×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.

image

ESPERANTA RETRADIO, 2014.01.21. Roberto Capa kaj la milito kontraŭ militoj

2014.01.21. Roberto Capa kaj la milito kontraŭ militoj

Roberto Capa kaj la milito kontraŭ militoj

Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Paŭlo Sergio Viana el Brazilo

Jen rapide pasas jam la jaro 2014. Tute speciala jaro, ĉar oni devas rememori (kaj pripensi) tion, kio okazis antaŭ cent jaroj: la Unua Mondmilito. Ni ne rajtas ignori la daton, ĉar tio signifus ne lerni lecionon. Fakte, ni devas akcepti, ke la homaro ne plene lernis tiun lecionon, se konsideri, ke la katastrofo de militoj daŭre okazis dum la 20-a jarcento – kaj ankoraŭ en la 21-a. Kion fari, por ke ĝi ne plu okazu?

Oni povus diri, ke milito estas tro grava afero, por ke oni lasu ĝin sub la ekskluziva respondeco de politikistoj. Ĝi koncernas ĉiun homon, kaj ĉiu homo povas kontribui por forigi ĝin. Neniu rajtas resti marĝene de tia respondeco – ni ĉiuj povas kontribui iomete por paco. Ekzistas multaj manieroj fari tion, je diversaj niveloj.

Estis homoj, kiuj elektis radikalajn vojojn. La hungaro Roberto Capa faris sian parton kaj lasis sian nomon en la historio. Li decidis montri al la mondo la monstron kun ĝia tuta terura aspekto: li decidis fotografi la militon kaj liaj fotoj fariĝis fortaj pledoj kontraŭ ĝi. Capa naskiĝis en la jaro 1913, en Budapeŝto, en juda familio. Li studis Politikosciencon en Germanujo kaj estis allogita de marksismaj ideoj. Li forkuris de nazioj en Parizon kaj tuj komencis labori por revuoj kaj ĵurnaloj. En la jaro 1934 li ekkonis sian amatinon Gerda Taro; ankaŭ ŝi estis judo kaj fotografisto. Post tri jaroj ŝi mortis, kaŭze de akcidento, kiam ili laboris pri la Civila Milito en Hispanujo. Poste li fotis la ĉin-japanan militon kaj sekve migris en Usonon, kie li laboris por la fama revuo “Life”. Fakte li senĉese vojaĝis tra la mondo kaj fotografis la plej gravajn militojn en la 20-a jarcento. En la somero 1944 li persone akompanis la mejloŝtonan elŝipiĝon en Normandujon (fine de la Dua Mondmilito), pri kiu saviĝis nur dek unu fotografaĵoj. Ankaŭ la israel-araban militon li ĉeestis kun sia fotilo. Kun aliaj elstaraj fotografiistoj, li kunfondis la faman agentejon Magnum. Lia plej fama verko estas la foto pri “morto de respublikana miliciano”, farita en la hispana civila milito. Oni kontestis la aŭtentikecon de tiu bildo, sed la rezulto estas ja impresa. Capa mortis tragike, kiam li surpaŝis enterigitan bombon, en la milito en Hindoĉinujo, en 1954. Li estis trovita kun la kruroj frakasitaj kaj kun sia fotilo ankoraŭ en la mano. La vivo de Roberto Capa estas ekzemplo de radikala maniero militi kontraŭ militoj. Sed ekzistas aliaj vojoj. Internacia uzado de Esperanto kaj kontribuado al la Esperanta kulturo, ekzemple, estas tute taŭga rimedo. Ni ne maltrafu tian eblecon!

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

2014.01.21. Roberto Capa kaj la milito kontraŭ militoj Roberto|Capa|e|il|guerra|contro|guerre Roberto|Capa|and|the|war|against|wars 2014.01.21. Roberto Capa and the war against wars 2014.01.21. Roberto Capa e la guerra contro le guerre

Roberto Capa kaj la milito kontraŭ militoj Roberto|Capa|e|il|guerra|contro|guerre Roberto|Capa|and|the|war|against|wars Roberto Capa and the war against wars Roberto Capa e la guerra contro le guerre

Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Paŭlo Sergio Viana el Brazilo questo|qui|articolo audio|ha scritto|e|ha prodotto|Paolo|Sergio|Viana|da|Brasile this|this|audio article|wrote|and|produced|Paulo|Sergio|Viana|from|Brazil This audio article was written and produced by Paulo Sergio Viana from Brazil Questo articolo audio è stato scritto e prodotto da Paulo Sergio Viana dal Brasile

Jen rapide pasas jam la jaro 2014. ecco|rapidamente|passa|già|l|anno here|quickly|passes|already|the|year Here the year 2014 is already quickly passing. Ecco che già passa rapidamente l'anno 2014. Tute speciala jaro, ĉar oni devas rememori (kaj pripensi) tion, kio okazis antaŭ cent jaroj: la Unua Mondmilito. del tutto|speciale|anno|perché|si|deve|ricordare|e|riflettere|ciò|che|è accaduto|prima|cento|anni|la|Prima|Guerra Mondiale totally|special|year|because|one|must|remember|and|think about|that|what|happened|before|hundred|years|the|First|World War A completely special year, because we must remember (and reflect on) what happened a hundred years ago: World War I. Un anno molto speciale, perché bisogna ricordare (e riflettere) su ciò che è accaduto cento anni fa: la Prima Guerra Mondiale. Ni ne rajtas ignori la daton, ĉar tio signifus ne lerni lecionon. noi|non|abbiamo il diritto|ignorare|la|data|perché|ciò|significherebbe|non|imparare|lezione we|not|are allowed|ignore|the|date|because|that|would mean|not|learn|lesson We must not ignore the date, because that would mean not learning a lesson. Non possiamo ignorare la data, perché significherebbe non imparare la lezione. Fakte, ni devas akcepti, ke la homaro ne plene lernis tiun lecionon, se konsideri, ke la katastrofo de militoj daŭre okazis dum la 20-a jarcento – kaj ankoraŭ en la 21-a. infatti|noi|dobbiamo|accettare|che|l'|umanità|non|completamente|ha imparato|quella|lezione|se|consideri|che|la|catastrofe|di|guerre|continuamente|è accaduto|durante|il|20esimo|secolo|e|ancora|nel||21esimo in fact|we|must|accept|that|the|humanity|not|fully|learned|that|lesson|if|consider|that|the|catastrophe|of|wars|still|happened|during|the|20th|century|and|still|in|the|21st In fact, we must accept that humanity has not fully learned that lesson, considering that the catastrophe of wars continued to occur during the 20th century – and still in the 21st. Infatti, dobbiamo accettare che l'umanità non ha completamente appreso quella lezione, considerando che le catastrofi delle guerre sono continuate a verificarsi durante il XX secolo - e ancora nel XXI. Kion fari, por ke ĝi ne plu okazu? cosa|fare|per|affinché|essa|non|più|accada what|to do|so that|that|it|not|anymore|happens What can be done to prevent it from happening again? Cosa fare affinché non accada più?

Oni povus diri, ke milito estas tro grava afero, por ke oni lasu ĝin sub la ekskluziva respondeco de politikistoj. si|potrebbe|dire|che|guerra|è|troppo|importante|cosa|per|che|si|lasci|essa|sotto|la|esclusiva|responsabilità|di|politici they|could|say|that|war|is|too|important|matter|for|that|they|leave|it|under|the|exclusive|responsibility|of|politicians One could say that war is too important an issue to leave it solely in the hands of politicians. Si potrebbe dire che la guerra è una questione troppo importante per essere lasciata sotto l'esclusiva responsabilità dei politici. Ĝi koncernas ĉiun homon, kaj ĉiu homo povas kontribui por forigi ĝin. essa|riguarda|ogni|uomo|e|ogni|uomo|può|contribuire|per|eliminare|essa it|concerns|every|person|and|every|person|can|contribute|to|remove|it It concerns every person, and every person can contribute to its elimination. Riguarda ogni persona, e ogni persona può contribuire a eliminarla. Neniu rajtas resti marĝene de tia respondeco – ni ĉiuj povas kontribui iomete por paco. nessuno|ha diritto|rimanere|ai margini|di|tale|responsabilità|noi|tutti|possiamo|contribuire|un po'|per|pace no one|has the right|to remain|on the margins|of|such|responsibility|we|all|can|contribute|a little|for|peace No one has the right to remain outside of such responsibility – we can all contribute a little to peace. Nessuno ha il diritto di rimanere ai margini di tale responsabilità – tutti noi possiamo contribuire in qualche modo per la pace. Ekzistas multaj manieroj fari tion, je diversaj niveloj. esistono|molti|modi|fare|questo|a|diversi|livelli there are|many|ways|to do|that|at|various|levels There are many ways to do this, at various levels. Ci sono molti modi per farlo, a diversi livelli.

Estis homoj, kiuj elektis radikalajn vojojn. c'erano|persone|che|scelsero|radicali|strade there were|people|who|chose|radical|paths There were people who chose radical paths. C'erano persone che scelsero strade radicali. La hungaro Roberto Capa faris sian parton kaj lasis sian nomon en la historio. il|ungherese|Roberto|Capa|fece|la sua|parte|e|lasciò|il suo|nome|nella|la|storia the|Hungarian|Roberto|Capa|did|his|part|and|left|his|name|in|the|history The Hungarian Robert Capa did his part and left his name in history. L'ungherese Roberto Capa fece la sua parte e lasciò il suo nome nella storia. Li decidis montri al la mondo la monstron kun ĝia tuta terura aspekto: li decidis fotografi la militon kaj liaj fotoj fariĝis fortaj pledoj kontraŭ  ĝi. egli|decise|mostrare|al|il|mondo|il|mostro|con|il suo|intero|terribile|aspetto|egli|decise|fotografare|la|guerra|e|le sue|foto|divennero|forti|appelli|contro|essa he|decided|to show|to|the|world|the|monster|with|its|whole|terrible|appearance|he|decided|to photograph|the|war|and|his|photos|became|strong|pleas|against|it He decided to show the world the monster with all its terrible aspects: he decided to photograph the war and his photos became strong pleas against it. Decise di mostrare al mondo il mostro con il suo aspetto terribile: decise di fotografare la guerra e le sue foto divennero forti appelli contro di essa. Capa naskiĝis en la jaro 1913, en Budapeŝto, en juda familio. Capa|nacque|nel|l'|anno|a|Budapest|in|ebraica|famiglia Capa|was born|in|the|year|in|Budapest|in|Jewish|family Capa was born in 1913, in Budapest, in a Jewish family. Capa nacque nel 1913, a Budapest, in una famiglia ebrea. Li studis Politikosciencon en Germanujo kaj estis allogita de marksismaj ideoj. lui|studiò|scienze politiche|in|Germania|e|fu coinvolto|attratto|da|marxiste|idee he|studied|political science|in|Germany|and|was|attracted|by|Marxist|ideas He studied Political Science in Germany and was attracted by Marxist ideas. Ha studiato Scienze Politiche in Germania ed è stato attratto da idee marxiste. Li forkuris de nazioj en Parizon kaj tuj komencis labori por revuoj kaj ĵurnaloj. lui|fuggì|dai|nazisti|a|Parigi|e|subito|iniziò|a lavorare|per|riviste|e|giornali he|fled|from|Nazis|to|Paris|and|immediately|started|to work|for|magazines|and|newspapers He fled from the Nazis in Paris and immediately began working for magazines and newspapers. È fuggito dai nazisti a Parigi e ha subito iniziato a lavorare per riviste e giornali. En la jaro 1934 li ekkonis sian amatinon Gerda Taro; ankaŭ ŝi estis judo kaj fotografisto. nell'|l'|anno|lui|conobbe|la sua|amante|Gerda|Taro|anche|lei|fu|ebrea|e|fotografa in|the|year|he|met|his|girlfriend|Gerda|Taro|also|she|was|Jew|and|photographer In the year 1934 he met his girlfriend Gerda Taro; she was also a Jew and a photographer. Nel 1934 ha conosciuto la sua amante Gerda Taro; anche lei era ebrea e fotografa. Post tri jaroj ŝi mortis, kaŭze de akcidento, kiam ili laboris pri la Civila Milito en Hispanujo. dopo|tre|anni|lei|morì|a causa|di|incidente|quando|loro|lavoravano|su|la|Civile|Guerra|in|Spagna after|three|years|she|died|because|of|accident|when|they|worked|on|the|Civil|War|in|Spain After three years she died, due to an accident, while they were working on the Civil War in Spain. Dopo tre anni è morta, a causa di un incidente, mentre lavoravano sulla Guerra Civile in Spagna. Poste li fotis la ĉin-japanan militon kaj sekve migris en Usonon, kie li laboris por la fama revuo “Life”. poi|lui|fotografò|la|||guerra|e|quindi|emigrò|in|America|dove|lui|lavorò|per|la|famosa|rivista|Life later|he|photographed|the|||war|and|subsequently|emigrated|to|America|where|he|worked|for|the|famous|magazine|Life Later he photographed the Sino-Japanese War and subsequently migrated to the United States, where he worked for the famous magazine 'Life'. Successivamente ha fotografato la guerra sino-giapponese e poi si è trasferito negli Stati Uniti, dove ha lavorato per la famosa rivista “Life”. Fakte li senĉese vojaĝis tra la mondo kaj fotografis la plej gravajn militojn en la 20-a jarcento. infatti|lui|incessantemente|viaggiò|per|il|mondo|e|fotografò|le|più|importanti|guerre|nel|il|ventesimo|secolo in fact|he|constantly|traveled|through|the|world|and|photographed|the|most|important|wars|in|the|20th|century In fact, he constantly traveled around the world and photographed the most significant wars of the 20th century. Infatti ha viaggiato incessantemente per il mondo e ha fotografato le guerre più importanti del XX secolo. En la somero 1944 li persone akompanis la mejloŝtonan elŝipiĝon en Normandujon (fine de la Dua Mondmilito), pri kiu saviĝis nur dek unu fotografaĵoj. nell'|l'|estate|lui|personalmente|accompagnò|la|fondamentale|sbarco|in|Normandia|alla fine|di|la|Seconda|Guerra Mondiale|riguardo a|la quale|si salvarono|solo|dieci|undici|fotografie in|the|summer|he|personally|accompanied|the|milestone|landing|in|Normandy|end|of|the|Second|World War|about|which|survived|only|ten|one|photographs In the summer of 1944, he personally accompanied the milestone landing in Normandy (at the end of World War II), of which only eleven photographs survived. Nell'estate del 1944 ha accompagnato personalmente lo sbarco storico in Normandia (alla fine della Seconda Guerra Mondiale), di cui sono sopravvissute solo undici fotografie. Ankaŭ la israel-araban militon li ĉeestis kun sia fotilo. anche|la|||guerra|lui|assistette|con|la sua|macchina fotografica also|the|||war|he|witnessed|with|his|camera He also witnessed the Israeli-Arab War with his camera. Ha anche assistito alla guerra arabo-israeliana con la sua macchina fotografica. Kun aliaj elstaraj fotografiistoj, li kunfondis la faman agentejon Magnum. con|altri|illustri|fotografi|lui|co-fondò|la|famosa|agenzia|Magnum with|other|outstanding|photographers|he|co-founded|the|famous|agency|Magnum Together with other prominent photographers, he co-founded the famous agency Magnum. Con altri fotografi di spicco, ha co-fondato la famosa agenzia Magnum. Lia plej fama verko estas la foto pri “morto de respublikana miliciano”, farita en la hispana civila milito. la sua|più|famosa|opera|è|la|foto|su|morte|di|repubblicano|miliziano|scattata|durante|la|spagnola|civile|guerra his|most|famous|work|is|the|photo|about|death|of|republican|militiaman|taken|in|the|Spanish|civil|war His most famous work is the photo of 'the death of a Republican militiaman,' taken during the Spanish Civil War. La sua opera più famosa è la foto della "morte di un miliziano repubblicano", scattata durante la guerra civile spagnola. Oni kontestis la aŭtentikecon de tiu bildo, sed la rezulto estas ja impresa. si|contestò|l'|autenticità|di|quella|immagine|ma|il|risultato|è|davvero|impressionante they|contested|the|authenticity|of|that|image|but|the|result|is|indeed|impressive The authenticity of that image has been contested, but the result is indeed impressive. È stata contestata l'autenticità di quell'immagine, ma il risultato è davvero impressionante. Capa mortis tragike, kiam li surpaŝis enterigitan bombon, en la milito en Hindoĉinujo, en 1954. Capa|morì|tragicamente|quando|lui|calpestò|sepolto|bomba|durante|la|guerra|in|Indocina|nel Capa|died|tragically|when|he|stepped on|buried|bomb|in|the|war|in|Indochina|in Capa died tragically when he stepped on a buried bomb during the war in Indochina in 1954. Capa morì tragicamente quando calpestò una bomba sepolta, nella guerra in Indocina, nel 1954. Li estis trovita kun la kruroj frakasitaj kaj kun sia fotilo ankoraŭ en la mano. essi|furono|trovato|con|le|gambe|fratturate|e|con|la sua|macchina fotografica|ancora|in|la|mano he|was|found|with|the|legs|broken|and|with|his|camera|still|in|the|hand He was found with his legs broken and with his camera still in his hand. È stato trovato con le gambe fratturate e con la sua macchina fotografica ancora in mano. La vivo de Roberto Capa estas ekzemplo de radikala maniero militi kontraŭ  militoj. la|vita|di|Roberto|Capa|è|esempio|di|radicale|modo|combattere|contro|guerre the|life|of|Roberto|Capa|is|example|of|radical|way|to fight|against|wars The life of Robert Capa is an example of a radical way to fight against wars. La vita di Roberto Capa è un esempio di un modo radicale di combattere contro le guerre. Sed ekzistas aliaj vojoj. ma|esistono|altri|modi but|there are|other|ways But there are other ways. Ma ci sono altri modi. Internacia uzado de Esperanto kaj kontribuado al la Esperanta kulturo, ekzemple, estas tute taŭga rimedo. internazionale|uso|di|Esperanto|e|contributo|alla|la|esperantista|cultura|ad esempio|è|del tutto|adatta|mezzo international|use|of|Esperanto|and|contribution|to|the|Esperanto|culture|for example|is|totally|suitable|means International use of Esperanto and contribution to the Esperanto culture, for example, is a perfectly suitable means. L'uso internazionale dell'Esperanto e il contributo alla cultura esperantista, ad esempio, sono un mezzo del tutto adeguato. Ni ne maltrafu tian eblecon! noi|non|maltrattiamo|tale|possibilità we|not|miss|such|opportunity We must not miss such an opportunity! Non perdiamo tale opportunità!

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.47 PAR_CWT:B7ebVoGS=6.21 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.36 PAR_CWT:B7ebVoGS=17.58 en:B7ebVoGS: it:B7ebVoGS:250512 openai.2025-02-07 ai_request(all=18 err=0.00%) translation(all=33 err=0.00%) cwt(all=443 err=1.13%)