×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.

image

Esperanta Retradio 2021, Virinoj en muziko (41)

Virinoj en muziko (41)

Latinamerika populara muziko estas produkto de triobla etna miksaĵo: eŭropa, amerika kaj afrika. Ĉi tiu procezo de kunfandiĝo komenciĝis dum la konkero de la amerika kontinento fare de hispanoj kaj portugaloj. Paralele al militista konflikto, kiu ampleksis la tutan Centran kaj Sudan Amerikon, la hispanoj entreprenis multflankan agresan aktivadon pri ĉiuj aspektoj de la okupitaj teritorioj. En tiu kruda socio de milito, sklaveco, perforto, senigado, la Eklezio pere de misiistoj respondecis pri la religia kaj spirita asimilo de la indiĝenoj kaj afrikaj sklavoj. Por tiu celo ili uzis muzikon kiel efikan rimedon por altiri ilin, ne nur al la kristana religio, sed ankaŭ al akceptado de la nova situacio.

Kiam la eŭropa muziko kontaktiĝis kun la indiĝenaj kantoj kaj la afrikaj ritmoj, ekkomencis la kunfandiĝo de ĉi tiuj tri matricoj kiuj estis malsamaj sed ne malkongruaj. Siavice la tri grandaj grupoj havis komunajn elradikiĝojn. Tia estas la kazo de hispanoj kaj afrikanoj, "ekzilitaj" en tiu nova mondo, kvankam ne pro la samaj kialoj. Same, la indiĝenoj, la solaj aŭtoktonoj, estis malpliigitaj pro la milito kaj la epidemioj alportitaj de la konkerintoj; ili estis subigitaj kaj marĝenigitaj en siaj triboj, forpelitaj de siaj landoj, moroj, dioj kaj sinjoroj; ili sentis sin ekzilitaj en sia propra teritorio.

En ĉi tiu procezo de perforta evangelizado la Eklezio ludis (muzike) fundamentan rolon, instruante la arton ludi instrumentojn kaj disvastigante novajn sonojn en publikaj festoj kaj ceremonioj. Ili enkondukis muzikan gamon pli larĝan ol la kvintona, tipa por la indiĝenaj kaj afrikaj loĝantaroj; Ili alportis melodian kaj poezian repertuaron, parolan kaj skriban (kantaroj kaj partituroj).

Por la mekzikaj indiĝenoj de antikva Tenoĉtitlano, muzika agado estis ekskluzive religia rito kaj neniam abstrakta arto. Sed la lernolokoj havis perfektan sistemon de muzika edukado, “veraj muzikaj konservatorioj” laŭ la unuaj atestantoj de Nov-Hispanio, Fray Bernardino de Sahagún kaj Diego Durán. En ĉi tiuj institucioj la studentoj, filoj kaj filinoj de la nobeloj lernis dancon kaj kanton, kaj ankaŭ la arton ludi muzikajn instrumentojn. Tamen ĉi-lasta estis instruita ekskluzive al viroj. Saman diskriminacian situacion pri ludado de instrumentoj oni observas en la afrika muziko (Virinoj en muziko–20).

Dokumentoj de la tempo de la konkero de Ameriko estas malabundaj, sed ĉiuj fontoj indikas la gravecon de ritmo kaj sinkopo en la afrika muziko. Unu el la plej interesaj aspektoj estas la ‘voĉa-vorto': sonkvalito, kiun posedas ĉiuj estaĵoj kaj fenomenoj en la naturo, kiuj povas iĝi vorto, komunikante mesaĝon transdonita pere de la jam konata “parolanta tamburo”. En la genezo de latinamerika populara muziko, indiĝenoj, afrikanoj kaj iliaj posteuloj ludis decidan rolon, sisteme renversante la ritmon de hispanaj kaj mestizaj melodioj kaj dancoj, kreante kulturajn esprimojn kreolan, nacian, aŭtoktonan.

La plej konata ekzemplo estas tiu de la "francaj nigruloj", sklavoj el Sankta Domingo kiuj alvenis al Santiago de Kubo, fuĝante de la sklavigo, kiel Teodora Ginés (Virinoj en muziko 20). Ĉi tiuj muzikistoj senvestigis polkojn, valsojn kaj kontraŭdancojn de ilia burĝa rigideco kaj akompanis ilin per perkutadoj, laŭ la ritmo de la fama "cinquillo”. En 1743 ekfunkciis la kolegio Rosa de Santa María de Valladolid, kiu edukis junajn virinojn en disciplinoj kiel brodaĵo, kuirado, kantado kaj muziko, sed sen profesiaj celoj. La celo estis trejni ilin kiel junajn saĝulinojn, ornamitaj per ĝenerala kulturo, por fari sin pli allogaj kiel virtaj edzinoj kaj virinoj de la socio.

Unu el la unuaj misiistoj alvenintaj, Fray Pedro de Gante organizis en Texcoco la unuan muzikan lernejon de eŭropa tipo en la tuta Ameriko. Sed, same kiel en Eŭropo, ankaŭ en la nova kontinento virinoj indiĝenaj aŭ hispanaj, ne estis menciitaj en la muzikaj kronikoj de la XVI-a kaj XVII-a jarcentoj. Krom unu bonega escepto: Sor Juana Inés de la Cruz (Virinoj en muziko-27). Esperanza Pulido parolas pri la "miraklo de Sor Juana ... okazinta nur unufoje en koloniaj tempoj danke al la escepta genio, per kiu la naturo dotis ŝin". Sed oni devas aldoni, ke Sor Juana fine devis rezigni pri sia genio, ĉar la Eklezio malpermesis ŝian intelektan aktivadon, dum jaroj timigante ŝin per pekoj kaj infero….

Eble tia silento pri muzika aktivado de virinoj havas rilaton al la Edikto de la Papo Inocento la XI-a kiam en 1686 deklaris: “Muziko estas tute malutila al la modesteco, kiu respondas al la virina sekso, ĉar virinoj estas distritaj de la funkcioj kaj okupoj, kiuj respondas al ili ... Neniu virino ... sub ia preteksto devas lerni muzikon (aŭ) ... ludi ian ajn muzikan instrumenton.” Ĉi tiu Edikto estis renovigita en 1703 de la Papo Klemento la XI-a.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Virinoj en muziko (41) les femmes|dans|la musique Women in music (41) Mujeres en la música (41) Mulheres na música (41) Les femmes dans la musique (41)

Latinamerika populara muziko estas produkto de triobla etna miksaĵo: eŭropa, amerika kaj afrika. latino-américaine|populaire|musique|est|produit|de|triple|ethnique|mélange|européenne|américaine|et|africaine La musique populaire latino-américaine est le produit d'un mélange ethnique triple : européen, américain et africain. Ĉi tiu procezo de kunfandiĝo komenciĝis dum la konkero de la amerika kontinento fare de hispanoj kaj portugaloj. ce|processus|processus|de|fusion|a commencé|pendant|la|conquête|de|le|américain|continent|par|des|Espagnols|et|Portugais Ce processus de fusion a commencé lors de la conquête du continent américain par les Espagnols et les Portugais. Paralele al militista konflikto, kiu ampleksis la tutan Centran kaj Sudan Amerikon, la hispanoj entreprenis multflankan agresan aktivadon pri ĉiuj aspektoj de la okupitaj teritorioj. parallèlement|à|militaire|conflit|qui|a englobé|toute|entière|centrale|et|sud-américaine|Amérique|les|Espagnols|ont entrepris|multiforme|agressif|activité|sur|tous|aspects|des|les|occupés|territoires |||||||||||||los españoles||||||||||| Parallèlement à un conflit militaire qui a englobé toute l'Amérique centrale et du Sud, les Espagnols ont entrepris une activité agressive multiforme sur tous les aspects des territoires occupés. En tiu kruda socio de milito, sklaveco, perforto, senigado, la Eklezio pere de misiistoj respondecis pri la religia kaj spirita asimilo de la indiĝenoj kaj afrikaj sklavoj. dans|cette|brutale|société|de|guerre|esclavage|violence|appauvrissement|l'|Église|par|de|missionnaires|a été responsable|pour|l'|religieuse|et|spirituelle|assimilation|de|les|indigènes|et|africains|esclaves Dans cette société brutale de guerre, d'esclavage, de violence et de dénuement, l'Église par l'intermédiaire des missionnaires était responsable de l'assimilation religieuse et spirituelle des indigènes et des esclaves africains. Por tiu celo ili uzis muzikon kiel efikan rimedon por altiri ilin, ne nur al la kristana religio, sed ankaŭ al akceptado de la nova situacio. pour|cette|but|ils|ont utilisé|musique|comme|efficace|moyen|pour|attirer|eux|pas|seulement|à|la|chrétienne|religion|mais|aussi|à|acceptation|de|la|nouvelle|situation À cette fin, ils utilisaient la musique comme un moyen efficace pour les attirer, non seulement vers la religion chrétienne, mais aussi vers l'acceptation de la nouvelle situation.

Kiam la eŭropa muziko kontaktiĝis kun la indiĝenaj kantoj kaj la afrikaj ritmoj, ekkomencis la kunfandiĝo de ĉi tiuj tri matricoj kiuj estis malsamaj sed ne malkongruaj. quand|la|européenne|musique|a été en contact|avec|les|indigènes|chants|et|les|africains|rythmes|a commencé|la|fusion|de|ces|trois||matrices|qui|étaient|différentes|mais|pas|incongrues Lorsque la musique européenne a été en contact avec les chants indigènes et les rythmes africains, a commencé la fusion de ces trois matrices qui étaient différentes mais non incompatibles. Siavice la tri grandaj grupoj havis komunajn elradikiĝojn. à leur tour|les|trois|grands|groupes|ont eu|communs|racines À leur tour, les trois grands groupes avaient des racines communes. Tia estas la kazo de hispanoj kaj afrikanoj, "ekzilitaj" en tiu nova mondo, kvankam ne pro la samaj kialoj. tel|est|le|cas|de|hispaniques|et|africains|exilés|dans|ce|nouveau|monde|bien que|ne|à cause de|les|mêmes|raisons C'est le cas des Espagnols et des Africains, "exilés" dans ce nouveau monde, bien que ce ne soit pas pour les mêmes raisons. Same, la indiĝenoj, la solaj aŭtoktonoj, estis malpliigitaj pro la milito kaj la epidemioj alportitaj de la konkerintoj;  ili estis subigitaj kaj marĝenigitaj en siaj triboj, forpelitaj de siaj landoj, moroj, dioj kaj sinjoroj; ili sentis sin ekzilitaj en sia propra teritorio. de même|les|indigènes|les|seuls|autochtones|étaient|réduits|à cause de|la|guerre|et|l'|épidémies|apportées|par|les|conquérants|ils|étaient|soumis|et|marginalisés|dans|leurs|tribus|expulsés|de|leurs|pays|mœurs|dieux|et|seigneurs|ils|se sentirent|se|exilés|dans|leur|propre|territoire los||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| De même, les indigènes, les seuls autochtones, ont été réduits en nombre à cause de la guerre et des épidémies apportées par les conquérants ; ils ont été soumis et marginalisés dans leurs tribus, expulsés de leurs terres, mœurs, dieux et seigneurs ; ils se sont sentis exilés sur leur propre territoire.

En ĉi tiu procezo de perforta evangelizado la Eklezio ludis (muzike) fundamentan rolon, instruante la arton ludi instrumentojn kaj disvastigante novajn sonojn en publikaj festoj kaj ceremonioj. dans|ce|ce|processus|de|violente|évangélisation|l'|Église|joua|musicalement|fondamental|rôle|enseignant|l'|art|jouer|instruments|et|diffusant|nouveaux|sons|dans|publics|fêtes|et|cérémonies Dans ce processus d'évangélisation violente, l'Église a joué un rôle fondamental (musical), enseignant l'art de jouer des instruments et diffusant de nouveaux sons lors de fêtes et de cérémonies publiques. Ili enkondukis muzikan gamon pli larĝan ol la kvintona, tipa por la indiĝenaj kaj afrikaj loĝantaroj; Ili alportis melodian kaj poezian repertuaron, parolan kaj skriban (kantaroj kaj partituroj). ils|introduisirent||gamme|plus|large|que|la|quintale|typique|pour|les|indigènes|et|africains|populations|ils|apportèrent|mélodique|et|poétique|répertoire|oral|et|écrit|chants|et|partitions |||||||||||||||||||||||||||partituras Ils ont introduit une gamme musicale plus large que la gamme pentatonique, typique des populations indigènes et africaines ; ils ont apporté un répertoire mélodique et poétique, oral et écrit (chants et partitions).

Por la mekzikaj indiĝenoj de antikva Tenoĉtitlano, muzika agado estis ekskluzive religia rito kaj neniam abstrakta arto. pour|les|mexicains|indigènes|de|ancien|Tenochtitlan|musical|activité|était|exclusivement|religieuse|rite|et|jamais|abstraite|art ||mexicanos|indígenas||||||||||||| Pour les indigènes mexicains de l'ancienne Tenochtitlan, l'activité musicale était exclusivement un rite religieux et jamais un art abstrait. Sed la lernolokoj havis perfektan sistemon de muzika edukado, “veraj muzikaj konservatorioj” laŭ la unuaj atestantoj de Nov-Hispanio, Fray Bernardino de Sahagún kaj Diego Durán. mais|les|écoles|avaient|parfait|système|d'|musical|éducation|véritables|musicales|conservatoires|selon|les|premiers|témoins|de|||Frère|Bernardino|de|Sahagún|et|Diego|Durán Mais les écoles avaient un système parfait d'éducation musicale, "de véritables conservatoires de musique" selon les premiers témoins de la Nouvelle-Espagne, Fray Bernardino de Sahagún et Diego Durán. En ĉi tiuj institucioj la studentoj, filoj kaj filinoj de la nobeloj lernis dancon kaj kanton, kaj ankaŭ la arton ludi muzikajn instrumentojn. dans|ces|ces|institutions|les|étudiants|fils|et|filles|de|la|nobles|apprenaient|danse|et|chant|et|aussi|l'|art|jouer|musicaux|instruments ||||||||||||||||||||||instrumentos Dans ces institutions, les étudiants, fils et filles des nobles, apprenaient la danse et le chant, ainsi que l'art de jouer des instruments de musique. Tamen ĉi-lasta estis instruita ekskluzive al viroj. cependant|||était|enseignée|exclusivement|à|hommes Cependant, ce dernier était enseigné exclusivement aux hommes. Saman diskriminacian situacion pri ludado de instrumentoj oni observas en la afrika muziko (Virinoj en muziko–20). la même|discriminatoire|situation|concernant|le jeu|des|instruments|on|observe|dans|la|africa|musique|Femmes|dans|musique On observe la même situation de discrimination dans le jeu d'instruments dans la musique africaine (Femmes dans la musique–20).

Dokumentoj de la tempo de la konkero de Ameriko estas malabundaj, sed ĉiuj fontoj indikas la gravecon de ritmo kaj sinkopo en la afrika muziko. documents|de|l'époque|temps|de|la|conquête|d'|l'Amérique|sont|rares|mais|toutes|sources|indiquent|l'|importance|de|rythme|et|syncopé|dans|la|africa|musique Les documents de l'époque de la conquête de l'Amérique sont rares, mais toutes les sources indiquent l'importance du rythme et de la syncope dans la musique africaine. Unu el la plej interesaj aspektoj estas la ‘voĉa-vorto': sonkvalito, kiun posedas ĉiuj estaĵoj kaj fenomenoj en la naturo, kiuj povas iĝi vorto, komunikante mesaĝon transdonita pere de la jam konata “parolanta tamburo”. un|des|les|plus|intéressants|aspects|est|le|vocale|mot|qualité sonore||||||phénomènes||la||||||en communiquant||transmise||||déjà|connue|parlant|tambour Un des aspects les plus intéressants est le ‘voix-mot' : une qualité sonore que possèdent tous les êtres et phénomènes de la nature, qui peuvent devenir un mot, communiquant un message transmis par le déjà connu “tambour parlant”. En la genezo de latinamerika populara muziko, indiĝenoj, afrikanoj kaj iliaj posteuloj ludis decidan rolon, sisteme renversante la ritmon de hispanaj kaj mestizaj melodioj kaj dancoj, kreante kulturajn esprimojn kreolan, nacian, aŭtoktonan. dans|la|genèse|de|latino-américaine|populaire|musique|indigènes|africains|et|leurs|descendants|ont joué|décisif|rôle|systématiquement|renversant|le|rythme|des|espagnoles|et|métis|mélodies|et|danses|créant|culturels|expressions|créole|nationale|autochtone ||||América Latina||||||||||||||||||||||||||| Dans la genèse de la musique populaire latino-américaine, les indigènes, les Africains et leurs descendants ont joué un rôle décisif, renversant systématiquement le rythme des mélodies et des danses espagnoles et métisses, créant des expressions culturelles créoles, nationales et autochtones.

La plej konata ekzemplo estas tiu de la "francaj nigruloj", sklavoj el Sankta Domingo kiuj alvenis al Santiago de Kubo, fuĝante de la sklavigo, kiel Teodora Ginés (Virinoj en muziko 20). la|plus|connu|exemple|est|celui|de|les|français|nègres|esclaves|de|Saint|Domingue|qui|arrivèrent|à|Santiago|de|Cuba|fuyant|de|l'|esclavage|comme|Teodora|Ginés|Femmes|dans|musique L'exemple le plus connu est celui des "nègres français", des esclaves de Saint-Domingue qui sont arrivés à Santiago de Cuba, fuyant l'esclavage, comme Teodora Ginés (Femmes dans la musique 20). Ĉi tiuj muzikistoj senvestigis polkojn, valsojn kaj kontraŭdancojn de ilia burĝa rigideco kaj akompanis ilin per perkutadoj, laŭ la ritmo de la fama "cinquillo”. ces|ces|musiciens|dépouillèrent|polkas|valses|et|contre-danses|de|leur|bourgeoise|rigidité|et|accompagnèrent|les|par|percussions|selon|le|rythme|de|la|célèbre|cinquillo |||||||||||||||||||||||cinquillo Ces musiciens ont dépouillé les polkas, valses et contredanses de leur rigidité bourgeoise et les ont accompagnées de percussions, au rythme du célèbre "cinquillo". En 1743 ekfunkciis la kolegio Rosa de Santa María de Valladolid, kiu edukis junajn virinojn en disciplinoj kiel brodaĵo, kuirado, kantado kaj muziko, sed sen profesiaj celoj. en|commença à fonctionner|le|collège|Rosa|de|Sainte|Marie|de|Valladolid|qui|éduqua|jeunes|femmes|dans|disciplines|comme|broderie|cuisine|chant|et|musique|mais|sans|professionnels|objectifs En 1743, le collège Rosa de Santa María de Valladolid a été fondé, éduquant de jeunes femmes dans des disciplines telles que la broderie, la cuisine, le chant et la musique, mais sans objectifs professionnels. La celo estis trejni ilin kiel junajn saĝulinojn, ornamitaj per ĝenerala kulturo, por fari sin pli allogaj kiel virtaj edzinoj kaj virinoj de la socio. le|objectif|était|former|les|comme|jeunes|sages-femmes|ornées|par|générale|culture|pour|devenir|se|plus|attirantes|comme|vertueuses|épouses|et|femmes|de|la|société L'objectif était de les former en tant que jeunes sages, ornées d'une culture générale, pour se rendre plus attrayantes en tant qu'épouses vertueuses et femmes de la société.

Unu el la unuaj misiistoj alvenintaj, Fray Pedro de Gante organizis en Texcoco la unuan muzikan lernejon de eŭropa tipo en la tuta Ameriko. un|de|les|premiers|missionnaires|arrivés|Frère|Pedro|de|Gante|il a organisé|à|Texcoco|la|première|musicale|école|de|européenne|type|dans|toute|entière|Amérique L'un des premiers missionnaires à arriver, Fray Pedro de Gante a organisé à Texcoco la première école de musique de type européen dans toute l'Amérique. Sed, same kiel en Eŭropo, ankaŭ en la nova kontinento virinoj indiĝenaj aŭ hispanaj, ne estis menciitaj en la muzikaj kronikoj de la XVI-a kaj XVII-a jarcentoj. mais|même|que|en|Europe|aussi|dans|le|nouveau|continent|femmes|indigènes|ou|espagnoles|ne|elles n'étaient|mentionnées|dans|les|musicales|chroniques|des|les|||et|||siècles Mais, tout comme en Europe, les femmes indigènes ou espagnoles sur le nouveau continent n'étaient pas mentionnées dans les chroniques musicales des XVIe et XVIIe siècles. Krom unu bonega escepto: Sor Juana Inés de la Cruz (Virinoj en muziko-27). sauf|une|excellente|exception|Sœur|Juana|Inés|de|la|Cruz|Femmes|en|musique À part une excellente exception : Sor Juana Inés de la Cruz (Femmes en musique-27). Esperanza Pulido parolas pri la "miraklo de Sor Juana ... okazinta nur unufoje en koloniaj tempoj danke al la escepta genio, per kiu la naturo dotis ŝin". Esperanza|Pulido|elle parle|de|le|miracle|de|Sœur|Juana|ayant eu lieu|seulement|une fois|en|coloniaux|temps|grâce|à|le|exceptionnel|génie|par|lequel|la|nature|elle a dotée|elle Esperanza Pulido parle du "miracle de Sor Juana ... survenu une seule fois à l'époque coloniale grâce au génie exceptionnel dont la nature l'a dotée". Sed oni devas aldoni, ke Sor Juana fine devis rezigni pri sia genio, ĉar la Eklezio malpermesis ŝian intelektan aktivadon, dum jaroj timigante ŝin per pekoj kaj infero…. mais|on|doit|ajouter|que|Sor|Juana|finalement|dut|renoncer|à|son|génie|car|l'|Église|a interdit|son|intellectuel|activité|pendant|des années|en intimidant|elle|par|péchés|et|enfer ||||||||||||genio||||||||||aterrorizando||||| Mais il faut ajouter que Sor Juana a finalement dû renoncer à son génie, car l'Église a interdit son activité intellectuelle, la menaçant pendant des années avec des péchés et l'enfer....

Eble tia silento pri muzika aktivado de virinoj havas rilaton al la Edikto de la Papo Inocento la XI-a kiam en 1686 deklaris: “Muziko estas tute malutila al la modesteco, kiu respondas al la virina sekso, ĉar virinoj estas distritaj de la funkcioj kaj okupoj, kiuj respondas al ili ... Neniu virino ... sub ia preteksto devas lerni muzikon (aŭ) ... ludi ian ajn muzikan instrumenton.” Ĉi tiu Edikto estis renovigita en 1703 de la Papo Klemento la XI-a. |||||activité|||||||||||||||||||||||||||||femmes||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| Peut-être que ce silence sur l'activité musicale des femmes est lié à l'Édit du Pape Innocent XI qui, en 1686, déclara : “La musique est tout à fait nuisible à la modestie qui correspond au sexe féminin, car les femmes sont distraites des fonctions et occupations qui leur incombent... Aucune femme... sous aucun prétexte ne doit apprendre la musique (ou)... jouer d'un instrument de musique.” Cet Édit a été renouvelé en 1703 par le Pape Clément XI.

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.79 PAR_CWT:B7ebVoGS=6.94 fr:B7ebVoGS openai.2025-02-07 ai_request(all=16 err=0.00%) translation(all=30 err=0.00%) cwt(all=745 err=14.23%)