Start learning this lesson now

Video lessons from YouTube, Was kam vor der Geschichte? Der Ursprung der Menschheit

Was kam vor der Geschichte? Der Ursprung der Menschheit

Unsere Welt fühlt sich Normal an.

Gewöhnlich, es kommt uns vor als hätten Menschen schon immer so gelebt wie wir.

Aber noch nie zuvor hatten wir Menschen es so einfach wie heute.

Wir haben uns selbst eine Welt geschaffen.

In der wir nicht mehr ums Überleben kämpfen müssen.

Essen, Unterkunft und Sicherheit fühlen sich selbstverständlich an.

Sind es aber nicht.

Über 99,99% der Menschheitsgeschichte sahen noch ganz anders aus.

Und es gibt nicht nur eine Menschheitsgeschichte.

Alles begann vor sechs Millionen Jahren als sich die Hominini aus der Familie der Menschenaffen entwickelten.

Vor 2,8 Millionen Jahren entstand daraus die Gattung Homo.

Wir glauben von uns die einzigen Menschen zu sein.

Aber das ist falsch.

Als wir Homo Sapiens Sapiens vor 200.000 Jahren entstanden, gab es mindestens noch sechs weitere Menschen Arten.

Verwandte mit ähnlicher Intelligenz und vergleichbaren Fähigkeiten.

Eine gruselige Vorstellung.

Fast wie ein Leben mit Aliens.

Einige dieser Arten waren extrem erfolgreich.

Homo Erectus überlebte zwei Millionen Jahre lang.

Das ist zehnmal länger als der moderne Menschen.

Die letzten der anderen Menschenarten verschwanden vor circa 10.000 Jahren.

Wir wissen nicht genau warum.

Ein Paar Prozent unserer DNA kommt von Neandertaler oder anderen Arten.

Wir haben uns also mit ihnen vermischt ohne komplett zu verschmelzen.

Es ist nicht geklärt ob wir unsere Verwandten verdrängt, oder ob wir sie gewaltsam ausgelöscht haben.

So oder so, wir sind die einzigen überlebenden.

Zurück zu unseren Anfängen.

Vor 2,8 Millionen Jahren verwendeten wir bereits Werkzeuge.

Aber sonst war unser Fortschritt sehr langsam bis wir lernten das Feuer zu kontrollieren.

Mit Feuer konnten wir kochen und mehr Nährstoffe aus Nahrung ziehen.

Extra Energie für wachsende Gehirn.

Licht und Wärme bescherten uns außerdem längere Tage und angenehmere Winter.

Mit Feuer konnten wir unsere Feinde einschüchtern und effektiver jägern.

Wenn man einen Wald anzündet kann man anschließend gegrillte Tiere unten es einsammeln.

Vor 300.000 Jahren Leben die meisten Menschen Arten kleinen Jäger und Sammler Gemeinschaften zusammen.

Sie hatten Feuer, Holz- und Steinwerkzeuge, planten voraus, begruben ihre Toten, und schufen eigene Kulturen.

Aber das wichtigste war, sie kommuniziert wie miteinander.

Wahrscheinlich in einer Art einfache Ursprache.

Wenn wir eine Zeitmaschine hätten:

Wie weit können wir zurückgehen ein Baby entführen und problemlos in der heutigen Zeit groß ziehen?

Wissenschaftler sind sich uneins.

Anatomisch gesehen gibt es den modernen Menschen zwar seit 200.000 Jahren.

Aber wir könnten wahrscheinlich nicht mehr als 70.000 Jahre zurückgehen.

Noch früher den Babys würden wohl ein Paar wichtige Genmutationen fehlen

um moderne Sprach und abstrakte Denkfähigkeit zu entwickeln.

Vor circa 50.000 Jahren gab es eine wahre Innovation Explosion.

Werkzeuge und Waffen wurden fortschrittlicher und Kulturen vielschichtiger.

Spätestens ab diesem Zeitpunkt besaßen Menschen ein sehr vielseitiges Gehirn

und nutzten komplexe Sprache um effektiv und sehr genau zu kommunizieren.

Dadurch konnten wir enger zusammenarbeiten.

Und genau das unterscheidet uns von anderen Lebewesen.

Nicht unsere vergleichsweise schwachen Körper oder sinne, sondern die Fähigkeit in großen Gruppen flexibel zusammenzuarbeiten.

Viel effektiver als starr Bienenvölker oder winzige Wolfsrudel.

Mit der Entwicklung unseres Gehirns entstanden für uns ganz neue Möglichkeiten.

Erstens, der schnelle Erwerb von Wissen.

Zweitens, der Erhalt dieses Wissen zu über Generationen hinweg.

Drittens, der Aufbau auf und die Erweiterung des alten Wissens.

Bis zu diesem Punkt konnten Informationen über Generationen hinweg nur über die Gene weitergegeben werden.

Was sehr ineffizient ist.

Und trotzdem in den nächsten 40.000 Jahren blieb erst einmal alles relativ unverändert.

Es gibt nur wenig worauf man hätte aufbauen können.

Wir waren ein Tier unter vielen.

Wenn man ein Hochhaus bauen muss man erst einmal wissen was eine Hütte ist.

Es ist einfach arrogant auf unsere Vorfahren herabzublicken.

Das wäre ignorant.

Die Menschen vor 50.000 Jahren waren Survival spezialisten.

Sie kannten sich in ihrer Umgebung perfekt aus,

hatten fine kalibrierte Sinne,

und besaßen ein beeindruckendes Wissen über Pflanzen und Tiere.

Sie fertigten komplexe Werkzeuge an für diese jahrelanges Training

und hervorragende feinmotorische Fähigkeiten benötigten.

Durch ihren harten Alltag hatten sie die Körper von Hochleistungssportlern

und sie verfügten über ein ausgeprägtes Sozialleben.

Durch den ständigen Überlebenskampf waren ihre Gehirne vielleicht sogar größer als die der modernen Menschen heute.

Als Gruppe wissen wir viel mehr als sie.

Aber als Individuen sind wir ihnen unterlegen.

Vor circa 12.000 Jahren entwickelten Menschen an mehreren Orten parallel den Ackerbau.

Dann ging alles sehr schnell.

Bisher musste jeder einzelne, um als Jäger und Sammler zu überleben, überragende physische und geistige Fähigkeiten besitzen.

Durch den Ackerbau konnten die Menschen nun die Aufgaben untereinander aufteilen und sich schließlich spezialisieren.

Dadurch konnten die Einen bessere Werkzeuge herstellen, und die Anderen sich Zeit für Anbau oder Viehzucht nehmen, oder etwas neues erfinden.

Mit der Zeit entstand das was wir heutzutage Zivilisationen.

Ackerbau wurde zur verlässlichen Ressource.

Und Menschen konnten Essen sogar erstmals lagern,

was natürlich mit Getreide viel besser funktioniert als mit Fleisch.

Um Essensvorräte zu schützen bildeten sich enge Gemeinschaften.

Die ersten Verteidigungsstruktur wurden gebaut.

Das Bedürfnis nach Organisation wuchs.

Organisation brachte noch mehr Effizienz.

Dörfer wurden zu Städte, Städte wurden zu Königreiche und Königreiche zu Imperien.

Menschen begannen sie zu vernetzen und in großem Stil wissen auszutauschen.

Der Fortschritt nahm exponentiell zu.

Vor etwa 500 Jahren nahm die wissenschaftliche Revolution ihren Anfang.

Mathematik, Physik, Astronomie, Biologie und Chemie stellten alles auf den Kopf.

Kurz darauf folgt die Industrielle Revolution und legte den Grundstein für die moderne Welt.

Mit wachsender Effizienz konnten sich mehr Menschen darauf konzentrieren unsere Art weiterzubringen.

Und das war nicht die letzte Revolution.

Die Erfindung des Computers seine Entwicklung zum Alltagsmedium und das Internet formten die Welt in der wir Heute leben.

Es ist unfassbar wie schnell das Alles passiert ist.

Vor ungefähr 125.000 Generationen entwickelte sich die erste Menschen Arte.

Vor circa 7.500 Generationen erblickte der moderne Mensch das Licht der Welt.

500 Generationen ist es her, dass Zivilisationen entstanden.

Vor 20 Generationen ging es wirklich los mit der Wissenschaft.

Und das Internet hat sich erst vor einer Generation verbreitet.

Es geht uns heute so gut wie noch keiner Generation zuvor.

Wir haben diesen Planeten verwandelt.

Die Zusammensetzung seiner Atmosphäre, seiner Landschaft und Wälder, und auch die Lebewesen die auf ihm Leben.

Wir erleuchten die Nacht mit künstlichen Sternen.

Menschen fliegen Metallkästen durch die Luft und sogar zum Mond.

Roboter fliegen zu anderen Planeten.

Mit mechanischen Augen können wir weit in die Vergangenheit des Universums sehen.

Wir sind Meister im sammeln und speichern von Wissen.

Ein durchschnittlicher Schüler heute weiß mehr über das Universum als ein gelehrter vor ein Paar Hundert Jahren.

Die Herrschaft der Menschen ist unbestritten, aber zerbrechlich.

Wir sind unseren Vorfahren vor 70.000 Jahren extrem ähnlich.

Aber unseren Lebensstil gibt es erst seit 0,001% unserer Geschichte.

Man kann nicht vorhersehen wie unsere Zukunft aussieht.

Wir errichten ein Hochhaus, wissen aber nicht ob es auf stabilem Grund oder Treibsand gebaut wird.

Belassen wir es erst mal dabei.

Nächstes mal wenn du deinem Zug verpasst, dein Burger zu kalt ist, oder Sie mal wieder jemand vordrängelt:

Denkt einfach daran wie Einzigartig die Welt ist, die wir uns selber geschaffen haben.

Mit wie vielen Wundern wir leben!

Vielleicht lohnt es sich nicht sich über die kleinen Dinge zu ärgern.

Was kam vor der Geschichte? Der Ursprung der Menschheit came|came|||history||origin||humanity ||||||origem||humanidade 什么||||||起源||人类 cosa||||||origine|| Що|||||||| co|przyszło|przed|tą|historią|początek|pochodzenie|| What came before the story? The origin of mankind ¿Qué vino antes de la historia? El origen de la humanidad Qu'y a-t-il eu avant l'histoire ? L'origine de l'humanité Cosa c'è stato prima della storia? L'origine dell'umanità 역사 이전에는 무엇이 있었을까? 인류의 기원 Co było przed historią? Początek ludzkości O que é que precedeu a História? A origem da humanidade Что было до истории? Происхождение человечества Tarihten önce ne vardı? İnsanlığın kökeni Що було до історії? Походження людства 故事发生之前发生了什么？人类的起源

Unsere Welt fühlt sich Normal an. ||feels||| ||||normale| nasz|świat|czuje|się|normalnie|w |||||нормальною Our world feels normal. Nuestro mundo se siente normal. Notre monde semble normal. Il nostro mondo sembra normale. Nosso mundo parece normal. Nasz świat wydaje się normalny.

Gewöhnlich, es kommt uns vor als hätten Menschen schon immer so gelebt wie wir. Usually||||||had|||||lived|| normalmente|geralmente|parece||||tivessem vivido|||||||nós zwykle|to|przychodzi|nam|wydaje się|jakby|mieli|ludzie|już|zawsze|tak|żyli|jak|my ||здається||здається|||||завжди|||| Usually, it seems to us that people have always lived like us. Por lo general, nos parece que la gente siempre ha vivido como nosotros. Habituellement, il nous semble que les gens ont toujours vécu comme nous. Di solito, ci sembra che le persone abbiano sempre vissuto come noi. Geralmente, parece-nos que as pessoas sempre viveram como nós. Zwyczajny, wydaje nam się, że ludzie zawsze żyli tak jak my.

Aber noch nie zuvor hatten wir Menschen es so einfach wie heute. |||before|||||||| |ще||||||||просто|| ale|jeszcze|nigdy|wcześniej|mieli|my|ludzie|to|tak|łatwo|jak|dzisiaj |||||||||||hoje But we humans have never had it easier than today. Mais jamais auparavant cela n'a été aussi facile pour nous les humains qu'aujourd'hui. Ma mai prima d'ora gli esseri umani hanno avuto la vita così facile come oggi. Mas nós humanos nunca tivemos isso tão fácil quanto hoje. Ale nigdy wcześniej nie mieliśmy tak łatwego życia jak dzisiaj.

Wir haben uns selbst eine Welt geschaffen. ||||||created ||||||criado my|mamy|sobie|sami|jeden|świat|stworzyliśmy We have created a world for ourselves. Nous avons créé un monde pour nous-mêmes. Stworzyliśmy sobie świat.

In der wir nicht mehr ums Überleben kämpfen müssen. |||||||combattere| |||||about|survival|| ||в якій ми||||||повинні w|której|my|nie|więcej|o|przetrwanie|walczyć|musimy ||||||sobrevivência|| In which we no longer have to fight for survival. Dans lequel nous n'avons plus à lutter pour survivre. Em que não precisamos mais lutar pela sobrevivência. W którym nie musimy już walczyć o przetrwanie.

Essen, Unterkunft und Sicherheit fühlen sich selbstverständlich an. |accommodation||safety|||naturally| |alloggio|||||| jedzenie|zakwaterowanie|i|bezpieczeństwo|czują|się|oczywiste|jako |Alojamento|||sentir||natural| Food, accommodation and security feel natural. La nourriture, l'hébergement et la sécurité semblent naturels. Comida, acomodação e segurança parecem naturais. Jedzenie, schronienie i bezpieczeństwo wydają się oczywiste.

Sind es aber nicht. są|to|ale|nie Є|||не є But they are not. Mais ce n'est pas. Ale takie nie są.

Über 99,99% der Menschheitsgeschichte sahen noch ganz anders aus. ||history of humanity|looked|still||| |||виглядали|ще|зовсім|| ||história da humanidade||||| ponad|całej|historii ludzkości|wyglądały|jeszcze|zupełnie|inaczej|z |||sono|||| Over 99.99% of human history looked very different. Plus de 99,99% de l'histoire humaine était très différente. Oltre il 99,99% della storia dell'umanità si presentava in modo completamente diverso. Mais de 99,99% da história humana parecia muito diferente. Ponad 99,99% historii ludzkości wyglądało zupełnie inaczej.

Und es gibt nicht nur eine Menschheitsgeschichte. ||||||human history ||||||história da humanidade i|to|jest|nie|tylko|jedna|historia ludzkości And there is not just one human history. Et il n'y a pas qu'une seule histoire humaine. E non c'è solo una storia dell'umanità. E não há apenas uma história humana. I nie ma tylko jednej historii ludzkości.

Alles begann vor sechs Millionen Jahren als sich die Hominini aus der Familie der Menschenaffen entwickelten. ||||||when|themselves||hominins|||||great apes|developed ||||||||||||||Людиноподібні мавпи|розвинулися з |||||||||Hominínios|||||humanos|desenvolveram wszystko|zaczęło się|przed|sześcioma|milionami|lat|kiedy|się|te|homininy|z|rodziny|||małp człekokształtnych|rozwijały się ||||||||||||||scimmie antropomorfe| Everything began six million years ago when the Hominini evolved from the family of great apes. Tutto ebbe inizio sei milioni di anni fa, quando gli Hominini si svilupparono dalla famiglia delle scimmie antropomorfe. Tudo começou seis milhões de anos atrás, quando os hominini se desenvolveram da família dos grandes macacos. Wszystko zaczęło się sześć milionów lat temu, gdy Hominini wyewoluowali z rodziny małp człekokształtnych.

Vor 2,8 Millionen Jahren entstand daraus die Gattung Homo. ||||||genere| |||emerged|from it||genus|Homo |||surgiu|||gênero|homem przed|milionami|lat|powstała|z tego|ta|rodzaj|Homo |||виникла|з цього||рід| The genus Homo emerged 2.8 million years ago. O gênero Homo surgiu há 2,8 milhões de anos. Około 2,8 miliona lat temu powstał z tego rodzaj Homo.

Wir glauben von uns die einzigen Menschen zu sein. We believe that we are the only people. Acreditamos que somos as únicas pessoas. Wierzymy, że jesteśmy jedynymi ludźmi.

Aber das ist falsch. But this is wrong. Ale to jest fałsz.

Als wir Homo Sapiens Sapiens vor 200.000 Jahren entstanden, gab es mindestens noch sechs weitere Menschen Arten. |||||||powstali||||||dalsze|ludzie|gatunki When we created Homo Sapiens Sapiens 200,000 years ago, there were at least six other species. Quando criamos o Homo Sapiens Sapiens 200.000 anos atrás, havia pelo menos seis outras espécies humanas. Kiedy Homo Sapiens Sapiens powstał 200 000 lat temu, istniało co najmniej sześć innych gatunków ludzi.

Verwandte mit ähnlicher Intelligenz und vergleichbaren Fähigkeiten. |||||porównywalnymi|zdolności Relatives with similar intelligence and comparable skills. Parentes com inteligência semelhante e habilidades comparáveis. Krewni o podobnej inteligencji i porównywalnych umiejętnościach.

Fast wie ein Leben mit Aliens. |||||aliens prawie|jak|jedno|życie|z|obcymi Almost like living with aliens. Quase como viver com alienígenas. Prawie jak życie z obcymi.

Einige dieser Arten waren extrem erfolgreich. Some||species|||successful |||||успішними niektóre|tych|gatunków|były|ekstremalnie|udane |||||bem-sucedidas Some of these types have been extremely successful. Alguns desses tipos foram extremamente bem-sucedidos. Niektóre z tych gatunków były niezwykle udane.

Homo Erectus überlebte zwei Millionen Jahre lang. |erect|survived|||| Homo|Erectus|przetrwał|dwa|miliony|lat|długo Homo|Erectus|sobreviveu|||| Homo Erectus survived for two million years. O Homo Erectus sobreviveu por dois milhões de anos. Homo Erectus przetrwał przez dwa miliony lat.

Das ist zehnmal länger als der moderne Menschen. ||ten times||||| ||dieci volte||||| to|jest|dziesięć razy|dłuższy|niż|ten|nowoczesny|człowiek That is ten times longer than modern man. To jest dziesięć razy dłużej niż nowoczesny człowiek.

Die letzten der anderen Menschenarten verschwanden vor circa 10.000 Jahren. ||||human species|disappeared||around| |||||зникли||| ||||specie umane|||| te|ostatnie|tych|innych|gatunków|zniknęły|przed|około|lat ||||espécies humanas|desapareceram||| The last of the other species disappeared around 10,000 years ago. Ostatnie z innych gatunków ludzi zniknęły około 10 000 lat temu.

Wir wissen nicht genau warum. |sabemos não exatamente||| my|wiemy|nie|dokładnie|dlaczego We don't know exactly why. Nie wiemy dokładnie dlaczego.

Ein Paar Prozent unserer DNA kommt von Neandertaler oder anderen Arten. |||||||Neanderthals||| ||||DNA|||||| para|procent||naszego|DNA|pochodzi|od|Neandertalczyków|lub|innych|gatunków |||||||Neandertais||| A few percent of our DNA comes from Neanderthals or other species. Uma pequena porcentagem do nosso DNA vem de neandertais ou outras espécies. Kilka procent naszego DNA pochodzi od Neandertalczyków lub innych gatunków.

Wir haben uns also mit ihnen vermischt ohne komplett zu verschmelzen. ||||||mixed||completely||merge ||||||змішалися||||злитися воєдино ||||||misturado||||fundir my|mamy|się|więc|z|nimi|wymieszaliśmy|bez|całkowicie|do|zlaniać ||||||mischati|senza|||fondere So we mixed with them without completely merging. Então, nós nos misturamos com eles sem nos fundir completamente. Zatem wymieszaliśmy się z nimi, nie łącząc się całkowicie.

Es ist nicht geklärt ob wir unsere Verwandten verdrängt, oder ob wir sie gewaltsam ausgelöscht haben. |||resolved|||||displaced||whether||them|by force|wiped out| ||||||||витіснили|||||насильницьким шляхом|знищили|винищили |||||||parentes|preempted|||||de forma violenta|exterminado| to|jest|nie|wyjaśnione|czy|my|nasze|krewnych|wypieraliśmy|lub|czy|my|ich|siłą|zniszczyliśmy| ||||||||verdrent||||||| It is not clear whether we displaced our relatives, or whether we violently extinguished them. Não está claro se substituímos nossos parentes ou se os exterminamos à força. Nie jest jasne, czy wypchnęliśmy naszych krewnych, czy też brutalnie ich wyeliminowaliśmy.

So oder so, wir sind die einzigen überlebenden. |||||||sobreviventes So||||||only|survivors tak|lub|tak|my|jesteśmy|ci|jedyni|ocaleni Отже||||||| ||||||unici|sopravvissuti One way or another, we are the only survivors. De qualquer maneira, somos os únicos sobreviventes. Tak czy inaczej, jesteśmy jedynymi ocalałymi.

Zurück zu unseren Anfängen. |||beginnings Назад||| z powrotem|do|naszych|początków |||origini Back to our beginnings. De volta aos nossos inícios. Wracając do naszych początków.

Vor 2,8 Millionen Jahren verwendeten wir bereits Werkzeuge. ||||||strumenti |||used||already|tools |||usávamos|||ferramentas przed|milionami|lat|używaliśmy|my|już|narzędzia |||використовували||вже| We used tools 2.8 million years ago. Usamos ferramentas há 2,8 milhões de anos. Już 2,8 miliona lat temu używaliśmy narzędzi.

Aber sonst war unser Fortschritt sehr langsam bis wir lernten das Feuer zu kontrollieren. ||||avanço||||||||| |otherwise|||progress||||||||| ma|altrimenti||||||||imparammo|||| ale|w przeciwnym razie|był|nasz|postęp|bardzo|powolny|aż|my|nauczyliśmy się|ognia|ogień|do|kontrolowania Але|інакше|||||||||||| But otherwise our progress was very slow until we learned to control the fire. Mas, caso contrário, nosso progresso foi muito lento até que aprendemos a controlar o fogo. Ale poza tym nasz postęp był bardzo powolny, aż nauczyliśmy się kontrolować ogień.

Mit Feuer konnten wir kochen und mehr Nährstoffe aus Nahrung ziehen. |||||||nutrients||food| |||||||поживні речовини||їжа| |||||||nutrientes||alimento|extrahieren z|ogniem|mogliśmy|my|gotować|i|więcej|składników odżywczych|z|jedzenia|wydobywać |||||||nutrienti||| With fire we could cook and draw more nutrients from food. Com o fogo, poderíamos cozinhar e extrair mais nutrientes dos alimentos. Dzięki ogniowi mogliśmy gotować i wydobywać więcej składników odżywczych z jedzenia.

Extra Energie für wachsende Gehirn. |||growing|brain |||зростаючий|мозок dodatkowa|energia|dla|rosnącego|mózgu |||crescendo|cérebro em crescimento Extra energy for growing brains. Energia extra para o crescimento de cérebros. Dodatkowa energia dla rosnącego mózgu.

Licht und Wärme bescherten uns außerdem längere Tage und angenehmere Winter. |||bestowed||also||||more pleasant| |||дарували||крім того|довші|дні||приємніші|зими |||proporcionaram trouxeram||além disso||||mais agradáveis| światło|i|ciepło|przyniosły|nam|ponadto|dłuższe|dni|i|przyjemniejsze|zimy |||portarono||||||più piacevoli| Light and warmth also gave us longer days and more pleasant winters. Luz e calor também nos davam dias mais longos e invernos mais agradáveis. Światło i ciepło zapewniły nam dłuższe dni i przyjemniejsze zimy.

Mit Feuer konnten wir unsere Feinde einschüchtern und effektiver jägern. |||||enemies|intimidate|||hunt |||||ворогів|залякати||ефективніше|полювати ефективніше z|ogniem|mogliśmy|my|naszych|wrogów|zastraszać|i|skuteczniej|polować |||||inimigos|intimidar||| With fire we were able to intimidate and hunt our enemies more effectively. Com o fogo, conseguimos intimidar nossos inimigos e caçá-los com mais eficácia. Dzięki ogniu mogliśmy zastraszać naszych wrogów i skuteczniej polować.

Wenn man einen Wald anzündet kann man anschließend gegrillte Tiere unten es einsammeln. ||||acende|||depois disso|||||coletar |||forest|ignite|||after|grilled||below||collect |||bosco|accende|||successivamente|||||raccogliere gdy|ktoś|jeden|las|podpala|może|ktoś|następnie|grillowane|zwierzęta|na dole|to|zbierać |||ліс|підпалює||людина|потім|смажені||внизу||збирати If you set fire to a forest you can then collect grilled animals below it. Si vous mettez le feu à une forêt, vous pouvez alors récupérer des animaux grillés en dessous. Se você incendiar uma floresta, poderá coletar animais grelhados abaixo dela. Kiedy zapalisz las, możesz później zbierać upieczone zwierzęta.

Vor 300.000 Jahren Leben die meisten Menschen Arten kleinen Jäger und Sammler Gemeinschaften zusammen. ||||||of||hunters|||communities| |||||||малих||||| przed|lat|żyli|ci|większość|ludzi|rodzajów|małych|myśliwych|i|zbieraczy|społeczności|razem |||||||||||comunidades| 300,000 years ago, most people lived together in small hunter-gatherer communities. Il y a 300 000 ans, la plupart des espèces humaines vivaient ensemble dans de petites communautés de chasseurs-cueilleurs. Há 300.000 anos, a maioria das pessoas vivia juntas em pequenas comunidades de caçadores-coletores. 300 000 lat temu większość ludzi żyła w małych społecznościach myśliwych i zbieraczy.

Sie hatten Feuer, Holz- und Steinwerkzeuge, planten voraus, begruben ihre Toten, und schufen eigene Kulturen. |||wood||stone tools|planned|ahead|buried||||created|| |||||utensili di pietra||in anticipo|seppellivano|||||proprie| oni|mieli|ogień||i|kamienne narzędzia|planowali|z wyprzedzeniem|grzebali|ich|zmarłych|i|stworzyli|własne|kultury |||||ferramentas de pedra|plantavam|antecipadamente|enterravam||||criaram|| They had fire, wood and stone tools, planned ahead, buried their dead, and created their own cultures. Ils avaient du feu, des outils de bois et de pierre, planifiaient à l'avance, enterraient leurs morts et créaient leurs propres cultures. Eles tinham ferramentas de fogo, madeira e pedra, planejadas com antecedência, enterraram seus mortos e criaram suas próprias culturas. Mieli ogień, narzędzia drewniane i kamienne, planowali z wyprzedzeniem, grzebali swoich zmarłych i tworzyli własne kultury.

Aber das wichtigste war, sie kommuniziert wie miteinander. |||||communicates||together |||||comunicavano|| ale|to|najważniejsze|było|oni|komunikowali|jak|ze sobą |||||comunica-se|| But the most important thing was that she communicated as if with each other. Mas o mais importante era que eles se comunicavam como se estivessem um com o outro. Ale najważniejsze było to, że komunikowali się ze sobą.

Wahrscheinlich in einer Art einfache Ursprache. Probably|||||ancestor language provavelmente||||simples|língua primitiva prawdopodobnie|w|pewnej|formie|proste|język praprzodków |||||lingua madre Probably in a kind of simple original language. Probablement dans une sorte de langage original simple. Probabilmente in una sorta di semplice lingua originaria. Provavelmente em um tipo de linguagem original simples. Prawdopodobnie w jakimś rodzaju prostej prajęzyka.

Wenn wir eine Zeitmaschine hätten: |||time machine|had jeśli|my|maszyna|czasowa|mielibyśmy If we had a time machine: Se avessimo una macchina del tempo: Se tivéssemos uma máquina do tempo: Gdybyśmy mieli maszynę czasu:

Wie weit können wir zurückgehen ein Baby entführen und problemlos in der heutigen Zeit groß ziehen? ||||go back|||kidnap||without any problems|||today's||raise|raise ||||voltar atrás|||entertain||sem problemas|||||grande|criar e educar jak|daleko|możemy|my|cofnąć się|jeden|niemowlę|porwać|i|bezproblemowo|w|dzisiejszej|współczesnej|czas|duży|wychować |||||||||||||||виховувати How far can we go back kidnapping a baby and raising it with ease today? Jusqu'à quand pouvons-nous kidnapper un bébé et l'élever facilement de nos jours ? Quanto indietro possiamo tornare per rapire un neonato e crescerlo senza problemi ai giorni nostri? Até onde podemos voltar a sequestrar um bebê e criá-lo facilmente hoje? Jak daleko możemy cofnąć się, aby porwać dziecko i bezproblemowo wychować je w dzisiejszych czasach?

Wissenschaftler sind sich uneins. scientists|||divided |||não concordam naukowcy|są|sobie|niezgodni Scientists disagree. Os cientistas discordam. Naukowcy są podzieleni.

Anatomisch gesehen gibt es den modernen Menschen zwar seit 200.000 Jahren. anatomically|||||||for|for| |||||||embora|| anatomicznie|widząc|istnieje|to|nowoczesnego|współczesnego|człowieka|co prawda|od|lat Anatomically speaking, modern humans have existed for 200,000 years. Anatomiquement, l'homme moderne existe depuis 200 000 ans. Anatomicamente falando, os humanos modernos existem há 200.000 anos. Anatomicznie nowoczesny człowiek istnieje od około 200 000 lat.

Aber wir könnten wahrscheinlich nicht mehr als 70.000 Jahre zurückgehen. |||probably|||||go back ale|my|moglibyśmy|prawdopodobnie|nie|więcej|niż|lat|cofnąć się But we probably couldn't go back more than 70,000 years. Mas provavelmente não poderíamos voltar mais de 70.000 anos. Jednak prawdopodobnie nie moglibyśmy cofnąć się dalej niż 70 000 lat.

Noch früher den Babys würden wohl ein Paar wichtige Genmutationen fehlen |||bebês||provavelmente||||mutações genéticas| |||||probably||||gene mutations|be missing Ще раніше|||||ймовірно||||| jeszcze|wcześniej|tym|niemowlętom|by|prawdopodobnie|jedna|para|ważne|mutacje genowe|brakować Even earlier the babies would be missing a couple of important gene mutations Même plus tôt, les bébés manqueraient probablement de quelques mutations génétiques importantes Ainda mais cedo, os bebês estariam perdendo algumas importantes mutações genéticas Jeszcze wcześniej niemowlętom prawdopodobnie brakowałoby kilku ważnych mutacji genetycznych.

um moderne Sprach und abstrakte Denkfähigkeit zu entwickeln. ||||abstract|ability to think||develop ||||abstrata|Thinking ability|| aby|nowoczesne|język|i|abstrakcyjne|zdolność myślenia|do|rozwijać to develop modern language and abstract thinking skills. développer des compétences en langage moderne et en pensée abstraite. desenvolver linguagem moderna e habilidades de pensamento abstrato. aby rozwinąć nowoczesny język i zdolność do abstrakcyjnego myślenia.

Vor circa 50.000 Jahren gab es eine wahre Innovation Explosion. |||gave|||true|innovation| przed|około|lat|było|to|jedna|prawdziwa|innowacja|eksplozja Around 50,000 years ago there was a real innovation explosion. Il y a environ 50 000 ans, il y a eu une véritable explosion de l'innovation. Cerca de 50.000 anos atrás, houve uma verdadeira explosão de inovação. Około 50 000 lat temu miała miejsce prawdziwa eksplozja innowacji.

Werkzeuge und Waffen wurden fortschrittlicher und Kulturen vielschichtiger. tools||weapons|||||more layered Інструменти||||||| narzędzia|i|broń|stały się|bardziej zaawansowane|i|kultury|bardziej złożone ||armas||mais avançados|||multifacetado Tools and weapons became more advanced and cultures more complex. Les outils et les armes sont devenus plus avancés et les cultures plus complexes. Ferramentas e armas tornaram-se mais avançadas e culturas mais complexas. Narzędzia i broń stały się bardziej zaawansowane, a kultury bardziej złożone.

Spätestens ab diesem Zeitpunkt besaßen Menschen ein sehr vielseitiges Gehirn at the latest||||owned||||versatile| Щонайпізніше|||момент часу|володіли||||багатофункціональний| najpóźniej|od|tym|czasie|posiadali|ludzie|bardzo||wszechstronne|mózg ||||possuíam||||versátil| From this point at the latest, people had a very versatile brain Au plus tard à partir de ce moment, les gens avaient un cerveau très polyvalent A partir deste ponto, o mais tardar, as pessoas tinham um cérebro muito versátil Najpóźniej od tego momentu ludzie posiadali bardzo wszechstronny mózg

und nutzten komplexe Sprache um effektiv und sehr genau zu kommunizieren. |utilized|complex|||effectively|||||to communicate |usaram||||||||| i|wykorzystywali|złożony|język|aby|efektywnie|i|bardzo|dokładnie|do|komunikowania and used complex language to communicate effectively and very precisely. e usou linguagem complexa para se comunicar de maneira eficaz e precisa. i używali złożonego języka, aby skutecznie i bardzo precyzyjnie komunikować się.

Dadurch konnten wir enger zusammenarbeiten. |could||closer| dzięki temu|mogliśmy|my|bliżej|współpracować assim|||mais próximos| This allowed us to work more closely together. Isso nos permitiu trabalhar mais de perto. Dzięki temu mogliśmy ściślej współpracować.

Und genau das unterscheidet uns von anderen Lebewesen. |||distinguishes||||living beings |||distingue||||seres vivos i|dokładnie|to|odróżnia|nas|od|innych|istot żywych And that is exactly what distinguishes us from other living things. I to właśnie odróżnia nas od innych istot żywych.

Nicht unsere vergleichsweise schwachen Körper oder sinne, sondern die Fähigkeit in großen Gruppen flexibel zusammenzuarbeiten. ||comparatively|weak|bodies||senses|but||ability||||flexibly|to collaborate не|||||||||||||| nie|nasze|względnie|słabe|ciała|lub|zmysły|lecz|ta|zdolność|w|dużych|grupach|elastycznie|współpracować ||relativamente|fracos||||||capacidade||||| Not our comparatively weak body or senses, but the ability to work flexibly in large groups. Pas nos corps ou nos esprits relativement faibles, mais la capacité de travailler de manière flexible dans de grands groupes. Não é o nosso corpo ou sentidos relativamente fracos, mas a capacidade de trabalhar com flexibilidade em grandes grupos. Nie nasze stosunkowo słabe ciała czy zmysły, lecz zdolność do elastycznej współpracy w dużych grupach.

Viel effektiver als starr Bienenvölker oder winzige Wolfsrudel. |||rigid|bee colonies||tiny|wolf packs |||rígido|colônias de abelhas||minúsculos|matilhas de lobos dużo|efektywniej|niż|sztywne|roje pszczół|lub|maleńkie|stada wilków Much more effective than rigid bee colonies or tiny wolf packs. Beaucoup plus efficace que les colonies d'abeilles rigides ou les minuscules meutes de loups. Muito mais eficaz do que colônias rígidas de abelhas ou pequenos grupos de lobos. O wiele skuteczniej niż sztywne roje pszczół czy małe stada wilków.

Mit der Entwicklung unseres Gehirns entstanden für uns ganz neue Möglichkeiten. ||development|our|brain|emerged||||| ||||cérebro|surgiram||||| z|rozwoju||naszego|mózgu|powstały|dla|nas|całkiem|nowe|możliwości |||||виникли||||| With the development of our brain, completely new opportunities emerged for us. Com o desenvolvimento do nosso cérebro, surgiram oportunidades completamente novas para nós. Z rozwojem naszego mózgu pojawiły się dla nas zupełnie nowe możliwości.

Erstens, der schnelle Erwerb von Wissen. ||quick|acquisition|| |||Aquisição||conhecimento po pierwsze|szybki||nabywanie|wiedzy|wiedza First, the quick acquisition of knowledge. Premièrement, l'acquisition rapide de connaissances. Primeiro, a rápida aquisição de conhecimento. Po pierwsze, szybkie przyswajanie wiedzy.

Zweitens, der Erhalt dieses Wissen zu über Generationen hinweg. Second, maintaining this knowledge across generations. Deuxièmement, la préservation de ces connaissances au fil des générations. Segundo, mantendo esse conhecimento através das gerações. Во-вторых, сохранение этих знаний для будущих поколений. Po drugie, zachowanie tej wiedzy przez pokolenia.

Drittens, der Aufbau auf und die Erweiterung des alten Wissens. ||||||||starego|wiedzy Third, building on and expanding the old knowledge. Terceiro, construindo e expandindo o conhecimento antigo. Po trzecie, budowanie na i rozszerzanie starej wiedzy.

Bis zu diesem Punkt konnten Informationen über Generationen hinweg nur über die Gene weitergegeben werden. Up to this point, information could only be passed on through genes across generations. Até esse ponto, as informações só podiam ser transmitidas através de genes através de gerações. Do tego momentu informacje mogły być przekazywane przez pokolenia tylko za pośrednictwem genów.

Was sehr ineffizient ist. Which is very inefficient. Co jest bardzo nieefektywne.

Und trotzdem in den nächsten 40.000 Jahren blieb erst einmal alles relativ unverändert. |nevertheless|||next||remained||||relatively|unchanged |І все ж|||||||||| i|mimo to|w|następnych||latach|pozostało|najpierw|raz|wszystko|względnie|niezmienione |||||||||||inalterado And yet for the next 40,000 years, everything remained relatively unchanged. E, no entanto, pelos próximos 40.000 anos, tudo permaneceu relativamente inalterado. A mimo to przez następne 40 000 lat wszystko pozostało względnie niezmienione.

Es gibt nur wenig worauf man hätte aufbauen können. |||little|which|||build| ||||sobre o que|||| to|jest|tylko|mało|na co|się|miałby|budować|móc There is little to build on. Il y a peu de choses sur lesquelles s'appuyer. Há pouco para construir. Jest tylko niewiele rzeczy, na których można by było budować.

Wir waren ein Tier unter vielen. ||||among| |||||багатьох my|byliśmy|jedno|zwierzę|wśród|wielu We were one animal among many. Nós éramos um animal entre muitos. Byliśmy zwierzęciem wśród wielu.

Wenn man ein Hochhaus bauen muss man erst einmal wissen was eine Hütte ist. |||skyscraper|||||||||cabin| |||Arranha-céu|||||||||cabana| jeśli|się|jeden|wieżowiec|budować|musi|się|najpierw|raz|wiedzieć|co|jedna|chata|jest When you build a skyscraper you first have to know what a hut is. Quando você constrói um arranha-céu, primeiro precisa saber o que é uma cabana. Aby zbudować wieżowiec, najpierw trzeba wiedzieć, czym jest chata.

Es ist einfach arrogant auf unsere Vorfahren herabzublicken. |||arrogant|||ancestors|look down ||||||antepassados|desprezar alguém to|jest|po prostu|aroganckim|na|naszych|przodków|patrzeć z góry It is simply arrogant to look down on our ancestors. C'est juste arrogant de mépriser nos ancêtres. É simplesmente arrogante menosprezar nossos ancestrais. Это просто высокомерно - смотреть на наших предков свысока. To po prostu aroganckie patrzeć z góry na naszych przodków.

Das wäre ignorant. ||ignorant to|byłoby|ignorantem That would be ignorant. Ce serait de l'ignorance. To byłoby ignorant.

Die Menschen vor 50.000 Jahren waren Survival spezialisten. |||||survival|specialists |||||sobrevivência| ci|ludzie|przed|lat|byli|przetrwania|specjalistami People 50,000 years ago were survival specialists. As pessoas há 50.000 anos eram especialistas em sobrevivência. Ludzie sprzed 50 000 lat byli specjalistami od przetrwania.

Sie kannten sich in ihrer Umgebung perfekt aus, |knew||||environment|| |||||ambiente|| oni|znali|się|w|ich|otoczeniu|doskonale|z They knew their surroundings perfectly, Ils connaissaient parfaitement leur région, Eles conheciam o ambiente perfeitamente, Doskonale znali swoje otoczenie,

hatten fine kalibrierte Sinne, |fine|calibrated|senses мали тонко налаштовані|||відчуття mieli|dobrze|skalibrowane|zmysły |sentidos finos|calibrados|sentidos had fine calibrated senses tinha sentidos bem calibrados, mieli doskonale skalibrowane zmysły,

und besaßen ein beeindruckendes Wissen über Pflanzen und Tiere. |possessed||impressive||||| |мали||||||| i|posiadali|wiedzę|imponującą|wiedzę|o|roślinach|i|zwierzętach |possuíam||impressionante||||| and had an impressive knowledge of plants and animals. e tinha um conhecimento impressionante de plantas e animais. i posiadali imponującą wiedzę o roślinach i zwierzętach.

Sie fertigten komplexe Werkzeuge an für diese jahrelanges Training They|manufactured||tools||||years of| |fabricaram||||||anos de| oni|wytwarzali|złożone|narzędzia|do|dla|te|wieloletnie|trening They made complex tools for these years of training Eles criaram ferramentas complexas para esses anos de treinamento Wytwarzali skomplikowane narzędzia, do których potrzebne były wieloletnie treningi

und hervorragende feinmotorische Fähigkeiten benötigten. |outstanding|fine motor|skills|needed |excelentes|habilidades motoras finas||precisavam i|doskonałe|precyzyjne|umiejętności|potrzebowali and needed excellent fine motor skills. et une excellente motricité fine. e precisava de excelentes habilidades motoras finas. i doskonałe umiejętności manualne.

Durch ihren harten Alltag hatten sie die Körper von Hochleistungssportlern ||hard|daily life||||||high-performance athletes |||||||тіла спортсменів|| przez|ich|ciężki|codzienność|mieli|oni|ciała|ciała|od|sportowców wyczynowych |||||||||atletas de alta performance Due to their hard everyday life, they had the bodies of high-performance athletes Devido à sua difícil vida cotidiana, eles tinham o corpo de atletas de alto desempenho Dzięki swojej ciężkiej codzienności mieli ciała sportowców wyczynowych.

und sie verfügten über ein ausgeprägtes Sozialleben. ||had|||pronounced|social life ||dispunham de|||marcado|vida social i|oni|dysponowali|nad|życie|wyraźne|życie towarzyskie and they had a strong social life. et ils avaient une forte vie sociale. e eles tiveram uma vida social forte. I mieli rozwinięte życie towarzyskie.

Durch den ständigen Überlebenskampf waren ihre Gehirne vielleicht sogar größer als die der modernen Menschen heute. ||constant|struggle for survival|||||||||||| через||||||||||||||| przez|ten|ciągły|walka o przetrwanie|były|ich|mózgi|może|nawet|większe|niż|te|nowoczesnych||ludzi|dzisiaj ||constante|luta pela sobrevivência|||||||||||| As a result of the constant struggle for survival, their brains may even have been larger than those of modern humans today. Como resultado da constante luta pela sobrevivência, seus cérebros podem até ter sido maiores do que os dos humanos modernos hoje. Dzięki nieustannej walce o przetrwanie ich mózgi były może nawet większe niż mózgi współczesnych ludzi.

Als Gruppe wissen wir viel mehr als sie. ||||||ніж| jako|grupa|wiemy|my|dużo|więcej|niż|oni As a group, we know a lot more than they do. Como grupo, sabemos muito mais do que eles. Как группа, мы знаем гораздо больше, чем они. Jako grupa wiemy znacznie więcej niż oni.

Aber als Individuen sind wir ihnen unterlegen. ||||||inferior ||||||inferiores a ale|jako|jednostki|jesteśmy|my|im|ustępujemy But as individuals we are inferior to them. Mas, como indivíduos, somos inferiores a eles. Но как личности мы уступаем им. Ale jako jednostki jesteśmy im podlegli.

Vor circa 12.000 Jahren entwickelten Menschen an mehreren Orten parallel den Ackerbau. |||developed|||several|places|parallel||agriculture |||desenvolveram||||locais|||agricultura przed|około|lat|rozwijali|ludzie|w|kilku|miejscach|równolegle|uprawę|rolnictwo Around 12,000 years ago, people developed agriculture at several locations in parallel. Il y a environ 12 000 ans, les gens ont développé l'agriculture à plusieurs endroits en même temps. Cerca de 12.000 anos atrás, as pessoas desenvolveram agricultura em vários locais em paralelo. Около 12 000 лет назад люди развивали сельское хозяйство одновременно в нескольких местах. Około 12 000 lat temu ludzie w kilku miejscach równolegle rozwinęli rolnictwo.

Dann ging alles sehr schnell. |пішло||| wtedy|poszło|wszystko|bardzo|szybko Then everything went very fast. Então tudo correu muito rápido. Potem wszystko potoczyło się bardzo szybko.

Bisher musste jeder einzelne, um als Jäger und Sammler zu überleben, überragende physische und geistige Fähigkeiten besitzen. So far||||||||||survive|outstanding|physical||mental|abilities|possess ||||||||coletor|||superiores|||mentais||possuir jak dotąd|musiał|każdy|pojedynczy|aby|jako|myśliwy|i|zbieracz|do|przetrwania|wybitne|fizyczne|i|umysłowe|zdolności|posiadać ||||||||збирач|||||||| Until now, each individual had to have outstanding physical and mental skills to survive as a hunter-gatherer. Jusqu'à présent, pour survivre en tant que chasseur-cueilleur, chaque individu devait posséder des capacités physiques et mentales supérieures. Até agora, cada indivíduo tinha que ter excelentes habilidades físicas e mentais para sobreviver como caçador-coletor. Do tej pory każdy z nas, aby przetrwać jako myśliwy i zbieracz, musiał posiadać wyjątkowe zdolności fizyczne i umysłowe.

Durch den Ackerbau konnten die Menschen nun die Aufgaben untereinander aufteilen und sich schließlich spezialisieren. ||agriculture||||||tasks|among themselves|divide|||finally|specialize ||землеробство||||тепер|||||||зрештою| przez|ten|rolnictwo|mogli|ci|ludzie|teraz|te|zadania|między sobą|dzielić|i|się|w końcu|specjalizować |||||||||entre si|dividir tarefas|||finalmente por fim| Thanks to arable farming, people could now divide up the tasks among themselves and eventually specialize. Por meio da agricultura, as pessoas agora podiam dividir as tarefas entre si e, eventualmente, se especializar. Dzięki rolnictwu ludzie mogli teraz dzielić się zadaniami i w końcu się specjalizować.

Dadurch konnten die Einen bessere Werkzeuge herstellen, und die Anderen sich Zeit für Anbau oder Viehzucht nehmen, oder etwas neues erfinden. ||||better|tools|make|||||||cultivation||animal husbandry|||||invent Завдяки цьому|||||||||||||||||||| przez to|mogli|ci|jedni|lepsze|narzędzia|wytwarzać|i|ci|drudzy|się|czas|na|uprawę|lub|hodowlę|brać|lub|coś|nowego|wynajdować ||||||produzir|||||||cultivo||criação de gado|||||inventar algo This allowed some to make better tools and others to take time to grow or breed cattle, or invent something new. En conséquence, certains pourraient fabriquer de meilleurs outils, et d'autres pourraient prendre leur temps pour cultiver, élever du bétail ou inventer quelque chose de nouveau. Isso permitiu que alguns produzissem melhores ferramentas e outros que dedicassem tempo para cultivar ou criar gado, ou inventar algo novo. Dzięki temu jedni mogli wytwarzać lepsze narzędzia, a inni poświęcać czas na uprawy lub hodowlę zwierząt, lub wymyślać coś nowego.

Mit der Zeit entstand das was wir heutzutage Zivilisationen. |||emerged||||nowadays|civilizations |a||||||| z|tym|czas|powstało|to|co|my|obecnie|cywilizacje Over time, what we have today is civilizations. Com o tempo, o que temos hoje são civilizações. Z biegiem czasu powstało to, co dzisiaj nazywamy cywilizacjami.

Ackerbau wurde zur verlässlichen Ressource. agriculture|||reliable|resource |||confiável| rolnictwo|stało się|do|niezawodnej|zasoby Agriculture became a reliable resource. L'agriculture est devenue une ressource fiable. A agricultura se tornou um recurso confiável. Rolnictwo stało się niezawodnym źródłem.

Und Menschen konnten Essen sogar erstmals lagern, ||||||store І||||навіть|вперше| i|ludzie|mogli|jedzenie|nawet|po raz pierwszy|przechowywać ||||||armazenar And people could even store food for the first time, E as pessoas poderiam até armazenar comida pela primeira vez, A ludzie mogli po raz pierwszy przechowywać jedzenie,

was natürlich mit Getreide viel besser funktioniert als mit Fleisch. |||cereal|||||| co|oczywiście|z|zbożem|dużo|lepiej|działa|niż|z|mięsem which of course works much better with cereals than with meat. o que obviamente funciona muito melhor com cereais do que com carne. co oczywiście działa znacznie lepiej z zbożem niż z mięsem.

Um Essensvorräte zu schützen bildeten sich enge Gemeinschaften. |food supplies|||formed||close-knit|communities |reservas de comida||proteger|||estreitas|comunidades aby|zapasy jedzenia|do|chronić|tworzyły się||bliskie|społeczności Close communities were formed to protect food supplies. Des communautés proches ont été formées pour protéger les approvisionnements alimentaires. Comunidades próximas foram formadas para proteger o suprimento de alimentos. Aby chronić zapasy żywności, tworzyły się bliskie społeczności.

Die ersten Verteidigungsstruktur wurden gebaut. ||defense structure|| ||estrutura de defesa|| te|pierwsze|struktury obronne|zostały|zbudowane The first defense structure was built. Les premières structures défensives sont construites. A primeira estrutura de defesa foi construída. Zbudowano pierwsze struktury obronne.

Das Bedürfnis nach Organisation wuchs. |need|||grew |necessity|||cresceu to|potrzeba|po|organizacji|rosła The need for organization grew. Le besoin d'organisation grandit. A necessidade de organização cresceu. Potrzeba organizacji rosła.

Organisation brachte noch mehr Effizienz. |brought|||efficiency ||||eficiência organizacja|przyniosła|jeszcze|więcej|efektywności Organization brought even more efficiency. A organização trouxe ainda mais eficiência. Organizacja przyniosła jeszcze większą efektywność.

Dörfer wurden zu Städte, Städte wurden zu Königreiche und Königreiche zu Imperien. villages|||||||||||empires wioski|stały się|do|miasta|miasta|stały się|do|królestwa|i|królestwa|do|imperia vilas|||cidades|||||||| Villages became cities, cities became kingdoms, and kingdoms became empires. Aldeias se tornaram cidades, cidades se tornaram reinos e reinos se tornaram impérios. Wioski stały się miastami, miasta stały się królestwami, a królestwa stały się imperiami.

Menschen begannen sie zu vernetzen und in großem Stil wissen auszutauschen. ||||connect|||large|scale||to exchange ||||conectar||||||trocar conhecimento ludzie|zaczęli|je|do|łączyć|i|w|dużym|stylu|wiedzę|wymieniać People started networking and sharing knowledge on a large scale. Les gens ont commencé à réseauter et à partager leurs connaissances à grande échelle. As pessoas começaram a trabalhar em rede e compartilhar conhecimento em larga escala. Ludzie zaczęli je łączyć i na dużą skalę wymieniać się wiedzą.

Der Fortschritt nahm exponentiell zu. |progress|took|exponentially| ||tomou|| ten|postęp|wziął|wykładniczo|do Progress increased exponentially. Les progrès ont augmenté de façon exponentielle. O progresso aumentou exponencialmente. Postęp wzrastał w sposób wykładniczy.

Vor etwa 500 Jahren nahm die wissenschaftliche Revolution ihren Anfang. |||||scientific|||beginning |||tomou||científica||| przed|około|lat|wziął|rewolucja|naukowa||swój|początek The scientific revolution began about 500 years ago. A revolução científica começou cerca de 500 anos atrás. Około 500 lat temu rozpoczęła się rewolucja naukowa.

Mathematik, Physik, Astronomie, Biologie und Chemie stellten alles auf den Kopf. ||astronomy||||turned|||| ||||||reviraram tudo|||| matematyka|fizyka|astronomia|biologia|i|chemia|postawiły|wszystko|na|głowie|głowie Mathematics, physics, astronomy, biology and chemistry turned everything upside down. Matemática, física, astronomia, biologia e química viraram tudo de cabeça para baixo. Математика, физика, астрономия, биология и химия перевернули все с ног на голову. Matematyka, fizyka, astronomia, biologia i chemia przewróciły wszystko do góry nogami.

Kurz darauf folgt die Industrielle Revolution und legte den Grundstein für die moderne Welt. ||follows||industrial|||laid||foundation|||| |незабаром після цього|||||||||||| wkrótce|potem|następuje|rewolucja|||i|położyła|fundament|fundament|dla|nowoczesny|nowoczesny|świat |||||||||fundamento|||| Shortly thereafter, the industrial revolution followed and laid the foundation for the modern world. A Revolução Industrial se seguiu logo depois e lançou as pedras fundamentais para o mundo moderno. Wkrótce potem nastąpiła rewolucja przemysłowa, która położyła fundamenty nowoczesnego świata.

Mit wachsender Effizienz konnten sich mehr Menschen darauf konzentrieren unsere Art weiterzubringen. |growing|efficiency|||||it||||to advance |crescente||||||||||avançar nossa espécie z|rosnącą|efektywnością|mogli|się|więcej|ludzi|na to|skoncentrować|naszą|sposób|kontynuować |||||||на це|||| With increasing efficiency, more people could concentrate on advancing our way. Com o aumento da eficiência, mais pessoas poderiam se concentrar em avançar em nosso caminho. По мере роста эффективности все больше людей могли сосредоточиться на продвижении нашего вида вперед. Dzięki rosnącej efektywności coraz więcej ludzi mogło skupić się na tym, aby rozwijać nasz gatunek.

Die Erfindung des Computers seine Entwicklung zum Alltagsmedium und das Internet formten die Welt in der wir Heute leben. |invention||||development||everyday medium||||shaped||||||| |invenção||||||mídia cotidiana||||moldaram||||||| wynalazek|komputera|jego|komputer|jego|rozwój|na|medium codziennego użytku|i|internet||ukształtowały|świat|w|w|którym|my|dzisiaj|żyjemy The invention of the computer, its development into an everyday medium and the Internet shaped the world in which we live today. A invenção do computador, seu desenvolvimento em um meio cotidiano e a Internet moldaram o mundo em que vivemos hoje. Wynalezienie komputera, jego rozwój w medium codziennym oraz internet ukształtowały świat, w którym żyjemy dzisiaj.

Es ist unfassbar wie schnell das Alles passiert ist. ||unbelievable|||||| ||incrível|||||| to|jest|niewiarygodne|jak|szybko|to|wszystko|wydarzyło się|jest It is unbelievable how quickly everything happened. To niewiarygodne, jak szybko to wszystko się wydarzyło.

Vor ungefähr 125.000 Generationen entwickelte sich die erste Menschen Arte. |||developed|||||race |||desenvolveu||||| przed|około|pokoleń|rozwijał|się|ta|pierwsza|ludzi|rodzaj About 125,000 generations ago, the first human Arte developed. Cerca de 125.000 gerações atrás, a primeira Arte humana desenvolvida. Około 125 000 pokoleń temu pojawił się pierwszy artefakt ludzki.

Vor circa 7.500 Generationen erblickte der moderne Mensch das Licht der Welt. |||emerged|||||light|| |||viu||||||| przed|około|pokoleń|ujrzał|nowoczesny||człowiek|to|światło|tego|świata Around 7,500 generations ago, modern humans saw the light of day. Cerca de 7.500 gerações atrás, os humanos modernos viam a luz do dia. Około 7 500 pokoleń temu nowoczesny człowiek ujrzał światło dzienne.

500 Generationen ist es her, dass Zivilisationen entstanden. |||||civilizations|emerged ||||||виникли pokoleń|jest|to|temu|że|cywilizacje|powstały ||||||surgiram It has been 500 generations since civilizations emerged. Faz 500 gerações desde que surgiram as civilizações. Minęło 500 pokoleń, odkąd powstały cywilizacje.

Vor 20 Generationen ging es wirklich los mit der Wissenschaft. ||||||||science ||||||||ciência przed|pokoleń|poszło|to|naprawdę|zaczęło się|z|tą|nauką Science really started 20 generations ago. A ciência realmente começou há 20 gerações. 20 pokoleń temu nauka naprawdę się zaczęła.

Und das Internet hat sich erst vor einer Generation verbreitet. |||||||||spread |||||||||espalhado i|to|internet|on|się|dopiero|przed|jedną|pokoleniem|rozprzestrzeniło And the Internet only spread a generation ago. A Internet dopiero w ciągu ostatniego pokolenia się rozprzestrzeniło.

Es geht uns heute so gut wie noch keiner Generation zuvor. ||||||||||before ||||||||||antes to|idzie|nam|dzisiaj|tak|dobrze|jak|jeszcze|żadne|pokolenie|wcześniej We are in better shape than any generation before. Estamos em melhor forma do que qualquer geração anterior. Dzisiaj żyjemy lepiej niż jakiekolwiek pokolenie przed nami.

Wir haben diesen Planeten verwandelt. We||||transformed ||||transformou my|mamy|tę|planetę|przekształciliśmy We have changed this planet. Nous avons transformé cette planète. Przekształciliśmy tę planetę.

Die Zusammensetzung seiner Atmosphäre, seiner Landschaft und Wälder, und auch die Lebewesen die auf ihm Leben. |composition||||landscape||forests||||living beings|||| |Composição||||paisagem||florestas||||seres vivos|||| ta|kompozycja|jego|atmosfery|jego|krajobrazu|i|lasów|i|także|te|istoty|które|na|nim|żyją The composition of its atmosphere, its landscape and forests, and also the living things that live on it. La composition de son atmosphère, de son paysage et de ses forêts, mais aussi des créatures qui l'habitent. A composição de sua atmosfera, sua paisagem e florestas, e também os seres vivos que nela habitam. Skład jej atmosfery, krajobrazu i lasów, a także istot żywych, które na niej żyją.

Wir erleuchten die Nacht mit künstlichen Sternen. |illuminate||||artificial| |iluminar||||artificiais| my|oświetlamy|tę|noc|z|sztucznymi|gwiazdami We light up the night with artificial stars. Nous éclairons la nuit avec des étoiles artificielles. Iluminamos a noite com estrelas artificiais. Oświetlamy noc sztucznymi gwiazdami.

Menschen fliegen Metallkästen durch die Luft und sogar zum Mond. ||metal boxes||||||| ||caixas de metal|||||||lua ludzie|latają|metalowymi skrzynkami|przez|te|powietrze|i|nawet|na|Księżyc |||крізь|||||| People fly metal boxes through the air and even to the moon. As pessoas voam caixas de metal no ar e até na lua. Ludzie latają metalowymi skrzynkami przez powietrze, a nawet na Księżyc.

Roboter fliegen zu anderen Planeten. robots|||| roboty|latają|do|innych|planet Robots fly to other planets. Os robôs voam para outros planetas. Roboty latają do innych planet.

Mit mechanischen Augen können wir weit in die Vergangenheit des Universums sehen. |mechanical|||||||past||| ||очі|||далеко|||||| z|mechanicznymi|oczami|możemy|my|daleko|w|tę|przeszłość|||widzieć With mechanical eyes we can see far into the past of the universe. Com olhos mecânicos, podemos ver muito longe no passado do universo. Dzięki mechanicznym oczom możemy daleko sięgać w przeszłość wszechświata.

Wir sind Meister im sammeln und speichern von Wissen. ||masters||collecting||store|| ||||||armazenar|| my|jesteśmy|mistrzami|w|zbieraniu|i|przechowywaniu|wiedzy|wiedzy We are masters in collecting and storing knowledge. Somos mestres na coleta e armazenamento de conhecimento. Jesteśmy mistrzami w zbieraniu i przechowywaniu wiedzy.

Ein durchschnittlicher Schüler heute weiß mehr über das Universum als ein gelehrter vor ein Paar Hundert Jahren. |average||||||||||scholar||||| |médio||||||||||erudito||||| przeciętny|przeciętny|uczeń|dzisiaj|wie|więcej|o|to|wszechświat|niż|jeden|uczony|przed|kilka|parę|setek|lat An average student today knows more about the universe than a scholar a few hundred years ago. Hoje, um estudante comum sabe mais sobre o universo do que um estudioso algumas centenas de anos atrás. Przeciętny uczeń dzisiaj wie więcej o wszechświecie niż uczony sprzed kilkuset lat.

Die Herrschaft der Menschen ist unbestritten, aber zerbrechlich. |||||||fragile |domínio||||indiscutível||frágil władza|władza|ludzi|ludzi|jest|niekwestionowana|ale|krucha The rule of the people is undisputed, but fragile. La domination humaine est incontestée mais fragile. A regra do homem é indiscutível, mas frágil. Господство мужчин неоспоримо, но непрочно. Panowanie ludzi jest niezaprzeczalne, ale kruche.

Wir sind unseren Vorfahren vor 70.000 Jahren extrem ähnlich. |||antepassados||||semelhantes |||||||similar |||предки|||| my|jesteśmy|naszym|przodkom|przed|lat|ekstremalnie|podobni We are extremely similar to our ancestors 70,000 years ago. Somos extremamente parecidos com nossos ancestrais há 70.000 anos. Jesteśmy ekstremalnie podobni do naszych przodków sprzed 70 000 lat.

Aber unseren Lebensstil gibt es erst seit 0,001% unserer Geschichte. But our lifestyle has only been around for 0.001% of our history. Mas nosso estilo de vida existe há apenas 0,001% da nossa história. Ale nasz styl życia istnieje dopiero od 0,001% naszej historii.

Man kann nicht vorhersehen wie unsere Zukunft aussieht. You cannot predict what our future will look like. Você não pode prever como será o nosso futuro. Nie można przewidzieć, jak będzie wyglądać nasza przyszłość.

Wir errichten ein Hochhaus, wissen aber nicht ob es auf stabilem Grund oder Treibsand gebaut wird. We are building a skyscraper, but we do not know whether it will be built on stable ground or quicksand. Nous construisons un gratte-ciel, mais nous ne savons pas s'il sera construit sur un sol solide ou sur des sables mouvants. Estamos construindo um arranha-céu, mas não sabemos se ele será construído em terreno estável ou em areia movediça. Budujemy wieżowiec, ale nie wiemy, czy jest on zbudowany na stabilnym gruncie, czy na ruchomych piaskach.

Belassen wir es erst mal dabei. Let's leave it at that for now. Laissons ça pour l'instant. Vamos deixar assim. Давайте пока оставим все как есть. Na razie zostawmy to tak.

Nächstes mal wenn du deinem Zug verpasst, dein Burger zu kalt ist, oder Sie mal wieder jemand vordrängelt: ||||||missed||burger|||||||||cuts in line ||||||perdeu||hambúrguer|||||||||fura następny|raz|kiedy|ty|twoim|pociągu|spóźnisz|twój|burger|za|zimny|jest|lub|pan|raz|znowu|ktoś|wchodzi bez kolejki Next time you miss your train, your burger is too cold, or someone cuts in line again: La prochaine fois que vous ratez votre train, votre burger est trop froid ou quelqu'un vous tire devant vous : Da próxima vez que você perder o trem, seu hambúrguer está muito frio ou alguém o pressiona novamente: В следующий раз, когда вы опоздаете на поезд, ваш бургер будет слишком холодным, или кто-то снова подрежет перед вами: Następnym razem, gdy spóźnisz się na pociąg, twój burger będzie za zimny, lub znów ktoś się wciśnie:

Denkt einfach daran wie Einzigartig die Welt ist, die wir uns selber geschaffen haben. ||||unique||||||||created| Думайте|просто|||||||||||| myślcie|po prostu|o tym|jak|wyjątkowy|ten|świat|jest|który|my|sobie|sami|stworzyliśmy|mamy ||||única||||||||| Just remember how unique the world is that we have created for ourselves. Pense em quão único é o mundo que criamos. Просто помните, насколько уникален мир, который мы создали для себя. Pomyśl po prostu, jak wyjątkowy jest świat, który sami stworzyliśmy.

Mit wie vielen Wundern wir leben! |||wonders|| |||maravilhas|| z|jak|wieloma|cudami|my|żyjemy |||||живемо How many miracles we live with! Avec combien de miracles nous vivons ! Com quantos milagres vivemos! Ile cudów nas otacza!

Vielleicht lohnt es sich nicht sich über die kleinen Dinge zu ärgern. |值得||||||||||生气 |is worth||||||||||get angry Можливо|||||||||||дратуватися через może|opłaca|to|sobie|nie||o|te|małe|rzeczy|do|denerwować |vale a pena||||||||||se irritar Perhaps it is not worth being angry about the little things. Talvez não valha a pena ficar com raiva das pequenas coisas. Может быть, не стоит злиться из-за мелочей? Może nie warto się denerwować z powodu drobnych rzeczy.

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=8.25 PAR_CWT:AvJ9dfk5=7.81 pl:AvJ9dfk5 openai.2025-02-07 ai_request(all=62 err=4.84%) translation(all=124 err=0.00%) cwt(all=1160 err=11.72%)