Hoofdstuk 17 chapter Κεφάλαιο 17 Chapter 17

Nu moest hij de oude weêr worden van vroeger, langzaam aan, langzaam aan, hoor. now|had to|he|the|old|again|become|from|earlier|slowly|on|||you know Now he had to become the old self he used to be, slowly, slowly, you know. De weken sleepten voorbij en de weken werden maanden en hij moest nu de oude weêr worden van vroeger, langzaam, langzaam aan, hoor. the|weeks|dragged|past|and|the|weeks|became|months|and|he|had to|now|the|old|again|become|from|earlier|slowly|slowly|on|you know The weeks dragged on and the weeks turned into months and he had to become the old self he used to be, slowly, slowly, you know. Zijn geneesheer wilde nog maar niet, dat hij hervatte zijn dienst, maar hij zag iederen dag zijn kameraden: de officieren zochten hem op, zij wandelden met hem eens rond, en hij poogde met hen terug te vinden zijn bulderenden toon van jovialiteit, zijn schuine moppen, al zijn luidruchtige vroolijkheid van grooten       blonden, sterken man. his|doctor|wanted|still|but|not|that|he|resumed|his|service|but|he|saw|every|day|his|comrades|the|officers|sought|him|up|they|walked|with|him|once|around|and|he|tried|with|them|back|to|find|his|booming|tone|of|joviality|his|off-color|jokes|all|his|loud|cheerfulness|of|big|blond|strong|man His doctor still did not want him to resume his duties, but he saw his comrades every day: the officers visited him, they walked around with him, and he tried to regain his booming tone of joviality, his sly jokes, all his noisy cheerfulness of a big, blond, strong man. En het ging niet meer. And it was no longer working. Hij was mager geworden, zijn wangen als uitgehold, zijn vleesch hing slap om zijn beenderen neêr en hij was gauw moê en vooral gauw duizelig... Maar het beroerdste was, hij herinnerde zich niet... Wel dacht hij: langzamerhand, zoû hij met het voedingssysteem hem voorgeschreven, en dat Adeline zoo plichtgetrouw volhield, weêr wat bij kunnen werken zijn body - zelfs nam hij zijn halters eens op, treurig, dat zijn mooie spieren weg waren - maar hij legde de loodzware ballen al heel gauw weêr neêr, en als hij zich sloeg op zijn vermagerde dijen, dacht hij: nu, dàt zal wel weêr beter worden, in een optimisme trots innerste overtuiging. |||||||hollowed|||||||bones||||||||||dizzy|||worst||||||||||||||nutrition system|||||||duty-bound|held out|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| He had become thin, his cheeks hollowed out, his flesh hung loosely around his bones and he quickly became tired and especially dizzy... But the worst part was, he could not remember... He thought, gradually, he would be able to build up his body again with the prescribed diet, and that Adeline was so dutifully adhering to it - he even picked up his weights once, sadly, that his beautiful muscles were gone - but he quickly put the heavy weights down again, and as he slapped his emaciated thighs, he thought: now, that will surely get better again, in an optimistic proud inner conviction. Maar het beroerdste was, dat hij zich niet meer herinnerde... dat hij zich schaamde, vooral, daarom... dat hij dàt vooral niet wilde merken laten... en dat hij zàg... dat zij allen het merkten... Dan zat hij in een stoel bij het vuur - kilnattig koud die vorstlooze Januari-maand - en zijn gedachten staarden zoo suf voor zich uit, met duizend turende oogen, de suffende gedachten... Zij hingen zwaar in zijn brein, vol, als wolken in een lucht... Uren zoo bleef hij zitten met een courant, of een geïllustreerd blad - moppige,       Fransche, die hem bracht Van der Welcke, om hem te verstrooien. |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||saw||||||saw|||ashamed|||||||||||||||||||||saw|||||moping||||||||||| But the worst part was that he could no longer remember... that he was ashamed, especially because of that... that he especially did not want to let that be noticed... and that he saw... that they all noticed it... Then he sat in a chair by the fire - chillingly cold that frostless January month - and his thoughts stared so dully ahead, with a thousand gazing eyes, the dull thoughts... They hung heavily in his brain, full, like clouds in the sky... For hours he sat there with a newspaper, or an illustrated magazine - silly, French ones, that Van der Welcke brought him, to distract him. Hij lachte nauwlijks om de aardigheden, begreep ze maar half, sufde er over... En in zijn groot brein vol van wolken, vol van de suffende gedachten, viel een immense, wereldwijde melancholie, een grauwe schemering neêr. |||||jokes|||||suffered||||||||||||||suffing|||||global||||| He hardly laughed at the jokes, understood them only halfway, dozed over them... And in his large brain full of clouds, full of the dull thoughts, an immense, worldwide melancholy fell, a gray twilight. De schemering viel uit de lucht daar buiten, en de schemering viel uit zijn eigen brein... Dan werd het alles kil en koud om hem heen en in hem en vooral herinneringloos. the|twilight|fell|from|the|sky|there|outside|and|the|twilight|fell|from|his|own|brain|then|became|it|everything|chilly|and|cold|around|him|around|and|in|him|and|especially|without memory The twilight fell from the sky outside, and the twilight fell from his own brain... Then everything around him and within him became chilly and cold, and especially devoid of memory. Sedert het beest hem niet meer bezat in klampende drakeklauwen, sedert het duizendpootige wormgebeeste met heerlijke lekken al zijn merg had opgesmuld, sedert het zijn bloed misschien had opgezogen - sedert had het hem achtergelaten als een leêge huls - zijn spieren week, zijn vleesch slap - en bijna verlangde hij naar het Beest weêr, omdat het Beest hem energie had gegeven te strijden tegen het Beest zelve... voor zichzelven, om te overwinnen... voor de anderen, om zich te verbergen. since|the|beast|him|not|anymore|possessed|in|clinging|dragon claws|since|the|thousand-legged|worm beast|with|delicious|leaks|all|his|marrow|had|devoured|since|it|his|blood|perhaps|had|sucked|since|had|it|him|left|as|an|empty|shell|his|muscles|weak|his|flesh|limp|and|almost|longed|he|for|the|Beast|again|because|it|Beast|him|energy|had|given|to|fight|against|the|Beast|itself|for|himself|to|to|overcome|for|the|others|to|himself|to|hide Since the beast no longer possessed him in its clinging dragon claws, since the thousand-legged worm creature had devoured all his marrow with its delightful leaks, since it may have sucked his blood - since then it had left him like an empty shell - his muscles weakened, his flesh limp - and he almost longed for the Beast again, because the Beast had given him the energy to fight against the Beast itself... for himself, to overcome... for others, to hide. Het Beest had overwonnen, het Beest had hem opgesmuld. the|Beast|had|overcome|the|Beast|had|him|devoured The Beast had triumphed, the Beast had devoured him. Het wilde hem niet meer, het groote drakegewormte was verdwenen. it|wanted|him|not|anymore|the|great|dragon worm|was|disappeared It no longer wanted him, the great dragon-worm had disappeared. Het kronkelde niet in de luchten meer, en in de luchten hingen niet meer dan wolken,       die schemerig zeefden... O, de kille, de koude schemering; o, de wereldmist, klam om hem rond! it|twisted|not|in|the|skies|more|and|in|the|skies|hung|not|more|than|clouds|that|dimly|sifted|O|the|chilly|the|cold|twilight|O|the|world mist|clammy|around|him|around It no longer twisted in the skies, and in the skies hung no more than clouds, which dimly filtered... Oh, the chilly, the cold twilight; oh, the world mist, clammy around him! Hij rilde en het vuur warmde hem niet meer. he|shivered|and|the|fire|warmed|him|not|more He shivered and the fire no longer warmed him. Hij kroop er bij, hij had er in willen kruipen, en het gloeiend open vuur warmde hem niet meer. he|crawled|there|to|he|had|there|in|to want|to crawl|and|the|glowing|open|fire|warmed|him|not|more He crawled closer, he wanted to crawl into it, and the glowing open fire no longer warmed him.

- Lien, bel je om hout: ik wil vlammen zien, die cokes geeft me niets... Lien|call|you|for|wood|I|want|flames|to see|that|cokes|gives|me|nothing - Lien, call for wood: I want to see flames, this coke does nothing for me...

Hij stapelde dan de blokken hout, tot Adeline bang werd voor brand. he|stacked|then|the|blocks|wood|until|Adeline|afraid|became|for|fire He stacked the blocks of wood until Adeline became afraid of a fire.

Of Constance kwam hem halen en wilde met hem wandelen. or|Constance|came|him|to get|and|wanted|with|him|to walk Or Constance came to get him and wanted to walk with him.

- Neen kindje, het is me te kil buiten. no|little one|it|is|to me|too|chilly|outside - No, child, it's too chilly outside for me.

Hij bleef zitten in de, voor de anderen, onuithoudbare gloeiïng van zijn haardvuur. he|stayed|sitting|in|the|for|the|others|unbearable|glow|of|his|fireplace He remained sitting in the unbearable glow of his fireplace for the others. Hij rilde. he|shivered He shivered. Hij rilde zoo, dat hij vroeg: he|shivered|so|that|he|asked He shivered so much that he asked:

- Lien, laat de kinderen eens binnenkomen. Lien|let|the|children|once|come in - Lien, let the children come in.

- Maar ze zullen je vermoeien, Gerrit. but|they|will|you|tire|Gerrit - But they will tire you out, Gerrit.

- Neen, neen... ik verlang ze te zien. no|no|I|long|them|to|see - No, no... I long to see them.

Zij kwamen en naarmate zij kwamen van school, verzamelde hij ze om zich, poogde wat met hen te spelen, kietelde ze eens... Het vermoeide hem, maar zij waren warm om hem heen: er straalde meer warmte uit éen van hen, dan uit het laaiende blokken vuur. they|came|and|as|they|came|from|school|gathered|he|them|around|himself|tried|a bit|with|them|to|play|tickled|them|once|it|tired|him|but|they|were|warm|around|him|around|there|radiated|more|warmth|out|one|of|them|than|out|the|blazing|logs|fire They came, and as they came from school, he gathered them around him, tried to play a bit with them, tickled them once... It tired him, but they were warm around him: more warmth radiated from one of them than from the blazing block fire.

- Hoeveel heb ik er... bedacht hij zich, tastende in zijne herinnering, die voor hem       uitvluchtte met een gevleugelde ironie... how many|I have|I|them|thought|he|himself|groping|in|his|memory|which|before|him|escaped|with|a|winged|irony - How many do I have... he thought, groping in his memory, which fled from him with a winged irony...

En hij telde op zijn vingers... Hij wist het niet goed... Voordat hij ze àllen zag om zich heen, verzameld, en ze, stil, met de vingers geteld had: Marie, Adèletje, Alex, Guy... herinnerde hij zich niet altijd, dat hij er negen had. and|he|counted|on|his|fingers|he|knew|it|not|well|before|he|them|all|saw|around|himself|around|gathered|and|them|quietly|with|the|fingers|counted|had|Marie|Adèle|Alex|Guy|remembered|he|himself|not|always|that|he|them|nine|had And he counted on his fingers... He didn't know for sure... Before he saw them all around him, gathered, and quietly counted them with his fingers: Marie, Adèletje, Alex, Guy... he didn't always remember that he had nine. De kinderen waren heel lief: Marie zorgde voor zijn havermeel, dat hij 's middags, vijf uur, moest eten; de brutale jongens waren heel aardig... Maar hij leed er onder, dat kleine Gerdy - het kindje, dolletjes op liefkoozing, bang van hem was geworden. the|children|were|very|sweet|Marie|took care|for|his|oat flour|that|he|in the|afternoons|five|o'clock|had to|eat|the|rude|boys|were|very|nice|but|he|suffered|it|under|that|little|Gerdy|the|child|crazy|about|affection|afraid|of|him|was|become The children were very sweet: Marie took care of his oatmeal, which he had to eat at five o'clock in the afternoon; the cheeky boys were very nice... But he suffered because little Gerdy - the child, fond of affection, had become afraid of him. Schuw trok zij zich uit zijn armen terug, vreemd hem vindend, dien vader, zoo mager en zoo hol, dien zij in hare kinderarmpjes had omhelsd als een sterken vader, die haar smeet in de lucht en haar opving, die met haar ravotte en die haar zoende. shy|she pulled|herself|herself|out of|his|arms|back|strange|him|finding|that|father|so|thin|and|so|hollow|that|she|in|her|little arms|had|embraced|like|a|strong|father|who|her|threw|in|the|air|and|her|caught|who|with|her|played|and|who|her|kissed Timidly, she pulled away from his arms, finding him strange, that father, so thin and so hollow, whom she had embraced in her little arms like a strong father, who tossed her in the air and caught her, who played with her and kissed her. Zij was bang geworden voor zijn magere, lange vingers, angstig kijkend naar de knokkels, die naar haar grepen met de vingers van een skelet. she|was|afraid|become|of|his|thin|long|fingers|anxiously|looking|at|the|knuckles|that|at|her|grabbed|with|the|fingers|of|a|skeleton She had become afraid of his skinny, long fingers, anxiously looking at the knuckles that reached for her with the fingers of a skeleton. Hij merkte het, vroeg haar niet meer te komen op zijn kamer, nu hij zag, dat zij huiverde op zijn magere beenen, en dat het groote vuur haar hinderde, zoodat zij boos fronsde met de oogjes en de lipjes trok. he|noticed|it|asked|her|not|anymore|to|come|to|his|room|now|he|saw|that|she|shivered|on|his|thin||and|that|the|big|fire|her|bothered|so that|she|angry|frowned|with|the|little eyes|and|the|little lips|she pulled He noticed it, no longer asking her to come to his room, now that he saw she shivered at his skinny legs, and that the big fire bothered her, so that she frowned angrily with her little eyes and pulled her lips. Maar hij leed er onder, in stilte. but|he|suffered|it|under|in|silence But he suffered from it, in silence.

Maar het grootste leed was... dat hij zich       niet herinnerde. but|the|greatest|suffering|was|that|he|himself|not|remembered But the greatest sorrow was... that he did not remember. Het was of iederen dag de schemering dichter grauwde rondom hem heen, rondom zijn ziel, die huiverde in zijn kil huiverend lichaam. it|was|as if|every|day|the|twilight|closer|grew gray|around|him|around|around|his|soul|which|shivered|in|his|cold|shivering|body It was as if every day the twilight grew darker around him, around his soul, which shivered in his cold trembling body. Eens zeide Constance: once|said|Constance Once Constance said:

- Wij hebben goede tijding van Nunspeet... we|have|good|news|from|Nunspeet - We have good news from Nunspeet...

Maar Gerrit herinnerde zich niets van Nunspeet: toch wilde hij het niet laten merken... but|Gerrit|remembered|himself|nothing|about|Nunspeet|still|wanted|he|it|not|to let|to show But Gerrit remembered nothing about Nunspeet: still, he didn't want to show it...

- Zoo... zeide hij. so|said|he - So... he said.

In zijn glassigen blik zag zij het toch. in|his|glassy|gaze|saw|she|it|still In his glassy gaze, she saw it anyway.

- Ja, vervolgde zij; het gaat veel beter met Ernst... Ik ga hem morgen weêr eens opzoeken. yes|she continued|she|it|goes|much|better|with|Ernst|I|go|him|tomorrow|again|once|to visit - Yes, she continued; Ernst is doing much better... I will visit him again tomorrow.

Nu herinnerde hij zich wel alles, van Ernst en Nunspeet, maar toch schaamde hij zich over zijne herinneringloosheid van zoo even, en bloosden bijna zijn holle wangen... Het was een week later, dat hij Ernst terug zag. now|he remembered|he|himself|well|everything|about|Ernst|and|Nunspeet|but|still|he felt ashamed|he|himself|about|his|lack of memory|of|so|just|and|they blushed|almost|his|hollow|cheeks|it|was|a|week|later|that|he|Ernst|back|saw Now he remembered everything, about Ernst and Nunspeet, but he still felt ashamed of his earlier forgetfulness, and his hollow cheeks almost flushed... It was a week later that he saw Ernst again. Ernst kwam, te zamen met Constance. Ernst|he came|together|together|with|Constance Ernst came, together with Constance. Hij was zoo veel beter, dat de dokter hem zelve had aangeraden eens naar Den Haag te gaan voor een paar dagen; hij logeerde bij Van der Welcke... Zijne hallucinaties waren bijna geweken, en toen Gerrit hem zag, trof het Gerrit, dat Ernst er beter uit zag, frisscher van kleur van het buitenleven, de haren en baard geknipt, rustiger de oogen, en netjes gekleed, onder den zorg van zijn zuster...       - Zoo broêr, zeide Gerrit. he|was|so|much|better|that|the|doctor|him|himself|had|advised|once|to|The|Hague|to|to go|for|a|few|days|he|he stayed|at|Van|the|Welcke|His|hallucinations|they were|almost|faded|and|when|Gerrit|him|saw|it struck|it|Gerrit|that|Ernst|there|better|out|looked|fresher|from||of|||||||was|||||||||||his|sister|so|brother|he said|Gerrit He was so much better that the doctor himself had advised him to go to The Hague for a few days; he was staying with Van der Welcke... His hallucinations had almost faded, and when Gerrit saw him, it struck Gerrit that Ernst looked better, fresher in color from the outdoor life, his hair and beard trimmed, his eyes calmer, and neatly dressed, under the care of his sister... - So brother, said Gerrit. En je komt me eens opzoeken... Nou, dat is braaf van je... Met mij gaat het nog belabberd... En met jou... and|you|come|me|once|visit|well|that|is|brave|of|you|with|me|goes|it|still|miserable|and|with|you And you come to visit me once... Well, that's nice of you... I'm still doing poorly... And how about you...

- Met mij veel beter, Gerrit. with|me|much|better|Gerrit - I'm doing much better, Gerrit.

- Zoo, gaat het veel beter met je... Heb je niet meer... van die rare gedachten? so|goes|it|much|better|with|you|have|you|not|more|of|those|strange|thoughts - Wow, you're doing much better... You don't have... those strange thoughts anymore?

Ernst lachte verlegen. Ernst|laughed|shyly Ernst laughed shyly.

- Ja... bekende hij schuchter. yes|he admitted|he|shyly - Yes... he confessed shyly. Ik heb wèl eens rare gedachten gehad... Neen, ik geloof niet, dat ik er meer heb... Maar ik blijf daar nog bij den dokter... Ik kom maar voor een paar dagen... Ik heb mijn kamers eens teruggezien. I|have|indeed|once|strange|thoughts|had|no|I|believe|not|that|I|there|more|have|but|I|stay|there|still|at|the|doctor|I|come|only|for|a|few|days|I|have|my|rooms|once|seen again I have had strange thoughts before... No, I don't believe I have any more... But I am still with the doctor... I am only here for a few days... I have seen my rooms again.

- Zoo, heb je je kamers teruggezien... En al je vazen... so|have|you|your|rooms|seen again|and|all|your|vases - So, you have seen your rooms again... And all your vases...

- Ja, mijn vazen... zei Ernst, heel verlegen. yes|my|vases|he said|Ernst|very|shy - Yes, my vases... said Ernst, very shyly.

- En al die stemmen, die je hoorde, Ernst... Al die zielen, die drongen om je heen, beste kerel... Dringen ze niet meer en hoor je ze niet meer... and|all|those|voices|that|you|heard|Ernst|all|those|souls|that|pressed|around|you|around|dear|guy|they press|they|not|anymore|and|hear|you|them|not|anymore - And all those voices you heard, Ernst... All those souls that pressed around you, dear fellow... They no longer press and you no longer hear them...

Gerrit poogde zijn goedige bulderstem op te zetten en Ernst met de vazen en de zielen wat voor den gek te houden, als vroeger: het ging niet meer. Gerrit|tried|his|good-natured|booming voice|up|to|put|and|Ernst|with|the|vases|and|the|souls|a bit|for|the|fool|to|keep|as|before|it|went|not|anymore Gerrit tried to put on his good-natured booming voice and keep Ernst entertained with the vases and the souls, like before: it didn't work anymore. Hij hing in zijn stoel, bij het groote vuur, en zijne suffe gedachten staarden uit. he|hung|in|his|chair|by|the|big|fire|and|his|dull|thoughts|stared|out He hung in his chair by the large fire, and his dull thoughts stared out. - Neen, antwoordde Ernst zacht; ik hoor de stemmen maar een enkelen keer en dat bedringen... dat voel ik niet meer zoo... niet meer zoo erg, Gerrit... no|answered|Ernst|softly|I|hear|the|voices|but|a|few|time|and|that|they press|that|feel|I|not|anymore|so|not|anymore|so|bad|Gerrit - No, Ernst replied softly; I only hear the voices once in a while and that pressing... I don't feel that anymore... not so much, Gerrit...

- En je bent heel ziek geweest, niet waar? and|you|are|very|sick|been|not|right - And you have been very sick, haven't you? dorst hij nog zacht vragen. he dares|he|still|softly|to ask he dared to ask softly.

- Ja, kerel... yes|dude - Yes, man...

- Je wordt nu weêr beter, hè... you|become|now|again|better|right - You're getting better again, right...

- Ja, ik word nu weêr beter... Mijn body kan wel tegen een stootje... Ik ben ook blij, dat jij nu weêr beter bent... yes|I|become|now|again|better|my|body|can|indeed|against|a|hit|I|am|also|happy|that|you|now|again|better|are - Yes, I am getting better again... My body can take a beating... I am also glad that you are better again...

Constance gaf Ernst een teeken: hij stond op, zoet als een kind... En zij lieten Gerrit alleen: Adeline zat in de andere kamer, open de deuren, omdat Gerrit zoo stookte, en de kinderen dan ook niet bij hem inliepen. Constance|gave|Ernst|a|sign|he|stood|up|sweet|as|a|child|and|they|let|Gerrit|alone|Adeline|sat|in|the|other|room|open|the|doors|because|Gerrit|so|he was stirring|and|the|children|then|also|not|at|him|they walked in Constance gave Ernst a sign: he stood up, sweet as a child... And they left Gerrit alone: Adeline was in the other room, opening the doors, because Gerrit was making such a fuss, and the children wouldn't come in with him.

- Ernst ziet er goed uit, zei Adeline en keek naar hem op. Ernst|sees|there|good|out|said|Adeline|and|looked|at|him|up - Ernst looks good, said Adeline, looking up at him.

Toen zochten hare handen tastende Constance, en zij begon te weenen, snikkende heel zachtjes, om het Gerrit niet te laten hooren. then|searched|her|hands|feeling|Constance|and|she|began|to|cry|sobbing|very|softly|to|it|Gerrit|not|to|let|hear Then her hands searched for Constance, and she began to weep, sobbing very softly, so that Gerrit wouldn't hear it.

- Stil, stil, Adeline. quiet|quiet|Adeline - Quiet, quiet, Adeline.

- HIJ zal niet beter worden! HE|will|not|better|become - HE will not get better!

- Jawel... jawel, hij wordt beter... Ernst is ook beter geworden. yes|yes|he|becomes|better|Ernst|is|also|better|become - Yes... yes, he will get better... Ernst has also gotten better.

- Maar hij... hij is verzwakt... Hij is zoo zwak...! but|he|he|is|weakened|he|is|so|weak - But he... he is weakened... He is so weak...! - Hij zal beter, hij zal sterker worden... he|will|better|he|will|stronger|to become - He will get better, he will get stronger...

- Wat voor dag is het, Constance... what|for|day|is|it|Constance - What day is it, Constance...

- Het is Zondag, Adeline... Ik ga nu even met Ernst naar mama... Wat zal mama blij zijn hem te zien...! it|is|Sunday|Adeline|I|go|now|just|with|Ernst|to|mom|what|will|mom|happy|to be|him|to|to see - It is Sunday, Adeline... I am going to see mom with Ernst now... How happy mom will be to see him...! Kom je van avond bij mama... mijn zusje? come|you|from|evening|at|mom|my|sister Are you coming to mom's tonight... my sister?

Adeline schudde het hoofd. Adeline|shook|the|head Adeline shook her head.

- Neen... zeide zij; ik kan niet. No|said|she|I|can|not - No... she said; I cannot. Ik durf Gerrit nog niet alleen laten... I|dare|Gerrit|still|not|alone|let I still dare not leave Gerrit alone...