تاریخچه خط - پنج Liniengeschichte – fünf Date line - five Línea de fecha: cinco Historique de ligne - cinq Historia linii - pięć Histórico de linha - cinco Tarih satırı - beş

سلام. این پنجمین و آخرین اپیزود دربارۀ تاریخ خط در ایران هست. دربارۀ نحوۀ شکل گیری خطی که امروزه در زبان فارسی استفاده می کنیم نظریه های مختلفی وجود دارد. There are various theories about the formation of the line that we use today in the Persian language. یکی از نظریات این است که این خط شکل تکامل یافتۀ خط عربی است که خود از خط نبطی آمده و ریشۀ آرامی دارد. One of the theories is that this script is an evolved form of the Arabic script, which itself comes from the Nabataean script and has Aramaic roots. طبق این نظریه بعد از هجوم اسلام، ایرانیان با ذوق و سلیقۀ خود تغییراتی در آن ایجاد کرده و به عنوان خط فارسی مورد استفاده قرار داده اند. According to this theory, after the invasion of Islam, Iranians made changes in it according to their taste and used it as Persian script.

طبق این نظریه، پس از ظهور و گسترش اسلام توسط اعراب، در ایران و افغانستان برای نوشتن زبان فارسی تنها از خط فارسی استفاده می‌شود، که مبتنی بر خط عربی است. According to this theory, after the emergence and spread of Islam by the Arabs, in Iran and Afghanistan only the Persian script is used to write the Persian language, which is based on the Arabic script. با اندکی تفاوت‌های جزئی و کوچک متناسب با نیازهای زبان فارسی و تفاوت‌های آن با زبان عربی. with a few minor and small differences according to the needs of the Persian language and its differences with the Arabic language. مثلاً استفادهٔ زیاد از نیم‌فاصله درحالی که متون عربی و صفحه‌ کلید عربی به‌طور کامل فاقد نیم‌فاصله هستند. For example, a lot of use of semi-spaces, while Arabic texts and the Arabic keyboard are completely devoid of semi-spaces.

اما نظریۀ مخالف این هم وجود دارد که می گوید اعراب تا آن‌جا که تاریخ گواه است، خط نداشته‌اند. But there is also an opposite theory which says that the Arabs did not have a script as far as history proves. و خطی که به عربستان رفته و در زمان پیدایش اسلام نشر یافته است، عربی نیست بلکه زبان عربی به این خط نوشته می‌شده است. Und die Schrift, die nach Arabien ging und zur Zeit der Geburt des Islam veröffentlicht wurde, ist nicht Arabisch, aber die arabische Sprache wurde in dieser Schrift geschrieben. And the script that went to Arabia and was published at the time of the birth of Islam, is not Arabic, but the Arabic language was written in this script. و چون آثار مکتوب در قرون نخستین اسلامی و پس از آن، به زبان عربی نوشته می‌شد، خطی که با آن زبان عربی ثبت می‌شد، به نام خط عربی مشهور شد. And since written works were written in Arabic during the first centuries of Islam and after, the script used to record the Arabic language became known as the Arabic script. و به همین راحتی هویت و ریشۀ خط دگرگون شد. And just like that, the identity and origin of the line changed.

جدا از این اختلاف نظرهایی که دربارۀ ریشۀ خط فارسی کنونی وجود دارد، خط فارسی ویژگی هایی مختص به خود دارد. Apart from these differences of opinion about the origin of the current Persian script, the Persian script has its own characteristics. این خط مزایای بسیاری دارد. یکی از این مزایا این است که کلمه‌ها کوتاه‌تر نوشته می‌شوند. به طوری که اگر یک صفحه مطلب فارسی را بخواهیم به خط لاتین بنویسیم تقریباً یک صفحه و نیم جای می‌گیرد.

در نتیجه خط ما طوری است که در مقایسه با کتاب‌هایی که با حروف لاتین در دنیا چاپ می‌شوند یک سوم تا یک چهارم صفحه صرفه‌جویی در مصرف کاغذ در بردارد. از این رو حروف‌چینی یک کتاب خرج کمتری دارد. Therefore, typesetting a book costs less.

یکی از مسائلی که در سال های اخیر با ورود تکنولوژی به خط فارسی نفوذ کرده است، موضوع تغییر خط فارسی به رومیایی است که مورد بحث بین برخی اساتید صاحب نظر بوده است. Eines der Probleme, das in den letzten Jahren mit der Einführung der Technologie in die persische Schrift eingedrungen ist, ist die Frage der Änderung der persischen Schrift in römisch, die unter einigen Experten diskutiert wurde. One of the issues that has penetrated the Persian script in recent years with the introduction of technology is the issue of changing the Persian script to Roman, which has been discussed among some experts. برخی اساتید می گویند در یک جامعه که زبان اصلی فارسی است با رشد تکنولوژی و برای برقراری ارتباط اجتماعی از طریق ابزارهای روزآمد، نمی توان از خط فارسی که نوع رایج است بهره برد. Einige Professoren sagen, dass es in einer Gesellschaft, in der Persisch die Hauptsprache ist, mit der Entwicklung der Technologie und der Etablierung der sozialen Kommunikation durch moderne Werkzeuge nicht möglich ist, die persische Schrift zu verwenden, die der übliche Typ ist. Some professors say that in a society where Persian is the main language, with the development of technology and to establish social communication through modern tools, it is not possible to use Persian script, which is the common type.

بنابراین از خط رومیایی که به خط لاتین نیز معروف است استفاده می شود، که به آن پینگلیش یا فینگلیش نیز گفته می شود.

یکی از دلایلِ مطرح شدن تغییر خط فارسی این است که واک‌های بلند در خط فارسی نشان داده می شوند اما واک‌های کوتاه نشان داده نمی شوند. Einer der Gründe für die Änderung der persischen Schrift ist, dass lange Vokale in persischer Schrift angezeigt werden, kurze Vokale jedoch nicht. One of the reasons for changing the Persian script is that long vowels are shown in Persian script, but short vowels are not. L'une des raisons du changement de l'écriture persane est que les voyelles longues sont affichées dans l'écriture persane, mais pas les voyelles courtes. و در خواندن واژه هایی که مانند یکدیگر نوشته می شوند این خط دچار ضعف است. And in reading words that are written like each other, this line is weak.

کارشناسان معتقدند هرچه چهرۀ نوشتاری یک زبان به چهرۀ گفتاری زبان نزدیکتر باشد آن نظام نوشتاری کامل تر است، و انعکاس این زبان توانمندتر است. Experts believe that the closer the written form of a language is to the spoken form of the language, the more complete the writing system is, and the stronger the reflection of this language. به هر میزانی که زبان تغییر می کند، گفتار نیز دچار دگرگونی می گردد.

اگر قرار باشد زبان خود را با نوشتار و خط نشان دهد، باید پا به پای هم تغییر کنند و به یکدیگر نزدیک شوند. Wenn sich die Sprache mit Schrift und Handschrift zeigen soll, müssen sie sich Schritt für Schritt verändern und aufeinander zugehen.

اما در این میان برخی از کارشناسان ننوشتن مصوت ها و ابهامات زبان را نه تنها یک نقص نمی دانند. بلکه از آن به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد زبان و خط فارسی یاد می کنند. Vielmehr bezeichnen sie es als einzigartiges Merkmal der persischen Sprache und Schrift. Rather, they refer to it as a unique feature of the Persian language and script. این عده معتقدند این موضوع سرعت نوشتن و انتقال پیام را افزایش می دهد. و همین ابهامات و ایهامات سبب خلق بسیاری از آثار در ادبیات غنی ما شده است. طنز های چندلایه در زبان فارسی قابل قیاس با زبان های دیگر نیست، و این موضوع از همین ایهام ها در خط سرچشمه می گیرد.