4 κοινές παρανοήσεις στη Φυσική 4 common misconceptions in Physics 4 errores comunes en física

Η Φυσική είναι κάτι που βιώνουμε καθημερινά, Physics is something we experience every day,

μαθαίνουμε γι' αυτή στο σχολείο, αλλά πριν ακόμα κάνουμε we learn about it in school, but even prior to having

το πρώτο μάθημα έχουμε ήδη αναπτύξει μία διαίσθηση our first lesson we already have developed a feeling

για το πως λειτουργεί. Οτιδήποτε αναιβαίνει, κατεβαίνει around it. Everything that goes up, goes down afterwards

ενώ οτιδήποτε είναι ακίνητο μπορεί να κινηθεί and anything stationary can be moved

αν σπρώξουμε αρκετά δυνατά. if we pull strongly enough.

Πολλές φορές όμως η διαίσθησή μας πέφτει έξω. Ακολουθούν However, quite often our intuition is wrong.

τέσσερις κοινές παρανοήσεις που πολύ συχνά συναντάμε four common misconceptions that we encounter very often

στην Φυσική. Αν αφήσουμε ένα σώμα στην ησυχία του, in Physics. If we leave a body alone,

θα παραμείνει ακίνητο. Είναι κάτι που το βλέπουμε συνέχεια. Όταν σταματάμε να σπρώχνουμε will remain stationary. It's something we see all the time. When we stop pushing

το καρότσι στο super market σταματάει να κινείται. the stroller at the super market, it stops moving.

Όλα τα σώματα κάποια στιγμή φαίνεται να σταματούν, All objects stop after a while.

εκτός αν τους ασκούμε μονίμως μια δύναμη. Την παρατήρηση αυτή Unless we are constantly exerting a force. That observation

πρώτος τη διατύπωσε ο Αριστοτέλης. was firstly formulated by Aristotle.

Η φυσιολογική κατάσταση των σωμάτων είναι η ακινησία Being stationary is the normal condition of all objects

και για να κινηθεί κάτι πρέπει να του ασκηθεί κάποια δύναμη. and for an object to be moved, a force must be exerted on it.

Η ανθρωπότητα για περισσότερο από 2000 χρόνια For more than 2,000 years, Humanity

συμφωνούσε με αυτήν την αντίληψη, μέχρι που agreed with this perception until

ο Γαλιλαίος αναφέρθηκε στην Αρχή της Αδράνειας, Galileo mentioned the principle of inertia

την οποία επαναδιατύπωσε ο Νέυτωνας στον πρώτο νόμο του. which reformulated by Newton in his first law.

Αν το άθροισμα των δυνάμεων σε ένα σώμα είναι μηδέν If an object's net force equals zero,

τότε ή θα παραμένει ακίνητο ή θα κινήται με σταθερή ταχύτητα then it either remains still or it moves with a constant velocity

σε ευθεία γραμμή. Όταν κινούμε το καρότσι in a straight line. When we move the stroller

με σταθερή ταχύτητα ασκούμε μία δύναμη πάνω του with a constant speed we exert a force on it

η οποία είναι ακριβώς ίση με το άθροισμα των δυνάμεων which is equal with the sum of the forces

που αντιστέκονται στην κίνησή του, δηλαδή με την that are resisting to its movement, more specifically the drag (air's resistance) and the friction.

αντίσταση του αέρα και την τριβή με το έδαφος.

Αν πάψουμε να το σπρώχνουμε οι δυνάμεις αυτές θα το επιβραδύνουν If we stop pushing it, these forces will slow it down

μέχρι που θα το κάνουν να σταματήσει. and they will eventually make it stop.

Ένα σώμα δεν σταματάει να κινείται επειδή δεν ασκείται An object doesn't stop moving because no force is

κάποια δύναμη πάνω του. Σταματάει να κινείται επειδή applied on it, it stops moving because there is a force

ασκείται κάποια δύναμη πάνω του, η τριβή. being applied on it, friction.

Φαντάσου πως βρίσκεσαι στο απόλυτο κενό εσύ και το Imagine you are in void

καρότσι σου. Έστω πως του δίνεις μία μικρή ώθηση. you and your stroller, and you give it a slight push

Εφόσον δεν ασκείται καμία δύναμη πάνω του για να το επιβραδύνει since no force is applied on it to slow it down

ή να του αλλάξει κατεύθυνση, το καρότσι or to change its direction of movement

θα συνεχίσει να κινείται με σταθερή ταχύτητα. the stroller will keep moving with a constant velocity

Για πάντα... Μέσα στο απόλυτο τίποτα. Forever... in the absolute void.

Ένα βαρύ σώμα σπρώχνεται πιο δύσκολα. A heavy body is harder to push.

Αν σε ρωτούσα γιατί είναι δύσκολο να σπρώξω ένα φορτηγό, If I asked, why is it hard to push a truck

πιθανόν να μου απαντούσες επειδή είναι βαρύ. very likely one would say "because it is very heavy"

Το βάρος όμως είναι μια δύναμη που τραβάει να αντικείμενα προς τα κάτω. An object's weight however, is a force that pulls an object down vertically

Δεν προσπαθώ να σηκώσω το φορτηγό αλλά να το σπρώξω I am not trying to lift the truck, but rather

και δυσκολεύομαι να το κάνω επειδή το φορτηγό just push it and it takes so much effort because of its great inertia.

έχει μεγάλη αδράνεια. Αδράνεια είναι η ιδιότητα

των σωμάτων να αντιστέκονται στις αλλαγές of bodies to resist changes

της κινητικής τους κατάστασης. Ένα ακίνητο φορτηγό θέλει their motor condition. A stationary truck wants

να παραμείνει ακίνητο, ενώ ένα φορτηγό που κινείται,

θέλει να συνεχίσει να κινείται. Γι' αυτό όταν ο οδηγός

φρενάρει αυτό δεν σταματάει ακαριαία. the driver applies the brakes, it doesn't stop instantly.

Λένε πως η μάζα είναι το μέτρο της αδράνειας Inertia is quantified by an object's mass,

γιατί ένα σώμα με μεγάλη μάζα έχει μεγάλη αδράνεια since an object with big mass also has

και το αντίστροφο. Στην επιφάνεια της γης big inertia and vice versa. On the surface of the earth,

δυσκολεύεσαι ακόμα περισσότερο να σπρώξεις το φορτηγό it takes even larger effort to push the truck because

γιατί πρέπει να υπερνικάς συνεχώς την τριβή, η οποία βέβαια you must be constantly overcoming friction which is of course

εξαρτάται και από το βάρος. Ακόμα και στο απόλυτο κενό όμως, affected by its weight. Even in absolute void

όπου δεν υπάρχει τριβή, η μάζα του φορτηγού δεν εξαφανίζεται however, where there is no friction, the truck still maintains its mass

άρα και η αδράνειά του δεν εξαφανίζεται. and the same applies for its inertia

Για να το θέσεις σε κίνηση πρέπει να του ασκήσεις μία υπολογίσημη δύναμη. In order to move it, you have to apply a significant force.

Τα βαριά αντικείμενα 3\. Heavier objects reach the ground earlier in a free fall.

πέφτουν πιο γρήγορα. Αυτό είναι σωστό αλλά για

λάθος λόγους. Λέγεται πως ο Γαλιλαίος ανέβηκε wrong reasons. It is said that Galileo ascended

στην κορυφή του πύργου της πίζας και άφησε δύο μπάλες of Pisa's leaning tower and released

διαφορετικής μάζας να πέσουν. Όταν οι two balls with different mass on a free fall.

μπάλες έφτασαν την ίδια στιγμή στο έδαφος κατάλαβε πως όλα When the balls touched the ground at the same time, he realised

τα σώματα πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση. Σε συνθήκες that all objects fall with the same acceleration.

κενού όλα τα σώματα όντως In a vacuum, all objects do indeed accelerate at the same rate,

πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση, την επιτάχυνση

της βαρύτητας. Τα αντικείμενα που πέφτουν στην Γη όμως, the gravitational acceleration. Objects falling into the Earth however,

πέφτουν μέσα από τον αέρα και έτσι δέχονται μία αντίσταση fall through the air, which causes drag, opposing

στην κίνησή τους. Η δύναμη αυτή εξαρτάται από την πυκνότητα

του αέρα και την ταχύτητα και το σχήμα του from the air's density, as well as the object's velocity and shape.

αντικειμένου. Συνήθως είναι αμελητέα αλλά Usually it is negligible, but when it comes to objects with small mass

για αντικείμενα με μικρή μάζα, ή μεγάλη

επιφάνεια, ή και τα δύο, η αντίσταση του αέρα τα επηρεάζει or big surface or both, drag affects them quite drastically and they eventually fall at a much slower rate.

αρκετά ώστε να τα κάνει τελικά να πέφτουν πιο αργά.

Δεν υπάρχει βαρύτητα στο διάστημα. 4\. There is no gravity in space.

Όλοι έχουμε δει τους αστροναύτες να αιωρούνται, We've all seen astronauts floating,

να κάνουν κωλοτούμπες και άλλα τέτοια κόλπα.

Ο διεθνής διαστημικός σταθμός βρίσκεται περίπου The International Space Station, is located about

400 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της γης. Η βαρύτητα που 400 km above the surface of the Earth.

δέχεται είναι περίπου το 90%

της βαρύτητας που δεχόμαστε εμείς στο έδαφος.

Υπάρχει βαρύτητα στο διάστημα. Για την ακρίβεια, There is gravitational force in space. To be precise

η βαρύτητα της γης, όπως η βαρύτητα του οτιδήποτε, Earth's gravitational force, along with any object's gravitational force

φτάνει μέχρι το άπειρο. Μπορεί να εξασθενεί όσο reaches to infinite. It weakens

απομακρύνεται κανείς, ποτέ όμως δε μηδενίζεται. as you get further away from the object, it never disappears however.

Το κάθε άτομο στο σύμπαν έλκει με την βαρύτητά του το κάθε Every atom in the universe, attracts with its gravitational force,

άλλο άτομο, οπουδήποτε και αν είναι αυτό. every other atom wherever the second is.

Η αίσθηση του βάρους προέρχεται από την αντίδραση The feeling of weight, comes from the

του εδάφους ή της καρέκλας που κάθεσαι. ground's resistance.

Όταν δεν υπάρχει τίποτα για να σε υποστηρίξει και απλά

πέφτεις με την επιτάχυνση της βαρύτητας, τότε αισθάνεσαι πως δεν έχεις βάρος, όπως γίνεται για (with the gravitational acceleration)

παράδειγμα αν βρίσκεσαι μέσα έναν ανελκυστήρα με (like when in an elevator with

σπασμένο καλώδιο. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός its cable broken). The International Space Station

έλκεται κάθετα προς στο κέντρο της γης από τη βαρύτητά της. is being pulled vertically to the Earth's core

Έχει όμως και μια πολύ μεγάλη οριζόντια ταχύτητα by its gravity. It is moving however with a huge horizontal velocity

περίπου 28.000 χιλιόμετρα την ώρα. approximately 28,000 km/h

Αν πετάξεις ένα μπαλάκι οριζόντια η βαρύτητα καμπυλώνει If you throw a tennis' ball horizontally, gravity curves

την τροχιά του και μετά από λίγο καταλήγει στο έδαφος. Η ταχύτητα its orbit and after a while it touches the ground.

του διαστημικού σταθμού είναι ακριβώς όση The ISS's velocity is exactly

πρέπει ώστε η καμπύλη της τροχιάς του να ταιριάζει the right amount, in order for its orbit's curvature

με την καμπυλότητα της γης. Δηλαδή ο σταθμός to match with the Earth's curvature. The ISS basically

πέφτει συνεχώς προς τα κάτω αλλά ποτέ δεν φτάνει στο έδαφος falls constantly towards the Earth's core but it never reaches the ground

γιατί πέφτει με τον ίδιο ρυθμό που η Γη καμπυλώνει. because it falls at the same rate that the Earth curves.

Αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι κάτι βρίσκεται σε τροχιά. That's the what we mean by saying "something has been placed into orbit"

Η αστροναύτες λοιπόν δεν νιώθουν το βάρος τους επειδή So Astronauts do not feel their weight because the ISS is constantly

ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται μονίμως

σε μια κατάσταση ελεύθερης πτώσης και όχι free falling (like the elevator example) and not due to the lack of gravity in space.

επειδή δεν υπάρχει βαρύτητα στο διάστημα. Οι πλανήτες, η

Σελήνη, το διαστημόπλοιο, ακόμα και οι αστροναύτες οι ίδιοι, All the planets, the Moon, the Spacecraft, even astronauts

εξακολουθούν να έλκουν ο ένας τον άλλο. are constantly attracting each other.

Επειδή όμως η Σελήνη και οι πλανήτες είναι πολύ μακριά Since the Moon and the different planets are very far away,

και επειδή οι αστροναύτες και το σκάφος τους έχουν αμελητέα μάζα and because the astronauts and their spacecraft have insignificant

όλες αυτές οι δυνάμεις δεν έχουν κάποιο masses, all these forces do not have

παρατηρήσιμο αποτέλεσμα. Ωστόσο υπάρχουν, an observable effect. They exist however

γι' αυτό και οι επιστήμονες μιλάνε για συνθήκες μικροβαρύτητας so we are referring to

και όχι μηδενικής βαρύτητας. "Microgravity" conditions, rather than "Zero-gravity" conditions.

Είμαι ο Στέφανος και παρακολουθήσατε την Καθημερινή Φυσική. I am Stefanos and have you just watched "Kathimerini Fysiki" (Everyday physics). Thank you for staying until the end,

Σας ευχαριστώ που μείνατε μέχρι το τέλος,

θα τα ξαναπούμε στο επόμενο βίντεο. See you again on the next video!