Zo klim je uit je coronadal
Denk eens terug aan begin dit jaar. Hoe zat je er toen bij?
Nog heel even en dan mag ik weer: wintersport.
Ja die ging dus niet door.
Pre-corona, zaten we met ons hoofd heel ergens anders...
...dan nu:
2020 is voor veel mensen een jaar geworden van rouw, verlies en verdriet
We zien jonge mensen die hun toekomstplannen in de wacht moeten zetten
En we zien stress en eenzaamheid als grote en groeiende problemen door alle generaties heen.
Maar wel het meeste bij de jongere generatie.
Zo concludeerde AmsterdamUMC dat 1 op de 7 jongeren depressieve klachten heeft.
Die gaan samen met paniekaanvallen, slaapproblemen en een slechte concentratie.
En uit een enquete onder vier Nederlandse universiteiten blijkt wat de gevolgen zijn...
...van de pandemie voor studenten.
Ongeveer de helft is eenzamer, en bijna de helft voelt zich somberder.
We kunnen dus wel zeggen dat jongeren als geen andere generaties mentaal last hebben van de coronacrisis.
Dat zeiden jullie ook toen we een oproep op Insta deden.
Zeker gaan we dat vertellen. Ten eerste: erover praten.
Dus dat ga ik ook doen. Samen met psycholoog Sophie ga ik in gesprek over jullie klachten.
NOS op 3 gaat in therapie.
We zitten met een paar dingen: eenzaamheid, somberheid...
...en vooral: een gebrek aan perspectief. Wanneer is dit allemaal klaar?
- Ja, dat zien we vaker, dat zijn veelvoorkomende klachten.
Corona lijkt als een vergrootglas te werken.
Dus je ziet jongeren die al last hadden van piekeren en somberheid.
En dat is nu erger geworden.
Maar er zijn ook jongeren die daar nog geen last van hadden.
En die hebben dat ontwikkeld.
Zometeen vertellen Sophie en ik wat je eraan kunt doen.
Maar eerst leg ik je uit, waarom juist jongeren zoveel klachten hebben.
Vanaf je achttiende ben je volwassen en kun je op eigen benen staan.
Maar is dat wel zo?
Niet als je kijkt naar je brein. Die is tot, pak 'm beet, eind twintig in ontwikkeling.
En bij elke levensfase horen eigen ontwikkelingstaken, waarin je specifieke sociale vaardigheden leert.
In onze fase doe je heel veel voor het eerst.
Je gaat uit huis en begint misschien wel met een opleiding of je eerste baan.
En je hebt misschien ook wel je allereerste serieuze liefdesrelatie.
In deze fase gebeurt er ook biologisch gezien van alles in je brein.
Kijk even mee naar de ontwikkeling van je hersenen.
Dit gedeelte, de amygdala, waar onder meer je angst- en je emotiecentrum zit...
...ontwikkelt zich veel sneller dan dit gedeelte: de prefrontale cortex.
Die zorgt voor de regulatie en de controle op je gedrag en emotie.
En precies dat gebied is tijdens je jongere jaren nog niet volgroeid.
Daardoor durf jij waarschijnlijk meer te experimenteren dan je ouders...
...en stap je makkelijker uit je comfortzone.
Door de ervaringen die je zo opdoet, word je uiteindelijk zelfstandig.
Niet zo gek dus dat je nu een soort opgekropte energie voelt, een soort knaldrang.
Je biologische klok zegt je eigenlijk dat je uit de band moet springen.
Maar dat kan niet.
Het is alsof je een klein kind dat instinctief wil leren lopen vastbindt op een stoeltje.
Dat is eigenlijk precies hetzelfde als wat de coronamaatregelen nu ook met jongeren doen.
Terwijl ze dit horen te doen.
Goed, waar ik het net over had, zijn de hersencéllen.
Maar er verandert nog meer.
Namelijk in de verbínding tussen die cellen.
Die zijn er voor het doorgeven van informatie.
En hoe ouder je wordt, hoe sterker die verbindingen.
Vergelijk het met wegen.
Kinderen hebben 30-kilometerwegen en volwassenen snelwegen.
Daarom kunnen zij veel sneller inschattingen maken. Hun hersenen gebruiken de gebaande paden.
Op het moment dat je een deel van je hersenen minder gebruikt...
...bijvoorbeeld door die coronamaatregelen...
...kan het zijn dat die verbindingen minder sterk worden.
Een provinciale weg die een snelweg had moeten worden, blijft misschien wel een provinciale weg.
Is het dan ook schadelijk, dat die ontwikkeling nu misschien even op pauze staat?
Of we ook echt een ontwikkelingsachterstand zien in onze generatie...
...hangt allemaal af van hoe lang de coronacrisis nog gaat duren.
Gelukkig kunnen onze hersenen heel veel hebben.
Opgekropte energie dus, kunnen we daar nog iets anders mee?
Het is natuurlijk mooi om te kijken hoe we dat toch op een positieve manier kunnen inzetten.
Zoals jij net al zei hebben jongeren wat meer lef om wat meer risico te nemen.
En in de eerste golf zag je ook dat zij dat inzetten.
Door bijvoorbeeld te gaan oppassen op kinderen van mensen die in de zorg werkten.
Of door bijvoorbeeld boodschappen te doen voor ouderen.
Of voor mensen met een zwakke gezondheid.
Of coronapatiënten vervoeren.
We zijn nu onderweg naar het ziekenhuis.
Daar gaan we een patiënt ophalen die covid-positief is.
En die gaan we naar het verzorgingstehuis transporteren.
In principe is het werk gewoon veilig.
Maar ja, je zit er toch iets meer op.
Dus dan ben je daar wel alert op in ieder geval.
- Doe rustig aan he, geen haast.
Jongens zoals zij lijken mentaal niet zo heel veel last te hebben...
...van de coronamaatregelen.
Hoe kan het eigenlijk dat iedereen dat anders ervaart?
- Dat heeft deels te maken met persoonlijkheid.
Extraverte mensen hebben bijvoorbeeld meer behoefte aan sociaal contact.
Terwijl voor introverte mensen kan de rust die nu ontstaan is, wel prettig zijn.
Maar het heeft natuurlijk ook te maken met je thuissituatie.
Dus heb je een stabiele thuissituatie?
Dan kan je dit veel beter aan dan wanneer bijvoorbeeld je baan is weggevallen...
...en je daardoor financiële problemen hebt.
Of wanneer je bijvoorbeeld geweld meemaakt thuis.
En als we het dan hebben over wat je kunt doen aan die eenzaamheid...
...aan die depressieve gevoelens, heb je dan tips?
Ik denk dat het belangrijk is om te weten dat je altijd bij je huisarts terecht kunt.
Maar daarnaast zijn er natuurlijk ook wat algemene tips waar je wat aan kunt hebben.
Sommige dingen weet je misschien al.
Maar probeer elke dag je wekker te zetten.
En probeer 's avonds ook op ongeveer hetzelfde tijdstip te gaan slapen.
Blijf bezig. Dus lees een boek, studeer, werk, of maak elke dag een wandelingetje.
Let erop dat je blijft bewegen. En probeer gezond te eten.
En probeer niet te veel drugs en alcohol te gebruiken.
Niet meer dan je deed voor de coronacrisis.
Of kijk of je het kunt beperken tot het weekend.
Maar wees ook lief voor jezelf.
Je moet ook niet te streng zijn met al die structuur.
En als je zin hebt om een avondje op de bank te gaan liggen met een reep chocola...
...dan moet dat af en toe ook zeker kunnen.
En probeer in contact te komen met andere mensen.
Bijvoorbeeld door te Facetimen.
Of bel elkaar een keer, in plaats van te appen.
Deze jongeren hebben ook nog tips voor jou.
Die coronacrisis is straks misschien wel voorbij.
Maar hoe zit het dan met de mentale rekening?
Blijven jongeren daarmee achter?
We hadden het eerder over die ontwikkeling.
En daar is echt wel een kink in de kabel ontstaan.
Aan de andere kant is het natuurlijk ook logisch dat je je in deze periode...
...wat sneller somber of angstig voelt.
En we weten gelukkig ook dat mensen over het algemeen veerkrachtig zijn.
En jongeren zijn dat zeker.
Dus dat geeft hoop.
Maar ik denk dat we wel echt de klachten serieus moeten nemen.
En dat wij dus ook moeten zorgen dat er...
...laagdrempelig hulp aanwezig is wanneer zij dat nodig hebben,
Kortom, geen gemakkelijke tijd voor onze generatie.
Ik hoop in ieder geval dat iets hebt gehad aan deze video.
Laat 't even weten in de comments.
