Tikkende tijdbom: de volgende mega-aardbeving Tickende Zeitbombe: das nächste Mega-Erdbeben Ticking time bomb: the next mega earthquake Una bomba de relojería: el próximo gran terremoto Une bombe à retardement : le prochain grand tremblement de terre Una bomba a orologeria: il prossimo mega-terremoto 시한폭탄: 다음 거대 지진 Saatli bomba: bir sonraki mega deprem

Japan, 10 jaar geleden. Japan, 10 years ago.

Eén van de krachtigste aardbevingen ooit gemeten. One of the most powerful earthquakes ever recorded.

De zwaarste aardbeving in 140 jaar. The worst earthquake in 140 years.

Een allesvernietigende tsunami én een kernramp. An all-devastating tsunami and a nuclear disaster.

In totaal komen zeker 18.000 mensen om en het is de duurste natuurramp allertijden. In total, at least 18,000 people die. And it's the most expensive natural disaster of all time.

Chaos neemt bezit van het geordende land. Chaos takes over the ordered land.

De tsunami is zó sterk, hij sleept hele huizen mee! The tsunami is so strong, it's dragging entire houses with it!

En... And ...

...het is wachten op de volgende mega-aardbeving, maar waar? ... we have to wait for the next mega earthquake, but where?

In de Amerikaanse staat Californië, bovenop de wereldberoemde San Andreas-breuk... In the US state of California, on top of the world famous San Andreas Fault ...

...zetten ze zich schrap. ... they brace themselves.

Voor de volgende 'Big One'. For the next 'Big One'.

Dat L.A. wordt getroffen door 'The Big One' in de komende 30 jaar is onvermijdelijk. The likelihood of LA being hit by 'The Big One' in the next 30 years is inevitable.

De zogeheten 'Big One' zal Zuid-Californië raken. The so-called 'Big One' will eventually hit Southern California.

Het is niet de vraag of, maar wanneer. It's not a matter of if, but when.

Als de grote aardbeving komt, begint die hier precies onder mij. When the big quake hits, it will begin its journey here, right beneath where I'm standing now.

Ook Hollywood weet het zeker. Hollywood is also sure.

De aarde zal letterlijk openbreken. The earth will literally crack open.

De volgende mega-aardbeving is in Californië. The next mega earthquake is in California.

Maar laat je niets wijsmaken. But don't be fooled.

De échte klapper komt ergens anders. The real hit will be somewhere else.

In deze video blikken we terug op de mega-aardbeving in Japan... In this video we look back at the mega earthquake in Japan ...

...en kijken we vooruit naar de volgende, want de vraag is niet óf die komt... ... and look ahead to the next one, because the question is not if it will come ...

...maar wannéér. ... but when.

Eerst even een korte opfriscursus aardbevingen. First a short refresher course on earthquakes.

De aardkorst is verdeeld in vakken, aardplaten. En tussen die platen zitten scheuren. The earth's crust is divided into sections, earth plates. And there are cracks between those plates.

Vergelijk het met de naden van een bal. Compare it to the seams of a ball.

Maar omdat het binnenste van de aarde gloeiend heet is, bewegen die platen... But because the interior of the earth is scalding hot, those plates move ...

...als een soort lopende band bij de kassa. ... like a conveyor belt at the checkout.

Héél langzaam, met een paar centimeter per jaar. Maar als de druk te hoog wordt... Very slowly, with a few centimeters per year. But if the pressure gets too high ...

...dan krijg je aardbevingen. ... you get earthquakes.

De hoeveelheid energie die daarbij vrijkomt, wordt uitgedrukt met de momentmagnitudeschaal. The amount of energy released during this process is expressed using the moment magnitude scale.

Dat is dat getalletje dat je er altijd bij krijgt. That's the number that you always get.

Het lijken wel rapportcijfers, maar zo werkt het niet. It looks like report marks, but it doesn't work that way.

Eén heel punt omhoog op de schaal betekent een toename van een factor 30. One whole point up on the scale means an increase of a factor of 30. Um ponto inteiro acima na escala significa um aumento de um fator de 30.

Dus een aardbeving met een kracht van 7,0 is dertig keer heviger dan eentje van 6,0. So an earthquake with a magnitude of 7.0 is thirty times stronger than one of 6.0.

En eentje van 8,0 dus al 900 keer. And one of 8.0 so already 900 times.

Voorbeeld. Example.

Oost-Turkije, januari 2020. Een aardbeving van 6,8. Eastern Turkey, January 2020. An earthquake of 6.8.

Er vielen tientallen doden en honderden gebouwen werden verwoest. Dozens of people were killed and hundreds of buildings were destroyed.

Vergelijk dat met de aardbeving in Nepal in 2015, met een kracht van 7,8. Compare that with the 2015 Nepal earthquake, with a magnitude of 7.8.

Daar vielen duizenden doden en honderduizenden huizen werden met de grond gelijkgemaakt. There, thousands of people were killed and hundreds of thousands of houses were razed to the ground.

Een verschil van één punt op de schaal. A difference of one point on the scale.

Maar het kan nog veel harder. But it can be much harder.

Een aardbeving van 9,0 of meer, 27.000 keer zo hevig als eentje van 6,0. An earthquake of 9.0 or more, 27,000 times stronger than one of 6.0.

Daarbij verbleekt zelfs Nepal. Nepal even pales in this respect.

Ik heb het over mega-aardbevingen. I'm talking about mega earthquakes.

Zoals in Japan, 10 jaar geleden. Like in Japan 10 years ago.

Magnitude? 9,0. Een mega-aardbeving in zee. Magnitude? 9.0. A mega earthquake in the sea.

Zo krachtig dat ze 'm konden voelen in Beijing, Taiwan en Kamtsjatka. So powerful they felt it in Beijing, Taiwan and Kamchatka.

Ter vergelijking. For comparison.

Stel: het epicentrum, de plek van de aardbeving, was hier... Imagine if the epicenter, the site of the earthquake, was here ...

...dan trilde het tot aan Moskou, Reykjavik en Casablanca. ... then it would vibrate as far as Moscow, Reykjavik and Casablanca.

Japans grootste eiland Honshu is toen in één klap 2,5 meter opgeschoven naar het oosten. Japan's largest island Honshu then shifted 2.5 meters to the east in one fell swoop.

Ik kan echt niet praten. Alles beweegt. I really can't talk. Everything moves. Eu realmente não posso falar. Tudo se move.

Gevaarlijk. Gevaarlijk. -Mensen rennen naar buiten. Dangerous. Dangerous. -People run outside.

Met enorme schade aan gebouwen, infrastructuur, elektriciteit... It caused enormous damage to buildings, infrastructure, electricity ...

...er waren lekkages, branden, explosies, et cetera. ... there were leaks, fires, explosions, et cetera.

En de beving was nog niet eens de grootste ramp. And the quake wasn't even the biggest disaster.

Wat daarop volgde wel. What followed was:

Hij komt, hij komt. De golf komt eraan. He's coming, he's coming. The wave is coming.

Een muur van water tussen de 10 en 20 meter hoog. A wall of water between 10 and 20 meters high.

Een tsunami die voortraasde en alles op zijn weg verwoestte. A tsunami that raged on and destroyed everything in its path.

Alles ligt plat. De huizen zijn weg. Ik herken helemaal niets meer. Everything is flat. The houses are gone. I don't recognize anything anymore.

Ook de kerncentrale Fukushima, met een nucleaire ramp tot gevolg. Fukushima nuclear power plant was also destroyed, with a nuclear disaster as a result.

Kernwetenschappers waarschuwen voor een nucleaire meltdown. Nuclear physicist warning of a nuclear reactor meltdown.

Het was een soort 'perfect storm'. It was kind of a 'perfect storm'.

Alleen niet door lucht, maar door aarde, vuur en dus vooral... water. Not through air, but through earth, fire and mostly... water.

En niet alleen Japan. And not only Japan was affected.

De tsunami stak binnen 24 uur de hele Stille Oceaan over. The tsunami crossed the entire Pacific Ocean within 24 hours.

Of ja.... stil? Well .... silent?

Dit was aan de overkant, 8000 kilometer verderop, de westkust van Amerika. This was across the street, 5,000 miles away, the west coast of America.

Onthoud dit even. Keep this in mind.

Eerst even terug naar Japan nog, want er was zowaar ook 'goed' nieuws. First back to Japan, because there was actually also 'good' news.

Honderden miljarden schade en duizenden doden, maar het had nog heel veel erger gekund... Hundreds of billions of damage and thousands of deaths, but it could have been a lot worse ...

...als de Japanners niet zo goed waren voorbereid. ... if the Japanese weren't so well prepared.

Met aardbevingsbestendige gebouwen, alert-systemen, survival-kits... With earthquake-resistant buildings, alert systems, survival kits ...

Highspeed-treinen door sensoren meteen op de rem... High-speed trains that were immediately brought to a stop by sensors ...

Evacuatieplannen, rampoefeningen, lessen op scholen, et cetera. Evacuation plans, disaster exercises, lessons in schools, et cetera.

Als er een grote aardbeving is, wat is dan het eerste dat je doet? If there is a major earthquake, what is the first thing you do?

Je moet meteen evacuëren naar een open plek. You must evacuate to an open area immediately.

Als je binnen bent, moet je meteen naar buiten. If you are inside, you have to go outside immediately.

Naar een hoger gelegen gebied gaan. Move to higher ground.

Meteen het gas uitzetten. Turn off the gas immediately.

Ik heb altijd een powerbank bij me. I always have a power bank with me.

Het enige dat wij kunnen doen, is goed voorbereid zijn. All we can do is be well prepared.

Aardbevingen zijn onderdeel van ons leven. Earthquakes are part of our life.

En dit gigantische ondergrondse waterafvoer- systeem in Tokio. And this gigantic underground drainage system in Tokyo.

Japanners weten al duizenden jaren dat ze op een tikkende tijdbom zitten. The Japanese have known for thousands of years that they are on a ticking time bomb.

Dat is een stukje historisch besef. That is a piece of historical awareness.

Tsunami is niet voor niets een Japans woord. Tsunami is a Japanese word for a reason. Tsunami é uma palavra japonesa por uma razão.

Oké, maar Japan is dus net geweest, waar is de volgende mega-aardbeving? Okay, but Japan has just been hit, where will be the next mega earthquake?

Sowieso in dit gebied rondom de Stille Oceaan, the Ring of Fire. In any case it will be in this area around the Pacific Ocean, the Ring of Fire.

Met de meest onrustige aardplaten ter wereld en 90 procent van alle aardbevingen. With the most troubled earth plates in the world and 90 percent of all earthquakes.

Ook bovenop the Ring of Fire, de San Andreas-breuk in Californië. Also on top of the Ring of Fire is the San Andreas Fault in California.

Maar: wat ik in de intro al zei... But: what I said in the intro ...

Vergeet Hollywood. Forget Hollywood.

Een mega-aardbeving van 9 of meer in Los Angeles of San Francisco is uitgesloten. A mega earthquake of 9 or more in Los Angeles or San Francisco is out of the question.

Hoe we dat weten? How do we know?

Bij de San Andreas-breuk schuiven twee platen in tegengestelde richting langs elkaar heen. At the San Andreas Fault, two plates slide past each other in opposite directions.

Een zogeheten transversale beweging. This is called a transverse movement.

Dat geeft zware aardbevingen en dat weten ze daar als geen ander. That causes severe earthquakes and they know that like no other.

De bekendste is die in San Francisco in 1906. The best known is the one in San Francisco in 1906.

7,8. 7,8.

En bijvoorbeeld, twee jaar geleden nog, een stuk verderop: 7,1. And for example, two years ago, a lot further: 7.1.

Een hele hoop kracht, en toch is uitgerekend dat The Big One die Californië wacht... A lot of power, and yet it has been calculated that The Big One awaiting California ...

...een magnitude kan hebben van maximaal 8,2. ... can have a magnitude of up to 8.2.

Vergis je niet... But make no mistake ... Não cometa erros...

Californië zal schudden als nooit tevoren en de schade is niet te overzien. California will shake like never before and the damage is incalculable.

Maar bij een mega-aardbeving zijn twee langs elkaar schuivende platen zoals bij San Andreas niet genoeg. But in a mega earthquake, two plates sliding past each other like San Andreas are not enough.

Een beving van 9 of meer kan alleen vrijkomen als de ene plaat onder de andere duikt. A quake of 9 or more can only be released if one plate dives under the other. Um terremoto de 9 ou mais só pode ser liberado se uma placa mergulhar sob outra.

Subductie heet dat, daar komt nog veel meer energie bij vrij. This is called subduction, it releases a lot more energy.

Terug naar the Ring of Fire. Back to the Ring of Fire.

Sinds de metingen in 1900 begonnen... Since the measurements began in 1900 ...

...zijn er slechts vijf van die mega-aardbevingen geweest, van 9 of meer. ... there have been only five such mega-earthquakes, magnitude 9 or more.

Allemaal in zo'n subductie-zone. They were all in such a subduction zone.

Zoals dus in Japan, 2011. Such as in Japan, 2011.

Maar ook Sumatra in 2004. But also in Sumatra in 2004.

En in de vorige eeuw: Kamtsjatka, Alaska en de zwaarste ooit gemeten: And in the last century: Kamchatka, Alaska and the heaviest earthquake ever measured:

Chili in 1960. Chile in 1960.

Daarnaast krijgen ook Nieuw-Zeeland en Mexico regelmatig flinke klappen, van 8 of meer. New Zealand and Mexico are also regularly hit hard, with magnitude 8 or more.

Valt je iets op? Do you notice anything? Você percebe algo?

Er is één zone waar het al eeuwenlang angstvallig stil is. There is only one zone where it has been painfully quiet for centuries.

Daar is het wachten op... In that area we are waiting for...

De Cascadia Subduction Zone is 1100 kilometer lang en ligt hier... The Cascadia Subduction Zone is 1100 kilometers long and is located here ...

...iets ten noorden van de San Andreas-breuk. ... just north of the San Andreas fault.

Steden als Seattle, Portland en Vancouver zitten daardoor op een nog veel grotere tijdbom... Cities like Seattle, Portland and Vancouver are on an even bigger time bomb ...

...dan L.A. en San Francisco. ... than LA and San Francisco.

Alleen weten ze dat nog niet zo lang. But they haven't known that for very long.

Sinds hier Europeanen aankwamen, zo'n 250 jaar geleden... Since Europeans arrived here some 250 years ago ...

...zijn er nooit noemenswaardige aardbevingen geweest. Maar voordat hier überhaupt steden waren... ... there have never been any earthquakes worth mentioning. But before there were cities here... ...nunca houve terremotos significativos. Mas antes que houvesse qualquer cidade aqui...

...woonden er al wel mensen. ... people already lived there. ...as pessoas já moravam lá.

Onder de oorspronkelijke inheemse bewoners gingen verhalen rond over een schuddende aarde en enorme vloedgolf. Stories circulated among the original indigenous inhabitants of a shaking earth and a huge tidal wave.

Ergens rond het jaar 1700. Sometime around the year 1700.

Maar die werden afgedaan als... indianenverhalen. But those were dismissed as ... just Indian jive.

Pas vanaf de jaren '80 beginnen de wetenschappelijke puzzelstukjes in elkaar te vallen. It was not until the 1980s that scientific pieces of the puzzle begin to come together.

Zoals hier in dit spookbos. Like here in this haunted forest.

Aan de jaarringen viel af te lezen dat deze bomen massaal tegelijk zijn gestorven... The annual rings showed that these trees died en masse at the same time ...

...ergens rond het jaar 1700. ... somewhere around the year 1700.

Gestorven door een zoutwatervergiftiging. Death by saltwater poisoning.

Maar belangrijker nog... But more importantly ...

...geologen zijn gaan graven om de grondlagen te analyseren. ... geologists have started digging to analyze the soil layers.

Ze ontdekten over de hele lengte langs de Amerikaanse noordwestkust hetzelfde vreemde, afwijkende zandlaagje. They discovered the same strange, aberrant layer of sand all along the US northwest coast.

Een laagje van 10 centimeter aan fijn gekorreld zand. A layer of 10 centimeters of fine-grained sand.

Wat dat zand hier doet? Het is achtergelaten door een tsunami. What is that sand doing here? It's a tsunami deposit.

Een reeks aan golven van een tsunami door een grote aardbeving. A series of waves from the great earthquake generating a tsunami...

En die was te herleiden tot het jaar... And that could be traced back to the year ...

...1700. ... 1700.

Maar het laatste ontbrekende puzzelstukje kwam... But the last missing puzzle piece came ...

...uit Japan. ... from Japan.

Met hun historisch besef. With their historical awareness.

Sinds het jaar 600 houden de Japanners alle aardbevingen en tsunami's bij, tot op de dag, en zelfs het tijdstip nauwkeurig. Since the year 600, the Japanese have been keeping track of all earthquakes and tsunamis, down to the day, and even the time accurately.

Maar nu komt ie: in die ruim 1400 jaar geschiedenis was er één mysterieuze spooktsunami... But: in more than 1400 years of history, there was one mysterious ghost tsunami ...

...die de Japanners niet konden verklaren. ... that the Japanese could not explain.

Er was geen aardbeving, maar wel een enorme vloedgolf. There was no earthquake, but there was a huge tidal wave.

Op 26 januari, om 21 uur 's avonds in... On January 26, at 9 p.m. in ...

...1700. ... 1700.

Weet je nog dat die tsunami tien jaar geleden de hele oceaan overstak? Remember when that tsunami crossed the entire ocean ten years ago?

Precies dat gebeurde toen ook, alleen dan de andere kant op. That was exactly what happened then, only the other way around.

Met die kennis doken geologen dieper de Amerikaanse grond in. With that knowledge, geologists dived deeper into the American soil.

Tot 10.000 jaar terug in de tijd. En in totaal troffen ze 41 van die zandlaagjes aan. Up to 10,000 years ago. And they found 41 of those layers of sand.

Rekenen we even mee. 10.000 delen door 41 is... Let's do some calculations. Dividing 10,000 by 41 is ...

...gemiddeld elke 243 jaar een mega-aardbeving. ... a mega earthquake every 243 years on average.

Maar de laatste keer was dus... But the last time was ...

...321 jaar geleden. ... 321 years ago.

Je zal er maar wonen. Imagine living there.

De mega-aardbeving die in principe elk moment kan komen, kan een magnitude hebben tot wel 9,2. The mega earthquake, which could in principle come at any time, can have a magnitude of up to 9.2.

Dat is dus 30 keer zo zwaar als de zwaarst mogelijke aardbeving boven de San Andreas-breuk. That is 30 times as heavy as the worst possible earthquake above the San Andreas Fault.

En in zee. And in the sea. E no mar.

Ze kunnen daar dus rekenen op een tsunami van Japanse proporties. Of groter. So they can count on a tsunami of Japanese proportions there. Or bigger.

Maar de Amerikanen zijn niet zo goed voorbereid. But the Americans are not as good prepared as the Japanese.

Driekwart van de gebouwen, ook scholen en ziekenhuizen, zal instorten. 75% of the buildings, including schools and hospitals, will collapse.

Bruggen, sporen, vliegvelden vernietigd. Bridges, tracks, airports will be destroyed.

Branden, explosies, overstromingen, dambreuken, olielekkages, chemische stoffen. Fires, explosions, floods, dam fractures, oil spills, chemicals.

Geen drinkwater, elektriciteit, et cetera. No drinking water, electricity, et cetera.

Zeven miljoen mensen lopen direct gevaar. Seven million people are in immediate danger.

Maar wanneer precies, dat weet niemand. Zover is de wetenschap nog niet. But when exactly that will happen, nobody knows. Science is not that far yet.

Dat legt hoogleraar seismologie Arwen Deuss goed uit bij de Universiteit van Nederland. Professor of seismology Arwen Deuss explains this at the University of the Netherlands.

Aan de hand van een... She explains it with a ...

Jullie hebben allemaal wel eens met een liniaal gespeeld, denk ik. You've all played with a ruler at some point, I guess.

...liniaal. ...ruler.

Check de link in de beschrijving. Check the link in the description.

Lang verhaal kort... Long story short ...

...dat is trouwens ook de naam van onze nieuwe podcast... ... that's also the name of our new podcast ...

...terwijl Japan nog herstelt van de vorige, ligt de volgende 'really big one' op de loer. ... while Japan is still recovering from the previous one, the next 'really big one' is lurking.

Ergens op deze ring, in deze zones. Die vooral hier... Somewhere on this ring, in these zones. Especially here ...

...onder hoogspanning staat. ... under high voltage.

De vraag blijft.... The question remains ....

...wanneer. ... when.