×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Icelandic Online Level 4, Vögguvísa - Elías Mar

Vögguvísa - Elías Mar

Elías Mar var fæddur 22. júlí 1924 í Reykjavík. Hann starfaði sem rithöfundur og þýðandi frá 1946. Þekktustu verk hans eru skáldsögurnarVögguvísa (1950) og Sóleyjarsaga (1954-59), hvorutveggja samtíðarsögur úr Reykjavíkurlífinu og fjalla um áhrif hersetu á íslenskt mannlíf og málfar. Vögguvísa er fyrsta sagan um afbrotaunglinga á Íslandi og þar er markvisst unnið með slangur.

„Málfar sögunnar er sérstætt og var veruleg nýjung á sínum tíma. Óheflað hversdagsmál og slangur er ríkari þáttur stíls í þessari sögu en áður hafði tíðkast í íslenskri skáldsagnagerð. […] Elías Mar er ungur sjálfur (25 ára) þegar hann ritar Vögguvísu. Hann þekkir vel ungu kynslóðina sem hann lýsir, hefur hlustað eftir tungutaki hennar og á markvissan hátt skráð slang-málfarið sem varð til á stríðsárunum og upp úr því.“

Hér má sjá brot úr texta Vögguvísu og nokkur dæmi um slangrið sem hann notar:

„Hei, mikið djöfulli liggur vel á þér! hrópaði kunninginn. Hvað hefur komið fyrir? Ekkert. En af hverju ertu svona klæddur? Þú ert þó ekki farinn að rúbba þér í sparidressinn á morgnana? Hefur náttúrlega dáið í nótt, ha? Skiptu þér ekki af því kunningi! Ég blæði kók. Halló, - tvo kók!“ (bls. 18).

„Þannig hélt leikurinn áfram: Okkur varðar svo sem ekkert um það, þótt strákgreyið hafi kannski tekið sér fótabað í nótt, sagði einhver. Sá held ég að hafi sjans! sagði annar. Blæddu í einn kók til, sagði sá þriðji. Og Bambínó blæddi í kók, einnig sígarettur, og borgaði með fimmtíukalli. [...] Þeir höfðu bara gaman af að láta hann finna það annað slagið, að hann var yngstur í hópnum, svo ungur að það mátti kallast fádæma heppni hvað honum var leyft að spila billjard; og hann ekki fimmtán.

Partí, sagði einn, og þar með var snókerinn búinn. [...] En þegar hann gekk eftir Austurstræti, og vindhviðan frá höfninni stóð gegnum hliðarsund, kom honum til hugar að líta inn á Sóðabarinn. Sodabar Fontaine: Þar klúktu þeir á uppháum stólum við mjótt langborð og drukku sjeik: Einar Err, Snafsi og trommuleikarinn Páll Pálsson, oft nefndur Kjuði, stundum Trommukjuði.“ (bls. 19-20)

Vögguvísa - Elías Mar Lullaby - Elías Mar Slaapliedje - Elías Mar

Elías Mar var fæddur 22. júlí 1924 í Reykjavík. Hann starfaði sem rithöfundur og þýðandi frá 1946. Þekktustu verk hans eru skáldsögurnarVögguvísa (1950) og Sóleyjarsaga (1954-59), hvorutveggja samtíðarsögur úr Reykjavíkurlífinu og fjalla um áhrif hersetu á íslenskt mannlíf og málfar. Vögguvísa er fyrsta sagan um afbrotaunglinga á Íslandi og þar er markvisst unnið með slangur. Vögguvísa is the first story about juvenile delinquency in Iceland and it is a systematic work with slang.

„Málfar sögunnar er sérstætt og var veruleg nýjung á sínum tíma. Óheflað hversdagsmál og slangur er ríkari þáttur stíls í þessari sögu en áður hafði tíðkast í íslenskri skáldsagnagerð. […] Elías Mar er ungur sjálfur (25 ára) þegar hann ritar Vögguvísu. Hann þekkir vel ungu kynslóðina sem hann lýsir, hefur hlustað eftir tungutaki hennar og á markvissan hátt skráð slang-málfarið sem varð til á stríðsárunum og upp úr því.“

Hér má sjá brot úr texta Vögguvísu og nokkur dæmi um slangrið sem hann notar:

„Hei, mikið djöfulli liggur vel á þér! hrópaði kunninginn. Hvað hefur komið fyrir? Ekkert. En af hverju ertu svona klæddur? Þú ert þó ekki farinn að rúbba þér í sparidressinn á morgnana? Hefur náttúrlega dáið í nótt, ha? Skiptu þér ekki af því kunningi! Ég blæði kók. Halló, - tvo kók!“ (bls. 18).

„Þannig hélt leikurinn áfram: Okkur varðar svo sem ekkert um það, þótt strákgreyið hafi kannski tekið sér fótabað í nótt, sagði einhver. Sá held ég að hafi sjans! sagði annar. Blæddu í einn kók til, sagði sá þriðji. Og Bambínó blæddi í kók, einnig sígarettur, og borgaði með fimmtíukalli. [...] Þeir höfðu bara gaman af að láta hann finna það annað slagið, að hann var yngstur í hópnum, svo ungur að það mátti kallast fádæma heppni hvað honum var leyft að spila billjard; og hann ekki fimmtán.

Partí, sagði einn, og þar með var snókerinn búinn. [...] En þegar hann gekk eftir Austurstræti, og vindhviðan frá höfninni stóð gegnum hliðarsund, kom honum til hugar að líta inn á Sóðabarinn. Sodabar Fontaine: Þar klúktu þeir á uppháum stólum við mjótt langborð og drukku sjeik: Einar Err, Snafsi og trommuleikarinn Páll Pálsson, oft nefndur Kjuði, stundum Trommukjuði.“ (bls. 19-20)