Wordt deze 2 meter rampzalig voor Shell?
Bij het Noorse stadje Bergen ligt dit gigantische bouwwerk in zee.
De Troll A, een boorplatform van Shell.
Het is één van de zwaarste, grootste en hoogste objecten ooit verplaatst door mensen.
Het zou 470 meter hoog worden...
...maar het werd uiteindelijk 472 meter hoog.
Speciaal verzoekje van Shell.
En die 2 meter, daar ga ik het met je over hebben in deze video.
Het is onderdeel van een rechtszaak die is aangespannen tegen Shell.
Heeft alles te maken waar het bedrijf in 1991 zélf in een bedrijfsfilm al voor waarschuwde.
Het besef dat onze energieverbruikende manier van leven klimaatverandering kan veroorzaken.
Die bedrijfsfilm en de hoogte van dat boorplatform gebruikt de tegenpartij in een zaak waarbij de wereld meekijkt.
Met als essentie:
Shell wist er al decennia van, maar deed niets om klimaatverandering tegen te gaan...
...en dat is volgens zes milieuorganisaties desastreus voor het klimaat.
De vraag voor de rechter is:
Moet Shell meer doen om klimaatverandering te beperken, of niet?
Eerst de twee partijen.
Aan de ene kant oliebedrijf Shell.
Een Nederlands-Britse zogenoemde supermajor.
Want de multinational hoort bij de zes grootste staatsonafhankelijke oliebedrijven ter wereld.
Ze bestaan al sinds 1907 en hebben ruim 80.000 werknemers wereldwijd.
En aan de andere kant: Milieudefensie.
Dat samen met maatschappelijke en milieuorganisaties de rechtszaak heeft aangespannen.
17.000 burgers sloten zich aan bij de rechtszaak.
Hun budget is 300.000 euro en hun advocaat Roger Cox.
De man die in een eerdere grote klimaatzaak won van de Nederlandse Staat.
Het huidige en voorgenomen concernbeleid van Royal Dutch Shell...
...is naar de mening van de eisende partijen buiten- gewoon gevaarzettend en destastreus.
Shell moet van de eisers meer doen om klimaatverandering te voorkomen...
...namelijk over 10 jaar 45 procent minder CO2 uitstoten dan in 2019.
Een bijzondere eis omdat het in eerdere klimaat- zaken tegen bedrijven ging om schadevergoedingen.
En niet om een verandering in gedrag.
Ik geef je de onderbouwing van kamp Milieudefensie...
...en die van Shell.
Maar het is aan de rechter om te beoordelen wie er gelijk heeft.
Dan gaan we graag snel van start.
Eerst even: waarom richt Milieudefensie de pijlen op Shell en niet op al die andere oliemaatschappijen?
Shell is de grootste vervuiler van Nederland, één van de tien grootste vervuilers ter wereld en is gevestigd in Den Haag.
Dan de juridische basis.
Milieudefensie haalt de 'ongeschreven zorgvuldigheidsnorm' aan.
Die norm geldt naast en soms zelfs bovenop de wet...
...en betekent eigenlijk dat je anderen niet aan onaanvaardbare gevaren mag blootstellen.
Voorbeeldje: de kelderluik-rechtszaak.
Een cafébezoeker valt in 1961 in een openstaand luik...
...hij raakt gewond en eist geld van Coca-Cola...
...omdat een leverancier van het bedrijf het luik in het café openzette.
De rechter geeft de cafébezoeker gelijk...
...omdat de leverancier meer maatregelen had moeten nemen om het gevaar te voorkomen.
Het colamerk moet een deel van de schade betalen.
In het verlengde daarvan moet ook Shell meer doen om het gevaar van klimaatverandering te voorkomen...
...zo redeneert Milieudefensie.
En daarom halen ze in de rechtszaal die bedrijfsvideo van eerder...
...en een geheim rapport uit 1988 aan.
In dat rapport schrijft Shell zelf dat er wetenschappelijke overeenstemming is...
...dat broeikasgassen zorgen voor opwarming van de aarde.
En het waarschuwt dat als men wacht op meer bewijzen...
...het mogelijk al te laat is om klimaatverandering nog te stoppen.
En er is nog iets: die 2 meter waar ik het in het begin over had.
Milieudefensie zegt: Shell wist bij de bouw van het Troll A-platform al dat klimaatverandering zou optreden...
...waardoor onder meer de zee ruiger kon worden.
Dus gaven ze de boorplatformbouwers de opdracht: maak dat ding geen 470 meter hoog...
...maar zet het net effe 2 meter hoger op de poten.
Volgens Milieudefensie allemaal bewijzen dat Shell wist wat de gevolgen en gevaren zijn van CO2-uitstoot...
...maar daar niets mee heeft gedaan en daarmee burgers in gevaar brengt.
Met de argumenten in deze zaak kiest advocaat Roger Cox...
...hetzelfde pad als hij koos in een andere klimaatzaak die hij won.
Urgenda vs. de Nederlandse Staat.
De Staat moet de CO2-uitstoot met 25 procent verminderen in 2020...
...en het is een uitspraak die wereldwijd heel veel aandacht trekt.
Een Nederlandse milieuorganisatie heeft gelijk gekregen in een zaak tegen de Nederlandse Staat.
Goedemorgen, gaat u zitten.
Toen oordeelde de rechter dat de Nederlandse Staat burgers niet in gevaar mag brengen...
...en daarom de uitstoot van broeikasgassen nog sneller moet terugdringen.
Het zal nodig zijn, want we zitten nog niet op de 25 procent.
Het is Cox dus al eens gelukt met dezelfde type onderbouwing.
Maar ook Shell heeft z'n argumenten klaar liggen.
Zij vinden vooral dat niet de rechter maar de Nederlandse overheid moet besluiten hoeveel het bedrijf mag uitstoten.
Met als argument dat het de Nederlandse overheid is die het Klimaatakkoord van Parijs heeft ondertekend.
Dat is een akkoord tussen landen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
Maarja, Shell is geen land en die hebben dat Klimaatakkoord dus ook niet ondertekend.
Een ander argument van Shell is dat ze het klimaat wel degelijk belangrijk vinden...
...en daarom ook investeren in windparken, oplaad- punten en synthetische brandstoffen.
Maar ze voelen zich ook verantwoordelijk voor onze maatschappelijke vraag naar energie.
Denk aan ambulances die rijden op diesel...
...of het gas dat onze huizen warmstookt.
Die vraag is er gewoon, zegt Shell.
En als zij het niet mogen leveren, doet een andere oliemaatschappij het wel.
Om dat hele systeem om te zetten heb je dus de samenspraak tussen overheid...
...industrie in zijn geheel en klanten nodig. Dat kun je niet van een bedrijf laten afhangen.
En eerlijk is eerlijk: als jij en ik staan te tanken, weten we ook dondersgoed wat het effect daarvan is.
Argumenten genoeg dus, maar wie heeft de beste kaarten?
Experts noemen de zaak van Milieudefensie kansrijk...
...omdat de rechter dus eerder ook al eens meeging in het betoog van Cox in die Urgenda-zaak.
Maargoed, dit is een bedrijf, wat het dan toch weer wat anders maakt.
En zoals ik al zei: de wereld kijkt mee.
Ook in de VS lopen rechtszaken tegen oliebedrijven, maar dan voor schadevergoedingen.
Of wat dacht je van deze boer in Peru, die vlak onder een smeltende gletsjer woont?
Het zou een ramp zijn.
Hij is een klimaatzaak gestart tegen een Duits energiebedrijf.
Hij is een klimaatzaak gestart tegen een Duits energiebedrijf.
In zowel binnen- als buitenland wordt de strijd om het klimaat dus ook in de rechtbank uitgevochten.
Geduld is daarbij een schone zaak. Net als bij Milieudefensie vs. Shell: het gaat nog jaren duren.
Maar nu kun je het nieuws erover in elk geval beter volgen.
Wil je meer van dit soort video's? Abonneer je dan op ons kanaal.
