jabal|Tartarus|middle|sea|||bottom|sea|Red|and|top|sea|Black is the Strait of Gibraltar, in the middle is the Mediterranean Sea, below is the Red Sea, and above is the Black Sea.

اون نقشه بزرگه هم، همین رو داره نشون می‌ده that|map|big|also|this|it|has|showing|| That big map also shows this.

سمت چپِ گوشه‌اش تنگه‌ی جبل‌الطارقه، اون دریای وسط دریای مدیترانه‌ست، side|left|corner||||Jabal|Tarifa|that|sea|middle|sea|| On the left corner is the Strait of Gibraltar, the sea in the middle is the Mediterranean Sea,

و سمت راست دریای سرخه که سرخ نشون داده شده and|side|right|sea|Red Sea|that|red|showing|given|been and on the right is the Red Sea which is shown as red.

نکته‌ی جالب در این سه تا نقشه اینه که مرکز هر سه تا نقشه، بیت‌المقدسه. ||interesting|in|this|three|plural marker|maps|this is|that|center|each|three|plural marker|maps|Bait|Jerusalem The interesting point in these three maps is that the center of all three maps is Jerusalem.

یعنی اون‌هایی که اون نقشه رو کشیدند، اومدند در جهت ثابت‌کردنِ نظریات کلیسا that is|that||||map|it|they drew|they came|in|direction|fixing|establishing|theories|church That is, those who drew that map came to confirm the theories of the church.

که مرکز جهان بیت‌المقدسه، آن بخشی از دنیا رو ارایه دادند، that|center|world|||that|part|of|world|it|they presented|they gave They presented Jerusalem as the center of the world, that part of the world.

که مرکز اش واقعا بیت‌المقدس هست. that|center|its|really||Jerusalem|is The center of it is really Jerusalem.

تو اون نقشه‌ی بزرگ، یک رود دیده می‌شه، رودِ شرقی-غربیه. این رود، رودِ نیلِ in|that|||big|a|river|seen|||river|eastern|the West|this|river|river|Nile In that large map, a river is seen, the East-West river. This river is the Nile.

ما می‌دونیم که نیل، شمالی-جنوبیه. بنابراین سوال اینه که چرا نیلُ شرقی-غربی نشون دادن؟ we|||that|Nile|||therefore|question|this is|that|why|Nile|||| We know that the Nile is north-south. So the question is why was the Nile shown as east-west?

و جواب قضیه اینه که اگر رود نیل رو تو اون نقشه‌ی بزرگ شمالی-جنوبی نشون می‌دادند، and|answer|issue|this is|that|if|river|Nile|it|in|that|||big|||show|| And the answer to the matter is that if they had shown the Nile River on that large north-south map,

مرکز نقشه دیگه بیت‌المقدس نمی‌شد. center|map|no longer|||| the center of the map would no longer be Jerusalem.

در نتیجه در جهت اثبات نظرات کلیسا که مرکز جهان بیت‌المقدس هست، in|result|in|direction|proving|opinions|church|that|center|world|||is As a result, to prove the church's views that the center of the world is Jerusalem,

هیچ اِبایی از این نداشتند که جهت نیل رو هم عوض کنند. no|hesitation|from|this|they didn't have|that|direction|Nile|it|also|change|they do They had no qualms about changing the direction to achieve their goal.

این نقشه به واقع تفکر قرون وسطایی رو نشون می‌ده که ما بهش می‌گیم استدلال معکوس. this|map|to|really|thinking|centuries|medieval|it|shows|||that|we|to it|||reasoning|reverse This map truly reflects a medieval mindset that we call reverse reasoning.

یعنی شما اول نتیجه رو مشخص می‌کنید، تمام مقدمات رو می‌چینید تا به همون نتیجه برسید. that is|you|first|result|it|determine|||all|premises|them|||until|to|same|result|you reach That is, you first determine the conclusion, then arrange all the premises to reach that conclusion.

حالا این نقشه‌ی بعدی، نقشه‌ی جهانه در سال هزار و چهارصد و نود. now|this|||next|||world|in|year|thousand|and|four hundred|and|ninety Now, this next map is the world map from the year fourteen hundred and ninety.

یعنی درست صد سال بعده، منتها بعد از رنسانسه. that is|exactly|hundred|year|later|but|after|from|Renaissance That is, exactly a hundred years later, but after the Renaissance.

و همون‌طور که ملاحظه می‌کنید، این نقشه با ساختار فعلی خیلی تفاوت نمی‌کنه. and|||that|observe|||this|map|with|structure|current|very|difference|| And as you can see, this map doesn't differ much from the current structure.

تفاوتِ دوتا نقشه، در دوتا بینشه: نقشه‌ی اولی بر مبنای بینش‌های قرون وسطاایه the difference of|two|maps|in|two|perspectives|||first|on|basis|||centuries|Middle Ages The difference between the two maps lies in their perspectives: the first map is based on medieval perspectives.

و نقشه‌ی دوم بر مبنای بینش‌های رنسانس‌ایه. and|||second|on|basis|insights||| And the second map is based on Renaissance perspectives.

نکته‌ی جالب در این نقشه اینه که رود نیل با تمام جزییات‌اش کشیده شده. ||interesting|in|this|map|it is|that|river|Nile|with|all|details||drawn|has been The interesting point about this map is that the Nile River is drawn with all its details.

آنهایی که اون نقشه‌ی قبلی رو کشیدند، به همین اطلاعات دسترسی داشتند. those who|that|that|||previous|it|they drew|to|this|information|access|they had Those who drew that previous map had access to the same information.

منتها بینش‌اشون متفاوت بود، بینش این بود که نظرات کلیسا اعلام بشه. but|insight|they|different|was|insight|||that|opinions|church|announcement|to be However, their perspective was different; their perspective was that the opinions of the church should be announced.

این نقشه، نقشه‌ی رنسانس‌ایه بر مبنای واقعیت‌ها کشیده شده، this|map|||||on|basis of|||drawn|has been This map is a Renaissance map drawn based on realities.

و البته دیگه بیت‌المقدس مرکز نقشه نیست. and|of course|no longer||Jerusalem|center|map|is not And of course, Jerusalem is no longer the center of the map.

این نقشه مسیر مارکوپولو‌ئه که صدسال قبل از اون نقشه‌ی قبلی اومد از اروپا رفت به چین. this|map|route|||that|hundred years|before|from|that|||previous|came|from|Europe|went|to|China This map shows the route of Marco Polo, which came from Europe to China a hundred years before that previous map.

مسیر بالای خط قرمز، رفتِ مارکوپولو رو نشون می‌ده. route|above|line|red|the going of|Marco Polo|it|shows|| The path above the red line shows Marco Polo's journey.

اون‌هایی که اون نقشه‌ی کوچولو رو کشیدن به این اطلاعات دسترسی داشتند. that||||||small|it|drew|to|this|information|access|had Those who drew that little map had access to this information.

ولی بخشی از جهان رو انتخاب کردند که مرکز اش بیت‌المقدس می‌بود. but|part|of|world|it|chose|they|that|center|its|بيت|Jerusalem|| But they chose a part of the world where its center was Jerusalem.

حالا این نقشه نکاتی داره که هنوز برای ما جالبه. now|this|map|points|has|that|still|for|us|interesting Now this map has points that are still interesting to us.

خط بالایی، جاده‌ی زمینی‌ای‌ست که ما بهش می‌گیم جاده‌ی ابریشم. line|upper|road|||||that|we|to it|||||Silk The upper line is the land route that we call the Silk Road.

از اروپا می‌اومد، می‌رفت به چین، و قسمت عمده‌اش از داخل فلات ایران عبور می‌کنه. from|Europe|||||to|China|and|part|||through|inside|plateau|Iran|crossing|| It came from Europe, went to China, and most of it passes through the Iranian plateau.

مارکوپولو از این مسیر برنگشت بلکه از اون مسیر سبزرنگ برگشت، Marco Polo|from|this|route|he did not return|but|from|that|route|green|he returned Marco Polo did not return by this route, but rather took the green route back,

که بهش گفته می‌شه جاده‌ی ادویه. جاده‌ی ادویه و جاده‌ی ابریشم that|to it|said|||road||spice|||spice|and|||silk which is called the Spice Road. The Spice Road and the Silk Road

دو تا جاده‌ی موازیِ هم بودند، که ساختار تجارت دنیا رو تشکیل می‌دادند. two|until|||parallel|each other|they were|that|structure|trade|world|it|formed|| were two parallel roads that formed the structure of world trade.

البته این‌ها دوتا جاده‌ی مشخص نیستند، هردو شون دوتا شبکه هستند of course|||two|||specific|they are not|both|them|two|network|they are Of course, these are not two specific roads; both are networks.

که دنیا رو به هم وصل می‌کردند و در عین حال مسیرهایی دارند که تو نقشه‌ی مارکوپولو نیست that|world|it|to|also|connect|||and|in|same|while|routes|they have|that|in|||Marco Polo|is not that connected the world and at the same time had routes that are not on Marco Polo's map.

ولی نکته‌ی جالب، موقعیت عَدَن است و هرمز: هرمز شهری‌ست یا بندری‌ست but|||interesting|location|Aden|is|and|Hormuz|Hormuz|||or|| But the interesting point is the location of Aden and Hormuz: is Hormuz a city or a port?

که دوتا جاده‌ی ابریشم و ادویه رو به هم وصل می‌کنه. that|two|||silk|and|spice|it|to|also|connect|| It connects two Silk Road and spice routes.

هم‌چین نقشی رو عدن هم داره در اون گوشه. هرکس که این دو تا نقطه رو کنترل می‌کرد also||role|them|Aden|||||||||||||control|| Aden also plays a similar role in that corner. Whoever controlled these two points

در اون روزگار، ساختار تجارت جهانی رو کنترل می‌کرد. in|that|era|structure|trade|global|it|control|| In those days, it controlled the structure of global trade.

می‌رسیم به سال هزار و سیصد و پنجاهِ میلادی درست قبل از رنسانس در انتهای قرون وسطا. ||at|year|thousand|and|three hundred|and||AD|just|before|of|Renaissance|in|end|centuries|Middle Ages We arrive at the year 1350 in the Persian calendar, just before the Renaissance at the end of the Middle Ages.

یک کتابی هست به نام: "Before European Hegemony" a|book|is|to|name|Before|European|Hegemony There is a book called: "Before European Hegemony"

و این کتاب ادعا می‌کنه و یا ثابت می‌کنه و یا بیان می‌کنه که در دوران قبل از رنسانس، and|this|book|claim|||and|or|prove|||and|or|state|||that|in|period|before|of|Renaissance and this book claims or proves or states that in the period before the Renaissance,

هشت مرکز قدرت جهانی وجود داشت. این مراکز عبارت بودند: در بالا اروپای eight|center|power|global|existence|had|these|centers|were|they were|in|above|European There were eight centers of global power. These centers were: Northern Europe,

شمالی، اروپای جنوبی، خاورمیانه، مصر، هند غربی، هند شرقی، چین، ||Southern|Middle East|Egypt|India|West||Eastern| Southern Europe, the Middle East, Egypt, the West Indies, the East Indies, China,

و اون بالاتر بقایای امپراتوری مغول. |that||the remnants of||Mongol and above that, the remnants of the Mongol Empire.

این‌ها ساختارهای قدرت جهانی رو در اون دوران تشکیل می‌دادند. ||structures|power|||||era|formed|| These formed the structures of global power at that time.

همون‌طور که می‌بینید اروپای جنوبی اصلا در مسیر نیست. ||as|||Southern|European|at all|in|path|is not As you can see, Southern Europe is not on the path at all.

حالا اگر اون جاده‌ی ابریشم و جاده‌ی ادویه رو بر این نقشه منطبق بکنیم now|if|that|road||Silk|and|||Spice|it|on|this|map|aligned|we do Now, if we align the Silk Road and the Spice Road on this map,

می‌بینین که ساختار قدرت و ساختار تجارت دست در دست هم بودند ||that|structure|power|and|structure|trade|hand|in|hand|together|they were you can see that the structure of power and the structure of trade went hand in hand.

در اون دوران تا مرز رنسانس، این‌ دو با هم می‌رفتند. in|that|era|until|border|Renaissance|these|two|with|together|| During that era, up to the brink of the Renaissance, these two went together.

نکته‌ی بعدی موقعیت فلات ایرانه که از یه طرف مرکز جغرافیا‌یی دنیای قدیمه، ||next|position|plateau|Iran's|that|from|a|side|center|||world|ancient The next point is the position of the Iranian plateau, which is, on one hand, the geographical center of the ancient world,

از یه طرف دیگه رابط بین جاده‌ی ابریشم و جاده‌ی ادویه‌ست from|a|side|other|link|between|road||Silk|and|||| and on the other hand, it is the link between the Silk Road and the Spice Road.

و از طرف دیگه در مرکز ساختار مرکزی قدرت که خاورمیانه فلات ایران قرار می‌گیره and|from|side|other|in|center|structure|central|power|that|Middle East|plateau|Iran|located|| Additionally, it is at the center of the central power structure where the Middle East is located.

موقعیت جغرافیایِ ما رو نشون می‌ده. position|geographical|our|it|shows|| This illustrates our geographical position.

با این مقدمه می‌رسیم به عصر اکتشاف که اون هم شش قرن قبل در هزار و چهارصد with|this|introduction|||to|era|exploration|that|that|also|six|century|ago|in|thousand|and|four hundred With this introduction, we arrive at the Age of Exploration, which also began six centuries ago in fourteen hundred.

هم‌زمان با رنسانس شروع شد. ||with|Renaissance|start|it became It started simultaneously with the Renaissance.

عصر رنسانس و عصر اکتشاف هم‌زمان با هم شروع شدند و دست در دست هم جلو رفتند. era|Renaissance|and|era|exploration|each other|||together||||||||forward|they went The Renaissance and the Age of Exploration began at the same time and progressed hand in hand.

با هم شروع شد. with|each other|start|it became It started together.

پیشتاز عصر اکتشاف پرتغالی‌ها هستند. pioneers|age|exploration|||are The Portuguese are the pioneers of the age of exploration.

پرتغالی‌ها در گوشه‌ی اروپا خارج از مسیر اصلی بودند. ||in|corner||Europe|outside|of|route|main|were The Portuguese were on the outskirts of Europe, off the main route.

اون‌ها به این نتیجه رسیدند که، به این فکر افتادند که بیان راه جایگزینی به عنوان ||to|this|conclusion|reached|that|to|this|thought|occurred|that|to express|way|alternative||title They concluded that they should think about finding an alternative route as

راه‌های ابریشم و ادویه به‌ وجود بیارن و راهی به‌ وجود بیارن ||silk|and|spice|to|existence|bring|and|way|to|existence|bring to create the Silk and Spice routes.

به‌ طور مستقیم از پرتغال به هند. to|manner|direct|from|Portugal|to|India Directly from Portugal to India.

در این مسیر حدود سال هزار و چهارصد و بیست شروع کردند، in|this|route|around|year|thousand|and|four hundred|and|twenty|start|they did They started on this route around the year fourteen twenty,

و سال به سال در جهت غرب آفریقا جلو رفتند. and|year|to|year|in|direction|west|Africa|forward|they went and year by year they moved westward along the coast of Africa.

هفتاد سال طول کشید تا به دماغه‌ی امید نیک رسیدند. بارتلومیو دیاس. این مسیرشه. seventy|year|length|it took|until|to|cape|of|hope|good|they arrived|Bartolomeu|Dias|this|route is It took seventy years to reach the Cape of Good Hope. Bartolomeu Dias. This is the route.

هم‌ زمان وقتی که این برنامه انجام شد، یک هیئت اکتشافی-جاسوسی فرستادند at the same|time|when|that|this|program|done|it was|a|delegation|exploratory|spying|they sent At the same time that this program was carried out, they sent an exploratory-spy delegation.

و اون هیئت، شرق آفریقا رو مطالعه کرد. and|that|delegation|east|Africa|it|study|he did And that delegation studied East Africa.

جالب اینجاست که اون هیئت هم از عدن و هرمز عبور کرد. interesting|here|that|that|delegation|also|from|Aden|and|Hormuz|crossing|he did Interestingly, that delegation also passed through Aden and Hormuz.

با این مقدمه حدود صد سال بعد از شروع، پرتغالی‌ها موفق شدند، واسکودو گاما موفق شد with|this|introduction|about|hundred|years|after|from|start|||successful|they became|Vasco|da Gama|successful|he became With this introduction, about a hundred years after the beginning, the Portuguese succeeded, Vasco da Gama succeeded.

که مستقیم از پرتغال، به هند بره و به این ترتیب راه‌های تازه‌ی تجاری شروع شد. that|directly|from|Portugal|to|India|he goes|and|to|this|order|||||commercial|start|it became that went directly from Portugal to India, and thus new trade routes began.

این نقشه‌ی بعد، چهار واقعه‌ی مهم عصر اکتشاف رو نشون می‌ده: this|map||next|four|events||important|age|exploration|them|shows|| This next map shows four important events of the Age of Exploration:

اول از مسیر دیاز، که به دماغه‌ی امید نیک رسید، first|from|route|Diaz|that|to|||Hope|Good|he arrived First, the route of Dias, who reached the Cape of Good Hope,

دوم مسیر کریستف کلمب که به آمریکا رفت. سوم مسیر واسکو دو گاما که به هند رفت، second|route|Christopher|Columbus|that|to|America|he went|third|route|Vasco|of|Gama|that|to|India|he went second, the route of Christopher Columbus who went to America. Third, the route of Vasco da Gama who went to India,

و چهارمی مسیر ماژلان که موفق شد زیر پرچم اسپانیا، از اقیانوس اطلس عبور کنه، and|fourth|route|Magellan|that|successful|he became|under|flag|Spain|from|ocean|Atlantic|crossing|he can and the fourth route of Magellan, who managed to cross the Atlantic Ocean under the Spanish flag,

از تنگه‌ی ماژلان در جنوب آمریکای جنوبی عبور کنه، وارد اقیانوس آرام بشه، from|Strait||Magellan|in|south|American|South|crossing|he can|entering|ocean|Pacific|he can cross the Strait of Magellan in southern South America, and enter the Pacific Ocean,

از اون طرف دنیا بیاد بیرون وبعد برگرده. ما می‌دونیم که ماژلان در فیلیپین کشته می‌شه، from|that|side|world|he comes|out|then|he returns|we|||that|Magellan|in|Philippines|killed|| come out on the other side of the world and then return. We know that Magellan is killed in the Philippines,

ولی تیم ماژلان موفق می‌شه که این مسیرُ طی کنه. از چهارتا کشتی‌ای که این‌ها but|team|Magellan|successful|||that|this|route|passing|he can|from|four|ships||that|| but Magellan's team manages to complete this route. Of the four ships that they

شروع می‌کنند، فقط یکی‌اش سالم به اسپانیا بر می‌گرده. they start|||only|||safe|to|Spain|back|| They start, and only one of them returns safely to Spain.

و هشتاد درصد ملوان‌ها کشته می‌شن، یا می‌میرن در این مسیر. and|eighty|percent|sailor||killed|||or|||in|this|route And eighty percent of the sailors are killed, or die on this journey.

ولی بار ادویه‌ای که این‌ها از هند می‌برند به اسپانیا از کل هزینه‌ی سفر زیادتره. but|cargo|spice||that|||from|India|||to|Spain|from|total|cost||trip|it is more But the cargo of spices that they bring from India to Spain is more than the total cost of the trip.

به این ترتیب با این مسیر، ساختار تجارتی جهان عوض شد. و به این ترتیب، to|this|arrangement|with|this|route|structure|trade|world|changed|it became|and|to|this|arrangement In this way, with this route, the trade structure of the world changed. And thus,

آن مسیر جاده‌ی ادویه و جاده‌ی ابریشم منسوخ شدند. that|route|road||spice|and|road||silk|obsolete|became The spice route and the Silk Road became obsolete.

تمام کشورهایی که در اون زمان، تا قبل از اون در ساختار قدرت بودند، all|countries|that|in|that|time|until|before|of|that|in|structure|power|were All the countries that were in power at that time, before that,

این‌ها از ساختار قدرت خارج شدند. در اون مستطیل. ||from|structure|power|out|became|in|that|rectangle they were removed from the power structure. In that rectangle.

مصر و هند تبدیل شدند به کشورهای مستعمره، Egypt|and|India|turned|became|to|countries|colonial Egypt and India became colonized countries,

ایران و چین تبدیل شدند به کشورهای نیمه مستعمره. Iran|and|China|turned|they became|to|countries|semi|colonial Iran and China became semi-colonial countries.

ایران در سال هزار و نهصد و نوزده تا مرحله‌ تحت‌الحمایه شدن، فقط یک قدم فاصله داشت. Iran|in|year|thousand|and|nine hundred|and|nineteen|until|stage|under|protectorate|becoming|only|one|step|distance|had In the year nineteen nineteen, Iran was only one step away from becoming a protectorate.

خطر در هزار و نهصد و نوزده از بیخ گوش‌مون گذشت. danger|in|thousand|and|nine hundred|and|nineteen|from|close|ear|our|passed The danger in nineteen nineteen passed us by.

بر می‌گردیم به این نقشه‌ی بعدی که همونه، و می‌بینیم که پاپ در انتهای قرن چهاردهم back|||to|this|map|of|next|that|it's the same|and|||that|pope|in|end|century|fourteenth Let's return to this next map, which is the same, and see what the Pope was at the end of the fourteenth century.

می‌آد دنیا رو نصف می‌کنه. همون ساختار فکری که می‌گفت جهان مسطحه، حالا دنیا رو ||world|it|half|||same|structure|thinking|that|||universe|flat|now|world|it It comes and divides the world in half. The same mindset that said the world was flat now makes the world

کروی می‌کنه. از وسط دو قسمت می‌کنه، قسمت شرقی رو می‌ده به پرتغال، spherical|||from|middle|two|parts|||part|eastern|it|||to|Portugal spherical. It divides it in the middle, giving the eastern part to Portugal,

و قسمت غربی رو می‌ده به اسپانیا. در همین مسیر عدن و هرمز با فاصله‌ی کمی، and|part|western|it|||to|Spain|in|this|path|Aden|and|Hormuz|with|distance||little and the western part to Spain. Along this path, Aden and Hormuz, with a short distance,

تحت اشغال پرتغال درمی‌آن و مستعمره می‌شن. هرمز برای مدت صد و بیست و پنج سال under|occupation||||and|colony|||||||and|||five|years come under Portuguese occupation and become colonies. Hormuz remains so for one hundred and twenty-five years.

در اشغال و مستعمره‌ی پرتغال بود. in|occupation|and|colony||Portugal|was It was under the occupation and colony of Portugal.

با این مقدمه می‌رسیم به گوتنبرگ و چاپ. در هزار و چهارصد و پنجاه، with|this|introduction|||at|Gutenberg|and|printing|in|thousand|and|four hundred|and|fifty With this introduction, we come to Gutenberg and printing. In fourteen fifty,

یعنی به موازات عصر رنسانس، به موازات عصر اکتشاف، گوتنبرگ that is|to|parallel|age|Renaissance|to|parallel|age|exploration|Gutenberg that is, parallel to the Renaissance era, parallel to the Age of Discovery, Gutenberg

تکنولوژیِ چاپ رو به‌ وجود می‌آره. در هزار و چهارصد و پنجاه. technology of|printing|it|to|existence|||in|thousand|and|four hundred|and|fifty creates the printing technology. In fourteen fifty.

در دورانی که هنوز امپراتوریِ پرتغال در مرحله جنینی‌ست. in|era|that|still|empire|Portugal|in|stage|embryonic| In an era when the Portuguese Empire is still in its embryonic stage.

و موفق می‌شه با استفاده از یه‌ سری تکنولوژی‌های موجود، and|successful|||with|use|from|a|series|||existing And it succeeds in utilizing a series of existing technologies,

تکنولوژیِ چاپ رو ارائه بده که بنیاد اش بر مبنای حروفِ فلزیِ قابلِ تعویضه. technology|printing|it|presenting|he/she/it gives|that|foundation|its|on|basis|letters|metal|able|interchangeable to introduce printing technology based on interchangeable metal type.

به این ترتیب ساختار دانشیِ رنسانس به‌ وجود می‌آد. to|this|arrangement|structure|knowledge|Renaissance|to|existence|| In this way, the knowledge structure of the Renaissance comes into being.

بدون چاپ، امکان رنسانس نمی‌تونست به این صورتی که اتفاق افتاد، اتفاق بیافته without|printing|possibility|Renaissance|||to|this|way|that|event|happened|event|happen Without printing, the Renaissance could not have happened in the way it did.

برای این‌که ساختار دانشی رو عوض کرد. هزینه‌ی تکثیرُ تقریبا یک-پنجاه‌ام کرد. for|||structure|knowledge|it|change|he did|cost||reproduction|almost||||he made It changed the structure of knowledge. It reduced the cost of reproduction to about one-fiftieth.

زمان تکثیرُ به یک-بیست‌ام رسوند. time|reproduction|to||twentieth||he brought It brought the time of reproduction down to one-twentieth.

به دنبال چاپ، انقلاب علمی اتفاق می‌افته. که بر دو مبنای روش بررسی، to|following|printing|revolution|scientific|event|||that|on|two|basis|method|examination Following printing, a scientific revolution occurs, which is based on two methods of investigation.

و روش استدلال قرار گرفته. and|method|reasoning|placed|taken and the method of reasoning has been established.

روش بررسی‌اش شامل است بر مشاهده، تجربه و اندازه‌گیری؛ method|method of investigation||includes|is|on|observation|experience|and|measurement|measurement His method of investigation includes observation, experience, and measurement;

و روش استدلال عبارت است از تجزیه‌ی مدل دکارتی با استفاده از منطق صوری. and|method|reasoning|is|is|from|analysis||model|Cartesian|with|use|of|logic|formal and the method of reasoning consists of the analysis of the Cartesian model using formal logic.

و قدم به قدم این‌ها می‌آن جلو and|step|to|step|||||forward and step by step these come forward.