Μπορούμε να γίνουμε αυτό που ονειρευόμαστε ; | Katerina Bakogianni | TEDxUniversityofMacedonia Can we become what we dream of? | Katerina Bakogianni | TEDxUniversityofMacedonia Pouvons-nous être ce que nous rêvons d'être ? | Katerina Bakogianni | TEDxUniversité de Macédoine

Μεταγραφή: Vasiliki Meletiadou Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi Transcription: Vasiliki Meletiadou Editing: Chryssa R. Takahashi

Θα ξεκινήσω με ένα νούμερο, 58. I will start with a number: 58.

Τι είναι το 58; What is 58?

58 είναι το ποσοστό της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα σήμερα. 58 is the percentage of young, unemployed people in Greece today.

Τα νέα δεν είναι καλά, τα ξέρετε. It is not good news, you know that.

Είναι χειρότερα απ' ό,τι ήταν πριν από τρία χρόνια.

Η ανεργία σύμφωνα με την Eurofound πριν από τρία χρόνια ήταν 44%. According to Eurofound, unemployment three years ago was 44%.

Το περιεχόμενο της σημερινής μου ομιλίας The content of my talk today

μπορώ να σας το πω με λιγότερο από 140 χαρακτήρες. can be summed up with fewer than 140 characters.

Με ένα tweet. With a Tweet.

Αλλά μπορώ να το πω και με μόνο έξι χαρακτήρες. But I can also say it using just six characters.

Τον Βαγγέλη, τον Θάνο, τον Τζακ, τον Παναγιώτη, Vangelis, Thanos, Jack, Panagiotis,

την Αναστασία και τον κ. Αλεξανδράκη. Anastasia and Mr Alexandrakis.

Ο Βαγγέλης Τιμολέων. Vangelis Timoleon.

Ο Βαγγέλης είναι 18 χρονών και μόλις μπήκε στο πανεπιστήμιο Vangelis is 18 years old and just started university

στη σχολή ναυπηγών στο Πολυτεχνείο στην Αθήνα. at the Shipbuilding school, Athens National Technical University.

Μπήκε πρώτος στη σχολή ναυπηγών. He was the first to enter the shipbuilding school.

Τον συνάντησα στις αρχές Σεπτεμβρίου λίγο πριν ξεκινήσει το πανεπιστήμιο. I met him at the beginning of September, just before he started university.

Ο Βαγγέλης ζει σ' ένα μικρό σπίτι στον Άγιο Δημήτριο της Αθήνας. Vangelis lives in a small house in Agios Dimitrios, in Athens.

Η μητέρα του είναι άνεργη. His mother is unemployed.

Έτσι ξέρει από πρώτο χέρι πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα σήμερα, So he knows firsthand how difficult things are today,

τι σημαίνει να μην έχεις δουλειά. what it means to be unemployed.

Όταν, λοιπόν, συμπλήρωνε το μηχανογραφικό του είχε μια έννοια. So when he was completing his computer he had a meaning.

Να βρει μια δουλειά που θα του εξασφάλιζε επαγγελματική αποκατάσταση. To find a job that would provide him with vocational rehabilitation.

Είχε και τους γονείς του πάνω απ' το κεφάλι του που του έλεγαν, He also had his parents above his head who told him,

τον προέτρεπαν να βάλει πρώτη μια σχολή ανωτάτων αξιωματικών he was urged to put in a senior officer school first

για να μην έχει τον φόβο της ανεργίας, για να έχει μια σίγουρη δουλειά. so that he could have job security and not worry about unemployment.

Ο Βαγγέλης όμως εκείνη την ημέρα μου είπε: However, that day Vangelis said to me:

«Δεν θέλω να βάλω μια στολή "I don't want to wear a uniform, restricting my dreams and thoughts."

που θα καπακώνει τα όνειρα και τις σκέψεις μου». that will cover my dreams and thoughts ".

Μου είπε όμως και κάτι άλλο. He also said something else.

Ότι ανάλογα με το πώς θα είναι οι απαιτήσεις της σχολής μου, He said that, subject to the demands of his studies -

-σας θυμίζω ότι δεν είχε ξεκινήσει ακόμα το Πολυτεχνείο- -I remind you that the Polytechnic had not started yet-

είμαι πρόθυμος να κάνω ό,τι μου ζητηθεί. I am willing to do whatever is asked of me.

Σε μαγαζί, σε καφετέρια, χειρωνακτική εργασία. shop assistant, waiter, manual labourer.

Θέλω, μου είπε, τα λεφτά που θα ξοδεύω να είναι δικά μου. He told me he wanted to have his own money to spend,

Να μην είμαι βάρος στους γονείς μου. not to impose on his parents.

Τον Βαγγέλη τον συνάντησα στις 15 Σεπτεμβρίου περίπου. I met Vangelis around 15th September.

Ούτε μια εβδομάδα αργότερα είχε βρει ήδη δουλειά. Less than a week later, he had a job

Σε μια μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία. in a big shipping company.

Για την ακρίβεια, δύο ναυτιλιακές εταιρείες του πρόσφεραν δουλειά, Actually two shipping companies offered him a job

κι εκείνος επέλεξε την καλύτερη από τις δύο. and he selected the best one.

Είναι, λοιπόν, ο Βαγγέλης εξαίρεση που βρήκε δουλειά στην Ελλάδα της κρίσης; So is Vangelis an exception, for finding a job in Greece, in a crisis,

Και μάλιστα πριν καν μπει στο Πολυτεχνείο; before he even entered university?

Πράγματι, είναι εξαίρεση. Προφανώς. He is indeed an exception, obviously.

Κι επειδή βρήκε δουλειά αλλά και για έναν άλλο λόγο. For finding a job, and for one more reason.

Γιατί παρά τις δύσκολες συνθήκες στο περιβάλλον του Because, in spite of the problems at home

και γενικότερα στη χώρα, and the country in general,

ο Βαγγέλης επέλεξε να τραβήξει τον δρόμο του. Vangelis chose to go his own way.

Κι αν ένα πράγμα θέλω να μοιραστώ μαζί σας σήμερα The one thing I want to share with you today

είναι ότι απ' όλους τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει is that of all the people I met

κανείς τους δεν κατάφερε να κάνει ό,τι έκανε nobody was able to do what they did

επειδή οι συνθήκες τον ευνόησαν, επειδή οι συνθήκες ήταν εύκολες, because the conditions favored him, because the conditions were easy,

αλλά επειδή αγνόησαν τις συνθήκες. but because they ignored the conditions.

Αυτή είναι η δουλειά μου, είμαι στο «Κ» της Καθημερινής I write for "K", the magazine of Kathimerini newspaper.

και κάθε Κυριακή παίρνω μια συνέντευξη και μεταφέρω μετά μια ιστορία στο χαρτί. Each Sunday I interview someone and publish their story.

Κι επειδή δεν μπορώ να φωτογραφίσω όλους αυτους τους υπέροχους ανθρώπους As I can't photograph all these amazing people,

φωτογράφισα τα «Κ» περίπου μιας τετραετίας I used their photos from the magazine in the past four years,

για να πάρετε μια εικόνα πόσοι πολλοί είναι. to give you an idea of how many there are. Είναι πάνω από 250. There are over 250 people.

Το δεύτερο πράγμα που θέλω να μοιραστώ μαζί σας σήμερα, The second idea I want to share with you today

είναι ότι αν δεν έχετε βρει αυτό ακόμα που θέλετε να κάνετε is that, if you still don't know what you want to do,

συνεχίστε να ψάχνετε. continue searching.

Η ζωή σας κατά πολύ μεγάλο μέρος θα είναι η δουλειά σας. Most of your life will revolve around your job.

Κι αν δεν αγαπάτε αυτό που κάνετε, ούτε καλά θα περνάτε If you don't love what you do,

και πολύ φοβάμαι ότι δεν θα τα καταφέρετε. and I am very afraid you will not succeed.

Ο Θάνος Παππάς. Thanos Pappas.

Τον γνώρισα πέρυσι τον Μάιο. I met him in May last year.

Ο Θάνος είναι 23 χρονών κι είναι σχεδιαστής αυτοκινήτων. Thanos is 23 years old and is a car designer.

Κι είναι από τους τυχερούς ανθρώπους γιατί ήξερε τι ήθελε να κάνει He is one of the lucky ones,

από οκτώ χρονών. at the age of eight.

Μεγάλωσε στην Καλαμάτα, έπαιζε με τα αυτοκινητάκια του He grew up in Kalamata, playing with his toy cars

όπως όλα τα αγοράκια στο πάτωμα στο δωμάτιό του like all boys, on the floor in his room,

κι όνειρό του δεν ήταν να γίνει ο Σουμάχερ ή ο Νίκι Λάουντα, but he didn't dream of becoming Schumacher or Niki Lauda,

αλλά ο Αλέξανδρος Ισιγόνης, είναι ο Έλληνας που σχεδίασε το Mini Cooper. but Alexandros Isigonis, the Greek who designed the Mini Cooper.

Όταν τον γνώρισα τον Θάνο, τα πράγματα πήγαιναν πάρα πολύ καλά γι' αυτόν. When I met Thanos, everything was going really well for him.

Είχε μόλις κερδίσει το πρώτο βραβείο στη Fiat He had just won his first prize at Fiat

για σχεδιασμό αυτοκινήτων για άτομα με ειδικές ανάγκες, for car design for people with disabilities,

ήταν υποψήφιος για το βραβείο επιχειρηματικότητας he had been nominated for the entrepreneurship award,

κι είχε ανοίξει και δική του εταιρεία στα 23 του χρόνια μ' έναν φίλο του and had set up his own company already, at 23, with a friend,

για να κατασκευάσει το πρώτο αυτοκίνητο. looking to manufacture his first car.

Κι όλα αυτά πρέπει να σας πω, από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. And all this during his studies at the University of the Aegean.

Το λέω αυτό γιατί κι ο Θάνος, όπως ίσως και πολλοί από εσάς, I say this because Thanos, as perhaps a lot of you,

έχοντας ψάξει τα πράγματα στο ίντερνετ, having done research on the internet,

ήθελε να πάει σ' ένα καλό πανεπιστήμιο στο εξωτερικό. wanted to go to a good university abroad.

Αλλά οι γονείς του δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να τον στείλουν. But his parents could not afford to send him there.

Και ο Θάνος επέλεξε το τμήμα σχεδιασμού προϊόντων στο πανεπιστήμιο του Αιγαίου And Thanos chose the department of product design at the University of the Aegean

γιατί πίστευε ότι αυτό θα τον οδηγούσε καλύτερα στα όνειρά του, because he believed that it would lead him to his dream.

παρόλο που και πάλι οι γονείς του τού έλεγαν Though his parents told him

να συμπληρώσει στο μηχανογραφικό μια σχολή με υψηλότερη βάση. to complete in computer science a school with a higher base.

Και τι θα κάνεις αν δεν καταφέρεις να σχεδιάσεις αυτοκίνητο στην Ελλάδα And what will you do if you do not manage to design a car in Greece

και να το κατασκευάσεις; and build it?

Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα να κατασκευάζεις αυτοκίνητα στην Ελλάδα. It's not an easy task to manufacture a car in Greece.

Δεν έχουμε καν βιομηχανία. We don't even have an industry here.

Και μου απάντησε, And he answered

«Είμαι προετοιμασμένος και για την αποτυχία. "I am not afraid of failure,

Γιατί άμα θέλεις κάτι πάρα πολύ πιστεύω ότι τελικά θα γίνει». Because if you want something very much, I believe that it will finally happen ".

Τηλεφώνησα στο Θάνο πριν από λίγες μέρες

να του πω ότι θα ανέβω στη Θεσσαλονίκη από την Αθήνα to let him know I was planning to travel to Thessaloniki

και ότι θα τον συμπεριλάβω στη σημερινή μου ομιλία and that I would include him in today's talk,

και να δω τι κάνει, πώς πάνε τα πράγματα. so I wanted to find out how things were going for him.

Και τα νέα δεν ήταν πολύ καλά για τον Θάνο. Thanos's news was not very good.

Δεν πήρε τελικά το βραβείο επιχειρηματικότητας.

Πρέπει να είναι στον στρατό. he has to do his military service.

Παράλληλα εργάζεται freelance σε μια εταιρεία παιχνιδιών At the same time he is freelancing at a toy factory, designing toys

και σχεδιάζει παιχνίδια με πολύ λίγα χρήματα.

Δύσκολα τα βγάζει πέρα, όμως δεν τον πειράζει. He has a hard time coping, but he does not mind.

Εξακολουθεί όποτε μπορεί, κάθε εβδομάδα σχεδόν, He continues whenever possible, almost every week,

να βλέπει επιχειρηματίες και να ζητά χρηματοδότηση για το πρότζεκτ του. to meet business people and to seek sponsorship for his project.

Δεν το έχει βάλει κάτω. He has not put it down.

Δεν είναι success story, His is not a success story,

αλλά είναι κάποιος που προσπαθεί και πιστεύει ότι θα τα καταφέρει but he is someone who keeps trying and believes that he can make it

γιατί το τελευταίο ραντεβού που είχε, το πιο πρόσφατο, because at his last meeting

ο μεγάλος επιχειρηματίας που τον είδε από την Πελοπόννησο, νότια, the businessman from Peloponisos,

του έδωσε θάρρος ότι μπορεί και να χρηματοδοτήσει την προσπάθειά του. gave him hope, by saying that he may finance his project.

Η αποτυχία δεν πειράζει, λοιπόν, το οποίο με φέρνει Failure is not the end,

στον πιο νέο άνθρωπο από τον οποίο έχω πάρει ποτέ συνέντευξη. to the youngest man I have ever interviewed.

Φαίνεται. Δεκαπέντε χρονών ο Τζακ Αντράκα. You can tell.

Ο Τζακ εφηύρε ένα τεστ διαγνωστικό για τον καρκίνο του παγκρέατος Jack devised a test for diagnosing pancreatic cancer

σε ηλικία 15 ετών από την κουζίνα του σπιτιού του. at the age of 15, in the kitchen at home.

'Εκανε πειράματα από την κουζίνα του σπιτιού του με μικρόβια, με ιούς. He was doing experiments on germs and viruses in his kitchen.

Mου είπε μάλιστα όταν τον συνάντησα He actually told me when I met him that he came close to infecting the food

ότι κόντεψε να μολύνει το φαγητό της μητέρας του that he almost contaminated his mother's food

που τo παρασκεύαζε για την υπόλοιπη οικογένεια. who made it for the rest of the family.

Ο λόγος που ήθελε να το κάνει ήταν γιατί ένας οικογενειακός τους φίλος The reason he was doing that was that a family friend

είχε πεθάνει από καρκίνο του παγκρέατος had died of pancreatic cancer

και το διαγνωστικό τεστ το οποίο τελικά εφηύρε and the diagnostic test that he invented

είναι κατά 800 φορές φθηνότερο και κατά 160 περίπου φορές πιο γρήγορο was 800 times cheaper

από το τεστ που κυκλοφορεί σήμερα στην αγορά. than the test currently available.

Το οποίο βέβαια είναι πολύ σημαντικό γιατί αν έχεις αυτή την ασθένεια Which is very important because when one has this illness,

όσο πιο γρήγορα το μάθεις, τόσο καλύτερα για να ξεκινήσεις θεραπεία. early diagnosis means early treatment.

Είναι ο Τζακ ιδιοφυΐα; Is Jack a genius

Που στα δεκαπέντε του χρόνια έκανε μια τόσο σπουδαία ανακάλυψη; for making such an incredible discovery, aged 15?

Ο ίδιος δεν το πιστεύει. He doesn't think so.

Ο Τζακ έστειλε 200 μέιλ σε καθηγητές πανεπιστημίου με την ιδέα του Jack sent 200 emails to university professors

και του απάντησε μόνο ένας.

Οι 199, είτε δεν του απάντησαν καθόλου, The other 199 either did not answer at all,

είτε του είπαν ότι δεν αξίζει να προχωρήσει με την ιδέα του. or they said that his idea was not worth pursuing.

Αλλά ο Τζακ επέμενε, γιατί όπως πιστεύει ο ίδιος, But Jack persisted, because he believes that

«Η αποτυχία είναι ό,τι καλύτερο για τη δημιουργικότητα». "Failure is the best thing for creativity."

Η Αναστασία Παπαδοπούλου, ερευνήτρια της χρονιάς το 2011 Anastasia Papadopoulou from Thessaloniki,

απ' τη Θεσσαλονίκη, για την εργασία της πάνω στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. researcher of the year in 2011 for her work on rheumatoid arthritis.

Το ενδιαφέρον με την Αναστασία κι ο λόγος που την προσέγγισα τότε What's interesting about Anastasia, and the reason I contacted her at the time

είναι ότι κατά τη διάρκεια της εργασίας της είχε απορριφθεί is that, in the course of her work she had been rejected

από όλα τα προγράμματα χρηματοδότησης στην Ελλάδα. by all sponsorship programmes in Greece. Αλλά εκείνη συνέχισε να προσπαθεί να πάρει χρηματοδότηση. However, she continued to try and get sponsorship.

Τελικά πήρε από το εξωτερικό, άρχισε να κάνει την έρευνά της με πολύ λίγα μέσα She ended up getting it from abroad and began her research with few resources

και πώς μου περιέγραψε την έρευνα στην Ελλάδα; and she described to me the state of research in Greece

Σαν να προσπαθείς να χτίσεις μια γέφυρα χωρίς υλικά. as trying to build a bridge without building materials.

Ο Παναγιώτης έπρεπε κάποια στιγμή στη ζωή του Panagiotis knew that at some point

να ξαναχτίσει το ίδιο του το μέλλον σχεδόν χωρίς πόδια. he had to re-build his life, practically with no legs.

Ο Παναγιώτης ήταν 21 όταν οδηγώντας τη μηχανή του, 500 κυβικών, When Panagiotis was 21,

δέκα μέτρα περίπου από το σπίτι του, and when ten metres away from his house,

έπεσε πάνω του ένα αυτοκίνητο που παραβίασε το στοπ, he was hit by a car that failed to stop at a junction.

τον έριξε κάτω και δεν ξαναπερπάτησε ποτέ. He fell and he never walked again.

Όμως σήμερα είναι πετυχημένος με τα συμβατικά μέτρα και σταθμά. Aber heute ist er nach konventionellen Maßstäben erfolgreich. Today, however,

Εργάζεται, βγάζει χρήματα, κάνει αυτό που του αρέσει. He is working, earning and doing something he enjoys.

Είναι εμψυχωτής, βγάζει δηλαδή ομιλίες σε πολύ κόσμο. He is an animator, that is, he gives speeches to a lot of people.

Κι αυτό που κάνει είναι να προσπαθεί να γεφυρώσει άτομα με αναπηρία trying to bridge the gap

με άτομα που δεν έχουν αναπηρία.

Βγαίνει με την κοπέλα του, διασκεδάζει. He goes out with his girlfriend, he has fun.

Τον συνάντησα τον Παναγιώτη πριν από δύο εβδομάδες για καφέ στην Αθήνα I met Panagiotis for a coffee in Athens, two weeks ago

για να με βοηθήσει να γράψω τη σημερινή μου ομιλία, to seek his help in writing today's talk,

γιατί αυτή είναι η δουλειά του, και με παρακάλεσε να προσθέσω το εξής: because that's his job,

Βέβαια, μου είπε ο Παναγιώτης, υπήρχαν μέρες που κοιτούσα το ταβάνι that there were many days when Panagiotis stared at the ceiling

κι έλεγα, γιατί να μου συμβεί εμένα αυτό; and thought "Why me?"

Όμως το ταβάνι δεν του απάντησε κι ο Παναγιώτης αποφάσισε να προχωρήσει. But the ceiling never answered,

Και σήμερα θεωρεί ότι είναι πιο ευτυχισμένος στα 38 του χρόνια And today, at 38, he thinks that he is happier

από πολλούς άλλους συνομήλικούς του. than many others at the same age.

Όχι γιατί η ζωή του είναι τέλεια. Η ζωή του προφανώς δεν είναι τέλεια. Not because his life is perfect, because it obviously isn't,

Αλλά γιατί έχοντας περάσει μια πολύ μεγάλη δυσκολία but having suffered a major setback,

δεν τον πτοούν πια τα μικρά εμπόδια. he is no longer afraid of small obstacles,

Ξέρει ότι μπορεί να τα ξεπεράσει. he knows that he will overcome them.

Οπότε αυτοί οι άνθρωποι που νομίζω ότι είναι ευτυχισμένοι So the people that I consider to be happy,

απ' την εμπειρία μου, through my experience in this job for four years,

μετά από τέσσερα χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά

είναι εκείνοι που κυνηγούν το όνειρό τους με πάθος are the ones who chase their dream with passion

και δεν φοβούνται την αποτυχία. without fearing failure.

Υπάρχει και κάτι άλλο που θα ήταν παράλειψη να μην το αναφέρω, τα χρήματα. There is one more thing I must not leave out: money.

Κανείς με τους οποίους έχω μιλήσει Nobody I've talked to

δεν έχουν θέσει ως πρωταρχικό στόχο τα χρήματα,

που βεβαίως είναι σημαντικά. although it's definitely important.

Υπάρχει αυτό το σχεδιάγραμμα στο διαδίκτυο. I found this diagram online.

Αν καταφέρουμε στη ζωή μας να κάνουμε αυτό που αγαπάμε If we manage to be doing

αυτό που είμαστε καλοί και να βγάλουμε και κάποια χρήματα,

νομίζω ότι είμαστε πιο ευτυχισμένοι. we will be at our happiest.

Η δική μου γενιά, υπάρχουν δυο τρεις απ' τη δική μου γενιά εδώ, In my generation, I believe there are two or three of us here,

είχαμε επηρεαστεί από μια ταινία που ίσως την έχετε δει κι εσείς, we were influenced by a film that perhaps you have seen too,

τον Κύκλο των Χαμένων Ποιητών με τον Ρόμπιν Ουίλιαμς. 'Dead Poets Society' with Robin Williams.

Και λέγαμε: Carpe Diem, άδραξε τη μέρα, And we used to say, "Carpe Diem," "Seize the Day,"

για να νιώσουμε καλύτερα και να προσπαθήσουμε περισσότερο. to make ourselves feel better and try harder.

Carpe diem, άδραξε τη μέρα στα Λατινικά. Carpe diem, seize the Day in Latin.

Σήμερα τα παιδιά μου λένε: You only live once. Today my children say: "You only live once."

Είμαι περίπου στο μέσο, είμαι πάνω από το μέσο της ζωή μου I am halfway through my life, actually more than that,

κι έχω πλέον την υποψία, σχεδόν βεβαιότητα, ότι το yolo ισχύει. and I feel, I am almost certain, that YOLO makes sense.

Πού είμαι εγώ μετά από τέσσερα χρόνια που κάνω αυτές τις συνεντεύξεις; Where am I at, after four years of interviewing people?

Πριν από πέντε χρόνια εργαζόμουν στην τηλεόραση. Five years ago, I was working in television.

Είχα χάσει τη δουλειά μου, δουλειές δεν υπήρχαν. I had lost my job, there were no jobs available.

Ήταν η αρχή της οικονομικής κρίσης. It was the start of the financial crisis.

Ήμουν απογοητευμένη. I was disappointed.

Ήμουν φοβισμένη. I was frightened.

Τέσσερα χρόνια μετά, η ζωή μου είναι πολύ διαφορετική. Four years later, my life is very different.

Γιατί γνωρίζοντας αυτούς τους ανθρώπους Because meeting these people

που είναι ευχαριστημένοι με αυτό που κάνουν who are happy with what they are doing,

και προσπαθούν κάθε μέρα, πολλές φορές σαββατοκύριακα, πάρα πολλές ώρες, and try every day for many hours, and most weekends

να το κάνουν καλύτερα, to improve their lives,

κι εργάζονται τόσες πολλές ώρες επειδή τους αρέσει, working such long hours because they enjoy it,

προσπαθώ κι εγώ να γίνω λίγο καλύτερη σε αυτό που κάνω. I am also trying to become a little better at what I do.

Και η διέξοδος στα όνειρα, Pursuing your dreams

αν είναι κάτι που μπορούμε να συγκρατήσουμε σήμερα is something you can learn from.

δεν σας το λέω με τη χαζοχαρούμενη έννοια ότι η οικονομική κρίση δεν πειράζει I am not making light of the crisis, saying that it's not important

ή ότι αυτό το πολιτικό σύστημα δεν μας επηρεάζει, or that this political system does not affect us,

μας επηρεάζει πολύ, σας επηρεάζει πάρα πολύ, it affects us a lot, it affects you a lot,

αλλά δεν είναι ανάγκη να το σκεφτόμαστε και συνέχεια. but we do not need to think about it all the time.

Θα τελειώσω με έναν ακόμα νέο. I will finish with one more young man.

Ο κύριος Αλεξανδράκης. Mr Alexandrakis.

Ο κ. Αλεξανδράκης είναι 96 ετών. Mr Alexandrakis is 96 years old.

Νομίζω δεν του φαίνεται. I do not think so.

Εγώ τον συνάντησα πριν από τρία χρόνια που ήταν 93 στο μαγαζί του. I met him three years ago, when he was 93, in his shop.

Έχει το παλαιότερο εμπορικό κατάστημα στην οδό Ερμού στην Αθήνα με ρούχα. He owns the oldest clothes shop in Ermou street, in Athens.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αγόραζε τα ρούχα του Eleftherios Venizelos used to shop there,

απ' το εμπορικό κατάστημα Αλεξανδράκης. in Mr Alexandrakis's shop.

Τον είχα ρωτήσει τον κ. Αλεξανδράκη: I asked Mr Alexandrakis:

«Γιατί πάτε ακόμα στη δουλειά σας στα 96 σας χρόνια;» "Why do you still go to work at 96?"

Και μου λέει: «Γιατί με ξεκουράζει. And he tells me: "Because it relaxes me.

Γιατί μου αρέσει.

Παρόλο που πια δεν μπαίνει κανένας πελάτης σχεδόν στο μαγαζί Although almost no customers enter the store anymore

δεν με πειράζει γιατί δεν είναι δυνατόν μια κρίση να ανατρέψει τα πάντα». Das macht mir nichts aus, denn eine Krise kann nicht alles auf den Kopf stellen." "I do not mind because it is not possible for a crisis to overthrow everything."

Τον είχα ρωτήσει τον κ. Αλεξανδράκη, I also asked him -

- είχα βρει ευκαιρία όταν τον συνάντησα πριν από τρία χρόνια - I had the opportunity when I met him three years ago -

αν στην ηλικία του έχει αρχίσει να καταλαβαίνει whether, at his age,

ποιο είναι το νόημα της ζωής.

Μου απάντησε με μεγάλη ευκολία. He answered me with great ease.

Το νόημα της ζωής είναι να έχεις πετύχει σε κάτι, The meaning of life is to have succeeded in something,

να μην περάσει έτσι. not to go like that.

Ελπίζω, ειλικρινά, οι άνθρωποι που σας παρουσίασα σήμερα I sincerely hope

να σας ενέπνευσαν λίγο ώστε η ζωή σας να μην περάσει έτσι. to inspire you a little so that your life does not go that way.

Ευχαριστώ. Thank you.

(Χειροκρότημα) (Applause)