×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.

image

ESPERANTA RETRADIO, 2013.11.02. Ĉu lingvo evoluis el alarmkrioj?

2013.11.02. Ĉu lingvo evoluis el alarmkrioj?

Ĉu lingvo evoluis el alarmkrioj?

La hipotezo ke homa lingvo ekestis el avertokrioj, ricevas novan subtenon per aktuala studaĵo: Kiam ĉimpanzoj krias alarmon ili direktas la mesaĝon rekte al siaj samspeciuloj.

La lingvistoj jam rilate al la radikoj de la homa lingvo reprezentas du malsamajn opiniojn: Unuflanke estas tiuj kiuj konsideras la gestojn kiel antaŭŝtupo de komunikado kaj je la alia flanko estas tiuj kiuj kiuj vetas pri akustikaj signaloj.

Alarmkrioj de primatoj jam pli frue estis suspektataj kiel ebla ĝermo de la lingva evoluo, kontraŭ kio la adeptoj de la gestodoktrino obĵetis: Kion ni interpretas kiel averton por aliaj, tio ankaŭ same bone povus esti pura esprimo de emocio, do nur sono sen senco kaj sen antaŭvidita ricevonto.

Se la voko iel rilatu al lingvo - tiel ili argumentas - tiam ĝi devas esti akompanata de intenco - kun la kapablo konscie rilati sin al io aŭ iu. Ĉe gestoj de simioj tion oni jam povis pruvi, ĉe alarmkrioj aliflanke ne.

Psikologino de la universitato de York en Britio nun sukcesis prezenti tiun pruvon per kombino el aranĝita eksperimento kaj observado de la ekstereksperimenta vivo. Ŝi tiris post si per ŝnuro de fiŝistoj artefaritan piton-serpenton tra la Budongo-arbaro en Ugando kaj tiel ĉiufoje provokis tumulton en sovaĝe vivanta grupo de ĉimpanzoj.

Ŝi raportas en faka ĵurnalo ke la simioj en ĉeesto de samspeciuloj pli ofte alarmkriis ol se ili solaj renkontis la serpentegon. Kaj ili ĉesis krii post kiam la aliaj grupanoj estis fuĝintaj al sekura loko.

"Tiu konduto verŝajnigas ke la alarmkrioj ekestas pro intenco, kiel averto pri danĝero", ŝi diras. Kaj tio subtenas la tezon ke tiu alarmismo portas en si trajtojn de antaŭlingvo.

Per tio tamen la matĉo inter ambaŭ frakcioj ne jam estas decidita. Salomona solvo povus esti la "multmoda modelo", laŭ kiu ambaŭ, nome gestoj plus alarmo, troviĝas ĉe la bazo de la pralingvo.

Eble la unuaj lingvaj esprimoj koncernis nek la unuan flankon nek la duan. Kelkaj esploristoj nome kredas ke la pralingvo ekestis el la imitado de naturaj sonoj. Multajn adeptojn tiu modelo ja ne havas, sed ĝi havas almenaŭ belan nomon: "Dingdong-teorio"

Mi mem estas tute klare adepto de la akustika flanko. Oni ja devas vidi tion en kunteksto kun la evoluo de la homa cerbo kaj de la koncernaj lingvaj kapabloj. Gestoj ne povas esti la radiko de lingvo, sed ili estas kroma helpilo de lingva esprimo.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

2013.11.02. Ĉu lingvo evoluis el alarmkrioj? whether|language|has evolved|from|alarm cries 2013.11.02. Did language evolve from alarm cries?

Ĉu lingvo evoluis el alarmkrioj? whether|language|has evolved|from|alarm cries Did language evolve from alarm cries?

La hipotezo ke homa lingvo ekestis el avertokrioj, ricevas novan subtenon per aktuala studaĵo: Kiam ĉimpanzoj krias alarmon ili direktas la mesaĝon rekte al siaj samspeciuloj. the|hypothesis|that|human|language|originated|from|warning cries|receives|new|support|through|current|study|when|chimpanzees|cry|alarm|they|direct|the|message|directly|to|their|conspecifics The hypothesis that human language originated from warning cries receives new support from a current study: When chimpanzees scream an alarm, they direct the message directly to their peers.

La lingvistoj jam rilate al la radikoj de la homa lingvo reprezentas du malsamajn opiniojn: Unuflanke estas tiuj kiuj konsideras la gestojn kiel antaŭŝtupo de komunikado kaj je la alia flanko estas tiuj kiuj kiuj vetas pri akustikaj signaloj. the|linguists|already|regarding|to|the|roots|of|the|human|language|represent|two|different|opinions|on one hand|there are|those|who|consider|the|gestures|as|precursor|of|communication|and|on|the|other|side|there are|those|who||bet|on|acoustic|signals Linguists already represent two different opinions regarding the roots of human language: On one hand, there are those who consider gestures as a precursor to communication, and on the other hand, there are those who bet on acoustic signals.

Alarmkrioj de primatoj jam pli frue estis suspektataj kiel ebla ĝermo de la lingva evoluo, kontraŭ kio la adeptoj de la gestodoktrino obĵetis: Kion ni interpretas kiel averton por aliaj, tio ankaŭ same bone povus esti pura esprimo de emocio, do nur sono sen senco kaj sen antaŭvidita ricevonto. alarm cries|of|primates|already|more|earlier|have been|suspected|as|possible|germ|of|the|linguistic|evolution|against|which|the|proponents|of|the|gesture doctrine|have objected|what|we|interpret|as|warning|for|others|that|also|same|well|could|be|pure|expression|of|emotion|thus|only|sound|without|meaning|and|without|anticipated|recipient Alarm calls of primates had previously been suspected as a possible germ of language evolution, against which the proponents of the gesture doctrine objected: What we interpret as a warning for others could just as well be a pure expression of emotion, thus only sound without meaning and without an anticipated recipient.

Se la voko iel rilatu al lingvo - tiel ili argumentas - tiam ĝi devas esti akompanata de intenco - kun la kapablo konscie rilati sin al io aŭ iu. if|the|call|somehow|relates|to|language|thus|they|argue|then|it|must|be|accompanied|by|intention|with|the|ability|consciously|relate|oneself|to|something|or|someone If the call somehow relates to language - they argue - then it must be accompanied by intention - with the ability to consciously relate to something or someone. Ĉe gestoj de simioj tion oni jam povis pruvi, ĉe alarmkrioj aliflanke ne. at|gestures|of|monkeys|that|one|already|could|prove|at|alarm cries|on the other hand|not In the gestures of monkeys, this has already been proven, whereas in alarm calls it has not.

Psikologino de la universitato de York en Britio nun sukcesis prezenti tiun pruvon per kombino el aranĝita eksperimento kaj observado de la ekstereksperimenta vivo. psychologist|of|the|university|of|York|in|Britain|now|has succeeded|to present|that|proof|through|combination|of|arranged|experiment|and|observation|of|the|outside-experimental|life A psychologist from the University of York in Britain has now succeeded in presenting that proof through a combination of a controlled experiment and observation of the natural life. Ŝi tiris post si per ŝnuro de fiŝistoj artefaritan piton-serpenton tra la Budongo-arbaro en Ugando kaj tiel ĉiufoje provokis tumulton en sovaĝe vivanta grupo de ĉimpanzoj. she|pulled|after|herself|with|rope|of|fishermen|artificial|||through|the|||in|Uganda|and|thus|every time|provoked|commotion|in|wild|living|group|of|chimpanzees She dragged an artificial python snake through the Budongo forest in Uganda with a fishing line, provoking a commotion among a wild group of chimpanzees each time.

Ŝi raportas en faka ĵurnalo ke la simioj en ĉeesto de samspeciuloj pli ofte alarmkriis ol se ili solaj renkontis la serpentegon. she|reports|in|scientific|journal|that|the|monkeys|in|presence|of|conspecifics|more|often|alarmed|than|if|they|alone|encountered|the|snake She reports in a scientific journal that the monkeys alarm-called more often in the presence of their peers than when they encountered the snake alone. Kaj ili ĉesis krii post kiam la aliaj grupanoj estis fuĝintaj al sekura loko. and|they|stopped|to cry|after|when|the|other|group members|had been|fled|to|safe|place And they stopped calling after the other group members had fled to a safe place.

"Tiu konduto verŝajnigas ke la alarmkrioj ekestas pro intenco, kiel averto pri danĝero", ŝi diras. that|behavior|suggests|that|the|alarm cries|arise|due to|intention|as|warning|about|danger|she|says "This behavior suggests that the alarm calls arise from intent, as a warning of danger," she says. Kaj tio subtenas la tezon ke tiu alarmismo portas en si trajtojn de antaŭlingvo. and|that|supports|the|thesis|that|that|alarmism|carries|in|itself|traits|of|pre-language And this supports the thesis that this alarmism carries traits of a pre-language.

Per tio tamen la matĉo inter ambaŭ frakcioj ne jam estas decidita. through|that|however|the|match|between|both|factions|not|already|is|decided However, this does not yet decide the match between both factions. Salomona solvo povus esti la "multmoda modelo", laŭ kiu ambaŭ, nome gestoj plus alarmo, troviĝas ĉe la bazo de la pralingvo. Solomon's|solution|could|be|the|multimodal|model|according to|which|both|namely|gestures|plus|alarm|are found|at|the|base|of|the|pre-language A Solomon-like solution could be the "multimodal model", according to which both, namely gestures plus alarm, are at the base of the pre-language.

Eble la unuaj lingvaj esprimoj koncernis nek la unuan flankon nek la duan. perhaps|the|first|linguistic|expressions|concerned|neither|the|first|side|nor|the|second Perhaps the first linguistic expressions concerned neither the first side nor the second. Kelkaj esploristoj nome kredas ke la pralingvo ekestis el la imitado de naturaj sonoj. some|researchers|namely|believe|that|the|proto-language|emerged|from|the|imitation|of|natural|sounds Some researchers believe that the proto-language arose from the imitation of natural sounds. Multajn adeptojn tiu modelo ja ne havas, sed ĝi havas almenaŭ belan nomon: "Dingdong-teorio" many|followers|that|model|indeed|not|has|but|it|has|at least|beautiful|name|| This model does not have many followers, but it at least has a beautiful name: "Dingdong theory".

Mi mem estas tute klare adepto de la akustika flanko. I|myself|am|totally|clearly|follower|of|the|acoustic|side I myself am clearly an advocate of the acoustic side. Oni ja devas vidi tion en kunteksto kun la evoluo de la homa cerbo kaj de la koncernaj lingvaj kapabloj. one|indeed|must|see|that|in|context|with|the|evolution|of|the|human|brain|and|of|the|relevant|linguistic|abilities One must see this in the context of the evolution of the human brain and the relevant linguistic abilities. Gestoj ne povas esti la radiko de lingvo, sed ili estas kroma helpilo de lingva esprimo. gestures|not|can|be|the|root|of|language|but|they|are|additional|aid|of|linguistic|expression Gestures cannot be the root of a language, but they are an additional aid to linguistic expression.

ai_request(all=12 err=0.00%) translation(all=21 err=0.00%) cwt(all=402 err=1.74%) en:B7ebVoGS:250519 openai.2025-02-07 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.82 PAR_CWT:B7ebVoGS=12.27