De onzichtbare verspreiding van corona
We zitten weer in de lift.
Vergeleken met die eerste piek is deze lijn nog laag...
...maar hij beweegt wel weer de verkeerde kant op.
Vooral door jonge mensen.
Wij hebben zo veel contacten. Het is moeilijk, dat merk je.
Ja, wij zijn het meest vertegenwoordigd in het aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen.
In de afgelopen week was een kwart tussen de 20 en 29 jaar.
Bij de GGD zien ze veel nieuwe clusters ontstaan...
...omdat jongeren elkaar weer veel vaker opzoeken, bijvoorbeeld op feestjes.
Ja...
...je loopt veel minder risico om ziek te worden...
...en als je al besmet raakt, zijn de symptomen meestal mild, áls ze er al zijn.
Maar...
...juist daardoor blijven jonge dragers van het virus vaak onder de radar...
...omdat ze zich niet laten testen en dus 'onzichtbaar' zijn.
Terwijl die onzichtbare dragers wel anderen kunnen besmetten...
...bijvoorbeeld familieleden,voor wie covid-19 misschien wél levensgevaarlijk is.
En dus waren ze er weer. Met onder meer een speciale boodschap...
...voor jongeren.
Als te veel van jullie de regels aan de laars lappen, dan zitten we binnenkort allemaal weer binnen.
Met dit in gedachten:
Hóe besmettelijk ben je dan voor anderen als je zelf helemaal geen klachten hebt?
Op zoek naar het antwoord...
...onderscheiden we eerst drie medische begrippen.
Stel, ik raak besmet. Als ik typische covid-verschijnselen krijg...
...dan ben ik symptomatisch.
Heb ik nú nog nergens last van, maar moeten de symptomen zich nog ontwikkelen...
...ben ik presymptomatisch.
En draag ik het virus, maar heb ik die hele periode nergens last van:
Asymptomatisch.
We zijn alle drie besmet, maar ik ben de enige aan wie je dat van de buitenkant kunt zien.
Aan mij wordt dus gevraagd om me te laten testen en mezelf te isoleren.
Maar de kans is groot dat zij allebei weer hun eigen weg gaan.
Maar hoe groot is dan de kans dat zij het virus verder verspreiden?
Tja, hoe graag we die vraag ook zouden willen beantwoorden met een keihard percentage...
...zo simpel is het niet.
Je bent niet óf wel óf niet besmettelijk.
Als je het coronavirus hebt, bevind jij je ergens op dit spectrum van vrijwel niet...
...tot zéér besmettelijk.
Dat hangt van heel veel verschillende factoren af.
Jouw eigen toestand...
...van hoeveel virusdeeltjes je in je hebt en hoeveel je er er mogelijk uitscheidt.
Dat is ook weer sterk afhankelijk van het moment.
Zit je aan het begin, het hoogtepunt of aan het eind van je infectie.
En vervolgens is heel bepalend hoe intensief en hoelang je contact is met anderen.
Wat we wel weten...
...is dat de symptomatische coronagevallen, niet heel verrassend...
...het meest besmettelijk zijn.
Door hen op te sporen en te isoleren sla je al een grote slag in de strijd tegen verdere verspreiding.
Kent u iemand in uw omgeving die ook corona heeft?
Het is bewezen dat patiënten de grootste hoeveelheid virus in zich hebben...
...rond het moment dat de symptomen beginnen.
Daarom bestaat er ook geen twijfel dat mensen in de presymptomatische fase...
...al besmettelijk zijn, ook al zijn ze op het oog nog helemaal gezond.
Dat is de reden dat er bij bron- en contactonderzoek ook wordt gekeken...
...naar de contacten in de twee dagen voordat de symptomen begonnen.
Maar hoelang en hóe besmettelijk je dan precies bent, dat is nog niet helemaal duidelijk.
Nóg onzekerder is dat voor de asymptomatische coronagevallen.
In juni zei de WHO dit:
Kijken we naar onze data dan lijkt het nog altijd zeldzaam dat een asymptomatisch persoon...
...het virus daadwerkelijk overdraagt aan iemand anders.
Dat zou goed nieuws betekenen...
...want dat scheelt nogal een slok op een kennismakingsborrel...
...van bijvoorbeeld een groep studenten.
Maar haar uitspraak bleek nogal voorbarig.
Het is bekend dat asymptomatische verspreiding juist wel een belangrijke rol speelt.
Dus helaas voor de studenten:
Voor algemene studentenverenigingen geldt dat activiteiten voor werving en introductie...
...niet in fysieke vorm kunnen plaatsvinden. Dus geen ontgroeningen.
De WHO zegt nu, met de nodige slagen om de arm:
Hoewel iemand zonder symptomen het virus ook kan overdragen...
...is nog altijd niet duidelijk in welke mate dit gebeurt.
Op dit gebied is meer onderzoek nodig.
Wat dat onderzoek zo ontzettend moeilijk maakt...
...is dat de onzichtbare gevallen...
...onzichtbaar zijn.
En wat je niet ziet, kan je ook niet onderzoeken, analyseren of meetellen in de cijfers.
Of isoleren.
En dat geldt in de praktijk niet alleen voor de asymptomatische gevallen...
...maar ook diegene met hele lichte klachten.
Een heel klein kuchje, een beetje hoofdpijn, of een beetje smaakverlies...
...je kunt dan denken: ach, gaat wel weer over.
Vast geen corona.
Maar als je je daardoor niet laat testen, blijven die asymptomatische...
...presymptomatische, én heel licht symptomatische coronagevallen buiten beeld.
Dat bedoel ik met onzichtbaar.
Die komen eigenlijk alleen bovendrijven door bron- en contactonderzoek...
...omdat ze dicht bij iemand zijn geweest bij wie het coronavirus al wel is vastgesteld.
Maar anders niet.
Dat zag je bijvoorbeeld bij de uitbraak in een café in Hillegom...
...en bij een groep studenten in Rotterdam.
Tientallen andere gevallen, ook zonder klachten...
...kwamen op die manier aan het licht.
Maar ja, in het hele land lopen de GGD'en inmiddels tegen de grenzen van hun capaciteit aan.
Want als het aantal besmettingen blijft stijgen, wordt bron- en contactonderzoek steeds moeilijker.
Daarom wordt er nog altijd zo op gehamerd dat we ons allemaal...
...aan die basisregels blijven houden, ziek of niet.
Die basisregels blijven essentieel.
Want zo verkleinen we de kans...
...dat het virus zich via de onzichtbare gevallen onder de radar verder verspreidt.
En dat zijn dus vaak jonge mensen.
En omdat we het steeds moeilijker vinden om die regels na te leven...
...vinden deskundigen dat stijgende lijntje toch wel verontrustend.
Wat zorgelijk is, is dat het niet stabiliseert.
Dat de verspreiding door blijft gaan.
Want als besmette, maar zichzelf gezond wanende jongeren het virus aan elkaar doorgeven...
...zal je dat op korte termijn nog niet terugzien in het aantal ziekenhuisopnames...
...IC-patiënten of aantal sterfgevallen.
Maar als ze het over de wat langere termijn ook onbewust aan hun ouders...
...of opa en oma of andere kwetsbare mensen doorgeven...
...dan krijgen we ook daar een stijgende lijn te zien.
Dus daarom...
...zijn de pijlen nu vooral gericht op jongeren en is het verzoek om toch echt...
...bij het geringste vermoeden, dus ook bij heel lichte klachten...
...contacten te mijden en je te laten testen.
Niet lullen maar testen.
Want hoe klein onze aanwezigheid ook is op de IC...
...onze rol in de verspreiding is groot.
Juist omdat we zo onzichtbaar zijn.
Wij blijven in ieder geval altijd zichtbaar om 't een en ander uit te leggen.
