دولت و انقلاب در ایران (4)
government|and|revolution|in|Iran
hükümet|ve|devrim|-de|İran
Gobierno y revolución en Irán (4)
Governo e rivoluzione in Iran (4)
Governo e revolução no Irão (4)
Government and Revolution in Iran (4)
İran'da devlet ve devrim (4)
مبارزه با گران‌فروشی، سیاست‌های ضد بازرگانی، افزایش دستمزدها و کنترل قیمت‌ها، سرمایه‌داران را به این جمع‌بندی رساند که سرمایه خود را از ایران خارج کنند.
fight|against|||||anti|trade|increase|wages|and|control|||capital||(object marker)|||||brought|||||from|Iran|out|they take out
mücadele|ile|||||karşı|ticaret|artış||ve|kontrol|||||-i|-e|bu|||ulaştırdı|ki|||||||
The fight against price gouging, anti-commercial policies, wage increases, and price controls led capitalists to conclude that they should move their capital out of Iran.
Fahiş fiyatlarla mücadele, anti-ticari politikalar, maaş artışları ve fiyat kontrolü, sermayedarları sermayelerini İran'dan çıkarmaya yönlendirdi.
در کنار این‌ها سرمایه‌داران در خطر بازداشت و زندان قرار گرفتند که به عدم اعتماد روز افزون بورژوازی بالا کمک می‌کرد.
in|alongside|||||in|danger|arrest|and|prison|placed|were|which|to|lack|trust|day|increasing|bourgeoisie|upper|help||
-de|yanında||||||||||||||||||||||
Alongside this, capitalists faced the threat of arrest and imprisonment, which contributed to the increasing distrust of the bourgeoisie.
Bunların yanı sıra, sermayedarlar gözaltı ve hapis tehlikesiyle karşı karşıya kaldılar, bu da burjuvazinin artan güvensizliğine katkıda bulundu.
در نتیجه شاه حمایت برخی از اعضای این طبقه را از دست داد و این تضاد منافع باعث شکاف در طبقه حاکم شد.
in|result|king|support|some|of||this|class|||||||||||||ruling|became
-de||||||||||||||||||||||
As a result, the Shah lost the support of some members of this class, and this conflict of interests caused a rift in the ruling class.
Sonuç olarak, şah bu sınıfın bazı üyelerinin desteğini kaybetti ve bu çıkar çatışması, egemen sınıfta bir bölünmeye yol açtı.
با کاهش قیمت نفت در سال 1355 مشکلات حکومت بیشتر هم شد، اقداماتی که برای کنترل تورم صورت گرفته بود به شروع رکود کمک کرد و درآمدهای نفتی دیگر قادر به تامین هزینه‌ها نبودند.
with|decrease|price|oil|in|year|problems|government|more|also|became|actions|that|for|controlling|inflation|carried|taken|was|to|beginning|recession|help|did|and|revenues|oil|no longer|able|to|cover|||were not
ile|azalma|fiyat|petrol|de|yıl|sorunlar|hükümet|||oldu|önlemler|ki|için|kontrol|enflasyon|yüz|alınmış|idi|e|başlangıç|durgunluk|yardım|etti|ve|gelirler|petrol|artık|yetenekli|e|karşılama|||yoktu
With the drop in oil prices in 1976, the government's problems worsened; the measures taken to control inflation contributed to the onset of recession, and oil revenues were no longer sufficient to cover expenses.
1976 yılında petrol fiyatlarının düşmesiyle birlikte hükümetin sorunları daha da arttı, enflasyonu kontrol altına almak için yapılan önlemler durgunluğun başlamasına katkıda bulundu ve petrol gelirleri artık masrafları karşılayamaz hale geldi.
در نتیجه برای جبران کسری دولت مالیات‌ها رشد کرد که خود عاملی شد برای نارضایتی بیشتر.
in|result|for|compensating|deficit|government|||increased|did|which|itself|factor|became|for|dissatisfaction|more
de|sonuç|için|telafi|açık|hükümet|||artış|etti|ki|kendisi|etken|oldu|için|memnuniyetsizlik|daha
As a result, to compensate for the government's deficit, taxes increased, which itself became a factor for greater dissatisfaction.
Sonuç olarak, devletin açığını kapatmak için vergiler arttı ki bu da daha fazla memnuniyetsizliğe yol açtı.
تورم، رکود و کاهش درآمد دولت سه چالش عمده اقتصادی حکومت در این سال‌ها بود.
inflation|recession|and|decrease|revenue|government|three|challenges|major|economic|government|in|these|||was
enflasyon|durgunluk|ve|azalma|gelir|hükümet||zorluk|ana|||||||idi
Inflation, recession, and a decrease in government revenue were three major economic challenges for the government in these years.
Enflasyon, durgunluk ve devlet gelirlerindeki düşüş, bu yıllardaki hükümetin karşılaştığı üç büyük ekonomik zorluktu.
با روی کار آمدن جمشید آموزگار این امید برای حکومت وجود داشت که بتواند از چالش‌های اقتصادی به سلامت عبور کند اما سیاست‌های متناقض دولت که از یک طرف باید با آزادسازی قیمت‌ها و عدم افزایش دستمزدها حمایت طبقه بورژوازی صنعتی را به دست می‌آورد و جلوی خروج سرمایه از کشور را می‌گرفت و از طرف دیگر باید با تورم مبارزه می‌کرد و قدرت خرید مردم را افزایش می‌داد، عملا امکانی برای عبور از این چالش‌ها باقی نمی‌گذاشت.
with|coming|into|power|Jamshid|Amouzgar|this|hope|for|government|existence|had|that|could|from|||economic|to|health|pass|could|but|||contradictory|government|which|from|one|side|had to|with|liberalization|||and|lack of|increase|wages|support|class|bourgeoisie|industrial|(object marker)|to|gain|||and|the exit|exit|capital|from|country|(object marker)|||and|from|side|other|had to|with|inflation|fight|||and|purchasing|power|people|(object marker)|increase|||practically|possibility|for|passing|from|these|||remaining||
ile|üzerine|çalışma||Cemşid|Öğretmen||||||||-ebilmek|-den|||ekonomik|e||geçiş|edebilmek|ama|||çelişkili|hükümet|||||||||||olmaması|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
With the rise of Jamshid Amouzgar, there was hope for the government to navigate the economic challenges successfully, but the contradictory policies of the government, which on one hand had to gain the support of the industrial bourgeoisie by liberalizing prices and not increasing wages while preventing capital flight from the country, and on the other hand had to combat inflation and increase people's purchasing power, practically left no room for overcoming these challenges.
Cemşid Amuzegar'ın iktidara gelmesiyle birlikte hükümetin ekonomik zorlukları sağlıklı bir şekilde aşabileceği umudu vardı, ancak hükümetin çelişkili politikaları bir yandan fiyatların serbest bırakılması ve ücret artışlarının olmamasıyla sanayi burjuvazisinin desteğini kazanmayı hedeflerken, diğer yandan enflasyonla mücadele etmesi ve halkın alım gücünü artırması gerekiyordu; bu durum, bu zorlukların üstesinden gelme imkânını neredeyse ortadan kaldırıyordu.
بورژوازی سنتی بازار هم که از سیاست تعیین قیمت‌ها و مبارزه با گران‌فروشی لطمه دیده بود بر شدت مخالفتش با رژیم اضافه کرد.
bourgeoisie|traditional|market|also|which|from|policy|determining|||and|struggle|against|||harm|seen|was|on|intensity|its opposition|with|regime|added|did
burjuvazi|geleneksel|pazar|de|ki|-den|politika|belirleme|||ve|mücadele|-e karşı|||zarar|gördü|idi|üzerine|şiddet|karşıtlığı|-e karşı|rejim|ekledi|yaptı
The traditional market bourgeoisie, which had been harmed by the price-setting policies and the fight against overpricing, intensified its opposition to the regime.
Pazarın geleneksel burjuvazisi, fiyat belirleme politikası ve fahiş fiyatlarla mücadele nedeniyle zarar gördüğü için rejime karşı olan muhalefetini artırdı.
در نتیجه هم مردم ناراضی بودند هم بورژوازی بازار و هم بورژوازی صنعتی.
in|result|both|people|dissatisfied|were|both|bourgeoisie|market|and|both|bourgeoisie|industrial
içinde|sonuç|de|insanlar|memnuniyetsiz|idiler||burjuvazi|pazar|||burjuvazi|sanayi
As a result, both the people and the market bourgeoisie, as well as the industrial bourgeoisie, were dissatisfied.
Sonuç olarak, hem halk memnuniyetsizdi hem de pazar burjuvazisi ve sanayi burjuvazisi.
در بین این نارضایتی‌ها سیاست آزادسازی سیاسی هم که بیشتر تحت فشار آمریکا بود در دستور کار قرار گرفت.
in|between|these|||policy|liberalization|political|also|that|more|under|pressure|America|was|in|agenda|work|placed|took
içinde|arasında|bu|||politika|serbest bırakma|||ki|||||idi||emir|||
Amid these discontentments, the policy of political liberalization, which was largely under pressure from the United States, was put on the agenda.
Bu memnuniyetsizlikler arasında, daha çok Amerika'nın baskısı altında olan siyasi serbestleşme politikası da gündeme geldi.
مردم ناراضی حالا می‌توانستند به آزادی به حکومت اعتراض کنند.
people|dissatisfied|now|||to|freedom|to|government|protest|do
insanlar|memnuniyetsiz|||||||||
Dissatisfied people could now protest against the government for freedom.
Artık memnuniyetsiz halk, hükümete özgürlük talep edebilir hale geldi.
نقش آزادی سیاسی در تسریع انقلاب را توکویل اینطور بیان می‌کند: «همواره اینطور نیست که انقلاب زمانی رخ دهد که [شرایط] جامعه رو به وخامت می‌رود.
role|freedom|political|in|acceleration|revolution|(object marker)|Tocqueville|this way||||always|||is not|that|revolution|at the time|||that|conditions|society|toward|to|deterioration||
rol|özgürlük|siyasi|-de|hızlandırma|devrim|-i|Tocqueville|böyle|ifade|||her zaman|||||devrim||gerçekleşmek|verir||[koşullar]|toplum|-e|-e|kötüleşme||
Tocqueville expresses the role of political freedom in accelerating revolutions as follows: "It is not always the case that a revolution occurs when [conditions] in society are deteriorating.
[برعکس] معمولا هنگامی اتفاق می‌افتد که مردمی که مدت‌های مدید بدون اعتراض با خفقان‌آورترین قوانین کنار آمده‌اند، به محض اینکه دریابند از فشار این قوانین کاسته شده است، علیه آن‌ها شورش می‌کنند.
on the contrary|usually|when|happens|||that|people|who|||long|without|protest|with|oppression|most oppressive|laws|alongside|||to|as soon as||realize|from|pressure|this|laws|reduced|been|is|against|||revolt||
aksine|genellikle|zaman|olay|||ki|||||uzun|-sız|itiraz|ile|||yasalar|yan|||-e|hemen|ki|anladıklarında|-den|baskı|bu|yasalar||oldu|-dir|karşı|||isyan||
[On the contrary] it usually happens when people who have long endured the most oppressive laws without protest, as soon as they realize that the pressure of these laws has lessened, rise up against them.
بنابراین، نظم اجتماعی‌ای که به وسیله یک انقلاب سرنگون می‌شود، تقریبا همیشه بهتر از نظم اجتماعی ماقبل آن است و تجربه نشان می‌دهد که معمولا خطرناک‌ترین لحظه برای حکومتی بد، لحظه‌ای است که دست به اصلاحات بزند.
therefore|order|social||that|to|||||||||||||before||||||||||||||||||||||reforms|act
bu nedenle|düzen|||ki|-e||bir|devrim|devrilmiş|||neredeyse|||||||||||||||||||||||||||||
Therefore, the social order that is overthrown by a revolution is almost always better than the social order that preceded it, and experience shows that the most dangerous moment for a bad government is the moment it attempts to implement reforms.
تنها نبوغی عظیم می‌تواند پادشاهی را که بعد از مدت مدیدی سرکوب، اتباعش تصمیم به آزاد کردن خود می‌گیرند نجات دهد.
only|genius|great|||kingdom|(object marker)|that|after|of|period|long|oppression|its subjects|decision|to|free|liberating|themselves|||salvation|gives
sadece|deha|büyük||||||||||||||||||||
Only a great genius can save a kingdom whose subjects decide to free themselves after a long period of oppression.
شرارت‌ها و بدی‌هایی که مدت‌ها به دلیل اجتناب‌ناپذیریشان تحمل می‌شدند، به محض ایجاد تصور گریز از آن تحمل‌ناپذیر می‌شود.»
||and|||that|||due to|reason|avoidance|their inevitability|endured|||to|as soon as|creation|perception|escape|from|that||unbearable||
||ve|||ki|||-e|sebep|||katlanma|||-e|hemen|yaratma|düşünce|kaçış|-den|o||||
The evils and wrongs that were long endured due to their inevitability become unbearable as soon as the idea of escaping them arises.
Uzun zamandır kaçınılmazlıkları nedeniyle katlanılan kötülükler ve şerler, bir kaçış düşüncesi oluşturulduğunda dayanılmaz hale gelir.
روندی که تا اینجا طی شد به این صورت بود، شاه برای کاهش نفوذ طبقه بورژوازی بالا و جلوگیری از ایجاد فئودالیسم صنعتی دست به یکسری اقدامات محدود کننده زد و سعی کرد با اعطای سهام به کارگران هم از طبقه کارگر یارگیری کند و هم طبقه بورژوازی صنعتی را محدود کند.
process|that|until|here|passed|was|in|this|manner|was|king|to|reduce|influence|class|bourgeoisie|upper|and|prevention|from|creation|feudalism|industrial|took|to|a series of|actions|limited|||||||||||||||Yarگیری|does||||||||
süreç|ki|-e kadar|burada|geçirme|oldu|-e|bu|şekilde|idi|kral|-mek için|azaltma|etki|sınıf|burjuvazi|üst|ve|engelleme|-den|yaratma||sanayi|el|-e|bir dizi|önlemler|sınırlı|edici|yaptı|ve|çaba|etti|ile|verme|hisse|-e|işçiler|de|-den|sınıf|işçi||||de|sınıf|burjuvazi||-i||
The process so far has been as follows: the king took a series of restrictive measures to reduce the influence of the upper bourgeoisie and prevent the emergence of industrial feudalism, and he tried to rally the working class by granting shares to workers while also limiting the industrial bourgeoisie.
Şu ana kadar izlenen süreç şöyleydi: Şah, üst burjuva sınıfının etkisini azaltmak ve sanayi feodalizminin oluşumunu engellemek için bir dizi kısıtlayıcı önlem aldı ve işçilere hisse vererek hem işçi sınıfından destek almaya çalıştı hem de sanayi burjuvazisini sınırlamaya çalıştı.
این اقدام شاه در کنار افزایش دستمزدها و کاهش حمایت از طبقه بورژوازی بالا به از دست رفتن حمایت این طبقه منتهی شد و سرمایه‌داران بخشی از سرمایه خود را از ایران خارج کردند.
this|action|king|in|alongside|increase|wages|and|reduction|support|from|class|bourgeoisie|upper|to|of|loss||support|this|class|ultimately|became|and|capital|||from|||||Iran|out|did
bu|eylem|kral|-de|yanında|artış||ve|azalma|destek|-den|sınıf|burjuvazi|üst|-e|-den|kaybetme|gitme||bu|||oldu|ve|||bir kısmı|-den||kendi|-i|-den||dışarı|yaptılar
This action by the king, along with increasing wages and reducing support for the upper bourgeoisie, led to the loss of support from this class, and capitalists moved part of their capital out of Iran.
Şah'ın bu eylemi, maaşların artırılması ve üst burjuva sınıfına verilen desteğin azaltılmasıyla birlikte, bu sınıfın desteğinin kaybolmasına yol açtı ve kapitalistler, sermayelerinin bir kısmını İran'dan çıkardılar.
با افزایش قیمت نفت و تزریق این ثروت بادآورده به کشور هم سطح توقع مردم بالا رفت و هم قدرت خرید و در نتیجه تورم.
with|increase|price|oil|and|injection|this|wealth|windfall|into|country|both|level|expectation|people|higher|rose|and|both|power|purchasing|and|in|result|inflation
ile|artış|fiyat|petrol|ve|enjekte etme|bu|zenginlik|rüzgarla gelen|-e|ülke|de|seviye|beklenti|insanlar|yukarı||ve|||||-de|sonuç|enflasyon
With the rise in oil prices and the injection of this windfall wealth into the country, both the expectations of the people increased and their purchasing power, resulting in inflation.
Petrol fiyatlarının artması ve bu rüzgârla kazanılan servetin ülkeye enjekte edilmesiyle birlikte, halkın beklentileri yükseldi ve satın alma gücü ile sonuç olarak enflasyon da arttı.
مردم برای دستیابی به رفاه بیشتر از روستاها به شهرها هجوم آوردند و عمدتا در کارهای ساختمانی مشغول به کار شدند.
People|for|achieving|to|welfare|more|from|villages|to|cities|influx|they brought|and|mainly|in|construction|work|engaged|in|work|
insanlar|için|ulaşma|-e|refah|daha|-den|köyler|-e|şehirler|akın|getirdiler|ve|genellikle|-de|işler|inşaat|meşguldü|-e|iş|oldular
People flocked from the villages to the cities in search of greater prosperity and were mainly engaged in construction work.
İnsanlar daha fazla refah elde etmek için köylerden şehirlere akın ettiler ve çoğunlukla inşaat işlerinde çalışmaya başladılar.
این مهاجرت گسترده به شهرها تبعات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشت که در این کتاب خیلی به آن‌ها پرداخته نشده.
this|migration|widespread|to|cities|consequences|social|cultural|and|political|had|which|in|this|book|much|to|||addressed|not done
bu|göç|yaygın|-e|şehirler|sonuçlar|sosyal|kültürel|ve|siyasi|vardı|ki|-de|bu|kitap||-e|||ele alınmış|olmamış
This widespread migration to the cities had social, cultural, and political repercussions that are not extensively addressed in this book.
Bu geniş çaplı göçün şehirlere sosyal, kültürel ve siyasi sonuçları oldu ki bu kitapta bunlara pek değinilmemiş.
با فروکش کردن شوک نفتی درآمد کشور کاهش پیدا کرد، اکثر پروژه‌های ساختمانی دچار رکود شدند و دولت دیگر سرمایه‌ای نداشت تا با توسل به آن قیمت‌ها را کنترل کند، در نتیجه رکود تورمی اتفاق افتاد و اکثر مهاجرین ناراضی را در معرض بسیج توده‌ای قرار داد.
with|subsiding||shock|oil|income|country|decrease|finding|did|most|projects||construction|afflicted|recession|were|and|government|no longer|||had|to|by|resort|to|it|||them|control|do|in|result|recession|inflationary|occurrence|happened|and|most|migrants|dissatisfied|them|in|exposure|mobilization|||placed|gave
ile|azalması|yapmak|şok|petrol|gelir|ülke|azalma|bulma|yaptı||||inşaat||durgunluk|||||||||||||||||||||||||||||||||||
As the oil shock subsided, the country's income decreased, most construction projects faced stagnation, and the government no longer had the capital to control prices, resulting in stagflation and exposing most dissatisfied migrants to mass mobilization.
Petrol şokunun etkisi azaldıkça, ülkenin gelirleri düştü, çoğu inşaat projesi duraklama dönemine girdi ve hükümetin fiyatları kontrol etmek için kullanabileceği bir sermaye kalmadı, sonuç olarak stagflasyon meydana geldi ve çoğu memnuniyetsiz göçmen kitlesel seferberlik tehdidiyle karşı karşıya kaldı.
تا اینجا شاه درآمد نفتی، ثبات اقتصادی و حمایت طبقه بورژوازی را از دست داده بود و تنها ارتش، سازمان‌های سرکوبگر، حمایت آمریکا و حمایت بخش کوچکی از توده‌ها که از اصلاحات ارضی و پخش سهام کارگری منتفع شده بودند را داشت.
until|here|Shah|income|oil|stability|economic|and|support|class|bourgeoisie|(object marker)|from|hand|given|was|and|only|army|||repressive|support|America|and|support|section|small|of|||who|from|reforms|land|and|distribution|shares|worker|benefiting|become|were||
kadar|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
By this point, the Shah had lost oil revenue, economic stability, and the support of the bourgeois class, relying only on the military, repressive organizations, support from the United States, and the backing of a small segment of the masses who had benefited from land reforms and the distribution of labor shares.
Şu ana kadar, şah petrol gelirini, ekonomik istikrarı ve burjuva sınıfının desteğini kaybetmişti ve yalnızca ordu, baskıcı örgütler, Amerika'nın desteği ve toprak reformlarından ve işçi hisselerinin dağıtımından faydalanan küçük bir kitleyi elinde tutuyordu.
اعتراضات در ابتدا به صورت پراکنده و نامنسجم شروع شد.
|||||||incoherent||
Protests initially began in a scattered and disorganized manner.
Protestolar başlangıçta dağınık ve tutarsız bir şekilde başladı.
تا اینکه مصطفی خمینی به طرز بحث برانگیزی وفات کرد و حدودا 45 روز بعد مقاله معروف اطلاعات با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» منتشر شد.
||Mustafa|||||provocatively|passed away|||||||||||||colonialism|||||
Until Mustafa Khomeini controversially passed away, and about 45 days later, the famous article by Ettela'at titled "Iran and the Red and Black Colonialism" was published.
Ta ki Mustafa Kemal tartışmalı bir şekilde vefat etti ve yaklaşık 45 gün sonra "İran ve Kırmızı ve Siyah Sömürge" başlıklı ünlü makale yayımlandı.
دو روز بعد اولین تظاهرات سازمان یافته مردمی در قم صورت گرفت که با سرکوب پلیس مواجه شد و طبق آمار رسمی شش نفر کشته و نه نفر زخمی شدند.
Two days later, the first organized popular demonstration took place in Qom, which was met with police repression, resulting in six deaths and nine injuries according to official statistics.
İki gün sonra, Kum'da ilk organize halk gösterisi yapıldı ve polis tarafından bastırıldı; resmi verilere göre altı kişi öldü ve dokuz kişi yaralandı.
چهل روز بعد در 29 بهمن 1356 به مناسبت چهلم کشته‌شدگان قم در تبریز مراسمی پیش‌بینی شده بود که با دخالت شهربانی برگزار نشد و شهر به آشوب کشیده شد، طی این آشوب دفتر حزب رستاخیز، چند بانک و سینما و خودروهای دولتی به آتش کشیده شدند.
|||||||||||||||||||||police|||||||||||||||||||||||||
Forty days later, on February 18, 1978, a ceremony was planned in Tabriz to commemorate the fortieth day of the Qom victims, which was not held due to police intervention, leading to chaos in the city, during which the office of the Rastakhiz Party, several banks, cinemas, and government vehicles were set on fire.
Kırk gün sonra, 29 Şubat 1356'da Kum'da ölenlerin kırkıncı günü dolayısıyla Erzurum'da bir tören planlanmıştı, ancak şehir polis müdahalesiyle düzenlenemedi ve şehir kaosa sürüklendi; bu kaos sırasında Rıstahiz Partisi'nin ofisi, birkaç banka, sinema ve devlet araçları ateşe verildi.
حکومت مجبور شد برای برقراری امنیت و سرکوب مردم از ارتش استفاده کند که در نتیجه باعث بالاتر رفتن خشونت‌ها شد و طبق آمار رسمی 13 نفر کشته و 118 نفر زخمی به جا گذاشت.
government|forced|was|for|establishing|security|and|suppression|people|from|army|use|did|which|in|result|caused|higher|increase|||was|and|according to|statistics|official|people|killed|and|people|injured|to|left|left
hükümet|zorunda|oldu|için|sağlama|güvenlik|ve|bastırma|halk|dan|ordu|kullanma|etsin|ki|de|sonuç|sebep oldu|daha yüksek|gitme|||oldu|ve|göre|istatistik|resmi|kişi|ölü|ve|kişi|yaralı|bırakma|yer|bıraktı
The government was forced to use the army to restore security and suppress the people, which consequently led to increased violence, leaving 13 dead and 118 injured according to official statistics.
Hükümet, güvenliği sağlamak ve halkı bastırmak için orduyu kullanmak zorunda kaldı, bu da şiddetin artmasına neden oldu ve resmi verilere göre 13 kişi öldü ve 118 kişi yaralandı.
گفته می‌شود که شعار مرگ بر شاه اولین بار در قیام تبریز سر داده شد.
it is said|||that|slogan|death|to|Shah|first|time|in|uprising|Tabriz|raised|given|was
denildi|||ki|slogan|ölüm|üzerine|şah|ilk|kez|de|isyan|Tahran|baş|verildi|oldu
It is said that the slogan "Death to the Shah" was first chanted during the Tabriz uprising.
Şah'a ölüm sloganının ilk kez Tahran'daki isyan sırasında atıldığı söyleniyor.
بازار و روحانیت منشا قیام قم و تبریز بودند، همان طبقه‌ای که همیشه در حاشیه تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی حکومت بودند و به نوعی خودبسندگی و استقلال از حکومت دست پیدا کرده و ایدئولوژی اسلام سیاسی را دنبال می‌کردند.
bazaar|and|clergy|source|uprising|Qom|and|Tabriz|were|the same|||that|always|in|margin||||macro|economic|government|were|and|to|a kind of|self-sufficiency|and|independence|from|government|hand|found|achieved|and|ideology|Islam|political|(object marker)|pursuing||
pazar|ve|din adamları|kaynak|isyan|Kum|ve|Tahran|dı|aynı|||ki||de|kenar||||büyük|ekonomik|hükümet|dı|ve|e|bir tür|kendine yeterlilik|ve|bağımsızlık|dan||elde|buldu|yaptı|ve|ideoloji|İslam|siyasi|i|takip||
The market and the clergy were the source of the Qom and Tabriz uprisings, the same class that had always been on the sidelines of the government's major economic decisions and had somehow achieved self-sufficiency and independence from the government while pursuing the ideology of political Islam.
Pazar ve din adamları, Kum ve Tahran isyanlarının kaynağıydı; her zaman hükümetin büyük ekonomik karar alma süreçlerinin dışında kalan bu sınıf, bir tür kendi kendine yeterlilik ve hükümetten bağımsızlık elde etmiş ve siyasi İslam ideolojisini takip ediyordu.
با گسترش اعتراضات مشخص شد که دولت بحران اقتصادی آموزگار کارایی لازم را ندارد، جنایت تلخ و تاسف‌بار سینما رکس آبادان که ابتدا گمان می‌رفت توسط رژیم شاه انجام شده اما بعدتر مشخص شد که توسط متعصبین مذهبی صورت گرفته باعث تسریع در عزل دولت آموزگار شد و دولت بحران سیاسی روی کار آمد.
with|the expansion|of protests|clear|became|that|government|crisis|economic|Amouzgar|efficiency|necessary|(object marker)||crime|bitter|and|||cinema|Rex|Abadan|which|initially|suspicion|||by|regime|Shah|carried out|done|but|later|clear|became|that|by|fanatics|religious|carried out|taken|caused|acceleration|in|dismissal|government|Amouzgar|became|and|government|crisis|political|in|power|came
ile|yayılma|protestolar|belirgin|oldu|ki|hükümet|kriz|ekonomik|öğretmen|etkinlik|gerekli|i|yok|suç|acı|ve|||sinema|Rex|Abadan|ki|başlangıçta|sanı|||tarafından|rejim|şah|gerçekleştirme|oldu|ama|daha sonra|belirgin|oldu|ki||fanatikler|dini|şekil|alındı|sebep oldu|hızlanma|de|görevden alma|hükümet|öğretmen|oldu|ve|hükümet|kriz|siyasi|üzerine|iş|geldi
With the expansion of protests, it became clear that the government of Amir Abbas Hoveyda was not capable of handling the economic crisis; the bitter and tragic incident of the Cinema Rex in Abadan, which was initially thought to have been carried out by the Shah's regime but later revealed to have been perpetrated by religious extremists, accelerated the dismissal of Hoveyda's government and brought a government of political crisis to power.
Protestoların yayılmasıyla birlikte, hükümetin ekonomik krizle başa çıkacak yeterliliğe sahip olmadığı anlaşıldı; başlangıçta Şah rejimi tarafından gerçekleştirildiği düşünülen, ancak daha sonra dini fanatikler tarafından yapıldığı ortaya çıkan acı ve üzücü Cinema Rex olayının, hükümetin görevden alınmasını hızlandırdığı ve siyasi kriz hükümetinin iş başına geldiği görüldü.
هدف از تشکیل این دولت برقراری ارتباط با میانه‌روها بود تا کنترل جنبش اسلامی را در دست بگیرند.
The aim of forming this government was to establish communication with the moderates in order to take control of the Islamic movement.
Bu hükümetin kurulmasındaki amaç, ılımlılarla iletişim kurarak İslam hareketini kontrol altına almaktı.
در کل دو نیروی عمده سیاسی مخالف شاه وجود داشت یکی تندروها به رهبری آیت الله خمینی که هیچ سازشی با رژیم نداشتند و گروه دوم میانه‌روهایی بودند مثل جبهه ملی، نهضت آزادی، کانون وکلا و دیگرانی که به دنبال اجرای قانون اساسی مشروطه بودند.
|||||||||||||||||||compromise||||||||the moderates|||the National Front|||||||others||||||||
In total, there were two major political forces opposing the Shah: one was the radicals led by Ayatollah Khomeini, who had no compromise with the regime, and the second group consisted of moderates like the National Front, the Freedom Movement, the Bar Association, and others who were seeking to implement the constitutional law.
Genel olarak, Şah'a karşı iki ana siyasi muhalefet gücü vardı; biri, hiçbir uzlaşma kabul etmeyen Ayetullah Humeyni'nin liderliğindeki radikaller, diğeri ise, anayasa gerekliliklerini yerine getirmeye çalışan Milliyetçi Cephe, Özgürlük Hareketi, Avukatlar Derneği gibi ılımlılardı.
دولت آشتی ملی شریف امامی سعی کرد با دادن امتیاز به میانه‌روها، تندروها را کنترل کند اما با مداخلات شاه که فکر می‌کرد تغییرات حداقلی کافی است، میانه‌روها به خواسته‌هاشان دست پیدا نکردند و روز به روز رادیکال‌تر می‌شدند.
||||Imami|||||||||||||||interventions||||||||||||||their demands|||||||||||
The national reconciliation government of Sharif-Emami tried to control the radicals by granting concessions to the moderates, but with the Shah's interventions, who thought minimal changes were sufficient, the moderates did not achieve their demands and became more radical day by day.
Şerif İmamî'nin Ulusal Uzlaşma Hükümeti, ılımlılara tavizler vererek radikalleri kontrol etmeye çalıştı, ancak Şah'ın, değişikliklerin en azından yeterli olduğunu düşündüğü müdahaleleriyle, ılımlılar taleplerine ulaşamadı ve her geçen gün daha radikal hale geldiler.
امتیاز دادن‌های شاه همیشه یک گام از وقایع عقب‌تر بود و در نهایت با سرکوب و کشتار 17 شهریور دیگر جایی برای سازش باقی نماند، شاه وقتی موافقت کرد که به قانون اساسی برگردد که دیگر دیر شده بود، میانه‌روها با تندروها متحد شده بودند.
|||||||||||||||||||||||compromise||remained|||||||||return||||||||||||
The Shah's concessions were always a step behind events, and ultimately, with the suppression and massacre of September 8, there was no room left for compromise. The Shah agreed to return to the constitution only when it was too late, as the moderates had united with the hardliners.
Şah'ın verdiği tavizler her zaman olayların bir adım gerisindeydi ve nihayetinde 17 Şubat'taki baskı ve katliamla uzlaşma için artık bir yer kalmadı; Şah, anayasa geri dönmeyi kabul ettiğinde artık çok geçti, ılımlılar radikallerle birleşmişti.
با شکست دولت آشتی ملی، شاه تلاش کرد تا با سیاست مشت آهنین و روی کار آوردن ارتشی‌ها کنترل اوضاع را به دست بگیرد اما نشان داد همانطور که در امتیاز دادن به میانه‌روها جدی نیست در سرکوب هم جدی نیست و این بی‌تصمیمی و البته اجازه ندادن به دیگران برای تصمیم‌گیری کار را تمام کرده بود.
with|defeat|government|national|unity|Shah|effort|did|to|with|policy|fist|iron|and|bringing|those in power|bringing|||control|situation|it|to|hand|take|but|showed|gave|just as|that|in|conceding|giving|to|||serious|not|in|suppression|also|serious|not|and|this|||and|of course|allowing|not giving|to|others|for|||work|it|finished|done|was
ile|yenilgi|hükümet|uzlaşma|ulusal|kral|çaba|yaptı|-mek için|ile|politika|yumruk|demir|ve|üzerine|iş|getirmek||||durum|-i|-e|el|alsın|ama|gösterdi|verdi|aynı şekilde|ki|-de|taviz|vermek|-e|||ciddi|değil|-de|bastırma|de|ciddi|değil|ve|bu|||ve|elbette|izin|vermemek|-e|başkaları|-mek için|||iş|-i|tamam|yaptı|dı
With the failure of the National Reconciliation government, the Shah tried to regain control of the situation with an iron fist policy and by bringing the military to power, but it became clear that just as he was not serious about conceding to the moderates, he was also not serious about suppression, and this indecision, along with not allowing others to make decisions, had sealed the fate.
Ulusal uzlaşma hükümetinin çöküşüyle, şah, demir yumruk politikası ve askerleri iktidara getirerek durumu kontrol altına almaya çalıştı ama orta yollulara taviz vermekte ciddi olmadığı gibi, bastırmada da ciddi olmadığını gösterdi ve bu kararsızlık ve elbette başkalarına karar verme izni vermemek durumu bitirmişti.
در همین دوران هم هست که آمریکا در حمایت از شاه مردد می‌شود، منافع دولت آمریکا حل مسالمت آمیز بحران سیاسی، حفظ وحدت ارتش و جلوگیری از قدرت گرفتن چپ‌ها و تندروها بود.
in|this|period|also|is|that|America|in|support|from|Shah|hesitant|||interests|government|America|resolution|||crisis|political|preservation|unity|army|and|prevention|from|power|gaining|||and|extremists|was
-de|bu|dönem|de|var|ki|Amerika|-de|destek|-den|kral|kararsız|||çıkarlar|hükümet||çözüm|barışçıl|karışık|kriz|siyasi|koruma|birlik|ordu|ve|engelleme|-den|güç|elde etme|||ve|radikaller|dı
It was during this period that the United States became hesitant in supporting the Shah. The interests of the U.S. government were to peacefully resolve the political crisis, maintain the unity of the military, and prevent the leftists and hardliners from gaining power.
Aynı dönemde Amerika, şahı destekleme konusunda tereddüt etmeye başladı, Amerika'nın çıkarları siyasi krizi barışçıl bir şekilde çözmek, ordunun birliğini korumak ve solcuların ve radikallerin güçlenmesini engellemekti.
کارتر جورج بال را برای مذاکره با میانه‌روها به ایران فرستاد و جورج بال پیشنهاد کرد که شاه استعفا دهد و شورای سلطنت تشکیل شود.
Carter|George|Ball|(object marker)|for|negotiation|with|||to|Iran|sent|and|||suggested|did|that|Shah|resign|should|and|council|monarchy|formation|should be
Carter|George|Ball|-ı|-mek için|müzakere|ile|||-e|İran|gönderdi|ve|George|Ball|öneri|yaptı|ki|kral|istifa|etsin|ve|kurul|saltanat|kurma|olsun
Carter sent George Ball to Iran to negotiate with the moderates, and George Ball suggested that the Shah resign and a Regency Council be formed.
Carter, George Ball'ı orta yollularla müzakere etmek üzere İran'a gönderdi ve George Ball, şahın istifa etmesini ve bir saltanat konseyi kurulmasını önerdi.
ژنرال هایزر هم به ایران فرستاده شد تا ارتش را متقاعد کند که از رژیم جدید حمایت کند و یکپارچگی خود را از دست ندهد.
General|Hauser|also|to|Iran|sent|was|in order to|army|(object marker)|convince|(he) to|that|from|regime|new|support|(he) to|and|integrity|itself|(object marker)|from|loss|(he) to lose
general|Hauser|de|-e|İran|gönderildi|oldu|-mek için|ordu|-ı|ikna|etsin|ki|-den|rejim|||||bütünlük|kendisi|-ı|-den|kaybetmek|
General Hauser was also sent to Iran to persuade the military to support the new regime and not lose its cohesion.
General Hauser da İran'a gönderildi, ordunun yeni rejimi desteklemesi ve birliğini kaybetmemesi için ikna edilmesi gerekiyordu.
اما شاپور بختیار، آخرین نخست‌وزیر شاه که از چهره‌های جبهه ملی و میانه‌رو بود، نه حمایت میانه‌روها را به دست آورد نه تندروها و نه حتی ارتش را.
but|Shapur|Bakhtiar|last|||Shah|who|of|||National Front|National|and|||was|neither|support|||(object marker)|to|(verb marker)|gained|nor|extremists|and|nor|even|army|(object marker)
ama|Şapur|Bahtiyar|son|||şah|ki|-den|||cephe|milli|ve|||idi|hayır|destek|||-i|-e|elde|getirdi|hayır||ve|hayır|hatta|ordu|-i
However, Shapur Bakhtiar, the last prime minister of the Shah who was a figure of the National Front and a moderate, neither gained the support of the moderates nor the extremists, nor even the army.
Ancak Şapur Bahtiyar, son Şah Başbakanı, ulusal cephe ve ılımlı yüzlerden biri olarak, ne ılımlıların desteğini aldı ne de radikallerin ve hatta ordunun.
ایران در این فاصله توسط دو دولت اداره می‌شد یکی دولتی که منتسب شاه بود و دولتی دیگر که منتسب آیت الله خمینی بود.
Iran|in|this|period|by|two|governments|governed|||one|government|that|associated|Shah|was|and|government|other|that|associated|Ayatollah|God|Khomeini|was
İran|-de|bu|aralık|tarafından|iki|hükümet|yönetildi|||biri|hükümet|ki|atfedilen|şah|idi|ve|hükümet|diğer|ki|atfedilen|ayet|Allah|Humeyni|idi
During this time, Iran was governed by two administrations: one associated with the Shah and another associated with Ayatollah Khomeini.
Bu süre zarfında İran, biri Şah'a atfedilen bir hükümet ve diğeri Ayetullah Humeyni'ye atfedilen bir hükümet tarafından yönetiliyordu.
با اعلام بی‌طرفی ارتش، عملا دولت بختیار سقوط کرد و حکومت به دست دولت موقت افتاد و بی‌طرفی ارتش خیلی زود به حمایت ارتش از انقلاب تبدیل شد.
with|announcement|||army|practically|government|Bakhtiar|fell|did|and|rule|to|hands|government|provisional|fell|and|||army|very|soon|to|support|army|from|revolution|turned|became
ile|ilan|||ordu|fiilen|hükümet|Bahtiyar|düşüş|yaptı|ve|iktidar|-e|eline|hükümet|geçici|düştü|ve|||ordu|||-e|destek|ordu|-den|devrim|dönüşüm|oldu
With the announcement of the army's neutrality, Bakhtiar's government effectively fell, and power shifted to the provisional government, with the army's neutrality quickly turning into support for the revolution.
Ordu tarafsızlığını ilan ettiğinde, aslında Bahtiyar hükümeti düştü ve yönetim geçici hükümetin eline geçti ve ordunun tarafsızlığı çok geçmeden devrimden yana bir destek haline geldi.
به این ترتیب شاه حمایت آمریکا، سازمان‌های سرکوبگر و در آخر از همه حمایت ارتش را از دست داد.
in|this|order|king|support|America|||repressive|and|in|the end|of|all|support|army|(object marker)|from|hand|lost
-e|bu|şekilde|şah|||||baskıcı|ve|-de|son|-den|||ordu|-i|-den|elden|
Thus, the Shah lost the support of the United States, the repressive organizations, and finally, the support of the army.
Böylece Şah, Amerika'nın, baskıcı örgütlerin ve en sonunda ordunun desteğini kaybetti.
انقلاب به زعم هانا آرنت در اصل به معنای بازگشت است و این درباره انقلاب ایران به درستی صدق می‌کند، ایدئولوژی انقلابی که بر مبنای ناسیونالیسم اسلامی یا اسلام سیاسی بنا شده بود به دنبال زنده کردن سنت‌ها بود و علل عقب ماندگی ایران را پشت پا زدن به سنت‌ها می‌دانست.
revolution|by|opinion|Hannah|Arendt|in|essence|to|meaning|return|is|and|this|about|revolution|Iran|to|correctly|applies|||ideology|revolutionary|that|on|based|nationalism|Islamic|or|Islam|political|built|was|was|to|following|reviving|doing|||was|and|causes|backward|stagnation|Iran|(object marker)|behind|foot|to kick|to||||
devrim|-e|görüşüne|Hannah|Arendt|-de|aslında|-e|anlamı|dönüş|-dir|ve|bu|hakkında|devrim|İran|-e|doğruluğu|geçmek|||ideoloji|devrimci|ki|-in|temeli|milliyetçilik|İslami|veya|İslam|siyasi|inşa|olmuş|-di|-e|peşinde|canlı|yapmak|||-di|ve|nedenler|geri|kalmışlık|İran|-i|arkasında|ayak|basmak|-e||||
According to Hannah Arendt, revolution essentially means a return, and this is true regarding the Iranian revolution; the revolutionary ideology based on Islamic nationalism or political Islam sought to revive traditions and considered the causes of Iran's backwardness to be the abandonment of traditions.
Hannah Arendt'e göre devrim esasen geri dönüş anlamına gelir ve bu, İran devrimi için doğru bir şekilde geçerlidir; devrimci ideoloji, İslam milliyetçiliği veya siyasi İslam temelinde inşa edilmişti ve gelenekleri canlandırmayı amaçlıyordu, İran'ın geri kalmışlığının nedenlerini ise geleneklere aykırı davranmakta görüyordu.
پیروزی انقلاب هم مثل تبعید رضاشاه از ایران باعث آزادی و تحرک طبقات شد، طبقات مختلفی که در دوران رژیم شاه سرکوب شده بودند بعد از پیروزی انقلاب به دنبال جایگاه خود در قدرت و بازسازی دولت بودند.
victory|revolution|also|like|exile|Reza Shah|from|Iran|caused|freedom|and|mobility|classes|became||different|that|in|era|regime|Shah|suppressed|been|were|after|of|victory|revolution|to|seeking|position|their|in|power|and|reconstruction|government|were
zafer|devrim|de|gibi|sürgün|Reza Şah|-den|İran|neden oldu|özgürlük|ve|hareket|sınıflar|oldu|sınıflar|farklı|ki|-de|dönemde|rejim|Şah|baskı|olmuş|-dılar|sonra|-den|zafer|devrim|-e|peşinde|yer|kendileri|-de|iktidar|ve|yeniden inşa|devlet|-dılar
The victory of the revolution, like the exile of Reza Shah from Iran, led to freedom and movement among the classes, with various classes that had been suppressed during the Shah's regime seeking their place in power and the reconstruction of the state after the revolution.
Devrim zaferi, Rıza Şah'ın İran'dan sürgün edilmesi gibi, sınıfların özgürlüğünü ve hareketliliğini sağladı; Şah rejimi döneminde baskı altında kalan farklı sınıflar, devrimden sonra güçteki yerlerini ve devletin yeniden inşasını arayışına girdiler.
گروه اول میانه‌روها بودند که شامل احزابی چون جبهه ملی، نهضت آزادی، جبهه دموکرات ملی، جامعه سوسیالیست‌ها، کانون وکلا، حزب جمهوری خلق مسلمان و چند حزب و گروه دیگر بودند این‌ها عمدتا خاستگاهی از طبقه متوسط داشتند و شامل متخصصان، حقوق‌دانان، روحانیون طراز اول و اپوزوسیون‌های قدیمی بودند.
group|first|||were|that|included|parties|such as|front|national|movement|freedom|front|democratic|national|society|||association|of lawyers|party|republic|people|Muslim|and|several|parties|and|groups|other|were|||mainly|originating|from|class|middle|had|and|included|specialists|||clergy|rank|first|and|opposition||old|were
grup|birinci|||-dılar|ki|kapsayan|partiler|gibi|cephe|ulusal|hareket|özgürlük|cephe|demokrat|ulusal|topluluk|||dernek|avukatlar|parti|cumhur|halk|Müslüman|ve|birkaç|parti|ve|grup|diğer|-dılar|||genellikle|kökeni|-den|sınıf|orta|-dılar|ve|kapsayan|uzmanlar|||din adamları|düzey|birinci|ve|||eski|-dılar
The first group consisted of moderates, including parties such as the National Front, the Freedom Movement, the National Democratic Front, the Socialist Society, the Bar Association, the Muslim People's Republic Party, and several other parties and groups. They mainly originated from the middle class and included specialists, lawyers, top clerics, and old opposition figures.
İlk grup, Milliyetçi Cephe, Özgürlük Hareketi, Ulusal Demokrat Cephe, Sosyalist Toplum, Avukatlar Derneği, Müslüman Halk Cumhuriyeti Partisi ve birkaç başka parti ve grubu içeren ılımlılardı; bunlar genellikle orta sınıftan geliyorlardı ve uzmanlar, hukukçular, birinci sınıf din adamları ve eski muhalefet üyelerini kapsıyordu.
این‌ها از قانون اساسی مشروطه حمایت می‌کردند، به دنبال استقرار رژیمی لیبرال بودند و مخالف حکومت روحانیون.
||from|law|constitutional|constitutionalism|support|||to|in pursuit of|establishment|regime|liberal|were|and|opposed|government|clerics
||-den|anayasa|temel|meşrutiyet|destek|||-e|peşinde|kurulması|rejim|liberal|-dılar|ve|karşı|yönetim|din adamları
They supported the constitutional law, sought to establish a liberal regime, and opposed the rule of the clergy.
Bunlar, meşrutiyet anayasasını destekliyorlardı, liberal bir rejimin kurulmasını istiyorlardı ve din adamlarının hükümetine karşıydılar.
در کل این احزاب پایگاه اجتماعی وسیعی نداشتند.
in|total|these|parties|base|social|wide|did not have
içinde|toplam|bu|partiler|taban|sosyal|geniş|
Overall, these parties did not have a wide social base.
Bu partilerin genel olarak geniş bir sosyal tabanı yoktu.
گروه دوم احزاب بنیادگرای اسلامی بودند که بعد از انقلاب بوجود آمدند، این‌ها به دنبال تغییر رژیم سیاسی از پادشاهی به جمهوری بودند و از ولایت فقیه دفاع می‌کردند و طرفدار وحدت دین و سیاست بودند.
group|second|parties|fundamentalist|Islamic|were|that|after|of|revolution|existence|came|||to|seeking|change|regime|political|from|monarchy|to|republic|were|and|of|guardianship|jurist|defense|||and|supporter|unity|religion|and|politics|were
grup|ikinci|partiler|radikal|İslami|dı|ki|sonra|-den|devrim|oluştu|geldi|||-e|peşinde|değişim|rejim|siyasi|-den|monarşi|-e|cumhur|dı|ve|-den|otorite|İslam hukuku|savunma|||ve|taraftar|birlik|din|ve||dı
The second group consisted of Islamic fundamentalist parties that emerged after the revolution. They sought to change the political regime from monarchy to republic and defended the guardianship of the jurist, advocating for the unity of religion and politics.
İkinci grup, devrimden sonra ortaya çıkan İslamcı köktenci partilerdi; bunlar siyasi rejimi monarşiden cumhuriyete değiştirmek istiyorlardı ve velayet-i fakih ilkesini savunuyorlardı, din ve siyaset birliğini destekliyorlardı.
احزاب بنیادگرا عمدتا از روحانیون رده‌پایین که در پیوند با بازار بودند تشکیل شده بود.
parties|fundamentalist|mainly|from|clerics|||who|in|connection|with|market|were|formed|made|was
partiler|radikal|genellikle|-den|din adamları|||ki|içinde|bağlantı||pazar|dı|oluşturma|olmuş|dı
Fundamentalist parties were mainly formed by low-ranking clerics who were connected to the market.
Köktenci partiler, genellikle piyasa ile bağlantılı olan alt düzey din adamlarından oluşuyordu.
حزب جمهوری اسلامی حزب اصلی بنیادگرایان اسلامی بود که به زعم نویسنده معتقد بودند که «حاکمیت ناشی از خداوند است و تمام قوانین باید مبتنی بر قانون اسلامی همراه با رهبری دولت از سوی یک فقیه یا امام باشد.» این گروه بواسطه شبکه مساجد و گروه‌های بسیاری که در اکثر شهرها تشکیل داده بودند از جایگاه بهتری نسبت به میانه‌روها در بسیج مردمی برخوردار بودند.
Party|Republic|Islamic|Party|main|fundamentalists|Islamic|was|that|to|opinion|author|believed|were|that|sovereignty|derived|from|God|is|and|all|laws|should|based|on|law|Islamic|along with|by|leadership|government|from|side|a|jurist|or|Imam|should be|this|group|through|network|mosques|and|||many|that|in|most|cities|formed|given|were|from|position|better|compared|to|||in|mobilization|popular|possessing|were
parti|cumhur|İslami|parti|ana||İslami||ki|||||dı||||-den||||||||||||||||||||||||||||||||içinde|||||dı||||||||||||
The Islamic Republic Party was the main party of the Islamic fundamentalists, who believed, according to the author, that "sovereignty comes from God and all laws must be based on Islamic law along with the leadership of the state by a jurist or Imam." This group had a better position than the moderates in mobilizing the public due to the network of mosques and many groups they had formed in most cities.
İslam Cumhuriyeti Partisi, köktenci İslamcıların ana partisiydi ve yazarın görüşüne göre, "Hükümetin Tanrı'dan kaynaklandığına ve tüm yasaların İslami hukuka dayalı olması gerektiğine, bir fakih veya imam tarafından yönetilmesi gerektiğine" inanıyorlardı. Bu grup, çoğu şehirde oluşturdukları cami ve birçok grup aracılığıyla, ılımlılara göre halkı seferber etme konusunda daha iyi bir konumdaydılar.
گروه سوم احزاب اسلامی رادیکال بودند که تفکری ناسیونالیستی و ضد امپریالیستی داشتند.
group|third|parties|Islamic|radical|were|that|thought|nationalist|and|anti|imperialist|had
grup|üçüncü|partiler|İslami|radikal|oldular|ki|düşünce|milliyetçi|ve|karşı|emperyalist|sahiptiler
The third group consisted of radical Islamic parties that had a nationalist and anti-imperialist ideology.
Üçüncü grup radikal İslamcı partilerdi ve ulusalcı ve anti-emperyalist bir düşünceye sahiptiler.
احزاب اصلی این گروه شامل جنبش مسلمانان مبارز، جاما و مجاهدین خلق بودند که گرایشات سوسیالیستی داشتند، از ملی شدن همه صنایع و مصادره اموال و استقرار شوراها حمایت می‌کردند.
parties|main|this|group|included|movement|Muslims|Strugglers|JAMA|and|Mujahideen|People|were|which|tendencies|socialist|had|from|national|ization|all|industries|and|confiscation|properties|and|establishment|councils|support||
partiler|ana|bu|grup|içeriyordu|hareket|Müslümanlar|savaşçılar|Cemaati|ve|mücahitler|halk|oldular|ki|eğilimler|sosyalist|sahiptiler|dan|ulusal|olma|tüm|sanayiler|ve|el koyma|mallar|ve|kurma|konseyler|destek||
The main parties in this group included the Movement of Militant Muslims, Jama, and the People's Mujahedin, which had socialist tendencies, supported the nationalization of all industries, the confiscation of property, and the establishment of councils.
Bu grubun ana partileri, sosyalist eğilimleri olan Müslüman Mücadele Hareketi, Cemaati İslami ve Halkın Mücahitleri'ydi; tüm sanayilerin millileştirilmesi, mülklerin kamulaştırılması ve konseylerin kurulmasını destekliyorlardı.
از نظر این احزاب مالکیت در اسلام اشتراکی بود و اسلام مالکیت خصوصی را به رسمیت نمی‌شناخت.
from|perspective|these|parties|ownership|in|Islam|communal|was|and||ownership|private|(object marker)|to|legitimacy||
dan|bakış açısı|bu|partiler|mülkiyet|de|İslam|ortak|dı|ve|İslam|mülkiyet|özel|i|e|resmiyet||
According to these parties, ownership in Islam was communal, and Islam did not recognize private ownership.
Bu partilere göre, İslam'da mülkiyet ortak bir şeydi ve İslam özel mülkiyeti tanımıyordu.
اعضای این احزاب عمدتا از بین دانشجوها، دانش آموزان و بازاری‌ها بودند و فقط مجاهدین خلق بود که طرفداران زیادی داشت.
Members|these|parties|mainly|from|among|students|||and|||were||only|Mojahedin|of the People|was|that|supporters|many|had
üyeler|bu|partiler|genellikle|dan|arasında|öğrenciler|okul|öğrenciler|ve|||oldular|ve|sadece|mücahitler|halk|dı|ki|taraftarlar||
The members of these parties were mainly among students, schoolchildren, and merchants, and only the People's Mojahedin had a large number of supporters.
Bu partilerin üyeleri genellikle öğrenciler, okullar ve esnaflar arasından geliyordu ve sadece Halkın Mücahitleri'nin çok sayıda destekçisi vardı.
گروه چهارم احزاب چپ‌گرا بودند، از لحاظ مطالبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تفاوت چندانی بین احزاب اسلامی رادیکال و گروه‌های چپ‌گرا وجود نداشت، چپ‌ها به دنبال ملی کردن صنایع و بانک‌ها، مبارزه با امپریالیسم و حق خودمختاری برای گروه‌های قومیتی بودند.
group|fourth|parties|||were|from|perspective|demands|political|economic|and|social|difference|significant|between|parties|Islamic|radical|and|||||existence|did not have|||to|pursuing|||industries|and|||struggle|against|imperialism|and|right|self-determination|for|||ethnic|were
The fourth group consisted of leftist parties, and there was not much difference in political, economic, and social demands between radical Islamic parties and leftist groups; the leftists sought to nationalize industries and banks, fight against imperialism, and advocate for the autonomy of ethnic groups.
چپ‌ها به زعم نویسنده از نفوذ قابل ملاحظه‌ای در ایدئولوژی انقلاب برخوردار بودند و مهم‌ترینشان فداییان خلق، حزب توده و پیکار بودند.
||in|the opinion of|the writer|from|influence|considerable|||in|ideology|revolution|possessed|were|and||the most important of them|Fadaiyan|Khalq|Party|Tudeh|and|Paykar|were
According to the author, the leftists had considerable influence in the ideology of the revolution, with the most important being the Fedayeen, the Tudeh Party, and Paykar.
این احزاب عمدتا با حکومت اسلامی و احزاب لیبرال مخالف بودند.
this|parties|mainly|with|government|Islamic|and|parties|liberal|opposed|were
These parties were mainly opposed to the Islamic government and liberal parties.
البته حزب‌هایی هم بودند که هم با احزاب اسلامی و هم لیبرال‌ها همکاری داشتند.
of course|||also|were|that|both|with|parties|Islamic|and|also|||cooperation|had
Of course, there were also parties that collaborated with both Islamic parties and liberals.
مثلا حزب توده طرفدار بنیادگرایان اسلامی بود و به زعم نویسنده سعی کرد با نفوذ در انقلاب، انقلاب را رادیکال‌تر کند.
for example|party|Tudeh|supporter|fundamentalists|Islamic|was|and|to|opinion|writer|attempt|did|with|influence|in|revolution|revolution|(object marker)|||make
örneğin|parti|Tudeh|destekçisi|radikal İslamcılar|İslami|idi|ve|-e|görüşüne göre|yazar|çaba|etti|ile|nüfuz|-de|devrim|devrim|-i|||yapsın
For example, the Tudeh Party was supportive of the Islamic fundamentalists and, according to the author, tried to radicalize the revolution by infiltrating it.
Örneğin, Tudeh Partisi İslamcı köktencilerin yanındaydı ve yazarın görüşüne göre devrimde etkili olmaya çalışarak devrimi daha radikal hale getirmeye çalıştı.
بعد از انقلاب قدرت بین دو گروه اول و دوم تقسیم شد، یعنی بین میانه‌روها و بنیادگرایان اسلامی.
after|of|revolution|power|between|two|groups|first|and|second|divided|was|meaning|between|||and|fundamentalists|Islamic
sonra|-den|devrim|güç|arasında|iki|grup|birinci|ve|ikinci|bölündü|oldu|yani|arasında|||ve|radikal İslamcılar|
After the revolution, power was divided between the first and second groups, that is, between the moderates and the Islamic fundamentalists.
Devrimden sonra güç, ilk ve ikinci gruplar arasında, yani ılımlılar ve İslamcı köktenciler arasında bölündü.
اما تضادی که بین دیدگاه این دو گروه وجود داشت در نهایت به شکست لیبرال‌ها و غلبه بنیادگرایان اسلامی منجر شد.
but|the contradiction|that|between|viewpoints|these|two|groups|existence|had|in|the end|to|defeat|||and|dominance|fundamentalists|Islamic|led|became
ama|çelişki|ki|arasında|görüş|bu|iki|grup|var|vardı|-de|nihayet|-e|yenilgi|||ve|üstünlük|radikal İslamcılar||neden oldu|oldu
However, the conflict between the views of these two groups ultimately led to the defeat of the liberals and the dominance of the Islamic fundamentalists.
Ancak bu iki grup arasındaki görüş ayrılığı, nihayetinde liberallerin başarısızlığına ve İslamcı köktencilerin üstün gelmesine yol açtı.
دولت موقت بازرگان کنترل نهادهای به جا مانده از رژیم شاه را در اختیار داشت و به‌طوری کلی اعضای کابینه جز طبقه بورژوا محسوب می‌شدند و پیوندهایی با رژیم قدیم داشتند.
government|provisional|Bazargan|control|institutions||||from|regime|Shah|(object marker)|in|control|had|and|||overall|members|cabinet|except|class|bourgeois|considered|||and|ties|with|regime|old|had
hükümet|geçici|Bazargan|kontrol|kurumlar|-e|kalan|kalmış|-den|rejim|Şah|-i|-de|kontrol|sahipti|ve|||tüm|üyeler|kabine|dışında|sınıf|burjuva|sayılan|||ve|bağlar|ile|rejim|eski|sahiptiler
The provisional government of Bazargan had control over the institutions left over from the Shah's regime, and generally, the cabinet members were considered part of the bourgeois class and had ties to the old regime.
Geçici hükümet, Bazargan, Şah rejiminden kalan kurumları kontrol ediyordu ve genel olarak kabine üyeleri burjuva sınıfına aitti ve eski rejimle bağlantıları vardı.
این طبقه تشکیل شده بود از کارخانه‌داران، سرمایه‌داران، مالکان بزرگ و مقامات بالای رژیم شاه.
this|class|composed|was|was|of|||||landowners|large|and|officials||regime|Shah
bu|sınıf|oluşum|olmuş|idi|-den|||||mülk sahipleri|büyük|ve|yetkililer|yüksek|rejim|şah
This class was composed of factory owners, capitalists, large landowners, and high-ranking officials of the Shah's regime.
Bu sınıf, sanayiciler, sermayedarlar, büyük mülk sahipleri ve Şah rejiminin üst düzey yetkililerinden oluşuyordu.
دولت موقت تلاش کرد تا انتقال قدرت از رژیم قدیم به رژیم جدید به‌طور مسالمت آمیز انجام شود اما از همان ابتدای کار با نهادهایی انقلابی رودرو شد که فرماندهان ارتش و وابستگان رژیم شاه را دستگیر و بعدتر اعدام کردند.
government|provisional|effort|tried|to|transfer|power|from|regime|old|to|regime|new|||peaceful|manner|carried|out|but|from|the same|beginning|work|with|revolutionary|institutions|confronted|was|that|commanders|army|and|affiliates|regime|Shah|(object marker)|arrested|and|later|executed|did
hükümet|geçici|çaba|etti|-sın diye|geçiş|güç|-den|rejim|eski|-e|rejim|yeni|||barış|iç|gerçekleştirme|olsun|ama|-den|aynı|başlangıç|iş|ile|kurumlar|devrimci|karşı karşıya|oldu|ki|komutanlar|ordu|ve|||||||daha sonra|idam|ettiler
The provisional government tried to ensure that the transfer of power from the old regime to the new regime occurred peacefully, but from the very beginning, it faced revolutionary institutions that arrested and later executed the commanders of the army and affiliates of the Shah's regime.
Geçici hükümet, eski rejimden yeni rejime güç transferinin barışçıl bir şekilde gerçekleşmesi için çaba gösterdi ancak işin başından itibaren, ordu komutanları ve Şah rejiminin bağlılarını tutuklayıp daha sonra idam eden devrimci kurumlarla karşı karşıya geldi.
این اقدامات باعث شد که دولت موقت نتواند از طریق مذاکره با سران باقی مانده از رژیم گذشته جلوی رادیکال شدن انقلاب را بگیرد.
this|actions|caused|became|that|government|provisional|could not|from|through|negotiation|with|leaders|remaining|left|from|regime|past|the prevention of|radical|becoming|revolution|the|take
bu|eylemler|neden oldu|oldu|ki|hükümet|geçici|başaramadı|-den|yol|müzakere|ile|liderler|kalan|kalmış|-den|rejim|geçmiş|önünü|radikal|olma|devrim|-i|
These actions prevented the provisional government from curbing the radicalization of the revolution through negotiations with the remaining leaders of the past regime.
Bu eylemler, geçici hükümetin, eski rejimden kalan liderlerle müzakere yoluyla devrimin radikalleşmesini önlemesini engelledi.
SENT_CWT:AFkKFwvL=7.96 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.07 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=1797 PAR_CWT:AvJ9dfk5=1797
en:AFkKFwvL tr:AvJ9dfk5
openai.2025-02-07
ai_request(all=34 err=14.71%) translation(all=67 err=11.94%) cwt(all=2041 err=45.37%)
