×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

M. Tullii Ciceronis Orationes in L. Sergium Catilinam, Oratio in L. Sergium Catilinam Prima 5 (10-12)

Oratio in L. Sergium Catilinam Prima 5 (10-12)

10 Quae cum ita sint, Catilina, perge, quo coepisti; egredere aliquando ex urbe; patent portae, proficiscere. Nimium diu te imperatorem tua illa Manliana castra desiderant. Educ tecum etiam omnes tuos; si minus, quam plurimos; purga urbem. Magno me metu liberabis, dummodo inter me atque te murus intersit. Nobiscum versari iam diutius non potes; non feram, non patiar, non sinam. 11 Magna dis immortalibus habenda est atque huic ipsi Iovi Statori, antiquissimo custodi huius urbis, gratia, quod hanc tarn taetram, tarn horribilem tamque infestam rei publicae pestem totiens iam effugimus. Non est saepius in uno homine summa salus periclitanda rei publicae. Quam diu mihi consuli designato, Catilina, insidiatus es, non publico me praesidio, sed privata diligentia defendi. Cum proximis comitiis consularibus me consulem in campo et competitores tuos interficere voluisti, compressi conatus tuos nefarios amicorum praesidio et copiis, nullo tumultu publice concitato; denique, quotienscumque me petisti, per me tibi obstiti, quamquam videbam, perniciem meam cum magna calamitate rei publicae esse coniunctam. 12 Nunc iam aperte rem publicam universam petis; templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italiam totam ad exitium et vastitatem vocas. Quare, quoniam id, quod est primum, et quod huius imperii disciplinaeque maiorum proprium est, facere nondum audeo, faciam id, quod est ad severitatem lenius, ad communem salutem utilius. Nam si te interfici iussero, residebit in re publica reliqua coniuratorum manus; sin tu, quod te iam dudum hortor, exieris, exhaurietur ex urbe tuorum comitum magna et perniciosa sentina rei publicae. Quid est, Catilina? num dubitas id imperante me facere, quod iam tua sponte faciebas? Exire ex urbe iubet consul hostem. Interrogas me: num in exsilium? Non iubeo, sed, si me consulis, suadeo.


Oratio in L. Sergium Catilinam Prima 5 (10-12)

10 Quae cum ita sint, Catilina, perge, quo coepisti; egredere aliquando ex urbe; patent portae, proficiscere. 10 Para hacer esto, proceda donde comenzó; en cualquier momento, sal de la ciudad; las puertas están abiertas. Nimium diu te imperatorem tua illa Manliana castra desiderant. Waiting too long for the camp of Manlius is your wife have a desire for you as its general. Esperando demasiado por el campamento de Manlius, su esposa tiene un deseo por usted como su general. Educ tecum etiam omnes tuos; si minus, quam plurimos; purga urbem. Saca contigo también todo lo tuyo; si es menos, tantos como sea posible; purgar la ciudad. Magno me metu liberabis, dummodo inter me atque te murus intersit. Me salvas de un gran miedo, tan largo como un muro entre nosotros, entre tú y yo. Nobiscum versari iam diutius non potes; non feram, non patiar, non sinam. No puede permanecer con nosotros durante mucho tiempo; No lo toleraré, no lo permitiré, no lo toleraré. 11 Magna dis immortalibus habenda est atque huic ipsi Iovi Statori, antiquissimo custodi huius urbis, gratia, quod hanc tarn taetram, tarn horribilem tamque infestam rei publicae pestem totiens iam effugimus. 11 Muchísimas gracias al inmortal, y a este mismo Júpiter Estator, en el protector más antiguo de esta ciudad, la ciudad, porque somos tan inmundos, tan horribles y tan mortíferos enemigos del público que ya con tanta frecuencia hemos escapado de esto. Non est saepius in uno homine summa salus periclitanda rei publicae. A menudo hay una sola persona más alta seguridad del público. Quam diu mihi consuli designato, Catilina, insidiatus es, non publico me praesidio, sed privata diligentia defendi. Mientras yo era cónsul electo, Catilina conspiró contra ella, no con una guardia pública sino con diligencia privada. Cum proximis comitiis consularibus me consulem in campo et competitores tuos interficere voluisti, compressi conatus tuos nefarios amicorum praesidio et copiis, nullo tumultu publice concitato; denique, quotienscumque me petisti, per me tibi obstiti, quamquam videbam, perniciem meam cum magna calamitate rei publicae esse coniunctam. Since the last election, of consular rank, and your competitors in the field you wanted to kill me, the consul, your nefarious attempt by the assistance and resources of friends, with no public disturbance; in short, as often as you attacked me, through me, I have blocked you, although I saw, with my great disaster to the State, and is closely bound up with the destruction. Desde la última elección, de rango consular, y tus competidores en el campo querías matarme a mí, el cónsul, tu nefasto intento con la ayuda y recursos de amigos, sin disturbio público; en fin, cuantas veces me atacaste, a través de mí, te he bloqueado, aunque vi, con mi gran desastre para el Estado, y está muy ligado a la destrucción. 12 Nunc iam aperte rem publicam universam petis; templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italiam totam ad exitium et vastitatem vocas. 12 ahora aclara todo el estado; los templos de los dioses inmortales, las casas de la ciudad, la vida de todos los ciudadanos y toda Italia estaba destinada a la destrucción y la devastación. Quare, quoniam id, quod est primum, et quod huius imperii disciplinaeque maiorum proprium est, facere nondum audeo, faciam id, quod est ad severitatem lenius, ad communem salutem utilius. Wherefore do ye, for I have it, that it is the first, and of the discipline of our ancestors, and that which is proper to it is to this government, I do not yet dare to do that, which is directed to the severity of the energy, they would more useful to the common well-being. Por tanto, porque yo lo tengo, que es el primero, y de la disciplina de nuestros antepasados, y lo que es propio de él es de este gobierno, todavía no me atrevo a hacer eso, que se dirige a la severidad de la energía, serían más útiles para el bienestar común. Nam si te interfici iussero, residebit in re publica reliqua coniuratorum manus; sin tu, quod te iam dudum hortor, exieris, exhaurietur ex urbe tuorum comitum magna et perniciosa sentina rei publicae. De hecho, si te matan, el resto de los conspiradores aún permanece en manos del público; pero si lo estás, como te exhorto desde hace mucho tiempo, te habrás ido, tus compañeros, serán sacados de la ciudad, esas escoria sin valor de la república. Quid est, Catilina? What is it? ¿Qué es? num dubitas id imperante me facere, quod iam tua sponte faciebas? You do not hesitate and emperor, me, and do what you are already doing, in that of your own accord? ¿No vacila y emperador, yo, y hace lo que ya está haciendo, por su propia voluntad? Exire ex urbe iubet consul hostem. The consul orders the enemy to leave the city. El cónsul ordena al enemigo que abandone la ciudad. Interrogas me: num in exsilium? ¿Me pides al exilio? Non iubeo, sed, si me consulis, suadeo. No hago pedidos, pero, si me preguntas, te lo aconsejo.