×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Een Beetje Nederlands, #32 Romeinen in Nederland

#32 Romeinen in Nederland

Hallo allemaal! Dit is de 32ste aflevering van Een Beetje Nederlands, de podcast voor mensen die Nederlands leren. Mijn naam is Robin en de aflevering van vandaag gaat over Romeinen in Nederland. De tekst van deze aflevering kan je meelezen op de website van de podcast, www.eenbeetjenederlands.nl.

Deze podcast wordt gesteund door de Vrienden van de Podcast. Heel erg bedankt aan alle donateurs die de afgelopen tijd hebben bijgedragen! Wil je ook Vriend van de Podcast worden? In de shownotes kan je een link vinden met meer informatie.

Nu, door met de podcast!

Ongeveer 2000 jaar geleden reed een van de beroemdste mensen in de wereldgeschiedenis Nederland binnen: Julius Caesar. Rond het jaar 50 voor Christus zou het gebied waar nu België en Nederland liggen veroverd worden door de man die een paar jaar later dictator van het Romeinse Rijk werd. Na de verovering van het gebied door Caesar bleven de Romeinen ruim 500 jaar in het gebied aanwezig, en hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het gebied.

Het verhaal van de Romeinen in Nederland draait om de rivier de Rijn. Deze brede en diepe rivier loopt dwars door Nederland naar Duitsland en is een natuurlijke barrière in het landschap. Julius Caesar begon in het jaar 58 voor Christus aan een veroveringstocht in het gebied Gallië. Onder Gallië viel het gebied waar tegenwoordig Noord-Frankrijk, België en Zuid-Nederland liggen. Deze veroveringstochten heten de Gallische oorlogen.

In deze oorlogen vochten de Romeinen tegen verschillende stammen die in het gebied woonden. Voordat de Romeinen naar Nederland kwamen, woonden er verschillende Germaanse stammen in het gebied. Dat waren vooral boeren die in kleine dorpjes woonden. De Germanen konden goed vechten, maar niet zo goed als het georganiseerde Romeinse leger. Bij de verovering ging het er bijzonder bruut aan toe: er werden hele volken uitgemoord, inclusief vrouwen en kinderen.

We weten dit omdat Julius Caesar zelf een boek heeft geschreven over de Gallische oorlog die hij aangevoerd heeft, de Commentarii de bello Gallico. In dit boek beschrijft hij de stammen waar hij tegen gevochten heeft en de veldslagen die gevoerd zijn. Het boek is de eerste geschreven bron met beschrijvingen van het Nederlandse gebied.

Maar het is nu eerst tijd voor…

De uitdrukking van de week is: Rome is niet in één dag gebouwd. Deze uitdrukking betekent dat sommige dingen meer tijd nodig hebben dan andere. Deze uitdrukking zou je bijvoorbeeld kunnen gebruiken als iemand aan je vraagt waarom je nog geen vloeiend Nederlands spreekt. Je kan dan antwoorden: Rome is ook niet in één dag gebouwd! Sommige dingen hebben meer tijd nodig.

Terug naar de Romeinen. Een paar jaar geleden zijn er vlakbij een kleine plaats in Noord-Brabant resten gevonden van een veldslag, onder andere botresten, zwaarden en een helm. In totaal werden de resten van ongeveer 100 personen gevonden, die uit tijd stammen van de veldslagen van Caesar in Nederland. De onderzoekers denken door de gevonden resten bewezen te hebben dat Caesar zelf in Nederland is geweest. De resten van de veldslag die gevonden zijn komen overeen met een veldslag die Caesar in zijn boek beschreven heeft.

Caesar beschrijft conflicten met verschillende stammen die in het gebied van België en Nederland woonden, waaronder de Eburonen. De Eburonen woonden tussen de Rijn en de Maas en hun koning heette Ambiorix. Ze mochten in hun gebied blijven wonen, maar ze moesten wel belasting betalen, door een gedeelte van hun voedsel aan de Romeinen te geven. Maar in het jaar 54 voor Christus was de oogst slecht, en de Eburonen weigerden hun graan af te staan. Ze besluiten in opstand te komen tegen de Romeinen. Een leger van de Eburonen lokte een Romeins legioen in een hinderlaag en vermoordde de Romeinse legereenheid volledig. Dit was een zware klap voor de Romeinen en Caesar zelf, vooral voor zijn eer. Bovendien zouden andere Germaanse stammen door de nederlaag kunnen gaan denken dat het Romeinse leger zwak was. Caesar slaat keihard terug: hij krijgt tien legioenen uit Rome, ongeveer 50.000 soldaten, om de opstand neer te slaan. Hier is het leger van Ambiorix niet tegen opgewassen. Dorpen, steden en akkers van de Eburonen worden geplunderd en verbrand, het vee geroofd en de bevolking vermoord of als slaaf verkocht. Het gehele volk van de Eburonen werd uitgeroeid door Caesar's leger, en daarmee had Caesar zijn wraak.

Ambiorix wordt in België gezien als een volksheld, door zijn opstand tegen de Romeinen. Hij werd een nationaal symbool na de onafhankelijkheid van België in 1830. Hij wordt gezien als een rebelse leider en voorvechter van rechtvaardigheid.

Nadat Caesar in het jaar 44 voor Christus vermoord werd in Rome, brak er een burgeroorlog uit in het Romeinse Rijk. Daardoor nam de interesse in de noordelijke grens van het rijk af en werd er geen verdere voortgang geboekt ten noorden van de Rijn door de Romeinen.

Jaren later, onder leiding van keizer Augustus, probeerden de Romeinen opnieuw de Rijn over te steken om Noord-Nederland en delen van Duitsland te veroveren. In eerste instantie waren er successen: meerdere Germaanse stammen werden verslagen. Ook de Friezen, waarnaar de huidige Nederlandse provincie Friesland genoemd is, werden verslagen. De Romeinen waren van plan om het gebied tot de Duitse rivier Elbe te veroveren, en dat de nieuwe grens van het keizerrijk te maken. Maar de Romeinen kregen een enorme dreun bij de zogenaamde Slag bij Teutoburgerwoud. Bij een verrassingsaanval door de Germanen kwamen zo'n 18.000 Romeinse soldaten om het leven. Ook de Friezen zouden later terugvechten tegen de Romeinen en daarbij overwinningen halen. De Romeinen trokken zich terug naar het zuiden van de Rijn, dat daarna 400 jaar de grens van het Romeinse Rijk zou zijn.

De grens van het Romeinse Rijk heten de limes in het latijn. Op verschillende plekken langs de Rijn zijn verdedigingswerken gebouwd door de Romeinen. Er zijn resten gevonden van wachttorens, forten en legerplaatsen in Nederland. In de buurt van waar nu Nijmegen ligt, bouwen de Romeinen een legerkamp waar 12.000 soldaten leefden. Tussen de verdedigingswerken legden de Romeinen wegen aan om zich sneller te kunnen verplaatsen. Naast wegen namen de Romeinen meer mee naar de veroverde gebieden dat de oorspronkelijke inwoners niet kenden. Bekende Romeinse bouwwerken als aquaducten en riool, maar ook kippen, spiegels en dakpannen waren er voor de Romeinen nog niet in dit gebied.

De Romeinen waren ook zeker niet alleen bezig met oorlogvoeren in het gebied rond de Rijn. Het was na de verovering eeuwenlang vredig en rustig langs de rivier, die handig gebruikt kon worden als vervoermiddel voor handelswaren en voorraden voor het leger. De Romeinen hebben op verschillende plekken in Nederland kanalen aangelegd.

Op een aantal plekken in Nederland zijn nog resten uit de Romeinse tijd te zien. Van een aantal steden is zeker dat ze al in de Romeinse tijd bestonden, hoewel altijd in veel kleinere vorm. Nijmegen, Maastricht, Heerlen en Voorburg bestonden al in de Romeinse tijd. In dat soort steden zijn door de Romeinen markten, badhuizen, amfitheaters en tempels gebouwd. Ook werden er luxe villa's neergezet in het gebied, met mozaïeken, muurschilderingen en vloerverwarming.

Op verschillende plekken in Nederland zijn interessante musea waarin opgravingen uit de Romeinse tijd te zien zijn. In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden kan je veel objecten zien uit de Romeinse tijd in Nederland. Ook interessant is het Archeon in Alphen aan de Rijn. Het Archeon is een openluchtmuseum, waar gebouwen die in de Romeinse tijd in Nederland stonden zijn nagebouwd.

De Romeinse tijd in Nederland kwam tot een einde rond het jaar 460 na Christus. Germaanse stammen kwamen massaal de Rijn over en de Romeinen konden geen weerstand bieden. De Romeinen waren weer weg, en Nederland ging de Middeleeuwen in…

Hiermee kom ik aan het einde van deze aflevering van Een Beetje Nederlands. Bedankt voor het luisteren! Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt en tot de volgende aflevering!

#32 Romeinen in Nederland #Nr. 32 Römer in den Niederlanden #32 Romans in the Netherlands #32ème Romains aux Pays-Bas #32 Romani nei Paesi Bassi #32 Rzymianie w Holandii #32 Romanos nos Países Baixos Hollanda'da #32 Romalılar #32 荷兰的罗马人

Hallo allemaal! Dit is de 32ste aflevering van Een Beetje Nederlands, de podcast voor mensen die Nederlands leren. Mijn naam is Robin en de aflevering van vandaag gaat over Romeinen in Nederland. De tekst van deze aflevering kan je meelezen op de website van de podcast, www.eenbeetjenederlands.nl.

Deze podcast wordt gesteund door de Vrienden van de Podcast. Este podcast é apoiado pelos Amigos do Podcast. Heel erg bedankt aan alle donateurs die de afgelopen tijd hebben bijgedragen! Thank you so much to all the donors who have contributed recently! Wil je ook Vriend van de Podcast worden? Would you also like to become a Friend of the Podcast? In de shownotes kan je een link vinden met meer informatie. In the show notes, you can find a link with more information.

Nu, door met de podcast! Und jetzt weiter mit dem Podcast!

Ongeveer 2000 jaar geleden reed een van de beroemdste mensen in de wereldgeschiedenis Nederland binnen: Julius Caesar. Vor etwa 2.000 Jahren ritt eine der berühmtesten Persönlichkeiten der Weltgeschichte in die Niederlande: Julius Cäsar. About 2000 years ago, one of the most famous people in world history rode into the Netherlands: Julius Caesar. Rond het jaar 50 voor Christus zou het gebied waar nu België en Nederland liggen veroverd worden door de man die een paar jaar later dictator van het Romeinse Rijk werd. Um das Jahr 50 v. Chr. wurde das Gebiet, in dem heute Belgien und die Niederlande liegen, von dem Mann erobert, der einige Jahre später zum Diktator des Römischen Reiches wurde. Around the year 50 BC, the area where Belgium and the Netherlands are now located would be conquered by the man who became dictator of the Roman Empire a few years later. Vers l'an 50 avant J.-C., la région où se trouvent aujourd'hui la Belgique et les Pays-Bas sera conquise par celui qui, quelques années plus tard, deviendra le dictateur de l'Empire romain. Intorno all'anno 50 a.C., l'area in cui ora si trovano Belgio e Paesi Bassi sarebbe stata conquistata dall'uomo che pochi anni dopo divenne dittatore dell'Impero Romano. M.Ö. 50 yılı civarında, şu anda Belçika ve Hollanda'nın bulunduğu bölge, birkaç yıl sonra Roma İmparatorluğu'nun diktatörü olacak kişi tarafından fethedilecekti. Na de verovering van het gebied door Caesar bleven de Romeinen ruim 500 jaar in het gebied aanwezig, en hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het gebied. Nach der Eroberung des Gebiets durch Caesar blieben die Römer über 500 Jahre lang in der Region und hatten großen Einfluss auf ihre Entwicklung. After the conquest of the area by Caesar, the Romans remained in the area for over 500 years, and had a great influence on its development. Dopo la conquista della zona da parte di Cesare, i Romani rimasero nella zona per più di 500 anni ed ebbero una grande influenza sullo sviluppo della zona. Sezar'ın bölgeyi fethinden sonra Romalılar 500 yıldan fazla bir süre bölgede kalmış ve bölgenin gelişiminde büyük bir etkiye sahip olmuşlardır.

Het verhaal van de Romeinen in Nederland draait om de rivier de Rijn. Die Geschichte der Römer in den Niederlanden dreht sich um den Rhein. The story of the Romans in the Netherlands revolves around the river Rhine. L'histoire des Romains aux Pays-Bas tourne autour du Rhin. Romalıların Hollanda'daki hikâyesi Ren Nehri etrafında dönmektedir. Історія римлян у Нідерландах обертається навколо річки Рейн. Deze brede en diepe rivier loopt dwars door Nederland naar Duitsland en is een natuurlijke barrière in het landschap. Dieser breite und tiefe Fluss verläuft quer durch die Niederlande bis nach Deutschland und stellt eine natürliche Barriere in der Landschaft dar. This wide and deep river runs across the Netherlands to Germany and is a natural barrier in the landscape. Ce fleuve large et profond traverse les Pays-Bas jusqu'à l'Allemagne et constitue une barrière naturelle dans le paysage. Questo fiume largo e profondo attraversa i Paesi Bassi fino alla Germania ed è una barriera naturale nel paesaggio. Bu geniş ve derin nehir Hollanda'yı boydan boya geçerek Almanya'ya kadar uzanır ve doğal bir bariyer oluşturur. Julius Caesar begon in het jaar 58 voor Christus aan een veroveringstocht in het gebied Gallië. Julius Caesar begann im Jahr 58 v. Chr. einen Eroberungsfeldzug in der Region Gallien. Julius Caesar began a campaign of conquest in the area of Gaul in the year 58 BC. Giulio Cesare intraprese una campagna di conquista in Gallia nell'anno 58 a.C. Julius Caesar, MÖ 58 yılında Galya bölgesinde bir fetih başlattı. Onder Gallië viel het gebied waar tegenwoordig Noord-Frankrijk, België en Zuid-Nederland liggen. Gallien umfasste das Gebiet, in dem heute Nordfrankreich, Belgien und die südlichen Niederlande liegen. Gaul covered the area where northern France, Belgium and the southern Netherlands are located today. La Gallia copriva l'area in cui si trovano oggi la Francia settentrionale, il Belgio e i Paesi Bassi meridionali. Galya, bugün kuzey Fransa, Belçika ve güney Hollanda'nın bulunduğu bölgeyi kapsıyordu. Deze veroveringstochten heten de Gallische oorlogen. Diese Eroberungen wurden als Gallische Kriege bezeichnet. These conquests are called the Gallic Wars. Queste conquiste sono chiamate le guerre galliche.

In deze oorlogen vochten de Romeinen tegen verschillende stammen die in het gebied woonden. In diesen Kriegen kämpften die Römer gegen verschiedene Stämme, die in diesem Gebiet lebten. In these wars, the Romans fought against various tribes living in the area. Au cours de ces guerres, les Romains ont combattu diverses tribus vivant dans la région. In queste guerre i romani combatterono contro varie tribù che vivevano nella zona. Bu savaşlarda Romalılar bölgede yaşayan çeşitli kabilelerle savaştı. У цих війнах римляни воювали з різними племенами, що мешкали на цій території. Voordat de Romeinen naar Nederland kwamen, woonden er verschillende Germaanse stammen in het gebied. Bevor die Römer in die Niederlande kamen, lebten mehrere germanische Stämme in diesem Gebiet. Before the Romans came to the Netherlands, several Germanic tribes lived in the area. Prima che i romani arrivassero nei Paesi Bassi, diverse tribù germaniche vivevano nella zona. Romalılar Hollanda'ya gelmeden önce bölgede birkaç Cermen kabilesi yaşıyordu. Dat waren vooral boeren die in kleine dorpjes woonden. Es handelte sich meist um Bauern, die in kleinen Dörfern lebten. These were mainly farmers who lived in small villages. Il s'agissait principalement d'agriculteurs vivant dans de petits villages. Questi erano principalmente contadini che vivevano in piccoli villaggi. Bunlar çoğunlukla küçük köylerde yaşayan çiftçilerdi. De Germanen konden goed vechten, maar niet zo goed als het georganiseerde Romeinse leger. Die Germanen konnten gut kämpfen, aber nicht so gut wie die organisierte römische Armee. The Teutons could fight well, but not as well as the organized Roman army. I Teutoni potevano combattere bene, ma non così bene come l'esercito romano organizzato. Cermenler iyi savaşabiliyorlardı ama düzenli Roma ordusu kadar değil. Bij de verovering ging het er bijzonder bruut aan toe: er werden hele volken uitgemoord, inclusief vrouwen en kinderen. Die Eroberung war besonders brutal: Ganze Völker wurden massakriert, darunter auch Frauen und Kinder. The conquest was particularly brutal: entire peoples were massacred, including women and children. La conquête a été particulièrement brutale : des nations entières ont été massacrées, y compris des femmes et des enfants. La conquista fu particolarmente brutale: interi popoli furono massacrati, comprese donne e bambini. Fetih özellikle acımasızdı: kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere tüm uluslar katledildi. 征服尤其残酷:所有民族都被消灭,包括妇女和儿童。

We weten dit omdat Julius Caesar zelf een boek heeft geschreven over de Gallische oorlog die hij aangevoerd heeft, de Commentarii de bello Gallico. Wir wissen dies, weil Julius Caesar selbst ein Buch über den von ihm geführten Gallischen Krieg geschrieben hat, die Commentarii de bello Gallico. We know this because Julius Caesar himself wrote a book about the Gallic war he led, the Commentarii de bello Gallico. Nous le savons parce que Jules César lui-même a écrit un livre sur la guerre des Gaules qu'il a menée, le Commentarii de bello Gallico. Lo sappiamo perché lo stesso Giulio Cesare scrisse un libro sulla guerra gallica da lui condotta, i Commentarii de bello Gallico. Bunu biliyoruz çünkü Julius Caesar bizzat yönettiği Galya savaşı hakkında Commentarii de bello Gallico adlı bir kitap yazdı. In dit boek beschrijft hij de stammen waar hij tegen gevochten heeft en de veldslagen die gevoerd zijn. In diesem Buch beschreibt er die Stämme, gegen die er kämpfte, und die Schlachten, die er führte. In this book he describes the tribes he fought against and the battles that were fought. Dans ce livre, il décrit les tribus qu'il a combattues et les batailles qu'il a menées. In questo libro descrive le tribù contro cui ha combattuto e le battaglie che sono state combattute. Neste livro, descreve as tribos contra as quais lutou e as batalhas que travou. Bu kitapta, savaştığı kabileleri ve yapılan muharebeleri anlatmaktadır. У цій книзі він описує племена, проти яких він воював, і битви, які відбувалися. Het boek is de eerste geschreven bron met beschrijvingen van het Nederlandse gebied. Das Buch ist die erste schriftliche Quelle mit Beschreibungen des niederländischen Gebiets. The book is the first written source with descriptions of the Dutch area. Il libro è la prima fonte scritta con descrizioni dell'area olandese. Kitap, Hollanda bölgesinin tasvirlerini içeren ilk yazılı kaynaktır.

Maar het is nu eerst tijd voor… Aber jetzt ist es erst einmal Zeit für... But first it is now time for... Ma ora è il momento di... Ama şimdi ilk olarak...

De uitdrukking van de week is: Rome is niet in één dag gebouwd. Das Sprichwort der Woche lautet: Rom wurde nicht an einem Tag erbaut. La frase della settimana è: Roma non è stata costruita in un giorno. A frase da semana é: "Roma não foi construída num dia". Haftanın sözü: Roma bir günde inşa edilmedi. Deze uitdrukking betekent dat sommige dingen meer tijd nodig hebben dan andere. Diese Redewendung bedeutet, dass manche Dinge mehr Zeit brauchen als andere. This expression means that some things take more time than others. Questa espressione significa che alcune cose richiedono più tempo di altre. Bu ifade, bazı şeylerin diğerlerinden daha fazla zaman aldığı anlamına gelir. Deze uitdrukking zou je bijvoorbeeld kunnen gebruiken als iemand aan je vraagt waarom je nog geen vloeiend Nederlands spreekt. Sie können diesen Ausdruck zum Beispiel verwenden, wenn jemand Sie fragt, warum Sie noch nicht fließend Niederländisch sprechen. You might use this expression, for example, when someone asks you why you are not yet fluent in Dutch. Potresti usare questa espressione, ad esempio, se qualcuno ti chiede perché non parli ancora bene l'olandese. Örneğin, birisi size neden henüz Hollandaca'yı akıcı konuşamadığınızı sorduğunda bu ifadeyi kullanabilirsiniz. Je kan dan antwoorden: Rome is ook niet in één dag gebouwd! Sie können dann antworten: Rom wurde auch nicht an einem Tag erbaut! You can then answer: Rome was not built in a day! O zaman cevap verebilirsin: Roma da bir günde inşa edilmedi! Sommige dingen hebben meer tijd nodig. Manche Dinge brauchen mehr Zeit. Some things take more time.

Terug naar de Romeinen. Zurück zu den Römern. Een paar jaar geleden zijn er vlakbij een kleine plaats in Noord-Brabant resten gevonden van een veldslag, onder andere botresten, zwaarden en een helm. Vor einigen Jahren wurden in der Nähe einer kleinen Stadt in Nordbrabant die Überreste einer Schlacht gefunden, darunter Knochenreste, Schwerter und ein Helm. A few years ago, remains of a battle were found near a small town in North Brabant, including bone remains, swords and a helmet. Alcuni anni fa, nei pressi di una piccola città del Brabante Settentrionale, sono stati ritrovati i resti di una battaglia, tra cui resti ossei, spade e un elmo. Birkaç yıl önce, Kuzey Brabant'taki küçük bir kasabanın yakınlarında kemik kalıntıları, kılıçlar ve bir miğfer de dahil olmak üzere bir savaşın kalıntıları bulundu. In totaal werden de resten van ongeveer 100 personen gevonden, die uit tijd stammen van de veldslagen van Caesar in Nederland. Insgesamt wurden die sterblichen Überreste von etwa 100 Menschen gefunden, die auf Caesars Schlachten in den Niederlanden zurückgehen. In total, the remains of about 100 persons were found, dating from the time of the battles of Caesar in the Netherlands. In totale sono stati ritrovati i resti di circa 100 persone, risalenti all'epoca delle battaglie di Cesare nei Paesi Bassi. No total, foram encontrados os restos mortais de cerca de 100 pessoas, que remontam às batalhas de César nos Países Baixos. Toplamda, Sezar'ın Hollanda'daki savaşlarına kadar uzanan yaklaşık 100 kişinin kalıntıları bulundu. De onderzoekers denken door de gevonden resten bewezen te hebben dat Caesar zelf in Nederland is geweest. Die Forscher glauben, anhand der gefundenen Überreste bewiesen zu haben, dass Caesar selbst in den Niederlanden war. The researchers believe that the remains found have proven that Caesar himself was in the Netherlands. Les chercheurs pensent avoir prouvé, grâce aux vestiges retrouvés, que César lui-même se trouvait aux Pays-Bas. I ricercatori ritengono che i resti trovati abbiano dimostrato che lo stesso Cesare si trovava nei Paesi Bassi. Araştırmacılar, bulunan kalıntılar sayesinde Sezar'ın Hollanda'da olduğunu kanıtladıklarını düşünüyor. De resten van de veldslag die gevonden zijn komen overeen met een veldslag die Caesar in zijn boek beschreven heeft. Die gefundenen Überreste der Schlacht entsprechen einer Schlacht, die Caesar in seinem Buch beschreibt. The remains of the battle that have been found correspond to a battle that Caesar described in his book. Les vestiges de la bataille retrouvée correspondent à une bataille décrite par César dans son livre. I resti della battaglia che sono stati trovati corrispondono a una battaglia descritta da Cesare nel suo libro. Bulunan savaş kalıntıları Sezar'ın kitabında anlattığı bir savaşla eşleşmektedir. Знайдені залишки битви збігаються з битвою, описаною Цезарем у його книзі.

Caesar beschrijft conflicten met verschillende stammen die in het gebied van België en Nederland woonden, waaronder de Eburonen. Caesar beschreibt Konflikte mit verschiedenen Stämmen, die in der Gegend von Belgien und den Niederlanden lebten, darunter die Eburonen. Caesar describes conflicts with various tribes that lived in the area of Belgium and the Netherlands, including the Eburones. Cesare descrive conflitti con varie tribù che vivevano nell'area del Belgio e dei Paesi Bassi, inclusi gli Eburoni. Sezar, Belçika ve Hollanda bölgesinde yaşayan ve aralarında Eburonların da bulunduğu çeşitli kabilelerle olan çatışmaları anlatır. De Eburonen woonden tussen de Rijn en de Maas en hun koning heette Ambiorix. Die Eburonen lebten zwischen Rhein und Maas und ihr König hieß Ambiorix. The Eburones lived between the Rhine and Meuse rivers and their king's name was Ambiorix. Gli Eburoni vivevano tra il Reno e la Mosa e il loro re si chiamava Ambiorige. Eburonlar Ren ve Meuse nehirleri arasında yaşarlardı ve krallarının adı Ambiorix'ti. Ze mochten in hun gebied blijven wonen, maar ze moesten wel belasting betalen, door een gedeelte van hun voedsel aan de Romeinen te geven. Sie durften weiterhin in ihren Gebieten leben, mussten aber Steuern zahlen und einen Teil ihrer Lebensmittel an die Römer abgeben. They were allowed to continue to live in their area, but they had to pay taxes by giving part of their food to the Romans. Ils sont autorisés à continuer à vivre dans leurs régions, mais ils doivent payer des impôts et donner une partie de leur nourriture aux Romains. Avevano il permesso di continuare a vivere nella loro zona, ma dovevano pagare le tasse donando parte del loro cibo ai romani. Kendi bölgelerinde yaşamaya devam etmelerine izin verildi, ancak vergi ödemek ve yiyeceklerinin bir kısmını Romalılara vermek zorunda kaldılar. Maar in het jaar 54 voor Christus was de oogst slecht, en de Eburonen weigerden hun graan af te staan. Doch im Jahr 54 v. Chr. war die Ernte schlecht, und die Eburonen weigerten sich, ihr Getreide abzugeben. But in the year 54 BC the harvest was bad, and the Eburones refused to give up their grain. Mais en l'an 54 avant J.-C., la récolte est mauvaise et les Eburones refusent de céder leur grain. Ma nell'anno 54 aC il raccolto fu cattivo e gli Eburoni si rifiutarono di rinunciare al loro grano. Ancak MÖ 54 yılında hasat zayıftı ve Eburonlar tahıllarından vazgeçmeyi reddettiler. Ze besluiten in opstand te komen tegen de Romeinen. Sie beschließen, sich gegen die Römer aufzulehnen. They decide to revolt against the Romans. Ils décident de se révolter contre les Romains. Decidono di ribellarsi contro i romani. Romalılara karşı isyan etmeye karar verirler. Een leger van de Eburonen lokte een Romeins legioen in een hinderlaag en vermoordde de Romeinse legereenheid volledig. Ein Heer der Eburonen überfiel eine römische Legion und tötete die römische Armeeeinheit vollständig. An army of the Eburones ambushed a Roman legion and completely massacred the Roman army unit. Un esercito degli Eburoni tese un'imboscata a una legione romana e massacrò completamente l'unità dell'esercito romano. Eburones'in bir ordusu bir Roma lejyonunu pusuya düşürdü ve Roma ordu birliğini tamamen öldürdü. Dit was een zware klap voor de Romeinen en Caesar zelf, vooral voor zijn eer. This was a heavy blow to the Romans and Caesar himself, especially to his honor. Questo fu un duro colpo per i romani e lo stesso Cesare, soprattutto per il suo onore. Bu Romalılar ve Sezar'ın kendisi için, özellikle de onuru için ağır bir darbeydi. Bovendien zouden andere Germaanse stammen door de nederlaag kunnen gaan denken dat het Romeinse leger zwak was. Darüber hinaus könnte die Niederlage andere germanische Stämme glauben machen, dass die römische Armee schwach war. Moreover, the defeat might make other Germanic tribes think that the Roman army was weak. De plus, la défaite pourrait faire croire aux autres tribus germaniques que l'armée romaine est faible. Inoltre, la sconfitta potrebbe far pensare ad altre tribù germaniche che l'esercito romano fosse debole. Dahası, bu yenilgi diğer Cermen kabilelerinin Roma ordusunun zayıf olduğunu düşünmesine neden olabilirdi. Caesar slaat keihard terug: hij krijgt tien legioenen uit Rome, ongeveer 50.000 soldaten, om de opstand neer te slaan. Caesar hits back hard: he receives ten legions from Rome, about 50,000 soldiers, to put down the revolt. César frappe fort : il fait venir dix légions de Rome, soit environ 50 000 soldats, pour réprimer la révolte. Cesare reagisce duramente: riceve da Roma dieci legioni, circa 50.000 soldati, per reprimere la rivolta. Sezar sert bir şekilde karşılık verir: isyanı bastırmak için Roma'dan on lejyon, yaklaşık 50.000 asker alır. Цезар завдає сильного удару у відповідь: він отримує десять легіонів з Риму, близько 50 000 солдатів, щоб придушити повстання. 凯撒进行了猛烈反击:他从罗马接收了十个军团,大约五万名士兵,以镇压起义。 Hier is het leger van Ambiorix niet tegen opgewassen. Ambiorix's army is no match for this. L'armée d'Ambiorix n'est pas à la hauteur. L'esercito di Ambiorix non può competere con questo. Bu Ambiorix'in ordusuyla boy ölçüşemez. Dorpen, steden en akkers van de Eburonen worden geplunderd en verbrand, het vee geroofd en de bevolking vermoord of als slaaf verkocht. Villages, towns and fields of the Eburones were looted and burned, livestock looted and the population murdered or sold into slavery. Les villages, les villes et les champs des Eburones ont été pillés et brûlés, le bétail pillé et la population tuée ou vendue comme esclave. Villaggi, città e campi degli Eburoni vengono saccheggiati e bruciati, il bestiame rubato e la popolazione uccisa o venduta come schiava. Eburonların köyleri, kasabaları ve tarlaları yağmalandı ve yakıldı, çiftlik hayvanları yağmalandı ve halk öldürüldü ya da köle olarak satıldı. Het gehele volk van de Eburonen werd uitgeroeid door Caesar's leger, en daarmee had Caesar zijn wraak. Das gesamte Volk der Eburonen wurde von Caesars Heer vernichtet, und so nahm Caesar Rache. The entire people of the Eburones were annihilated by Caesar's army, and thus Caesar had his revenge. Tout le peuple des Eburones est anéanti par l'armée de César, qui prend ainsi sa revanche. L'intero popolo degli Eburoni fu sterminato dall'esercito di Cesare, e con quello Cesare ebbe la sua vendetta. Eburones halkının tamamı Sezar'ın ordusu tarafından yok edildi ve böylece Sezar intikamını almış oldu. Весь народ ебуронів був знищений армією Цезаря, і таким чином Цезар помстився.

Ambiorix wordt in België gezien als een volksheld, door zijn opstand tegen de Romeinen. Ambiorix is considered a folk hero in Belgium because of his rebellion against the Romans. Ambiorix è visto in Belgio come un eroe popolare, a causa della sua rivolta contro i Romani. Ambiorix, Romalılara karşı isyanı nedeniyle Belçika'da bir halk kahramanı olarak görülüyor. Hij werd een nationaal symbool na de onafhankelijkheid van België in 1830. Divenne un simbolo nazionale dopo l'indipendenza del Belgio nel 1830. Hij wordt gezien als een rebelse leider en voorvechter van rechtvaardigheid. He is seen as a rebel leader and champion of justice. Il est considéré comme un chef rebelle et un champion de la justice. È visto come un leader ribelle e un paladino della giustizia. Asi bir lider ve adalet şampiyonu olarak görülüyor.

Nadat Caesar in het jaar 44 voor Christus vermoord werd in Rome, brak er een burgeroorlog uit in het Romeinse Rijk. After Caesar was assassinated in Rome in the year 44 BC, a civil war broke out in the Roman Empire. Dopo l'assassinio di Cesare a Roma nel 44 a.C., scoppiò la guerra civile nell'impero romano. Sezar'ın MÖ 44'te Roma'da öldürülmesinin ardından Roma İmparatorluğu'nda iç savaş çıktı. Після вбивства Цезаря в Римі в 44 році до н.е. в Римській імперії почалася громадянська війна. Daardoor nam de interesse in de noordelijke grens van het rijk af en werd er geen verdere voortgang geboekt ten noorden van de Rijn door de Romeinen. As a result, interest in the northern frontier of the empire waned and no further progress was made north of the Rhine by the Romans. En conséquence, l'intérêt pour la frontière septentrionale de l'empire s'est estompé et les Romains n'ont plus progressé au nord du Rhin. Di conseguenza, l'interesse per la frontiera settentrionale dell'impero diminuì e i romani non fecero ulteriori progressi a nord del Reno. Sonuç olarak, imparatorluğun kuzey sınırına olan ilgi azaldı ve Romalılar tarafından Ren'in kuzeyinde daha fazla ilerleme kaydedilmedi. Як наслідок, інтерес до північного кордону імперії згас, і римляни більше не просувалися на північ від Рейну.

Jaren later, onder leiding van keizer Augustus, probeerden de Romeinen opnieuw de Rijn over te steken om Noord-Nederland en delen van Duitsland te veroveren. Years later, under the leadership of Emperor Augustus, the Romans tried again to cross the Rhine to conquer the northern Netherlands and parts of Germany. Anni dopo, sotto la guida dell'imperatore Augusto, i romani tentarono nuovamente di attraversare il Reno per conquistare i Paesi Bassi settentrionali e parti della Germania. Yıllar sonra, İmparator Augustus liderliğindeki Romalılar, kuzey Hollanda'yı ve Almanya'nın bazı bölgelerini fethetmek için Ren Nehri'ni geçmeyi tekrar denediler. 多年后,在奥古斯都皇帝的领导下,罗马人再次试图跨过莱茵河征服荷兰北部和德国部分地区。 In eerste instantie waren er successen: meerdere Germaanse stammen werden verslagen. There were initial successes: several Germanic tribes were defeated. Les premiers succès sont au rendez-vous : plusieurs tribus germaniques sont vaincues. All'inizio ci furono dei successi: diverse tribù germaniche furono sconfitte. Başlangıçta başarılar elde edildi: birkaç Cermen kabilesi yenilgiye uğratıldı. Ook de Friezen, waarnaar de huidige Nederlandse provincie Friesland genoemd is, werden verslagen. The Frisians, after whom the current Dutch province of Friesland is named, were also defeated. Anche i Frisoni, da cui prende il nome l'attuale provincia olandese della Frisia, furono sconfitti. Bugünkü Hollanda eyaleti Friesland'ın adını aldığı Frizyalılar da yenilgiye uğratıldı. Фризи, на честь яких названа сучасна нідерландська провінція Фрисландія, також зазнали поразки. De Romeinen waren van plan om het gebied tot de Duitse rivier Elbe te veroveren, en dat de nieuwe grens van het keizerrijk te maken. Die Römer planten, das Gebiet bis zur Elbe zu erobern und es zur neuen Grenze ihres Reiches zu machen. The Romans planned to conquer the area up to the German river Elbe, and make that the new border of the empire. I romani progettarono di conquistare l'area fino al fiume tedesco Elba, facendone la nuova frontiera dell'impero. Romalılar, Alman nehri Elbe'ye kadar olan bölgeyi fethetmeyi ve burayı imparatorluğun yeni sınırı haline getirmeyi planlıyorlardı. Maar de Romeinen kregen een enorme dreun bij de zogenaamde Slag bij Teutoburgerwoud. But the Romans received a huge blow at the so-called Battle of Teutoburg Forest. Ma i romani ricevettero un duro colpo nella cosiddetta battaglia della foresta di Teutoburgo. Ancak Romalılar Teutoburg Ormanı Savaşı olarak adlandırılan savaşta büyük bir darbe aldılar. Bij een verrassingsaanval door de Germanen kwamen zo'n 18.000 Romeinse soldaten om het leven. Some 18,000 Roman soldiers were killed in a surprise attack by the Teutons. Circa 18.000 soldati romani furono uccisi in un attacco a sorpresa dei Teutoni. Cermenlerin sürpriz saldırısında yaklaşık 18.000 Roma askeri öldürüldü. 大约18,000名罗马士兵在德军的突然袭击中丧生。 Ook de Friezen zouden later terugvechten tegen de Romeinen en daarbij overwinningen halen. The Frisians would also later fight back against the Romans, gaining victories. I Frisoni in seguito avrebbero anche combattuto contro i romani e vinto vittorie. Frizyalılar da daha sonra Romalılara karşı savaşacak ve zaferler kazanacaklardı. De Romeinen trokken zich terug naar het zuiden van de Rijn, dat daarna 400 jaar de grens van het Romeinse Rijk zou zijn. The Romans retreated to the south of the Rhine, which would thereafter be the border of the Roman Empire for 400 years. Les Romains se replient au sud du Rhin, qui sera par la suite la frontière de l'Empire romain pendant 400 ans. I romani si ritirarono a sud del Reno, che sarebbe poi stato il confine dell'Impero Romano per 400 anni. Romalılar, bundan sonra 400 yıl boyunca Roma İmparatorluğu'nun sınırı olacak olan Ren Nehri'nin güneyine çekildi.

De grens van het Romeinse Rijk heten de limes in het latijn. The border of the Roman Empire is called the limes in Latin. Il confine dell'Impero Romano è chiamato limes in latino. A fronteira do Império Romano é designada por limes em latim. Roma İmparatorluğu'nun sınırına Latince limes denir. 罗马帝国的边界在拉丁语中被称为“石灰”。 Op verschillende plekken langs de Rijn zijn verdedigingswerken gebouwd door de Romeinen. Le difese furono costruite dai romani in vari punti lungo il Reno. Ren Nehri boyunca birçok yerde Romalılar tarafından savunma duvarları inşa edilmiştir. Er zijn resten gevonden van wachttorens, forten en legerplaatsen in Nederland. Remains of watchtowers, forts and army sites have been found in the Netherlands. Sono stati trovati resti di torri di guardia, fortezze e luoghi militari nei Paesi Bassi. Hollanda'da gözetleme kuleleri, kaleler ve askeri alanlara ait kalıntılar bulunmuştur. In de buurt van waar nu Nijmegen ligt, bouwen de Romeinen een legerkamp waar 12.000 soldaten leefden. Near where Nijmegen is today, the Romans built an army camp where 12,000 soldiers lived. Vicino a dove si trova ora Nijmegen, i romani costruirono un campo militare dove vivevano 12.000 soldati. Tussen de verdedigingswerken legden de Romeinen wegen aan om zich sneller te kunnen verplaatsen. The Romans built roads between the defenses to be able to move faster. I romani costruirono strade tra le difese per potersi muovere più velocemente. Savunmalar arasında Romalılar daha hızlı dolaşmak için yollar inşa ettiler. Naast wegen namen de Romeinen meer mee naar de veroverde gebieden dat de oorspronkelijke inwoners niet kenden. Neben den Straßen brachten die Römer noch mehr in die eroberten Gebiete, was die ursprünglichen Bewohner nicht kannten. In addition to roads, the Romans took more to the conquered areas that the original inhabitants did not know. Outre les routes, les Romains ont apporté aux territoires conquis d'autres éléments que les habitants d'origine ne connaissaient pas. Oltre alle strade, i romani portarono nelle zone conquistate altro che gli abitanti originari non conoscevano. Yolların yanı sıra, Romalılar fethettikleri bölgelere asıl sakinlerinin bilmediği başka şeyler de getirdiler. 除了道路之外,罗马人还把更多的东西带到了被征服的地区,而这些地区的原住民并不知道。 Bekende Romeinse bouwwerken als aquaducten en riool, maar ook kippen, spiegels en dakpannen waren er voor de Romeinen nog niet in dit gebied. Well-known Roman structures such as aqueducts and sewers, but also chickens, mirrors and roof tiles were not yet there for the Romans in this area. Notissime strutture romane come acquedotti e fogne, ma anche pollai, specchi e tegole non c'erano ancora per i romani in questa zona. Su kemerleri ve kanalizasyon gibi iyi bilinen Roma yapılarının yanı sıra tavuklar, aynalar ve çatı kiremitleri Romalılardan önce bu bölgede mevcut değildi. Відомі римські споруди, такі як акведуки і каналізація, а також кури, дзеркала і черепиця на дахах, не існували на цій території до римлян.

De Romeinen waren ook zeker niet alleen bezig met oorlogvoeren in het gebied rond de Rijn. The Romans were certainly not alone in waging war in the Rhine area either. Les Romains n'ont pas été les seuls à faire la guerre dans la région du Rhin. I romani non erano certamente impegnati solo nella guerra nell'area intorno al Reno. Het was na de verovering eeuwenlang vredig en rustig langs de rivier, die handig gebruikt kon worden als vervoermiddel voor handelswaren en voorraden voor het leger. Nach der Eroberung war es jahrhundertelang friedlich und ruhig entlang des Flusses, der bequem als Transportmittel für Waren und Nachschub für die Armee genutzt werden konnte. For centuries after the conquest, it was peaceful and quiet along the river, which was useful as a means of transport for trade and supplies for the army. Pendant des siècles après la conquête, le fleuve a été paisible et tranquille. Il pouvait être utilisé comme moyen de transport pour les marchandises et le ravitaillement de l'armée. Per secoli dopo la conquista fu tranquillo e silenzioso lungo il fiume, utile come mezzo di trasporto per il commercio e rifornimenti per l'esercito. Fetihten sonra yüzyıllar boyunca nehir boyunca huzurlu ve sessiz bir ortam vardı ve bu da ordu için mal ve malzeme taşıma aracı olarak rahatlıkla kullanılabiliyordu. Протягом століть після завоювання вздовж річки було тихо і спокійно, і її можна було зручно використовувати як засіб транспортування товарів і припасів для армії. De Romeinen hebben op verschillende plekken in Nederland kanalen aangelegd. The Romans built canals in several places in the Netherlands. I romani costruirono canali in vari luoghi dei Paesi Bassi. Romalılar Hollanda'nın çeşitli yerlerinde kanallar inşa etmişlerdir.

Op een aantal plekken in Nederland zijn nog resten uit de Romeinse tijd te zien. Remains from the Roman period can still be seen in a number of places in the Netherlands. Resti di epoca romana possono ancora essere visti in un certo numero di luoghi nei Paesi Bassi. Roma dönemine ait kalıntılar Hollanda'nın birçok yerinde hala görülebilir. Van een aantal steden is zeker dat ze al in de Romeinse tijd bestonden, hoewel altijd in veel kleinere vorm. It is certain that a number of cities already existed in Roman times, although always in a much smaller form. Il est certain qu'un certain nombre de villes existaient déjà à l'époque romaine, mais toujours sous une forme beaucoup plus réduite. È certo che già in epoca romana esistevano alcune città, anche se sempre in forma molto più ridotta. Bazı şehirlerin, her zaman çok daha küçük bir biçimde olsa da, Roma dönemine kadar var olduğu kesindir. Nijmegen, Maastricht, Heerlen en Voorburg bestonden al in de Romeinse tijd. Nijmegen, Maastricht, Heerlen e Voorburg esistevano già in epoca romana. Nijmegen, Maastricht, Heerlen ve Voorburg Roma döneminde zaten vardı. In dat soort steden zijn door de Romeinen markten, badhuizen, amfitheaters en tempels gebouwd. In such cities, the Romans built markets, bathhouses, amphitheaters and temples. I romani costruirono mercati, stabilimenti balneari, anfiteatri e templi in tali città. Romalılar bu tür şehirlerde pazarlar, hamamlar, amfitiyatrolar ve tapınaklar inşa etmişlerdir. Ook werden er luxe villa's neergezet in het gebied, met mozaïeken, muurschilderingen en vloerverwarming. Luxury villas were also erected in the area, with mosaics, murals and underfloor heating. Nella zona sono state costruite anche ville di lusso, con mosaici, murales e riscaldamento a pavimento. Bölgede mozaikler, duvar resimleri ve yerden ısıtmalı lüks villalar da inşa edilmiştir.

Op verschillende plekken in Nederland zijn interessante musea waarin opgravingen uit de Romeinse tijd te zien zijn. Several places in the Netherlands have interesting museums that show excavations from Roman times. Ci sono musei interessanti in vari luoghi dei Paesi Bassi in cui si possono vedere scavi di epoca romana. Hollanda'nın çeşitli yerlerinde Roma döneminden kalma kazıların sergilendiği ilginç müzeler bulunmaktadır. 荷兰各地都有有趣的博物馆,展示罗马时代的出土文物。 In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden kan je veel objecten zien uit de Romeinse tijd in Nederland. At the National Museum of Antiquities in Leiden, you can see many objects from Roman times in the Netherlands. Nel Museo Nazionale delle Antichità di Leida puoi vedere molti oggetti di epoca romana nei Paesi Bassi. Ook interessant is het Archeon in Alphen aan de Rijn. Also of interest is the Archeon in Alphen aan de Rijn. Interessante anche l'Archeon ad Alphen aan de Rijn. Het Archeon is een openluchtmuseum, waar gebouwen die in de Romeinse tijd in Nederland stonden zijn nagebouwd. The Archeon is an open-air museum where buildings that stood in the Netherlands during Roman times have been recreated. L'Archeon è un museo all'aperto, dove sono stati ricreati edifici che si trovavano nei Paesi Bassi in epoca romana. Archeon, Roma döneminde Hollanda'da bulunan binaların yeniden yaratıldığı bir açık hava müzesidir. Archeon 是一座露天博物馆,里面重建了罗马时期荷兰的建筑。

De Romeinse tijd in Nederland kwam tot een einde rond het jaar 460 na Christus. The Roman period in the Netherlands came to an end around the year 460 AD. L'era romana nei Paesi Bassi terminò intorno all'anno 460 d.C. Hollanda'daki Roma dönemi MS 460 civarında sona ermiştir. 荷兰的罗马时期于公元 460 年左右结束。 Germaanse stammen kwamen massaal de Rijn over en de Romeinen konden geen weerstand bieden. Germanic tribes crossed the Rhine en masse and the Romans were unable to resist. Le tribù germaniche attraversarono in massa il Reno e i romani non poterono resistere. Cermen kabileleri toplu halde Ren nehrini geçtiler ve Romalılar karşı koyamadı. De Romeinen waren weer weg, en Nederland ging de Middeleeuwen in… Die Römer waren wieder verschwunden, und die Niederlande traten ins Mittelalter ein. The Romans were gone again, and Holland entered the Middle Ages.... I romani se ne andarono di nuovo e i Paesi Bassi entrarono nel Medioevo...

Hiermee kom ik aan het einde van deze aflevering van Een Beetje Nederlands. Questo mi porta alla fine di questo episodio di A Little Dutch. Bu da beni Een Beetje Nederlands'ın bu bölümünün sonuna getiriyor. Bedankt voor het luisteren! Grazie per aver ascoltato! Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt en tot de volgende aflevering! Spero che tu abbia imparato un po' di olandese e fino al prossimo episodio!